Ευρωπαϊκό Πρόγραµµα HERMES ιδακτέα Ύλη Νοσηµάτων Αναπνευστικού Ενηλίκου Π Υ Ε.1 Ε.2 Ε.3 Επίπεδο 1: Γνώση ικανή για σωστή διαλογή του περιστατικού (Ε.1) Eπίπεδο 2: Γνώση ικανή για αντιµετώπιση υπό επιτήρηση (ή παραποµπή) (Ε. 2) Eπίπεδο 3: Προηγµένη γνώση ικανή για ανεξάρτητη εξάσκηση της ειδικότητας (Ε.3) Opt : Προαιρετικό (Π) Man: Υποχρεωτικό (Υ) Ενότητα Α.1: οµή και Λειτουργία του Αναπνευστικού Συστήµατος Α.1.1 Ανατοµία Α.1.2 Ανάπτυξη και Γήρανση του αναπνευστικού συστήµατος Α.1.3 Φυσιολογία Α.1.4 Παθοφυσιολογία Α.1.5 Μικροβιολογία Α.1.6 Γενετική Α.1.7 Φαρµακολογία Α.1.8 Παθολογία Α.1.9 Ανοσολογία και Αµυντικοί Μηχανισµοί Α.1.10 Μοριακή βιολογία Α.1.11 Βιοχηµεία είτε επιπλέον την ενότητα : I * Ενότητα B.1: Νοσήµατα των Αεραγωγών Β.1.1 Άσθµα Β.1.2 Οξεία βρογχίτιδα Β.1.3 Χρόνια βρογχίτιδα Β.1.4 Χρόνια Αποφρακτική Πνευµονοπάθεια (χρόνια αποφρακτική βρογχίτιδα και /ή εµφύσηµα) Β.1.5 Βρογχιολίτιδα Β.1.6 Βρογχιεκτασίες Β.1.7 Στένωση και µαλάκυνση αεραγωγών Β.1.8 Τραχειο-οισοφαγικό συρίγγιο Β.1.9 Νόσος ανώτερων αεραγωγών Β.1.10 υσλειτουργία φωνητικών χορδών * Β.1.11 Εισπνοή ξένου σώµατος Β.1.12 Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόµηση είτε επιπλέον τις ενότητες: B.2, B.4, B.5, B.6, B.8, B.9, B.10, B.14, B.15, B.16, B.17, B.18, B.19, B.20, B.21 Ενότητα B.2: Νεοπλάσµατα του Θώρακα Β.2.1 Καρκίνος του πνεύµονα Β.2.2 Μεταστατικοί πνευµονικοί όγκοι Β.2.3 Μεσοθηλίωµα Β.2.4 Μεταστατικοί και άλλοι όγκοι του υπεζωκότα Β.2.5 Καλοήθεις ενδοθωρακικοί όγκοι 1
Β.2.6 Όγκοι του µεσοθωρακίου Β.2.7 Όγκοι του θωρακικού τοιχώµατος Β.2.8 Σάρκωµα Β.2.9 Λέµφωµα είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.6, Β.11, Β.12, Β.13, Β.14 Ενότητα B.3: Μη Φυµατιώδεις Λοιµώξεις του Αναπνευστικού Συστήµατος Β.3.1 Λοιµώξεις του ανώτερου αναπνευστικού Β.3.2 Λοιµώξεις του κατώτερου αναπνευστικού Β.3.3 Πνευµονία της κοινότητας Β.3.4 Ενδονοσοκοµειακή Πνευµονία Β.3.5 Πνευµονία στον ανοσοκατασταλµένο ασθενή Β.3.6 Λοιπές Πνευµονίες Β.3.7 Παραπνευµονική Υπεζωκοτική συλλογή και Εµπύηµα Β.3.8 Πνευµονικό Απόστηµα Β.3.9 Μυκητιασικές Λοιµώξεις Β.3.10 Παρασιτικές Λοιµώξεις Β.3.11 Επιδηµικές Ιογενείς Λοιµώξεις είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1.6, Β.7, Β.8, Β.10, Β.11, Β.12, Β.13, Β.15, Β.16, Β.17, Β.18, Β.20 