Κλαδική Έρευνα - 2ο ΕΞΆΜΗΝΟ 2017 ανάπτυξη γης & κατασκευές
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ {06} Δείκτες αγοράς {09} Συνοπτική παρουσίαση {12} Αγορά ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες {12} Πώληση ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες {13} Εκτίμηση για τις τιμές ακινήτων {13} Είδη ακινήτων στα οποία θα επένδυαν τα χρήματά τους εάν είχαν την οικονομική δυνατότητα {14} Ενδιαφέρον για ακίνητα τους τελευταίους 12 μήνες {14} Ενδιαφέρον για ακίνητα τους επόμενους 12 μήνες {15} Τρόποι αγοράς ακινήτων {15} Τρόποι πώλησης ακινήτων {17} Ανακαίνιση τους επόμενους 12 μήνες {19} Ταυτότητα Κλαδικής Έρευνας
* *
δείκτες αγοράς
ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΓΟΡΑΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΊΑ 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ 2010q1 2010q3 2011q1 2011q3 2012q1 2012q3 2013q1 2013q3 2014q1 2014q3 2015q1 2015q3 2016q1 2016q3 2017q1 2017q3 6 Κατασκευές * Απασχόληση - αριστερή κλίμακα Ανεργία - δεξιά κλίμακα Κατά τα τελευταία τρίμηνα, παρατηρείται σημαντική μείωση της ανεργίας στον Τομέα των κατασκευών. Η μείωση στην ανεργία συνοδεύεται από τη σταδιακή αύξηση στην απασχόληση. ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΛΆΔΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆ ΣΤΟ ΑΕΠ ΠΟΣΟΣΤΙΑΊΑ ΑΛΛΑΓΉ ΣΤΙΣ ΆΔΕΙΕΣ ΟΙΚΟΔΟΜΉΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΤΟΥ ΑΕΠ 12% 15% 5% 8% 0% 6% -5% 4% - -15% 2% -20% 0% -25% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΥΞΗΣΗΣ 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% 2011M09 2012M01 2012M05 2012M09 2013M01 2013M05 2013M09 2014M01 2014M05 2014M09 2015M01 2015M05 2015M09 2016M01 2016M05 2016M09 2017M01 2017M05 2017M09 Κατασκευές (% του ΑΕΠ) Κατασκευές ετήσιος ρυθμός αύξησης (%) Άδειες Οικοδομής (εμβαδόν m2) * Ως ποσοστό του ΑΕΠ, ο κατασκευαστικός κλάδος συρρικνώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της * οικονομικής κρίσης. Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, παρατηρείται σταδιακή ανάκαμψη του Τομέα, ο οποίος όμως παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, οι άδειες οικοδομής αυξάνονται με θετικό ρυθμό, ανατρέποντας τους αρνητικούς ρυθμούς των προηγούμενων ετών.
Διαχείριση ακίνητης περιουσίας ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΑΚΊΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΊΑΣ: ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΊΑ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΚΛΆΔΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆ ΣΤΟ ΑΕΠ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2010q1 2010q3 2011q1 2011q3 2012q1 2012q3 2013q1 2013q3 2014q1 Απασχόληση - αριστερή κλίμακα 2014q3 2015q1 2015q3 2016q1 2016q3 2017q1 Ανεργία - δεξιά κλίμακα 2017q3 600 500 400 300 200 100 0 ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ (%) ΤΟΥ ΑΕΠ 12% 8% 6% 4% 2% 0% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Διαχείριση ακίνητης περιουσίας (%) του ΑΕΠ Διαχείριση ακίνητης περιουσίας ετήσιος ρυθμός αύξησης (%) 8% 6% 4% 2% 0% -2% -4% ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΑΥΞΗΣΗΣ * Κατά τα τελευταία τρίμηνα, παρατηρείται σημαντική μείωση της ανεργίας στον Τομέα της * Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας. Η μείωση στην ανεργία συνοδεύεται από σημαντική αύξηση στην απασχόληση. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, ο κλάδος διαχείρισης ακίνητης περιουσίας συρρικνώθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Κατά τα τελευταία δύο χρόνια, παρατηρείται σταδιακή ανάκαμψη του Τομέα, ο οποίος όμως παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. 7
8
ΣΥΝΟΠΤΙΚΉ ΠΑΡΟΥΣΊΑΣΗ Επιβεβαιώνεται και μεγαλώνει σε μέγεθος η αίσθηση που παρατηρήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2017 ότι οι τιμές στα ακίνητα ξεκίνησαν να ανεβαίνουν. Η πλειοψηφία αναφέρει ότι θεωρεί το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα καλή περίοδο για επένδυση σε κάποιο ακίνητο, ειδικά μόνιμης κατοικίας. 9 Σταθερή παραμένει η προτίμηση στο διαδίκτυο και στους επαγγελματίες του χώρου, για αναζήτηση ακινήτων είτε για αγορά είτε για πώληση.
