Γηαηαξαρέο χπλνπ ζηνπο θαπληζηέο Α. Παηάθα Λέθηνξαο Πλεπκνλνινγίαο ΑΠΘ Μνλάδα Αλαπλεπζηηθήο Αλεπάξθεηαο ΓΠΝ Γ Παπαληθνιάνπ
Η ληθνηίλε θαίλεηαη πσο επεξεάδεη ηνλ χπλν θαη ηε δηάζεζε δξψληαο ζε πνηθίια ζπζηήκαηα λεπξνδηαβηβαζηψλ Sleep Med Rev. 2009;13:363-77 εξνηνλίλε : ηξνπνπνηεί ηελ δηάζεζε Ννξ-επηλεθξίλε : εληζρχεη ηελ εγξήγνξζε Νηνπακίλε : πξνθαιεί επραξίζηεζε
Οη θαπληζηέο αλαθέξνπλ δπζθνιία ζηελ έλαξμε, αιιά θαη ζηε δηαηήξεζε ηνπ χπλνπ Γπζθνιία ζηελ αθχπληζε, θαθή πνηφηεηα χπλνπ, θαη πησρή εκεξήζηα δξαζηεξηφηεηα Οη πεξηζζφηεξεο κειέηεο κε ππνθεηκεληθά θξηηήξηα εξσηεκαηνιφγηα Addict Biol. 2012 Aug 23. doi: 10.1111/j.1369-1600.2012.00487 Arch Intern Med 1995; 155: 734-737 Prev Med 1994; 23: 328-334 Science 1980; 207: 551-553.
Καηά ηε ιήςε ληθνηίλεο παξαηεξνχληαη αυπλία, κείσζε ηεο ηθαλφηεηαο χπλνπ, ειάηησζε ηνπ χπλνπ βξαδέσλ θπκάησλ, θαηαθεξκαηηζκφο ηνπ χπλνπ θαη αχμεζε ηεο εκεξήζηαο ππλειίαο. Τπάξρνπλ ελδείμεηο πσο ε ληθνηίλε θαηαζηέιιεη ηε θάζε ηνπ χπλνπ REM (rapid eye movement ) Sleep Med Rev. 2009;13:363-77
ε ζχγθξηζε κε ηνπο κε θαπληζηέο, νη λπλ, αιιά θαη νη πξψελ θαπληζηέο παξνπζίαζαλ πεξηζζφηεξεο αθππλίζεηο (arousal index) Οη θαπληζηέο είραλ κεγαιχηεξν πνζνζηφ χπλνπ ζηαδίνπ 1 θαη ρακειφηεξν χπλνπ βξαδέσλ θπκάησλ ζε ζρέζε κε ηνπο κε θαπληζηέο Η βαξχηεηα ηεο θαπληζηηθήο ζπλήζεηαο παίδεη ξφιν ζηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ηνπ χπλνπ ζηνπο θαπληζηέο. Braz J Med Biol Res 2008;41(8) :722-27
Ρνραιίδνπλ πεξηζζφηεξν νη θαπληζηέο? Οη θαπληζηέο ξνραιίδνπλ πεξηζζφηεξν, αθφκε θαη νη πξψελ ή παζεηηθνί θαπληζηέο. Η επίδξαζε ηνπ θαπλίζκαηνο είλαη κεγαιχηεξε ζηνπο αζζελείο πνπ δελ είλαη παρχζαξθνη θαη ζηηο γπλαίθεο Τπάξρεη ζπζρέηηζε κεηαμχ ησλ ζπκπησκάησλ ηνπ αλαπλεπζηηθνχ (βήραο, πηχεια, ζπξηγκφο) κε ην ξνραιεηφ Η ρξφληα βξνγρίηηδα θαη ην θάπληζκα απνηεινχλ παξάγνληεο θηλδχλνπ γηα ξνραιεηφ BloomJW et al Chest. 1988;93:678-83. Franklin KA et al. Am J Respir Crit Care Med. 2004;170:799-803
Κάπληζκα θαη ξνραιεηφ
BloomJW et al Chest. 1988;93:678-83.