Ενότητα B.4: Φυµατίωση Β.4.1 Πνευµονική Φυµατίωση Β.4.2 Εξω-πνευµονική Φυµατίωση Β.4.3 Φυµατίωση στον ανοσοκατασταλµένο ασθενή Β.4.4 Λανθάνουσα φυµατίωση Β.4.5 Μη-Φυµατιώδεις Μυκοβακτηριδιακές λοιµώξεις είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.6, Β.10, Β.11, Β.12, Β.13, Β.16, Β.20 Ενότητα B.5: Πνευµονικές Αγγειακές Παθήσεις Β.5.1 Πνευµονική εµβολή Β.5.2 Πρωτοπαθής Πνευµονική Υπέρταση Β.5.3 ευτεροπαθής Πνευµονική Υπέρταση Β.5.4 Αγγειίτιδα και ιάχυτη Πνευµονική Αιµορραγία Β.5.5 Ανώµαλη αρτηριο-φλεβώδης επικοινωνία είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.7, Β.10, Β.11, Β.14, Β.15, Β.16 Ενότητα B.6: Επαγγελµατικά και Περιβαλλοντολογικά Νοσήµατα Β.6.1 Επαγγελµατικό Άσθµα Β.6.2 Σύνδροµο υπεραντιδραστικών αεραγωγών Β.6.3 Πνευµονοκονίωση και νοσήµατα σχετιζόµενα µε τον αµίαντο Β.6.4 Πνευµονία εξ υπερευαισθησίας Β.6.5 Νοσήµατα από έκθεση σε κόνεις και τοξικά αέρια Β.6.6 Νοσήµατα από έκθεση σε οικιακή µόλυνση Β.6.7 Νοσήµατα από έκθεση σε ατµοσφαιρική ρύπανση 2
Β.6.8 Νόσος από έκθεση στο κάπνισµα Β.6.9 Νόσος του υψοµέτρου Β.6.10 Νόσος της καταδύσεως είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.2, Β.3, Β.4, Β.7, Β.9, Β.10, Β.11, Β.17, Β.18 Ενότητα 7: ιάχυτες Παρεγχυµατικές (διάµεσες) Πνευµονικές Παθήσεις Β.7.1 Σαρκοείδωση Β.7.2 Ιδιοπαθείς διάµεσες πνευµονίες που περιλαµβάνουν την Ιδιοπαθή Πνευµονική Ίνωση (IPF), την Μη-Eιδική ιάµεση Πνευµονία (NSIP), την Κρυπτογενή Οργανούµενη Πνευµονία (COP), την Οξεία ιάµεση Πνευµονία (AIP), την Αναπνευστική Βρογχιολίτιδα σε συνδυασµό µε ιάµεση Πνευµονική Νόσο (RB-ILD), την Αποφολοιδωτική ιάµεση Πνευµονία (DIP), και την Λεµφοειδή ιάµεση Πνευµονία (LIP). Β.7.3 Κρυπτογενής Οργανοποιός Πνευµονία (COP) αγνώστου αιτιολογίας / Αποφρακτική Βρογχιολίτιδα µε οργανούµενη πνευµονία (BOOP). είτε επιπλέον τις ενότητες:β.3, Β.5, Β.6, Β.8, Β.10, Β.14, Β.15, Β.18, Β.19, Β.20, Β.21 Ενότητα Β.8: Ιατρογενή Νοσήµατα Β.8.1 Πνευµονικά νοσήµατα από φάρµακα Β.8.2 Επιπλοκές των επεµβατικών τεχνικών Β.8.3 Νοσήµατα µετά από έκθεση σε ακτινοβολία είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.7, Β.9, Β.10, Β.11, Β.12, Β.13, Β.14, Β.17, Β.19, Β.20. Ενότητα Β.9: Οξεία Πνευµονική Βλάβη Β.9.1 Πνευµονική βλάβη εκ εισπνοής Β.9.2 Τραυµατική θωρακική βλάβη είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.6, Β.8, Β.10, Β.11, Β.12, Β.13 Ενότητα Β.10: Αναπνευστική Ανεπάρκεια Β.10.1 Σύνδροµο Οξείας Αναπνευστικής υσχέρειας Β.10.2 Αποφρακτική Αναπνευστική Νόσος Β.10.3 Νευροµυική Νόσος Β.10.4 Νόσος του Θωρακικού Τοιχώµατος Β.10.5 Άλλα περιοριστικά νοσήµατα είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.4, Β.5, Β.6, Β.7, Β.8, Β.9, Β.11, Β.12, Β.13, Β.14, Β.15, Β.16, Β.17, Β.18, Β.19, Β.20, Β.21 Ενότητα Β.11: Νοσήµατα της Υπεζωκοτικής Κοιλότητας Β.11.1 Υπεζωκοτική συλλογή Β.11.2 Χυλοθώρακας Β.11.3 Αιµοθώρακας Β.11.4 Ινοθώρακας Β.11.5 Πνευµοθώρακας 3
είτε επιπλέον τις ενότητες:β.2, Β.3, Β.4, Β.5, Β.6, Β.8, Β.9, Β.10, Β.13, Β.14, Β.15, Β.16, Β.19, Β.20, Β.21 Ενότητα 12: Νοσήµατα του Θωρακικού Τοιχώµατος, των Αναπνευστικών Μυών και του ιαφράγµατος Β.12.1 Ανωµαλίες του Θωρακικού Τοιχώµατος Β.12.2 Νευροµυικά Νοσήµατα Β.12.3 Παράλυση του Φρενικού Νεύρου Β.12.4 ιαφραγµατοκήλη είτε επιπλέον τις ενότητες:β.2, Β.3, Β.4, Β.8, Β.9, Β.10, Β.14, Β.15, Β.19 Ενότητα 13: Νοσήµατα του Μεσοθωρακίου, εξαιρουµένων των Όγκων Β.13.1 Μεσοθωρακίτιδα Β.13.2 Ινώδες Μεσοθωράκιο Β.13.3 Πνευµοµεσοθωράκιο είτε επιπλέον τις ενότητες:β.2, Β.3, Β.4, Β.8, Β.9, Β.10, Β.11, Β.15 Ενότητα 14: Πνευµονικές και Υπεζωκοτικές εκδηλώσεις Συστηµατικών Έξω-Πνευµονικών Νοσηµάτων Β.14.1 Νοσήµατα του Κολλαγόνου Β.14.2 Νοσήµατα του Καρδιαγγειακού συστήµατος Β.14.3 Νοσήµατα του Γαστρεντερικού συστήµατος Β.14.4 Αιµατολογικά Νοσήµατα Β.14.5 Παχυσαρκία Β.14.6 Σύνδροµο Υπεραερισµού είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.2, Β.5, Β.7, Β.8, Β.10, Β.11, Β.12, Β.16, Β.19, Β.20 Ενότητα 15: Γενετικά Νοσήµατα και υσπλασίες Β.15.1 Κυστική Ίνωση του Πνεύµονα Β.15.2 Πρωτοπαθής υσκινησία Κροσσών Β.15.3 Έλλειψη α1-αντιθρυψίνης Β.15.4 Συγγενείς ανωµαλίες είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.5, Β.7, Β.10, Β.11, Β.12, Β.13, Β.16, Β.19, Β.20, Β.21 Ενότητα 16: Εγκυµοσύνη και Αναπνευστικά Νοσήµατα Β.16.1 Βρογχικό Άσθµα Β.16.2 Κυστική Ίνωση Β.16.3 Φυµατίωση Β.16.4 Σαρκοείδωση Β.16.5 Περιοριστικά Αναπνευστικά Νοσήµατα Β.16.6 Αναπνευστικά νοσήµατα επαγόµενα από την εγκυµοσύνη είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.4, Β.5, Β.10, Β.11, Β.14, Β.15, Β.17, Β.19 4
