EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 11.5.2009 E(2009) 3707 Θέμα : Κρατικές ενισχύσεις/ελλάδα Ενίσχυση αριθ. N 376/08 Μέτρα υπέρ των ελλήνων παραγωγών που οι γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις ζημιώθηκαν από θεομηνίες (κατολισθήσεις, πλημμύρα) και δυσμενείς καιρικές συνθήκες (ανεμοθύελλα, παγετός, χιονόπτωση) κατά τη χρονική περίοδο Ιανουάριος-Μάρτιος 2008 (σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης) Αξιότιμε κ. υπουργέ, 1. Με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 28ης Ιουλίου 2008, το οποίο πρωτοκολλήθηκε αυθημερόν, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή το εν θέματι καθεστώς, δυνάμει του άρθρου 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης. 2. Με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 23ης Οκτωβρίου 2008, το οποίο πρωτοκολλήθηκε αυθημερόν, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απαντώντας σε αίτημα παροχής συμπληρωματικών πληροφοριών το οποίο είχε αποσταλεί στις ελληνικές αρχές μέσω τηλεομοιοτυπίας στις 19 Σεπτεμβρίου 2008, κοινοποίησε στην Επιτροπή μια τροποποιημένη έκδοση του σχεδίου κοινής υπουργικής απόφασης που αποτελεί τη νομική βάση του εν θέματι καθεστώτος. 3. Με μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της 11ης Δεκεμβρίου 2008, της 23ης Ιανουαρίου 2009 και της 9ης Μαρτίου 2009, τα οποία πρωτοκολλήθηκαν αυθημερόν, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε συνέχεια επαφών με τις υπηρεσίες της Επιτροπής και απαντώντας σε αίτημα παροχής συμπληρωματικών πληροφοριών το οποίο είχε αποσταλεί από τις υπηρεσίες της Επιτροπής στις 11 Φεβρουαρίου 2009, κοινοποίησε νέες τροποποιημένες εκδόσεις του σχεδίου κοινής υπουργικής απόφασης που αποτελεί τη νομική βάση του εν θέματι καθεστώτος. 4. Έχω την τιμή να σας ενημερώσω ότι η Επιτροπή αποφάσισε να μην προβάλει αντιρρήσεις σχετικά με το εν θέματι καθεστώς, όπως περιγράφεται στο τροποποιηθέν σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης που κοινοποιήθηκε στις 9 Μαρτίου 2009. 5. Για τη λήψη της απόφασης αυτής, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τους ακόλουθους παράγοντες: Κυρία Ντόρα ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Grèce - 10671 Αθήνα Rue de la Loi 200, B-1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B-1049 Βρυξέλλες - Βέλγιο Τηλέφωνο: τηλ. κέντρο (+32-2)299.11.11. Τηλετυπία: COMEU B 21877. Τηλεγραφική διεύθυνση: COMEUR Brussels.
Περιγραφή 6. Στόχος του εν θέματι καθεστώτος είναι η αποζημίωση των ελλήνων παραγωγών των οποίων οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις ζημιώθηκαν από θεομηνίες (κατολισθήσεις, πλημμύρα) και δυσμενείς καιρικές συνθήκες (ανεμοθύελλα, παγετός, χιονόπτωση) κατά τη χρονική περίοδο Ιανουάριος-Μάρτιος 2008. Το καθεστώς, το οποίο διέπεται από τις διατάξεις του καθεστώτος-πλαισίου αποζημίωσης που ενέκρινε η Επιτροπή στο πλαίσιο της υπόθεσης κρατικής ενίσχυσης αριθ. N 414/07 1, κοινοποιείται καθώς το σημείο 127 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013 2 προβλέπει την κοινοποίηση των μετεωρολογικών δεδομένων που επιτρέπουν την επαλήθευση της ύπαρξης δυσμενών καιρικών συνθηκών. Στο σημείο 57 της απόφασης σχετικά με το καθεστώς-πλαίσιο διευκρινίζονται σχετικά τα ακόλουθα: «επειδή το εν λόγω πλαίσιο περιγράφει απλώς τις αρχές που θα διέπουν τις μελλοντικές αποζημιώσεις, [οι ελληνικές αρχές] θα πρέπει, πριν από τη χορήγηση κάθε ενίσχυσης, να γνωστοποιούν τα δεδομένα σχετικά με τα γεγονότα που δικαιολογούν τη χορήγηση αποζημίωσης είτε συνολικά, είτε μετά από κάθε συμβάν, διαβιβάζοντας τα αναγκαία στοιχεία σχετικά με τις αποδόσεις και τα μετεωρολογικά δεδομένα, καθώς και με ρητή αναφορά στην εφαρμογή των κανόνων αποζημίωσης που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο