ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ, ΣΚΕΨΕΙΣ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ 4 ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΒΑΘΜΟΦΟΡΩΝ ΚΛΑΔΟΥ ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ Με οδηγό την πανελλήνια έρευνα στις Ομάδες Προσκόπων στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΟΜΑΔΑ ΜΑΖΙ», λαμβάνοντας υπόψη τις συναντήσεις της Εφορείας Κλάδου Προσκόπων ΓΕ με τους Βαθμοφόρους του συνόλου σχεδόν των Περιφερειακών Εφορειών το 2014 και την εμπειρία που έχει αποκομίσει ο Κλάδος Προσκόπων από τις Πανελλήνιες δράσεις των τελευταίων χρόνων (4 ο Πανελλήνιο Προσκοπικό Τζάμπορη το 2010, 1 η Συνάντηση Βαθμοφόρων Κλάδου Προσκόπων το 2014, 5 η Πανελλήνια Ναυτοπροσκοπική Regatta το 2014) παρατίθενται πιο κάτω διαπιστώσεις που είναι άμεσα συνδεδεμένες με το Προσκοπικό Πρόγραμμα που παρέχεται στους Προσκόπους μας και προτάσεις μεθοδολογικών αλλαγών που θα αποτελέσουν την αφορμή συζήτησης στο 4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Βαθμοφόρων του Κλάδου Προσκόπων. Διαπιστώσεις: Έλλειψη χρόνου και δύσκολες κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες, τόσο για τους ενήλικους εθελοντές, όσο και για τα παιδιά της ηλικιακής ομάδας του Προσκόπου Μικρός μέσος όρος ηλικίας Αρχηγών Ομάδων Προσκόπων - Γρήγορη εναλλαγή καθηκόντων - μικρός χρόνος παραμονής στο Τμήμα Συχνή έλλειψη, στους Βαθμοφόρους, των κατάλληλων Προσκοπικών βιωμάτων και εμπειριών Προγράμματα δράσεων που δεν ανταποκρίνονται στις επιθυμίες και τις ανάγκες των Προσκόπων, δεν διακρίνονται για την πρωτοτυπία, την ένταση, τα στοιχεία περιπέτειας και τη ζωή στην ύπαιθρο Έλλειψη ικανού υποστηρικτικού υλικού και εφαρμογής άτυπης εκπαίδευσης Μεθοδολογικοί πειραματισμοί εκτός του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τον Κλάδο Προσκόπων Πολύπλοκη διαδικασία Προγραμματισμού που οδηγεί στη μη σωστή εφαρμογή του ή/και σε υπερβολική ενασχόληση με τη διαδικασία και «φτωχό» αποτέλεσμα Απαιτητικό Πρόγραμμα Προόδου, με αντικειμενική δυσκολία εφαρμογής και ολοκλήρωσης του (βέλη-ερασιτεχνικές ασχολίες) Μη αποτελεσματική λειτουργία της Εκπαίδευσης Στελεχών Δυσκολία προσαρμογής της Άμιλλας στις ανάγκες των Ενωμοτιών Δυσκολία στην εφαρμογή στη πράξη του κατ Ενωμοτίες Συστήματος και την ουσιαστική λειτουργία της Ενωμοτίας-μικρής παρέας Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, προτείνονται οι ακόλουθες μεθοδολογικές βελτιώσεις, που θεωρούμε ότι θα ενδυναμώσουν την λειτουργία του κατ Ενωμοτίες Συστήματος αλλά και θα ενισχύσουν την ένταση στη δράση και περιπέτεια, στην Ομάδα Προσκόπων.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ: Στην αρχή της Προσκοπικής χρονιάς, το Αρχηγείο της Ομάδας θέτει τους ετήσιους στόχους, οι οποίοι μπορεί να είναι δράσεις ή ενέργειες που απαιτούν μεγαλύτερη προσπάθεια από το Τμήμα για να πραγματοποιηθούν (π.