ΔΙΑΛΕΞΗ8 η : Ο ρόλος της πληροφορικής στη διοίκηση των λειτουργιών Ι

Transcript

1 Διοίκηση Λειτουργιών ΔΙΑΛΕΞΗ8 η : Ο ρόλος της πληροφορικής στη διοίκηση των λειτουργιών Ι Δρ. Β. Ζεϊμπέκης (vzeimp@fme.aegean.gr) Τμήμα Μηχανικών Οικονομίας & Διοίκησης Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου Copyright 2017

2 Ατζέντα Κυριότεροι τύποι ΠΣ σε οργανισμούς & επιχειρήσεις Πληροφοριακά συστήματα παραγωγής(cad/cam) Συστήματα διαχείρισης σχέσεων με πελάτες (CRM) Συστήματα ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID)

3 Κυριότεροι τύποι ΠΣ σε οργανισμούς & επιχειρήσεις

4 Κατηγορίες Πληροφορικών Συστημάτων Συστήματα εκτελεστικού επιπέδου (operational level):υποστηρίζουν τα στελέχη στην παρακολούθηση στοιχειωδών δραστηριοτήτων και συναλλαγών όπως π.χ. σύστημα συναλλαγών στο ταμείο της τράπεζας Συστήματα διοικητικού επιπέδου (management level):εξυπηρετούν την παρακολούθηση, τον έλεγχο, τη λήψη αποφάσεων μεσαίων στελεχών όπως π.χ. ένα σύστημα δρομολόγησης οχημάτων Συστήματα στρατηγικού επιπέδου (strategic level):βοηθούν τα στελέχη να παίρνουν μακροπρόθεσμες αποφάσεις όπως π.χ. ένα σύστημα που θα αποφασίζει για την τοποθεσία των αποθηκών μιας εταιρίας

5 Οι 4 τύποι πληροφοριακών συστημάτων Συστήματα Υποστήριξης Διοίκησης (ESS) Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης (MIS) Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS) Συστήματα επεξεργασίας συναλλαγών(tps)

6 Χαρακτηριστικά των Πλ. Συστημάτων Τύπος συστήματος Πληροφορίες εισόδου Επεξεργασία Πληροφορίες εξόδου Χρήστες ESS Συγκεντρωτικά δεδομένα (εσωτερικά, εξωτερικά) Γραφικά, προσομοιώσεις Προβλέψεις, απαντήσεις Ανώτερα στελέχη DSS Δεδομένα μικρού όγκου ή βάσεις δεδομένων Προσομοιώσεις, ανάλυση, αλληλεπίδραση Ειδικές εκθέσεις, απαντήσεις σε ερωτήματα Ειδικευμένο προσωπικό MIS Συνοπτικά δεδομένα συναλλαγών, δεδομένα μεγάλου όγκου Τρέχουσες αναφορές, απλά μοντέλα, ανάλυση Συνοπτικές αναφορές και αναφορές αποκλίσεων Μεσαία στελέχη TPS Συναλλαγές, γεγονότα Ταξινόμηση, απαρίθμηση, ενημέρωση Αναλυτικές αναφορές, καταστάσεις Εκτελεστικό προσωπικό

7 Πληροφοριακή Υποστήριξη των λειτουργιών σε μια επιχείρηση Για να παρέχει την αγορά με προϊόντα (αγαθά ή υπηρεσίες) μία επιχείρηση εκτελεί διάφορες ξεχωριστές λειτουργίες που είναι: Μάρκετινγκ και πωλήσεις εξασφαλίζοντας ότι τα προϊόντα της εταιρείας ικανοποιούν τις ανάγκες της αγοράς, αναπτύσσεται μία αγορά για αυτά τα προϊόντα, παρέχοντάς τα στο σωστόμέρος,τησωστήώρα,καιπουλώνταςταστηνσωστήτιμή. Παραγωγή δημιουργία ή πρόσθεση αξίας με την παραγωγή προϊόντων ή την προσφορά υπηρεσιών με αποδοτικό και ποιοτικό τρόπο ώστε να είναι ανταγωνιστικό. Λογιστική και χρηματο-οικονομικά διαχείριση των κεφαλαίων της εταιρείας έτσι ώστε να υπάρχει η αναγκαία οικονομική ευρωστία. Ανθρώπινοι πόροι συνεχής ανάπτυξη του προσωπικού της εταιρείας έτσι ώστε να αντιμετωπίζει τις νέες προκλήσεις για γνώση, ικανότητες κλπ. Τα πληροφοριακά συστήματα χρειάζεται να υποστηρίζουν τις τέσσερις παραπάνω βασικές επιχειρηματικές λειτουργίες αλλά και άλλες όπως πληροφορική, εφοδιαστική αλυσίδα, έρευνα και ανάπτυξη κλπ. Για τον λόγο αυτό ονομάζονται και λειτουργικά πληροφοριακά συστήματα.