του παρόντος φακέλου, αναφέροντας τον προϋπολογισμό που θα προβλεφθεί για τις αποζημιώσεις και διευκρινίζοντας τη διάρκεια των αποζημιώσεων αυτών». Έτσι, οι ελληνικές αρχές κοινοποίησαν στην Επιτροπή: - το σύνολο των μετεωρολογικών δεδομένων που αφορούν τα γεγονότα που δικαιολογούν τη χορήγηση αποζημιώσεων, τα οποία συνέβησαν κατά την περίοδο Ιανουάριος-Μάρτιος 2008 - το κείμενο ενός σχεδίου κοινής υπουργικής απόφασης για την εφαρμογή του εγκεκριμένου καθεστώτος-πλαισίου. Τα στοιχεία σχετικά με τις απώλειες απόδοσης που οφείλονται στα εν λόγω μετεωρολογικά συμβάντα, τα οποία δεν ήταν ακόμη διαθέσιμα κατά τον χρόνο της κοινοποίησης, θα γνωστοποιηθούν στην ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του καθεστώτος, όπως προβλέπεται στο σημείο 127 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013. 7. Επομένως, οι προϋποθέσεις αποζημίωσης που προβλέπονται στο σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης είναι αυτές που περιγράφονται στην υπόθεση κρατικής ενίσχυσης αριθ. N 414/07, με τις εξής συγκεκριμένες διαφοροποιήσεις: - θεσπίζεται επίσης ανώτατο όριο στο ποσό των ενισχύσεων, - προβλέπεται ειδική διάταξη για τους παραγωγούς εσπεριδοειδών του Νομού Άρτας, 1 Επιστολή SG-Greffe (2007) D/206992 της 15ης Νοεμβρίου 2007. 2 ΕΕ C 319 της 27.12.2006, σ. 1. 2
- η τιμή που χρησιμοποιείται ως βάση για τον υπολογισμό των ενισχύσεων για την ανασύσταση του ζωικού κεφαλαίου αναλύεται (οι τιμές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των ενισχύσεων αντιπροσωπεύουν 70 % της τιμής εμπορίας των ζώων), - οι αποδόσεις θα κοινοποιηθούν στην ετήσια έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του καθεστώτος, όπως προβλέπεται στο σημείο 127 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013. 8. Συγκεκριμένα, το κοινοποιηθέν καθεστώς περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενισχύσεις: Αντιστάθμιση ζημιών στο φυτικό κεφάλαιο 9. Σε περίπτωση ζημίας τουλάχιστον 30 % κατ είδος, η ενίσχυση καθορίζεται σε 80 % των διαπιστωμένων δαπανών για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου (μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητα της καλλιέργειας) και εφαρμόζεται ως εξής: το 20% της ζημίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον γεωργό και το υπόλοιπο 80 % αντισταθμίζεται σε ύψος 80%. 10. Τα καθορισμένα ανώτατα όρια είναι τα εξής: Ενίσχυση για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου Για εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 22 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 15 Αμπέλια στρέμμα μέχρι 1.250 Ακτινίδια στρέμμα μέχρι 1.250 Για κοπή στη βάση του κορμού Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 15 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 11 Αμπέλια στρέμμα μέχρι 225 Ακτινίδια στρέμμα μέχρι 225 Για κόψιμο των πρωτογενών κλάδων Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 8,5 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 5 Αμπέλια στρέμμα μέχρι 150 Ακτινίδια στρέμμα μέχρι 150 Για κόψιμο των δευτερογενών κλάδων Εσπεριδοειδή δένδρο μέχρι 6 Για ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου ανθοκομικών κλπ. καλλιεργειών Χωρίς αντιστάθμιση των ζημιών παραγωγής επόμενων χρόνων στρέμμα μέχρι 2.500 3
