ΗΛΙΑΣ Γ. ΜΑΤΣΑΓΓΟΥΡΑΣ - ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ Email:ematsag@primedu.uoa.gr Τηλ:210 3688472 Fax:210 3688471 Διεύθυνση:Ιπποκράτους 20,10680 Αθήνα Τρέχοντα ενδιαφέροντα - Βιβλία - Άρθρα και Εισηγήσεις συνεδρίων - Θέματα φοιτητών, Ανακοινώσεις Σχολικός Εγγραμματισμός: Θεωρία Λειτουργικός Εγγραμματισμός Κριτικός Εγγραμματισμός Επιστημονικός Εγγραμματισμός Αξιολόγηση Σχολικών Βιβλίων: Πλαίσιο Αξιολόγησης των Σχολικών Βιβλίων Εφαρμογές σε Βιβλία Δημοτικού Εφαρμογές σε Βιβλία Γυμνασίου Διάφορα Εκπαίδευση Παιδιών με Υψηλές Ικανότητες Μάθησης (ΥΨΙΜ): Θεωρία Διδακτική Πράξη Προσδιορισμός και Εντοπισμός Αναλυτικό Πρόγραμμα και Εκπαιδευτικό Υλικό Ένταξη στο Σχολικό Σύστημα Βιβλία Θεωρία της Διδασκαλίας: Η Προσωπική Θεωρία ως Πλαίσιο Στοχαστοκριτικής Ανάλυσης. Αθήνα: Gutenberg, 2000. Στρατηγικές Διδασκαλίας Η Κριτική Σκέψη στη Διδακτική Πράξη. Αθήνα: Gutenberg, 2002. Η Σχολική Τάξη. Αθήνα: Γρηγόρη, 2003. Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση. Αθήνα: Γρηγόρη, 2004. Η Κειμενοκεντρική Προσέγγιση του Γραπτού Λόγου: Αφού Σκέπτονται γιατί δεν Γράφουν; Αθήνα: Γρηγόρη, 2004. Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία Αθήνα: Γρηγόρη, 2000. Η Εξέλιξη της Διδακτικής: Επιστημολογική Θεώρηση. Αθήνα: Gutenberg, 1995. Άλλα Βιβλία:
Μονογραφίες: Moral Development and Education, Athens, 1981 Γλωσσική Ανάπτυξη των Παιδιών σε Σχέση με το Μορφωτικό Επίπεδο των Γονέων. Πειραιάς: Ράλλειος Παιδαγωγική Ακαδημία, 1981. Ψυχοπαιδαγωγικά Θέματα. Αθήνα: Φελέκης, 1982. Ομαδοκεντρική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης, 1985. Οργάνωση και Διεύθυνση της Σχολικής Τάξης. Αθήνα: Γρηγόρης,1988. Συλλογικοί Τόμοι: Abstracts of the 7th European Conference for Research on Learning and Instruction Benial Meeting, August 26-30, Athens, 1997. (Σε συνεργασία με τους Στέλλα Βοσνιάδου, Κατερίνα Μαριδάκη-Κασσωτάκη και Σωτήρη Κοτσάνη). Επιμέλεια ειδικού τεύχους του περιοδικού Ψυχολογία με θέμα «Η διδασκαλία της σκέψης» τχ. 6 (3), 1999. (Σε συνεργασία με την Α. Κωσταρίδου- Ευκλείδη). «Πορεία προς τη μετα-προοδευτική παιδαγωγική: Η ανάδυση ενός νέου παιδαγωγικού παραδείγματος». Στο Δ. Χατζηδήμου (επιμ.), Παιδαγωγική και Εκπαίδευση. Τιμητικός Τόμος για τον Π. Ξωχέλλη. Θεσσαλονίκη: εκδόσεις Κυριακίδη, 2001. «Η ταυτότητα του δασκάλου: Λειτουργός ή επαγγελματίας;». Στο Μ. Αλεξιάδης (επιμ.), Θητεία. Τιμητικός τόμος για τον Μ. Γ. Μερακλή. Αθήνα: Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2002. «Προσωπική θεωρία των Ελλήνων δασκάλων: Κοινωνικά, φιλοσοφικά και διδακτικά διλήμματα». Στο Γ. Φλουρής και Μ. Κασσωτάκης (επιμ.), Κοινωνικές Διαστάσεις της Εκπαιδευτικής Διαδικασίας. Τιμητικός Τόμος για τον Β. Μασιάλα, Αθήνα: Ατραπός, 2004. (Σε συνεργασία με τον Σ. Χέλμη). «Το εκπαιδευτικό σύστημα των Η.Π.Α.». Στο Σ. Μπουζάκης (επιμ.), Συγκριτική Παιδαγωγική ΙΙ. Αθήνα: Gutenberg, 1990. (σε συνεργασία με την D. Moore). «Μοντέλο στοχαστικοκριτικής ανάλυσης της διδασκαλίας». Στο Γ. Φιλίππου και Μ. Καϊλα (επιμ.), Σχολική Εμπειρία: Θεωρία και Πράξη. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1991. «Ο στοχαστικοκριτικός δάσκαλος». Στο Α. Καζαμίας και Μ. Κασσωτάκης (επιμ.), Ελληνική Εκπαίδευση. Αθήνα: Σείριος, 1995. «Teaching thinking through the curriculum». In J. Hamers and Τ. Overtoom (eds), Teaching Thinking In Europe. Utrecht: Sardes, 1997. «La ensenanza del pensamiento en Europa». Στο S. Castanieda (επιμ., Evaluacion Y Romento Del Desarrollo Intelectual En La Ensenanza De
Ciencias, Artes, Y Tecnicas. Univesdidad. Nacional Autonoma De Mexico, 1998. «Η κουλτούρα της σχολικής μονάδας ως ρυθμιστικός παράγοντας αποτυχίας και αποκλεισμού». Στο Χ. Κωνσταντίνου και Γ. Πλειός (επιμ.), Σχολική Επιτυχία και Κοινωνικός Αποκλεισμός. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1999. «Η έρευνα δράσης στη σχολική τάξη». Στο Κ.Π. Χάρης κ. ά. (επιμ.), Ελληνική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Έρευνα. Αθήνα: Ατραπός, 1999. «Εισαγωγικό σημείωμα». Στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (επιμ.), Οδηγός για την Εφαρμογή της Ευέλικτης Ζώνης. Αθήνα: Π.Ι., 2001. «Από την αυτο-ρυθμιζόμενη μάθηση στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση». Στο Κ.Π. Χάρης κ.α. (επιμ.), Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση και Διαβίου Μάθηση. Αθήνα: Ατραπός, 2001. «Η παραγωγή του γραπτού λόγου: Διδακτικές προτάσεις και πειραματικές εφαρμογές». Στο Μ. Βάμβουκας και Α. Χατζηδάκη (επιμ.), Μάθηση και Διδασκαλία της Ελληνικής ως Μητρικής και ως Δεύτερης Γλώσσας. Αθήνα: Ατραπός, 2001, τομ. Α.. «Developing images of region through education: Identity and otherness in the Mediterranean. In Α. Ross (ed.), Curricula for Citizenship. London: Penguin, 2001. (Σε συνεργασία με τον Ι. Ρουσσάκη). «Η Ευέλικτη Ζώνη των καινοτομιών». Στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (επιμ.), Οδηγός για τα Σχέδια Εργασίας. Αθήνα: Π.Ι., 2002. (σελ. 10). «Σύνθεση περιληπτικών κειμένων: Δυσκολίες, σπουδαιότητα και διδασκαλία». Στο Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας (επιμ.), Μάθηση και Διδασκαλία: Σύγχρονες Ερευνητικές Προσεγγίσεις. Αθήνα: Κ.Ε.Ε., 2002. «Ανάπτυξη επιχειρηματολογικού λόγου κατά τη σχολική ηλικία: Θεωρητική παρουσίαση, ερευνητική στήριξη και διδακτική αξιοποίηση ενός μοντέλου». Στο Γ. Καψάλης και Α. Κατσίκης (επιμ.), Σχολική Γνώση και Διδασκαλία στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Ιωάννινα: Επετηρίδα Π.Τ.Δ.Ε., 2002, τομ. Α.(Σε συνεργασία με τον Σ. Χέλμη). Citizenship education in the new inter-disciplinary national curriculum of Greece. In A. Ross (ed.), Future Citizens in Europe. London: Cice, 2002. (Σε συνεργασία με τον Σ. Χέλμη). «Φάκελος εργασιών του μαθητή (Portfolio): Η αυθεντική αξιολόγηση στη διαθεματική διδασκαλία» στο Π. Αγγελίδης και Γ. Μαυροειδής (επιμ.), Εκπαιδευτικές Καινοτομίες για το Σχολείο του Μέλλοντος. Αθήνα: Τυπωθείτω, 2004. (Σε συνεργασία με την Α. Κουλουμπαρίτση).
