Πόλλυ Μιχαηλίδου Κλινική Διαιτολόγος Γενικό Νοσοκοµείο Λευκωσίας, Κύπρος 9 ο Πανελλήννιο Συνέδριο Αθηροσκλήρωσης 28 Φεβρουαρίου 2012 Θεσσαλονίκη
«Το κόκκινο κρασί κάνει καλό στην καρδιά» «ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟ» «Κρασί, αλκοόλ, αιµοπετάλια και το Γαλλικό παράδοξο των καρδιαγγειακών παθήσεων.» Renaud S, de Lorgeril M LANCET 1992;339(8808):1523-6
ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΛΚΟΟΛ και ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Nurses Health Study Health Professionals Follow up Study Copenhagen City Heart Study και άλλες έδειξαν ότι: Υγιής ενήλικες άνω των 40χρ που καταναλώνουν 1-2 ποτήρια αλκοόλ/µέρα έχουν 20-40% χαµηλότερο κίνδυνο εµφάνισης καρδιαγγειακών νοσηµάτων σε σχέση µε αυτούς που δεν πίνουν καθόλου ή που πίνουν περισσότερο.
Τι θεωρείται µέτρια κατανάλωση ; Μέτρια κατανάλωση = 1-2 ποτά / µέρα = 16-30γρ καθαρό αλκοόλ / µέρα 1 ποτό = 1 κουτάκι µπύρα (330ml) = 1 ποτήρι κρασί (120ml) = 1 ½ σφηνάκι ποτό 40% (40ml)
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗΣ ΜΕΤΡΙΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1. ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΟΛΗ 2. ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗ HDL ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ 3. ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΣΥΓΚΟΛΗΣΗ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ 4. ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ
Θετική επίδραση µέτριας κατανάλωσης αλκοόλ 1. ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΓΓΕΙΟΔΙΑΣΤΟΛΗ Επιδρά στα τοιχώµατα των αγγείων (ενδοθήλιο) Αυξάνει την παραγωγή µονοξειδίου του αζώτου (ΝΟ) Προκαλεί αγγειοδιαστολή Αυξάνει αιµάτωση µυοκαρδίου Ευεργετική δράση για άτοµα µε µειωµένη ικανότητα διαστολής των αγγείων τους λόγω αθηροσκλήρυνσης.
Θετική επίδραση µέτριας κατανάλωσης αλκοόλ 2. ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ HDL ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗΣ Αυξάνει την καλή HDL χοληστερόλη HDL αποµακρύνει την κακή LDL χοληστερόλη HDL έχει αντιοξειδωτική και αντιφλεγµονώδη δράση HDL µειώνει κίνδυνο δηµιουργίας θρόµβων, εµποδίζοντας µε αυτό τον τρόπο την στένωση ή απόφραξη των αγγείων.
Θετική επίδραση µέτριας κατανάλωσης αλκοόλ. 3. ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΗΝ ΣΥΓΚΟΛΗΣΗ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ Μειώνει την συγκόλληση των αιµοπεταλίων (παράγοντες πηκτικότητας του αίµατος) Μειώνει τον κίνδυνο δηµιουργίας θρόµβων, προστατεύει από την στένωση ή απόφραξη των αγγείων.
Θετική επίδραση µέτριας κατανάλωσης αλκοόλ 4. ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗΝ ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ Μειώνει την ποσότητα ινσουλίνης που εκκρίνεται από το πάγκρεας για την µεταφορά γλυκόζης στους ιστούς. Μειώνει τον κίνδυνο εµφάνισης Σ.Δ και καρδιαγγειακών νοσηµάτων.
ΟΥΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΗΝΣΗ ΣΤΟ ΚΡΑΣΙ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΠΥΡΑ ΠΟΛΥΦΑΙΝΟΛΕΣ ΦΛΑΒΟΝΟΕΙΔΗ ΡΕΣΒΕΡΑΤΡΟΛΗ
ΡΕΣΒΕΡΑΤΡΟΛΗ Αντιοξειδωτική. Προστατεύει τα αγγεία από την αθηροσκλήρωση και το οξειδωτικό στρες. Εξουδετερώνει τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες Εµποδίζει την οξείδωση της LDL χοληστερόλης. Μειώνει την συγκόλληση των αιµοπεταλίων Περιέχεται επίσης στα σταφύλια και κόκκινα µούρα. Κυκλοφορεί και σε χάπι ως συµπλήρωµα διατροφής.
ΠΟΛΥΦΑΙΝΟΛΕΣ και ΦΛΑΒΟΝΟΕΙΔΗ Αντιοξειδωτικές ουσίες. Προστατεύουν τα αγγεία από την αθηροσκλήρωση και εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες Κόκκινο κρασί περιέχει 10 φορές περισσότερες πολυφαινόλες από το λευκό κρασί. Μπύρα περιέχει περισσότερες πολυφαινόλες από το λευκό κρασί, αλλά τις µισές από το κόκκινο κρασί
Βιταµίνες «Β» στην µπύρα Βιταµίνες συµπλέγµατος Β: Ριβοφλαµίνη (Β2), Νιασίνη (Β3), Πυριδοξίνη (Β6), Φυλικό οξύ (Β9), Κοβαλαµίνη(Β12) Προστατεύουν από τις καρδιαγγειακές παθήσεις Φυλικό οξύ συµβάλει στην µείωση των επιπέδων οµοκυστείνης στο αίµα. Οµοκυστείνη: παράγοντας κινδύνου για καρδ. παθήσεις.