11. Τα ποσά αυτά υπολογίζονται βάσει του συνολικού κόστους των εργασιών που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Εάν ορισμένες εργασίες δεν πραγματοποιηθούν, η ενίσχυση μειώνεται ανάλογα. Αντιστάθμιση απώλειας εισοδήματος λόγω ανασύστασης του φυτικού κεφαλαίου 12. Η προβλεπόμενη ενίσχυση έχει ως εξής: Ενίσχυση εισοδήματος Για εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 40 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 30 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα μέχρι 600 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) στρέμμα μέχρι 800 Ακτινίδια στρέμμα μέχρι 1.300 Για κοπή στη βάση του κορμού Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 30 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 26 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα μέχρι 300 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) στρέμμα μέχρι 400 Ακτινίδια στρέμμα μέχρι 650 Για κόψιμο των πρωτογενών κλάδων Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 21 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 17 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα μέχρι 200 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) στρέμμα μέχρι 250 Ακτινίδια στρέμμα μέχρι 300 Για κόψιμο των δευτερογενών κλάδων Εσπεριδοειδή δένδρο μέχρι 14 13. Η εν λόγω ενίσχυση κατανέμεται σε περισσότερες δόσεις ως ακολούθως: Είδος ανασύστασης Για εκρίζωση και επαναφύτευση /δένδρο ή στρέμμα Δόση 1 2 3 4 % % % % Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, μέχρι 40 30 30 25 15 συκιές, φιστικιές Λοιπά καρποφόρα δένδρα μέχρι 30 26 26 25 23 4
Αμπέλια (οινοποιίας) μέχρι 600 38 35 27 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) μέχρι 800 56 31 13 Ακτινίδια μέχρι 1.300 38 34 28 Για κοπή στη βάση του κορμού Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, μέχρι 30 38 38 24 συκιές, φιστικιές Λοιπά καρποφόρα δένδρα μέχρι 26 41 41 18 Αμπέλια (οινοποιίας) μέχρι 300 60 40 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) μέχρι 400 60 40 Ακτινίδια μέχρι 650 60 40 Για κόψιμο των πρωτογενών κλάδων Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, μέχρι 21 57 43 συκιές, φιστικιές Λοιπά καρποφόρα δένδρα μέχρι 17 60 40 Αμπέλια (οινοποιίας) μέχρι 200 60 40 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) μέχρι 250 60 40 Ακτινίδια μέχρι 300 60 40 Για κόψιμο των δευτερογενών κλάδων Εσπεριδοειδή μέχρι 14 100 14. Στον Νομό Άρτας, η χορήγηση της ενίσχυσης για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου στους παραγωγούς εσπεριδοειδών υπόκειται στην αναδιάρθρωση των καλλιεργειών μέσω της επαναφύτευσης άλλων πολυετών δένδρων (εσπεριδοειδών ή άλλων). Η ενίσχυση που θα καταβληθεί στον ενδιαφερόμενο θα ισοδυναμεί με εκείνη που θα λάμβανε ούτως ή άλλως εάν δεν υπόκειτο στην αναδιάρθρωση και εάν είχε προβεί σε όλες τις εργασίες ανασύστασης που αποτελούν αντικείμενο των ενισχύσεων που περιγράφονται στον πίνακα στο σημείο 10. Εάν η επαναφύτευση πραγματοποιηθεί με εσπεριδοειδή ή άλλα είδη που εμπίπτουν στην πρώτη ομάδα δένδρων του πίνακα στο σημείο 10 (ήτοι, ελαιόδενδρα, συκιές ή φιστικιές) ή ακόμη με ακτινίδια, η ενίσχυση θα χορηγηθεί στο πλαίσιο των ανώτατων ορίων που αναφέρονται αντίστοιχα για την πρώτη αυτή ομάδα και στον πίνακα που ακολουθεί. Εάν η επαναφύτευση πραγματοποιηθεί με δένδρα που εμπίπτουν στην ομάδα «Λοιπά καρποφόρα δένδρα», η ενίσχυση θα χορηγηθεί στο πλαίσιο των ανώτατων ορίων που αναφέρονται για τη συγκεκριμένη ομάδα. Τέλος, εάν η επαναφύτευση πραγματοποιηθεί με αμπέλια, η ενίσχυση θα χορηγηθεί επίσης στο πλαίσιο των ανώτατων ορίων που αναφέρονται για τη συγκεκριμένη ομάδα, με ανώτατο όριο το οποίο δεν θα υπερβαίνει το ισοδύναμο πυκνότητας 45 δένδρων εσπεριδοειδών ανά στρέμμα. Ομοίως, για τον υπολογισμό της ενίσχυσης του εισοδήματος θα χρησιμοποιηθεί η αναφορά στο νέο είδος που θα φυτευτεί. 5
