Η επιχειρηματικότητα ως επιλογή καριέρας και η αξία του επιχειρηματικού πνεύματος ως βασικό χαρακτηριστικό κάθε σύγχρονου υποψηφίου Κυρίες και κύριοι αγαπητοί φίλοι Οφείλω εξ αρχής να επισημάνω ότι η σημασία της ημερίδας που επιχειρούμε σήμερα είναι τρομακτικά επίκαιρη και μεγάλης σημασίας. Όχι μόνο επειδή βιώνουμε μια κατάσταση γενικότερης οικονομικής αστάθειας, κοινωνικής ανησυχίας και συνεχών αλλαγών, καθώς επανατοποθετούνται αξίες, λειτουργικοί θεσμοί και πρόσωπα. Ούτε πάλι μόνο, επειδή η μείωση των θέσεων και αμοιβών εργασίας, η υποαπασχόληση και η ανεργία, είναι ζητήματα που επηρεάζουν βαθειά τη νεολαία, ανακόπτοντας τον φυσικό της ρόλο στην Πολιτεία o οποίος είναι να οραματίζεται, να δρα, να αλλάζει τα κακώς κείμενα. Η σημασία του διαλόγου έγκειται στο ότι η σημερινή ημερίδα στο ΕΒΕΑ, μας προσκαλεί να υποστηρίξουμε την μόνη λύση για την αλλαγή στην χώρα μας. Επιχειρηματικότητα σε όλους τους τομείς. Την λύση αυτή πρέπει να την αναπτύξουμε στις επιχειρήσεις. Είναι μία ιδέα που πρέπει κατά την γνώμη μου να έχει μεγάλη και συνεχή δημοσιότητα. Στην πραγματικότητα το ΕΒΕΑ μας υποχρεώνει να θυμηθούμε ότι κάθε επιχείρηση αποτελεί μικρογραφία της κοινωνίας. Η οικονομία αποτελεί κομβικό τομέα για τη ζωή μιας χώρας και το επιχειρείν είναι μια από τις κορυφαίες δράσεις της. Με αυτή την αντίληψη, οι επιχειρήσεις κληθήκαμε και καλούμαστε να ανταποκριθούμε και να λειτουργήσουμε πιο αποτελεσματικά, αξιοποιώντας τους πόρους μας και βελτιστοποιώντας τις μεθόδους και τις διαδικασίες μας, προκειμένου να επιτύχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα που θα οδηγήσουν στην έξοδο από την κρίση και στην μελλοντική ανάπτυξη. Αντιλαμβάνεστε, πιστεύω, την δυνατότητα που προσφέρει και τις προοπτικές που ανοίγει η παραπάνω διαπίστωση για νέους
επιχειρηματίες και νέα στελέχη επιχειρήσεων. Η επιχειρηματικότητα, προβάλλει για όλους και ιδιαίτερα για τους νέους ως μια πολύτιμη διέξοδος από την κρίση. Μάλιστα πιστεύω ότι η επιχειρηματικότητα, ασκούμενη από τους νέους, μπορεί να αποτελέσει κλειδί γενικότερης ανάπτυξης. Επειδή είναι μια μόνιμη προοπτική, σταθερή σε αξία, χρήσιμη, που εξελίσσεται και εξελίσσει και μια χώρα και τον άνθρωπο, διότι χρειάζεται όραμα φαντασία αρχές για να υλοποιηθεί, αναδεικνύει την πρωτοβουλία, την καινοτομία, την συνεχή δράση. Γνωρίζετε ότι ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι, είτε πτυχιούχοι είτε όχι, με έξυπνες ιδέες εντάσσονται στο επιχειρείν. Το αποδεικνύουν οι εγγραφές στα Επιμελητήρια και οι αναφορές δεκάδων πετυχημένων παραδειγμάτων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Νέοι επιχειρηματίες και στελέχη επιχειρήσεων προβάλλουν ως μοντέλα που έχουν στον πυρήνα δράσης τους την εξωστρέφεια, την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα, με