Τπάξρεη ζπζρέηηζε βαξχηεηαο ηεο θαπληζηηθήο ζπλήζεηαο - ξνραιεηνχ Franklin KA et al. Am J Respir Crit Care Med. 2004;170:799-803
Κάπληζκα θαη ΑΤ Yπάξρνπλ αληηθαηηθά απνηειέζκαηα ζηηο δηάθνξεο κειέηεο, πηζαλψο εμαηηίαο ησλ δηαθνξεηηθψλ πιεζπζκψλ θαη κεζνδνινγίαο
Sleep Cohort Study κε psg Οη θαπληζηέο παξνπζίαζαλ κεγαιχηεξν θίλδπλν γηα ξνραιεηφ (odds ratio, 2.29) θαη δηαηαξαρψλ ηεο αλαπλνήο ζηνλ χπλν (odds ratio, 4.44) ζε ζρέζε κε ηνπο κε θαπληζηέο. Οη θαπληζηέο 40 ηζηγ/εκέξα παξνπζίαζαλ αθφκε κεγαιχηεξν θίλδπλν γηα ήπηεο (odds ratio, 6.74) θαη κέηξηεο-ζνβαξέο δηαηαξαρέο αλαπλνήο ζηνλ χπλν (odds ratio, 40.47). Οη πξψελ θαπληζηέο δελ έρνπλ απμεκέλν θίλδπλν δηαηαξαρψλ αλαπλνήο ζηνλ χπλν. Η δηαθνπή ηνπ θαπλίζκαηνο ζα πξέπεη ζεσξείηαη απαξαίηεηε γηα ηε δηαθνπή θαη πξφιεςε ησλ δηαηαξαρψλ αλαπλνήο ζηνλ χπλν Wetter DW et al Arch Intern Med. 1994;154:2219-24
Σν θάπληζκα ζρεηίδεηαη κε απμεκέλν θίλδπλν γηα ΑΤ, κεηά απφ πξνζαξκνγή γηα ην BMI, ην θχιν, ηελ ειηθία θαη ηελ θαηαλάισζε αιθνφι. Ο θίλδπλνο γηα ΑΤ ήηαλ κεγαιχηεξνο ζηνπο θαπληζηέο απφ ηνπο κε ή πξψελ θαπληζηέο (OR 2.5, CI 1.3-4.7, p = 0.0049) θαη ηνπο πξψελ θαπληζηέο κφλν(or 2.8, CI = 1.4-5.4, p = 0.0028). Οη πξψελ θαπληζηέο δεν είραλ κεγαιχηεξν θίλδπλν απφ ηνπο κε θαπληζηέο(or 1.2, CI = 0.55-2.7, p = 0.64). Kashyap R et al Sleep Breath. 2001;5:167-72
Όκσο.. Οη βαξηνί θαπληζηέο (>30 pack/yrs ) είραλ πςειφηεξν ΑΗΙ απφ ηνπο κε θαπληζηέο (26.3 ± 28.3 vs. 19.7 ± 23.9) AHI 50 ήηαλ ζπρλφηεξνο ζε βαξχο θαπληζηέο πάξα ζε controls ρσξίο άπλνηεο θαη νη θαπληζηέο είραλ δηπιάζην θίλδπλν γηα AHI 50 απφ ηνπο κε θαπληζηέο Μεηά απφ πξνζαξκνγή ζηελ ειηθία, θχιν, ΒΜΙ ην ΟR ήηαλ <1 Γελ βξέζεθε ζεκαληηθή ζρέζε κεηαμχ AHI θαη θαπλίζκαηνο ζηε multiple regression analysis. Hoflstein V.Sleep. 2002 Aug 1;25(5):519-24.
Chin Med J 2012;125(17):3150-3156
Γηαηί απνηειεί ην θάπληζκα παξάγνληα θηλδχλνπ γηα ΑΤ??
