Κλινικο-δερματοσκοπική προσέγγιση διάσπαρτων εξανθημάτων: Ψωρίαση και μιμητές

Κλινικο-δερματοσκοπική προσέγγιση διάσπαρτων εξανθημάτων: Ψωρίαση και μιμητές Χριστίνα Φωτιάδου Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος Επιστ. Συνεργάτης Α Δερματολογικής Κλινικής Α.Π.Θ

ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΗΣΗΣ ΜΕΛΑΓΧΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΜΗ-ΜΕΛΑΓΧΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΣΠΙΛΟΙ ΜΕΛΑΝΩΜΑ ΜΗ-ΜΕΛΑΓΧΡΩΜΑΤΙΚΟΙ ΟΓΚΟΙ ΛΟΙΜΩΔΕΙΣ ΔΕΡΜ/ΘΕΙΕΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΕΙΣ ΔΕΡΜ/ΘΕΙΕΣ

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΠΑΘΕΙΩΝ 1 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΒΛΑΒΩΝ (μονήρης όγκος, πολλαπλές φλεγμονώδεις δερματοπαθειες) 2 ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ (στιγμοειδές ή σπειροειδές ή σφαιριδιακό ή γραμμικό ή τηλεγγειακτατικό ή δίκην κόμματος, ή δίκην φουρκέτας, ή στεφανωτό) 3 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΓΓΕΙΩΝ (ομοιογενής ή ακανόνιστη ή κατά ομάδες ή ακτινωτή ή στα όρια της βλάβης) 4 ο ΒΗΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΩΝ Χ/ΚΩΝ (Εξελκώσεις, λευκωπό δίκτυο, λέπια επιφανειακά ή δίκην περιλαιμίου, γκρι-μπλέ κουκίδες, κύστεις δίκην κεγχρίων, ανοίγματα δίκην φαγεσώρων)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΩΝ Δ/ΘΕΙΩΝ Μελέτες με >10 περιστατικά Μελέτες με <10 περιστατικά Ψωρίαση Ομαλός Λειχήνας Δερματίτιδα/Έκζεμα Ροδόχρους Πιτυρίαση Σπογγοειδής Μυκητίαση Φαρμακευτικά εξανθήματα Κνίδωση Δερματίτιδα εκ στάσεως Ποροκεράτωση Μελαγχρωματικές πορφυρικές δερματοπάθειες Κνιδωτκή αγγειϊτιδα Ροδόχρους ακμή Γραμμωτός λειχήνας Σαρκοείδωση Υποδερματίτιδα Μορφέα

Ψωρίαση Ομαλός Λειχήνας Δερματίτιδα Ροδόχρους Πιτυρίαση Ποροκεράτωση Δερματοσκοπικά κριτήρια βοηθούν κλινική διαφοροδιάγνωση Μελαγχρωματικές Πορφυρικές Δερματοπάθειες Zalaudek I et al. Dermatology 2006;212:7-18 Lallas A et al. Br J Dermatol 2012;166:198-205

Αντίθετα. Φαρμακευτικά εξανθήματα Πολύμορφο ερύθημα Μορφέα Λιποειδική Νεκροβίωση Υποδερματίτιδα Κνίδωση Δυκτιωτή Πελίδνωση Σαρκοείδωση Σ. Sweet Η Δερματοσκόπηση δεν έχει διαγνωστική αξία

Α. ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΨΩΡΙΑΣΗΣ Στιγμοειδή αγγεία & ερυθρά σφαιρίδια Ομοιογενής κατανομή σ όλη την επιφάνεια της πλάκας Aνοικτό ερυθρό υπόβαθρο Επιφανειακά λευκά λέπια με διάχυτη κατανομή Ερυθροί δακτύλιοι αποτελούμενοι από σφαιρίδια (όχι συχνό, αλλά ειδικότητα) Β J D 2012; 168:198-205 /JAAD 2008;59:268-274 /Arch Dermatol 2007;143/ Dermatology 2006;212:7-18/ Dermatology 2003; 207:151-6