Ενότητα 17: Αλλεργικά Νοσήµατα (σχετιζόµενα µε την Ανοσοσφαιρίνη ΙgE) Β.17.1 Νόσος των ανώτερων αεραγωγών Β.17.2 Βρογχικό Άσθµα Β.17.3 Βρογχοπνευµονική Ασπεργίλωση Β.17.4 Αναφυλαξία είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.6, Β.8, Β.10, Β.16, Β.18 Ενότητα 18: Ηωσινοφιλικά Νοσήµατα Πνευµόνων Β.18.1 Μη-Ασθµατοειδής Ηωσινοφιλική Βρογχίτιδα Β.18.2 Οξεία και Χρόνια Ηωσινοφιλική Πνευµονία Β.18.3 Υπερηωσινοφιλικό Σύνδροµο Β.18.4 Σύνδροµο Churg-Strauss είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.6, Β.7, Β.10, Β.17, Ενότητα 19: ιαταραχές της Αναπνοής κατά τον Ύπνο Β.19.1 Σύνδροµο Αποφρακτικής Άπνοιας κατά τον Ύπνο Β.19.2 Σύνδροµο Κεντρικής Άπνοιας κατά τον Ύπνο Β.19.3 Σύνδροµο Παχυσαρκίας Υποαερισµού είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.7, Β.8, Β.10, Β.11, Β.12, Β.14, Β.15, Β.16 Ενότητα 20: Πνευµονικά Νοσήµατα από Ανοσοανεπάρκεια Β.20.1 Σύνδροµο Συγγενούς Ανοσοανεπάρκειας Β.20.2 Σύνδροµο Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας Β.20.3 Πνευµονικά νοσήµατα που σχετίζονται µε τον HIV Β.20.4 Πνευµονικά νοσήµατα από επιδράσεις φαρµάκων Β.20.5 Πνευµονική νόσος µετά από µεταµόσχευση Β.20.6 Ανοσοανεπάρκεια µετά από µεταµόσχευση είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.3, Β.4, Β.7, Β.8, Β.10, Β.11, Β.14, Β.15 Ενότητα 21: Σπάνια Πνευµονικά Νοσήµατα Β.21.1 Ιστιοκυτάρωση τύπου Langerhans Β.21.2 Λεµφαγγειολειοµυοµάτωση Β.21.3 Πνευµονική Κυψελιδική Πρωτεΐνωση Β.21.4 Αµυλοείδωση είτε επιπλέον τις ενότητες:β.1, Β.7, Β.10, Β.11, Β.15 Γ. Συµπτώµατα και Σηµεία Γ.1.1 ύσπνοια Γ.1.2 Συριγµός Γ.1.3 Κριγµός Γ.1.4 Τραχύτητα Γ.1.5 Βήχας Γ.1.6 Απόχρεµψη 5
Γ.1.7 Θωρακικό άλγος Γ.1.8 Αιµόπτυση Γ.1.9 Ροχαλητό Γ.1.10 Γενικά συµπτώµατα όπως: πυρετός, απώλεια βάρους, οίδηµα, νυκτουρία, υπνηλία κατά την διάρκεια της ηµέρας Γ.1.11 Παθολογικά ευρήµατα κατά την επισκόπηση, όπως : κυάνωση, παθολογικός τύπος αναπνοής, πληκτροδακτυλία, δυσπλασίες του θωρακικού τοιχώµατος, σύνδροµο άνω κοίλης φλέβας, σύνδροµο Horner Γ.1.12 Παθολογικά ευρήµατα κατά την ψηλάφηση και την επίκρουση Γ.1.13 Παθολογικά ευρήµατα κατά την ακρόαση.1. Λειτουργικές οκιµασίες του Αναπνευστικού Συστήµατος.1.1 Στατικοί και υναµικοί πνευµονικοί όγκοι - ερµηνεία και εκτέλεση.1.2 Πληθυσµογραφία - ερµηνεία.1.3 Ανταλλαγή αερίων - ερµηνεία.1.4 Αξιολόγηση αερίων αίµατος και οξυµετρίας - ερµηνεία και εκτέλεση.1.5 οκιµασία βρογχικής πρόκλησης - ερµηνεία και εκτέλεση.1.6 οκιµασίες άσκησης συµπεριλαµβανοµένων της δοκιµασίας κόπωσης στο περπάτηµα και της εργοσπιροµετρίας (δοκιµασία καρδιο-πνευµονικής άσκησης) - ερµηνεία και εκτέλεση.1.7 Εκτίµηση της µηχανικής της αναπνοής - ερµηνεία.1.8 Μετρήσεις ενδοτικότητας - - ερµηνεία *.1.9 Αξιολόγηση αναπνευστικών µυών - ερµηνεία *.1.10 Μέτρηση αερισµού-αιµάτωσης - ερµηνεία.1.11 Μέτρηση παράκαµψης (shunt) *.1.12 Μελέτη Ύπνου - ερµηνεία και εκτέλεση.1.13 Εκτίµηση του ελέγχου του αερισµού - ερµηνεία *.2. Άλλες τεχνικές.2.1 Ορολογικές και αιµατολογικές εξετάσεις σχετιζόµενες µε τα νοσήµατα του αναπνευστικού συστήµατος - ερµηνεία.2.2 Ανάλυση των συστατικών του εκπνεόµενου αέρα συµπεριλαµβανοµένων του NO, CO και των προϊόντων συµπύκνωσης της αναπνοής.2.3 οκιµασία πρόκλησης πτυέλου.2.4 Μελέτη του πτυέλου.2.5 οκιµασία δερµατικής φυµατινοαντίδρασης.2.6 ερµατικές αλλεργικές δοκιµασίες.2.7 Υπερηχογραφική απεικόνιση του υπεζωκότα.2.8 Θωρακοκέντηση.2.9 Τυφλή βιοψία υπεζωκότα δια βελόνης.2.10 Πλευροσκόπηση (ιατρική θωρακοσκόπηση).2.11 Βρογχοσκόπηση µε εύκαµπτο βρογχοσκόπιο.2.12 ιαβρογχική βιοψία.2.13 ιαβρογχική αναρρόφηση δια βελόνης.2.14 Ενδοβρογχική υπερηχογραφία *.2.15 Βρογχοκυψελιδική έκπλυση.2.16 Βρογχογραφία 6
.2.17 Βρογχοσκόπηση µε άκαµπτο βρογχοσκόπιο.2.18 Επεµβατικές βρογχοσκοπικές τεχνικές συµπεριλαµβανοµένης της φθορίζουσας βρογχοσκόπησης, της βραχυθεραπείας, της ενδοβρογχικής ακτινοθεραπείας, των λέιζερ και της ηλεκτροπηκτικής κρυοθεραπείας, της φωτοδυναµικής θεραπείας, της τοποθέτησης stent.2.19 ιαδερµική βιοψία δια βελόνης.2.20 Αναρρόφηση δια λεπτής βελόνης κυτταρολογικού υλικού από λεµφαδένα.2.21 Καθετηριασµός δεξιάς καρδιάς.2.22 Ακτινογραφία θώρακος.2.23 Φθοριοσκόπηση.3. Τεχνικές σε Συνεργασία µε άλλες Ειδικότητες.3.1 Απεικόνιση του θώρακα (ακτινογραφία, αξονική, µαγνητική).3.2 Τεχνικές πυρηνικής ιατρικής (σπινθηρογράφηµα πνευµόνων και οστών, PET).3.3 Ηλεκτροκαρδιογράφηµα.3.4 Υπέρηχος καρδιάς.3.5 Υπέρηχοι.3.6 ιοισοφάγειο υπερηχογράφηµα.3.7 Μέτρηση ph οισοφάγου.3.8 Κυτταρολογία / Ιστολογία - ερµηνεία **.3.9 Μικροβιολογικές εξετάσεις - ερµηνεία ** Ε. Θεραπευτικές Μέθοδοι και Προληπτικά Μέτρα Ε.1.1 