1. Κάπληζκα θιεγκνλή αεξαγσγψλ: θιεγκνλή ξηλνθαξπγγηθνχ βιελλνγφλνπ πξνθαιεί ζηέλσζε θαη δηεπθφιπλζε ζχγθιεηζήο αλψηεξψλ αεξαγσγψλ ζηνλ χπλν. J Allergy Clin Immunol 1997; 99: S757-S762. Φιεγκνλή θαηψηεξσλ αεξαγσγψλ-υαπ: απμεκέλε παξαγσγή πηπέισλ, ρακεινί πλεπκνληθνί φγθνη- απμεκέλε δξάζε ηνπ δηαθξάγκαηνο= απμεκέλε αληίζηαζε αλψηεξψλ αεξαγσγψλ Respiration 2001; 68: 250-255. 2. Νηθνηίλε : Η ληθνηίλε απμάλεη ηνλ αεξηζκφ θαη ηε δξαζηεξηφηεηα ησλ κπψλ ησλ αλψηεξσλ αεξαγσγψλ Καηά ηε λχρηα ειαηηψλνληαη ηα επίπεδα ληθνηίλεο ζην αίκα= rebound effect ζηέξεζεο ληθνηίλεο Respir Physiol 1984; 57:153-169. Respir Physiol 1986; 63: 161-175 3. Διαηησκέλε επαηζζεζία ζηελ ππνμία: άκβιπλζε ησλ αθππλίζεσλ εμαηηίαο ηεο ππνμίαο θαη δηαηαξαγκέλε ηθαλφηεηα απηφ-αλάλεςεο απφ ηηο άπλνηεο: κεγαιχηεξε δηάξθεηα απλνηψλ κε απνθνξεζκνχο ζε λενγλά κε πξνγελλεηηθή έθζεζε ζε ηζηγάξν J Pediatr 1995; 127: 691-699. J Appl Physiol 1998; 85: 2066-2074 Pediatrics 2010; 125: e592-e599
Απνηειεί ην ΑΤ πξνδηαζεζηθφ παξάγνληα εμάξηεζεο απφ ηε ληθνηίλε??? Η ληθνηίλε δξα ζηνπο ληθνηηληθνχο ρνιηλεξγηθνχο ππνδνρείο ζηνλ εγθέθαιν, κε απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ άγρνπο, ην αίζζεκα ραιάξσζεο θη επραξίζηεζεο, ηε κείσζε ηεο φξεμεο θαη ηελ αχμεζε ηεο εγξήγνξζεο. Η ππλειία, ε θαηάζιηςε θαη νη γλσζηαθέο δηαηαξαρέο απνηεινχλ θχξηα ζπκπηψκαηα ησλ αζζελψλ κε ΑΤ. Αζζελείο κε ΑΤ θαπλίδνπλ ψζηε λα αληηκεησπίζνπλ ηα παξαπάλσ. Η ληθνηίλε απμάλεη ηα επίπεδα ληνπακίλεο ζηνλ εγθέθαιν, απμάλεη ηνλ αεξηζκφ θαη κεηψλεη ηελ αληίζηαζε ησλ αλψηεξσλ αεξαγσγψλ θαη έηζη δηεπθνιχλεηαη ε εμάξηεζε Med Hypothese 1996; 47: 443-448 Η αληηκεηψπηζε ηνπ ΑΤ είλαη ζεκαληηθή γηα επηηπρεκέλε δηαθνπή θαπλίζκαηνο
Η ρνξήγεζε ηζίριαο ληθνηίλεο πξηλ ηνλ χπλν ειάηησζε ηηο απνθξαθηηθέο θαη κηθηέο άπλνηεο θαη ηε δηάξθεηα ησλ απλνηψλ ηηο 2 πξψηεο ψξεο ηνπ χπλνπ, ελψ απμήζεθαλ θαη πάιη θαηά ηε 2 ε ψξα χπλνπ. ε επίδξαζε ηεο ληθνηίλεο είλαη παξνδηθή Gothe et al Chest. 1985;87:11-7
Η ρξήζε απηνθφιιεησλ ληθνηίλεο ζε κε θαπληζηέο αζζελείο κε ήπην ΑΤ δε βειηίσζε ηνλ ΑΗΙ θαη ην ξνραιεηφ, αιιά είρε αξλεηηθή επίπησζε ζηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ χπλνπ κε αχμεζε ηνπ ρξφλνπ επέιεπζεο ηνπ χπλνπ, κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ ρξφλνπ χπλνπ ηνπ REM θαη ηεο ηθαλφηεηαο χπλνπ Davila DG Am J Respir Crit Care Med. 1994;150:469-74.
