Ανθολόγιο Κειμένων. Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου. Α μέρος

Ανθολόγιο Κειμένων Αρχαία Ελληνική Γραμματεία Θεωρητικής Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Α μέρος Επιμέλεια: Δρ Ιωάννης-Παναγιώτης Αμπελάς Φιλόλογος Σχ. Έτος 2019-20 Μουσικό Σχολείο Χανίων

Copyright, 2019, Γπ Ιωάννηρ Παναγιώηηρ Αμπελάρ, Φιλόλογορ, Υανιά https://akisambelas.wordpress.com email: akisambelas@gmail.com 2

Περιεχόμενα ΒΑΙΚΔ ΟΓΗΓΙΔ ΓΙΑ ΣΟ «ΑΓΙΓΑΚΣΟ» ΚΔΙΜΔΝΟ... 4 Θέμα 1 ο Ἀπιζηοηέλοςρ, Ἀθηναίων Πολιηεία, 3.6-5... 5 ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΔΝΟ... 7 ΤΠΟΘΔΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ... 8 Θέμα 2 ο Ὑπεπείδος, Ἐπιηάθιορ, 41-43... 9 Θέμα 3 ο Γημοζθένοςρ, Καη Ἀπιζηογείηονορ Α, 15-17...11 ΣΟ ΑΝΣΙΚΔΙΜΔΝΟ...13 ΑΟΡΙΣΟ Β...14 Θέμα 4 ο Ξενοθῶνηορ, Ἑλληνικὰ Σ, 3, 3-5...15 ΑΠΑΡΔΜΦΑΣΟ...17 ΔΙΓΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...18 ΔΝΓΟΙΑΣΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...19 ΠΛΑΓΙΔ ΔΡΩΣΗΜΑΣΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...20 Θέμα 5 ο Λςζίος, Ὑπὲπ ἀδςνάηος, 9-11...21 ΑΙΣΙΟΛΟΓΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...23 ΣΔΛΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...24 Θέμα 6 ο Ἰζοκπάηοςρ, Αἰγινηηικόρ, 16-19...25 Θέμα 7 ο Θοςκςδίδος, Ἱζηοπίαι, Θ, 1-2...27 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...29 ΔΝΑΝΣΙΩΜΑΣΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...30 Θέμα 8 ο Πλάηωνορ, Ἀλκιβιάδηρ, Α, 121c-121e...31 ΥΡΟΝΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...33 Θέμα 9 ο Πλάηωνορ, Μενέξενορ, 238b-d...35 ΑΝΑΦΟΡΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ...37 Θέμα 10ο Ἀνδοκίδος, Πεπὶ ηῆρ ππὸρ Λακεδαιμονίοςρ εἰπήνηρ 1-4...39 3

ΒΑΙΚΕ ΟΔΗΓΙΕ ΓΙΑ ΣΟ «ΑΔΙΔΑΚΣΟ» ΚΕΙΜΕΝΟ 1. Κάνουμε προςεκτικι ςυνολικι ανάγνωςθ του κειμζνου. 2. Προςπακοφμε με τθ βοικεια τθσ ςτίξθσ του κειμζνου να εντοπίςουμε τουσ βαςικοφσ νοθματικοφσ άξονεσ. 3. Διαβάηουμε προςεκτικά τθν ερϊτθςθ κατανόθςθσ προκειμζνου να δοφμε ποια ςθμεία του κειμζνου κα αξιοποιιςουμε. 4. Εντοπίηουμε τα ριματα (όχι μετοχζσ και απαρζμωατα) ςε κάκε περίοδ ο ι θμιπερίοδο και τα υπογραμμίηουμε. 5. Εντοπίηουμε τισ λζξεισ που ειςάγουν δευτερεφουςεσ προτάςεισ (ςφνδεςμοι, ερωτθματικζσ αναωορικζσ αντωνυμίεσ) και τισ κυκλϊνουμε. τθν αναγνϊριςθ των δευτερευουςϊν προτάςεων βαςιηόμαςτε ςτθ ςχετικι κεωρία τόςο για τθν ειςαγωγι όςο και τθν εκωορά. Εξετάηουμε όλα τα πικανά ενδεχόμενα. 6. Διαχωρίηουμε τισ κφριεσ από τισ δευτερεφουςεσ προτάςεισ με ευδιάκριτο τρόπο π.χ. *+,. Προςοχι ςτθ ςτίξθ. Σα κόμματα δεν αποτελοφν αναγκαςτικά όρια των προτάςεων. Όλεσ οι προτάςεισ πρζπει να ζχουν ριμα (ζςτω και εννοοφμενο). 7. Προςζχουμε τουσ παρατακτικοφσ ςυνδζςμουσ, γιατί ςυνδζουν όμοια πράγματα. 8. υντάςςουμε ξεκινϊντασ από τουσ βαςικοφσ όρουσ: (Τποκείμενο Ριμα Αντικείμενο ι Τποκείμενο Ριμα Κατθγοροφμενο). 9. Εντοπίηουμε τουσ υπόλοιπουσ ρθματικοφσ τφπουσ (απαρμω & μετοχζσ) και ςυντάςςουμε αναηθτϊντασ Τποκείμενο, Αντικείμενο, Κατθγοροφμενο (απαρμω & μετοχζσ). 10. Χαρακτθρίηουμε τουσ υπόλοιπουσ προςδιοριςμοφσ (επικετικοφσ, κατθγορθματικοφσ, εμπρόκετουσ, ετερόπτωτουσ, επιρρθματικοφσ). Δεν διαχωρίηονται ποτζ οι προκζςεισ από το ςυμπλιρωμά τουσ, όπωσ και τα άρκρα. 11. Μεταωράηουμε κάκε τι που ςυντάςςουμε ϊςτε να αντιλαμβανόμαςτε το νόθμα. Μια κακι μετάωραςθ οωείλεται ςτθ λανκαςμζνθ ςφνταξθ. Προςοχι ςτουσ χρόνουσ και τισ εγκλίςεισ των ρθμάτων. 12. Για τισ άγνωςτεσ λζξεισ ςυμβουλευόμαςτε ζνα λεξικό (http://www.greeklanguage.gr/greeklang/ancient_greek/tools/lexicon/index.html), ενϊ παράλλθλα αναηθτάμε ομόρριηεσ λζξεισ τθσ νζασ ελλθνικισ. Δεν παραλείπουμε να ςυμβουλευτοφμε το λεξιλόγιο που μασ δίνεται μετά το απόςπαςμα! 4

Θέμα 1 ο Ἀριστοτέλους, Ἀθηναίων Πολιτεία, 3.6-5 Η Ακθναίων Πολιτεία του Αριςτοτζλθ μασ ςϊκθκε ςχεδόν ολόκλθρθ ς' ζναν πάπυρο που βρζκθκε μόλισ το 1890. Η ςυγγραωι και θ κυκλοωορία τθσ χρονολογείται μεταξφ 329 και 327, δθλαδι προσ τα τζλθ τθσ ηωισ του ίδιου και του μακθτι του Μ. Αλεξάνδρου, αλλά και ολόκλθρθσ τθσ κλαςςικισ περιόδου. Δικαιολογεί, ιςτορϊντασ τθ γζνεςθ και ανάπτυξθ τθσ Ακινασ και τθσ ριηοςπαςτικισ δθμοκρατίασ, ότι, όντωσ ο άνκρωποσ είναι "ωφςει πολιτικόν ηϊον" πράγμα το οποίο ωαίνε ται και ςτα Πολιτικά του. Σο απόςπαςμα αναωζρεται ςτον ρόλο του όλωνα. Ἡ δὲ βξσλὴ ἐν Ἀοείξσ πάγξσ τύλαν ἤμ ςμ μόμχμ καὶ διεςήοει ςὰπ ἀουάπ, ὅπχπ καςὰ ςξὺπ μόμξσπ ἄουχριμ. νμ δὲ ςῶ ἀδικξσμέμῳ ποὸπ ςὴμ ςμ Ἀοεξπαγιςμ βξσλὴμ εἰραγγέλλειμ, ἀπξταίμξμςι παο ὃμ ἀδικεῖςαι μόμξμ. πὶ δὲ ςξῖπ ρώμαριμ ἤραμ ξἱ δαμειρμξί, καθάπεο εἴοηςαι, καὶ υώοα δι ὀλίγχμ ἤμ. Τξιαύςηπ δὲ ςπ ςάνεχπ ξὔρηπ ἐμ ςῆ πξλιςείᾳ, καὶ ςμ πξλλμ δξσλεσόμςχμ ςξῖπ ὀλίγξιπ, ἀμςέρςη ςξῖπ γμχοίμξιπ ὁ δμξπ. Ἰρυσοπ δὲ ςπ ρςάρεχπ ξὔρηπ καὶ πξλὺμ υοόμξμ ἀμςικαθημέμχμ ἀλλήλξιπ, εἵλξμςξ κξιμῆ διαλλακςὴμ καὶ ἄουξμςα Σόλχμα, καὶ ςὴμ πξλιςείαμ ἐπέςοεφαμ αὐςῶ. Ἦμ δ ὁ Σόλχμ ςῆ μὲμ τύρει καὶ ςῆ δόνῃ ςμ ποώςχμ, ςῆ δ ξὐρίᾳ καὶ ςξῖπ ποάγμαρι ςμ μέρχμ, ὡπ ἔκ ςε ςμ ἄλλχμ ὁμξλξγεῖςαι, καὶ αὐςὸπ ἐμ ςξῖρδε ςξῖπ πξιήμαριμ μαοςσοεῖ, παοαιμμ ςξῖπ πλξσρίξιπ μὴ πλεξμεκςεῖμ κύοιξπ δὲ γεμόμεμξπ ςμ ποαγμάςχμ Σόλχμ ςόμ ςε δμξμ λεσθέοχρε καὶ ἐμ ςῶ παοόμςι καὶ εἰπ ςὸ μέλλξμ, κχλύραπ δαμείζειμ ἐπὶ ςξῖπ ρώμαριμ, καὶ μόμξσπ ἔθηκε καὶ υοεμ ἀπξκξπὰπ ἐπξίηρε, καὶ ςμ ἰδίχμ καὶ ςμ δημξρίχμ, ἃπ ρειράυθειαμ καλξῦριμ, ὡπ ἀπξρειράμεμξι ςὸ βάοξπ. 5

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ εἰραγγέλλω: καταγγζλλω κπν για κάτι εἰραγγελία: θ δθμόςια καταγγελία ἀπξταίμω: 1. παρουςιάηω 2. αποδεικνφω 3. (μζςθ ωωνι) διατυπϊνω μια γνϊμθ, απαντϊ ἀμθίρςαμαι: αντιςτζκομαι, εναντιϊνομαι ςε κπν ξἱ γμώοιμξι: οι πιο διάςθμοι, οι πλοφςιοι ἀμςικάθημαι: είμαι τοποκετθμζνοσ απζναντι ςε κπν (για ςτρατοφσ, ςτόλουσ κλπ) διαλλακςήπ <διαλάςςω: ςυμωιλιϊνω ἐπιςοέπω: 1. εμπιςτεφομαι 2. ανακζτω ςε κπν ζνα νομικό ηιτθμα 3. επιτρζπω ἐπίςοξπξπ: 1. άνκρωποσ ςτον οποίο ζχουν εμπιςτευτεί τθ ωροντίδα κάποιου πράγματοσ 2. προςτάτθσ, κθδεμόνασ ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να αποδϊςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: "Ἡ δὲ βξσλὴ ἐν Ἀοείξσ... ἀμςέρςη ςξῖπ γμχοίμξιπ ὁ δμξπ." 2. Για ποιουσ λόγουσ ανζκεςαν οι Ακθναίοι τθν εξουςία ςτον όλωνα και ποιεσ ςθμαντικζσ αποωάςεισ πιρε αυτόσ; 3. Να γράψετε τουσ τφπουσ που ςασ ηθτοφνται: τύλαν: δοτικι πλθκυντικοφ ὃμ: δοτικι ενικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ ρώμαριμ: αιτιατικι ενικοφ ςάνεχπ: κλθτικι ενικοφ πξλύμ: το επίκετο ςτον ςυγκριτικό βακμό ἄουχριμ: γϋ ενικό ευκτικισ ςτον χρόνο που βρίςκεται εἴοηςαι: βϋ ενικό προςτακτικισ ςτον αόριςτο βϋ τθσ ενεργθτικισ ωωνισ ξὔρηπ: βϋ ενικό ευκτικισ μζλλοντα εἵλξμςξ: βϋ ενικό προςτακτικισ ςτον χρόνο που βρίςκεται ἐπέςοεφαμ: γϋ ενικό υποτακτικισ ςτον χρόνο που βρίςκεται 4. α. Να χαρακτθρίςετε ςυντακτικά τισ λζξεισ που ςασ δίνονται: ςμ μόμχμ, ςῶ ἀδικξσμέμῳ, ςπ ςάνεχπ, ςξῖπ γμχοίμξιπ. β. Να βρεκοφν οι δευτερεφουςεσ προτάςεισ του κειμζνου και να χαρακτθριςτοφν ωσ προσ το είδοσ τουσ. 6

