Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας

Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας 8η Διάλεξη: Τεχνολογίες υποστήριξης λειτουργιών εφοδιαστικής αλυσίδας 2015 Εργαστήριο Συστημάτων Σχεδιασμού, Παραγωγής και Λειτουργιών

Ατζέντα Τεχνολογία γραμμωτού κώδικα (barcode) Τεχνολογία ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) Τηλεματική & Διαχείριση Στόλου Οχημάτων 2

Τεχνολογία Γραμμωτού Κώδικα (barcode) Ο γραμμωτός (ή γραμμικός) κώδικας αποτελεί μία από τις πολλές εφαρμογές που ανήκουν στην κατηγορία των τεχνολογιών AIDC (Automatic Identification and Data Capture - Αυτόματη Αναγνώριση Στοιχείων και Κτήση Δεδομένων) Οι τεχνολογίες αυτές επιτρέπουν τη γρήγορη και εύκολη λήψη και αποθήκευση της πληροφορίας τη στιγμή που αυτή δημιουργείται To barcode εμφανίστηκε και εφαρμόστηκε πρώτα στις Ηνωμένες Πολιτείες, στα τέλη της δεκαετίας του '60, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των εκεί σούπερ μάρκετ για γρηγορότερη διακίνηση ("πέρασμα") των αγαθών από τα ταμεία Συνίσταται από μια διαδοχή μαύρων και λευκών λωρίδων (bars) τυπωμένων πάνω σε κάποιο προϊόν/συσκευασία 4

Τρόπος λειτουργίας του barcode Η ανάγνωση του barcode συντελείται ως εξής: Ο κωδικός ΕΑΝ μεταφράζεται μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου από κάποιο scanner σε γλώσσα Η/Υ (δηλ. 0, 1 - δυαδικό σύστημα) Η ανάγνωση του barcode συνίσταται στην αποκωδικοποίηση της ανάκλασης μιας δέσμης ακτίνων laser που "πέφτει" πάνω στην ετικέτα barcode Ο βαθμός ανάκλασης είναι μεταβλητός (άρα ξεχωριστός για κάθε προϊόν) γιατί η δέσμη laser συναντά διαδοχικά τις λευκές και μαύρες λωρίδες Τα scanners αποκωδικοποιούν τη μεταβλητή ανάκλαση (σήμα) και τη μετατρέπουν σε αριθμούς ή γράμματα, τα οποία ταυτίζονται ως προς το περιεχόμενο με τους χαρακτήρες που κωδικοποιήθηκαν με μορφή barcode 5

Είδη barcode & προτυποποίηση EAN-8, EAN-13 O EAN-8 ( για πολύ μικρά προϊόντα) και ο EAN-13 τοποθετούνται στην πρωτογενή συσκευασία Μονάδες Εμπορίας Λιανικής Μπορεί να κωδικοποιήσει μόνο αριθμούς όπου απεικονίζεται με 4 μπάρες - 2 "σκοτεινές" και 2 "φωτεινές" Τα ψηφία του EAN-13 συμβολίζουν: 520- Barcode Ελλάς 520 1635 00001 2 Κωδικός χώρας Εταιρικό πρόθεμα κα κωδικός προϊόντος Ψηφίο ελέγχου Eξασφαλίζει ότι το barcode έχει δομηθεί σωστά Υπολογίζεται από όλα τα προηγούμενα ψηφία, με βάση έναν συγκεκριμένο αλγόριθμο Μονάδες Εμπορίας Χονδρικής/ logistics EAN-128 Τοποθετείται στις μονάδες μεταφοράς προϊόντων Μπορεί να κωδικοποιήσει αριθμούς και γράμματα Οι πληροφορίες που ενσωματώνει είναι μεγάλες Ημ/νιες παραγωγής & λήξης LOT number Είδος Πηγή: gs1greece, 2015 6

Νέοι τύποι barcode DataBar Σε μικρά αντικείμενα όπως φρούτα, καλλυντικά, κοσμήματα Περιέχει πληθώρα πληροφοριών, όπως ο κωδικός του προϊόντος μαζί με την ημερομηνία λήξης, το βάρος κ.α. DataMatrix 2-διάστατο σύμβολο barcode που δίνει τη δυνατότητα απεικόνισης πολλών πληροφοριών Χρησιμοποιείται κυρίως σε εφαρμογές του Τομέα Υγείας QR Code 2-διάστατο σύμβολο barcode που δίνει τη δυνατότητα απεικόνισης πολλών πληροφοριών Χρησιμοποιείτεται κυρίως για λόγους marketing Δεν αντικαθιστά το barcode EAN-13 του προϊόντος καθώς δεν διαβάζεται στο POS με την τρέχουσα υποδομή, και υπάρχει μόνο συμπληρωματικά Πηγή: gs1greece, 2015 7