15. Συγκεκριμένα, οι ενισχύσεις που χορηγούνται στον Νομό Άρτας είναι οι ακόλουθες: Ενίσχυση ανασύστασης φυτικού κεφαλαίου με αναδιάρθρωση με άλλα είδη πολυετών καλλιεργειών Για εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 22 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 15 Αμπέλια στρέμμα μέχρι 1.250 Ακτινίδια (52 δένδρα ανά στρέμμα) δένδρο μέχρι 22 Για κοπή στη βάση του κορμού Εσπεριδοειδή δένδρο μέχρι 15 Για κόψιμο των πρωτογενών κλάδων Εσπεριδοειδή δένδρο μέχρι 8,5 Για κόψιμο των δευτερογενών κλάδων Εσπεριδοειδή δένδρο μέχρι 6 Ενίσχυση του εισοδήματος Για εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές, φιστικιές δένδρο μέχρι 40 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο μέχρι 30 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα μέχρι 600 Αμπέλια (επιτραπέζια σταφίδες) στρέμμα μέχρι 800 Ακτινίδια (52 δένδρα ανά στρέμμα) δένδρο μέχρι 25 16. Σε καμία περίπτωση οι ενισχύσεις δεν μπορούν να υπερβούν εκείνες που θα καταβάλλονταν για τα εσπεριδοειδή. Αντιστάθμιση για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου 17. Οι κτηνοτρόφοι των οποίων το ζωικό κεφάλαιο ή οι πλαισιοκυψέλες (με σμήνος ή χωρίς) υπέστησαν ζημίες σε ποσοστό τουλάχιστον 30 % δικαιούνται ενίσχυση ύψους 80 % της αξίας των πλαισιοκυψελών (με σμήνος ή χωρίς) ή των ζώων που απωλέσθηκαν και αντικαταστάθηκαν. Η εν λόγω ενίσχυση εφαρμόζεται ως εξής: το 20 % της ζημίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80 % αντισταθμίζεται σε ύψος 80 % των ακόλουθων τιμών: Τιμές ζωικού κεφαλαίου ( /ζώο) Α. Βοοειδή Α.1 Βοοειδή γαλακτοπαραγωγής Ηλικίας έως 1 έτους 386 Ηλικία από 1 έως 6 ετών 1.165 Ηλικία από 6 ετών και άνω 728 Α.2 Βοοειδή κρεατοπαραγωγής 6
Ηλικίας έως 1 έτους 323 Ηλικία από 1 έως 6 ετών 832 Ηλικία από 6 ετών και άνω 546 Β. Αιγοπροβατοειδή Ηλικίας έως 1 έτους 64 Ηλικία από 1 έτους και άνω 139 Γ. Μελισσοσμήνη και κυψέλες Μελισσοσμήνος από 1ης Οκτωβρίου μέχρι 31 Μαρτίου 41 Μελισσοσμήνος από 1ης Απριλίου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 67 Πλαισιοκυψέλες 25 Δ. Χοίροι Δ.1 Χοίροι αναπαραγωγής Αρσενικοί χοίροι από 50 kg Ζ.Β. μέχρι 1 έτους 676 Κάπροι ηλικίας από 1 έτους μέχρι 6 ετών 1.352 Χοιρομητέρες ηλικίας από 1 έτους μέχρι 4 ετών 1.009 Δ.2 Χοίροι πολλαπλασιασμού Θηλυκοί χοίροι από 50 kg Ζ.Β. μέχρι 1 έτους 269 Κάπροι ηλικίας από 1 έτους μέχρι 5 ετών, με pedigree μονάδας 676 Χοιρομητέρες ηλικίας από 1 έτους μέχρι 4 ετών, με pedigree μονάδας 436 Κάπροι ηλικίας από 1 έτους μέχρι 5 ετών 183 Χοιρομητέρες ηλικίας από 1 έτους μέχρι 4 ετών 172 Δ.3 Χοίροι πάχυνσης Χοιρίδια ηλικίας 7 ημερών μέχρι 20 kg Ζ.Β. 46 Χοιρίδια παχυνόμενα από 20 έως 50 kg Ζ.Β. 74 Χοιρίδια παχυνόμενα από 50 kg Ζ.Β. και άνω 114 Ε. Ορνιθοειδή Ε.1 Πτηνά αναπαραγωγής (νεοσσοί εισαγόμενοι) Ηλικίας από 5 ημερών μέχρι 40 ημερών 4 Ηλικίας από 41 ημερών μέχρι 150 ημερών 5 Ηλικίας από 151 ημερών μέχρι 210 ημερών 6 Ηλικίας από 211 ημερών μέχρι 360 ημερών 5 Ηλικίας από 12 μηνών μέχρι 16 μηνών 2 Ε.2 Πτηνά ωοπαραγωγικά Ηλικίας από 5 ημερών μέχρι 40 ημερών 1 Ηλικίας από 41 ημερών μέχρι 150 ημερών 3 Ηλικίας από 151 ημερών μέχρι 210 ημερών 5 Ηλικίας από 211 ημερών μέχρι 360 ημερών 3 Ηλικίας από 12 μηνών μέχρι 16 μηνών 1 Ε.3 Πτηνά παχυνόμενα Ηλικίας από 5 ημερών μέχρι 15 ημερών 1 Ηλικίας από 16 ημερών μέχρι 30 ημερών 1 Ηλικίας από 31 ημερών μέχρι 40 ημερών 2 Ηλικίας από 41 ημερών μέχρι τη σφαγή 2 Αντιστάθμιση ζημιών στο πάγιο κεφάλαιο - εξοπλισμό 18. Σε περίπτωση ζημίας τουλάχιστον 30 % κατ είδος, η ενίσχυση καθορίζεται σε 70 % της δαπάνης επισκευής, ανακατασκευής ή αντικατάστασης (μειώνεται ανάλογα με την παλαιότητα του πάγιου κεφαλαίου) και εφαρμόζεται ως εξής: το 20 % της ζημίας που 7
διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80 % αντισταθμίζεται σε ύψος 70 %. Αντιστάθμιση της απώλειας φυτικής παραγωγής 19. Σε περίπτωση ζημίας τουλάχιστον 30 % κατ είδος, η ενίσχυση καθορίζεται σε 50 % της μεικτής αξίας της απολεσθείσας παραγωγής (ΑΑΠ) και εφαρμόζεται ως εξής: το 20 % της ζημίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80 % αντισταθμίζεται σε ύψος 50 %. Η ΑΑΠ καθορίζεται σύμφωνα με τον ακόλουθο τύπο: ΑΑΠ = (ΜΑΠΑ x ΜΤΠΑ) (ΜΑΕΖ x ΜΤΕΖ), όπου : - ΜΑΠΑ = μέση απόδοση περιόδου αναφοράς (3 έτη, στην προκειμένη περίπτωση, τα έτη 2005, 2006 και 2007) - ΜΤΠΑ = μέση τιμή περιόδου αναφοράς - ΜΑΕΖ = μέση απόδοση έτους ζημίας - ΜΤΕΖ = μέση τιμή έτους ζημίας. Αντιστάθμιση ζημιών σε αποθηκευμένα γεωργικά προϊόντα και ζωοτροφές 20. Σε περίπτωση ζημίας τουλάχιστον 30 % σε σχέση με τη συνολική παραγωγή του ενδιαφερομένου (εφόσον τα αποθέματα σχηματίζονται από ίδια παραγωγή) ή σε σχέση με τα αποθέματα της εκμετάλλευσης, εφόσον προέρχονται από αγορά, η ενίσχυση καθορίζεται σε 60 % της αξίας της απολεσθείσας παραγωγής, στην πρώτη περίπτωση, και της εμπορικής αξίας των προϊόντων, στη δεύτερη περίπτωση, και εφαρμόζεται ως εξής: το 20 % της ζημίας που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80 % αντισταθμίζεται σε ύψος 60 %. 21. Οι γεωργοί που θα κριθούν επιλέξιμοι για τη χορήγηση ενίσχυσης πρέπει να έχουν ξεκινήσει τις εργασίες ανασύστασης ή αντικατάστασης το αργότερο έως την 31η Μαρτίου 2011, ώστε να μην υπάρξει υπέρβαση της προθεσμίας των τριών ετών που υπολογίζεται από την ημερομηνία της ζημίας. Σε περίπτωση καθυστέρησης στον καθορισμό των ζημιών, υποχρεούνται να προβούν στις εργασίες εντός προθεσμίας ενός έτους. Μετά την παρέλευση της προθεσμίας αυτής, αποκλείονται από τη χορήγηση της ενίσχυσης. 22. Οι δικαιούχοι των ενισχύσεων υποχρεούνται να αποδέχονται κάθε έλεγχο που αποφασίζεται από τις αρμόδιες αρχές. Οι δικαιούχοι πρέπει επίσης να υποβάλλουν δηλώσεις ώστε να εξακριβώνεται εάν έχουν ασφαλιστεί ή όχι. Σε περίπτωση που οι δικαιούχοι έχουν ασφαλιστεί σε ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα, το άθροισμα της αποζημίωσης που καταβλήθηκε από τον ιδιωτικό ασφαλιστικό φορέα και της προβλεπόμενης κρατικής ενίσχυσης δεν υπερβαίνει τα ανώτατα όρια που αναφέρονται στον κανονισμό (σε περίπτωση υπέρβασης, η κρατική ενίσχυση μειώνεται αναλογικά). Επιπλέον, τα συνήθη έξοδα τα οποία απέφυγε ο γεωργός λόγω του γεγονότος (για παράδειγμα λόγω μη συγκομιδής των προϊόντων) πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη και να αφαιρούνται. Οι ενισχύσεις οι οποίες καταβλήθηκαν αχρεωστήτως λόγω της υποβολής ψευδών δηλώσεων ή μη τήρησης των ορίων που αναφέρονται στον κανονισμό θα επιστρέφονται εντόκως. Εάν ο ενδιαφερόμενος έλαβε προκαταβολή και διαπιστωθεί, μετά από εξακρίβωση των δηλώσεων των ζημιών, ότι η προκαταβολή αυτή υπερβαίνει το ποσό της ενίσχυσης που έπρεπε να καταβληθεί, ο ενδιαφερόμενος 8
υποχρεούται να επιστρέψει εντόκως τη διαφορά του ποσού. Ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται επίσης να επιστρέψει εντόκως τις ενισχύσεις που έλαβε εφόσον διαπιστωθεί εκ των υστέρων ότι οι απώλειες ήταν μικρότερες από 30 %. Σε περίπτωση αλλαγής του προσώπου που ασκεί δραστηριότητα στη γεωργική εκμετάλλευση, δικαιούχος της ενίσχυσης είναι εκείνος που ασκούσε δραστηριότητα την ημέρα που συνέβη η ζημία. 23. Αποκλείονται από τη χορήγηση ενισχύσεων οι παραγωγοί που δεν έχουν επιστρέψει ακόμη ενισχύσεις οι οποίες χαρακτηρίσθηκαν ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά. 24. Ο προϋπολογισμός που διατίθεται για το εν θέματι καθεστώς, το οποίο θα διαρκέσει έως την 31η Μαρτίου 2012, ανέρχεται σε 80 εκατομμύρια ευρώ. Δεν υπάρχει δυνατότητα σώρευσης, δεδομένου ότι το θεσπιζόμενο πλαίσιο είναι ενιαίο πλαίσιο. Καμία ενίσχυση δεν είναι δυνατόν να καταβληθεί μετά την πάροδο τετραετίας από τη ζημία. Εκτίμηση 25. Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης, ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την κοινή αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. Το εν θέματι μέτρο αντιστοιχεί στον ορισμό αυτό, υπό την έννοια ότι αφορά ορισμένους κλάδους παραγωγής και ότι μπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές λόγω της θέσης που κατέχει η Ελλάδα στους εν λόγω κλάδους παραγωγής (ενδεικτικά, η Ελλάδα πραγματοποίησε το 23,56 % της κοινοτικής παραγωγής ελιών για λάδι το 2006). 