Γεωλογία - Γεωγραφία Α Γυμναςίου ΦΤΛΛΑ ΕΡΓΑΙΑ Σ μακθτ : χολικό Ζτοσ: vyridis.weebly.com 1
Α1.1 Γεωγραφικέσ ςυντεταγμένεσ Χάρτθσ 1 1. σμπληοώρςε ςα κεμά ρςξμ υάοςη 1. 2. Γοάφςε ρςξμ υάοςη 2 ςιπ ηπείοξσπ. 3. Γοάφςε ρςξμ πίμακα ςιπ ηπείοξσπ με ςη ρειοά από ςη μεγαλύςεοη ρε έκςαρη ποξπ ςη μικοόςεοη. 4. ςξμ ίδιξ πίμακα, βάλςε ρςασοό ρςα ημιρταίοια ρςα ξπξία εκςείμεςαι η κάθε ήπειοξπ. ΉΠΔΙΡΟΙ 1 2 3 Β. Αμερική 4 5 6 7 ΗΜΙΥΑΙΡΙΑ Βόοειξ Νόςιξ Δσςικό Αμαςξλικό Χάρτθσ 2 2
Β1.1 Ο πλανήτησ Γη (κινήςεισ Γησ) Θ περίμετροσ τθσ Γθσ ςτον Ιςθμερινό είναι από τθν περίμετρο ςτουσ μεςθμβρινοφσ. Επομζνωσ το ςχιμα τθσ Γθσ είναι. Θ διαφορά όμωσ των δφο περιμζτρων είναι πολφ μικρι και ζτςι από το διάςτθμα θ Γθ φαίνεται να ζχει ςχιμα. Θ Γθ εκτελεί πολλζσ διαφορετικζσ κινιςεισ. Οι τρεισ πιο ςθμαντικζσ είναι: Α) Εξαιτίασ αυτισ τθσ κίνθςθσ θ μιςι Γθ και οι περιοχζσ αυτζσ ζχουν, ενϊ θ άλλθ μιςι και οι περιοχζσ αυτζσ ζχουν. Όταν μία περιοχι τθσ Γθσ μπαίνει ςτθν ςκιά του ιλιου τότε ςε αυτιν τθν περιοχι, ενϊ ςτθν εκ διαμζτρου αντίκετθ περιοχι τθσ Γθσ. Θ Γθ περιςτρζφεται από προσ και γι αυτό μασ φαίνεται ότι ο ιλιοσ κινείται από τθν προσ τθν. Β) Μία πλιρθσ περιφορά γφρω από τον ιλιο διαρκεί μζρεσ ι ένα. Θ κλίςθ του γιινου άξονα προκαλεί τις και τθν διαφορετικι διάρκεια τθσ μζςα ςτο ζτοσ. Σο Δεκζμβριο ζχουν καλοκαίρι οι περιοχζσ του. Για παράδειγμα θ. τον Βόρειο Πόλο τον Ιοφνιο θ μζρα διαρκεί. Μζςα ςε ζνα ζτοσ θ νφχτα ςτο Βόρειο Πόλο διαρκεί. Γ) Ο ιλιοσ περιςτρζφεται γφρω από το κζντρο του. Ζτςι θ Γθ, ακολουκϊντασ τον ιλιο, διαγράφει μία κίνθςθ, που μοιάηει με. χεδιάςτε τθν κίνθςθ τθσ γθσ, που ακολουκεί τθν κίνθςθ του ιλιου. 3
4
1. Η Γε θηλείηαη γύξω από ηνλ άμνλά ηεο από Α. ηα βνξεηνδπηηθά πξνο ηα λνηηναλαηνιηθά Β. ηα δπηηθά πξνο ηα αλαηνιηθά Γ. ηα αλαηνιηθά πξνο ηα δπηηθά Γ. ηα λόηηα πξνο ηα βόξεηα Δ. ηα βόξεηα πξνο ηα λόηηα 2. Οη επνρέο ηνπ έηνπο νθείινληαη: Α. ζην ζρήκα ηεο Γεο Β. ζηελ ζηξνθή ηεο Γεο γύξω από ηνλ άμνλά ηεο Γ. ζην αλάγιπθν ηεο Γεο Γ. ζηελ θιίζε ηνπ άμνλα ηεο Γεο Δ. ζηελ απόζηαζε ηεο Γεο από ηνλ Ήιην 3. Η ελαιιαγή κέξαο λύρηαο είλαη έλα θαζεκεξηλό θαηλόκελν. Απηό ζπκβαίλεη επεηδή: Α. ε απόζηαζε ηεο Γεο από