προτεραιότητά τους την ενίσχυση των εξαγωγών μας σε κάθε αγορά του κόσμου. Οφείλω πάντως να επισημάνω ότι με την έννοια «νέοι» μπορούμε και πρέπει να συμπεριλάβουμε πέρα από την ηλικία και όσους επιτυγχάνουν μια ριζική ανανέωση συμπεριφοράς και νοοτροπίας. Χώρος λοιπόν, υπάρχει για τους νέους και είναι ανοιχτός για όλους αλλά νομίζω ότι και πάντα υπήρχε. Δεν υπήρχε όμως η θέληση και η καθοδήγηση, δεδομένου ότι η επιχειρηματικότητα ήταν υπό διωγμό και αντιμετώπιζε εχθρικότητα στην χώρα μας με αποτέλεσμα η πρώτη λύση όπως θυμάστε για τους νέους ήταν μία θέση στο δημόσιο. Θα σας αναφέρω σαν παράδειγμα ότι το ΕΒΕΑ κάθε χρόνο βραβεύει επιχειρήσεις και επιχειρηματίες. Ουδέποτε τα τελευταία χρόνια τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έδωσαν δημοσιότητα
αναφέροντας διεξοδικά τις επιχειρήσεις που βραβεύθηκαν, εκτός μίας, δύο εξαιρέσεων. Οι βραβεύσεις αυτές έπρεπε να έχουν μεγάλη δημοσιότητα για να δημιουργούνται πρότυπα στους νέους ανθρώπους. Γι αυτό σαν χώρα φτάσαμε εδώ, ενώ έχουμε ικανά μυαλά, που όταν βρεθούν σε χώρες που ευνοούν την επιχειρηματικότητα, διαπρέπουν. Πάντως οι δυνατότητες πάντα υπάρχουν. Εχω σαν παράδειγμα την εταιρεία μας Αττική Μελισσοκομική εταιρεία που ασχολείται με το ελληνικό μέλι επώνυμα από το 1928. Μάθαμε να βλέπουμε, να ακούμε, να διδασκόμαστε από το παρελθόν και τις διδαχές των προηγούμενων, μάθαμε να συμπληρώνουμε τις γνώσεις για εξέλιξη δημιουργική σκέψη- πρωτοπορία, να έχουμε όραμα-αρχές-αξίες για να μην ξεστρατίζουμε από τον σκοπό μας. Η εταιρεία μας κρατήθηκε ζωντανή μέσα σε πολύ δύσκολα περιβάλλοντα, που εμφανίστηκαν κατά καιρούς σε περίπου ένα αιώνα ζωής, διαφορετικά σε έκταση, μορφή και ένταση, όπως οικονομικές κρίσεις-πόλεμοι-δομικές και εμπορικές αλλαγές καθώς και κοινωνικές μεταμορφώσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι παραμένουμε ακόμα η μεγαλύτερη εταιρεία συσκευασίας και εμπορίας ελληνικού μελιού. Πρέπει κι εσείς όμως να δείτε και να πιστέψετε ότι πάντα υπάρχουν διαθέσιμες επιχειρηματικές ευκαιρίες τις οποίες αξίζει να προσπαθήσουμε να εκμεταλλευτούμε. Εξ άλλου μια έξυπνη ιδέα ανέβασε στην κορυφή την εταιρεία μας. Το 1928, οι ιδρυτές της αδελφοί Αλέξανδρος και Παναγιώτης Πίττας, θείος και πατέρας μας, οραματίστηκαν το ελληνικό μέλι, παραδοσιακό προϊόν με φήμη και όνομα να φθάνει παντού, επώνυμα, σε όλες τις αγορές του κόσμου. Πρωτοπόρησαν, ώστε από χύμα που κυκλοφορούσε μέχρι τότε να συσκευαστεί σε μικρές οικογενειακές επώνυμες συσκευασίες, για να διατεθεί στις πρώτες αστικές αγορές που εμφανίζονταν τότε στη χώρα μας και ταυτόχρονα να εξαπλωθεί διεθνώς. Τόλμησαν και πέτυχαν. Εμείς συνεχίσαμε την εξέλιξη, φέρνοντας καινούργιες ιδέες στην προβολή και χρήση του προϊόντος, στις έξυπνες συσκευασίες, στη