Συστηµατική / Εισπνεοµένη Φαρµακευτική Αγωγή Ε.1.2 Χηµειοθεραπεία Ε.1.3 Άλλη συστηµατική αντι-νεοπλασµατική αγωγή Ε.1.4 Ανοσοθεραπεία συµπεριλαµβανοµένης της θεραπείας απέ- /υπόευαισθητοποίησης Ε.1.5 Οξυγονοθεραπεία Ε.1.6 Υποστήριξη της Αναπνοής (επεµβατικός / µη επεµβατικός µηχανικός αερισµός / CPAP) Ε.1.7 Κάρδιο-Αναπνευστική Αναζωογόνηση Ε.1.8 Προεγχειρητικός έλεγχος Ε.1.9 Ενδοβρογχικές θεραπείες Ε.1.10 Μεσοπλεύριος καθετήρας παροχέτευσης Ε.1.11 Πλευρόδεση Ε.1.12 Φροντίδα στο σπίτι Ε.1.13 Παρηγορητική θεραπεία Ε.1.14 Πνευµονική Αποκατάσταση Ε.1.15 ιατροφικές παρεµβάσεις Ε.1.16 Θεραπεία αποκατάστασης του επιφανειοδραστικού παράγοντα (surfactant) Ε.1.17 Γονιδιακή θεραπεία Ε.1.18 Αρχές της θεραπείας µε βλαστικά κύτταρα Ε.1.19 ιακοπή καπνίσµατος Ε.1.20 Εµβολιασµοί και έλεγχος των λοιµώξεων 7
Ε.1.21 Άλλα προληπτικά µέτρα Ζ. Γενικά πεδία Ζ.1.1 Μεταβίβαση πληροφοριών συµπεριλαµβανοµένης της εκπαίδευσης των ασθενών και την δηµόσια επαγρύπνηση Ζ.1.2 Αξιολόγηση της βιβλιογραφίας Ζ.1.3 Έρευνα Ζ.1.4 ιδακτικό έργο Ζ.1.5 Εγγύηση διενέργειας ποιοτικού έλεγχου στην εξάσκηση του ιατρικού επαγγέλµατος Ζ.1.6 Συνεργασία πολλών ειδικοτήτων Ζ.1.7 ιαχείριση και διοίκηση Ζ.1.8 Ηθική H. Επάρκεια σε πεδία άλλων Ειδικοτήτων Η.1.1 Εντατική θεραπεία Η.1.2 Μονάδα αυξηµένης φροντίδας (HDU) Θ. Γνώση Συνοδών Πεδίων σχετιζόµενα µε την Πνευµονολογία του Ενήλικα Θ.1.1 Θωρακοχειρουργική (συµπεριλαµβανοµένης της µεταµόσχευσης του πνεύµονα) Θ.1.2 Ακτινοθεραπεία Θ.1.3 Πνευµονολογία Παίδων Θ.1.4 Φυσιοθεραπεία αναπνευστικού Θ.1.5 Άλλες σχετιζόµενες ιατρικές ειδικότητες Ι. Περαιτέρω πεδία σχετιζόµενα µε την Πνευµονολογία Ι.1.1 Επιδηµιολογία Ι.1.2 Στατιστική Ι.1.3 Τεκµηριωµένη Ιατρική Ι.1.4 Μέτρα Ποιότητας Ζωής Ι.1.5 Ψυχολογικοί παράγοντες που σχετίζονται µε την εξέλιξη των αναπνευστικών συµπτωµάτων * Ι.1.6 Ψυχολογικές επιπτώσεις της χρόνιας αναπνευστικής νόσου * Ι.1.7 Θέµατα ηµόσιας Υγείας Ι.1.8 Οργάνωση του Συστήµατος Υγείας ανά την Ευρώπη Ι.1.9 Οικονοµία του Συστήµατος Υγείας ανά την Ευρώπη Ι.1.10 Αποζηµίωση και νοµικά θέµατα * Η Οµάδα Εργασίας θεωρεί ότι αυτά τα θέµατα θα πρέπει να επαναξιολογηθούν στο άµεσο µέλλον. ** Η Οµάδα Εργασίας έχει ξαναγράψει αυτά τα θέµατα και τα έχει διασκευάσει σύµφωνα µε τα πρόσφατα βιβλιογραφικά δεδοµένα. 8