ηνλ Ήιην δελ είλαη ζηαζεξή. Β. ε Γε πεξηθέξεηαη γύξω από ηνλ Ήιην. Γ. ε Γε πεξηζηξέθεηαη γύξω από ηνλ άμνλά ηεο. Γ. ε Γε έρεη ζρεδόλ ζθαηξηθό ζρήκα Δ. ε Σειήλε πεξηζηξέθεηαη γύξω από ηνλ άμνλά ηεο 4. Ο Ήιηνο εκθαλίδεηαη λα θηλείηαη ζηνλ νπξαλό από ηελ αλαηνιή πξνο ηε δύζε επεηδή Α. ε Γε έρεη ζρεδόλ ζθαηξηθό ζρήκα Β. ε Γε πεξηζηξέθεηαη γύξω από ηνλ άμνλά ηεο από ηα δπηηθά πξνο ηα αλαηνιηθά Γ. ε Σειήλε πεξηθέξεηαη γύξω από ηε Γε Γ.ε Γε πεξηθέξεηαη γύξω από ηνλ Ήιην. Δ. ε Γε πεξηζηξέθεηαη γύξω από ηνλ άμνλά ηεο από ηα αλαηνιηθά πξνο ηα δπηηθά. 5. Τελ πεξηζζόηεξε ζεξκόηεηα από ηνλ ήιην, δέρνληαη νη ηόπνη πνπ βξίζθνληαη γύξω από ηε(λ): Α. ηξνπηθή δώλε Β. πνιηθή δώλε Γ. βόξεηα εύθξαηε δώλε Γ. λόηηα εύθξαηε δώλε Δ. κεζν-ωθεάληα ξάρε 6. Σε πνηα κέξα ηνπ ρξόλνπ ε δηάξθεηα ηεο κέξαο είλαη ίζε κε ηε δηάξθεηα ηεο λύρηαο γηα όια ηα κέξε ηεο Γεο; Α. θαηά ην ζεξηλό ειηνζηάζην Β. θαηά ηελ εαξηλή ηζεκεξία Γ. θαηά ην ρεηκεξηλό ειηνζηάζην Γ. ζηηο 21 Μαΐνπ Δ. ηελ πξώηε κέξα ηνπ ρξόλνπ 7. Όηαλ ζηελ Ειιάδα έρνπκε θαινθαίξη ζηελ Απζηξαιία έρνπκε: Α. ρεηκώλα Β. θζηλόπωξν Γ. θζηλόπωξν ή άλνημε Γ. θαινθαίξη ή ρεηκώλα Δ. άλνημε 8. Όηαλ ζηελ Ειιάδα έρνπκε άλνημε ζηελ Απζηξαιία έρνπκε: Α. θζηλόπωξν Β. ρεηκώλα Γ. θαινθαίξη Γ. άλνημε ή θζηλόπωξν Δ. θαινθαίξη ή ρεηκώλα 9. Σηηο 21 Μαξηίνπ θαη 23 Σεπηεκβξίνπ (εκεξνκελίεο ηωλ Ιζεκεξηώλ), θαηά ηε δηάξθεηα ηεο 24ωξεο πεξηζηξνθήο ηεο Γεο γύξω από ηνλ άμνλά ηεο όινη νη ηόπνη ηεο Γεο: Α. έρνπλ ζπλερώο κέξα Β. έρνπλ κέξα κεγαιύηεξε από ηε λύρηα Γ. έρνπλ ζπλερώο λύρηα Γ. δέρνληαη ίζε πνζόηεηα ελέξγεηαο από ηνλ Ήιην. Δ. έρνπλ κέξα ίζεο δηάξθεηαο κε ηε λύρηα 5
Β1.2 Χωρίζοντασ το φυςικό περιβάλλον ςε ενότητεσ Να γοάφεςε ρε πξια εμόςηςα ςξσ τσρικξύ πεοιβάλλξμςξπ αμήκξσμ ςα αμςικείμεμα πξσ αματέοξμςαι. Γοάφςε Α για αςμόρταιοα, Τ για σδοόρταιοα, Β για βιόρταιοα και Λ για λιθόρταιοα. Πάγοσ: Άνκρωποι: Βράχοι: Θάλαςςα: Δζντρα: Θάλαςςα: Ζδαφοσ: Αζρασ: Πάγοσ: Δζντρα: Παγόβουνα: Φϊκια: Ποτάμι: Θάλαςςα: Βουνό: Θαλάςςιοι οργανιςμοί: φννεφα: Πουλιά: Παγετϊνασ: Δζντρα: Λίμνθ: Βουνό: φννεφα: Παγετϊνασ: Ψάρια: Θάλαςςα: Πυκμζνασ (πάτοσ): Τδρόβια φυτά: 6
1 2 3 4 5 ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Β3.1 Το νερό ςτη φύςη 7