'Αρθρα Α. Άρθρα The rating of educational aims by Greek and English student-teachers, Mediterranean Journal of Educational Studies, vol. 1(1), 1996. (with S. Riding). «Η κριτική σκέψη στη διδακτική πράξη», Παιδαγωγική Επιθεώρηση, τομ. 27, 1998. «Η κριτική σκέψη στο σχολείο», Ρότα, τχ. 2, 1998. «Σύνθεση περίληψης», Γλώσσα, τχ. 49, 1999. «Ένα πρόγραμμα διδασκαλίας της κριτικής σκέψης», Ψυχολογία, τχ. 6 (3), 1999. (Σε συνεργασία με την Αλ. Κουλουμπαρίτση). Teaching critical thinking in Greece, Journal of Cognitive Education and Psychology, vol. 1(3), 2001. «Η διαθεματικότητα», Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, τχ. 7, 2002. «Ευέλικτη Ζώνη διαθεματικών προσεγγίσεων», Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, τχ. 6, 2002. «Εκπαιδεύοντας το δάσκαλο της μετανεωτερικής εποχής: Από τον τεχνοκράτη στο στοχαστικο-κριτικό δάσκαλο», Επιστήμες της Αγωγής, τχ. 2, 2002. (Σε συνεργασία με τον Σαράντη Χέλμη). «Διαθεματικότητα και σύγχρονη σχολική γνώση». Στο Συνέδριο του περιοδικού Ανοιχτό Σχολείο, με θέμα «Ο ρόλος του Εκπαιδευτικού στον 21ο Αιώνα», Αθήνα 16-17 Φεβρουαρίου 2002 «Επαγγελματική ικανοποίηση, αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση εκπαιδευτικών Α/θμιας Εκπαίδευσης», Κίνητρο, τχ. 5, 2003. (Σε συνεργασία με την Ε. Μακρή-Μπότσαρη). «Κώδικας επαγγελματικής δεοντολογίας των εκπαιδευτικών», Επιστήμες της Αγωγής, τχ. 1, 2004. Εισηγήσεις Συνεδρίων Β. Εισηγήσεις «Επιστημολογική ταξινόμηση σχολών και τάσεων στα προγράμματα εκπαίδευσης διδακτικού προσωπικού». Παρέμβαση στο Έβδομο Διεθνές Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, Νοέμβριος 1995, Πανεπιστήμιο Κρήτης. Teaching thinking through the curriculum. 6th European Conference for Research on Learning and Instruction European Association for Learning and Instruction, Αύγουστος 1995, Ολλανδία. Στοχαστικοκριτικό μοντέλο εκπαίδευσης εκπαιδευτικών. Ημερίδα Τομέα Επιστημών της Αγωγής, Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών, Οκτώβριος 1996.
Education and the structuring of the Mediterranean and the European space. Δέκατο έβδομο Διεθνές Συνέδριο της Cese, Athens, October 1996. (Σε συνεργασία με τον Ι. Ρουσσάκη). Using graphic organizers and lists of relational terms as tools for teaching writing. Διεθνές Συνέδριο του Earli-Sic Writing, Barcelona, October 1996. (Σε συνεργασία με την Α. Κουλουμπαρίτση). «Models of teacher education». Pan-European Collaborative Projects in Teacher Education, 2 Ιουλίου 1996, Τσεχία. (Σε συνεργασία με τον Μ. Μιχαηλίδη) «Η διδακτική χρήση των γραφικών αναπαραστάσεων». Πέμπτο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας (ΕΛ.Ψ.Ε.), Μάϊος 1996, Πανεπιστήμιο Πατρών. (Σε συνεργασία με την Α. Κουλουμπαρίτση). Metacognition in the Greek Primary School. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. (Σε συνεργασία με τον Σπ. Σούλη). Using co-operative groups to teach critical thinking in the primary school. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. (Σε συνεργασία με την Α. Κουλουμπαρίτση). Invited Symposium on Pre-literate and literate children s knowledge about reading and writing. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. The infusion approach to teaching critical thinking: A synthesis suitable for centralized school systems. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. Invited Symposium on Thinking in the Curriculum. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. «H διαδικασία της κριτικής σκέψης στο Δημοτικό Σχολείο: Η λειτουργικότητα ενός προγράμματος». Έκτο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας (ΕΛ.Ψ. Ε.). Μάϊος 1997, Πάντειο Πανεπιστήμιο. «H διδασκαλία της κριτικής σκέψης στην Ευρώπη: Γενικές τάσεις και ελληνικές προτάσεις». Ημερίδα Τομέα Επιστημών της Αγωγής Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών, Μάιος 1997. Conception of learning in the Greek Lyceum. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. (σε συνεργασία με τις Α. Παγοροπούλου και Α. Φιλιππάτου). Teacher s understanding of critical thinking. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August 26-30, 1997. (σε συνεργασία με τους Σ. Χέλμη και Α. Παγοροπούλου).