Ουίσκι, βότκα, τζιν, ούζο, τσίπουρο... Μεγάλη περιεκτικότητα σε αλκοόλ (περίπου 40%) Δεν περιέχουν πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικά, βιταµίνες. Δεν έχουν µελετηθεί σε µεγάλο βαθµό σε σχέση µε την επίδρασή τους στο καρδιαγγειακό σύστηµα. Μέτρια κατανάλωση Το ίδιο όφελος όπως µε το κρασί και την µπύρα σε ίση ποσότητα αλκοόλης.
Τελικά...το αλκοόλ µπορεί να µας γλιτώσει από τα καρδιαγγειακά νοσήµατα; Το ποτό από µόνο του δεν µπορεί να σώσει την υγεία µας. Η υπέρµετρη κατανάλωση του αλκοόλ, πέραν του 1 ποτού/µέρα για γυναίκες και πέραν των 2 ποτών/µέρα για άντρες δηµιουργεί πολλά προβλήµατα στον ανθρώπινο οργανισµό.
Οι συνέπειες του αλκοόλ στην υγεία µας εξαρτώνται από: Ποσότητα κατανάλωσης Φύλο, ηλικία Κατάσταση υγείας, ιατρικό ιστορικό Τρόπος κατανάλωσης (π.χ. µε γεύµα ή µε άδειο στοµάχι ή περιστασιακή κατάχρηση αλκοόλ που οδηγεί σε µέθη κτλ)
Π.Ο.Υ: Συνέπειες κατάχρησης αλκοόλ Κύρωση ήπατος Υπερταση Αιµορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο Υπερτριγλυκεριδαιµία Παχυσαρκία Γαστρίτιδα Αλκοολισµό Προβληµατικές συµπεριφορές Ατυχήµατα Ορισµένους καρκίνους (λάρυγγα, οισοφάγο, στήθος κ.ά)
Συνέπειες κατάχρησης αλκοόλ Εγκυµοσύνη Ανωµαλίες στα έµβρυα Παιδιά και έφηβοι Βλάπτει τα αναπτυσσόµενα κύτταρα του εγκεφάλου
Ποιοι δεν πρέπει να πίνουν; Τα παιδιά και οι εγκυµονούσες Άτοµα µε ιστορικό αλκοολισµού Αυξηµένα τριγλυκερίδια Παγκρεατίτιδα, Ηπατοπάθεια Ορισµένες αιµοτολογικές διαταραχές Καρδιακή ανεπάρκεια Αρρύθµιστη υπέρταση Άτοµα που λαµβάνουν ορισµένα φάρµακα Οδηγοί οχηµάτων, χειριστές µηχανών
ΚΡΑΣΙ ή...σταφυλια; Τροφές πλούσιες σε πολυφαινόλες, βιταµίνες και αντιοξειδωτικά. Ρεσβερατρόλη και πολυφαινόλες Σταφύλια, κόκκινα µούρα Φυλικό οξύ, βιταµίνες Β Σκούρα πράσινα λαχανικά, σπανάκι, µπρόκολο, πορτοκάλια, όσπρια, εµπλουτισµένα δηµητριακά προγεύµατος
Τροφές που προστατεύουν από τα καρδιαγγειακά νοσήµατα.! Πολυφαινόλες Πράσινο τσάι Καρδιοπροστασία ελαιόλαδο (µονοακόρεστα λιπαρά οξέα) Αντιθροµβωτική, αντιφλεγµονώδη δράση ψάρια (ω-3 λιπαρά οξέα)
Συστάσεις για την κατανάλωση αλκοόλ Αµερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία Η κατανάλωση αλκοόλ δεν συστήνετε ως µέτρο για την πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσηµάτων. Αν δεν πίνετε αλκοόλ, δεν συστήνετε να ξεκινήσετε. Αν πίνετε, περιοριστείτε σε: Μέχρι 1 ποτό / µέρα για τις γυναίκες (µε φαγητό) Μέχρι 2 ποτά / µέρα για τους άντρες (µε φαγητό)
Πρόληψη Καρδιαγγειακών Νοσηµάτων Αµερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία 1. Διακοπή καπνίσµατος 2. Έλεγχος αρτηριακής πίεσης 3. Μείωση χοληστερόλης 4. Έλεγχος σωµατικού βάρους 5. Τακτική σωµατική άσκηση. 6. Ισορροπηµένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ελαιόλαδο, χαµηλή σε ζωικό (κορεσµένο) λίπος και αλάτι.
Αν θα πιούµε, πίνουµε µε µέτρο και φαγητό «Το ποτό (αλκοόλ) δεν σέβεται όποιον δεν το σέβεται.» Εύβουλος, κωµικός περί το 375 π.χ (Πηγή: www.tsipouro.gr)
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!