χ. ανακαίνιση της εστίας, δράση εξωτερικού, συμμετοχή σε πανελλήνιες δράσεις κ.ά.). Στο Συμβούλιο Τιμής Ομάδας προγραμματισμού συζητούνται οι στόχοι της Ομάδας που έθεσε το Αρχηγείο και γίνονται τυχόν συμπληρωματικές προτάσεις από τα Στελέχη. Το Τακτικό Συμβούλιο Τιμής Ομάδας πραγματοποιείται κάθε μήνα. Ωστόσο ο προγραμματισμός των δράσεων της Ομάδας και των Ενωμοτιών θα γίνεται κάθε δύο (2) μήνες, με τη διαδικασία που ακολουθείται και σήμερα. Οι δράσεις που θα πρέπει να προγραμματίζονται για το επόμενο δίμηνο, θα είναι κατανεμημένες ως εξής: Δύο (2) δράσεις υπαίθρου (κατά προτίμηση η μια με διανυκτέρευση), Δύο (2) Ενωμοτιακές δράσεις και Τέσσερις (4) δράσεις από τους υπόλοιπους Τομείς (Πνευματική Καλλιέργεια Σωματική Αγωγή Κοινωνική Συνεργασία Τεχνικές Δεξιότητες), εκ των οποίων η μια τουλάχιστον Περιβάλλοντος Πόλης. Το κεντρικό θέμα κάθε δράσης επικεντρώνεται σε έναν Τομέα Ενδιαφέροντος, αποφεύγοντας τους πολύπλοκους συνδυασμούς, αφού με τις οκτώ (8) δράσεις επιτυγχάνεται η σύμμετρη ενασχόληση. Σε περίπτωση που ένας μήνας έχει πέντε (5) Σαββατοκύριακα (δηλαδή εννέα (9) δράσεις το δίμηνο) τότε το Αρχηγείο επιλέγει το είδος δράσης αλλά και τον Τομέα που θέλει να καλύψει. Παράλληλα, τροποποιείται η δομή της δράσης κλειστού χώρου, η οποία επεκτείνεται κατά 30 (σύνολο 2 ώρες), ώστε με ευχέρεια χρόνου να υλοποιείται το πρόγραμμα. Μέσα από το εύρος των δραστηριοτήτων του προγράμματος της Ομάδας Προσκόπων παρέχονται κίνητρα και ευκαιρίες για την ανάπτυξη της προσωπικότητας κάθε Προσκόπου, που πρέπει να αποτελεί κύριο μέλημα του Αρχηγού. ΠΡΟΟΔΟΣ του ΠΡΟΣΚΟΠΟΥ: Οι προϋποθέσεις απόκτησης κάθε Βέλους αναπροσαρμόζονται δίνοντας βαρύτητα σε επιλεγμένες γνώσεις των αντικειμένων Προσκοπικής Τεχνικής και στη διαβίωση στο ύπαιθρο, με στόχο την ουσιαστική ολοκλήρωση της Προόδου, λαμβάνοντας υπόψη και το χρόνο παραμονής ενός Προσκόπου στην Ομάδα (4 χρόνια). Για την απόκτηση κάθε Βέλους, ο Πρόσκοπος θα πρέπει να ολοκληρώσει μια Ερασιτεχνική Ασχολία από διαφορετική κατηγορία κάθε φορά. Η διήμερη εκδρομή-εξερεύνηση μεταφέρεται από το Χρυσό Βέλος στο Χρυσό Τρίφυλλο. Έτσι διευκολύνεται η απόκτηση του Χρυσού Βέλους κατά τη διάρκεια της χρονιάς (και η ουσιαστική παρουσία του στην Ομάδα) ενώ παράλληλα αναβαθμίζεται η έννοια και η αξία του Χρυσού Τρίφυλλου ως καταληκτικού στόχου της Προόδου, το οποίο για απονεμηθεί στον Πρόσκοπο θα πρέπει να:
- του έχει απονεμηθεί το Χρυσό Βέλος, - να οργανώσει, να συμμετάσχει και να παρουσιάσει μια εκδρομή-εξερεύνηση με διανυκτέρευση, - να οργανώσει μια Ενωμοτιακή δράση υπαίθρου και - να ολοκληρώσει μια (1) Ερασιτεχνική Ασχολία από τις υπόλοιπες κατηγορίες που δεν έχει καλύψει στα Βέλη. Οι Ερασιτεχνικές Ασχολίες ανανεώνονται σε ότι αφορά στον τρόπο κατηγοριοποίησής τους, τον αριθμό και το περιεχόμενό τους. Δημιουργούνται έξι (6) ελκυστικές για τα ενδιαφέροντα των σημερινών παιδιών θεματικές ενότητες (προς αποφυγή ταύτισης τους με τους 5 Τομείς Ενδιαφερόντων) με όνομα και περιεχόμενο στοχευμένο στις ανάγκες του Προσκόπου (π.χ. Περιπέτειας, Ζωής στην Πόλη, Περιβάλλοντος κ.λπ.). Κάθε ενότητα περιλαμβάνει συγκεκριμένο και «διαχειρίσιμο» αριθμό αντικειμένων ενασχόλησης, για κάθε ένα από τα οποία θα υπάρχουν καταγεγραμμένες ιδέες δράσεων και ενεργειών, από τις οποίες και θα επιλέγει ο Πρόσκοπος. Η ερασιτεχνική ασχολία, με την οποία θα ασχολείται ο Πρόσκοπος, θα πρέπει να ενσωματώνεται στο πρόγραμμα δράσης της Ενωμοτίας ή και της Ομάδας του έτσι ώστε έμπρακτα να επιβεβαιώνεται η ουσιαστική ενασχόληση του. Για κάθε ερασιτεχνική ασχολία θα υπάρχει και αντίστοιχο σήμα που θα φέρεται στη Στολή του Προσκόπου. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ: Η Εκπαίδευση των Στελεχών / Πρότυπη Ενωμοτία που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Συμβουλίου Τιμής Ομάδας, επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της Προσκοπικής χρονιάς. Στο διάστημα αυτό, το Σ.Τ.Ο. υλοποιεί ενέργειες και δράσεις, ακολουθώντας συγκεκριμένη δομή και χρονοδιάγραμμα, που παρέχονται από την Εφορεία Κλάδου Προσκόπων Γ.Ε., με στόχο τη βιωματική εκπαίδευση και υποστήριξη των Στελεχών. Η Εκπαίδευση των Στελεχών / Πρότυπη Ενωμοτία υποστηρίζεται με ανάλογο υλικό (ιδέες δράσεων και ενεργειών) για κάθε χρονική περίοδο (π.χ. α τρίμηνο, κατασκήνωση κ.λπ.) που θα εκδώσει η Εφορεία Κλάδου Προσκόπων Γ.Ε. Για την ενίσχυση του ρόλου των Στελεχών, ενθαρρύνεται η πραγματοποίηση Συναντήσεων και Δράσεων Στελεχών (π.χ. Τζαμπορέτο) ανά Περιφερειακή Εφορεία, χωρίς να αποτελεί απαραίτητη υποχρέωση για την ολοκλήρωση της Εκπαίδευσης Στελεχών, αλλά ευκαιρία για δράση και παροχή πρωτότυπου και ελκυστικού προγράμματος στη φύση. ΑΜΙΛΛΑ ΕΝΩΜΟΤΙΩΝ: Αναμορφώνεται η μέχρι σήμερα εφαρμοζόμενη Άμιλλα Ενωμοτιών και θεσπίζεται ο πανελλήνιος θεσμός των «Ενωμοτιακών Προκλήσεων», που περιλαμβάνει προκλήσεις/«αποστολές», οι οποίες διαβαθμίζονται από πλευράς γνώσεων, εμπειρίας
και λειτουργίας της Ενωμοτίας σε επίπεδο ΟΜΑΔΑΣ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ και ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ. Στη λήξη της Προσκοπικής χρονιάς και πριν την έναρξη των κατασκηνώσεων, ενθαρρύνεται η πραγματοποίηση συνάντησης των Ενωμοτιών που ολοκλήρωσαν το παιχνίδι, σε επίπεδο Περιφερειακής Εφορείας. Εναλλακτικά και για μαζικότερη συμμετοχή, αντίστοιχη συνάντηση μπορεί να διοργανώνεται σε κεντρικά σημεία της Ελλάδας, με τη σύμπραξη περισσότερων