ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ WWF ΕΛΛΑΣ Στην Αθήνα, σήµερα 15 Μαΐου 2008, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (το οποίο στο εξής θα αναφέρεται ως «ΥΠΑΑΤ») εκπροσωπούµενο από τον Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων κύριο Κωνσταντίνο Κιλτίδη και το Kοινωφελές Ίδρυµα Παγκόσµιο Ταµείο για τη Φύση WWF Ελλάς (το οποίο στο εξής θα αναφέρεται ως WWF Ελλάς) εκπροσωπούµενο από τον Γενικό του ιευθυντή κύριο ηµήτρη Καραβέλλα, τα οποία συλλογικά θα αναφέρονται ως «συµβαλλόµενοι», λαµβάνοντας υπόψη ότι: Α) Η διατήρηση των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος απορρέει από το Σύνταγµα και τους νόµους της Ελλάδας, αποτελεί υποχρέωση της χώρας ως µέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απορρέει από δεσµεύσεις που ανέλαβε η χώρα στο πλαίσιο διεθνών συµφωνιών, συµβάσεων και πρωτοβουλιών. Β) Το ΥΠΑΑΤ έχει θέσει την προστασία του περιβάλλοντος στο επίκεντρο της στρατηγικής του και προωθεί, µέσω των µέτρων πολιτικής και των προγραµµάτων του, την αειφόρο διαχείριση των ανανεώσιµων φυσικών πόρων, την καινοτοµία, τη µεταφορά γνώσης, και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναµικού. Πιο συγκεκριµένα, και σύµφωνα µε τα συµπεράσµατα σχετικής διηµερίδας που διοργανώθηκε στις 21-22/02/08 στη Θεσσαλονίκη, οι άµεσες στοχεύσεις του ΥΠΑΑΤ αφορούν µεταξύ άλλων τη συνεργασία µε τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τους ακαδηµαϊκούς φορείς, την αναδιάρθρωση των δασικών υπηρεσιών, τη συνεργασία µε τις άλλες εµπλεκόµενες κρατικές υπηρεσίες και φορείς, την ενίσχυση της κτηνοτροφίας, κ.α. Γ) Η επιστηµονική γνώση αποτελεί απαραίτητη βάση για τη διατήρηση των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος και τεκµηριώνει τα λαµβανόµενα µέτρα πολιτικής. Η εκπόνηση έρευνας αλλά και η διάχυση των αποτελεσµάτων της στους λαµβάνοντες τις αποφάσεις, σε ενδιαφερόµενες κοινωνικές οµάδες και στο ευρύ κοινό αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για ανάληψη δράσεων µακροπρόθεσµης πνοής. - 1 -
Ταυτοχρόνως, η επιµόρφωση, η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση είναι ιδιαιτέρως σηµαντικά για την ενίσχυση των προσπαθειών διατήρησης και αειφορικής διαχείρισης των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος. ) Το WWF Ελλάς αποτελεί έναν µη-κερδοσκοπικό οργανισµό µε αποστολή την καταπολέµηση και τελικά αντιστροφή της υποβάθµισης της βιοποικιλότητας και την προαγωγή της αρµονικής συµβίωσης ανθρώπου και φύσης, ο οποίος διαθέτει εκτεταµένη εµπειρία και τεχνογνωσία στα ζητήµατα προστασίας των δασών. Από τον Ιανουάριο του 2008 το WWF Ελλάς υλοποιεί µεγάλης κλίµακας πρόγραµµα για την προστασία των δασών το οποίο περιλαµβάνει την διατύπωση προτάσεων για την αναβάθµιση του συστήµατος δασοπροστασίας της χώρας, την συνεχή παρακολούθηση της δασοκάλυψης της χώρας και των αλλαγών στις χρήσεις γης, τη σύσταση συνολικών βάσεων δεδοµένων για το φυσικό περιβάλλον της χώρας, την ανάληψη δράσεων για την οικολογική αποκατάσταση περιοχών που έχουν θιγεί από πυρκαγιές και την ενίσχυση και ενδυνάµωση της τοπικής δράσης και της κινητοποίησης των πολιτών. Ε) Το ΥΠΑΑΤ και το WWF Ελλάς έχουν συνεργασθεί αποτελεσµατικά στο παρελθόν, ενώ τα επιστηµονικά στελέχη τους διατηρούν σταθερά καλές σχέσεις συνεργασίας. Συµφωνούν και συναποδέχονται τα ακόλουθα: Άρθρο 1 Γενικά Οι συµβαλλόµενοι