26. Ωστόσο, στις περιπτώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 87 παράγραφοι 2 και 3 της Συνθήκης, ορισμένα μέτρα μπορούν να θεωρηθούν, κατά παρέκκλιση, συμβατά με την κοινή αγορά. 27. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι δύο εφαρμοστέες παρεκκλίσεις είναι οι ακόλουθες: - για τις ζημίες που οφείλονται σε θεομηνίες: η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της Συνθήκης, σύμφωνα με την οποία συμβιβάζονται με την κοινή αγορά οι ενισχύσεις για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα, - για τις ζημίες που οφείλονται σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες: η παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, σύμφωνα με την οποία συμβιβάζονται με την κοινή αγορά οι ενισχύσεις για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον. 28. Οι προϋποθέσεις εφαρμογής των εν λόγω παρεκκλίσεων καθορίζονται στα σημεία 119 έως 130 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013 3. Η εφαρμογή τους στην Ελλάδα 3 Βλέπε υποσημείωση 2. 9
εξετάσθηκε αναλυτικά στο πλαίσιο της υπόθεσης κρατικής ενίσχυσης αριθ. N 414/07, η οποία αφορά το καθεστώς-πλαίσιο των αποζημιώσεων ζημιών που οφείλονται σε θεομηνίες, έκτακτα γεγονότα και δυσμενείς καιρικές συνθήκες. 29. Υπενθυμίζεται ότι οι προϋποθέσεις αυτές είναι οι ακόλουθες: Όσον αφορά την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της Συνθήκης: - εφόσον έχει αποδειχθεί η ύπαρξη θεομηνίας ή έκτακτου γεγονότος, η Επιτροπή θα επιτρέπει τη χορήγηση ενίσχυσης σε ποσοστό μέχρι 100 % για την αποζημίωση των υλικών ζημιών, - για να αποφεύγεται η υπεραποζημίωση, οι τυχόν πληρωμές που οφείλονται, π.χ. βάσει ασφαλιστηρίων συμβολαίων, πρέπει να αφαιρούνται από το ποσό της ενίσχυσης. Όσον αφορά την παρέκκλιση που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης: α) οι ζημίες πρέπει να φθάνουν το 30% της μέσης ετήσιας παραγωγής του ενδιαφερόμενου κατά την τελευταία τριετία ή του μέσου όρου τριών ετών κατά την προηγούμενη πενταετία, αποκλειόμενης της υψηλότερης και χαμηλότερης τιμής β) η ακαθάριστη ένταση της ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80 % (90 % στις μειονεκτικές περιοχές ή στις περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 36 στοιχείο α) σημεία i), ii) και iii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου 4, όπως αυτές καθορίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τα άρθρα 50 και 94 του εν λόγω κανονισμού) της μείωσης των εσόδων από την πώληση του προϊόντος, υπολογιζόμενης με αφαίρεση: * του αποτελέσματος του πολλαπλασιασμού της ποσότητας του προϊόντος που παρήχθη το έτος στο οποίο συνέβη το δυσμενές καιρικό φαινόμενο επί τη μέση τιμή πώλησης που λήφθηκε κατά το εν λόγω έτος, * από το αποτέλεσμα του πολλαπλασιασμού της μέσης ετήσιας ποσότητας που παρήχθη κατά την προηγηθείσα τριετή χρονική περίοδο (ή από ένα τριετή μέσο όρο βασισμένο στην προηγούμενη πενταετή περίοδο, μετά από αφαίρεση της ανώτατης και κατώτατης τιμής) επί τη μέση ληφθείσα τιμή πώλησης γ) από το ανώτατο ποσό των ζημιών που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση πρέπει να αφαιρούνται τα ποσά που έχουν εισπραχθεί στο πλαίσιο καθεστώτων ασφάλισης και οι δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω του δυσμενούς καιρικού φαινομένου δ) ο υπολογισμός των ζημιών πρέπει να γίνεται στο επίπεδο της μεμονωμένης εκμετάλλευσης, αν και η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί τη χρησιμοποίηση μέσων όρων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί είναι αντιπροσωπευτικοί και δεν καταλήγουν σε υπεραντιστάθμιση υπέρ οποιουδήποτε δικαιούχου ε) η αποζημίωση για ζημίες οι οποίες προκλήθηκαν σε κτίρια και εξοπλισμό της γεωργικής εκμετάλλευσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80 % (90 % στις μειονεκτικές περιοχές ή στις περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 36 στοιχείο α) σημεία i), ii) και iii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005 του Συμβουλίου, όπως 4 ΕΕ 277 της 21.10.2005, σ. 1. 10
