ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 21.02.2002 C(2002) 255 Θέµα: Κρατικές ενισχύσεις/ελλάδα Ενίσχυση αριθ. Ν 374/2001 Οικονοµική ενίσχυση σε µονάδες παραγωγής ζωοτροφών, σε εµπόρους και σε εισαγωγείς ζωοτροφών καθώς και σε κτηνοτροφικές επιχειρήσεις και εκµεταλλεύσεις που επλήγησαν από τα µέτρα που ελήφθησαν για την αντιµετώπιση της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας των βοοειδών (σχέδιο διυπουργικής απόφασης) Κύριε Υπουργέ, Με την επιστολή της της 7ης Ιουνίου 2001, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 11 Ιουνίου 2001, η Μόνιµη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή τα προαναφερόµενα µέτρα κατ εφαρµογή του άρθρου 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης. Με τις επιστολές της της 6ης Αυγούστου 2001, η οποία πρωτοκολλήθηκε στις 13 Αυγούστου 2001, και της 13ης εκεµβρίου 2001, η πρωτοκολλήθηκε στις 18 εκεµβρίου 2001, η Μόνιµη Αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε στην Επιτροπή τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που ζητήθηκαν από τις ελληνικές αρχές µε τις επιστολές της 5ης Ιουλίου 2001 και της 21ης Σεπτεµβρίου 2001. Έχω την τιµή να σας ενηµερώσω ότι η Επιτροπή απεφάσισε να µην προβάλει αντιρρήσεις σε σχέση µε το εν λόγω καθεστώς. Son Excellence Monsieur Giorgos PAPANDREOU Ministre des Affaires étrangères Vas. Sofias 5 GR - 10671 ATHENES Rue de la Loi 200, B - 1049 Bruxelles/Wetstraat 200, B - 1049 Brussel - Βέλγιο Τηλέφωνο: κέντρο 32 (0) 2 299.11.11. Τηλέτυπο: COMEU B 21877. Τηλεγραφική ιεύθυνση: COMEUR Brussels.
Για να πάρει αυτή την απόφαση η Επιτροπή έλαβε υπόψη ιδίως τα εξής: Περιγραφή Το εν λόγω σχέδιο διυπουργικής απόφασης προβλέπει τη χορήγηση ενίσχυσης σε µονάδες παραγωγής ζωοτροφών, σε εµπόρους και σε εισαγωγείς καθώς και σε κτηνοτροφικές επιχειρήσεις και εκµεταλλεύσεις, των οποίων τα αποθέµατα ζωοτροφών κατασχέθηκαν ή αποσύρθηκαν από την αγορά, κατ εφαρµογή της κυβερνητικής απόφασης της 22ας Νοεµβρίου 2000, η οποία περιελάµβανε τα µέτρα τα οποία κατέστησε υποχρεωτικά το Συµβούλιο µε την απόφασή του 766/2000. Η εν λόγω ενίσχυση έντασης 100% αφορά µόνο τις ζωοτροφές που δεσµεύτηκαν και καταστράφηκαν από 22 Νοεµβρίου 2000 έως 31 Ιανουαρίου 2001. Οι προαναφερόµενοι δικαιούχοι πρέπει να υποβάλουν έγγραφα που να αποδεικνύουν την καταστροφή των ζωοτροφών (στα οποία θα αναφέρεται η ηµεροµηνία και οι ποσότητες που καταστράφηκαν), θεωρηµένα από τουλάχιστον δύο επόπτες κυκλοφορίας ζωοτροφών. Το συνολικό ποσό της αποζηµίωσης για τα διάφορα είδη των εν λόγω ζωοτροφών καθορίζεται µε βάση τις ακόλουθες παραµέτρους: εσµευµένες ζωοτροφές Τιµή ανά κιλό ( ΡΧ) Οστεοκρεατάλευρα - Κρεατάλευρα 100 Συµπυκνώµατα 210 Πλήρεις σύνθετες τροφές 120 Αιµατάλευρα 160 