Κάπληζκα ΑΤ- θαξδηαγγεηαθά λνζήκαηα θάπληζκα Am J Respir Crit Care Med 2009;180: 692 700
Παζεηηθφ θάπληζκα Σα παηδηά πνπ εθηίζεληαη ζηνλ θαπλφ ηνπ ηζηγάξνπ θαηά ή κεηα ηελ θχεζε έρνπλ πςειφηεξν νπδφ αθχπληζεο ηφζν ζε αθνπζηηθά εξεζίζκαηα, φζν θαη ππνθείκελε ππνμία ή ππεξθαπλία J Pediatr. 1999;135:34-8. J Perinatol. 1996;16:435-8. Early Hum Dev. 2004;79:49-58. Σν θάπληζκα θαηά ηελ εγθπκνζχλε ζπλδέεηαη κε απμεκέλε ζπρλφηεηα θαη δηάξθεηα απνθξαθηηθψλ απλνηψλ ζηα παηδηά (RR 2.76, 95% CI, 1.63-4.69) θαη ε ζρέζε είλαη δνζνεμαξηψκελε. Pediatrics. 1994;93:778-83 Ο θίλδπλνο γηα ξνραιεηφ είλαη δηπιάζηνο ζηα παηδηά φηαλ θαπλίδεη ε κεηέξα παξά ν παηέξαο Chest. 2004;126:19-24 Σν θάπληζκα ηεο κεηέξαο απνηειεί παξάγνληα θηλδχλνπ γηα ην ζχλδξνκν αηθλίδηνπ ζαλάηνπ ησλ λενγλψλ θαη ν θίλδπλνο απμάλεηαη κε ηνλ αξηζκφ ησλ ηζηγάξσλ/ εκέξα Pediatrics. 1992;89:1120-6 Thorax. 1997;52:1003-9
Κάπληζκα θαη λπρηεξηλή ππνμία Οη θαπληζηέο παξνπζηάδνπλ πην ζνβαξή λπρηεξηλή ππνμία Η ζπρλφηεηα θαη δηάξθεηα ηνπ απνθνξεζκνχ ηεο νμπαηκνζθαηξίλεο θαηά ηνλ χπλν είλαη πςειφηεξα ζε θαπληζηέο παξά ζε κε θαπληζηέο Τπάξρεη ζπζρέηηζε απνθνξεζκνχ, pack-year index θαη ζπγθέληξσζεο carboxyhemoglobin. Casasola et al Sleep Breath 2002; 6: 19-24 Καπληζηέο κε pack-years 15 παξνπζίαδαλ κεγαιχηεξν θίλδπλν λα έρνπλ SaO2<90% πεξηζζφηεξν απφ 5% ηνπ TST(OR 1.9, 95% CI 1.21 2.97). Conway et al, Braz J Med Biol Res 2008; 41: 722-727
Γηαθνπή θαπλίζκαηνο θαη χπλνο. Οη δηαηαξαρέο ηνπ χπλνπ απνηεινχλ έλα απφ ηα θχξηα ζπκπηψκαηα ησλ θαπληζηψλ πνπ πξνζπαζνχλ λα δηαθφςνπλ ην θάπληζκα ε δηαθνπή ηνπ θαπλίζκαηνο επεξεάδεη ηηο παξακέηξνπο ηνπ χπλνπ Nicotine Tob Res. 2004;6:913-25
Η αυπλία αλαγλσξίδεηαη ζαλ έλα απ ηα θξηηήξηα ηνπ ζπλδξφκνπ ζηέξεζεο απφ ηε ληθνηίλε. Οη ζπρλέο λπρηεξηλέο αθππλίζεηο θαη ε εκεξήζηα ππλειία απνηεινχλ πξνγλσζηηθνχο παξάγνληεο ππνηξνπήο. Okun ML, Addict Behav. 2011 Mar 9
Η αθχπληζε γηα θάπληζκα θαηά ηε λχρηα είλαη ελδεηθηηθφ ηεο εμάξηεζεο απφ ηε ληθνηίλε θαη απνηπρίαο δηαθνπήο θαπλίζκαηνο Οη λπρηεξηλνί θαπληζηέο αλαθέξνπλ ζπρλφηεξεο δηαηαξαρέο χπλνπ θαη κεγαιχηεξφ θίλδπλν ππνηξνπήο θαηά ηε δηαθνπή θαπλίζκαηνο Psychol Addict Behav. 2011 Jun;25(2):312-9.
Τπνθαηάζηαηα ληθνηίλεο ε εθαξκνγή NRT θαηά ηε δηαθνπή θαπλίζκαηνο βειηηψλεη ηνλ χπλν (κείσζε θαηαθεξκαηηζκνχ χπλνπ, αχμεζε Stage 3) J Consult Clin Psychol. 1995;63(4):658-67. Οη θαπληζηέο πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ απηνθφιιεηα ληθνηίλεο 24h παξνπζίαζαλ ιηγφηεξεο αθππλίζεηο, πεξηζζφηεξν SWS θαη REM ζε ζρέζε κε ηα απηνθφιιεηα ληθνηίλεο 16h Sleep Med. 2006 Mar;7(2):147-54.