ΚΑΣΗΓΟΡΟΤΜΕΝΟ Να βρεκοφν τα κατθγοροφμενα και να διακρικεί το είδοσ τουσ (απλό, επιρρθματικό, προλθπτικό, γεν. κατθγορθματικι). Επίςθσ να δθλωκεί το ποφ αναωζρονται (ςτο υποκείμενο ή το αντικείμενο) και να μεταωραςτοφν ςτθ νζα ελλθνικι. 1. Ἅπαμςα δξῦλα ςξῦ τοξμεῖμ καθίρςαςαι. 2. Ὁ Θηοαμέμηπ ἀπεκαλεῖςξ κόθξομξπ. 3. Ἀπέδξραμ ςξὺπ μεκοξὺπ ὑπξρπόμδξσπ. 4. Ποξκλπ ποςξπ ἀμέρςη. 5. Τιμόθεξμ δὲ αὐςμ ρςοαςηγὸμ ἐυειοξςόμηραμ. 6. Πάμςχμ ποςξπ ἀνίχπ κέκοιςαι. 7. Δήλη ἐδόκει ἐπιβξσλή. 8. Δἰμὶ ἐμ δικαίῳ. 9. Οἱ ρςοαςιςαι ἤραμ ὑπέο ςξὺπ διρυιλίξσπ. 10. Τξιξῦςόπ εἰμι ἐγώ. 11. Σξτία μόμξμ ςμ υοημάςχμ ἀθάμαςξμ. 12. Πάμςαπ γεῖςξ τίλξσπ αὑςῶ. 13. Λέγει ὡπ ξὔκ εἰμι ςμ ἀδσμάςχμ. 14. Οἱ πξλέμιξι ἐπέθεμςξ αἰτμίδιξι. 15. Οἱ ρςοαςιςαι ἐρκήμξσμ ὑπαίθοιξι. 16. Δαοείξσ καὶ Παοσράςιδξπ γίγμξμςαι παῖδεπ δύξ. 17. Τί με κχλύει κληοξῦρθαι ςμ ἐμμέα ἀουόμςχμ; 18. Οἱ Κξοίμθιξι παοαςανάμεμξι ςὰπ μαῦπ μεςεώοξσπ ρύυαζξμ. 19. Οὐδέμ ἐρμεμ. 20. Δἴαραμ ςὰπ πόλειπ αὐςξμόμξσπ. 7

ΤΠΟΘΕΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ Α) Να βρεκεί θ υπόκεςθ και θ απόδοςθ, και να αναγνωριςτεί το είδοσ του υποκετικοφ λόγου ςφμωωνα με το παρακάτω υπόδειγμα: Β) Να μεταωραςτοφν τα παραδείγματα ςτθ νζα ελλθνικι. Δἰ μὲμ καὶ ρὺ τὴπ ςξιξῦςξπ εἶμαι, διαλεγώμεθα. Δἰ μὲμ καὶ ρὺ τὴπ ςξιξῦςξπ εἶμαι: Δευτερεφουςα υποκετικι πρόταςθ, ειςάγεται με τον υποκετικό ςφνδεςμο εἰ, εκωζρεται με οριςτικι (τὴπ). Ζχει ωσ απόδοςθ τθν κφρια πρόταςθ διαλεγώμεθα (υποτακτικι) και ςχθματίηεται υποκετικόσ λόγοσ του πραγματικοφ (εἰ + οριςτικι οποιαδιποτε ζγκλιςθ). 1. Δἴ ςιπ δσρπξλέμηςξμ ξἴεςαι ςὸμ Φίλιππξμ, ὀοθπ μὲμ ξἴεςαι, λξγιράρθχ μέμςξι ςξῦςξ. 2. Δἰ ςόςε πλείξσπ ρσμελέγηραμ, ἐκιμδύμεσρεμ ἂμ διατθαομαι πξλὺ ςξῦ ρςοαςεύμαςξπ. 3. Δἰ ςόςε πάμςεπ ἐπξιξῦμεμ, ἅπαμςεπ ἂμ ἀπχλόμεθα. 4. Δἰ βξύλξιξ τίλξπ εἶμαι, μέγιρςξπ ἂμ εἴηπ. 5. Δἴ ρε μιρ, ἀπξλξίμημ. 6. ὰμ ζηςῆπ καλπ, εὑοήρειπ. 7. Δἰ ἤραμ ἄμδοεπ ἀγαθξὶ, ὡπ ρὺ τῄπ, ξὐκ ἄμ πξςε ςαῦςα ἔπαρυξμ. 8. υομ αὐςξύπ, εἴπεο ἀληθ λέγξσριμ, ἀμακαλεῖμ Πάμτιλξμ. 9. Ἢμ θάμῃ ρύ, παῖπ ὅδε ἐκτεύγει. 10. Τμ ἐυθομ εἴ ςιμα λάβξιεμ, ἀπέκςειμξμ. 11. Δἴ ςίπ ρε ἢοεςξ, ςί ἂμ ἀπεκοίμχ; 12. Πάμςχμ ἀθλιώςαςξπ ἂμ γεμξίμημ, εἰ τσγὰπ ἀδίκχπ καςαρςήρξμαι. 13. Δἴ ςιπ εὐρεβὴπ καὶ τιλόθεόπ ἐρςιμ, ἀπξλασέςχ ςπ καλπ ςαύςηπ και λαμποπ παμηγύοεχπ. 14. Δἰ μέμ πξςε δίκηρέ με, ποξρκεμ αὐςῶ δίκημ διδόμαι. 15. άμ ἐγὼ ταίμχμαι ἀδικεῖμ, ξὐ υοὴ με ἐμθέδε ἀπελθεῖμ; 8

Θέμα 2 ο Ὑπερείδου, Ἐπιτάφιος, 41-43 Ο Τπερείδθσ ιταν πολιτικόσ και ςτρατθγόσ τθσ αρχαίασ Ακινασ. Γεννικθκε το 389 π.χ. και πιρε ενεργό μζροσ ςτα πολιτικά τθσ πατρίδασ του δίπλα ςτο Δθμοςκζνθ εναντίον του Φιλίππου τθσ Μακεδονίασ. Μετά τθν ιττα των Ακθναίων ςτθν Κραννϊνα, ο Τπερείδθσ κατζωυγε ςτο ιερό του Αιακοφ ςτθν Αίγινα, όπου και τον ςυνζλαβαν. Η παράδοςθ λζει ότι ζκοψε τθ γλϊςςα του με τα δόντια του για να μθν αναγκαςτεί να προδϊςει. Ο ςπουδαιότεροσ λόγοσ του ιταν ο Επιτάωιοσ για κείνουσ που ζπεςαν ςτο Λαμιακό πόλεμο. Μετά τθν ιττα των Ακθναίων ςτο Λαμιακό πόλεμο τον ςκότωςε ο Αντίπατροσ (332 π.χ.). Σο απόςπαςμα που ακολουκεί είναι ο ακρωτθριαςμζνοσ επίλογοσ του λόγου, όπου ο ριτορασ προςπακεί να παρθγοριςει τουσ οικείουσ των νεκρϊν, παρ όλο που γνωρίηει και τονίηει πόςο δφςκολθ είναι θ παρθγορία. Χαλεπὸμ μὲμ ἴρχπ ἐρςὶ ςξὺπ ἐμ ςξῖπ ςξιξύςξιπ ὄμςαπ πάθερι παοαμσθεῖρθαι. Τὰ γὰο πέμθη ξὔςε λόγῳ ξὔςε μόμῳ κξιμίζεςαι, ἀλλ τύριπ ἑκάρςξσ καὶ τιλία ποὸπ ςὸμ ςελεσςήραμςα ςὸμ ὁοιρμὸμ ἔυει ςξῦ λσπεῖρθαι. Ὅμχπ δὲ υοή θαοοεῖμ καὶ ςπ λύπηπ παοαιοεῖμ εἰπ ςὸ ἐμδευόμεμξμ, καὶ μεμμρθαι μὴ μόμξμ ςξῦ θαμάςξσ ςμ ςεςελεσςηκόςχμ, άλλά καὶ ςπ ἀοεςπ ἥπ καςαλελξίπαριμ. Οὐ γὰο θοήμχμ ἄνια πεπόμθαριμ, ἀλλ ἐπαίμχμ μεγάλχμ πεπξιήκαριμ. Δἰ δὲ γήοχπ θμηςξῦ μὴ μεςέρυξμ, ἀλλ εὐδξνίαμ ἀγήοαςξμ εἰλήταριμ, εὐδαίμξμέπ ςε γεγόμαρι καςὰ πάμςα. Ὅρξι μὲμ γὰο αὐςμ ἄπαιδεπ ςεςελεσςήκαριμ, ξἱ παοὰ ςμ λλήμχμ ἔπαιμξι παῖδεπ αὐςμ ἀθάμαςξι ἔρξμςαι ὅρξι δέ παῖδαπ καςαλελξίπαριμ, ςπ παςοίδξπ εὔμξια ἐπίςοξπξπ αὐςξῖπ ςμ παίδχμ καςαρςήρεςαι. Ποὸπ δὲ ςξύςξιπ, εἰ μέμ ἐρςι ςὸ ἀπξθαμεῖμ ὅμξιξμ ςῶ μὴ γεμέρθαι, ἀπηλλαγμέμξι εἰρὶ μόρχμ καὶ λύπηπ καὶ ςμ ἄλλχμ ςμ ποξρπιπςόμςχμ εἰπ ςὸμ ἀμθοώπιμξμ βίξμ εἰ δ ἔρςιμ αἴρθηριπ ἐμ Ἅιδξσ καὶ ἐπιμέλεια παοὰ ςξῦ δαιμξμίξσ, ὥρπεο ὑπξλαμβάμξμεμ, εἰκὸπ ςξὺπ ςαῖπ ςιμαῖπ ςμ θεμ 9

καςαλσξμέμαιπ βξηθήραμςαπ πλείρςηπ κηδεμξμίαπ ὑπὸ ςξῦ δαιμξμίξσ ςσγυάμειμ. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ παοαμσθέξμαι-ξῦμαι: παρθγορϊ κξιμίζω: καταπραψνω παοαιοέω-ῶ: απομακρφνω εἰπ ςὸ ἐμδευόμεμξμ: όςο είναι δυνατόν καςαλείπω: αωινω πίςω ἡ εὐδξνία: θ καλι ωιμθ ὁ ἐπίςοξπξπ: ο κθδεμόνασ ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να αποδϊςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι:" Χαλεπὸμ μὲμ ἴρχπ... ςπ ἀοεςπ ἥπ καςαλελξίπαριμ". 2. Με ποια επιχειριματα ο ριτορασ προςπακεί να παρθγοριςει τουσ ςυγγενείσ νεκρϊν; Να τα καταγράψετε ςτο τετράδιό ςασ. 3. Να γράψετε τουσ τφπουσ που ςασ ηθτοφνται: πέμθη: γενικι ενικοφ ςμ ςεςελεσςηκόςχμ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ γήοχπ: κλθτικι ενικοφ εὐδαίμξμεπ: υπερκετικόσ βακμόσ του επιρριματοσ παῖδαπ: δοτικι πλθκυντικοφ κξιμίζεςαι: βϋ ενικό οριςτικισ μζλλοντα ςτθν ίδια ωωνι και διάκεςθ μεμμρθαι: απαρζμωατο ενεςτϊτα ςτθν ίδια ωωνι και διάκεςθ εἰλήταριμ: βϋ ενικό προςτακτικισ αορίςτου βϋ ςτθν ίδια ωωνι και διάκεςθ γεγόμαρι: απαρζμωατο αορίςτου καςαλελξίπαριμ: γϋ ενικό ευκτικισ μζλλοντα ςτθ μζςθ ωωνι και διάκεςθ 4. α. Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ του κειμζνου: παοαμσθεῖρθαι, λόγῳ, ςπ λύπηπ, εὐδαίμξμεπ, ἐπίςοξπξπ, ςμ παίδχμ. β. Να βρεκοφν οι ανεξάρτθτοι υποκετικοί λόγοι του κειμζνου, να καταγραωοφν και να αναγνωριςτοφν ωσ προσ το είδοσ τουσ. 10