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΨΩΡΙΑΣΗΣ 1 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΒΛΑΒΩΝ πολλαπλές 2 ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ στιγμοειδές ή σφαιριδιακό 3 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΓΓΕΙΩΝ ομοιογενής κατανομή σ όλη την επιφάνεια της βλάβης(!) 4 ο ΒΗΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΩΝ Χ/ΚΩΝ λευκά επιφανειακά λέπια, διάχυτη κατανομή

Διαγνωστική αξία δερματοσκοπικών κριτηρίων ψωρίασης Στιγμοειδές αγγειακό πρότυπο, ομοιογενώς κατανεμημένο σ όλη την επιφάνεια της βλάβης + επιφανειακά διάσπαρτα λευκά λέπια 88% ειδικότητα & 84.9% ευαισθησία Lallas A et al, Br J Dermatol 2012; 166: 198-205

H Ιστοπαθολογική-Δερματοσκοπική συσχέτιση Ερυθρά σφαιρίδια Συνεστραμμένα & διατεταμένα τριχοειδή στις επιμηκυσμένες θηλές του χορίου Σ. AUSPITZ

International Dermoscopy Diploma

A: International Dermoscopy Diploma (Module 6) A B: Arch Dermatol 2007; 143 B

Προσωπικό αρχείο, DERMLITE,*10

Α Δερμ. Κλιν. ΑΠΘ, Molemax II, X30

Προσωπικό αρχείο, DERMLITE,*10

Προσωπικό αρχείο, DERMLITE,*10

Η συμβολή της δερματοσκόπησης στη διαφοροδιάγνωση μονήρους ερυθηματώδους πλάκας JAAD 2008;59:268-74

Η συμβολή της δερματοσκόπησης στη διαφοροδιάγνωση μονήρους ερυθηματώδους πλάκας JAAD 2008;59:268-74 BCC ΨΩΡΙΑΣΗ BOWEN

Δερματοσκοπική εκτίμηση συνεπειών μακρόχρονης τοπικής θεραπείας με ισχυρά στεροειδή στην ψωρίαση JAAD 2004;18:811-13 Ερυθρές γραμμές (δερματοσκόπηση) Γραμμικές τελαγγειεκτασίες (μη ορατές κλινικά) πρώιμα σημάδια ατροφίας Α Α: Τέλος θεραπείας, Όχι κατάχρηση στεροειδών Β Β: Κατάχρηση στεροειδών

Δερματοσκοπικά Διαγνωστικά κριτήρια Ομαλού Λειχήνα Λευκωπό δίκτυο (Whickam) Γραμμικές τελαγγειεκτασίες ή/και Στιγμοειδή αγγεία Διάταξη αγγείων ακτινωτά, περιφέρεια βλάβης Γκρί-μπλέ κουκίδες (φάση υποστροφής) Κύστεις δίκην κεγχρίων, Φαγέσωρες (υπερτροφικός ΟΛ) BJD 2012;166:198-05/Dermatology 2006;212:7-18/ BJD 2004;150;226-231

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΟΜΑΛΟΥ ΛΕΙΧΗΝΑ 1 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΒΛΑΒΩΝ πολλαπλές 2 ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ Στιγμοειδές ή γραμμοειδές 3 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΓΓΕΙΩΝ ακτινωτή στην περιφέρεια της βλάβης 4 ο ΒΗΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΩΝ Χ/ΚΩΝ λευκωπό δίκτυο Whickam ( διαγνωστική αξία!)