Ιχθυοτροφές 250 Λοιπές µεταποιηµένες ζωικές πρωτεΐνες που προβλέπονται από το άρθρο 1 της απόφασης 110 766/2000 του Συµβουλίου της 4ης εκεµβρίου 2000 Οι αναγραφόµενες τιµές ήταν οι µέσες τιµές ανά προϊόν στην Ελλάδα κατά την περίοδο της δέσµευσης. Με βάση τις δεσµευµένες ποσότητες (που έχει καταχωρήσει το Υπουργείο Γεωργίας) το κόστος της αποζηµίωσης θα είναι το εξής: εσµευµένες ζωοτροφές Οστεοκρεατάλευρα Κρεατάλευρα Συµπυκνώµατα Πλήρεις σύνθετες ζωοτροφές Αιµατάλευρα Ιχθυοτροφές Λοιπές µεταποιηµένες ζωικές πρωτεΐνες που προβλέπονται από το άρθρο 1 της απόφασης 766/2000 του Συµβουλίου της 4ης εκεµβρίου 2000 Ποσότητα (τόνοι) x τιµή ( ΡΧ/χλγ.) 720 x 100 = 72 000 000 ΡΧ 420 x 210 = 88 200 000 ΡΧ 930 x 120 = 111 600 000 ΡΧ 100 x 160 = 16 000 000 ΡΧ 160 x 250 = 40 000 000 ΡΧ 20 x 110 = 2 200 000 ΡΧ Σύνολο 2350 τόνοι 330 000 000 ΡΧ Στις προαναφερόµενες ποσότητες δεν περιλαµβάνεται κανένα υποβαθµισµένο προϊόν ή προϊόν που έχει λήξει. 2
Η ενίσχυση καλύπτει µόνο την αξία των καταστρεφόµενων ζωοτροφών. Καµιά άλλη δαπάνη (π.χ. µεταφορικά, δαπάνες καταστροφής) δεν θεωρείται επιλέξιµη. Το ποσό που προβλέπεται για τη χρηµατοδότησή της ανέρχεται σε 330 εκατ. ΡΧ. Οι απώλειες που καλύπτονται από το σχέδιο απόφασης δεν µπορούν να αποτελέσουν αντικείµενο καµιάς άλλης δηµόσιας ενίσχυσης. Η διάρκεια του µέτρου θα είναι οχτάµηνη. Αξιολόγηση Σύµφωνα µε το άρθρο 87 παράγραφος 1 της Συνθήκης είναι ασυµβίβαστες µε την κοινή αγορά, στο µέτρο που επηρεάζουν τις συναλλαγές µεταξύ των κρατών µελών, οι ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε µορφή από τα κράτη µέλη ή µε κρατικούς πόρους και που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισµό µέσω της ευνοϊκής µεταχείρισης ορισµένων επιχειρήσεων ή ορισµένων κλάδων παραγωγής. Το εν λόγω µέτρο αντιστοιχεί σ αυτόν τον ορισµό κατά την έννοια ότι επηρεάζει ορισµένους κλάδους παραγωγής και ότι µπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές αν ληφθεί υπόψη η θέση που κατέχει η Ελλάδα στους εν λόγω κλάδους παραγωγής (για παράδειγµα το 1998 η Ελλάδα διέθετε περίπου το 10% του ζωικού κεφαλαίο αιγοπροβάτων της Ένωσης που διατρεφόταν µε τις προαναφερόµενες ζωοτροφές). Εντούτοις, στις περιπτώσεις που προβλέπονται από το άρθρο 87 παράγραφοι 2 και 3 της Συνθήκης ορισµένα µέτρα µπορούν να θεωρηθούν, κατ εξαίρεση, ως συµβιβάσιµα µε την κοινή αγορά. Στην προκειµένη περίπτωση, λαµβανοµένης υπόψη της φύσης του µέτρου (εξάλειψη ενός κινδύνου εξάπλωσης της ασθένειας) η µόνη εξαίρεση που µπορεί να επικαλεστεί κανείς είναι η εξαίρεση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, σύµφωνα µε την οποία µπορούν να θεωρηθούν ως συµβιβάσιµες µε την κοινή αγορά οι ενισχύσεις που έχουν ως στόχο να διευκολύνουν την ανάπτυξη ορισµένων