Θέμα 3 ο Δημοσθένους, Κατ Ἀριστογείτονος Α, 15-17 Ο Λυκοφργοσ και ο Δθμοςκζνθσ κατθγοροφν τον Αριςτογείτονα ότι, αν και οωειλζτθσ προσ το κράτοσ, αςκεί κανονικά τα πολιτικά του δικαιϊματα ενϊπιον τθσ Εκκλθςίασ. το εκτενζσ προοίμιον ο ομιλθτισ επιςιμανε τθν ευκφνθ των δικαςτϊν να διατθριςουν με τθν απόωαςι τουσ τθν αξιοπιςτία και το κφροσ τουσ, κακϊσ θ ενοχι του κατθγορουμζνου είχε αποδειχτεί ιδθ από τον Λυκοφργο. τθ ςυνζχεια εκκζτει τθ ςτάςθ του Αριςτογείτονα απζναντι ςτουσ νόμουσ τθσ πόλεωσ. Ἅπαπ ὁ ςμ ἀμθοώπχμ βίξπ, ὦ ἄμδοεπ Ἀθημαῖξι, κἂμ μεγάλημ πόλιμ ξἰκρι κἂμ μικοάμ, τύρει καὶ μόμξιπ διξικεῖςαι. Ἡ μὲμ ξὖμ τύριπ, ἂμ ᾖ πξμηοά, πξλλάκιπ ταῦλα βξύλεςαι διόπεο ςξὺπ ςξιξύςξσπ ἐναμαοςάμξμςαπ εὑοήρεςε. Οἱ δὲ μόμξι ςὸ δίκαιξμ καὶ ςὸ καλὸμ καὶ ςὸ ρσμτέοξμ βξύλξμςαι, καὶ ςξῦςξ ζηςξῦριμ, καὶ ἐπειδὰμ εὑοεθῆ, κξιμὸμ ςξῦςξ ποόρςαγμ ἀπεδείυθη, πριμ ἴρξμ καὶ ὅμξιξμ, καὶ ςξῦς ἔρςι μόμξπ. ᾯ πάμςαπ πείθερθαι ποξρήκει διὰ πξλλά, καὶ μάλιρθ ὅςι ππ ἐρςι μόμξπ εὕοημα μὲμ καὶ δοξμ θεμ, δόγμα δ ἀμθοώπχμ τοξμίμχμ, ἐπαμόοθχμα δὲ ςμ ἑκξσρίχμ καὶ ἀκξσρίχμ ἁμαοςημάςχμ, πόλεχπ δὲ ρσμθήκη κξιμή, καθ ἡμ πρι ποξρήκει ζμ ςξῖπ ἐμ ςῆ πόλει. Ἀλλὰ μὴμ ὅςι μῦμ Ἀοιρςξγείςχμ ςξῖπ μὲμ ςπ ἐμδείνεχπ δικαίξιπ ἅπαριμ ἑάλχκεμ, ἕςεοξπ δ ξὐδὲ εἷπ ἔρςιμ ἀμεκςὸπ αὐςῶ λόγξπ, πεοὶ ςξύςχμ ῥᾴδιξμ διδάναι. Δσξῖμ γὰο ὄμςξιμ, ὦ ἄμδοεπ Ἀθημαῖξι, ὧμ ἕμεκα πάμςεπ ςίθεμςαι ξἱ μόμξι, ςξῦ ςε μηδέμα μηδὲμ ὃ μὴ δίκαιόμ ἐρςι πξιεῖμ, καὶ ςξῦ ςξὺπ παοαβαίμξμςαπ ςαῦςα κξλαζξμέμξσπ βελςίξσπ ςξὺπ ἄλλξσπ πξιεῖμ, ἀμτξςέοξιπ ςξύςξιπ ξὗςξπ ἔμξυξπ ὢμ ταμήρεςαι. 11

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ διξικῶ: κυβερνϊ, ρυκμίηω ἐναμαοςάμω: αποτυγχάνω, διαπράττω ςωάλμα ςὸ ποόρςαγμα: θ διαταγι ςὸ δόγμα<δξκέω-ῶ: θ άποψθ, θ απόωαςθ πείθω ςιμά: πείκω κπν πείθξμαί ςιμι: πείκομαι, υπακοφω ςε κπν, εμπιςτεφομαι κπν. αἱοέω-ῶ: 1. κυριεφω, καταλαμβάνω με τθ βία 2. πιάνω, ςυλλαμβάνω 3. (δικανικόσ όροσ) αποδεικνφω κπν ζνοχο για κάτι Δσξῖμ ὄμςξιμ: για δφο λόγουσ ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να αποδϊςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: " Ἅπαπ ὁ ςμ ἀμθοώπχμ βίξπ... καὶ ςξῦς ἔρςι μόμξπ." 2. Ποιεσ είναι οι βαςικζσ λειτουργίεσ του νόμου ςε μία οργανωμζνθ κοινωνία ςφμωωνα με τον ριτορα; Να τισ καταγράψετε ςτο τετράδιό ςασ. 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: τύρει: κλθτικι ενικοφ πριμ: ονομαςτικι ενικοφ ᾯ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ ἄμδοα: κλθτικι ενικοφ ςὸ δίκαιξμ: γενικι ενικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ, ςτον ςυγκριτικό βακμό ςξῦ ἔυξμςξπ: γϋ πλθκυντικό ευκτικισ αορίςτου βϋ ςτθν ενεργθτικι ωωνι ἐναμαοςάμξμςαπ: ο ίδιοσ τφποσ ςτον μζλλοντα εὑοήρεςε: ο ίδιοσ τφποσ ςτον αόριςτο βϋ τθσ ενεργθτικισ ωωνισ πείθερθαι: γϋ πλθκυντικό οριςτικισ υπερςυντελίκου ςτθν ίδια ωωνι ζμ: βϋ ενικό προςτακτικισ ενεςτϊτα 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ-ωράςεισ: ὁ ςμ ἀμθοώπχμ, ταῦλα, ἐναμαοςάμξμςαπ, πριμ, ἀμθοώπχμ, ζμ. β) Ἡ μὲμ ξὖμ τύριπ, ἂμ ᾖ πξμηοά, πξλλάκιπ ταῦλα βξύλεςαι : Να εντοπιςτεί ο υποκετικόσ λόγοσ, να χαρακτθριςτεί και να τραπεί ςτο είδοσ του μθ πραγματικοφ. 12

ΣΟ ΑΝΣΙΚΕΙΜΕΝΟ Αωοφ μελετιςετε προςεκτικά τθ κεωρία για τα ριματα που ςυντάςςονται με γενικι και αιτιατικι, ςτθ ςυνζχεια να βάλετε ςτθ ςωςτι πτϊςθ τα αντικείμενα των ρθμάτων. 1. Ἀθημαῖξι ἀδικξῦριμ... (μεῖπ). 2. Δεόμεθα... (ὑμεῖπ) ρραι... ( μεςέοα παςοίπ). 3. Ἡ παςοίπ ξὐκ ἐπιλαμθάμεςαι... (ξἱ ἀγαθξὶ ἄμδοεπ). 4. Ἀκξλξσθεῖ... ρσκξταμςία ( ἀδικία). 5. Οἱ πξλῖςαι ὠογίζξμςξ... (ξἱ ἄουξμςεπ). 6. Οἱ ρύμμαυξι μμ δξσλεύξσρι (ξἱ βάοβαοξι)... 7. Πειο ςξὺπ ρσμξικξῦμςάπ (ρύ)... πάμςαπ ἀγαθξὺπ ἔυειμ. 8. Μὴ (πάμςεπ)... πίρςεσε. 9. Οἱ ἄμθοχπξι δέξμςαι (ξἱ τίλξι)... 10. ρςοαςήγει (αἱ μεπ)... Ἀοιρςεύπ. 11. Ἀτίρςαμαι... ( ρσμμαυία). 12. Κιμδσμεύχ... (ὁ ἔρυαςξπ κίμδσμξπ). 13. Διδάρκει... (ρύ, ρςοαςηγία). 14. Χοὴ... μεςαδιδόμαι... (ςὸ βάοξπ, ξἱ τίλξι). 15. Ἀγόοαςξπ καςεμήμσρε... (ξἱ ἄμδοεπ ξὗςξι). 16. Ἡ ἀδικία... τέοει (αἰρυύμη, ξἱ ἄμθοχπξι). 17. Οὕςχπ ἐυομςξ... (ξἱ μόμξι). 18. Οὐκ ἐμπλήρεςε... ( θάλαρρα, ςοιήοειπ). 19. Δξῦλξπ ξὐκ εὐμξεῖ... (ὁ δερπόςηπ). 20. Ὁ ὀογιζόμεμξπ ὀλίγξμ διατέοει... (ὁ μαιμόμεμξπ). 13

ΑΟΡΙΣΟ Β Να γραωεί ο Αόριςτοσ βϋ των ρθμάτων: καθορῶ ΟΡΙΣΙΚΗ (Α ΕΝΙΚΟ) ΤΠΟΣ/ΚΗ (Α ΕΝΙΚΟ) ΕΤΚΣΙΚΗ (Α ΕΝΙΚΟ) ΠΡΟΣ/ΚΗ (Β ΕΝΙΚΟ) ΑΠΡΜΦΣΟ λανθάνω ἀνέχομαι αἰσθάνομαι ἀπεχθάνομαι ὑφαιρῶ ἀφαιρέω-ῶ ἐφέπομαι προέχω ἐπιλαγχάνω διάγω καταλείπω ἀντιλαμβάνομαι ἐξευρίσκω ἀπέρχομαι συγγίγνομαι παροράω-ῶ πίπτω μανθάνω 14

Θέμα 4 ο Ξενοφῶντος, Ἑλληνικὰ Σ, 3, 3-5 Οι Θθβαίοι αποτίναξαν τον ςπαρτιατικό ηυγό το 379 π.χ. Παράλλθλα, ςτα χρόνια που ακολοφκθςαν ουςιαςτικά ζπαψαν να είναι ςφμμαχοι των Ακθναίων, ενϊ άρχιςαν να επεμβαίνουν ςτα εςωτερικά ηθτιματα των υπόλοιπων βοιωτικϊν πόλεων, κάποιεσ από τισ οποίεσ κατζλαβαν. Οι Ακθναίοι, κορυβθμζνοι από τισ ενζργειεσ των Θθβαίων και εξαντλθμζνοι οικονομικά από τισ επιχειριςεισ του ςτόλου τουσ ςτο Ιόνιο, ςτζλνουν αντιπροςωπεία ςτθ πάρτθ, για να κλείςει ειρινθ. το κείμενο ομιλθτισ είναι ο Καλλίασ, εκπρόςωποσ των Ακθναίων. πεὶ δὲ καςέρςηραμ ἐπὶ ςξὺπ ἐκκλήςξσπ ςε ςμ Λακεδαιμξμίχμ καὶ ςξὺπ ρσμμάυξσπ, ποςξπ ἔλενεμ αὐςμ Καλλίαπ ὁ δᾳδξῦυξπ. Ἦμ δ ξὗςξπ ξἷξπ μηδὲμ ἥςςξμ ἣδερθαι ὑτ αὑςξῦ ἠ ὑπ ἄλλχμ ἐπαιμξύμεμξπ καὶ ςόςε δὴ ἢοναςξ ὧδέ πχπ. Ὦ ἄμδοεπ Λακεδαιμόμιξι, ςὴμ μὲμ ποξνεμίαμ ὑμμ ξὐκ ἐγὼ ἔυχ μόμξπ, ἀλλὰ καὶ παςοὸπ παςὴο παςοῴαμ ἔυχμ παοεδίδξσ ςῶ γέμει. Βξύλξμαι δὲ καὶ ςξῦςξ ὑμῖμ δηλραι, ὡπ ἔυξσρα πόλιπ διαςελεῖ ποὸπ μπ. κείμη γάο, ὅςαμ μὲμ πόλεμξπ ᾖ, ρςοαςηγξὺπ μπ αἱοεῖςαι, ὅςαμ δὲ ρσυίαπ ἐπιθσμήρῃ, εἰοημξπξιξὺπ μπ ἐκπέμπει. Κἀγὼ ποόρθεμ δὶπ ἢδη ἤλθξμ πεοὶ πξλέμξσ καςαλύρεχπ, καὶ ἐμ ἀμτξςέοαιπ ςαῖπ ποερβείαιπ διεποανάμημ καὶ ὑμῖμ καὶ μῖμ εἰοήμημ μῦμ δὲ ςοίςξμ ἣκχ, καὶ γξῦμαι πξλὺ δικαιόςαςα μῦμ ἂμ διαλλαγπ ςσυεῖμ. Ὁο γὰο ξὐκ ἄλλα μὲμ ὑμῖμ, ἄλλα δὲ μῖμ δξκξῦμςα, ἀλλ ὑμπ ςε ἀυθξμέμξσπ καὶ μπ ςῆ Πλαςαι μ καὶ Θερπιμ ἀμαιοέρει. Ππ ξὖμ ξὐκ εἰκὸπ ςὰ αὐςὰ γιγμώρκξμςαπ τίλξσπ μλλξμ ἀλλήλξιπ ἠ πξλεμίξσπ εἶμαι; Καὶ ρχτοόμχμ μὲμ δήπξσ ἐρςὶ μηδὲ εἰ μικοὰ ςὰ διατέοξμςα εἴη πόλεμξμ ἀμαιοεῖρθαι εἰ δὲ δὴ καὶ ὁμξγμχμξμξῖμεμ, ξὐκ ἂμ πάμσ ςμ θασμαρςμ εἴη μὴ εἰοήμημ πξιεῖρθαι; 15

