ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΡΟ ΔΩΡΟ ΒΡΟΧΗΣ
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Αφορμή για την επιλογή του θέματος υπήρξαν οι ενότητες «Τι είναι καιρός και τι κλίμα» του κεφαλαίου «Η ατμόσφαιρα και το κλίμα της Γης» από το μάθημα της Γεωγραφίας. Μέσα από τη συζήτηση οι μαθητές/τριες εξέφρασαν τηνεπιθυμία να γνωρίσουν περισσότερα πράγματα για το νερό, για τη σημασία του για την ύπαρξη ζωής στον πλανήτη μας και για την ανάπτυξη των πολιτισμών, για τη θέση του στη χριστιανική θρησκεία και για τις παραδόσεις που έχουν σχέση με το νερό.
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Να γνωρίσουν οι μαθητές/τριες περισσότερα πράγματα για το νερό και τη σημασία της ύπαρξής του για κάθε ζωντανό οργανισμό.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ Να κατανοήσουν την ιδιαίτερη σημασία του νερού για τους ζωικούς και τους φυσικούς οργανισμούς. Να κατανοήσουν το νερό ως εξαιρετικά σημαντικού φυσικού πόρου και να συνειδητοποιήσουν ότι τα υδάτινα αποθέματα δεν είναι ανεξάντλητα.
Να διαμορφώσουν θετική στάση σε κάθε προσπάθεια διατήρησης και προστασίας των νερών. Να κατανοήσουν τις τρεις φυσικές καταστάσεις του νερού- υγρό νερό (ποτάμια, λίμνες, θάλασσες, υπόγεια νερά) στερεό( πάγος, χιόνι), αέριο( υδρατμοί στην ατμόσφαιρα)
Να εισάγουν τις έννοιες «πήξη, τήξη, υγροποίηση» Να κατανοήσουν την ανώμαλη διαστολή του νερού και τη σημασία της για τη διατήρηση της ζωής στα ποτάμια, στις λίμνες και στις θάλασσες. Να κατανοήσουν τον κύκλο του νερού.
Να κατανοήσουν την έννοια «ρύπανση του νερού». Να διευρύνουν το ενδιαφέρον των γνώσεων σχετικά με τη ρύπανση του νερού και να διαμορφώσουν θετική στάση σε κάθε προσπάθεια προστασίας του νερού. Να εξοικειωθούν με τον προγραμματισμό και τη διεξαγωγή πειραμάτων.
Να αναπτύξουν την ικανότητα να εργάζονται ομαδικά. Να αναπτύξουν την κριτική σκέψη. Να διατυπώσουν τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα με εκφραστική πληρότητα.
Πεδία σύνδεσης με τα αναλυτικά προγράμματα: Γλώσσα: Παραγωγή διάφορων κειμενικών ειδών Μαθηματικά: Στατιστικά στοιχεία για κατανάλωση νερού Εικαστικά: Ομαδικές και ατομικές δημιουργίες σχετιζόμενες με το νερό Γεωγραφία: Η κατανομή του νερού στην Ελλάδα και στον κόσμο, (λεκάνες απορροής, υδατικά διαμερίσματα) Ιστορία/Τοπική Ιστορία: Η χρήση του νερού άλλοτε και τώρα στον τόπο μας και αλλού Φυσική: Ιδιότητες του νερού, υδρολογικός κύκλος Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή: Πώς παρεμβαίνει ο νομοθέτης για τη βιωσιμότητα του νερού Θρησκευτικά: Το νερό στις διάφορες θρησκείες Μουσική: Τραγούδια για το νερό Πληροφορική: Αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο Ξένη γλώσσα: Επικοινωνία, ανταλλαγή απόψεων με μαθητικές ομάδες άλλων χωρών
Επισκέψεις/μετακινήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος, π.χ. 1. Εγκαταστάσεις Βιολογικού Καθαρισμού (Ενημέρωση - Συνέντευξη από τον Υπεύθυνο Βιολογικού καθαρισμού) 2. Δημαρχείο (Συνέντευξη από το Δήμαρχο ή τους αρμόδιους του Δήμου σχετική με την υδροδότηση, την αποχέτευση, τον τρόπο αποκομιδής και διάθεσης των στερεών απορριμμάτων) 3. ΚΠΕ Κορδελιού ή Βελβεντού ή Έδεσσας (Παρακολούθηση σχετικού προγράμματος του ΚΠΕ) 4. Επίσκεψη στο Μουσείο Ύδρευσης της ΔΕΥΑΘ (Θεσσαλονίκη).