αυτές καθορίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τα άρθρα 50 και 94 του εν λόγω κανονισμού) στ) το δυσμενές καιρικό φαινόμενο που μπορεί να εξομοιωθεί με θεομηνία πρέπει να έχει αναγνωριστεί επίσημα από τις δημόσιες αρχές ζ) από την 1η Ιανουαρίου 2010, οι ενισχύσεις πρέπει να μειωθούν κατά 50 % για τους γεωργούς που δεν έχουν συνάψει ασφαλιστική σύμβαση η οποία να καλύπτει τουλάχιστον το 50 % της μέσης ετήσιας παραγωγής τους ή του συνδεόμενου με την παραγωγή εισοδήματός τους και για τους στατιστικά συχνότερους κλιματικούς κινδύνους στο σχετικό κράτος μέλος ή στην περιφέρεια, εκτός εάν το κράτος μέλος μπορεί να αποδείξει με πειστικό τρόπο ότι, παρ όλες τις εύλογες προσπάθειες που κατεβλήθησαν, δεν υπήρχε, τη στιγμή επέλευσης της ζημίας, οικονομικά προσιτή ασφάλιση που να καλύπτει τους στατιστικά συχνότερους κλιματικούς κινδύνους στο συγκεκριμένο κράτος μέλος ή περιφέρεια η) από την 1η Ιανουαρίου 2011, η ενίσχυση για ζημίες που προκλήθηκαν από ξηρασία μπορεί να καταβάλλεται μόνον από κράτος μέλος το οποίο έχει εφαρμόσει πλήρως το άρθρο 9 της οδηγίας 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 5 στον τομέα της πολιτικής των υδάτων και εξασφαλίσει ότι το κόστος των υπηρεσιών παροχής ύδατος στη γεωργία ανακτάται μέσω επαρκούς εισφοράς του συγκεκριμένου τομέα θ) τα καθεστώτα πρέπει να θεσπισθούν εντός προθεσμίας τριών ετών και οι ενισχύσεις πρέπει να καταβληθούν εντός προθεσμίας τεσσάρων ετών από την πραγματοποίηση της δαπάνης ή από τη ζημία. 30. Στην προκειμένη περίπτωση, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι, με εξαίρεση τις ενισχύσεις για τους παραγωγούς εσπεριδοειδών του Νομού Άρτας και τη μεταγενέστερη κοινοποίηση των αποδόσεων (βλέπε σημεία 7 και 14 έως 16), το σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης βασίζεται σε μεταφορά των διατάξεων του καθεστώτος-πλαισίου αποζημίωσης που εγκρίθηκε στο πλαίσιο του καθεστώτος ενίσχυσης αριθ. N 414/07. Επομένως, οι προϋποθέσεις του εν λόγω καθεστώτος τηρούνται, και μάλιστα καθ υπέρβαση αφού, όπως φαίνεται στους πίνακες των σημείων 9 και 11, οι ενισχύσεις περιορίζονται όχι μόνον ως ποσοστό αλλά και ως ποσό. Επιπλέον: - όπως προβλέπει το καθεστώς-πλαίσιο, ο χαρακτήρας θεομηνίας του συμβάντος που προκάλεσε τη ζημία αναγνωρίζεται από τις δημόσιες αρχές (για το λόγο αυτό εκπονήθηκε το κοινοποιηθέν σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης), - η μέθοδος υπολογισμού των ζημιών, η οποία χρησιμοποιείται τόσο για τις θεομηνίες όσο και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, αντιστοιχεί στην καθοριζόμενη στο καθεστώς-πλαίσιο που εγκρίθηκε από την Επιτροπή, - οι ελληνικές αρχές βασίζουν τις ενισχύσεις σε μεμονωμένες ζημίες, αλλά και σε ζημίες σε επίπεδο νομού, - λαμβάνοντας υπόψη την περιγραφή των προβλεπόμενων μέτρων ενίσχυσης, δεν υπάρχει σε καμία περίπτωση κίνδυνος υπεραντιστάθμισης των ζημιών (το επιβεβαιώνουν τα ποσοστά, τα δε ανώτατα όρια που καθορίζονται στον πίνακα 10 είναι σαφώς κατώτερα από τις δαπάνες των εργασιών που πρόκειται να πραγματοποιηθούν, οι οποίες ποσοτικοποιούνται αναλυτικά από τις ελληνικές αρχές), 5 ΕΕ L 327 της 22.12.2000, σ. 1. 11