Κύρια οφέλη χρήσης barcode Συνεχής παρακολούθηση των μετακινήσεων των προϊόντων σε όλο το μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας Γνώση της ακριβής θέσης του προϊόντος Μείωση του χρόνο συλλογής πληροφοριών π.χ. τιμής στα ταμεία Αύξηση της παραγωγικότητας Εξάλειψη λαθών πληκτρολόγησης κωδικών Παρακολούθηση πωλήσεων και παραγγελιών Αύξηση των πληροφοριών ανά προϊόν Πηγή: 520barcodehellas, 2015; gs1greece, 2015 8

Ορισμός και βασικά στοιχεία ενός συστήματος RFID Η Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής Αναγνώρισης (Radio Frequency Identification, RFID) χρησιμοποιεί τα ραδιοκύματα (radio waves) με σκοπό να αναγνωρίζει (identify), να εντοπίζει (track), να συλλέγει και να αποθηκεύει πληροφορίες (data capture) έμψυχων και άψυχων αντικειμένων αυτόματα Η αρχιτεκτονική της ετικέτας φαίνεται στην εικόνα: Ένα σύστημα RFID περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία: 1. Ετικέτα (tag) ή πομποδέκτη (transponder) 2. Αναγνώστης (reader) - κεραία (antenna) και μονάδα ελέγχου (control unit) 3. Ενδιάμεσο Λογισμικό (Middleware) - γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ του αναγνώστη και ενός πληροφοριακού συστήματος Κεραία Ολοκληρωμένο Κύκλωμα Σύνδεση μεταξύ κεραίας και ολοκληρωμένου κυκλώματος Υπόστρωμα πάνω στο οποίο βρίσκεται η κεραία Πηγή: Khaddar et al., 2011 10

Κατηγοριοποίηση Ετικετών (με βάση την Πηγή Ενέργειας) Παθητικές (Passive) Ενεργητικές (Active) Πηγή Ενέργειας Λειτουργούν χωρίς μπαταρία Απαιτούν μπαταρία (όταν εισέρχονται στο πεδίο του αναγνώστη αυτοενεργοποιούνται) Χρόνος Ζωής Απεριόριστος Περιορισμένος (εξαρτώμενος από τη μπαταρία) Μέγεθος Μικρό Μεγάλο Κόστος Χαμηλό ( 0,20-3 ) Υψηλό (20 +) Ισχύς Αναγνωστών Απαιτείται ισχυρή εκπομπή Όχι ιδιαίτερες απαιτήσεις εκπομπής Απόσταση Ανάγνωσης Μικρή ( 20cm 6m ) Μεγάλη ( 30m 40m ) 11

Κατηγοριοποίηση Ετικετών (με βάση το Δικαίωμα Εγγραφής) Αναγνώσιμες Μίας εγγραφής Πολλών Αναγνώσεων Επανεγγράψιμες Ανάγνωση Απεριόριστα Απεριόριστα Απεριόριστα Εγγραφή κατά την κατασκευή Εγγραφή κατά την χρήση Ναι Ναι Ναι Όχι Μία φορά μόνο Απεριόριστα Ευελιξία Μικρή Μεγάλη Ασφάλεια Μεγάλη Μικρή Κόστος Μικρό Μεγάλο Εφαρμογές Έλεγχος πρόσβασης Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Αυτόματη συλλογή διοδίων, έλεγχος βιομηχανικής παραγωγής 12

Παράδειγμα χρήσης RFID Ξενοδοχείο που χρησιμοποιεί RFID στις κάρτες εισόδου των δωματίων του Κάθε κάρτα περιέχει μια ετικέτα RFID, στην οποία εγγράφονται πληροφορίες (αρ. δωματίου, κωδικός πελάτη) Οι πόρτες των δωματίων έχουν αναγνώστες τέτοιων ετικετών Οταν ο αναγνώστης διαβάσει τα δεδομένα της κάρτας, επικοινωνεί με το ενδιάμεσο λογισμικό, το οποίο στέλνει τα δεδομένα στο πληροφοριακό σύστημα του ξενοδοχείου. Ελέγχεται αν όντως ο πελάτης μένει στο συγκεκριμένο δωμάτιο και δίνεται εντολή να ανοίξει η πόρτα (πληροφοριακό σύστημα -> ενδιάμεσο λογισμικό -> αναγνώστης -> ενεργοποιητής) 13

Μερικά Πεδία Εφαρμογής Έλεγχος πρόσβασης/ Συστήματα ασφάλειας Ηλεκτρονικές ταυτότητες (πρόσβαση σε κρίσιμες υποδομές) Κάρτες διοδίων Αντικλεπτικά (immobilizer, ρούχα, χαρτονομίσματα, κ.ά.) EAS Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Tαυτοποίηση προϊόντων Iχνηλασιμότητα ανάκληση Έλεγχος αποθέματος Μείωση κλοπών Αποδοτικότερες μεταφορές Ποιοτικός έλεγχος Πληροφόρηση καταναλωτή Upstream Διαχείριση Αποθεμάτων Ιχνηλασιμότητα και Πιστοποίηση Καλής Παράδοσης Downstream Διαχείριση Ραφιών και CRM Υγεία...και πολλά άλλα Έλεγχος διανομής φαρμάκων Ταυτοποίηση ιατρικών δειγμάτων Συλλογή και μετάδοση βιομετρικών δεδομένων Ταυτοποίηση ζώων Συλλογή απορριμμάτων POS/συστήματα ταχείας πληρωμής Συστήματα πρόσβασης/χρέωσης σε πολυχώρους Συστήματα διαχείρισης αποσκευών Χρονομέτρηση αθλητών Αποφυγή απαγωγών σε μικρά παιδιά Διαχείριση βιβλιοθηκών 14