Συνοπτική περιγραφή μεθοδολογίας / δραστηριοτήτων Συνοπτική περιγραφή μεθοδολογίας / δραστηριοτήτων ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ: Παιχνίδια γνωριμίας, ανάπτυξης εμπιστοσύνης, συνεργατικότητας (π.χ. το κάθε παιδί παρουσιάζει το συμμαθητή/τριά του, το κάθε παιδί καθοδηγεί το συμμαθητή/τριά του, ο οποίος έχει τα μάτια κλειστά) (Αρχοντάκη & Φιλίππου, 2003). Ερέθισμα, επιλογή θέματος και επί μέρους θεμάτων, χωρισμός σε ομάδες, ασκήσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων ομαδικής εργασίας, σύνδεση με τα γνωστικά αντικείμενα του ΔΕΠΠΣ. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ: Φύλλα εργασίας σχετικά με κύκλο του νερού, χρήσεις του νερού, κατανομή του νερού στον πλανήτη, αναλογία πόσιμου με υπόλοιπο νερό, πηγές ρύπανσης. Αναζήτηση πληροφοριών σχετικών με τα υποθέματα από τις ομάδες (στο σχολείο & εκτός σχολείου). Παιχνίδια ρόλων για επίλυση προβληματικών καταστάσεων για το νερό. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ: Προετοιμασία συνεντεύξεων. Συνεντεύξεις από Δήμαρχο, υπεύθυνο υδροδότησης του Δήμου. Συζήτηση και εξαγωγή συμπερασμάτων από τις απαντήσεις. Έρευνα για την οικιακή χρήση του νερού (Δημιουργία ερωτηματολογίου για τους γονείς, σχετικού με την οικιακή κατανάλωση νερού και τη χρήση απορρυπαντικών στο σπίτι). ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ: Ιστορικά στοιχεία για τη χρήση του νερού και τα σκεύη του νερού, έθιμα για το νερό, τραγούδια, λογοτεχνία για το νερό. Δημιουργία αφίσας για την αειφορική χρήση του νερού και σχετικές άλλες εικαστικές κατασκευές. ΜΑΙΟΣ: Επεξεργασία ερωτηματολογίων έρευνας, ανάλυση των στατιστικών στοιχείων, εξαγωγή συμπερασμάτων. ΙΟΥΝΙΟΣ: Αξιολόγηση ανατροφοδότηση. Παρουσίαση του όλου προγράμματος στο χώρο του σχολείου κατά την οποία θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της έρευνας και οι προτάσεις.
Συνοπτική περιγραφή μεθοδολογίας / δραστηριοτήτων ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ: Παιχνίδια γνωριμίας, ανάπτυξης εμπιστοσύνης, συνεργατικότητας (π.χ. το κάθε παιδί παρουσιάζει το συμμαθητή/τριά του, το κάθε παιδί καθοδηγεί το συμμαθητή/τριά του, ο οποίος έχει τα μάτια κλειστά) Ερέθισμα, επιλογή θέματος και επί μέρους θεμάτων, χωρισμός σε ομάδες, ασκήσεις ανάπτυξης δεξιοτήτων ομαδικής εργασίας, σύνδεση με τα γνωστικά αντικείμενα του ΔΕΠΠΣ. ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ: Φύλλα εργασίας σχετικά με κύκλο του νερού, χρήσεις του νερού, κατανομή του νερού στον πλανήτη, αναλογία πόσιμου με υπόλοιπο νερό, πηγές ρύπανσης. Αναζήτηση πληροφοριών σχετικών με τα υποθέματα από τις ομάδες (στο σχολείο & εκτός σχολείου). Παιχνίδια ρόλων για επίλυση προβληματικών καταστάσεων για το νερό. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ: Προετοιμασία συνεντεύξεων. Συνεντεύξεις από Δήμαρχο, υπεύθυνο υδροδότησης του Δήμου. Συζήτηση και εξαγωγή συμπερασμάτων από τις απαντήσεις. Έρευνα για την οικιακή χρήση του νερού (Δημιουργία ερωτηματολογίου για τους γονείς, σχετικού με την οικιακή κατανάλωση νερού και τη χρήση απορρυπαντικών στο σπίτι). ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ: Ιστορικά στοιχεία για τη χρήση του νερού και τα σκεύη του νερού, έθιμα για το νερό, τραγούδια, λογοτεχνία για το νερό. Δημιουργία αφίσας για την αειφορική χρήση του νερού και σχετικές άλλες εικαστικές κατασκευές. ΜΑΙΟΣ: Επεξεργασία ερωτηματολογίων έρευνας, ανάλυση των στατιστικών στοιχείων, εξαγωγή συμπερασμάτων. ΙΟΥΝΙΟΣ: Αξιολόγηση ανατροφοδότηση. Παρουσίαση του όλου προγράμματος στο χώρο του σχολείου κατά την οποία θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα της έρευνας και οι προτάσεις.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Συγκέντρωση πληροφοριών από βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και το internet. Kαταγραφή εθίμων, παροιμιών, τραγουδιών Σταυρόλεξα, ακροστιχίδες, σύνθετα παιχνίδια Ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων, σχετικών με τα ποτάμια, λίμνες, θάλασσες. Εκμάθηση τραγουδιών Διεξαγωγή πειραμάτων, καταγραφή παρατηρήσεων και συμπερασμάτων
Δημιουργία προβλημάτων όγκου στα μαθηματικά Δραστηριότητα για τον υπολογισμό του όγκου του χεριού μας Δραστηριότητα για να φτιάξουμε σύννεφα και με τον κύκλο του νερού Κατασκευή μονάδας βιολογικού καθαρισμού Καταγραφή κινδύνων για το νερό
Κατασκευή μικρής πετρελαιοκηλίδας Εργασία για την παρατήρηση ενός ποταμού Προτάσεις με τις λέξει «πετρελαιοκηλίδα, πυκνότητα, σταθμός βιολογικού καθαρισμού και φυτοφάρμακο