- όπως φαίνεται στο σημείο 22, οι ενισχύσεις θα προσαρμοσθούν ανάλογα με τα ποσά που θα εισπραχθούν ενδεχομένως από ασφαλιστικούς φορείς και τις δαπάνες που δεν θα πραγματοποιηθούν λόγω του συμβάντος που ευθύνεται για τις ζημίες, - οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στο σημείο 29 ζ) και η) ανωτέρω δεν είναι ακόμη εφαρμοστέες, - οι προθεσμίες που ορίζονται στο σημείο 29 θ) τηρούνται, όπως αποδεικνύεται από τα σημεία 21 και 24 και από το γεγονός ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται στην προκειμένη περίπτωση κοινοποιήθηκαν λιγότερο από τρία έτη μετά την επέλευση της ζημίας. Η Επιτροπή διαπιστώνει επίσης ότι τα μετεωρολογικά δεδομένα που παρασχέθηκαν σχετικά με τα συμβάντα που επήλθαν κατά την περίοδο Ιανουάριος-Μάρτιος 2008 αποδεικνύουν την επέλευση κλιματικών γεγονότων που μπορούν να δικαιολογήσουν τη χορήγηση αποζημίωσης στο πλαίσιο του καθεστώτος ενίσχυσης αριθ. N 414/07. 31. Όσον αφορά τις αποδόσεις, η Επιτροπή μπορεί να δεχθεί τη μεταγενέστερη κοινοποίηση που εισηγούνται οι ελληνικές αρχές, καθώς αυτή προβλέπεται στο σημείο 127 των κατευθυντήριων γραμμών, το οποίο παραπέμπει στο άρθρο 20 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1857/2006. 32. Τέλος, οι προβλεπόμενες ενισχύσεις στους παραγωγούς εσπεριδοειδών του Νομού Άρτας μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτές βάσει των διατάξεων του σημείου 126 των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013 καθώς, παρότι οι όροι χορήγησής τους δεν αντιστοιχούν ακριβώς στους εγκριθέντες στο πλαίσιο του καθεστώτος ενίσχυσης αριθ. N 414/07, το γεγονός ότι δεν μπορούν να υπερβούν το ποσό που θα είχε κριθεί αποδεκτό εάν είχαν χορηγηθεί σύμφωνα με τους όρους του καθεστώτος αποδεικνύει την απουσία κινδύνου υπεραντιστάθμισης των ζημιών. 33. Λαμβανομένων υπόψη όλων αυτών των στοιχείων, η Επιτροπή μπορεί να θεωρήσει ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται στο κοινοποιηθέν καθεστώς πληρούν είτε τις προϋποθέσεις του καθεστώτος-πλαισίου αποζημίωσης που έχει ήδη εγκριθεί είτε τις σχετικές διατάξεις των κοινοτικών κατευθυντήριων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και της δασοκομίας 2007-2013 (στο πλαίσιο των ενισχύσεων στους παραγωγούς εσπεριδοειδών του Νομού Άρτας) και, ως εκ τούτου, μπορούν να επωφεληθούν: Απόφαση α) της παρέκκλισης που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της Συνθήκης, όταν αφορούν την αντιστάθμιση ζημιών που οφείλονται σε θεομηνίες β) της παρέκκλισης που προβλέπεται στο άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, όταν αφορούν την αντιστάθμιση ζημιών που οφείλονται σε δυσμενείς κλιματικές συνθήκες οι οποίες μπορούν να εξομοιωθούν με θεομηνίες. 34. Βάσει της ανωτέρω ανάλυσης, η Επιτροπή αποφάσισε ότι οι ενισχύσεις που προβλέπονται από το εν θέματι σχέδιο κοινής υπουργικής απόφασης συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. 35. Σε περίπτωση κατά την οποία η παρούσα επιστολή περιέχει εμπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να κοινοποιηθούν σε τρίτους, καλείστε να ενημερώσετε σχετικά την Επιτροπή, εντός προθεσμίας δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία 12
Με τιμή, παραλαβής της παρούσας επιστολής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει εμπρόθεσμα αιτιολογημένη αίτηση προς το σκοπό αυτό θα θεωρήσει ότι συμφωνείτε με την κοινοποίηση σε τρίτους και με τη δημοσίευση ολοκλήρου του κειμένου της επιστολής στη γλώσσα του πρωτοτύπου, στην ακόλουθη διεύθυνση στο Διαδίκτυο: http://ec.europa.eu/community_law/state_aids/index.htm. Η αίτηση αυτή πρέπει να αποσταλεί με συστημένη επιστολή ή με τηλεομοιοτυπία στην εξής διεύθυνση : Commission européenne Direction générale de l Agriculture et Développement Rural Direction M. Législation agricole Unité: M.2. Concurrence Bureau: Loi 130 5/128 B-1049 BRUXELLES Φαξ: +32-2-2967672 Για την Επιτροπή Andris PIEBALGS Μέλος της Επιτροπής 13