οικονοµικών δραστηριοτήτων ή ορισµένων περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που να αντίκειται στο κοινό συµφέρον. Για να µπορεί να υπαχθεί σ αυτήν την εξαίρεση, το µέτρο θα πρέπει να τηρεί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο σηµείο 11.4 των κατευθυντήριων γραµµών της Κοινότητας όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις στο γεωργικό τοµέα 1, δηλαδή: Θα πρέπει να υπάρχουν κοινοτικές ή εθνικές διατάξεις, προβλεπόµενες είτε από νόµο είτε από κανονισµό είτε από διοικητική πράξη που υποχρεώνουν τις αρµόδιες εθνικές αρχές να αντιµετωπίσουν την εν λόγω ασθένεια, είτε µέσω της λήψης µέτρων για την εξάλειψή της, ιδίως µέσω δεσµευτικών µέτρων που προβλέπουν αποζηµίωση, είτε αρχικά µέσω της δηµιουργίας ενός συστήµατος έγκαιρης προειδοποίησης σε συνδυασµό, εάν χρειάζεται, µε ενισχύσεις, ώστε να ενθαρρύνονται οι επιµέρους γεωργοί να συµµετέχουν στα προληπτικά µέτρα σε εθελοντική βάση. 1 ΕΕ C 232 της 12.8.2000, σ. 17. 3
Στην προκειµένη περίπτωση οι κατασχέσεις έγιναν βάσει της διυπουργικής απόφασης της 22ας Νοεµβρίου 2000, η οποία προηγήθηκε της απόφασης του Συµβουλίου αριθ. 2000/766/ΕΚ της 4ης εκεµβρίου 2000 σχετικά µε ορισµένα µέτρα προστασίας που αφορούν τις µεταδοτικές σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες και τη χρησιµοποίηση ζωικών πρωτεϊνών για τη διατροφή των ζώων 2. Η απόφαση του Συµβουλίου, στο άρθρο 3, προβλέπει ότι τα κράτη µέλη: α) απαγορεύουν τη διάθεση στην αγορά, το εµπόριο, την εισαγωγή από τρίτες χώρες και την εξαγωγή προς τρίτες χώρες µεταποιηµένων ζωικών πρωτεϊνών που προορίζονται για τη διατροφή εκτρεφόµενων ζώων που συντηρούνται, παχύνονται ή εκτρέφονται για την παραγωγή τροφίµων β) φροντίζουν ώστε όλες οι µεταποιηµένες ζωικές πρωτεΐνες που προορίζονται για διατροφή εκτρεφόµενων ζώων που συντηρούνται, παχύνονται ή εκτρέφονται για την παραγωγή τροφίµων να αποσύρονται από την αγορά, από την αλυσίδα διανοµής και από τις αποθήκες των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. Επειδή το εν λόγω σχέδιο απόφασης είναι µεταγενέστερο της διυπουργικής απόφασης της 22ας Νοεµβρίου 2001, υπήρχε τον καιρό που συνετάχθη το παρόν σχέδιο µία νοµική βάση που επέτρεπε στις αρχές να ενεργήσουν. Το µέτρο θα πρέπει να έχει ως στόχο την αποζηµίωση, την πρόληψη ή την αποζηµίωση και την πρόληψη µαζί.. Στην προκειµένη περίπτωση το µέτρο έχει ως στόχο την αποζηµίωση αλλά και την πρόληψη, επειδή η κατάσχεση και η καταστροφή των ζωοτροφών έχει ως στόχο έναν παράγοντα κινδύνου διάδοσης ασθενειών. Το µέτρο θα πρέπει να είναι συµβιβάσιµο µε την κτηνιατρική νοµοθεσία της Κοινότητας. εδοµένου ότι η διυπουργική απόφαση της 22ας Νοεµβρίου 2000 είχε διατάξεις οι οποίες είχαν γίνει υποχρεωτικές σε κοινοτικό