Διδακτορική Διατριβή Ένας μοναχικός δρόμος με διεξόδους; Τόνια Αράχωβα, Υποψήφια Διδάκτωρ, tonia@idkaramanlis.gr Γκέλη Μανούσου, Υποψήφια Διδάκτωρ manousou@eap.gr Τόνια Χαρτοφύλακα, Υποψήφια Διδάκτωρ tonia@eap.gr
Γιατί κάναμε την έρευνα Ανίχνευση των δυσκολιών και των προσμονών των υποψηφίων διδακτόρων. Εντοπισμός αποτελεσματικών πρακτικών σε διεθνές επίπεδο. Διαμόρφωση προτάσεων / λύσεων.
Ταυτότητα της έρευνας Ποιοτική προκαταρκτική έρευνα Συλλογή δεδομένων με ημιδομημένες συνεντεύξεις Ποιοτική ανάλυση δεδομένων ανάλυση περιεχομένου
Δείγμα Φύλο Γυναίκες: 3 Άνδρες: 4 Ηλικία 25-34: 3 35-45: 3 Άνω των 45: 1 Πανεπιστήμια, στα οποία εκπονούνται οι διδακτορικές διατριβές: Ιόνιο Πανεπιστήμιο Πανεπιστήμιο Πάτρας Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πανεπιστήμιο Κρήτης Πάντειο Πανεπιστήμιο Bασικές σπουδές (πτυχίο): Αρχειονομία - Βιβλιοθηκονομία Μαθηματικά Δημοτική Εκπαίδευση Νομική Φιλολογία
Άξονες της συνέντευξης Περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης Επιλογή θέματος Παροχή υποστήριξης Προβλήματα / δυσκολίες Προτάσεις για την αντιμετώπιση των δυσκολιών
Περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης Επιλογή θέματος Μέσα από τα προσωπικά ενδιαφέροντα και βιώματα (6/7) Έπειτα από ανάθεση του καθηγητή (1/7) Εύκολη διαδικασία (4/7) Πολύπλοκη διαδικασία (3/7) Παροχή υποστήριξης Από τον επιβλέποντα καθηγητή (7/7) Από το Πανεπιστήμιο (0/7) Περιστασιακές συναντήσεις εργασίας των υποψηφίων διδακτόρων (4/7)
Οι συναντήσεις εργασίας (1/3) Συχνότητα Εργαστήριο Ψηφιακών Βιβλιοθηκών Ιονίου: Γίνονται επίσημα 1-2 φορές το χρόνο Πάντειο: Για μία χρονιά 2003-2004 γίνονταν συναντήσεις εργασίας 1 φορά την εβδομάδα Τομέας Διεθνών Σπουδών (Καποδιστριακό): Μία φορά το μήνα Π.Τ.Δ.Ε. Πάτρας: άτυπες συναντήσεις εργασίας κάθε 15 μέρες στο πλαίσιο ενός διεθνούς προγράμματος Φιλοσοφική Κ.Α. / Π.Τ.Δ.Ε. Κρήτης: δεν γίνονται συναντήσεις εργασίας
Οι συναντήσεις εργασίας (2/3) Περιεχόμενο συναντήσεων Διατύπωση απόψεων / προβληματισμών Ανταλλαγή τεχνογνωσίας και υλικού Ενημέρωση Παρουσίαση του ερευνητικού αντικειμένου και της πορείας εκπόνησης της εργασίας Λόγοι συμμετοχής Ανταλλαγή απόψεων / ανατροφοδότηση / αλληλεπίδραση Εμψύχωση / Ενθάρρυνση
Οι συναντήσεις εργασίας (3/3) Επικοινωνία ενδιαμέσως των συναντήσεων «Όχι δυστυχώς, μετά από κάθε συνάντηση δεν υπάρχει επικοινωνία, ακόμη και με αυτούς τους υποψηφίους που συμφωνήθηκε ανταλλαγή υλικού και απόψεων. Αυτό συμβαίνει κυρίως λόγω έλλειψης χρόνου και διαμόρφωσης μίας συνείδησης «ομάδας». Μία προσπάθεια δημιουργίας ενός διαδικτυακού τόπου για το σκοπό αυτό ναυάγησε λόγω γραφειοκρατίας, έλλειψης πόρων και ενδιαφέροντος από τους καθηγητές.»