ανάπτυξη γης & κατασκευές
Αγορά ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες Κατά πόσο πιστεύουν ότι οι επόμενοι 12 μήνες είναι καλή περίοδος ή κακή περίοδος για... 5% 6% 6% 6% 37% ΑΓΟΡΑ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ 59% (2%) (2%) (5%) ΑΓΟΡΑ ΑΓΟΡΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ ΣΠΙΤΙΟΥ ΧΩΡΑΦΙΟΥ 36% 58% 42% 53% 51% ΑΓΟΡΑ ΕΞΟΧΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 44% () Καλή περίοδος Κακή περίοδος ΔΓ/ΔΑ 12 Πώληση ακινήτων τους επόμενους 12 μήνες Κατά πόσο πιστεύουν ότι οι επόμενοι 12 μήνες είναι καλή περίοδος ή κακή περίοδος για... 55% 6% ΠΩΛΗΣΗ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΟΣ 39% 57% 6% ΠΩΛΗΣΗ ΣΠΙΤΙΟΥ 37% 57% 6% ΠΩΛΗΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΟΥ/ ΧΩΡΑΦΙΟΥ 37% 60% 7% ΠΩΛΗΣΗ ΕΞΟΧΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 34% (14%) (15%) (13%) (12%) ( Μεταβολή σε σχέση με τον Μάρτιο του 2017) Με μεγαλύτερη αισιοδοξία σε σχέση με το 1ο εξάμηνο του 2017 φαίνεται να εκτιμούν την αμέσως επόμενη χρονιά όσον αφορά την αγορά και πώληση ακινήτων. Σχεδόν 60% θεωρούν σχετικά καλή περίοδο τους επόμενους 12 μήνες για αγορά σπιτιού/ διαμερίσματος, 53% για αγορά οικοπέδου/ χωραφιού και 44% για αγορά εξοχικής κατοικίας. Στον αντίποδα, σχεδόν 6 στους 10 θεωρούν τους επόμενους 12 μήνες κακή περίοδο για πώληση κάποιων από τα πιο πάνω ακίνητα.
Εκτίμηση για τις τιμές ακινήτων 12 Επιλεγμένη λίστα ακινήτων που θα επένδυαν τα χρήματά τους εάν είχαν την οικονομική δυνατότητα 4% (Προκαθορισμένη λίστα ακινήτων) Σπίτι μόνιμης κατοικίας 43% 12% 11% 73% (19%) Οικόπεδο / Χωράφι Διαμέρισμα μόνιμης κατοικίας Εξοχικό Ακίνητο στο εξωτερικό 9% 31% 28% 13 Θα ανέβουν Θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα (Αυθόρμητη αναφορά) Θα πέσουν ΔΓ/ΔΑ Κατάστημα Γραφείο 8% 7% ( Μεταβολή σε σχέση με τον Μάρτιο του 2017) Η μεγάλη πλειοψηφία του κοινού θεωρεί ότι οι τιμές των ακινήτων θα αυξηθούν μέσα στον επόμενο ένα χρόνο, ποσοστό που παρουσιάζει σημαντική αύξηση από το 1ο εξάμηνο του 2017. Σε περίπτωση που είχαν την οικονομική δυνατότητα, αναφέρουν ότι θα προτιμούσαν να επενδύσουν σε σπίτι μόνιμης κατοικίας, οικόπεδο / χωράφι και διαμέρισμα μόνιμης κατοικίας.