Δερματοσκοπική Ιστοπαθολογική συσχέτιση στον Ομαλό Λειχήνα Λευκωπό δίκτυο (Whickam) περιοχές ορθοκεράτωσης πάνω από σφηνοειδείς ζώνες υπερκόκκωσης Στιγμοειδή αγγεία φυσιολογικά αγγεία του θηλώδους χορίου Γραμμοειδή αγγεία ή ακτινωτά τριχοειδή οριζόντια διατεταμένα τριχοειδή βαθύτερα (κάτω από θηλώδες χόριο) Γκρί μπλέ κουκίδες μελανινοφάγα του χoρίου Φαγέσωρες στον υπερτροφικό λειχήνα

A ΔΕΡΜ. ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ, MOLEMAX II,*30

Προσωπικό αρχείο, DERMLITE,*10

Προσωπικό αρχείο, DERMLITE,*10

Αρχείο Ε. Λαζαρίδου, Dermlite 10*

Αρχείο Ε. Λαζαρίδου

Η δερματοσκόπηση στην παρακολούθηση της εξέλιξης ή υποστροφής Ομαλού Λειχήνα IDD Λευκωπό δίκτυο (Whickam) Επέκταση, προσεκβολές (δίκην χτένας ή με διακλαδώσεις )- υπάρχει πάντα Γραμμικές τελαγγειεκτασίες ή Στιγμοειδή αγγεία αριθμό Γκρί μπλέ κουκίδες δίκην κόκκων πιπεριού, τελικό στάδιο

ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΡΟΔΟΧΡΟΥ ΠΙΤΥΡΙΑΣΗ Λέπια σαν «περιλαίμιο» στην περιφέρεια Στιγμοειδή αγγεία Ακανόνιστη κατανομή αγγείων Ερυθηματώδες ή Κιτρινωπό υπόβαθρο IDD BJD 2012; 166: 198-05/ BJD 2004; 150: 225-31/ Aust J Dermatol 2001;42:288-90

4 ο ΒΗΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΩΝ Χ/ΚΩΝ Λέπι σαν περιλαίμιο στην περιφέρεια ( διαγνωστική αξία!) ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΡΟΔΟΧΡΟΟΥ ΠΙΤΥΡΙΑΣΗΣ 1 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΒΛΑΒΩΝ πολλαπλές 2 ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ στιγμοειδές 3 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΓΓΕΙΩΝ ακανόνιστη

Προσωπικό αρχείο IDD

Προσωπικό αρχείο, DERMITE *10

Προσωπικό αρχείο, DERMITE *10

ΨΩΡΙΑΣΗ επιφανειακό λέπι ΡΟΔΟΧΡΟΥΣ ΠΙΤΥΡΙΑΣΗ λέπι δίκην «περιλαιμίου»

BJD 2012;166: 198-05

Δερματοσκοπικά διαγνωστικά κριτήρια της Μελαγχρωματικών Πορφυρικών Δερματοπαθειών Αγγειακό πρότυπο αποτελούμενο από ερυθροϊώδη, πορφυρικά στίγματα, σφαιρίδια ή πλάκες Ακανόνιστη διάταξη Πορτοκαλόφαιη χρώση στο υπόβαθρο Γκρί κουκκίδες!!! Δ/Δ με σπάνια μορφή Σπογγοειδούς Μυκηττίασης IDD

4 ο ΒΗΜΑ: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΩΝ Χ/ΚΩΝ Πορτοκαλόφαιη χρώση στο υπόβαθρο ( διαγνωστική αξία!) ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΜΕΛΑΓΧΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΠΟΡΦΥΡΑΣ 1 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΥ ΒΛΑΒΩΝ πολλαπλές 2 ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ Ερυθροϊώδη πορφυρικά στίγματα & σφαιρίδια 3 Ο ΒΗΜΑ: ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ ΑΓΓΕΙΩΝ ακανόνιστη

Συσχέτηση δερματοσκοπικής -ιστολογικής εικόνας Πορτοκαλόφαιη χρώση εξαγγείωση ερυθροκυττάρων & εναπόθεση αιμοσιδηρίνης στα ιστιοκύτταρα Ερυθροϊώδη στίγματα, σφαιρίδια & πλάκες εξαγγείωση ερυθροκυττάρων & αριθμος αιμοφόρων αγγείων Γκρι κουκίδες μακροφάγα χορίου με εναπόθεση αιμοσιδηρίνης

