Ασφάλεια ως ευκαιρία για καινοτομία στην βιομηχανία τροφίμων Ιωάννης Σμαρνάκης *Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Τεχνολόγων Επιστημόνων Τροφίμων (Π.Ε.Τ.Ε.Τ.) *Διευθυντής Εργοστασίου και Έρευνας & ανάπτυξης της λ Λάβδας-Pallas Α.Ε. Ζαχαρώδη και σοκολάτα. *Μέλος της επιστημονικής επιτροπής Σ.Ε.Β.Τ. 25 χρόνια βιομηχανική εμπειρία Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 1
Προσέγγιση της ασφάλειας τροφίμων τα τελευταία 25 έτη Περιγραφή ενδεχόμενων κινδύνων-πρόληψη Νέα συνεχώς εξελισσόμενα πρότυπα και κανόνες Νέες κατηγορίες κινδύνων ( αλλεργιογόνα-νοθεία- Άμυνα τροφίμων) Κουλτούρα ασφαλείας στις επιχειρήσεις Εμπλοκή όλων των φάσεων από τον πρωτογενή τομέα έως την κατανάλωση Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 2
Παγκόσμιο περιβάλλον-νέες προκλήσεις και δεδομένα στην ασφάλεια τροφίμων Ιδιαίτερες κατηγορίες πληθυσμού με διατροφικές ευαισθησίες-δυσανεξίες Μετακινήσεις πληθυσμών, πολιτισμικές μεταβολές Γήρανση πληθυσμού στον δυτικό κόσμο γεννά νέες ανάγκες Υψηλότερες απαιτήσεις ποιότητας, ασφάλειας και ενημέρωσης των πολιτών Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 3
Οι απαιτήσεις ασφάλειας μας οδηγούν στην καινοτομία Νέες απαιτήσεις ασφαλείας γεννούν νέες ιδέες Οι ιδέες θέτουν το πλαίσιο δημιουργίας προϊόντων για την κάλυψη των απαιτήσεων Τα καινοτόμα προϊόντα καλύπτουν ανάγκες ασφαλείας και καλλιεργούν επιχειρηματικές ευκαιρίες. Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 4
Πριν προχωρήσουμε ας αποσαφηνίσουμε τι είναι η καινοτομία; Πρόκειται για την μετατροπή μιας ιδέας σε: 1.Εμπορεύσιμο προϊόν 2.Υπηρεσία 3.Λειτουργική μέθοδο παραγωγής ή διανομής 4.Ακόμα σε νέα μέθοδο παροχής κοινωνικής υπηρεσίας Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 5
Ποιός είναι ο καινοτόμος; Ο εφευρέτης ή Ο κατασκευαστής Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 6
Είναι η εκκεντρική ή προκλητική επιλογή καινοτομία; Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 7
Όχι απαραίτητα, ειδικά όταν πάσχει από νεωτερική αυταρέσκεια Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 8
Πως θα την συνδυάσουμε καινοτομία και ασφάλεια του τροφίμου;-προσέγγιση μέσα από τέσσερεις περιπτώσεις. 1.Αύξηση των μη- ενδημικών νόσων, ανασύνθεση τροφίμων 2.Γήρανση πληθυσμού ανάγκη για παραγωγή ασφαλών τροφίμων για τους νέοηλικιωμένους 3.Μετακινήσεις πληθυσμών Θρησκευτικές απαιτήσεις. 4.Αλλεργιες-δυσανεξίες Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 9
1.Κατευθύνσεις παγκόσμιου οργανισμού υγείας Ανασύνθεση τροφίμων( μείωση ζάχαρης-αλατιούλιπαρών) Παχυσαρκία μεγάλο πρόβλημα Διαβήτης μεγάλα ποσοστά παγκοσμίως 7-9% Στρατηγική μείωσης μερίδας Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 10
1 Α.Το Ε.Σ. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ΜΕ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΟΤΙ Η παρουσία του υπερβολικού βάρους, της παχυσαρκίας και άλλων μη μεταδοτικών ασθενειών που σχετίζονται με τη διατροφή στον ευρωπαϊκό πληθυσμό είναι πολύ υψηλή και εξακολουθεί να αυξάνεται. Αυτό έχει αρνητικό αντίκτυπο στο προσδόκιμο ζωής, μειώνει την ποιότητα ζωής των πολιτών της Ένωσης και επηρεάζει την κοινωνία, παραδείγματος χάρη απειλώντας τη διαθεσιμότητα ενός υγιούς και βιώσιμου εργατικού δυναμικού και αυξάνοντας τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης που μπορούν να επηρεάσουν τη βιωσιμότητα των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Ειδικότερα, η υψηλή παρουσία και η αύξηση του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών προκαλεί σοβαρή ανησυχία και επιβάλλει ισχυρή και συντονισμένη δράση, όπως έχει ήδη συζητηθεί στο επίπεδο των κρατών μελών, της Ένωσης και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) Η διατροφή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε αυτό το πλαίσιο, παράλληλα με άλλα ζητήματα που συνδέονται με τον τρόπο ζωής: η διατροφή πολλών Ευρωπαίων περιέχει υπερβολικές ποσότητες αλατιού, κορεσμένων λιπαρών, σακχάρων και ενεργειακής αξίας, κυρίως μέσω της κατανάλωσης μεταποιημένων ή παρασκευασμάτων τροφίμων, ενώ συγχρόνως οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταναλώνουν αρκετά φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης. Σε ορισμένα κράτη μέλη, οι άνθρωποι εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένοι σε υψηλά ποσά τρανσλιπαρών οξέων. Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 11