8 Τα Λειτουργικά ΠΣ υποστηρίζουν τους Κύριους Λειτουργικούς Τομείς της Επιχείρησης

9 Πληροφοριακά συστήματα παραγωγής

10 Το νέο περιβάλλον στην Παραγωγή Λιτή (Lean):χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους (υλικά, ανθρώπινη προσπάθεια, ενέργεια, χώρους εγκατάστασης) στην παραγωγή μέσω καλύτερης μηχανολογικής υποδομής και διαδικασιών παραγωγής που έγκεινται σε χαμηλά αποθέματα και έχουν ως αποτέλεσμα λιγότερες σπατάλες. Ευκίνητη (Agile): κατάλληλη για ανταγωνισμό που βασίζεται στον χρόνο. Οι κύκλοι προϊόντων (χρόνος έως την εισαγωγή του προϊόντος στην αγορά) μειώνονται από τη γρήγορη πρωτυποποίηση με τη χρήση συστημάτων CADκαι με την παράλληλη ανάπτυξη των μερών του προϊόντος. Επιπλέον, τα προϊόντα σχεδιάζονται πλέον για εύκολη κατασκευή και συναρμολόγηση/αποσυναρμολόγηση. Εύκαμπτη (Flexible) μαζική εξατομίκευση (mass customization):παραγωγή ποικίλων, συχνά ξεχωριστά εξατομικευμένων προϊόντων (στις προτιμήσεις συγκεκριμένων καταναλωτών) άμεσα και στο κόστος των μαζικά παραγόμενων αγαθών. Με έμφαση στην ποιότητα:μετρώντας την ποιότητα σε όλη τη διαδικασία της παραγωγής και ακολουθώντας τα παγκόσμια πρότυπα (όπως το ISO 9000, Six Sigma)

11 Το Περιβάλλον της Ολοκληρωμένης Υπολογιστικά Παραγωγής (CIM) Computer Integrated Manufacturing (CIM)

12 Προγραμματισμός Λειτουργιών/Παραγωγής Προγραμματισμός Απαιτήσεων Υλικών(MRP): Το λογισμικό που διευκολύνει τον προγραμματισμό για απόκτηση(ή παραγωγή) κομματιών, υποσυστημάτων, ή υλικών. Προγραμματισμός Παραγωγικών Πόρων (MRP II): Μετατρέπει την πρόβλεψη πωλήσεων σε ένα λεπτομερές πρόγραμμα παραγωγής, αγοράς πρώτων υλών, αναγκαίων χρηματοοικονομικών πόρων. o Επιπρόσθετασταπαρόμοιαεξαγόμενα(output)μεαυτάτουMRP,τοMRPII καθορίζει τα κόστη των κομματιών και την ροή ρευστού που χρειάζεται για την πληρωμή τους. Just-in-time (JIT): Επιχειρεί να ελαχιστοποιήσει την σπατάλη κάθε τύπου (χώρου, εργασίας, υλικών, ενέργειας, κ.λ.π) και να βελτιώνει συνεχώς διαδικασίες και συστήματα.

