1 ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΔΕΟ34 H ισορροπία της επιχείρησης Μάθημα 6: Η ισορροπία της επιχείρησης Σχέση οριακού εσόδου και οριακού κόστους Η επιχείρηση σε κάθε μορφή αγοράς (τέλειο ανταγωνισμό, μονοπώλιο, μονοπωλιακό ανταγωνισμό, ολιγοπώλιο) μεγιστοποιεί το κέρδος της για την ποσότητα Q στην οποία το Έαν οριακό έσοδο (MR) = οριακό κόστος (MC) ΜR>MC η επιχείρηση πρέπει να αυξήσει τη παραγόμενη ποσότητα για να αυξήσει τα κέρδη της MR=MC η επιχείρηση παράγει τη ποσότητα που μεγιστοποιεί τα κέρδη της και δεν πρέπει να μεταβάλλει τη ποσότητα παραγωγής ΜR<MC η επιχείρηση πρέπει να μειώσει τη παραγόμενη ποσότητα για να αυξήσει τα κέρδη της Το οριακό έσοδο MR = dtr dq παραγωγής κατά μια μονάδα = η μεταβολή του συνολικού εσόδου όταν αυξάνεται η ποσότητα Το οριακό κόστος MC = dtc = dvc = η μεταβολή του συνολικού κόστους (μεταβλητού κόστους) όταν dq dq αυξάνεται η ποσότητα παραγωγής κατά μια μονάδα H ισορροπία της επιχείρησης στον Τέλειο Ανταγωνισμό (ΤΑ) Η τιμή ισορροπίας στον τέλειο ανταγωνισμό καθορίζεται από την ισορροπία του κλάδου (Συνολική Ζήτηση = Συνολική Προσφορά Q d = Q s ) H τιμή αυτή είναι δεδομένη για κάθε επιχείρηση και γι αυτό λέμε ότι η κάθε επιχείρηση είναι αποδέκτης τιμής H καμπύλη ζήτησης που αντιμετωπίζει η επιχείρηση είναι τελείως ελαστική (οριζόντια προς τον άξονα της ποσότητας) και για κάθε πιθανή ποσότητα παραγωγής ισχύει P=AR =MR Τα έσοδα της επιχείρησης ΤR=P*q,με σταθερή τη τιμή, αυξάνονται καθώς αυξάνεται η ποσότητα παραγωγής.
2 Η βραχυχρόνια ισορροπία της επιχείρησης προκύπτει στη ποσότητα q για την οποία MR=MC Καθώς P=AR=MR για κάθε ποσότητα η ισορροπία της επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό μπορεί να διατυπωθεί και ως P=MC AR=MC MR=MC To κέρδος της επιχείρησης υπολογίζεται ως Π = TR TC Π = (P AC) q Εάν η τιμή είναι μεγαλύτερο από το μέσο κόστος P>AC η επιχείρηση έχει βραχυχρόνιο θετικό κέρδος Η ύπαρξη δυνατοτήτων βραχυχρόνιου κέρδους θα έχει σαν αποτέλεσμα, την είσοδο νέων επιχειρήσεων στον κλάδο, την αύξηση της συνολικής προσφοράς και τη μείωση της τιμής μέχρι το σημείο που να εξαλειφθούν οι δυνατότητες για κέρδος. Μακροχρόνια η κάθε επιχείρηση θα πραγματοποιεί μηδενικό κέρδος καθώς P=AC Η μακροχρόνια ισορροπία της επιχείρησης προκύπτει στη ποσότητα q για την οποία MR=MC=AC Καθώς P=AR=MR για κάθε ποσότητα η ισορροπία της επιχείρησης στον τέλειο ανταγωνισμό μπορεί να διατυπωθεί και ως P=MC=AC AR=MC=AC MR=MC=AC
3 H καμπύλη προσφοράς στην επιχείρηση στον Τέλειο Ανταγωνισμό (ΤΑ) H επιχείρηση δεν κλείνει βραχυχρόνια εάν η τιμή (P) καλύπτει το μέσο μεταβλητό κόστος (ΑVC) ή όταν τα έσοδα (ΤR) καλύπτουν τα μεταβλητά κόστη (VC) Συγκεκριμένα όταν P>AC>AVC η επιχείρηση πραγματοποιεί θετικό κέρδος και δεν διακόπτει τη παραγωγή της ΑC>P>AVC η επιχείρηση έχει ζημιά αλλά δεν διακόπτει τη παραγωγή της καθώς η τιμή καλύπτει το μέσο μεταβλητό κόστος. Στη περίπτωση αυτή η επιχείρηση με τα έσοδα που έχει καλύπτει τα μεταβλητά της κόστη αλλά όχι το σύνολο του σταθερού της κόστους. ΑC>AVC>P η επιχείρηση έχει ζημιά και διακόπτει τη παραγωγή της καθώς η τιμή δεν καλύπτει το μέσο μεταβλητό κόστος Η βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης στον ΤΑ είναι το ανερχόμενο τμήμα του οριακού κόστους MC που βρίσκεται πάνω από τη καμπύλη του μέσου μεταβλητού κόστους ΑVC Η μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης στον ΤΑ είναι το ανερχόμενο τμήμα του οριακού κόστους MC που βρίσκεται πάνω από τη καμπύλη του μέσου κόστους AC ή ΑΤC
4 Η ισορροπία της επιχείρησης στο Μονοπώλιο Η καμπύλη ζήτησης της επιχείρησης στο μονοπώλιο συμπίπτει με τη συνολική καμπύλη ζήτησης της αγοράς και έχει αρνητική κλίση Η επιχείρηση στο μονοπώλιο δεν έχει καμπύλη προσφοράς Για κάθε παραγόμενη ποσότητα της επιχείρησης ισχύει ότι P=AR>MR, Τιμή>Οριακό έσοδο και Μέσο Έσοδο (AR) > Οριακό Έσοδο (MR) δηλαδή στο μονοπώλιο
5 Η ισορροπία της μονοπωλιακής επιχείρησης προκύπτει στη ποσότητα Q για την οποία MR=MC Καθώς P=AR> MR για κάθε ποσότητα στην ισορροπία της επιχείρησης ισχύουν P>MC, δηλαδή Τιμή > Οριακό κόστος AR>MC, δηλαδή Μέσο Έσοδο > Οριακό κόστος Η επιχείρηση μεγιστοποιεί τα έσοδα της στο μονοπώλιο όταν MR=0 μεγιστοποιούνται για μοναδιαία ελαστικότητα) και e p = 1 (τα έσοδα Τα έσοδα της επιχείρησης αυξάνονται καθώς αυξάνεται η παραγωγή μέχρι τη ποσότητα για την οποία MR=0. Περαιτέρω αύξηση της παραγόμενης ποσότητας μειώνει τα έσοδα. Η επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της στο μονοπώλιο όταν MR=MC μεγιστοποιούνται στο ελαστικό τμήμα της καμπύλης ζήτησης) και e p > 1 (τα κέρδη To κέρδος της επιχείρησης υπολογίζεται ως Π = TR TC Π = (P AC) Q H επιχείρηση μπορεί να έχει κέρδη βραχυχρόνια και μακροχρόνια Το μονοπώλιο μπορεί να εμφανίζει ζημιές στη περίπτωση που το μέσο κόστος είναι υψηλότερο από τη τιμή Ο βαθμός μονοπωλιακής δύναμης υπολογίζεται ως L = P MC P = AR MC AR ή χρησιμοποιώντας τις ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή L = 1 e p
6
7