Collective action research. Στο συνέδριο Sustainable Development in the Islands and the Role of Research and Higher Education, 30 April 1 May 1998, Rhodes. Didactics in teacher education programs. International Teacher Educational Conference, East China, Normal University, Shanghal, 26-30 Απριλίου, 1998. (σε συνεργασία με τον F. Laursen, University of Copenhagen, Denmark). Implicit theories of teaching: a starting point for teacher educational programs. International Teacher Educational Conference, East China, Normal University, Shanghal, 26-30 Απριλίου, 1998. (σε συνεργασία με τον F. Laursen, University of Copenhagen, Denmark). Κεντρική εισήγηση εκ μέρους ΔΟΕ στο 13ο Συνέδριο ΠΟΕΔ-ΔΟΕ με θέμα «Ο Δάσκαλος ως Επαγγελματίας». Λεμεσός 13 15 Απριλίου 1999. The collaborative classroom as a context for development. Invited symposium (Matsagouras E. and O Donnell, A.). IX European Conference on Developmental Psychology, Island of Spetses, September 1-5, 1999 «Ο Έλληνας δάσκαλος του μέλλοντος και τα πανεπιστημιακά προγράμματα μόρφωσης και κατάρτισής του». Εισήγηση ολομέλειας στο Πανελλήνιο Συνέδριο του Παρατήματος της Παιδαγωγικής Εταιρείας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, 24-25 Νοεμβρίου 2000. «Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία: Γιατί, πώς, πότε και για ποιους». Προσκεκλημένη εισήγηση στο Διήμερο Συμπόσιο για την «Εφαρμογή της Ομαδοσυνεργατικής Διδασκαλίας». Παιδαγωγική Εταιρεία Ελλάδος, Παράρτημα Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 8 και 9 Δεκεμβρίου 2000. «Η παραγωγή του γραπτού λόγου στην υποχρεωτική εκπαίδευση: Μερικά προβλήματα και κάποιες προτάσεις». Στο Πρώτο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ψυχοπαιδαγωγικής Έρευνας με θέμα «Γνωστική και Γλωσσική Ανάπτυξη», 7 8 Δεκεμβρίου 2001. Αθήνα: Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. «Δομή της επαγγελματικής αυτοαντίληψης και της εκπαιδευτικής ικανοποίησης εκπαιδευτικών Α/θμιας εκπαίδευσης». Πρακτικά Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, 7 9 Νοεμβρίου 2002, υπό δημοσίευση.(σε συνεργασία με την Ε. Μακρή-Μπότσαρη) (σελ. 5). «Η διαθεματικότητα και η διεπιστημονικότητα στα προγράμματα σπουδών». Στο Συνέδριο της ΕΔΙΦΕ, 10-11 Μαΐου 2002, Πανεπιστήμιο Αθηνών. Teacher notions, goals and methods in values education. 7th European Conference for Research on Learning and Instruction, Athens, August, 26 30, 1997. (Σε συνεργασία με τον Σ. Χέλμη). «Η προσωπική θεωρία των Ελλήνων δασκάλων». 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, 2 4 Νοεμβρίου 2000, Ξενοδοχείο Τιτάνια, Αθήνα. (Σε συνεργασία με τον Σ. Χέλμη).
«Η έννοια της φυσικής τάξης ως κυρίαρχος άξονας ανάπτυξης της νεοτερικής Διδακτικής». Α Διεθνές Συνέδριο με θέμα «Ιστορία της Εκπαίδευσης», Παιδαγωγικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών, 29-30 Σεπτεμβρίου 2000. «Η διδασκαλία επιχειρηματολογικών κειμένων στο Δημοτικό Σχολείο: Μέσον ανάπτυξης γλωσσικών, γνωστικών και μεταγνωστικών δεξιοτήτων». VII Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχολογικής Έρευνας. Λευκωσία, 25-18 Μαρτίου 1999. (Σε συνεργασία με την Α. Κουλουμπαρίτση). «Πορεία προς την αυτο-ρυθμιζόμενη ανάγνωση: Αξιοποίηση των μαθητικών ερωτήσεων». Αναρτημένη εργασία σε διεθνές συνέδριο με θέμα «Μάθηση και Διδασκαλία της Ελληνικής ως Μητρικής και ως Δεύτερης Γλώσσας». Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου, 6-8 Οκτωβρίου 2000. (Σε συνεργασία με την Α. Κουλουμπαρίτση). The collaborative classroom as a context for social and emotional development. (Σε συνεργασία με την Αλ. Κουλουμπαρίτση). The collaborative classroom as a context for summary writing. Invited Symposium. (Σε συνεργασία με τον Σ. Χέλμη).