συνεργασία με φορείς, Πανεπιστήμια, Ιδρύματα για τις ιδιότητες του μελιού, στα νέα παραδοσιακά προϊόντα που κυκλοφορήσαμε, στην οργάνωση της επιχείρησής μας, κρατώντας τον οικογενειακό χαρακτήρα της, αλλά προσαρμόζοντας σε αυτή την οικογενειακή μορφή εφαρμογές του σύγχρονου management. Ξέρετε καλά όλοι ότι το αύριο έχει τη μορφή που εμείς του δίνουμε σήμερα. Έτσι, μην ξεχνάτε ποτέ πως καμιά επιχείρηση δεν είναι αποκλειστικά αριθμοί, πλάνα μάρκετινγκ και προβλέψεις παραγωγής. Είναι, πριν και πάνω από όλα άνθρωποι, όραμα και αγάπη για ότι κάνεις. Κάθε επιχείρηση έχει περιεχόμενο, δηλαδή ανθρώπους από τους οποίους προσδοκεί, εμπνέεται και αγωνίζεται. Αυτοί χαρακτηρίζουν την ποιότητα της ψυχής της. Όταν πιστεύεις στην διαρκή ανανέωση, τότε δημιουργείς ευκαιρίες και ανοίγεις ορίζοντες, δράσεις, ακόμα και σε χώρους ή κλάδους που μπορεί να φαίνονται κλειστοί ή κορεσμένοι. Αλοίμονο αν βολευτείς στην αδράνεια, στην προκατάληψη, στην ηττοπάθεια για ό,τι πραγματικά μπορείς να κάνεις. Εξάλλου με τον όρο επιχειρηματικότητα εννοούμε τη δραστηριότητα ενός ατόμου ή ενός οργανισμού να αναλαμβάνει λογικό κίνδυνο, συνδυάζοντας τους λοιπούς παραγωγικούς συντελεστές (εργασία-έδαφος-κεφάλαιο) με σκοπό την ανάπτυξη καινοτομικής ή μη δραστηριότητας η οποία θα τον οδηγήσει στο κέρδος που είναι ο αναγκαίος παράγοντας για την συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης και την ανάπτυξή της. Η επιχειρηματικότητα μπορεί να αφορά τον επιχειρηματία ή ένα στέλεχος επιχείρησης. Τι κάνει, λοιπόν τις επιχειρήσεις και τα στελέχη επιχειρηματικότητα αναγκαία; με Πώς γίνεται επιχειρήσεις να είναι πάντα ενεργές, να μην γερνάνε και να αντέχουν στο χρόνο; Είναι πιστεύω οι επιχειρήσεις
που έχουν και την διοίκηση αλλά και εργαζόμενους με πνεύμα επιχειρηματικότητας και το αναπτύσσουν, αλλά έχουν και όραμα και διαχρονικές αξίες που συνοδεύουν την επιχειρηματική δράση. Χρειάζονται, λοιπόν, υπερβάσεις για να ξεπεράσουμε τις χρόνιες αδυναμίες ή συμπεριφορές. Χρειάζεται να υπερβούμε τον Έλληνα, εγκαταλείποντας την καχυποψία, να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες αγοράς (έρευνα-γνώση-προσαρμογή) να λειτουργήσουμε όλοι μαζί με εφευρετικότητα, ρεαλισμό και εμπιστοσύνη. Να γίνουμε καλύτεροι και διαφορετικοί, (Be better, be different) για να κάνουμε επιτυχίες. Είναι κάτι που το βλέπω να συμβαίνει τώρα. Βλέπω μικρές επιχειρήσεις που ενώ ξεκινούν μια κλασσική δουλειά δεν την κάνουν όπως την κάνει ο διπλανός τους ή όπως γινόταν μέχρι τώρα. Την κάνουν με διαφορετικό τρόπο, σύγχρονο, που σέβεται τους καταναλωτές τους. Αυτό ο κόσμος και το εκτιμά πολύ και το επιβραβεύει. Ακόμα η συλλογική δράση είναι αποτελεσματικότερη της ατομικής. Έτσι στερεώνονται οι σχέσεις, εκδηλώνονται πρωτοβουλίες, κερδίζεται η εμπιστοσύνη. Επιτρέψτε