13 Input/Output σε ένα σύστημα MRP Τα βασικά εισερχόμενα (key input) ενός MRP συστήματος είναι ο πίνακας τεχνικών προδιαγραφών ή κατάλογος υλικών (Bill of Materials BOM)και η βάση δεδομένων με τα αποθέματα Το σύστημα MRP αναγνωρίζει τις ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν προκειμένου οι λειτουργίες να ικανοποιούν τον προγραμματισμό, όπως η απελευθέρωση νέας εντολής παραγωγής, η επίσπευση καθυστερημένων παραγγελιών, κτλ Εγκεκριμένο κύριο πρόγραμμα παραγωγής Άλλες πηγές ζήτησης Συναλλαγές Αποθέματος Αρχεία Αποθεμάτων MRP Κατάλογος υλικών Σχεδιασμός Προϊόντος και Παραγωγικής Διαδικασίας Σχέδιο Απαιτήσεων Υλικών

14 Αυτοματοποιημένη και Υπολογιστικά Ολοκληρωμένη Παραγωγή Ο Υπολογιστικά-Υποβοηθούμενος Σχεδιασμός / Computer-aided design (CAD) είναι ένα σύστημαπουεπιτρέπει σταβιομηχανικάσχέδιανα κατασκευαστούνσε μία οθόνη υπολογιστή&να αποθηκευτούν, να διαχειριστούν& να ανανεωθούνηλεκτρονικά. Το λογισμικό Υπολογιστικά-Υποβοηθούμενης Μηχανικής / Computeraided engineering (CAE)επιτρέπει στους σχεδιαστές να αναλύσουντο σχέδιο και να καθορίσουν εάνθα δουλεύειμε τον τρόποπου οσχεδιαστής πίστευε. Η Υπολογιστικά-Υποβοηθούμενη Κατασκευή / Computer-Aided Manufacturing (CAM) περικλείει υπολογιστικά υποβοηθούμενες τεχνικές που διευκολύνουν τον αυτόματο προγραμματισμό, την λειτουργία& τον έλεγχο μιας εγκατάστασης παραγωγής. Η Υπολογιστικά Ολοκληρωμένη Παραγωγή / Computer integrated manufacturing (CIM) είναι μία φιλοσοφία γύρω από την υλοποίηση σημαντικών ολοκληρωμένων συστημάτων υπολογιστών στην αυτοματοποίηση εργοστασίου

15 Συστήματα Διαχείρισης Σχέσεων με Πελάτες

16 Πληροφοριακά Συστήματα Διαχείρισης Σχέσεων με Πελάτες (CRM) Διαχείριση Σχέσεων με Πελάτες -Customer Relationship Management (CRM) Στρατηγική κατά την οποία η επιχείρηση αναγνωρίζει ότι οι πελάτες είναι ο πυρήνας Έμφαση στη διατήρηση των πελατών παρά στην απόκτηση νέων Εξατομικευμένη μεταχείριση βάσει των μεμονωμένων προτιμήσεων ή αναγκών των πελατών Προσωπική (1-1) επικοινωνία Τακτικοί στόχοι CRM Γνωρίζω το προφίλ των πελατών μου και τις ανάγκες τους Γνωρίζω τους πιο επικερδείς (και καλούς) πελάτες μου Γνωρίζω γιατί ένας πελάτες συναλλάσσεται μαζί μου και με προτιμά από τον ανταγωνισμό

17 Συνιστώσες CRM Συστημάτων

18 Διαδίκτυο και CRM Τυπική Λειτουργικότητα Παροχή δυνατοτήτων αναζήτησης και σύγκρισης Παροχή δωρεάν προϊόντων και υπηρεσιών Παροχή Τεχνικών και Άλλων πληροφοριών και υπηρεσιών Παροχή εξατομικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών Δυναμική παρακολούθηση κατάστασης παραγγελίας Εργαλεία και Τεχνικές Frequently Asked Questions Chat Rooms / Newsletters Γραφεία Βοήθειας και Τηλεφωνικά Κέντρα Αυτόματα Εργαλεία Επίλυσης Προβλημάτων

