Διαμόρφωση Βιομηχανικού Οικοσυστήματος Περιβαλλοντικής Πολιτικής Ολοκλήρωση ροών μάζας και ενέργειας σε βιομηχανικό σύμπλεγμα Βασικά στοιχεία διαμόρφωσης περιβαλλοντικής πολιτικής Παραδείγματα βιομηχανικής οικολογίας προς μια κυκλική οικονομία 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 1
Βιώσιμη ανάπτυξη 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 2
Τι είναι βιώσιμη ανάπτυξη Περιεχόμενο: - Η βιώσιμη (ή αειφόρος) ανάπτυξη ως έννοια δεσπόζει ως ένα μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας σχετικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις της τεχνολογίας και της νεωτερικότητας Στόχοι: - Η βιώσιμη ανάπτυξη να είναι επικρατούσα έννοια - Οι προκλήσεις που αφορούν τον αντίκτυπο της τεχνολογίας πρέπει να εξετάζονται μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 3
Τι είναι βιώσιμη ανάπτυξη Πρωτίστως, τι ορίζεται ως «ανάπτυξη»? 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 4
Οικονομική Ανάπτυξη - Εμφανίστηκε στη δεκαετία του 1940 - Στόχος: Να αυξηθεί το βιοτικό επίπεδο σε όλο τον κόσμο - Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, που συχνά συνδέεται με τους στόχους του Ψυχρού Πολέμου - Το σπερματικό Κείμενο: Τα στάδια της οικονομικής ανάπτυξης: Ένα μη κομμουνιστικό Μανιφέστο (Rustow) Οδήγησε στη δημιουργία της Παγκόσμιας Τράπεζας, του ΔΝΤ, και του GATT (General Agreement on Tariffs and Trade) 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 5
Οικονομική Ανάπτυξη: δείκτες επιτυχίας - Έννοια ευρέως διαδεδομένη - Παγκόσμια βελτίωση - Πιθανή εξαίρεση η υπο- Σαχάρια Αφρική 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 6
Κλασσικός ορισμός «Η βιώσιμη ανάπτυξη ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να διακυβεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες» (The World Commission on Environment and Development, United Nations,1987) 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 7
Άλλοι ορισμοί - Βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου εντός της φέρουσας ικανότητας των υποστηριζομένων οικοσυστημάτων (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση) - Μια κατάσταση στην οποία το οικοσύστημα διατηρεί την ποικιλομορφία του και την ποιότητα του - και έτσι την ικανότητά της να στηρίξει τους ανθρώπους και το υπόλοιπο της ζωής και τις δυνατότητές του να προσαρμόζεται στις αλλαγές και να παρέχει μια ευρεία αλλαγή των επιλογών και ευκαιριών για το μέλλον - Μια κατάσταση στην οποία όλα τα μέλη της κοινωνίας είναι σε θέση να προσδιορίσει και να καλύψουν τις ανάγκες τους και να έχουν μια μεγάλη γκάμα από επιλογές για να καλύψουν τις δυνατότητές τους Η οικονομική ανάπτυξη που προσφέρει δικαιοσύνη και ευκαιρίες για όλους τους ανθρώπους του κόσμου, και όχι μόνο οι λίγοι προνομιούχοι, χωρίς περαιτέρω καταστροφή των πεπερασμένων φυσικών πόρων του πλανήτη και η φέρουσα ικανότητα (Pronk και UL Χακ 1992) 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 8
Οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης Προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων (κοινωνική συνοχή) Αλληλεγγύη ανάμεσα στις γενεές Ανοικτή και δημοκρατική κοινωνία (πρόσβαση στην πληροφορία) Συμμετοχή των πολιτών (παιδεία γνώση του κοινού) Συμμετοχή των επιχειρήσεων (επιχειρησιακή κοινωνική ευθύνη) Συνοχή πολιτικών (σε τοπική-περιφερειακή-εθνική-παγκόσμια κλίμακα) Ολοκλήρωση πολιτικών (οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική διάσταση) Χρήση της βέλτιστης διαθέσιμης γνώσης Η αρχή της προφύλαξης Όπου υπάρχει επιστημονική αβεβαιότητα, εφαρμογή διαδικασιών αξιολόγησής της και λήψη προληπτικών μέτρων για αποφευχθεί η ζημιά Ο ρυπαίνων πληρώνει Οι τιμές των αγαθών πρέπει να αντικατοπτρίζουν τα πραγματικά κόστη για την κοινωνία και οι ρυπαίνοντες να πληρώνουν για την αποκατάσταση της ζημιά 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 9
Βασικά ερωτήματα: Τι;... Να στηριχθεί;... Να αναπτυχθεί; 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 10
Τι να διατηρηθεί Ευρέως αποδεκτά στοιχεία της βιωσιμότητας Οικονομικά - Ανθρώπινο Δυναμικό - Ανθρώπογενές Κεφάλαιο Περιβάλλον - Φυσικό κεφάλαιο Κοινωνικά - Κοινωνικό Κεφάλαιο 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 11
Οικονομία Το τρίγωνο της βιώσιμης ανάπτυξης Κοινωνία Νέες θέσεις εργασίας Οικο-νεωτερισμός Προστασία καταναλωτή REACH Πράσινη χημεία Ασφάλεια τροφίμων Εκτίμηση του εξωτερικού κόστους Ανάλυση κύκλου ζωής χημικών και προϊόντων κατανάλωσης Κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες Περιβαλλοντική δικαιοσύνη Περιβάλλον και υγεία Ολοκληρωμένη εκτίμηση επιπτώσεων στην υγεία Περιβάλλον 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 12
Τι είναι η Οικονομική Βιωσιμότητα Ανθρωπογενή Κεφάλαια - Παραδοσιακά οικονομική πρωτεύουσα - Παράγεται μέσα παραγωγής Ανθρώπινο Δυναμικό - Συχνά αναφέρεται απλά στην εργασία - Πιο διακριτικά, η ικανότητα ενός ατόμου να παράγει ή να αυξάνει εισόδημα γνώση δεξιότητες υγεία τιμές - Δραστηριότητες που αυξάνουν το ανθρώπινο κεφάλαιο μόρφωση εκπαίδευση ιατρική φροντίδα 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 13
Περιβαλλοντική βιωσιμότητα Συντήρηση του φυσικού κεφαλαίου - Οι υπηρεσίες οικοσυστήματος που επιτρέπουν τη ζωή Πηγές - Τα αποθέματα των πρώτων υλών - Οι ροές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Καταβόθρες - Ικανότητα να αφομοιώνει τα απόβλητα 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 14
Περιβαλλοντική βιωσιμότητα: Goodland 95 Κανόνας εξόδου - Οι εκπομπές των αποβλήτων δεν μπορούν να υπερβαίνουν την αφομοιωτική ικανότητα του τοπικού περιβάλλοντος Κανόνας εισόδου - Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: τα ποσοστά αλίευσης πρέπει να είναι μέσα σε αναγεννητική τιμές - Μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας: τα ποσοστά αλίευσης πρέπει να είναι κάτω από το ρυθμό με τον οποίο αναπτύσσονται τα υποκατάστα των ανανεώσιμων 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 15
Κοινωνική βιωσιμότητα Κοινωνικό Κεφάλαιο - Δεν υπάρχει συναινετικός ορισμός - Γνώση και κανόνες αλληλεπίδρασης στον πολιτισμό και τους θεσμούς - Νομικό σύστημα - Κυβέρνηση Η κοινωνική βιωσιμότητα γενικά περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών του πληθυσμού Αναγνώριση των κοινωνικών ζητημάτων στην παραδοσιακή οικονομία ανάπτυξης, προγενέστερη των περιβαλλοντικών ανησυχιών - Η κατανομή του εισοδήματος - Ποιότητα ζωής αναλφαβητισμός πείνα - Θεσμική συμμετοχή - Αύξηση επιλογών 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 16
Οικονομική Ανάπτυξη: Μέτρα της επιτυχίας Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών - Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης - ΑΕΠ - Εκπαίδευση - Το προσδόκιμο ζωής Προβληματικές περιοχές - Υπο-Σαχάρια Αφρική 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 17