Ενδιαφέρον για ακίνητα τους τελευταίους 12 μήνες 3O% 28% (Προκαθορισμένη λίστα ακινήτων) Ενδιαφέρον για ακίνητα τους επόμενους 12 μήνες (Προκαθορισμένη λίστα ακινήτων) Ενδιαφέρον για: Ενδιαφέρον για: 14 Ενοικίαση διαμερίσματος Αγορά διαμερίσματος Αγορά σπιτιού Ενοικίαση σπιτιού Αγορά εξοχικού Ενοικίαση καταστήματος Ενοικίαση γραφείου Ενοικίαση εξοχικού 4% 3% 1% 1% 0,3% 11% Αγορά σπιτιού Ενοικίαση διαμερίσματος Αγορά διαμερίσματος Ενοικίαση σπιτιού Αγορά εξοχικού Ενοικίαση καταστήματος Ενοικίαση εξοχικού Ενοικίαση γραφείου 7% 4% 2% 1% 0,3% 0,3% Όπως και το 1ο εξάμηνο του 2017, το 30% του δείγματος είχε κάποιο ενδιαφέρον για ακίνητα τους τελευταίους 12 μήνες, με μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην ενοικίαση ή αγορά διαμερίσματος και αγορά σπιτιού. Στον αντίποδα το 28% του δείγματος πιθανόν να ενδιαφερθεί για ακίνητα στους επόμενους 12 μήνες, με μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην αγορά σπιτιού και ενοικίαση διαμερίσματος.
Τρόποι αγοράς ακινήτων Τρόποι με τους οποίους θα έψαχναν για ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. Μέσω Internet 44% Μέσω κτηματομεσίτη 38% Από γνωστούς / φίλους / συγγενείς 30% Από εφημερίδες / περιοδικά 28% Από πινακίδες και αφίσες στους δρόμους 19% Θα έκανα έρευνα μόνος μου Μέσω developer 5% Άλλος τρόπος 2% Τρόποι πώλησης ακινήτων Τρόποι με τους οποίους θα προωθούσαν την ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΠΟΙΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ. Μέσω Internet 48% Μέσω κτηματομεσίτη 46% Από εφημερίδες / περιοδικά 32% Από γνωστούς / φίλους / συγγενείς 27% Από πινακίδες και αφίσες στους δρόμους Μέσω developer 4% Άλλος τρόπος 3% Σταθερή σε σχέση με το 1ο εξάμηνο του 2017 παραμένει και η προτίμησή τους στο διαδίκτυo και στους επαγγελματίες του χώρου, είτε για αγορά είτε για πώληση ακινήτων. Σε πόσους κτηματομεσίτες θεωρούν ότι θα απευθύνονταν για ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. Όσοι θα έψαχναν για αγορά μέσω κτηματομεσίτη ( 38%). 34% 12% 1% 15% 37% Σε 1 κτηματομεσίτη Σε 3 κτηματομεσίτες ΔΓ/ΔΑ Κατά μέσο όρο θα απευθύνονταν σε κτηματομεσίτες 2,6 Σε πόσους κτηματομεσίτες θεωρούν ότι θα απευθύνονταν για ΝΑ ΠΩΛΗΣΟΥΝ ΚΑΠΟΙΟ ΑΚΙΝΗΤΟ. Όσοι θα προωθούσαν την πώληση μέσω κτηματομεσίτη ( 46%). 36% 2% 14% 38% Σε 2 κτηματομεσίτες Σε περισσότερους από 3 κτηματομεσίτες Κατά μέσο όρο θα απευθύνονταν σε κτηματομεσίτες 2,7 15
16
Ανακαίνιση τους επόμενους 12 μήνες 18% ΣΚΟΠΕΥΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ Μέγεθος ανακαίνισης Βάση: Όσοι αναφέρουν ότι σκοπεύουν να κάνουν ανακαίνιση (18%). 14% 86% Μικρή ανακαίνιση Μεγάλη ανακαίνιση Η ανακαίνιση θα αφορά... (Προκαθορισμένη λίστα) Βάση: Όσοι αναφέρουν ότι σκοπεύουν να κάνουν ανακαίνιση (18%). Βάψιμο Αλλαγή / επιδιόρθωση επίπλων Διακόσμηση σπιτιού Κατασκευές (π.