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ἐπὶ ςξὺπ ἐκκλήςξσπ ςῶμ Λακεδαιμξμίωμ: ςτθ ςυνζλευςθ των Λαεκεδαιμονίων δαδξῦυξπ: λαμπαδθδρόμοσ ἡ ποξνεμία: θ κζςθ προξζνου, θ ςυνκικθ, θ πολιτικι ωιλία παςοῷξπ,-α,-ξμ: πατρικόσ, πατροπαράδοτοσ ἡ καςάλσριπ: θ κατάπαυςθ, το ςταμάτθμα διαποάςςξμαι: πετυχαίνω, κατορκϊνω ἡ διαλλαγή: θ ςυμωιλίωςθ ἡ ἀμαίοεριπ: θ καταςτροωι, κατεδάωιςθ/περιςυλλογι πτωμάτων προσ ταωι ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να αποδϊςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: " Ὦ ἄμδοεπ Λακεδαιμόμιξι,... μῦμ ἂμ διαλλαγπ ςσυεῖμ". 2. Ποιοσ είναι ο ρόλοσ του Καλλία ςφμωωνα με το κείμενο και με ποια επιχειριματα προςπακεί να πείςει για τθν αποςτολι του; 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: γέμει: ίδια πτϊςθ ςτον άλλο αρικμό εἰοημξπξιξύπ: κλθτικι ενικοφ δικαιόςαςα: αιτιατικι ενικοφ κθλυκοφ γζνουσ ςτον ςυγκριτικό βακμό ὑμῖμ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτο γϋ πρόςωπο μλλξμ: το επίρρθμα ςτον υπερκετικό βακμό ἔυχμ: γϋ ενικό ευκτικισ ςτον αόριςτο βϋ τθσ ενεργθτικισ ωωνισ αἱοεῖςαι: βϋ ενικό υποτακτικισ ςτον αόριςτο βϋ τθσ μζςθσ ωωνισ ἐπιθσμήρῃ: γενικι ενικοφ κθλυκοφ γζνουσ τθσ μετοχισ ςτον ίδιο χρόνο γξῦμαι: απαρζμωατο παρακειμζνου γιγμώρκξμςαπ: βϋ ενικό προςτακτικισ αορίςτου βϋ 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ-ωράςεισ: δηλραι, ρςοαςηγξὺπ, εἰοημξπξιξὺπ, διαλλαγπ, ἀυθξμέμξσπ, ἀλλήλξιπ. β) Να βρεκοφν οι λανκάνοντεσ υποκετικοί λόγοι του κειμζνου, να καταγραωοφν και να αναγνωριςτοφν ωσ προσ το είδοσ τουσ. 16

ΑΠΑΡΕΜΥΑΣΟ Να προςδιοριςκεί θ ςυντακτικι κζςθ των άναρκρων και ζναρκρων απαρεμωάτων. Να μεταωράςετε τα παραδείγματα. 1. Τὸ ριγμ κοεῖςςξμ ἐρςι ςξῦ λαλεῖμ. 2. Οἱ καοπξὶ γεγόμαριμ αἴςιξι ςξῦ μὴ θηοιχδπ ζμ μπ. 3. Τὸ ςὰπ ἰδίαπ εὐεογαρίαπ ὑπξμιμμῄρκειμ ὅμξιόμ ἐρςι ςῶ ςιμπ ὀοέγερθαι. 4. Ὁμξίχπ αἰρυοὸμ ἐρςὶ μηδέμα τίλξμ ἔυειμ καὶ πξλλξὺπ ἑςέοξσπ μεςαλλάςςειμ. 5. Τὸ λακχμίζειμ πξλὺ μλλξμ ἐρςὶ τιλξρξτεῖμ ἠ τιλξγσμμαρςεῖμ. 6. Δἶπ ξἰχμὸπ ἄοιρςξπ, ἀμύμερθαι πεοὶ πάςοηπ. 7. Πσμθάμξμαι ςαῦςα ἀπξλξγήρερθαι οαςξρθέμη. 8. Ἄνιξπ εἶ ςξῦ παθεῖμ ςαῦςα. 9. Τξῦ ζμ αὐςὸμ ἀπερςέοηρε. 10. Τξῦς' ἐρςὶ ςὸ ζμ, μὴ ρεασςῶ ζμ μόμῳ. 11. Οἱ Πέοραι ξἴξμςαι ςξὺπ ἀυαοίρςξσπ καὶ πεοὶ θεξὺπ ἂμ ἀμελπ ἔυειμ. 12. Ἔνερςιμ ὑμῖμ εὐεογέςαπ ταμμαι ςμ Λακεδαιμξμίχμ. 13. Πσμθάμξμαι δ' αὐςὸμ καὶ πεοὶ ςμ ρσμθηκμ μέλλειμ λέγειμ. 14. Δεῖ γοάμμαςα μαθεῖμ καὶ μαθόμςα μξῦμ ἔυειμ. 15. Οἶμαί ρε πξλλμ ἀκηκξέμαι ςαῦςα. 16. Φημὶ δεῖμ αὐςὸπ ρςεταμξῦρθαι. 17. Πάμςα ἐπξίει ὥρςε ςξύςξσ ἀπαλλαγμαι. 18. δέξμςό μξσ ποξρςάςημ γεμέρθαι. 19. Δἵλξμςξ Δοακόμςιξμ ςξῦ δοόμξσ ἐπιμεληθμαι. 20. Ἀλέναμδοξπ ἔδχκε Φιλίππῳ ςὴμ ἐπιρςξλὴμ ἀμαγμμαι. 17

ΕΙΔΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ α) Ποια κζςθ κατέχουν οι παρακάτω ειδικζσ προτάςεισ, β) πϊσ ειςάγονται και γ) να δικαιολογιςετε τθν εκωορά τουσ. Επίςθσ να μεταωραςτοφν όλα τα παραδείγματα. 1. Λέγει ὁ καςήγξοξπ ὡπ ὑβοιρςὴπ εἰμι. 2. Οἶδα μεμ ὅςι πάμςεπ εἰώθαρι πλείχ υάοιμ ἔυειμ ςξῖπ ἐπαιμξῦριμ ἠ ςξῖπ ρσμβξσλεύξσριμ. 3. Οὐκ ἄδηλόμ ἐρςιμ ὅςι ῥᾳδίχπ ςμ πξλεμίχμ ἐπικοαςήρξμεμ. 4. Φαμεοὸμ ἤμ ςόδε, ὅςι μεῖπ μὲμ υοήμαςα ξὐκ εἴυξμεμ, ξἱ δὲ βάοβαοξι εἶυξμ ἄτθξμα. 5. Ἀμὴο ςμ πελςαρςμ ἔλεγεμ ὅςι γιγμώρκξι ςὴμ τχμὴμ ςμ ἀμθοώπχμ. 6. Ὅςι μέμςξι βελςίχ ξὐδεὶπ ἂμ ρσμβξσλεύρειε, ρατπ εἰδέμαι μξμίζχ. 7. Ὤ ἄμδοεπ, ςξῦςξ μὲμ ἴρςε, ὅςι ξὐδ ἂμ ἔγχγε ἐρςαρίαζξμ, εἰ ἄλλξμ εἴλερθε. 8. Οἱ Λακεδαιμόμιξι ἐλξγίζξμςξ ὡπ Λύραμδοξπ ςεςελεσςηκὼπ εἴη καὶ ςὸ ρςοάςεσμα ἀπξκευχοήκξι καὶ Κξοίμθιξι ξὐκ κξλξύθξσμ αὐςξῖπ. 18

ΕΝΔΟΙΑΣΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ α) Ποια κέςθ κατέχουν οι παρακάτω ενδοιαςτικζσ προτάςεισ, β) πϊσ ειςάγονται και γ) να δικαιολογιςετε τθν εκωορά τουσ. Επίςθσ να μεταωραςτοφν όλα τα παραδείγματα. 1. Φξβξῦμςαι μὴ πξλλὰ δειμὰ πάθχριμ. 2. Οἱ Κξοίμθιξι δείραμςεπ μὴ ποξδιδξῖςξ ὑπὸ ςιμχμ πόλιπ, μεςεπέμφαμςξ ςὸμ Ἰτικοάςημ. 3. Δεδιόςεπ μὴ μικηθριμ, ἀθύμχπ διέκειμςξ. 4. πξπςεύξμεμ μὴ ξὐ κξιμξὶ ἀπξβςε. 5. Οὔςε ποξρδξκία ξσδεμία, μὴ ἄμ πξςε ξἱ πξλέμιξι ἐναπιμαίχπ ξὕςχπ ἐπιπλεύρειαμ. 6. Κίμδσμξπ ἐρςι μὴ ξὐ δσμηθμεμ ποναι ςαῦςα. 7. Ἔδειρα μὴ πάθξιςέ ςι. 8. Φόβξπ ἐρςὶ ςξῖπ γξμεῦρι μὴ ρςεοηθρι ςμ ξἰκειξςάςχμ γηοξςοότχμ. 9. Νῦμ δὲ τξβξύμεθα μὴ ἀμτξςέοχμ ἅμα μαοςήκαμεμ. 19

ΠΛΑΓΙΕ ΕΡΩΣΗΜΑΣΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ α) Ποια ςυντακτικι κζςθ κατζχουν οι παρακάτω πλάγιεσ ερωτθματικζσ προτάςεισ, β) πϊσ ειςάγονται και γ) να δικαιολογιςετε τθν εκωορά τουσ. Επίςθσ να μεταωραςτοφν όλα τα παραδείγματα. 1. Λύραμδοξπ ἐοχςᾶ ςί ἐρςιμ ἄνιξπ παθεῖμ. 2. Πειοάρξμαι μαθεῖμ εἰ ἀληθέπ ἐρςιμ ὅ λέγειπ ἢ μή. 3. Ἀπξοξῦρι πόςεοξμ κακπ ςιμαπ πξιεῖ ἢ ξὔ. 4. Θεάραρθε ξἵα καςάρςαριπ μῖμ ἔρςαι ςπ ρςοαςιπ. 5. Ἄνιξμ ςξίμσμ, ὦ ἄμδοεπ Ἀθημαῖξι, κἀκεῖμξ ἐνεςάραι, ππ πξθ ξἱ πάλαι ςὰπ ςιμὰπ ἔμεμξμ. 6. Ἀδηλξμ ἤμ εἴςε κοαςήραιεμ εἴςε κοαςηθεῖεμ. 7. Οὐυ ἑώοχμ πξίᾳ δσμάμει Αἰγσπςίξσπ ἄμ ἐκξλάραρθε. 8. Ὁ Κῦοξπ ἐπσμθάμεςξ ἢδη αὐςμ καὶ ὁπόρημ ὁδὸμ διήλαραμ καὶ εἰ ξἰκξῖςξ υώοα. 9. Οὐκ ἔυχ, ὦ Σώκοαςεπ, ὅ,ςι ἀπξκοίμχμαί ρξι. 10. Ἀγηρίλαξπ ἐπεμέλεςξ ςξύςχμ ςμ παιδαοίχμ ὅπχπ ρσγκξμίζξιμςό πξι. 20