της μιας Περιφερειακών Εφορειών. Κάθε μια από τις παραπάνω προτάσεις, ενδυναμώνει ουσιαστικά το κατ Ενωμοτίες Σύστημα, δίνοντας βαρύτητα και προτεραιότητα στην αυτόνομη λειτουργία της Ενωμοτίας και παράλληλα, εντείνονται τα στοιχεία περιπέτειας, κατά κύριο λόγο με την ενίσχυση των δράσεων Ζωής Υπαίθρου. Είναι βέβαιο ότι οι αλλαγές αυτές χρειάζεται να δομηθούν με λεπτομέρεια, να οργανωθούν και να ολοκληρωθούν, αλλά εκτιμώνται ως χρήσιμες και αναγκαίες για την περαιτέρω ανάπτυξη του Κλάδου. Σε ενίσχυση των αλλαγών αυτών, αλλά και γενικότερα της μεθοδολογικής θεμελίωσης του Κλάδου Προσκόπων, προγραμματίζεται ανάλογο υποστηρικτικό υλικό, όπως: Το εγχειρίδιο του Κλάδου Προσκόπων, Ανάβαση στην Ομάδα Προσκόπων, Εισδοχή στην Κοινότητα Ανιχνευτών, Εκπαίδευση Στελεχών (εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ιδέες εφαρμογής), Δράσεις Ενωμοτίας (αναλυτικά υποδείγματα προγραμμάτων), Βιβλίο Ερασιτεχνικών Ασχολιών, Πίνακας Προόδου βιβλίο Προόδου Προσκόπου βιβλίο παρακολούθησης της Προόδου από το Βαθμοφόρο, Εγκόλπιο Ενωμοτάρχη, Προσαρμογή της Εκπαίδευσης του Κλάδου στα νέα δεδομένα. Θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και θετικό, οι παραπάνω προβληματισμοί και προτάσεις να συζητηθούν σε ανάλογες συναντήσεις Βαθμοφόρων του Κλάδου Προσκόπων κάθε Περιφερειακής Εφορείας και να αποτελέσουν πηγή προβληματισμού για ένα καλύτερο αύριο του Κλάδου Προσκόπων που θα σηματοδοτηθεί από το 4 ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Βαθμοφόρων του. Ο Προσκοπισμός ως Κίνηση χρειάζεται να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της εποχής. Πολλές φορές, μένουμε σε αυτό που έχουμε ζήσει ως παιδιά, που το έχουμε κάνει βίωμα και φοβόμαστε να το αλλάξουμε. Αν ζήσαμε καλά Προσκοπικά χρόνια, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία μας έτσι ώστε να ζήσουν και τα παιδιά στις Ομάδες μας ακόμα καλύτερα. Οι καιροί αλλάζουν και ο τρόπος που κάνουμε Προσκοπισμό πρέπει να αλλάζει. Το μόνο που μένει σταθερό είναι οι Αρχές μας και το Όραμα μας να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο. Στο πλαίσιο αυτό, με τη συνεργασία πολλών Βαθμοφόρων του Κλάδου Προσκόπων, εντοπίστηκαν ζητήματα που αφορούν στην καλή λειτουργία των Ενωμοτιών
και των Βαθμοφόρων των Ομάδων μας. Σε μια δύσκολη όμως εποχή, όπου ο ελεύθερος χρόνος αποτελεί πολυτέλεια για τους ανθρώπους και οι προκλήσεις είναι πολλές, οι Βαθμοφόροι μας επιλέγουν τον Προσκοπισμό για να προσφέρουν και να είναι συνειδητοί και αφοσιωμένοι εθελοντές. «Progress is impossible without change, and those who cannot change their minds cannot change anything» (η πρόοδος είναι αδύνατη χωρίς την αλλαγή και όσοι δεν μπορούν να αλλάξουν το μυαλό τους, δεν μπορούν να αλλάξουν τίποτα) George Bernand Shaw