Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης 2015/2154(DEC) 17.2.2016 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης προς την Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού σχετικά µε την απαλλαγή όσον αφορά την εκτέλεση του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονομικό έτος 2014, τμήμα III - Επιτροπή και εκτελεστικοί οργανισμοί (2015/2154(DEC)) Συντάκτρια γνωμοδότησης: Ivana Maletić AD\1086730.doc PE571.676v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_NonLeg PE571.676v02-00 2/6 AD\1086730.doc
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης καλεί την Επιτροπή Ελέγχου του Προϋπολογισμού, που είναι αρμόδια επί της ουσίας, να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις: 1. σημειώνει ότι, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου («το Συνέδριο»), της 10ης Νοεμβρίου 2015, σχετικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2014, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος στην πολιτική συνοχής εκτιμάται σε 5,7%, το οποίο αντιπροσωπεύει αύξηση σε σύγκριση με το 2013 (5,3%) εκφράζει ανησυχία για αυτήν την αύξηση, η οποία είναι ιδιαιτέρως σημαντική όσον αφορά τα σφάλματα που έχουν οικονομικές προεκτάσεις και σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στον προϋπολογισμό επισημαίνει ότι το ήμισυ του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος στην πολιτική συνοχής οφείλεται στην πολυπλοκότητα των κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων και κρατικών ενισχύσεων, καθώς και στις παραβιάσεις των εν λόγω διαδικασιών, όπως η αδικαιολόγητη απευθείας ανάθεση συμβάσεων, η σύγκρουση συμφερόντων και τα κριτήρια επιλογής που εισάγουν διακρίσεις 2. αντιλαμβάνεται από τις απαντήσεις της Επιτροπής στην έκθεση του Συνεδρίου ότι η μέση μείωση του ποσοστού σφάλματος σε σύγκριση με την περίοδο 2000-2006 οφείλεται στη βελτίωση των συστημάτων διαχείρισης και ελέγχου καλεί την Επιτροπή να παράσχει έγκαιρα πληροφορίες και κατάρτιση στις αρχές με σκοπό τους κανόνες περί δημοσίων συμβάσεων και κρατικών ενισχύσεων στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει την ικανοποίησή του για την κατάρτιση του σχεδίου δράσης της Επιτροπής σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις σημειώνει την εφαρμογή της πρωτοβουλίας «συμφώνων ακεραιότητας» και προτρέπει την Επιτροπή να διενεργήσει κατάλληλη εκ των προτέρων αξιολόγηση ως προς το δυναμικό τους να βελτιώσουν πραγματικά τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των δημόσιων συμβάσεων όσον αφορά τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία καλεί τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν την εκ των προτέρων αιρεσιμότητα όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις έως το τέλος του 2016 και να μεταφέρουν τις οδηγίες του 2014 για τις δημόσιες συμβάσεις στα νομικά τους συστήματα έως τον Απρίλιο 2016, με σκοπό να αποφύγουν τις παρατυπίες και να εξασφαλίσουν την αποτελεσματική και αποδοτική εκτέλεση των έργων και την επίτευξη των προβλεπόμενων αποτελεσμάτων και, συνεπώς, των στόχων της πολιτικής για τη συνοχή καλεί την Επιτροπή να εποπτεύσει αυστηρά τη διαδικασία αυτή παρέχοντας αντίστοιχη καθοδήγηση και τεχνική βοήθεια στα κράτη μέλη στο πλαίσιο της ορθής μεταφοράς των οδηγιών στην εθνική νομοθεσία 3. υπενθυμίζει επίσης ότι δεν συνιστούν όλες οι παρατυπίες απάτη και ότι πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ των δόλιων και των μη δόλιων παρατυπιών λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μη δόλιες παρατυπίες προκύπτουν συχνά από ελαττωματικά συστήματα οικονομικής διαχείρισης και ελέγχου, από έλλειψη διοικητικής ικανότητας, η οποία αφορά την έλλειψη τόσο γνώσης των κανόνων όσο και τεχνικής εμπειρογνωσίας σχετικά με τα συγκεκριμένα έργα ή τις συγκεκριμένες υπηρεσίες, καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι θα δημιουργηθούν κατάλληλα, αποδοτικά και αποτελεσματικά συστήματα οικονομικής διαχείρισης και ελέγχου σύμφωνα με τους συναφείς κανόνες του ρυθμιστικού πλαισίου, το οποίο λαμβάνει υπόψη το εθνικό ρυθμιστικό πλαίσιο 4. καλεί την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και τις περιφερειακές αρχές να εξασφαλίσουν ότι οι δικαιούχοι λαμβάνουν συνεκτικές πληροφορίες σχετικά με τους όρους χρηματοδότησης, AD\1086730.doc 3/6 PE571.676v02-00