Θέμα 5 ο Λυσίου, Ὑπὲρ ἀδυνάτου, 9-11 Ο ομιλθτισ, άνκρωποσ με ωυςικι αναπθρία, μιλϊντασ ςτθ Βουλι των Πεντακοςίων, προςπακεί να διατθριςει το δικαίωμα να λαμβάνει το ετιςιο χρθματικό επίδομα που χορθγοφςε το δθμόςιο ταμείο ςτουσ ανάπθρουσ και τουσ ωτωχοφσ. Δξκεῖ δέ μξι ςπ πεμίαπ ςπ ἐμπ ςὸ μέγεθξπ ὁ καςήγξοξπ ἂμ ἐπιδεῖναι ρατέρςαςα μόμξπ ἀμθοώπχμ. Δἰ γὰο ἐγὼ καςαρςαθεὶπ υξοηγὸπ ςοαγῳδξῖπ ποξκαλεραίμημ αὐςὸμ εἰπ ἀμςίδξριμ, δεκάκιπ ἂμ ἕλξιςξ υξοηγραι μλλξμ ἠ ἀμςιδξῦμαι ἅπαν. Καὶ ππ ξὐ δειμόμ ἐρςι μῦμ μὲμ καςηγξοεῖμ ὡπ διὰ πξλλὴμ εὐπξοίαμ ἐν ἴρξσ δύμαμαι ρσμεῖμαι ςξῖπ πλξσριχςάςξιπ, εἰ δὲ ὧμ ἐγὼ λέγχ ςύυξι ςι γεμόμεμξμ, ὁμξλξγεῖμ ςξιξῦςξμ εἶμαι; καὶ ἔςι πξμηοόςεοξμ; Πεοὶ δὲ ςπ ἐμπ ἱππικπ, ἥπ ξὗςξπ ἐςόλμηρε μμηρθμαι ποὸπ ὑμπ, ξὔςε ςὴμ ςύυημ δείραπ ξὔςε ὑμπ αἰρυσμθείπ, ξὐ πξλὺπ ὁ λόγξπ. γὼ γὰο, ὦ βξσλή, πάμςαπ ξἶμαι ςξὺπ ἔυξμςάπ ςι δσρςύυημα ςξῦςξ ζηςεῖμ καὶ ςξῦςξ τιλξρξτεῖμ, ὅπχπ ὡπ ἀλσπόςαςα μεςαυειοιξῦμςαι ςὸ ρσμβεβηκὸπ πάθξπ. ὧμ εἷπ ἐγώ, καὶ πεοιπεπςχκὼπ ςξιαύςῃ ρσμτξοᾶ ςαύςημ ἐμασςῶ ῥᾳρςώμημ ἐνηῦοξμ εἰπ ςὰπ ὁδξὺπ ςὰπ μακοξςέοαπ ςμ ἀμαγκαίχμ. Ὃ δὲ μέγιρςξμ, ὦ βξσλή, ςεκμήοιξμ ὅςι διὰ ςὴμ ρσμτξοὰμ ἀλλ ξὐ διὰ ςὴμ ὕβοιμ, ὡπ ξὗςόπ τηριμ, ἐπὶ ςξὺπ ἵππξσπ ἀμαβαίμχ [ῥᾴδιόμ ἐρςι μαθεῖμ] εἰ γὰο ἐκεκςήμημ ξὐρίαμ, ἐπ ἀρςοάβηπ ἂμ ὠυξύμημ, ἀλλ ξὐκ ἐπὶ ςξὺπ ἀλλξςοίξσπ ἵππξσπ ἀμέβαιμξμ μσμὶ δ ἐπειδὴ ςξιξῦςξμ ξὐ δύμαμαι κςήραρθαι, ςξῖπ ἀλλξςοίξιπ ἵππξιπ ἀμαγκάζξμαι υορθαι πξλλάκιπ. 21

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ἐπιδείκμσμι: παρουςιάηω καθίρςαμαι: ορίηομαι, διορίηομαι ἡ ἀμςίδξριπ: θ ανταλλαγι περιουςίασ ἅπαν: μια ωορά ρύμειμι: ςυναναςτρζωομαι ἡ ἀρςοάβη: ςαμάρι μουλαριοφ ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να αποδϊςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: "Δξκεῖ δέ μξι ςπ πεμίαπ... ὁμξλξγεῖμ ςξιξῦςξμ εἶμαι;" 2. Με ποια επιχειριματα ο ομιλθτισ αντικροφει τισ κατθγορίεσ για τθ χριςθ ίππου κατά τισ μετακινιςεισ του; 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: ρατέρςαςα: το επίρρθμα ςτον ςυγκριτικό βακμό δειμόμ: γενικι ενικοφ ςτον ςυγκριτικό βακμό και ςτο κθλυκό γζνοσ ξὗςξπ: αιτιατικι πλθκυντικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ ἔυξμςαπ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ ρσμβεβηκὸπ: αιτιατικι ενικοφ ςτο αρςενικό γζνοσ ἕλξιςξ: βϋ ενικό οριςτικισ ςτον ίδιο χρόνο ςύυξι: βϋ πλθκυντικό ςτθν οριςτικι του μζλλοντα μμηρθμαι: βϋ ενικό προςτακτικισ ςτον χρόνο που βρίςκεται ξἶμαι: γϋ ενικό οριςτικισ παρατατικοφ μεςαυειοιξῦμςαι: ο τφποσ ςτθν ευκτικι και ςτον ίδιο χρόνο 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ ι ωράςεισ του κειμζνου: υξοηγὸπ, ἠ ἀμςιδξῦμαι, γεμόμεμξμ, ζηςεῖμ. β) Να βρεκοφν και να αναγνωριςτοφν οι υποκετικοί λόγοι του κειμζνου. 22

ΑΙΣΙΟΛΟΓΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ Να βρεκοφν οι αιτιολογικέσ προτάςεισ, να δθλωκεί πϊσ ειςάγονται και να δικαιολογθκεί θ εκωορά τουσ. Να μεταωράςετε τα παραδείγματα. 1. Δέξμαι ξὖμ ρξσ παοαμεῖμαι, ὡπ ἐγὼ ξὐδ' ἂμ ἑμὸπ ἣδιξμ ἀκξύραιμι ἠ ρξσ. 2. Ἄμδοεπ ρςοαςιςαι, μὴ θασμάζεςε ὅςι υαλεππ τέοχ ςξῖπ παοξῦρι ποάγμαρι. 3. Οἱ ρςοαςηγξί ἐθαύμαζξμ, ὅςι Κῦοξπ ξὔςε ἄλλξμ πέμπξι ξὔςε αὐςὸπ ταίμξιςξ. 4. Κῦοξπ ςῶ Κλεάουῳ ἐβόα ἄγειμ ςὸ ρςοάςεσμα καςὰ μέρξμ ςὸ ςμ πξλεμίχμ, ὅςι ἐκεῖ βαριλεὺπ εἴη. 5. Ὅςι μὲμ Λακεδαιμόμιξι καςέυξσρι ςὴμ ἀκοόπξλιμ μηδὲμ ἀθσμεῖςε. 6. Χαλεπὰ ἐρςι ςὰ παοόμςα, ὁπόςε ἀμδομ ρςοαςηγμ ςξιξύςχμ ρςεοόμεθα. 7. Νῦμ δέ, ἐπειδὴ ξὐκ ἐθέλειπ καὶ ἐμξὶ ςιπ ἀρυξλία ἐρςὶ, εἶμι. 8. Χαίοχ, ὅςι εὐδξκιμεῖπ. 9. Ταῦςα ἐοχςμεμ, ἐπεὶ ξὐ γιγμώρκξμεμ ςί πξιεῖ. 23

ΣΕΛΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ Να βρεκούν οι τελικζσ προτάςεισ, να δθλωκεί πϊσ ειςάγονται και να αιτιολογθκεί θ εκωορά τουσ. Να μεταωράςετε τα παραδείγματα. 1. Βαριλεὺπ αἱοεῖςαι, ἵμα ξἱ ἑλόμεμξι δι' αὐςὸμ εὖ ποάςςχρρι. 2. Ἡμεῖπ μὲμ ξὐ υοημάςχμ γε ἕμεκα, ἵμα λάβξιμεμ, εὖ μπ ἐπξιξῦμεμ. 3. δόκει αὐςξῖπ ἀπιέμαι, ἵμα μή ςιπ ἐπίθεριπ γέμηςαι. 4. πξδήμαςα ὑπξδξῦμςαι, ὅπχπ μὴ διὰ ςὰ λσπξῦμςα ςξὺπ πόδαπ κχλύχμςαι πξοεύερθαι. 5. Τόμ ποάςςξμςα ςὸ δίκαιξμ ἔδει λέγειμ, ἵμα μλλξμ ἂμ ἐπιρςεύεςξ. 6. Γύμμαζε ρασςὸμ πόμξιπ ἑκξσρίξιπ, ὅπχπ ἂμ δύμαιξ καὶ ςξὺπ ἀκξσρίξσπ ὑπξμέμειμ. 7. Καὶ ἐπίςηδεπ ρε ξὐκ ἢγειοξμ, ἵμα ὡπ ἣδιρςα διάγῃπ. 8. πξοεύεςξ δ' ἐκςὸπ ςείυξσπ, ἵμα μελεςῴη. 9. Ἔδει ςὰ ἐμέυσοα ςόςε λαβεῖμ, ὡπ μηδ' εἰ ἐβξύλεςξ, ἐδύμαςξ ἐναπαςμ. 10. Διὰ ςί ξὖμ ςαῦςα ποξλέγχ;ἵμα μὴ ἐναίτμηπ αὐςὸμ ἰδόμςεπ θασμάρηςε. 24

Θέμα 6 ο Ἰσοκράτους, Αἰγινητικός, 16-19 Ο Αιγινθτικόσ αναωζρεται ςε μία δίκθ που ζγινε το 393 π.χ. ενϊπιον των δικαςτθρίων τθσ Αίγινασ. Τπό διεκδίκθςθ ιταν θ κλθρονομιά κάποιου Θραςυλόχου από τθ ίωνο, ο οποίοσ μετοίκθςε ςτθ Μιλο, ςτθν Σροιηινα και τζλοσ και ςτθν Αίγινα, όπου και πζκανε. Σθν περιουςία του κλθρονόμθςε κάποιοσ υιοκετθμζνοσ. Σθν ίδια περιουςία διεκδικοφςε δικαςτικά και μία γφναικα από τθν Ακινα. Πεοὶ μὲμ ξὖμ αὐςξῦ ςξῦ ποάγμαςξπ ἱκαμπ ἀπξδεδεῖυθαι μξμίζχ ἵμα δὲ μηδεὶπ ξἴηςαι μής ἐμὲ διὰ μικοὰπ ποξτάρειπ ἔυειμ ςὸμ κλοξμ μήςε ςαύςημ ἐπιεικ γεγεμημέμημ πεοὶ Θοαρύλξυξμ ἀπξρςεοεῖρθαι ςμ υοημάςχμ, βξύλξμαι καὶ πεοὶ ςξύςχμ εἰπεῖμ. Αἰρυσμθείημ γὰο ἂμ ὑπὲο ςξῦ ςεςελεσςηκόςξπ, εἰ μὴ πάμςεπ πειρθείηςε, μὴ μόμξμ ὡπ καςὰ ςξὺπ μόμξσπ ἀλλ ὡπ καὶ δικαίχπ ςαῦς ἔποανεμ. Ῥᾳδίαπ δ γξῦμαι ςὰπ ἀπξδείνειπ εἶμαι. Τξρξῦςξμ γὰο διημέγκαμεμ ὥρθ αὕςη μὲμ καςὰ γέμξπ ἀμτιρβηςξῦρα πάμςα ςὸμ υοόμξμ διεςέλερε καὶ ποὸπ αὐςὸμ ἐκεῖμξμ καὶ ποὸπ Σώπξλιμ καὶ ποὸπ ςὴμ μηςέο αὐςμ διατεοξμέμη καὶ δσρμεμπ ἔυξσρα, ἐγὼ δ ξὐ μόμξμ πεοὶ Θοαρύλξυξμ καὶ ςὸμ ἀδελτὸμ ἀλλὰ καὶ πεοὶ αὐςὴμ ςὴμ ξὐρίαμ, ἥπ ἀμτιρβηςξῦμεμ, ταμήρξμαι πλείρςξσ ςμ τίλχμ ἄνιξπ γεγεμημέμξπ. Καὶ πεοὶ μὲμ ςμ παλαιμ πξλὺ ἂμ ἔογξμ εἴη λέγειμ ὅςε δὲ Παρῖμξπ Πάοξμ καςέλαβεμ, ἔςσυεμ αὐςξῖπ ὑπεκκείμεμα ςὰ πλεῖρςα ςπ ξὐρίαπ παοὰ ςξῖπ νέμξιπ ςξῖπ ἐμξῖπ ᾠόμεθα γὰο μάλιρςα ςαύςημ ςὴμ μρξμ ἀρταλπ ἔυειμ. Ἀπξοξύμςχμ δ ἐκείμχμ καὶ μξμιζόμςχμ αὔς ἀπξλχλέμαι, πλεύραπ ἐγὼ ςπ μσκςὸπ ἐνεκόμιρ αὐςξῖπ ςὰ υοήμαςα, κιμδσμεύραπ πεοὶ ςξῦ ρώμαςξπ 25