19 Αποτυχίες CRM και Στρατηγικές Υλοποίησης Λόγοι αποτυχίας CRM πληροφοριακών συστημάτων: Αποτυχία αναγνώρισης και εστίασης σε συγκεκριμένα επιχειρηματικά προβλήματα Έλλειψη υποστήριξης ενεργού υψηλόβαθμου management Χαμηλή αποδοχή από τους χρήστες εξαιτίας τεχνικών ή λειτουργικών αιτιών Ιδιωτικότητα και ασφάλεια Προτάσεις για υλοποίηση CRM Διεξαγωγή έρευνας για προσδιοριστεί το προφίλ των πελατών και οι συγκεκριμένες ανάγκες τους Ερεύνα του τρόπου μέτρησης των επιτευγμάτων των CRM με χρήση μετρικών. Να απευθύνονται στην ποιότητα και όχι στην ποσότητα. Αξιολόγηση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και διαδικασιών στην επιχείρηση

20 Συστήματα Ραδιοσυχνικής Αναγνώρισης (RF-ID)

21 Ορισμός Η Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής Αναγνώρισης (Radio Frequency Identification, RFID): χρησιμοποιεί τα ραδιοκύματα(radio waves) με σκοπό......να αναγνωρίζει(identify), να εντοπίζει(track), να συλλέγεικαι να αποθηκεύει πληροφορίες(data capture)......έμψυχων και άψυχων αντικειμένων......αυτόματα Ένα σύστημα RFID βρίσκεται στα άκρα ενός πληροφοριακού συστήματος(is) Ουσιαστικά, είναι ένας διαφορετικός τρόπος διασύνδεσης του συστήματος με αντικείμενα ενδιαφέροντός του

22 Μερικά Πεδία Εφαρμογής Έλεγχος πρόσβασης / Συστήματα ασφάλειας Ηλεκτρονικές ταυτότητες (πρόσβαση σε κρίσιμες υποδομές) Κάρτες διοδίων Αντικλεπτικά (immobilizer, ρούχα, χαρτονομίσματα, κ.ά.) EAS Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Tαυτοποίηση προϊόντων Iχνηλασιμότητα ανάκληση Έλεγχος αποθέματος Μείωση κλοπών Αποδοτικότερες μεταφορές Ποιοτικός έλεγχος Πληροφόρηση καταναλωτή Υγεία Έλεγχος διανομής φαρμάκων Ταυτοποίηση ιατρικών δειγμάτων Συλλογή και μετάδοση βιομετρικών δεδομένων...και πολλά άλλα Ταυτοποίηση ζώων Συλλογή απορριμάτων POS/συστήματα ταχείας πληρωμής Συστήματα πρόσβασης/χρέωσης σε πολυχώρους Συστήματα διαχείρισης αποσκευών Χρονομέτρηση αθλητών Αποφυγή απαγωγών σε μικρά παιδιά(!) Διαχείριση βιβλιοθηκών

23 Αυτόματες Πληρωμές

24 Electronic Article Surveillance 24

25 Υγεία

26 Εφοδιαστική Αλυσίδα Upstream Downstream Διαχείριση Αποθεμάτων Ιχνηλασιμότητα και Πιστοποίηση Καλής Παράδοσης Διαχείριση Ραφιών και CRM

27 27

28 Βασικά Στοιχεία ενός συστήματος RFID Ένα σύστημα RFID περιλαμβάνει τρία βασικά στοιχεία: 1.Ετικέτα(tag) ή πομποδέκτη (transponder) 2.Αναγνώστης(reader) -κεραία (antenna) και μονάδα ελέγχου (control unit) 3.Ενδιάμεσο Λογισμικό(Middleware) - γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ του αναγνώστη και ενός πληροφοριακού συστήματος

29 Αρχιτεκτονική συστήματος RFID

30 Ενότητα 1: Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) (3/9) Αρχιτεκτονική Ετικέτας Κεραία Ολοκληρωμένο Κύκλωμα Σύνδεση μεταξύ κεραίας και ολοκληρωμένου κυκλώματος Υπόστρωμα πάνω στο οποίο βρίσκεται η κεραία