ιδίως όσον αφορά την επιλεξιμότητα των δαπανών και τα σχετικά ανώτατα όρια για την επιστροφή 5. σημειώνει ότι η εφαρμογή της πολιτικής για τη συνοχή στα κράτη μέλη περιλαμβάνει, ανάλογα με το θεσμικό τους σύστημα, σημαντικές εθνικές και περιφερειακές διαδικασίες και κανόνες, οι οποίοι δημιουργούν ένα πρόσθετο επίπεδο, και θα μπορούσαν να οδηγούν σε παρατυπίες, και κατά συνέπεια σε απώλεια κονδυλίων από τα ΕΔΕΤ και διεύρυνση των ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών ζητεί από την Επιτροπή να συμβάλει στην απλοποίηση της εφαρμογής στο επίπεδο των κρατών μελών και των περιφερειών, με σεβασμό προς τα ειδικά θεσμικά χαρακτηριστικά τους και παρέχοντάς τους την απαραίτητη διευκρίνιση για την εφαρμογή των κανονισμών υπενθυμίζει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την «απλούστευση και τον προσανατολισμό με γνώμονα τις επιδόσεις στην πολιτική συνοχής για την περίοδο 2014-2020» και την ανάγκη να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για να περιοριστούν τα υπερβολικά ρυθμιστικά και διοικητικά βάρη στο απολύτως αναγκαίο επίπεδο, οπότε θα καταστεί δυνατή η καλύτερη απορρόφηση των ΕΔΕΤ και θα αποφεύγονται τα σφάλματα που διαπράττονται από τους τελικούς δικαιούχους, ειδικά τις ΜΜΕ εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Επιτροπή απέκλεισε τους εκπροσώπους των κρατών μελών από την ομάδα εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου με αντικείμενο την παρακολούθηση της απλούστευσης για τους δικαιούχους των ΕΔΕΤ, οπότε δεν περιελήφθη η γνώμη τους προκειμένου να βελτιωθεί το σύστημα 6. θεωρεί ότι η διοικητική ικανότητα είναι σημαντική για την εύρυθμη και αποτελεσματική χρήση των ΕΔΕΤ, και καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να ενισχύσουν την ανταλλαγή γνώσεων και βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την εφαρμογή επιμέρους θεμάτων (π.χ. δημόσιες συμβάσεις, κρατικές ενισχύσεις, κριτήρια επιλεξιμότητας ή διαδρομή ελέγχου), ιδιαίτερα για τους πιθανούς δικαιούχους με λιγότερες διοικητικές και χρηματοοικονομικές ικανότητες προτείνει, στο πλαίσιο αυτό, τη διοργάνωση ειδικών αλλά συνολικών δραστηριοτήτων για την εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων και των αρχών που ασχολούνται με έργα χρηματοδοτούμενα από τα ΕΔΕΤ καθώς και των δικαιούχων (π.χ. μαθήματα κατάρτισης και ανανέωσης των γνώσεων, σεμινάρια, ή την παροχή τεχνικής και διοικητικής υποστήριξης) 7. επιδοκιμάζει την κατάρτιση από την Επιτροπή του εργαλείου «Taiex Regio Peer 2 Peer» για να διευκολύνει τις ανταλλαγές σε επίπεδο ομοτίμων μεταξύ των αρχών διαχείρισης, πιστοποίησης και ελέγχου των κρατών μελών με σκοπό την ενίσχυση των διοικητικών τους ικανοτήτων υπογραμμίζει τη σημασία της εντατικοποίησης των προσπαθειών στον καθορισμό των αρχών, στοιχείο που αποτελεί προϋπόθεση για την υποβολή των αιτήσεων πληρωμών, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή υλοποίηση των προγραμμάτων και των χρηματοδοτικών ροών θεωρεί, επιπλέον, ότι η Επιτροπή θα πρέπει να εφαρμόζει αποτελεσματικά και αποδοτικά όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για την έγκαιρη διάγνωση και την πρόληψη των κινδύνων στο πλαίσιο της πολιτικής για τη συνοχή, και ειδικότερα, τα εργαλεία εξόρυξης δεδομένων, όπως το ARACHNE, για την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη των κινδύνων στις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιας σύμβασης δεδομένου ότι στις δραστηριότητες της ειδικής ομάδας για την καλύτερη εκτέλεση περιλαμβάνονται επίσης δραστηριότητες που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την αποδοτικότητα, την αποτελεσματικότητα και την προστιθέμενη αξία των έργων της πολιτικής για τη συνοχή τα οποία έχουν ήδη εκτελεστεί, η Επιτροπή καλείται να αξιολογήσει τα στοιχεία αυτά μέσω δεικτών ποιότητας PE571.676v02-00 4/6 AD\1086730.doc