μου να καταθέσω ορισμένα προσωπικά παραδείγματα, ώστε ο λόγος μου να έχει σαφείς και συγκεκριμένες αναφορές από πραγματικά περιστατικά. Στην μελισσοκομία, για παράδειγμα, με αυτή την αντίληψη συνεργασίας και με δική μας προσπάθεια και επιμονή, πετύχαμε μια θαυμαστή συνεργασία παραγωγών, επιστημόνων, πανεπιστημιακών, συσκευαστών, κρατικών φορέων με προτάσεις και αποτελέσματα σχετικά με την διαχείριση κομβικών κλαδικών προβλημάτων. Πετύχαμε ευρύτερο συντονισμό και δράσεις σε συμφωνημένες κατευθύνσεις για την ανάπτυξη του κλάδου, την επιμόρφωση των μελισσοκόμων, την επαγγελματική τους αποκατάσταση, την κατοχύρωση της ποιότητας, της ταυτότητας, και παγκόσμιας αξίας του ελληνικού μελιού. Η επιχειρηματική
δράση εδώ κάλυψε μια σειρά επίπεδα σε όλα τα στάδια παραγωγής, συσκευασίας, διάθεσης, θεωρητικά έξω από την συνήθη δραστηριότητα μιας βιομηχανικής επιχείρησης. Το όραμα αγκάλιασε τον παραγωγό, την επιστημονική έρευνα και το περιβάλλον γιατί τους θεωρούμε όλους κρίκους της ίδιας αλυσίδας. Σήμερα που όλα αναθεωρούνται και όλα επανατοποθετούνται, διαθέτουμε ένα εθνικό προϊόν, που πιστεύω ότι θα μπορέσει να επιβιώσει με την ποιότητά του στην παγκοσμιοποιημένη αγορά, να αντισταθεί και εν τέλει να νικήσει την οικονομική κρίση. Επίσης μια άλλη συνεργασία ήταν ότι κυκλοφορήσαμε μαζί με τη Γαλακτοκομία Δέλτα, με κοινά εταιρικά σήματα, ένα νέο προϊόν. Η ειλικρίνεια στις προθέσεις μας, ενίσχυσε τις ηθικές αρχές στην εταιρεία και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών προς εμάς, προς τις επιχειρήσεις, και των επιχειρήσεων μεταξύ τους. Η ίδια έννοια, η εμπιστοσύνη, βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο των εξελίξεων και κλονίζεται όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Από έλλειψη εμπιστοσύνης αναθεωρείται ριζικά η άποψη ακόμα και για την δομική λειτουργία των κρατικών μηχανισμών και υπηρεσιών. Αρκετές επιχειρήσεις κατάλαβαν έγκαιρα ότι χωρίς εμπιστοσύνη δεν αναπτύσσονται στρατηγικές και δεν αποδίδουν τα οποιαδήποτε μέτρα. Δημιουργήθηκαν ικανά, πιστά στελέχη ενστερνιζόμενα τις αρχές τους. Δεν έχει σημασία πόσο έξυπνη ηγετική στρατηγική έχει κανείς. Θα αποτύχει αν οι συνεργάτες δεν εμπνέονται να την εφαρμόσουν. Το μεγαλύτερο μέρος της στρατηγικής των επιχειρήσεων καθορίζεται στην αίθουσα συνεδριάσεων, αλλά εφαρμόζεται από τις επιμέρους δράσεις των εργαζομένων σε ολόκληρο τον οργανισμό. Πιστεύω ότι πετύχαμε υπεύθυνη και ειλικρινή συμπεριφορά και υπηρεσίες από τους συνεργάτες μας (μελισσοκόμοι-εργαζόμενοιαντιπρόσωποι μας) που πολλοί είναι για τρίτη και τέταρτη γενιά μαζί μας. Λειτουργήσαμε ομαδικά, σε ένα περιβάλλον αποτρεπτικό, πολλές φορές εχθρικό στην επιχειρηματικότητα που δεν είχε σταθερούς σκοπούς, αποδεκτούς κανόνες και ξεκάθαρες κατευθύνσεις.