θα συνεργασθούν σε θέµατα διατήρησης, αειφορικής διαχείρισης και αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, περιλαµβανοµένων των δασών, σύµφωνα µε τους όρους του παρόντος Μνηµονίου Συνεργασίας (το οποίο στο εξής θα αναφέρεται ως «Μνηµόνιο»). Στα πλαίσια αυτής της συνεργασίας καθένας από τους συµβαλλόµενους διατηρεί στο ακέραιο τον χαρακτήρα και τον σκοπό λειτουργίας του, όπως και το δικαίωµα να υλοποιεί ανεξάρτητα ή σε συνεργασία µε άλλους φορείς δράσεις παρεµφερούς χαρακτήρα. - 22-
Άρθρο 2 Αντικείµενα συνεργασίας Η συνεργασία των συµβαλλόµενων θα αφορά τους τοµείς και αντικείµενα που ορίζονται στο Παράρτηµα του παρόντος Μνηµονίου. Οι τοµείς και τα αντικείµενα είναι δυνατόν να εµπλουτίζονται µε βάση την πρόοδο υλοποίησης του Μνηµονίου ή και τις συναφείς ανάγκες που ανακύπτουν, µετά από κοινή συµφωνία των συµβαλλόµενων. Άρθρο 3 Μηχανισµοί υλοποίησης Οι συµβαλλόµενοι ορίζουν το µεν ΥΠΑΑΤ τη Γενική ιεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος, το δε WWF Ελλάς τη Μονάδα Ανάπτυξης και ιαχείρισης Προγραµµάτων, ως φορείς / µονάδες που θα αναλάβουν την υλοποίηση του παρόντος (οι οποίες στο εξής θα αναφέρονται ως «Φορείς εφαρµογής»). Τα αντικείµενα που περιγράφονται στο Παράρτηµα του παρόντος είναι δυνατόν να υλοποιούνται είτε από τους Φορείς εφαρµογής, είτε και από άλλες υπηρεσίες των συµβαλλόµενων, τις οποίες ο κάθε συµβαλλόµενος θα ορίζει αρµοδίως. Τα αντικείµενα στο πλαίσιο του παρόντος θα υλοποιούνται στην έκταση που επιτρέπουν, είτε οι διαθέσιµοι κατ έτος πόροι από τις πιστώσεις του ΥΠΑΑΤ για τον Τοµέα άση, είτε οι χρηµατοδοτήσεις τις οποίες το WWF Ελλάς θα εξασφαλίζει. Οι Φορείς εφαρµογής θα προγραµµατίζουν και θα επισκοπούν την υλοποίηση του παρόντος κατά διαστήµατα που θα ορίζουν οι συµβαλλόµενοι. Στις περιπτώσεις αυτές όπου τα αντικείµενα συνεργασίας απαιτούν από κοινού υλοποίηση δράσεων, οικονοµική ενίσχυση ή άλλως εµπλοκή στενότερη από τον απλό συντονισµό µεταξύ των δραστηριοτήτων των συµβαλλόµενων και της συνεργασίας των στελεχών των φορέων εφαρµογής, οι ειδικότεροι όροι συνεργασίας θα εξειδικεύονται µε αποφάσεις του ΥΠΑΑΤ, οι οποίες θα λαµβάνονται µετά από αντίστοιχες προτάσεις που θα υποβάλλει το WWF Ελλάς στην Γενική ιεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΑΑΤ. Οι ειδικότεροι αυτοί όροι µπορεί να περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων τις προδιαγραφές, τον προγραµµατισµό, τον προϋπολογισµό, τις πιθανές ροές πόρων και τα λοιπά στοιχεία υλοποίησής των δράσεων. - 3 -
Άρθρο 4 Πνευµατικά δικαιώµατα Εφόσον προκύψει ανάγκη, θέµατα πνευµατικών δικαιωµάτων θα καθορίζονται σε ξεχωριστή συµφωνία ή ξεχωριστές συµφωνίες που θα συνάπτουν οι συµβαλλόµενοι. Άρθρο 5 Έναρξη και διάρκεια Τα αντικείµενα συνεργασίας στο πλαίσιο του παρόντος είναι δυνατό να ξεκινήσουν να υλοποιούνται από την ηµέρα υπογραφής του. Η διάρκεια του παρόντος είναι πενταετής και είναι δυνατό να παρατείνεται µε κοινή συµφωνία των συµβαλλόµενων. Οι όροι του παρόντος και του συνηµµένου παραρτήµατος, που αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα του µνηµονίου είναι δυνατό να τροποποιηθούν µε κοινή συµφωνία των συµβαλλόµενων η οποία συνάπτεται αποκλειστικά και µόνο γραπτά. Το παρόν συντάσσεται σε πέντε πρωτότυπα και υπογράφεται από τους συµβαλλόµενους. Αθήνα, 15 Μαΐου 2008 ΟΙ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ WWF ΕΛΛΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΙΛΤΙ ΗΣ ΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΑΒΕΛΛΑΣ - 44-
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Τοµείς-Αντικείµενα συνεργασίας ΥΠΑΑΤ και WWF ΕΛΛΑΣ ΤΟΜΕΑΣ 1. ΜΕΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ιατύπωση από το WWF Ελλάς συνολικής πρότασης για την αναδόµηση του συστήµατος δασοπροστασίας της χώρας και οργάνωση ευρείας διαβούλευσης µε τους εµπλεκόµενους επιστηµονικούς και υπηρεσιακούς φορείς. ιατύπωση από το WWF Ελλάς προτάσεων για τη διαχείριση της βοσκής, την προστασία άκαυτων νησίδων, τη δασική αποκατάσταση και την προστασία ειδών της πανίδας σε περιοχές που έχουν πληγεί από πυρκαγιές ή έχουν µε άλλο τρόπο υποστεί ραγδαία υποβάθµιση. Οργάνωση από το WWF Ελλάς διεθνούς συνάντησης εργασίας µε θέµα την προστασία και διαχείριση των δασών σε σχέση µε την κλιµατική αλλαγή και διατύπωση σχετικών προτάσεων για τα δάση της χώρας. Ευρύτερα, παροχή, από το WWF Ελλάς, επιστηµονικής υποστήριξης προς την Γενική ιεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας ασών και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΥΠΑΑΤ σε θέµατα σχεδιασµού µέτρων πολιτικής για τα δάση και το φυσικό περιβάλλον. Ενδεικτικά ζητήµατα που είναι δυνατόν να περιλαµβάνονται, αποτελούν η διατύπωση προδιαγραφών για µελέτες και δράσεις διαχείρισης, η υποστήριξη δράσεων σχετικών µε προστατευόµενες περιοχές και τα θέµατα που αφορούν την προστασία και διαχείριση της δασικής άγριας πανίδας. 2. ΠΑΡΟΧΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Οργάνωση από το WWF Ελλάς, και τους ερευνητικούς συνεργάτες του, συστήµατος περιοδικής καταγραφής της δασοκάλυψης και των χρήσεων γης της χώρας και δηµιουργία - 5 -
συστήµατος εντοπισµού εκτεταµένων και/ή παράνοµων παρεµβάσεων στα δάση. ηµιουργία από το WWF Ελλάς, και τους ερευνητικούς συνεργάτες του, συνολικής και διαδικτυακά διαθέσιµης γεωγραφικής βάσης δεδοµένων για το φυσικό περιβάλλον της χώρας. Παροχή από το WWF Ελλάς, και τους ερευνητικούς συνεργάτες του, στοιχείων σχετικών µε τις ανάγκες διαχείρισης της πανίδας, των οικολογικών παραµέτρων και της ανθρώπινης δραστηριότητας σε περιοχές που έχουν πληγεί από πυρκαγιές. Επίσης, συγκέντρωση και επεξεργασία πληροφοριών και δεδοµένων σχετικά µε τη δασική διαχείριση στη χώρα, την διαχείριση των προστατευόµενων περιοχών, τα στοιχεία βιοποικιλότητας, κοκ. 3. ΠΑΡΟΧΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΓΝΩΜΩΝ 4. ΡΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ, ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΟΙΝΟΥ Παροχή επιστηµονικών γνωµών σε θέµατα δασών και φυσικού περιβάλλοντος (π.χ. 1. για την απογραφή, αξιολόγηση, παρακολούθηση και αειφορική διαχείριση του φυσικού κεφαλαίου και τη διατήρηση και αειφορική διαχείριση της βιοποικιλότητας, µε ιδιαίτερη έµφαση στη δασική βιοποικιλότητα της χώρας, 2. για την γνωµοδότηση και την παροχή κατευθυντήριων γραµµών σχετικά µε τα κατάλληλα είδη και την παραγωγή τους στα αναδιαρθρωµένα δασικά φυτώρια της χώρας). Συνεργασία στην οργάνωση εκδηλώσεων ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης για το ευρύ κοινό, προετοιµασία εκδόσεων σχετικών µε το δασικό, και εν γένει µε το φυσικό, περιβάλλον, ανάληψη δράσεων κινητοποίησης και οργάνωσης τοπικών κοινωνιών σε ζητήµατα σχετικά µε την προστασία των δασών. - 66-