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ποόταριπ: αωορμι, αιτία, δικαιολογία ἐπιεικήπ: αρμόδιοσ, κατάλλθλοσ, πρζπων αἰρυύμξμαι: αιςκάνομαι ντροπι για κάτι, ντρζπομαι κπν ι κτ, ςζβομαι ἀμτιρβης: διαωωνϊ, διαωιλονικϊ για κάτι, διαωωνϊ με κπν δσρμεμπ ἔυχ ποόπ ςιμα: ωζρομαι εχκρικά απζναντι ςε κπν ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταωράςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: "Καὶ πεοὶ μὲμ ςμ παλαιμ πξλὺ... κιμδσμεύραπ πεοὶ ςξῦ ρώμαςξπ ". 2. Ποιουσ ιςχυριςμοφσ διατυπϊνει ο ομιλθτισ προκειμζνου να αποδείξει τθ νομιμότθτα του δικαιϊματόσ του να κλθρονομιςει αυτόσ τον Θραςφλοχο. 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: μηδεὶπ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτο αρςενικό γζνοσ ἐπιεικ: αιτιατικι ενικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ Ῥᾳδίαπ: ο τφποσ ςτον ςυγκριτικό βακμό ἐκεῖμξμ: αιτιατικι ενικοφ ςτο ουδζτερο γζνοσ πλείρςξσ: ο τφποσ ςτον ςυγκριτικό βακμό γεγεμημέμημ: βϋ ενικό προςτακτικισ αορίςτου εἰπεῖμ: βϋ ενικό προςτακτικισ παρακειμζνου ςτθ μζςθ ωωνι γξῦμαι: γϋ ενικό ευκτικισ ενεςτϊτα διημέγκαμεμ: ο τφποσ ςτον μζλλοντα ταμήρξμαι: το απαρζμωατο του αορίςτου ςτθν ίδια ωωνι και διάκεςθ 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ ι ωράςεισ του κειμζνου: γεγεμημέμημ, καςὰ ςξὺπ μόμξσπ, διατεοξμέμη, ςμ τίλχμ. β) Να βρεκεί ο υποκετικόσ λόγοσ του κειμζνου, να αναγνωριςτεί και να τραπεί ςε υποκετικό λόγο που να δθλϊνει τθν αόριςτθ επανάλθψθ ςτο παρόν και μζλλον. 26

Θέμα 7 ο Θουκυδίδου, Ἱστορίαι, Θ, 1-2 Ο Θουκυδίδθσ παρουςιάςει τισ πρϊτεσ αντιδράςεισ των Ακθναίων μετά τθν αποτυχία τθσ ικελικισ εκςτρατείασ και τθν πλιρθ καταςτροωι του ακθναϊκοφ ςτρατοφ και ςτόλου. π δὲ ςὰπ Ἀθήμαπ ἐπειδὴ γγέλθη, ἐπὶ πξλὺ μὲμ πίρςξσμ καὶ ςξῖπ πάμσ ςμ ρςοαςιχςμ ἐν αὐςξῦ ςξῦ ἔογξσ διαπετεσγόρι καὶ ρατπ ἀγγέλλξσρι, μὴ ξὕςχ γε ἄγαμ παμρσδὶ διετθάοθαι ἐπειδὴ δὲ ἔγμχραμ, υαλεπξὶ μὲμ ἤραμ ςξῖπ νσμποξθσμηθεῖρι ςμ ῥηςόοχμ ςὸμ ἔκπλξσμ, ὥρπεο ξὐκ αὐςξὶ φητιράμεμξι, ὠογίζξμςξ δὲ καὶ ςξῖπ υοηρμξλόγξιπ ςε καὶ μάμςερι καὶ ὁπόρξι ςι ςόςε αὐςξὺπ θειάραμςεπ ἐπήλπιραμ ὡπ λήφξμςαι Σικελίαμ. Πάμςα δὲ παμςαυόθεμ αὐςξὺπ ἐλύπει ςε καὶ πεοιειρςήκει ἐπὶ ςῶ γεγεμημέμῳ τόβξπ ςε καὶ καςάπληνιπ μεγίρςη δή. Ἅμα μὲμ γὰο ρςεοόμεμξι καὶ ἰδίᾳ ἕκαρςξπ καὶ πόλιπ ὁπλιςμ ςε πξλλμ καὶ ἱππέχμ καὶ λικίαπ ξἵαμ ξὐυ ἑςέοαμ ἑώοχμ ὑπάουξσραμ ἐβαούμξμςξ. Ἅμα δὲ μαῦπ ξὐυ ὁομςεπ ἐμ ςξῖπ μεχρξίκξιπ ἱκαμὰπ ξὐδὲ υοήμαςα ἐμ ςῶ κξιμῶ ξὐδ ὑπηοερίαπ ςαῖπ μασρὶμ ἀμέλπιρςξι ἤραμ ἐμ ςῶ παοόμςι ρχθήρερθαι, ςξύπ ςε ἀπὸ ςπ Σικελίαπ πξλεμίξσπ εὐθὺπ ρτίριμ ἐμόμιζξμ ςῶ μασςικῶ ἐπὶ ςὸμ Πειοαι πλεσρεῖρθαι, ἄλλχπ ςε καὶ ςξρξῦςξμ κοαςήραμςαπ, καὶ ςξὺπ αὐςόθεμ πξλεμίξσπ ςόςε δὴ καὶ διπλαρίχπ πάμςα παοερκεσαρμέμξσπ καςὰ κοάςξπ ἢδη καὶ ἐκ γπ καὶ ἐκ θαλάρρηπ ἐπικείρερθαι, καὶ ςξὺπ νσμμάυξσπ ρτμ μες αὐςμ ἀπξρςάμςαπ. 27

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ἀπιρςῶ: δεν εμπιςτεφομαι, δεν πιςτεφω ξἱ πάμσ ςῶμ ρςοαςιωςῶμ: οι πιο γνωςτοί από τουσ ςτρατιϊτεσ παμρσδί: με όλο το ςτράτευμα υαλεπόπ εἰμι ςιμι: οργίηομαι εναντίον κάποιου θειάζω: ςυμβουλεφομαι τα μαντεία ἐπελπίζω ςιμα: κάνω κπν να ελπίηει, δίνω ψεφτικεσ ελπίδεσ ἐμ ςξῖπ μεχρξίκξιπ: ςτουσ ναυςτάκμουσ ςξὺπ αὐςόθεμ πξλεμίξσπ: τουσ εχκροφσ ςτθν Ελλάδα ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να αποδϊςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: " π δὲ ςὰπ Ἀθήμαπ ἐπειδὴ γγέλθη... ὡπ λήφξμςαι Σικελίαμ." 2. Για ποιουσ λόγουσ, ςφμωωνα με τον Θουκυδίδθ, οι Ακθναίοι μετά τθν αποτυχία τθσ ςικελικισ εκςτρατείασ είχαν κυριευτεί από ωόβο και βρίςκονταν ςε μεγάλθ αμθχανία; 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: ρατπ: ο ςυγκριτικόσ βακμόσ του επιρριματοσ ἔκπλξσμ: κλθτικι ενικοφ πάμςα: γενικι ενικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ μεγίρςη: ο τφποσ ςτον ςυγκριτικό βακμό ἱππέχμ: κλθτικι ενικοφ γγέλθη: βϋ ενικό προςτακτικισ ςτον χρόνο που βρίςκεται ἔγμχραμ: γϋ πλθκυντικό ευκτικισ ςτον χρόνο που βρίςκεται φητιράμεμξι: ο τφποσ ςτον μζλλοντα ςτθν ίδια ωωνι και διάκεςθ λήφξμςαι: γενικι ενικοφ τθσ μετοχισ του μζςου παρακειμζνου ρςεοόμεμξι: απαρζμωατο παρακειμζνου ςτθν ίδια ωωνι και διάκεςθ 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ-ωράςεισ: ςξῖπ νσμποξθσμηθεῖρι, ςξῖπ υοηρμξλόγξιπ, Πάμςα, ἰδίᾳ, ρχθήρερθαι. β) Να βρεκοφν οι δευτερεφουςεσ προτάςεισ ςτθν πρϊτθ περίοδο του κειμζνου, να καταγραωοφν και να αιτιολογθκοφν θ εκωορά και θ ςυντακτικι τουσ κζςθ. 28

ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ Να βρεκοφν οι ςυμπεραςματικζσ προτάςεισ, να δθλωκεί πϊσ ειςάγονται και να αιτιολογθκεί θ εκωορά τουσ. Να μεταωράςετε τα παραδείγματα. 1. Σχκοάςηπ ςξραύςηπ λικίαπ ἤμ, ὥρςε ὀλίγῳ ὕρςεοξμ ςελεσςραι ἂμ ςὸμ βίξμ. 2. Τξιαῦςα πεπξίηκεμ, ὥρςε πξλὺ ἂμ δικαιόςεοξμ διὰ ςαῦςα ςὰ ἔογα ςξῦςξμ μιρήραιςε. 3. Τξραῦςα ἔυχ μαμίαπ λέγειμ καλὰ ἔογα ὥρςε ςξῦςό γε μὴ τξβώμεθα. 4. μ ἀρταλεῖ ἔρξμαι, ὡπ μηδὲμ ἂμ ἔςι κακὸμ παθεῖμ. 5. ᾜρθξμςξ αὐςὸμ ἐλάςςχ ἔυξμςα δύμαμιμ ἠ ὥρςε ςξὺπ τίλξσπ ὠτελεῖμ. 6. Ἔδξνεμ αὐςξῖπ ςξύςξσπ κξλάραι καὶ καςαρκεσάραι ὡπ μὴ δύμαιμςξ ἀπιρςεῖμ. 7. Δἰ ςξῦςξ γέμξιςξ, πξλὺ ἂμ μεῖζξμ ἀυθξίμημ ὥρςε ξὐκ ἔυχ ὅ, ςι υοήρχμαι ςξύςῳ ἀμθοώπῳ. 8. Νῦμ δ' εἰπ ςξῦςξ ςὰ ποάγμαςα πεοιέρςηκεμ, ὥρθ' ξἱ μὲμ μιρξῦρι ςὴμ πόλιμ, ξἱ δὲ καςατοξμξῦριμ μμ. 9. μςαῦθα ἐπιπίπςει υιὼμ πξλλὴ, ὥρςε ἀπέκοσφε καὶ ςξὺπ ἀμθοώπξσπ καὶ ςὰ ὅπλα. 29

ΕΝΑΝΣΙΩΜΑΣΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ Να βρεκοφν οι εναντιωματικζσ-παραχωρθτικζσ προτάςεισ, να δθλωκεί πϊσ ειςάγονται και να αιτιολογθκεί θ εκωορά τουσ. Να μεταωράςετε τα παραδείγματα. 1. Φήρξσρι με ρξτὸμ εἶμαι, εἰ καὶ μὴ εἰμί. 2. Οὐδεὶπ ἂμ πιρςεῦραι δύμαιςξ ὑμῖμ, κἂμ ἐμ δειμξῖπ ὦριμ, ρώζειμ εὐπεςπ. 3. Κἂμ ρὺ μὴ θέλῃπ, ξἱ θεξὶ ξὕςχ βξσλήρξμςαι. 4. Δἰοήρεςαι ςἀληθέπ, εἰ καί ςιρι δόνχ λίαμ παοάδξνα λέγειμ. 5. Ἀμάγκη ξὖμ, εἰ καὶ μὴ δειμὸπ ποὸπ ςξῦςξ πέτσκα, βξηθεῖμ ςῶ παςοί. 6. Λεπςίμηπ, κἄμ ςιπ ἄλλξπ ὑπὲο ςξῦ μόμξσ λέγῃ, δίκαιξμ ξὐδὲμ ἐοεῖ. 7. Πάμςεπ ξὖμ ἄμθοχπξι, ὅςαμ ἀμαγκαρθριμ, ἐὰμ καὶ μὴ βξύλχμςαι, παμςὶ πξλεμξῦρι. 8. Οὐ μήμ, ξὐδ εἰ Φίλιππξπ ἐβξύλεςξ εἰοημεύειμ, εἶπξμ ἂμ ἐγὼ ςαῦςα. 9. Καὶ εἰ μηδέμα ἄμθοχπξμ ᾐρυύμξσ, ςξὺπ θεξὺπ ἐυομ ρε δεδιέμαι. 10. Οὐδ εἴ με ἐκέλεσεπ ςαῦςα πξιεῖμ, δέχπ ἂμ ςαῦςα ἐπξίξσμ. 30

