Μετεκπαιδευτικά Μαθήµατα Ενδοκρινολογίας 00 Μεταβολισµός 1
Ενδοκρινολογική Κλινική ΓΝΘ Ιπποκρατείου /ντής αµ. επ. καθηγητής Α. Αβραµίδης 1 υσλιπιδαιµίες Αθηρωµάτωση: Μια σταδιακή διεργασία Φυσιολογικό Εναπόθεση λιπιδίων Ινώδης Πλάκα Αποφρακτική Αθηροσκληρωτική πλάκα Ρήξη πλάκας/ Θρόµβωση Ασταθής Στηθάγχη Ε. Παπαδοπούλου Ενδοκρινολόγος Ενδοκρινολογική Κλινική ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Στηθάγχη Προσπάθεισς Χωρίς κλινικά συµπτώµατα ιαλείπουσα Χωλότ ητα LEPUR Αύξηση Ηλικίας Courtesy of P Ganz. MI Κ -Αγγειακός Θάνατος Εγκεφαλικό Σοβαρή Ισχαιµία Άκρων ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝ ΥΝΟΥ Οδηγίες πρόληψης της στεφανιαίας νόσου στην κλινική πράξη της εύτερης Μικτής Ευρωπαικής Επιτροπής: ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ(τροποποιήσιµοι και µη τροποποιήσιµοι )παράγοντες ΙΑΙΤΑ µε(λίπη,χοληστερόλη, θερµίδες) ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΟΣ(ελαττωµένη HDL) ΣΩΜΑΤΙΚΗ Α ΡΑΝΕΙΑ (αύξηση τριγλυκεριδίων) Υπεργλυκαιµία/διαβήτης,παχυσαρκία,θροµβογόνο ι παράγοντες <10 ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΙΩΝ ΟΡΟΥ (ATP ( III) 10-199 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΟΡΙΑΚΑ ΥΨΗΛΑ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΗΣ LDL,Ολικής και HDL χοληστερόλης (ΑTP III) LDL-1 ΟΣ στόχος αγωγής <100 100-19 10-19 160-189 >190 Βέλτιστη Εγγύς βέλτιστη Ορ. ΥΠΕΡΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΑΙΜ ΙΑ Ολ. χολ. <00 00-9 >0 κ.φ. Ορ. HDL <0 >60 ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ ΑΙΤΙΑ ΥΣΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑΣ ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΑΙΜΙΑ ΣΑΚΧ. ΙΑΒΗΤΗΣ ΜΙΚΤΗ ΥΣΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ 00-99 >00 ΥΨΗΛΑ ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΑ ΗΠΑΤΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΥΗΣ Η ΘΕΙΑΖΙ ΕΣ ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙ Η ΧΝΑ ΣΕΛ-ΑΥΤΟΑΝΟΣΟΙ ΝΟΣΟΙ ΒΟΥΛΙΜΙΑ-ΚΥΗΣΗ ΡΕΤΙΝΟΕΙ Η ΧΝΑ ΝΕΦΡΩΣΙΚΟ ΣΥΝ ΡΟΜΟ ΗΠΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (Lp(X)) ΘΕΙΑΖΙ ΕΣ ΚΥΚΛΟΣΠΟΡΙΝΗ Β-ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΡΕΤΙΝΟΕΙ Η ΑΝ ΡΟΓΟΝΑ ΓΛΥΚΟΚΟΡΤΙΚΟΕΙ Η 6
Μετεκπαιδευτικά Μαθήµατα Ενδοκρινολογίας 00 ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ ΥΣΛΙΠΙ ΙΑΜΙΑ ΛΙΠΙ ΙΑ ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΙΑΒΗΤΙΚΗ ΥΣΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ LDL LDL,VLDL (υπολλειµ.) 00-00 00-0 600-800 000-6000 100 0-00 00-800 00-700 000-6000 ΣΕΛ Σ.Cushing ΠΟΡΦΥΡΙΑ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΠΑΘΕΙΑ, ΚΥΗΣΗ Σ/,ΟΥΡΑΙΜΙΑ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ 7 1. ΥΠΕΡΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΑΙΜΙΑ. ΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ LDL (µικρές,πυκνές LDL). HDL Κύριος στόχος της υπολιπιδαιµικής αγωγής: LDL<100 mg/dl 8 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΜΙΚΤΗ ΥΣΛΙΠΙ ΑΙΜΙΑ ΑΤΟΡΒΑΣΤΑΤΙΝΗ (10 mg/ηµ) + ΦΑΙΝΟΦΙΜΠΡΑΤΗ 00 mg/ηµ) ΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΕΥΤΕΡΟΠΑΘΗ ΥΣΛΙΠΙ ΙΑΜΙΑ ΛΙΠΙ ΙΑ LDL LDL,VLDL ΧΟΛΗΣΤΕΡΟΛΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΙΑ 000-6000 100 0-00 ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΣΕΛ Σ.Cushing ΠΟΡΦΥΡΙΑ ΝΕΥΡΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΣΤΑΤΙΝΗ (Τ. CHOL.,LDL, ApoB) ΦΑΙΝΟΦΙΜΠΡΑΤΗ ΤΡΙΓΛΥΚΕΡΙ ΙΩΝ, Lp(a) (HDL, ApoA1) ) 9 (υπολλειµ.) 