Πόσο είναι να διατηρηθεί Ποσότητα Ή Ποιότητα Κλίμακα χρόνου 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 18
Τι είναι να διατηρηθεί; Ιεραρχία βιωσιμότητας (Marshall και Toffel) Ενέργειες που δεν είναι βιώσιμες - Επίπεδο 4 Μείωση ποιότητας ζωής Παραβίαση άλλων αξιών - Επίπεδο 3 η εξαφάνιση των ειδών παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων - Επίπεδο 2 Σημαντική μείωση προσδόκιμου ζωής & βασικών υπηρεσιών υγείας - Επίπεδο 1 να τίθεται σε κίνδυνο η επιβίωση του ανθρώπου 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 19
Σε τι βάθος χρόνου θα πρέπει να νοιαζόμαστε για τη βιωσιμότητα; Είναι αυτές βιώσιμες; - Μερικοί θα διαφωνήσουν με την επισήμανση της Β ως αποδεκτής - Κατά τη διάρκεια της διαταραχής Β, είναι πιθανό ότι μια άλλη διαταραχή μπορεί να συμβεί με συνέπειες όπως η C Ποιότητα υπηρεσιών οικοσυστήματος Χρόνος 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 20
Είναι βιώσιμο να επιτρέψουμε ορισμένες μορφές του κεφαλαίου να επιδεινώνονται, ενώ άλλες διατηρούνται; Παραδείγματα? 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 21
Υποκατάσταση κεφαλαίου: Η διαπραγμάτευση με την πάροδο του χρόνου ή των πόρων Ισχυρή βιωσιμότητα - Δεν μπορούν να γίνουν ανταλλαγές μεταξύ βιωσιμότητας των διαφόρων πόρων - Ποιο είναι ένα παράδειγμα ενός πιθανού διλήμματος; Ασθενής βιωσιμότητα - Ορισμένες δυνατότητες πόρων / οικοσυστήματος μπορούν να επιδεινωθούν εάν το εξαγόμενο μέγεθος επανεπενδύεται σε δυνατά υποκατάστατα 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 22
3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 23
3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 24
3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 25
3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 26
Το βασικό ερώτημα για μια ορθή περιβαλλοντική διαχείριση μπορεί να συνοψιστεί στο παρακάτω: Πως να εξισορροπήσουμε τη διαχείριση της αβεβαιότητας με την εφαρμογή της Αρχής της Προφύλαξης? Ο Bertold Brecht δίνει την απάντηση στο έργο του Life of Galileo: Ο κύριος στόχος της επιστήμης δεν είναι να ανοίξει την πόρτα στην άπειρη σοφία αλλά να σπρώξει προς τα πίσω τα όρια του άπειρου λάθους. 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 27
8. Χημικά στο περιβάλλον και δημόσια υγεία Μηχανισμοί ανθρώπινης έκθεσης σε περιβαλλοντικά χημικά Μέθοδοι αποτίμησης των επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία Βελτιστοποίηση σύνθεσης νέων χημικών μέσω ΑΚΖ και ανάλυση έκθεσης/τοξικότητας 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 28
Επιπτώσεις στην υγεία λόγω της ρύπανσης του περιβάλλοντος 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 29
Μείωση στο προσδόκιμο ζωής λόγω ανθρωπογενών αιωρούμενων σωματιδίων (ΙΙΑSA) 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 30
Οι πυλώνες της περιβαλλοντικής ασφάλειας Εκτίμηση Έκθεσης + Εκτίμηση τοξικολογικού κινδύνου Διαφάνεια Συμμετοχική διαδικασία Διαχείριση επικινδυνότητας Επίσημοι έλεγχοι ποιότητας περιβάλλοντος = εφαρμογή των μέτρων διαχείρισης και τελευταία γραμμή άμυνας για την πολίτη 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 31
Τι χρειάζεται για ένα ποδήλατο? 3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 32
3 Βιώσιμη ανάπτυξη Enve-Lab Enve-Lab, 2015 33