Ωο αλεπηζχκεηεο δξάζεηο Σα πξντφληα ππνθαηάζηαζεο ληθνηίλεο(nrt) ίζσο πξνθαιέζνπλ ζπρλέο αθππλίζεηο, μχπλεκα ηηο πξψηεο πξσηλέο ψξεο, φλεηξα ή θαη εθηάιηεο θαη κείσζε ηνπ ζπλνιηθνχ ρξφλνπ χπλνπ Rev Mal Respir. 2006;23(3 Suppl):6S67-6S77
Τδξνρισξηθή βνππξνπηφλε, Bupropion SR δηαηαξαρέο ηνπ χπλνπ, αυπλία (16% to 33%), πεξίεξγα φλεηξα (6%), αλαθέξνληαη θαη σο αλεπηζχκεηε ελέξγεηα ηεο bupropion θαηά ηε δηαθνπή ηνπ θαπλίζκαηνο Η αυπλία είλαη δνζνεμαξηψκελε: 29% αζζελψλ πνπ έιαβαλ bupropion 150 mg/day vs. 35%πνπ έιαβαλ 300 mg/day. Μείσζε δφζεο ή απνθπγή ρνξήγεζεο πξηλ ηνλ χπλν Πξνθαιεί ήπηεο δηαηαξαρέο ηνπ χπλνπ REM κε ζπλνιηθή κείσζή ηνπ θαη αχμεζε ηεο REM sleep onset latency Rev Mal Respir. 2006;23(3 Suppl):6S67-6S77
βαξεληθιίλε: Δθιεθηηθφο κεξηθφο αγσληζηήο ηνπ ππνδνρέα 4 2 Αυπλία (14.0% vs 12.8%placebo), αλψκαια φλεηξα (10.3% vs 5.5%) θαη δηαηαξαρέο χπλνπ(5.7% vs 3.8%) κε varenicline http://www.pfizer.gr/media/champix_fc_tabs.pdf
πκπέξαζκα. Οη θαπληζηέο παξνπζηάδνπλ ζπρλφηεξα δηαηαξαρέο ηεο αλαπλνήο ζηνλ χπλν Η δηαθνπή ηνπ θαπλίζκαηνο κπνξεί λα βειηηψζεη ηηο δηαηαξαρέο αλαπλνήο, αιιά λα νδεγήζεη θαη ζε δηαηαξαρέο ηνπ χπλνπ Πξνζεθηηθφο ρεηξηζκφο ησλ θαπληζηψλ κε θαηάιιειε ζπκβνπιεπηηθή θαη θαξκαθεπηηθή αγσγή γηα ηε δηαθνπή βειηηψλεη ην πξφβιεκα!
Δπραξηζηψ!!!
Γηαηί νη θαπληζηέο ξνραιίδνπλ πεξηζζφηεξν? Απμεκέλε θιεγκνλή ηνπ αλψηεξνπ αλαπλεπζηηθνχ εμαηηίαο ηνπ θαπλίζκαηνο. Ιζηνινγηθέο κεηαβνιέο ζην βιελλνγφλν, φπσο ππεξθεξάησζε ή ιεπθνπιαθία, ζηνπο θαπληζηέο. Chest. 1988;93:678-83 Am J Rhinol. 2007;21:169-73. Σν θάπληζκα απμάλεη ηελ αληίζηαζε ζηνπο ξψζσλεο, θπξίσο ζε άηνκα κε άζζκα ή ξηλίηηδα Am J Rhinol. 1999;13:435-8 Σν θάπληζκα ζρεηίδεηαη κε νίδεκα (Reinke edema) θαη ρξφληα θιεγκνλή ζην ιάξπγγα θαη ζηηο θσλεηηθέο ρνξδέο, φπσο θαη κε πξν θαη θαξθηλσκαηψδεηο αιινηψζεηο Η πξννδεπηηθή ειάηησζε ηεο ληθνηίλεο ζην αίκα θαηά ηε λχρηα έρνπλ σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ηνπ κπτθνχ ηφλνπ, ηε ζχγθιεηζε ησλ αλψηεξσλ αεξαγσγψλ θαη ίζσο ξνραιεηφ. Arch Intern Med. 1994;154:2219-24