Κύρια οφέλη χρήσης RFID Μοναδική αναγνώριση κάθε προϊόντος Αύξηση των πληροφοριών ανά προϊόν Δεν είναι αναγκαία η ευθυγράμμιση της ετικέτας με κάποια συσκευή αναγνώρισης Μεγάλη εμβέλεια αναγνώρισης Πολλαπλή αναγνώριση Μεγάλη ανθεκτικότητα Δυσκολία αντιγραφής ή αλλοίωσης των πληροφοριών Αύξηση της παραγωγικότητας Ιχνηλασιμότητα Αποφυγή λαθών Μείωση απωλειών Αυτόματη μετάδοση δεδομένων σε ERP/WM Επιπρόσθετες λειτουργίες όπως καταγραφή της θερμοκρασίας 15

Σύγκριση RFID με barcode barcode RFID Μέσο Επικοινωνίας Υπέρυθρες Ραδιοκύματα Τυπική χωρητικότητα 1 100 Bytes 128 bytes 8 Kbytes Τροποποίηση δεδομένων Ανέφικτη Εφικτή Θέση αναγνώστη Απόσταση ανάγνωσης Περιβαλλοντική ευπάθεια Απαιτείται οπτική επαφή Μερικά εκατοστά Ακαθαρσία, ηλιακό φως, βροχή, χιόνι, ομίχλη Δεν απαιτείται οπτική επαφή Μερικά εκατοστά μέχρι μερικά μέτρα Μεταλλικές και υγρές επιφάνειες 16

Μελλοντική εφαρμογή RFID σε κατάστημα λιανικής 17

Τι είναι η διαχείριση στόλου οχημάτων; Είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα τηλεματικής, το οποίο μεταδίδει μια σειρά από πληροφορίες όπως: Θέση του οχήματος σε πραγματικό χρόνο Πληροφορίες για το εμπόρευμα που μεταφέρει (π.χ. υπόλοιπο απόθεμα) Λειτουργίες ή κατάσταση του ίδιου του οχήματος (π.χ. κινητήρας σε λειτουργία, θερμοκρασία, πόρτα ανοιχτή κλπ) Ενδείξεις από αισθητήρες (π.χ. σε φορτηγά ψυγεία) Απολογιστικές αναφορές με την ημερήσια κίνηση κάθε οχήματος Συντελεί: Στην βέλτιστη διαχείριση στόλου των οχημάτων Στην καλύτερη διαχείριση των μεταφερόμενων ειδών Στην άμεση λήψη μέτρων κατά της κλοπής φορτίου και οχήματος Την οικονομική διαχείριση πεδίων ενδιαφέροντος ( δεξαμενές υγρών, δίκτυα ύδρευσης κλπ) 19

Επιμέρους τμήματα ενός συστήματος τηλεματικής Εξοπλισμός οχήματος Τηλεματική μονάδα Καταγραφή θέσης οχήματος Καταγραφή δεδομένων πεδίου Αποστολή σε πραγματικό χρόνο στο κέντρο ελέγχου Αισθητήρες πεδίου Καταγραφή θερμοκρασιών Άνοιγμα κλείσιμο θύρας Κινητές & δορυφορικές επικοινωνίες Προσδιορισμός γεωγραφικής θέσης οχήματος Χρήση του συστήματος GPS 24 δορυφόροι (ταυτόχρονη επικοινωνία με 3-4 δορυφόρους) Μετάδοση δεδομένων από το όχημα στο κέντρο ελέγχου και αντίστροφα Χρήση GPRS/TETRA Μεταφορά δεδομένων σε πραγματικό χρόνο Ογκοχρέωση Είναι το κέντρο διαχείρισης του συστήματος Κέντρο ελέγχου Αποτελείται από ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή και μια σύνδεση στο διαδίκτυο (συνήθως DSL) Οι αναγκαίες πληροφορίες μπορούν να ληφθούν με απευθείας επικοινωνία με τα οχήματα είτε μέσω του Διαδικτύου 20

Οφέλη χρήσης τηλεματικής Βελτιστοποίηση της λειτουργίας του στόλου των οχημάτων Αύξηση της παραγωγικότητας & μείωση του λειτουργικού κόστους Περιορισμός της κακής και αυθαίρετης χρήσης των οχημάτων της εταιρείας Καθημερινή επίβλεψη των οχημάτων με βάση τις συγκριτικές αναφορές σχετικά με τις διαδρομές και τις εντολές κίνησης Βελτίωση της εξυπηρέτησης των πελατών (customer service) Προστασία του οχήματος (π.χ. από κλοπή) και τις ποιότητας φορτίου (μέσω αισθητήρων) Αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων (panic button) 21