00-00 00-0 600-800 00-800 00-700 000-6000 ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΠΑΘΕΙΑ, ΚΥΗΣΗ Σ/,ΟΥΡΑΙΜΙΑ ΑΛΚΟΟΛΙΣΜΟΣ 10 ΣΤΑΤΙΝΕΣ - LDL (µικρές,πυκνές) -δεν µεταβάλλουν το λιπιδαιµικό φαινότυπο ΦΙΜΠΡΑΤΕΣ - τις µικρές πυκνές LDL - την διάµετρο των LDL - τα τριγλυκερίδια ΥΠΟΛΙΠΙ ΑΙΜΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΛΙΠΟΠΡΩΤΕΙΝΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΥ HMG-coA Στατίνες Ρητίνες δέσµευσης χολικών αλάτων Νικοτινικό οξύ Φιµπράτες Φάρµακα-δόσεις Lovastatin Pravastatin Simvastatin Fluvastatin Atorvastatin Cholestyramine -16 g Colestipol -0 Colesevelam,6-,8 g Αµ. Αποδέσµευσης 1,-g Ελ. Αποδέσµευσης Gemfibrosil 600 mg Fenofibrate 00 mg Λιπίδια Λιποπρωτείνες LDL 18-% HDL -1% TG 7-0% LDL 1-0% HDL -% TG LDL -% HDL 1-% TG 0-0% LDL -0% HDL 10-0% TG 0-0% Ανεπιθύµητες ενέργειες Μυοπάθεια Ηπατικά ένζυµα ΓΕΣ υσκοιλιότης Ερύθηµα Γλυκόζη Ουρικό οξύ υσπεψία Χολόλιθοι Μυοπάθεια 11 1
Ενδοκρινολογική Κλινική ΓΝΘ Ιπποκρατείου /ντής αµ. επ. καθηγητής Α. Αβραµίδης Παχυσαρκία.Γ. Γουλής Ενδοκρινολόγος Ενδοκρινολογική Κλινική ΓΝΘ «Ιπποκράτειο» Τι είναι παχυσαρκία; αύξηση του λίπους του σώµατος ΒΜΙ - δείκτης µάζας σώµατος ΒΜΙ = βάρος (kg) / ύψος (m) BMI < < 18, kg / m : ελλιποβαρής 18,-,9 kg / m : φυσιολογικός,0-9,9 kg / m : υπέρβαρος > > 0,0 kg / m : παχύσαρκος Πού οφείλεται; τρόπος ζωής διαιτητικές συνήθειες κοινωνικοί και οικονοµικοί λόγοι ενδοκρινικές παθήσεις φάρµακα γενετικά σύνδροµα Τι προβλήµατα προκαλεί; ιατρικά προβλήµατα υπέρταση δυσλιπιδαιµία σακχαρώδης διαβήτης έµφραγµα του µυοκαρδίου αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο καρκίνος οστεοαρθρίτιδα κατάθλιψη Πώς προσεγγίζεται; εξειδικευµένος ιατρός εκτίµηση κινδύνου εφαρµογή κατάλληλης θεραπείας οµάδα αντιµετώπισης παχυσαρκίας ενδοκρινολόγος διαιτολόγος κλινικός ψυχολόγος / ψυχίατρος χειρουργός αλλαγή τρόπου ζωής δίαιτα άσκηση φαρµακευτικές θεραπείες χειρουργικές θεραπείες 6
Μετεκπαιδευτικά Μαθήµατα Ενδοκρινολογίας 00 αλλαγή τρόπου ζωής ενηµέρωση αλλαγή διαιτητικών συνηθειών αύξηση σωµατικής άσκησης ψυχολογική υποστήριξη ψυχοθεραπεία δίαιτα στόχοι ιδανικό βάρος ρυθµός απώλειας ηµερήσια πρόσληψη θερµίδων βασικός µεταβολικός ρυθµός φυσική δραστηριότητα ισορροπηµένη διατροφή κατανοµή των θερµίδων στα γεύµατα 7 8 φάρµακα παρελθόν αµφεταµίνες δεξφενφλουραµίνη φάρµακα - παρόν ορλιστάτη σιµπουτραµίνη µετφορµίνη Ορλιστάτη αποτελεσµατικότητα απώλεια > 10% βάρους σώµατος 6.9% µε ορλιστάτη και δίαιτα 1.9% µε δίαιτα µόνο ανεπιθύµητες ενέργειες αυξηµένη αποβολή λίπους στα κόπρανα? επίπεδα λιποδιαλυτών βιταµινών Sjostrom L. Lancet :167, 1998 9 10 Σιµπουτραµίνη αποτελεσµατικότητα απώλεια > % βάρους σώµατος 9% µε ορλιστάτη και δίαιτα 19% µε δίαιτα µόνο ευνοϊκή δράση στο µεταβολισµό ανεπιθύµητες ενέργειες αύξηση αρτηριακής πίεσης & καρδιακής συχνότητας ξηροστοµία Bray GA. Obes Res 7:89, 1999 STORM Study Group. Lancet 6:119, 000 11 Συµπεράσµατα παχυσαρκία συχνή πάθηση σοβαροί κίνδυνοι δύσκολη αντιµετώπιση κατάλληλη προσέγγιση 1