Προσωπικό αρχείο, DERMLITE,*10

IDD, Εξανθηματική Πορφύρα

Α. ΔΕΡΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑΣ Κιτρινωπά λέπια εφελκίδες (οξεία φάση) Στιγμοειδή αγγεία με ανομοιογενή, κατά τόπους κατανομή (patchy) (χρονία φάση) Br J Dermatol 2012; 166: 198-205

Br J Dermatol 2012; 166: 198-205

Br J Dermatol 2014; 170: 514-26

Δερματοσκοπικά ευρήματα πρωϊμου σταδίου Σπογγοειδούς Μυκητίασης Μικρά γραμμοειδή αγγεία (93,7 % ευαισθησία, 97,1 % ειδικότητα) Περιοχές βλάβης με πορτοκαλο-κίτρινη χροιά (90,6 % ευαισθησία, 99,7% ειδικότητα) Αγγεία σαν «σπερματοζωάρια» (50% ευαισθησία, 99,7% ειδικότητα) Lallas A et al, JEADV 2013;27: 617-621

Δερματοσκοπική εικόνα Ποροκεράτωσης Λευκωπές, κιτρινωπές ή καφεοειδείς δακτυλιοειδούς σχήματος δομές σαν περιφέρεια κρατήρα ηφαιστείου από ψηλά (κεράτινο πέταλο) Κεντρική περιοχή σαν ουλή Στικτά ή γραμμοειδή αγγεία Ανάλογα το στάδιο (φλεγμονή ή ατροφία) IDD

JAAD 2013;69:e231-233

Δερματοσκόπηση για τη διαφοροδιάγνωση κνίδωσης-κνιδωτικής αγγειίτιδας ΚΝΙΔΩΣΗ ΚΝΙΔΩΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΙΤΙΔΑ Ερυθρό δύκτιο γραμμοειδών αγγείων Περιοχές χωρίς αγγεία ( οίδημα) Arch Dermatol 2008; 144: 568 Πορφυρικά στίγματα ή σφαιρίδια σε πορτοκαλόφαιο υπόβαθρο (μη-ειδικό εύρημα)

Κνιδωτική Αγγειϊτιδα Κνίδωση

Δερματοσκοπικά πρότυπα μαστοκυττάρωσης Κηλιδοβλατιδώδης Μ- Ανοιχτές καφέ κηλίδες Κηλιδοβλατιδώδης Μ Δύκτιο χρωστικής Έμμονη Εξανθηματική κηλιδώδης Τηλαγγειεκτασία- δικτυωτό αγγειακό πρότυπο Μονήρες Μαστοκύττωμα- Κίτρινεςπορτοκαλι κηλίδες

Δερματοσκοπικά πρότυπα Λιποειδικής Νεκροβίωσης Δίκτυο γραμμοειδών διακλαδιζόμενων αγγείων Κίτρινες εφελκίδες Ελκώσεις Clin Exp Derm 2013; 38: 424-9/ J AΑD 2012;66:e143-4.

Αρχειο Ε. Λαζαρίδου

Συμπερασματικά..

Η δερματοσκόπηση συμπληρώνει, δεν αντικαθιστά την ενδελεχή κλινική εξέταση και τη λήψη ιστορικού Ο αλγόρισθμος των 4 βημάτων βασικός στη δερματοσκοπική εξέταση των διάσπαρτων εξανθημάτων του κορμού: 1) αριθμός βλαβών 2) αγγειακό πρότυπο 3) αρχιτεκτονική κατανομή των αγγείων στην επιφάνεια βλάβης 4) επιπρόσθετα δερματοσκοπικά ευρήματα Για την Ψωρίαση, Ομαλό Λειχήνα, Ροδόχρου Πιτυρίαση, Ποροκεράτωση, Μελαγχρωματικές Πορφυρικές δερματοπάθειες τα δερματοσκοπικά κριτήρια είναι ειδικά και βοηθούν στη διάγνωση κλινικά δύσκολων περίπτωσεων. Συμβάλλει στην παρακολούθηση της εξέλιξης ή της υποστροφής των παραπάνω παθήσεων και στην έγκαιρη διάγνωση ανεπιθύμητων ενεργειών των θεραπειών (π.χ ατροφία από στεροειδή)

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!