8. σημειώνει την άποψη του Συνεδρίου ότι δεν δίνεται επαρκής έμφαση στα αποτελέσματα και ότι οι στόχοι της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» δεν μεταφράζονται ούτε συστηματικά ούτε με τον κατάλληλο τρόπο σε επιχειρησιακούς στόχους στις συμφωνίες εταιρικής σχέσης καλεί την Επιτροπή να παράσχει λεπτομερείς πληροφορίες για τα ζητήματα αυτά στο πλαίσιο της υποβολής εκθέσεων σχετικά με την έκβαση των διαπραγματεύσεων υπενθυμίζει ότι παρόλο που το 2014 ήταν η έναρξη της νέας περιόδου προγραμματισμού, η πλειονότητα των πληρωμών της πολιτικής για τη συνοχή το 2014 αφορούσε την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού, και ότι το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο και οι εκτελεστικές κατευθυντήριες γραμμές εγκρίθηκαν με σημαντική καθυστέρηση, πράγμα που είχε ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει η έγκριση των νέων προγραμμάτων και, ως εκ τούτου, ασκήθηκε μεγαλύτερη πίεση στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, στοιχείο που μπορεί δυνητικά να έχει οδηγήσει σε εσφαλμένη εφαρμογή των νέων κανόνων καλεί την Επιτροπή να εξαγάγει συμπεράσματα για τα ζητήματα αυτά, λαμβάνοντας ωστόσο υπόψη, ότι η αποφυγή παρατυπιών και η καταπολέμηση της απάτης αποτελούν υψηλή προτεραιότητα και αναγκαιότητα ανά πάσα στιγμή 9. τονίζει ότι το εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος για τις δαπάνες στο πλαίσιο της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής θα μπορούσε να ήταν αισθητά χαμηλότερο αν τα κράτη μέλη είχαν χρησιμοποιήσει όλες τις διαθέσιμες και παρασχεθείσες πληροφορίες, και ότι τα σφάλματα αυτά θα έπρεπε επίσης να είχαν αντιμετωπιστεί δεόντως στα εθνικά συστήματα ελέγχου καλεί, ως εκ τούτου, την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να προτείνουν μέτρα για την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της περαιτέρω απλοποίησης και της αυστηρής εφαρμογής των κανόνων και της χρηστής οικονομικής διαχείρισης, και πιο συγκεκριμένα για την εφαρμογή αποτελεσματικών μηχανισμών για τον έγκαιρο εντοπισμό των παρατυπιών, ενώ η διακοπή και η αναστολή των πληρωμών σε περίπτωση παρατυπιών θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως έσχατη λύση, καθόσον τα μέτρα αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο σφαλμάτων λόγω μείωσης των χρονικών πλαισίων που απαιτούνται για τη σωστή απορρόφηση των κονδυλίων των ΕΔΕΤ ζητεί από την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση σχετικά με την πραγματική συμβολή των διακοπών και της αναστολής πληρωμών στη μείωση των παρατυπιών και των λαθών τονίζει ότι η διακοπή και η αναστολή των πληρωμών σε περιπτώσεις παρατυπιών θα μπορούσε να παρεμποδίσει την εφαρμογή ορισμένων προγραμμάτων, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι υπάρχει ήδη συσσώρευση ανεξόφλητων πληρωμών στην πολιτική για τη συνοχή υπενθυμίζει στην Επιτροπή, επ αυτού, το σχέδιο πληρωμών που εγκρίθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2015. AD\1086730.doc 5/6 PE571.676v02-00
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ημερομηνία έγκρισης 16.2.2016 Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: 35 3 1 Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Pascal Arimont, Franc Bogovič, Victor Boştinaru, Mercedes Bresso, Steeve Briois, Andrea Cozzolino, Rosa D Amato, Tamás Deutsch, Bill Etheridge, Iratxe García Pérez, Anna Hedh, Krzysztof Hetman, Ivan Jakovčić, Constanze Krehl, Sławomir Kłosowski, Andrew Lewer, Iskra Mihaylova, Andrey Novakov, Younous Omarjee, Κωνσταντίνος Παπαδάκης, Mirosław Piotrowski, Stanislav Polčák, Liliana Rodrigues, Fernando Ruas, Monika Smolková, Μαρία Σπυράκη, Ruža Tomašić, Ramón Luis Valcárcel Siso, Matthijs van Miltenburg, Lambert van Nistelrooij, Derek Vaughan, Joachim Zeller Viorica Dăncilă, Ivana Maletić, Bronis Ropė, Davor Škrlec, Hannu Takkula, Damiano Zoffoli, Marco Zullo PE571.676v02-00 6/6 AD\1086730.doc