31 Ενότητα 1: Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) (4/9) Κατηγοριοποίηση Ετικετών (με βάση την Πηγή Ενέργειας) Πηγή Ενέργειας Χρόνος Ζωής Παθητικές (Passive) Λειτουργούν χωρίς μπαταρία Απεριόριστος Ενεργητικές (Active) Απαιτούν μπαταρία (όταν εισέρχονται στο πεδίο του αναγνώστη αυτοενεργοποιούνται) Περιορισμένος (εξαρτώμενος από τη μπαταρία) Μέγεθος Μικρό Μεγάλο Κόστος Χαμηλό ( ) Υψηλό (20 +) Ισχύς Αναγνωστών Απαιτείται ισχυρή εκπομπή Όχι ιδιαίτερες απαιτήσεις εκπομπής Απόσταση Ανάγνωσης Μικρή ( 20cm 6m) Μεγάλη ( 30m 40m)

32 Ενότητα 1: Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) (5/9) Κατηγοριοποίηση Ετικετών (με βάση το Δικαίωμα Εγγραφής) Αναγνώσιμες (Read Only) Μίας εγγραφής Πολλών Αναγνώσεων (WORM) Επανεγγράψιμες (Read - Write) Ανάγνωση Απεριόριστα Απεριόριστα Απεριόριστα Εγγραφή κατά την κατασκευή Εγγραφή κατά την χρήση Ναι Ναι Ναι Όχι Μία φορά μόνο Απεριόριστα Ευελιξία Μικρή Μεγάλη Ασφάλεια Μεγάλη Μικρή Κόστος Μικρό Μεγάλο Εφαρμογές Έλεγχος πρόσβασης Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας Αυτόματη συλλογή διοδίων, έλεγχος βιομηχανικής παραγωγής

33 Ενότητα 1: Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) (6/9) Κατηγοριοποίηση Ετικετών (με βάση την Εφαρμογή) Έξυπνες ετικέτες (Smart Labels) Έξυπνες κάρτες μη επαφής (contactless smart cards) Δίσκος (disk) Γυάλινοι σωλήνες (glass tubes) Ετικέτα ενωτίου (ear tag)

34 Ενότητα 1: Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) (8/9) Κατηγοριοποίηση Αναγνωστών Σταθεροί Ολοκληρωμένοι Κεραίες Εφαρμογές Εφοδιαστική αλυσίδα, είσοδοι αποβάθρων φόρτωσης/εκφόρτωσης, ταινίες μεταφοράς προϊόντων Έλεγχος πρόσβασης σε εισόδους/εξόδους κρίσιμων υποδομών Τεχνικά Χαρακτηριστικά 16-32bitεπεξεργαστές, λειτουργικό σύστημα, δυνατότητα επεξεργασίας σήματος 16-bitεπεξεργαστές, λειτουργικό σύστημα, αυξημένες δυνατότητες ανάγνωσης/ εγγραφής Δικτύωση TCP/ IPανεξάρτητοι κόμβοι, δικό τους API, σειρά από πρωτόκολλα (DHCP, HTTP, Telnet or SSH, NTP, SNMP) Σπάνια TCP/ IPανεξάρτητοι κόμβοι, συνήθως χρησιμοποιούν σύνδεση σειριακή (RS-232) ή USB Φωτογραφία

35 Ενότητα 1: Τεχνολογία Ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID) (9/9) Κατηγοριοποίηση Αναγνωστών Χειρός Ενσωματωμένοι Κεραίες 1 1 Εφαρμογές Τεχνικά Χαρακτηριστικά Δικτύωση Εφοδιαστική αλυσίδα (ελέγχος αποθέματος) 16-32bitεπεξεργαστές, λειτουργικό σύστημα, δυνατότητα επεξεργασίας σήματος Ασύρματοι TCP/ IPκόμβοι, συνδέονται απευθείας με εξυπηρετητές (συνήθως περιοδικά) χρησιμοποιώντας εφαρμογές μεταφοράς δεδομένων Ενσωμάτωση σε συσκευές (εκτυπωτές ετικετών, ταξινομητές κιβωτίων, τερματικά POS) Δεν περιέχουν επεξεργαστή, δεν περιέχουν λειτουργικό σύστημα Δεν έχουν ικανότητες δικτύωσης, χρησιμοποιούν σύνδεση USB, σειριακή (RS-232) ή PCMCIA