επίπεδο µε την απόφαση αριθ. 2000/766/ΕΚ, µπορεί να θεωρηθεί ότι πληρούται αυτός ο όρος. εν θα πρέπει να υπάρξει υπεραντιστάθµιση των απωλειών. Σύµφωνα µε το σηµείο 11.4.5 των προαναφερόµενων κατευθυντήριων γραµµών µπορεί να χορηγηθεί ενίσχυση που θα καλύπτει το 100% των πραγµατικών δαπανών για µέτρα υγειονοµικού ελέγχου, για δοκιµές και για άλλα µέτρα ανίχνευσης καθώς και για την κάλυψη του κόστους σφαγής των ζώων ή της καταστροφής της συγκοµιδής. Αυτές οι αρχές µπορούν να εφαρµοστούν κατ αναλογία για την δέσµευση και την καταστροφή ζωοτροφών µε στόχο την πρόληψη της ΣΕΒ 3. 2 ΕΕ L 306 της 07.12.2000. 3 Κατά τον ίδιο τρόπο αντιµετωπίσθηκε και η ενίσχυση N 143/2001 (επιστολή SG(2001) D/287682. 4
Η Επιτροπή επισηµαίνει ότι, σύµφωνα µε τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που διέθεσαν οι ελληνικές αρχές, οι µέσες τιµές κατά την περίοδο της δέσµευσης υπολογίστηκαν µε βάση τις τιµές των πέντε µεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων παραγωγής ζωοτροφών που είναι διεσπαρµένες σε ολόκληρη τη χώρα. Εποµένως οι τιµές αυτές είναι αντικειµενικές. Εξάλλου, δεδοµένου ότι το κόστος της µεταφοράς και της καταστροφής δεν καλύπτεται από την ενίσχυση, δεν θα υπάρξει υπεραντιστάθµιση της συνολικής απώλειας. Με βάση τις προαναφερόµενες αναλύσεις το εν λόγω µέτρο µπορεί να υπαχθεί στην εξαίρεση που προβλέπεται από το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης ως µέτρο που έχει στόχο να διευκολύνει την ανάπτυξη ορισµένων οικονοµικών δραστηριοτήτων ή ορισµένων περιοχών, αφού δεν αλλοιώνει τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που να αντίκειται προς το κοινό συµφέρον. Συµπέρασµα Με βάση την παραπάνω ανάλυση η Επιτροπή έκρινε ότι η εν λόγω απόφαση είναι συµβιβάσιµη µε την κοινή αγορά. Στην περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιλαµβάνει εµπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να γίνουν γνωστά σε τρίτους, καλείστε να ενηµερώσετε την Επιτροπή εντός δεκαπέντε εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία που θα την παραλάβετε. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει εντός της προβλεπόµενης προθεσµίας ένα δεόντως αιτιολογηµένο αίτηµα προς το σκοπό αυτό, θα θεωρήσει ότι συµφωνείτε να κοινοποιηθεί σε τρίτους και να δηµοσιευτεί ολόκληρο το κείµενο της επιστολής στη γλώσσα του πρωτοτύπου στην ακόλουθη διεύθυνση του ιαδικτύου http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/. Το αίτηµα αυτό θα πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε φαξ στην ακόλουθη διεύθυνση: Commission européenne Direction générale de l agriculture Direction B.2. Office L 130 5/120 B-1049 BRUXELLES Φαξ (32 2 2962151) Μετά τιµής, Για την Επιτροπή Franz FISCHLER Μέλος της Επιτροπής 5