Θέμα 8 ο Πλάτωνος, Ἀλκιβιάδης, Α, 121c-121e Ο ωκράτθσ τόνιςε ςτον Αλκιβιάδθ τθν ανάγκθ να ωτάςει ςτθν αυτογνωςία (θ οποία αποτελεί και το εξεταηόμενο κζμα αυτοφ του διαλόγου), εωόςον επικυμοφςε να κακοδθγεί ωσ πολιτικόσ τουσ ςυμπολίτεσ του. Επειδι, όμωσ, ο ωιλόδοξοσ νζοσ αγνοοφςε τι είναι δίκαιο, δεν ιταν, κατά τον ωκράτθ, ςε κζςθ να βοθκιςει τουσ Ακθναίουσ. Ο Αλκιβιάδθσ παρατιρθςε ότι δεν του ιταν απαραίτθτθ θ ςχετικι μόρωωςθ, από τθ ςτιγμι που οι επίδοξοι πολιτικοί του αντίπαλοι ιταν αμόρωωτοι, ο ωιλόςοωοσ τον κάλεςε, ωςτόςο, να ςυγκρίνει τθν καταγ ωγι και τθ μόρωωςι του με αυτζσ των αναμενόμενων εξωτερικϊν του αντιπάλων, των βαςιλιάδων των Περςϊν και των Λακεδαιμονίων. το απόςπαςμα γίνεται λόγοσ για τθν ανατροωι του πρωτότοκου γιου του Πζρςθ βαςιλιά. Μεςὰ ςξῦςξ ςοέτεςαι ὁ παῖπ, ξὐυ ὑπὸ γσμαικὸπ ςοξτξῦ ὀλίγξσ ἀνίαπ, ἀλλ ὑπ εὐμξύυχμ ξἳ ἂμ δξκριμ ςμ πεοὶ βαριλέα ἄοιρςξι εἶμαι ξἷπ ςά ςε ἄλλα ποξρςέςακςαι ἐπιμέλερθαι ςξῦ γεμξμέμξσ, καὶ ὅπχπ ὅςι κάλλιρςξπ ἔρςαι μηυαμρθαι, ἀμαπλάςςξμςαπ ςὰ μέλη ςξῦ παιδὸπ καὶ καςξοθξῦμςαπ καὶ ςαῦςα δομςεπ ἐμ μεγάλῃ ςιμῆ εἰριμ. πειδὰμ δὲ ἑπςέςειπ γέμχμςαι ξἱ παῖδεπ, ἐπὶ ςξὺπ ἵππξσπ καὶ ἐπὶ ςξὺπ ςξύςχμ διδαρκάλξσπ τξιςριμ, καὶ ἐπὶ ςὰπ θήοαπ ἄουξμςαι ἰέμαι. Δὶπ ἑπςὰ δὲ γεμόμεμξμ ἐςμ ςὸμ παῖδα παοαλαμβάμξσριμ ξὓπ ἐκεῖμξι βαριλείξσπ παιδαγχγξὺπ ὀμξμάζξσριμ εἰρὶ δὲ ἐνειλεγμέμξι Πεορμ ξἱ ἄοιρςξι δόναμςεπ ἐμ λικίᾳ ςέςςαοεπ, ὅ ςε ρξτώςαςξπ καὶ ὁ δικαιόςαςξπ καὶ ὁ ρχτοξμέρςαςξπ καὶ ὁ ἀμδοειόςαςξπ. ὧμ ὁ μὲμ μαγείαμ ςε διδάρκει ςὴμ Εχοξάρςοξσ ςξῦ Ὡοξμάζξσ ἔρςι δὲ ςξῦςξ θεμ θεοαπεία διδάρκει δὲ καὶ ςὰ βαριλικά, ὁ δὲ δικαιόςαςξπ ἀληθεύειμ διὰ παμςὸπ ςξῦ βίξσ, ὁ δὲ ρχτοξμέρςαςξπ μηδ ὑπὸ μιπ ἄουερθαι ςμ δξμμ, ἵμα ἐλεύθεοξπ εἶμαι ἐθίζηςαι καὶ ὄμςχπ βαριλεύπ, ἄουχμ ποςξμ ςμ ἐμ αὑςῶ ἀλλὰ μὴ δξσλεύχμ, ὁ δὲ ἀμδοειόςαςξπ ἄτξβξμ καὶ ἀδε παοαρκεσάζχμ, ὡπ ὅςαμ δείρῃ δξῦλξμ ὄμςα 31

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ δὶπ ἑπςὰ ἐςῶμ: 14 χρονϊν ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταωράςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι:" Μεςὰ ςξῦςξ ςοέτεςαι ὁ παῖπ,... ἄουξμςαι ἰέμαι." 2. Ποια αγωγι ακολουκεί ο πρωτότοκοσ διάδοχοσ του περςικοφ κρόνου ςφμωωνα με το κείμενο από τθ ςτιγμι που κα γίνει 14 χρονϊν. 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: παῖπ: αιτιατικι ενικοφ βαριλέα: αιτιατικι πλθκυντικοφ διδαρκάλξσπ: κλθτικι ενικοφ γσμαικὸπ: αιτιατικι πλθκυντικοφ κάλλιρςξπ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτον ςυγκριτικό βακμό του κθλυκοφ γζνουσ ἐπιμέλερθαι: γϋ ενικό υποτακτικισ ςτον αόριςτο δομςεπ: βϋ πλθκυντικό ςτθν ευκτικι του ίδιου χρόνου γεμξμέμξσ: απαρζμωατο μζλλοντα μηυαμρθαι: γϋ ενικό προςτακτικισ του ίδιου χρόνου καςξοθξῦμςαπ: αϋ πλθκυντικό υποτεκτικισ του ίδιου χρόνου 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ ι ωράςεισ του κειμζνου: ὑπὸ γσμαικὸπ, ςξῦ γεμξμέμξσ, μηυαμρθαι, παιδαγχγξὺπ, ςμ δξμμ. β) Να αναγνωριςτοφν ωσ προσ το είδοσ και τθ ςυντακτικι τουσ λειτουργία οι δευτερεφουςεσ προτάςεισ τθσ πρϊτθσ περιόδου του κειμζνου. 32

ΦΡΟΝΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ Να βρεκοφν οι χρονικζσ προτάςεισ και να επιςθμανκεί α) θ ειςαγωγι και θ εκωορά τουσ, β) το είδοσ τουσ (προτερόχρονο-ςφγχρονο-υςτερόχρονο) γ) θ ςυντακτικι τουσ κζςθ. Επίςθσ να μεταωραςτοφν ςτθ νζα ελλθνικι τα παραδείγματα. 1. πειδὴ ξἱ πεοὶ Ξεμξτμςα ςὴμ θάλαςςαμ καςεῖδξμ, κοασγὴ πξλλή ἐγέμεςξ. 2. κεῖ ἔμειμαμ, ἕχπ ἀτίκξμςξ ξἱ ρςοαςηγξί. 3. πειδὰμ ἔλθχριμ, ἕνξμεμ ςὰ ἐπιςήδεια. 4. Οὐκ ἂμ δέξι μπ βξσλεύερθαι, ὁπόςε ξἱ πξλέμιξι ἔλθξιεμ 5. κέλεσρε ςξύςξσπ πξοεύερθαι ρύυχπ, ἕχπ ἂγγελξπ ἔλθξι. 6. Ἡμίκα δείλη ἐγέμεςξ, κξμιξοςόπ ἐτάμη. 7. Ὁπόςε ςιπ λέγξι πεοὶ ἀοεςπ, ξἱ παῖδεπ ἢκξσξμ. 8. Λέναι θέλχ ρξι, ποὶμ θαμεῖμ ἅ βξύλξμαι. 9. Ποίμ ἔυερθε ςὰ ἄκοα, ξὐκ ἐδεῖρθε εἰοήμηπ. 10. Μὴ ἀπέλθηςε, ποὶμ ἂμ ἀκξύρηςε. 11. Ὁράκιπ κευξοήγηκε, μεμίκηκε. 33

12. πειδὰμ ςὰ δέκα ἔςη διαςελέρχριμ, ἐνέουξμςαι εἰπ ςξὺπ ςελείξσπ ἄμδοαπ. 13. Ὁ μάμςιπ παοήγγειλεμ αὐςξῖπ μή ποόςεοξμ ἐπιςίθερθαι, ποὶμ πέρξι ςιπ ςμ ρτεςέοχμ. 14. Ποξείοηςξ αὐςξῖπ ὑπὸ Φξομίχμξπ μή ἐπιυειοεῖμ, ποὶμ ἂμ αὐςὸπ ρημήμῃ. 15. Κῦοξπ ἐθήοεσε, ὁπόςε βξύλξιςξ γσμμάραι ἑασςὸμ καὶ ςξὺπ ἵππξσπ. 34

Θέμα 9 ο Πλάτωνος, Μενέξενος, 238b-d Ο Μενζξενοσ είναι διάλογοσ του Πλάτωνα που ωςτόςο το μεγαλφτερο μζροσ του (236d - 249d) και ο επίλoγόσ του (249c) είναι μονόλογοσ. Σα πρόςωπα του διαλόγου είναι ο ωκράτθσ και ο Μενζξενοσ. Η ςυγγραωι του πρζπει να τοποκετθκεί μετά το ζτοσ 386 π.χ., διότι, όπωσ ωαίνεται από τον οικείο διάλογο, προχποκζτει τθν «βαςιλζωσ ειρινθ», τθν Ανταλκίδεια ειρινθ. Ο Πλάτων ςτο διάλογο αυτό δίνει το ςχιμα ενόσ «Επιταωίου λόγου» που άκουςε κάποτε από τον ωκ ράτθ να τον ςυντάςςει θ Αςπαςία ωσ ρθτορικι άςκθςθ με τθ μζκοδο του αυτοςχεδιαςμοφ και τθσ ςυγκόλλθςθσ υπολειμμάτων από τον «Επιτάωιο λόγο» του Περικλι. Γεμμηθέμςεπ δὲ καὶ παιδεσθέμςεπ ξὕςχπ ξἱ ςμδε ποόγξμξι ᾤκξσμ πξλιςείαμ καςαρκεσαράμεμξι, ἥπ ὀοθπ ἔυει διὰ βοαυέχμ ἐπιμμηρθμαι. Πξλιςεία γὰο ςοξτὴ ἀμθοώπχμ ἐρςίμ, καλὴ μὲμ ἀγαθμ, δὲ ἐμαμςία κακμ. Ὡπ ξὖμ ἐμ καλῆ πξλιςείᾳ ἐςοάτηραμ ξἱ ποόρθεμ μμ, ἀμαγκαῖξμ δηλραι, δι ἡμ δὴ κἀκεῖμξι ἀγαθξὶ καὶ ξἱ μῦμ εἰριμ, ὧμ ξἵδε ςσγυάμξσριμ ὄμςεπ ξἱ ςεςελεσςηκόςεπ. Ἡ γὰο αὐςὴ πξλιςεία καὶ ςόςε ἤμ καὶ μῦμ, ἀοιρςξκοαςία, ἐμ ᾗ μῦμ ςε πξλιςεσόμεθα καὶ ςὸμ ἀεὶ υοόμξμ ἐν ἐκείμξσ ὡπ ςὰ πξλλά. Καλεῖ δὲ ὁ μὲμ αὐςὴμ δημξκοαςίαμ, ὁ δὲ ἄλλξ, ᾧ ἂμ υαίοῃ, ἔρςι δὲ ςῆ ἀληθείᾳ μες εὐδξνίαπ πλήθξσπ ἀοιρςξκοαςία. Βαριλεῖπ μὲμ γὰο ἀεὶ μῖμ εἰριμ ξὗςξι δὲ ςξςὲ μὲμ ἐκ γέμξσπ, ςξςὲ δὲ αἱοεςξί. γκοαςὲπ δὲ ςπ πόλεχπ ςὰ πξλλὰ ςὸ πλθξπ, ςὰπ δὲ ἀουὰπ δίδχρι καὶ κοάςξπ ςξῖπ ἀεὶ δόναριμ ἀοίρςξιπ εἶμαι, καὶ ξὔςε ἀρθεμείᾳ ξὔςε πεμίᾳ ξὔς ἀγμχρίᾳ παςέοχμ ἀπελήλαςαι ξὐδεὶπ ξὐδὲ ςξῖπ ἐμαμςίξιπ ςεςίμηςαι, ὥρπεο ἐμ ἄλλαιπ πόλεριμ, ἀλλὰ εἷπ ὅοξπ, ὁ δόναπ ρξτὸπ ἠ ἀγαθὸπ εἶμαι κοαςεῖ καὶ ἄουει. 35