1Β.Προκειμένου να βελτιωθεί η διατροφή, η υγιεινή επιλογή πρέπει να αποτελέσει την αυτονόητη επιλογή. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση: φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον που να στηρίζει και να ενθαρρύνει υγιεινές πρακτικές κατανάλωσης τροφίμων, καθώς και αντικειμενικές διατροφικές πληροφορίες και εκπαίδευση με γνώμονα τη δημόσια υγεία, αποτελούν καθοριστικής σημασίας παράγοντες για τις πολιτικές και τις δράσεις σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Η βελτίωση των προϊόντων τροφίμων, μεταξύ άλλων, μέσω της μείωσης της περιεκτικότητας σε αλάτι, κορεσμένα λίπη, πρόσθετα σάκχαρα και ενεργειακή αξία, καθώς και της βελτίωσης της διαθεσιμότητας μικρών και/ή μεσαίων μερίδων, αποτελεί σημαντικό μέσο που καθιστά αυτονόητη την υγιή επιλογή. Γενικά η μείωση δεν θα πρέπει να μειώνει την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων. Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 12
1Γ.Ανασύνθεση των τροφίμων στην κατεύθυνση της καταπολέμησης των μην ενδημικών ασθενειών στον δυτικό κόσμο. Μείωση κορεσμένων λιπαρών Μείωση ζαχάρων Μείωση αλατιού Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 13
1Δ.Η επιλογή των γλυκοζιτών στεβιόλης ως γλυκαντικό καθιστά το προϊόν καινοτόμο; Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 14
1 Ε.Επιλπέον ευκαιρίες καινοτομίας στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής Όλα τα φυσικά ζάχαρα παρέχουν ενέργεια 4KCal/g,δεν μπορούμε να παραγάγουμε προϊόντα μειωμένων θερμίδων. Προσβάλλονται από την μικροβιοχλωρίδα της στοματικής κοιλότητας παράγοντας δευτερογενείς ουσίες που καταστρέφουν τα δόντια. Ότι περιέχει δεξτρόζη δεν είναι κατάλληλο για διαβητικούς Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 15
2.Προϊόντα πλούσια σε πρωτεΐνες με στόχο την μείωση βάρους και ενίσχυση του μυϊκού συστήματος κυρίως των ηλικιωμένων Εύκολη και γρήγορη αφομοίωση επαρκούς ποσότητας πρωτεΐνης Εύγεστο και επαρκές σε μικρές μερίδες Καθαρό από ζωικές τοξίνες και λίπη. Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 16
2 Α.Αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών πρωτεϊνών-κυκλική οικονομία Φυτικές πρωτεΐνες Βιοτεχνολογικές μέθοδοι εξευγενισμού υποπροϊόντων Νεοφανή τρόφιμα με την καλλιέργεια εντόμων. Μείωση ενεργειακού αποτυπώματος Μείωση εκπομπής αερίων θερμοκηπίου Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 17
3.Ασφαλή τρόφιμα από θρησκευτικής σκοπιάς-καινοτομία στην λειτουργία Μετακινήσεις πληθυσμών φέρουν στην Ευρώπη νέες συνήθειες και πρακτικές Τα τουριστικά πακέτα προς μουσουλμάνους και εβραίους έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις ασφαλείας Η πρόκληση αφορά καινοτόμο λειτουργία θρησκευτικής ασφάλειας Οικοδόμηση εμπιστοσύνης Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 18
4.Αλλεργιογόνα καν. 1169/2011 Τεκμηριωμένη μελέτη ασφαλείας ως προς τα υλικά που προκαλούν αλλεργίες Εξασφάλιση ειδικών χώρων και συνθηκών Μελέτη αγοράς για την κάλυψη των νέων αναγκών με τα κατάλληλα προϊόντα. Αναζήτηση ευκαιριών Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 19
4Α.Είναι το προϊόν ελεύθερο γλουτένης καινοτόμο καλύπτοντας συγχρόνως τις απαιτήσεις ασφαλείας; Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 20
Ποιά είναι η μεγαλύτερη τεχνολογική πρόκληση για την εφαρμογή της προτεινόμενης πολιτικής; Η τεχνολογική καινοτομία που απαιτείται Η αποδοχή της διαφορετικής γεύσης ή/και υφής από τον καταναλωτή Η δημιουργία εμπιστοσύνης για τα υποκατάστατα (σακχάρων, λίπους κοκ) Η επικοινωνία των υποκατάστατων (σακχάρων, λίπους κοκ) Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 21
Αποτελεσματικό διοικητικό περιβάλλον Εταιρική κουλτούρα ποιότητας Θεσμοθετημένες σχέσεις μεταξύ των τμημάτων ΔΠ,μάρκετινγκ και ανάπτυξης προϊόντων Συνεχής ενημέρωση των διεθνών εξελίξεων Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 22
Ευχαριστώ για την προσοχή σας Ιωάννης Σμαρνάκης -Τεχνολόγος Τροφίμων 23