1. Γράψτε τα ονόματα των ωκεανϊν. 2. Γράψτε τα ονόματα των μεγαλφτερων καλαςςϊν τθσ Γθσ. 3. Γράψτε τα ονόματα των μεγαλφτερων λιμνϊν τθσ Γθσ. 4. Γράψτε τα ονόματα των νθςιϊτικων κρατϊν. 5. Γράψτε τα ονόματα των μεγαλφτερων οροςειρϊν τθσ Γθσ. 8
9
Β3.4 Τα ποτάμια του κόςμου Υδρογραφικό Δίκτυο 10
Βοείςε από ςξσπ υάοςεπ ςξσ βιβλίξσ (ρελ.60,63,66,68,78,79) ρε πξια ήπειοξ βοίρκεςαι ςξ κάθε πξςάμι και πξσ βοίρκξμςαι ξι πηγέπ και ξι εκβξλέπ ςξσπ. ΠΟΣΑΜΟ ΗΠΕΙΡΟ ΠΗΓΕ (Οροσειρά) ΩΚΕΑΝΟ ΕΚΒΟΛΕ ΘΑΛΑΑ Νείλοσ Λίμνθ Βικτϊρια Αμαηόνιοσ --- Μιςιςιπισ Κόλποσ Μεξικοφ Γιανγκ Σςε Κονγκό Οροςειρά Μιτοφμπα Κόλποσ Γουινζασ Μεκόνγκ Παρανά - Παραγουάθσ Μάρεϊ Ντάρλινγκ Διαχωριςτικι Ορ. --- --- Ινδόσ Σίγρθσ Όροσ Ηαγκρόσ 11
Β4.2 Το εςωτερικό τησ γησ Θ κερμοκραςία ςτο εςωτερικό τθσ Γθσ όςο αυξάνει το βάκοσ. Θ μζγιςτθ κερμοκραςία που επικρατεί ςτο εςωτερικό τθσ Γθσ είναι περίπου ο C ςε βάκοσ χλμ., δθλαδι ςτον τθσ Γθσ. Οι υπολογιςμοί των κερμοκραςιϊν ςτο εςωτερικό τθσ Γθσ ζχουν γίνει με ζμμεςεσ μεκόδουσ από τθν μελζτθ διάδοςθσ των κυμάτων. υμπλθρϊςτε ςτον πίνακα που ακολουκεί τα ονόματα των τμθμάτων του εςωτερικοφ τθσ Γθσ, με τα αντίςτοιχα βάκθ τουσ. 4 3 2 1 1 2 3 4 ΣΡΩΜΑΣΑ ΣΟΤ ΕΩΣΕΡΙΚΟΤ ΣΘ ΓΘ Ποια ςτάδια του γεωλογικοφ κφκλου απεικονίηονται ςτθν παρακάτω εικόνα; 12
Β4.3 Δυνάμεισ που διαμορφώνουν την επιφάνεια τησ γησ (Ενδογενείσ και εξωγενείσ) ΣΕΙΣΜΟΙ. τον παγκόςμιο ςειςμοτεκτονικό χάρτθ, που απεικονίηει τουσ μεγαλφτερουσ που ζγιναν τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι οι περιςςότεροι ςειςμοί γίνονται πάνω ςε κάποιεσ γραμμζσ που είναι τα των. Αντίκετα, ςτο των πλακϊν δεν ςυμβαίνουν τόςο ςυχνά ςειςμοί. Ποιεσ από τισ παρακάτω χϊρεσ είναι πολφ ςειςμογενείσ: Αυστραλία, Γαλλία, Ελλάδα, Χιλή, Σουηδία, Ρωσία, Μεξικό Άλλεσ χϊρεσ με υψθλι ςειςμικότθτα είναι,,,,. Θ Ελλάδα είναι πολφ ςειςμογενισ χϊρα επειδι βρίςκεται ςτο όριο τθσ και τθσ πλάκασ. Ο μεγαλφτεροσ ςε μζγεκοσ ςειςμόσ που ζχει καταγραφεί ζγινε ςτ..... το ζτοσ... και είχε μζγεκοσ... βακμϊν τθσ κλίμακασ Ρίχτερ. ΟΡΟΓΕΝΕΣΗ. Σρεισ οροςειρζσ που ςχθματίςτθκαν με ορογζνεςθ κατά τθν. λικοςφαιρικϊν πλακϊν είναι:,,. 13
ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ. - ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ. Οι νθςιϊτικεσ αλυςίδεσ αποτελοφνται από μία ςειρά που ςχθματίςτθκαν μετά από υποβφκιςθ πλάκασ κάτω από. Νθςιϊτικθ αλυςίδα υπάρχει και ςτθν Ελλάδα, ςτο νότιο με τα ενεργά θφαίςτεια:,,,. Αν ενϊςουμε με μια γραμμι αυτά τα θφαίςτεια κα ςχθματίςουν ζνα. Θ γραμμι που κα ςχθματιςτεί είναι ςχεδόν με αυτι των ορίων τθσ Ευραςιατικισ και τθσ πλάκασ. Ζνα μικρό τμιμα τθσ Ευραςιατικισ πλάκασ προσ τα είναι θ μικροπλάκα του Αιγαίου. Μπορείτε με τθ βοικεια τθσ εικόνασ να εξθγιςετε τθν φπαρξθ των θφαιςτείων ςτθν Ελλάδα; υμπλθρϊςτε ςτθν ςωςτι κζςθ πάνω ςτθν εικόνα τισ εξισ φράςεισ και λζξεισ: θφαιςτειακό τόξο Νοτίου Αιγαίου, Αφρικάνικθ πλάκα, μικροπλάκα Αιγαίου και τα ονόματα των θφαιςτείων: αντορίνθ, Μιλοσ, Νίςυροσ. - ΗΦΑΙΣΤΕΙΑΚΑ ΤΟΞΑ. Σα θφαιςτειακά τόξα δθμιουργοφνται κατά παρόμοιο τρόπο με τισ νθςιϊτικεσ αλυςίδεσ με τθ διαφορά ότι ςχθματίηονται κατά τθν υποβφκιςθ πλάκασ κάτω από. - ΜΕΣΟΩΚΕΑΝΙΕΣ ΡΑΧΕΣ. Οι μεςοωκεάνιεσ ράχεσ ςχθματίηονται όταν δφο λικοςφαιρικζσ πλάκεσ. Σα πετρϊματα που βρίςκονται ςτισ ακτζσ τθσ δυτικισ Αφρικισ είναι από αυτά που βρίςκονται κοντά ςτθ μεςοωκεάνια ράχθ του Ατλαντικοφ, αφοφ ςτισ μεςοωκζανιεσ ράχεσ βρίςκονται τα πιο πετρϊματα πάνω ςτθ Γθ. - ΘΕΡΜΕΣ ΚΗΛΙΔΕΣ. Οι κερμζσ κθλίδεσ είναι θ μοναδικι περίπτωςθ θφαιςτείων που δθμιουργοφνται ςτο των. Σα θφαίςτεια τθσ γθσ βρίςκονται πάνω ι παράλλθλα ςτα των. Σρία θφαίςτεια που ανικουν ςτο «δαχτυλίδι τθσ φωτιάσ» που εκτείνεται γφρω από τον ωκεανό είναι:,, 14
1. σμπληοώρςε ςξμ παοακάςχ πίμακα για μία ήπειοξ πξσ θα επιλένεςε, με ςημ βξήθεια ςξσ βιβλίξσ, ςξσ ΥΑ και ςχμ υαοςώμ πξσ είμαι κοεμαρμέμξι ρςημ ςάνη. Ήπειοξπ Ημιρταίοια πξσ αμήκει Θεομικέπ ζώμεπ Κλιμαςικξί ςύπξι Σύπξι βλάρςηρηπ Γλώρρεπ Θοηρκείεπ Ωκεαμξί πξσ ςημ βοέυξσμ Θάλαρρεπ πξσ ςημ βοέυξσμ Οοξρειοέπ Μεγαλύςεοξι πξςαμξί Μεγαλύςεοεπλίμμεπ Μεγάλεπ υώοεπ Νηριώςικα κοάςη 2. Γοάφςε ςιπ πόλειπ πξσ αματέοει ςξ βιβλίξ για ςημ ήπειοξ πξσ έυεςε επιλένει και γοάφςε ρε πξια υώοα αμήκει η καθεμία. Μεγάλεπ πόλειπ Φώοα 3. Παοξσριάρςε ρςημ ςάνη ασςήμ ςημ ήπειοξ με ςη βξήθεια ςξσ υάοςη. 15
16