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ παιδεύω: ανατρζωω, εκπαιδεφω καςαρκεσάζξμαι πξλιςείαμ: κεςπίηω πολίτευμα, εγκακιδρφω πολίτευμα ἐπιμιμμῄρκω: κυμίηω ἐπιμιμμῄρκξμαι: κυμάμαι ςξςὲ μὲμ ςξςὲ δὲ: άλλοτε μεν άλλοτε δε ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταωράςετε το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: " Γεμμηθέμςεπ δὲ καὶ... ὄμςεπ ξἱ ςεςελεσςηκόςεπ." 2. Πϊσ αποκαλείται το πολίτευμα που περιγράωεται ςτο κείμενο και ποια είναι τα βαςικά χαρακτθριςτικά του; 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: ἥπ: δοτικι πλθκυντικοφ ςτο ίδιο γζνοσ καλὴ: αιτιατικι πλθκυντικοφ ςτο ίδιο γζνοσ και ςτον ςυγκριτικό βακμό ξἱ ςεςελεσςηκόςεπ: ονομαςτικι ενικοφ ςτο ουδζτερο γζνοσ γκοαςὲπ: ο υπερκετικόσ βακμόσ του επιρριματοσ παςέοχμ: κλθτικι ενικοφ ᾤκξσμ: ο ίδιοσ τφποσ ςτον ενεργθτικό μζλλοντα δηλραι: γϋ ενικό ευκτικισ ςτον ίδιο χρόνο ςσγυάμξσριμ: απαρζμωατο ενεργθτικοφ αορίςτου δίδχρι: βϋ ενικό προςτακτικισ ενεργθτικοφ αορίςτου ἄουει: απαρζμωατο ενεργθτικοφ μζλλοντα 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι παρακάτω λζξεισ ι ωράςεισ: διὰ βοαυέχμ, δηλραι, δημξκοαςίαμ, ἀοίρςξιπ, ἀγμχρίᾳ. β) Ὡπ ξὖμ ἐμ καλῆ πξλιςείᾳ ἐςοάτηραμ ξἱ ποόρθεμ μμ, ἀμαγκαῖξμ δηλραι, δι ἡμ δὴ κἀκεῖμξι ἀγαθξὶ καὶ ξἱ μῦμ εἰριμ, ὧμ ξἵδε ςσγυάμξσριμ ὄμςεπ ξἱ ςεςελεσςηκόςεπ.: Να αναγνωριςτοφν (είδοσ, εκωορά, λειτουργία) οι δευτερεφουςεσ προτάςεισ τθσ παραπάνω περιόδου. 36

ΑΝΑΥΟΡΙΚΕ ΠΡΟΣΑΕΙ Να βρεκοφν οι αναωορικζσ προτάςεισ και να επιςθμανκεί α) θ εκωορά τουσ, β) το είδοσ τουσ (ονοματικζσ επιρρθματικζσ) γ) θ ςυντακτικι τουσ κζςθ. Επίςθσ να μεταωραςτοφν ςτθ νζα ελλθνικι τα παραδείγματα. 1. Οἴξμαι ἂμ μπ ςξιαῦςα παθεῖμ, ξἷα ςξὺπ ἐυθοξὺπ ξἱ θεξὶ πξιήρειαμ. 2. Ὅ μέλλειπ πξιεῖμ μὴ λέγε. 3. Λέγε ςξῦςξ, ὅ,ςι ἄμ ρξι δξκῆ. 4. Οὕςχ ζριμ ὥρπεο ἂμ ξὺδὲ δξῦλξπ ἐβξύλεςξ ζμ. 5. πξιξῦμςξ διαβάρειπ ἐκ ςμ τξιμίκχμ ξὕπ ηὕοιρκξμ ἐκπεπςχκόςαπ. 6. Αἱ παοαρκεσαὶ καὶ ἃ ὑμπ δεῖ τσλάναρθαι ρυεδὸμ εἴοημςαί μξι. 7. Οὓπ ἂμ βξύλῃ πξιήραρθαι τίλξσπ, ἀγαθόμ ςι λέγε πεοὶ αὐςμ. 8. Οὐδεὶπ ξὕςχπ ἀμόηςόπ ἐρςιμ, ὅρςιπ πόλεμξμ αἱοεῖςαι. 9. Φίλξμ, ὅ μέγιρςξμ ἀγαθὸμ εἶμαι ταρίμ, ξἱ πξλλξὶ ξὐ κςμςαι. 10. Ἔμξυξι ἐρμεμ ξἵςιμέπ ρε ξὐυὶ ἐρώραμεμ. 37

11. Οὐκ ἂμ ἐπιυειοξῦμεμ ποάςςειμ, ἅ μὴ πιρςάμεθα. 12. Ὅςῳ δξκεῖ ςαῦςα, ἀμαςειμάςχ ςὴμ υεῖοα. 13. Ἡ Ἀςςική ἐρςιμ ξἵα πξλλὰ ἀγαθὰ παοέυειμ. 14. Ὅρξι ἐν ἄρςέχπ ἐρςε ρκέφαρθε. 15. Καὶ ἐγὼ ποὸπ αὐςὸμ ἔβλεπξμ ὡπ ἐοξῦμςά ςι. 16. Οἱ παῖδεπ ὑμμ, ὅρξι μὲμ ἐμθάδε ἤραμ, ὑπὸ ςξύςχμ ἂμ ὑβοίζξμςξ. 17. Καὶ μεςαπέμπεςαι πξλλὴμ δύμαμιμ, ὥρπεο ρύ. 18. Μέγαπ γέγξμεμ ἐν ὧμ ὑμεῖπ ποάςςεςε. 19. Ποάςςειπ ἅπεο ἂμ δξῦλξπ τασλόςαςξπ ποάνειεμ. 20. Μήςηο ἔμδξμ ἐρςί, ἣμ ρὺ μὴ δείρῃπ. 38

Θέμα 10ο Ἀνδοκίδου, Περὶ τῆς πρὸς Λακεδαιμονίους εἰρήνης 1-4 Σο 392 π.χ., κατά τθ διάρκεια του Κορινκιακοφ πολζμου, ο Ανδοκίδθσ εςτάλθ για διαπραγματεφςεισ ςτθ πάρτθ. Μετά τθν επιςτροωι του υπεραςπίςτθκε με τον λόγο αυτόν τθν προοπτικι ειρινθσ με τουσ Λακεδαιμονίουσ. Ὅςι μὲμ εἰοήμημ πξιεῖρθαι δικαίαμ ἄμειμόμ ἐρςιμ ἠ πξλεμεῖμ, δξκεῖςέ μξι, ὦ Ἀθημαῖξι, πάμςεπ γιγμώρκειμ ὅςι δὲ ξἱ ῥήςξοεπ ςῶ μὲμ ὀμόμαςι ςπ εἰοήμηπ ρσγυχοξῦρι, ςξῖπ δ ἔογξιπ ἀτ ὧμ ἂμ εἰοήμη γέμξιςξ ἐμαμςιξῦμςαι, ςξῦςξ δὲ ξὐ πάμςεπ αἰρθάμερθε. Λέγξσρι γὰο ὡπ ἔρςι δειμόςαςξμ ςῶ δήμῳ, γεμξμέμηπ εἰοήμηπ, μῦμ ξὖρα πξλιςεία μὴ καςαλσθῆ. Δἰ μὲμ ξὖμ μηδεπώπξςε ποόςεοξμ ὁ δμξπ ὁ [ςμ] Ἀθημαίχμ εἰοήμημ ἐπξιήραςξ ποὸπ Λακεδαιμξμίξσπ, εἰκόςχπ ἂμ ἐτξβξύμεθα αὐςὸ διά ςε ςὴμ ἀπειοίαμ ςξῦ ἔογξσ διά ςε ςὴμ ἐκείμχμ ἀπιρςίαμ ὅπξσ δὲ πξλλάκιπ ἢδη ποόςεοξμ εἰοήμημ ἐπξιήραρθε δημξκοαςξύμεμξι, ππ ξὐκ εἰκὸπ ὑμπ ποςξμ ἐκεῖμα ρκέφαρθαι ςὰ ςόςε γεμόμεμα; Χοὴ γάο, ὦ Ἀθημαῖξι, ςεκμηοίξιπ υορθαι ςξῖπ ποόςεοξμ γεμξμέμξιπ πεοὶ ςμ μελλόμςχμ ἔρερθαι. Ἡμίκα ςξίμσμ ἤμ μὲμ ὁ πόλεμξπ μῖμ ἐμ Δὐβξίᾳ, Μέγαοα δὲ εἴυξμεμ καὶ Πηγὰπ καὶ Τοξζμα, εἰοήμηπ ἐπεθσμήραμεμ, καὶ Μιλςιάδημ ςὸμ Κίμχμξπ ὠρςοακιρμέμξμ καὶ ὄμςα ἐμ Χεοοξμήρῳ καςεδενάμεθα δι αὐςὸ ςξῦςξ, ποόνεμξμ ὄμςα Λακεδαιμξμίχμ, ὅπχπ πέμφαιμεμ εἰπ Λακεδαίμξμα ποξκηοσκεσρόμεμξμ πεοὶ ρπξμδμ. Καὶ ςόςε μῖμ εἰοήμη ἐγέμεςξ ποὸπ Λακεδαιμξμίξσπ ἔςη πεμςήκξμςα, καὶ ἐμεμείμαμεμ ἀμτόςεοξι ςαύςαιπ ςαῖπ ρπξμδαῖπ ἔςη ςοιακαίδεκα. Ἕμ δὴ ςξῦςξ, ὦ Ἀθημαῖξι, ποςξμ ρκεφώμεθα. μ ςαύςῃ ςῆ εἰοήμῃ ὁ δμξπ ὁ [ςμ] Ἀθημαίχμ ἔρθ ὅπξσ καςελύθη ξὐδεὶπ ἀπξδείνει. Ἀγαθὰ δὲ ὅρα ἐγέμεςξ διὰ ςαύςημ ςὴμ εἰοήμημ, ἐγὼ ὑμῖμ τοάρχ. 39

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ρσγυωοῶ: 1. υποχωρϊ, ςυμβιβάηομαι 2.ςυμωωνϊ, ςυναινϊ, ὄμξμα ςῆπ εἰοήμηπ αντί εἰοήμη, ὅπξσ: (εδϊ) επειδι ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ 1. Να μεταωραςτεί το παρακάτω απόςπαςμα ςτθ νζα ελλθνικι: "Λέγξσρι γὰο ὡπ ἔρςι... ρκέφαρθαι ςὰ ςόςε γεμόμεμα;" 2. Με ποια επιχειριματα ο Ανδοκίδθσ προςπακεί να πείςει τουσ Ακθναίουσ για το ενδεχόμενο ςυνκικθσ ειρινθσ με τουσ Λακεδαιμόνιουσ. 3. Να γραωοφν οι τφποι που ηθτοφνται: ἄμειμξμ: θ δοτικι πλθκυντικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ (ςτον ίδιο βακμό) μξι: θ δοτικι ενικοφ ςτο γϋ πρόςωπο πάμςεπ: θ γενικι ενικοφ ςτο κθλυκό γζνοσ ποόςεοξμ: θ ονομαςτικι ενικοφ ςτο αρςενικό γζνοσ, ςτον υπερκετικό βακμό ςμ μελλόμςχμ: θ δοτικι πλθκυντικό ςτο ίδιο γζνοσ γιγμώρκειμ: το βϋ ενικό ευκτικισ αορίςτου βϋ ςτθν ίδια ωωνι γέμξιςξ: το βϋ ενικό προςτακτικισ αορίςτου βϋ ςτθν ίδια ωωνι λέγξσρι: το απαρζμωατο πακθτικοφ αορίςτου ρκέφαρθαι: θ ονομαςτικι πλθκυντικοφ τθσ μετοχισ παρακειμζνου ςτο κθλυκό γζνοσ υορθαι: το βϋ ενικό οριςτικισ παρατατικοφ 4. α) Να αναγνωριςτοφν ςυντακτικά οι λζξεισ: μξι, ςῶ δήμῳ, γεμξμέμηπ, ςξῦ ἔογξσ, ςεκμηοίξιπ. β) Να βρεκεί ο υποκετικόσ λόγοσ ςτθν τρίτθ περίοδο του κειμζνου και να αναγνωριςτεί ωσ προσ το είδοσ του. Επίςθσ, να τραπεί ςε απλι ςκζψθ του λζγοντοσ. 40