χ. αλλαγή πατωμάτων) Ανακαίνιση ντουλαπιών και πορτών Αλλαγή υδραυλικών Διαμόρφωση κήπου / πισίνας Ενεργειακή αναβάθμιση (όπως φωτοβολταϊκά, μονώσεις) Αντικατάσταση ηλεκτρικών συσκευών Αλλαγή ηλεκτρολογικών Τοποθέτηση κεντρικής θέρμανσης Χωρίς καμία μεταβολή στο ποσοστό όσων δηλώνουν πρόθεση για κάποια ανακαίνιση μέσα στον επόμενο χρόνο, λιγότεροι από 1 στους 5 δηλώνουν ότι σκοπεύουν να κάνουν κάποια ανακαίνιση με τη συντριπτική πλειοψηφία τους να επιθυμεί μικρές ανακαινίσεις που αφορούν κυρίως βάψιμο. 43% 34% 31% 31% 22% 19% 16% 15% 14% 6% 77% 17
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για κάθε εταιρεία να συσχετίσει το όνομά της με μια αξιόπιστη τράπεζα, όπως την Ελληνική Τράπεζα Evan Gavas General Manager, Cypin 18 τομέας επιχειρήσεων Πρωταρχικός και διαχρονικός στόχος του Τομέα Επιχειρήσεων είναι η συνεχής προσφορά αναβαθμισμένων και ποιοτικά βελτιωμένων υπηρεσιών σε μεγάλες επιχειρήσεις, δημόσιες εταιρείες και ημικρατικούς οργανισμούς, που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Ένα βασικό στοιχείο για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η επαγγελματική, φιλική και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πελατών, καθώς και η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση των σημερινών και μελλοντικών αναγκών τους, η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική. Ο Τομέας Επιχειρήσεων σε συνεργασία με άλλες μονάδες και τμήματα του Ομίλου, παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις που περιλαμβάνουν όλο το φάσμα των προϊόντων και υπηρεσιών: Λογαριασμοί παρατραβήγματος Μακροπρόθεσμα δάνεια Βραχυπρόθεσμα δάνεια Δάνεια Ενοικιαγοράς Διευκολύνσεις factoring Ενέγγυες πιστώσεις Προεξοφλήσεις εξαγωγών Εγγυητικές επιστολές Πιστωτικές κάρτες (εταιρικές και προσωπικές) το εξειδικευμένο προσωπικό Στοιχεία επικοινωνίας Julia Τιμοθέου Επιχειρηματικό Κέντρο 119 Τ: 22501925 E: J.Timotheou@hellenicbank.com (Λευκωσία, Λάρνακα & Αμμόχωστος) Έλενα Μαύρου Επιχειρηματικό Κέντρο 119 Τ: 22501887 E: E.Mavrou@hellenicbank.com (Λευκωσία, Λάρνακα & Αμμόχωστος) Νατάσα Γαβριήλ Επιχειρηματικό Κέντρο 219 (Λεμεσός & Πάφος) Χάρης Μιχαήλ Επιχειρηματικό Κέντρο 219 (Λεμεσός & Πάφος) Τ: 25502398 E: n.gavriel@hellenicbank.com Τ: 25502463 E: C.Michael@hellenicbank.com
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ 2ο ΕΞΆΜΗΝΟ 2017 Μέγεθος δείγματος: 600 επιτυχείς συνεντεύξεις. Κάλυψη: Παγκύπρια, άτομα ηλικίας 18-70 χρονών. Περίοδος συλλογής πληροφοριών: Δεκέμβριος 2017. Δειγματοληψία: Τυχαία πολυσταδιακή στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Συλλογή πληροφοριών: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις. Παρουσιάζονται συγκρίσεις με αποτελέσματα Μαρτίου 2017. Ανάθεση: Εκτέλεση: 19 Το άθροισμα των ποσοστών δεν είναι πάντα 100%, λόγω στρογγυλοποιήσεων και πιθανής μη συμπερίληψης απαντήσεων όπως «Δεν γνωρίζω» και «Δεν απαντώ».
https://businessblog.hellenicbank.com