Αγωνιζόμαστε στο παρόν, αλλά στην πραγματικότητα οικοδομούσαμε την εποχή μας. Μην νομίζετε ότι η επιστήμη του management λειτουργεί ως πανάκεια. Βεβαίως βελτιώνει την οργάνωση και την συνολική επιχειρηματική λειτουργία. Όμως, η ποιότητα της δράσης προκύπτει στο μεγαλύτερο μέρος της από την εμμονή στο όραμα, την ειλικρίνεια και το πάθος για την υλοποίησή του. Πολλές δράσεις, σε αρκετές πετυχημένες επιχειρήσεις, οφείλονται στην ικανότητα των στελεχών και πραγματοποιούνται ακόμα και όταν οι προτάσεις των ειδικών κινούνται σε διαφορετική ή και στην αντίθετη κατεύθυνση. Η υγιής επιχειρηματικότητα είναι ο δρόμος που μπορεί σε προσωπικό ή εθνικό επίπεδο να οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση. Επιβάλλεται να μην κλειστούμε στον δικό μας χώρο, να κινηθούμε προς επιχειρήσεις και αγορές με εξωστρέφεια, λύνοντας με ειλικρίνεια προβλήματα και αδυναμίες σε θέματα οργάνωσης και να εξετάσουμε από κοινού τρόπους για την ενίσχυση των σχέσεών μας. Όσον αφορά στο κράτος, η κρίση δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για την αύξηση των προστατευτικών μέτρων, για την διατήρηση υπερβολικών συντεχνιακών προνομίων, για την συντήρηση της δημοσιοκρατίας και του δημοσιοϋπαλληλισμού. Οι λύσεις των μεγάλων προβλημάτων της Οικονομίας μας βρίσκονται ακριβώς στην αντίθετη κατεύθυνση. Η επιχειρηματικότητα, ως μέσο επαγγελματικής αποκατάστασης, χρειάζεται να γίνει στοιχείο της γενικής εκπαίδευσης, φωτίζοντας το νου όλων των κοινωνικών στρωμάτων. Και εδώ, βέβαια, επιτρέψτε μου μια ιδιαίτερη παρότρυνση: Η επιχειρηματικότητα δεν αποτελεί ειδικό ανδρικό προνόμιο. Το όραμα, η φαντασία, η ευρηματικότητα, ο ρεαλισμός, η υπομονή και επιμονή στον στόχο, είναι από τα βασικά χαρακτηριστικά του φύλου μας. Ασχολήθηκα με την επιχείρησή μας σε θεωρητικά ανδροκρατούμενες εποχές με πολλή επιτυχία και
προσφορά. Ο ρόλος της γυναίκας και επικαλούμαι την εμπειρία και προσωπική μου διαδρομή- είναι κομβικός. Ξέρουμε ότι η γυναίκα μπορεί πολύ καλά : Να αναπτύσσει ανθρώπους γιατί ακούει, παροτρύνει, αναπληροφορεί, αναγνωρίζει. Έχει διαίσθηση που σε συνδυασμό με τον συναισθηματισμό, τη λογική και το ενδιαφέρον για μάθηση, την κάνουν πιο προσαρμόσιμη και ευέλικτη. Έχει μια ιδιαίτερη ικανότητα να αντιμετωπίζει τις κρίσεις, Ας μη ξεχνάμε επίσης ότι ειδικότερα την Ελληνίδα η κοινωνία μας, αιώνες τώρα, την είχε ως βασικό στυλοβάτη του καθημερινού της βίου. Διαχειρίστηκε πολυσύνθετες λειτουργίες και ανάγκες της οικογένειας, όταν ο άνδρας απουσίαζε είτε για να πολεμήσει, είτε ως μετανάστης, είτε ως ναυτικός. Παρουσιάζεται λοιπόν πρόσφορο έδαφος στην χώρα μας για την γυναικεία επιχειρηματικότητα, ως φυσική συνέχεια της διοίκησης της μεγάλης οικογένειας σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, χωρίς αυτή η λειτουργία να αναστέλλει βέβαια τον ρόλο της ως μητέρα. Φίλες και φίλοι Μετά από κάθε κρίση εμφανίζεται μια νέα εποχή. Είναι φυσικός νόμος. Οφείλουμε να μετατρέψουμε την αγωνία σε ευκαιρία. Χαίρομαι ειλικρινά που με εκδηλώσεις όπως η σημερινή, μας δίνονται οι ιδέες για το πώς αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Σας ευχαριστώ Αλεξάνδρα Πίττα Χαζάπη ΕΒΕΑ 10-12-2012