36 Εκτυπωτής Ετικετών (Smart Label Printer) Εκτυπώνουν & εγγράφουν τις παθητικές ετικέτες Τυπώνουν το κύκλωμαστην αυτοκόλλητη ετικέτα RFID Εγγράφουν την RFID ετικέτα με δεδομένα (ανάλογα με την εφαρμογή) Παρέχουν δυνατότητες εκτύπωσης Bar Code, γραφικών, εικόνων, κτλ

37 Σύγκριση RFID με Bar Code Bar Code RFID Μέσο Επικοινωνίας Υπέρυθρες Ραδιοκύματα Τυπική χωρητικότητα Bytes 128 bytes 8 Kbytes Τροποποίηση δεδομένων Θέση αναγνώστη Απόσταση ανάγνωσης Ανέφικτη Απαιτείται οπτική επαφή Μερικά εκατοστά Εφικτή Δεν απαιτείται οπτική επαφή Μερικά εκατοστά μέχρι μερικά μέτρα Ασφάλεια πρόσβασης Μικρή Μικρή/Μεγαλη Περιβαλλοντική ευπάθεια Ακαθαρσία, ηλιακό φως, βροχή, χιόνι, ομίχλη Μεταλλικές και υγρές επιφάνειες

38 Πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα RFID

39 Ηλεκτρονικός Κωδικός Προϊόντος (EPC) Ο Ηλεκτρονικός Κωδικός Προϊόντος (Electronic Product Code, EPC) στοχεύει στον μοναδικό προσδιορισμόφυσικών αντικειμένων σε παγκόσμιο επίπεδο μέσω της τεχνολογίας RFID Εγγράφεται στην μνήμη της Ετικέτας RFID (Tag) Αναγνώστης RFID EPC Ετικέτα RFID

40 RFID και Απειλές

41 Η περίπτωση της ΣΥΚΙΚΗ (Συνεταιρισμός Ξυρών Σύκων)

42 Προφίλ συνεταιρισμού Η ΣΥΚΙΚΗ (Κεντρική Κλαδική Συνεταιριστική Ένωση Σύκων και Ξηρών Καρπών -Οργάνωση Παραγωγών ΣΥΝ.Π.Ε.) ιδρύθηκε το 1953 και έχει την έδρα της στο δημοτικό διαμέρισμα Σπερχογείας του δήμου Καλαμάτας, στον νομό Μεσσηνίας. Αυτή τη στιγμή είναι η μεγαλύτερη και αντιπροσωπευτικότερη ομάδα παραγωγών σύκων στους νομούς δράσης της. Η ΣΥΚΙΚΗ διαθέτει εξοπλισμό και χώρους και περιλαμβάνει: Εργοστάσιο επεξεργασίας & συσκευασίας ξερών σύκων:ετήσια δυναμικότητα τόνοι συκοπροϊόντων (Βι.Πε. Καλαμάτας) 15 Μονάδες συντήρησης σύκων:στη Μεσσηνία, Λακωνία, Αρκαδία, όπου παραλαμβάνονται τα σύκα κατά ποιοτικές κατηγορίες και συντηρούνται 3 Αποθηκευτικές εγκαταστάσεις:στη Μεσσηνία και Λακωνία για αποθήκευση και συντήρηση απόσυκων (σύκα βιομηχανικής κατηγορίας)

43 Βασικές διαδικασίες

44 Η ανάγκη 1 Έλεγχος παραγωγών 2 Ποιοτική Αναγνώριση & Έλεγχος προϊόντων 3 Ιχνηλασιμότητα ως τη τοπική αποθήκη 4 Διασταύρωση & επεξεργασία στοιχείων σε πραγματικό χρόνο 5 Ιχνηλασιμότητα από τον παραγωγό ως το σημείο πώλησης (χονδρέμπορος) 6 Πληροφόρηση καταναλωτή για την ιστορία του προϊόντος