Περιγραφή της υπάρχουσας κατάστασης Προβλήματα / δυσκολίες Έλλειψη τεχνογνωσίας (4/7) Δυσκολία ανεύρεσης έγκυρων πηγών (7/7) Κενά στη μεθοδολογία έρευνας / στον τρόπο συγγραφής της διατριβής (7/7) Έλλειψη χρηματικών πόρων / υλικοτεχνικής υποδομής (3/7) Έλλειψη επικοινωνίας με άλλους υποψήφιους διδάκτορες (2/7) Απουσία έμπρακτης υποστήριξης από τον επιβλέποντα καθηγητή (2/7) Δυσκολία ολοκλήρωσης
Διεθνή παραδείγματα Πανεπιστήμιο Jyuvaskula, Φιλανδία Πανεπιστήμιο του Waikato, Ν. Ζηλανδία
Πανεπιστήμιο Jyuvaskula, Φιλανδία Λόγοι επιλογής του Πανεπιστημίου Αποφυγή της ελληνικής διαδικασίας εκπόνησης διδακτορικού Αναγνώριση της επαγγελματικής εμπειρίας Εκπόνηση του διδακτορικού στην αγγλική γλώσσα (περισσότερες δυνατότητες δημοσιεύσεων) Δωρεάν μεταπτυχιακές σπουδές
Πανεπιστήμιο Jyuvaskula, Φιλανδία Παροχές του Πανεπιστημίου Κάλυψη εξόδων των συνεδρίων Παροχή υλικοτεχνικής υποδομής Υποστήριξη από ειδικό τμήμα του Πανεπιστημίου για τη στατιστική ανάλυση. Επίσης, επιστημονική και γλωσσική επιμέλεια κειμένων προς δημοσίευση. Αποκλειστική απασχόληση με το διδακτορικό Ικανοποιητική κάλυψη εξόδων διαμονής και διατροφής Συνεχής υποστήριξη στη μεθοδολογία Δυνατότητα παρακολούθησης μαθημάτων σε όλα τα τμήματα του Πανεπιστημίου Ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις βιβλιοθήκες / VRD Σταθερές συναντήσεις εργασίας κάθε 15 μέρες για τους υποψήφιους διδάκτορες σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας Οθεσμόςτουopponent καθηγητής από άλλο πανεπιστήμιο εντοπίζει τις αδυναμίες του διδακτορικού
Πανεπιστήμιο του Waikato, Ν. Ζηλανδία Οι υποψήφιοι διδάκτορες δεν αποτελούν ενεργό τμήμα των φοιτητών του Πανεπιστημίου. Διεξαγωγή άτυπης έρευνας μέσα από συνεντεύξεις ανοικτού τύπου: Τα προβλήματα που εντοπίστηκαν συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με τα προβλήματα που καταγράφηκαν στην προκαταρκτική έρευνα. Η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής αποτελεί μια μοναχική εμπειρία, η οποία μπορεί να δημιουργήσει στον ερευνητή αισθήματα μοναξιάς και απομόνωσης. Ανάγκη συναισθηματικής και ακαδημαϊκής υποστήριξης. Ανάγκη έγκαιρης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Πανεπιστήμιο του Waikato, Ν. Ζηλανδία Από την καταγραφή στην αντιμετώπιση... Βήμα 1 ο : Τακτικές συναντήσεις για συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων Βήμα 2 ο : «Άνοιγμα» σε ευρύτερο κύκλο ατόμων Βήμα 3 ο : Δημιουργία ηλεκτρονικού χώρου συζητήσεων Βήμα 4 ο : Από τη συζήτηση στην πράξη Σεμινάρια Θερινό Σχολείο Ομαδικές εισηγήσεις σε συνέδρια Λειτουργία ηλεκτρονικής τάξης
Το θεωρητικό πλαίσιο που ακολούθησε η ομάδα Αναγνώριση Ωρίμανση Μετασχηματισμός Δυνατότητα Σύσφιξη σχέσης Wenger, 1999
Προτάσεις Ύπαρξη σταθερής και συγκροτημένης ομάδας με συντονιστή τον επιβλέποντα, όπου θα συζητούνται θέματα μεθοδολογίας και ό,τι άλλο ζήτημα αφορά τους υποψήφιους διδάκτορες ημερίδες, σεμινάρια (7/7) Ελεύθερη πρόσβαση των υποψηφίων σε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες και βάσεις δεδομένων (7/7) Συγκεκριμένο πλαίσιο παρουσιάσεων της εξέλιξης της εργασίας σε τακτά χρονικά διαστήματα (6/7) Δημιουργία γραφείου υποστήριξης και οργάνωση μαθημάτων σχετιζόμενων με τη διατριβή από το Πανεπιστήμιο για θέματα κυρίως τεχνογνωσίας π.χ. εργαστήριο SPSS, συγγραφής διδακτορικής διατριβής κ.α. (6/7) Συνέπεια του επιβλέποντα στην υποστήριξη. (5/7)
Προτάσεις Χρηματοδότηση / Χρηματική υποστήριξη των υποψηφίων διδακτόρων, κυρίως μέσω εργασίας στο πανεπιστήμιο (2/7) Δημιουργία συνδικαλιστικού συλλόγου για την καλύτερη υποστήριξη των ζητημάτων που απασχολούν τους υποψήφιους διδάκτορες (1/7) Οργάνωση των βιβλιοθηκών και αρχείων με βάση τη σύγχρονη τεχνολογία (1/7) Ένταξη των υποψηφίων διδακτόρων στην καθημερινή ζωή του πανεπιστημίου, με το οποίο άλλωστε κατά πάσα πιθανότητα θέλουν να ασχοληθούν και επαγγελματικά (1/7) Χρήση νέων τεχνολογιών που να ευνοούν τη διαμόρφωση μίας κοινότητας, παρά τις καθημερινές δυσκολίες (π.χ. έλλειψη χρόνου), και ειδικότερα η δημιουργία ενός ειδικού διαδικτυακού τόπου για συζήτηση και ανταλλαγή πληροφοριών (1/7) Ύπαρξη ενός tutor (όχι του επιβλέποντα) για περισσότερη καθοδήγηση (1/7)
Συμπεράσματα Η ελληνική επιστημονική πραγματικότητα αδυνατεί στη στήριξη της επιστημονικής έρευνας. Υιοθέτηση και προσαρμογή διεθνών παραδειγμάτων. Καλλιέργεια εξωστρέφειας και αλληλοστήριξης. Καλύτερη οργάνωση των πηγών πληροφόρησης με βάση τις τρέχουσες ανάγκες.
Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας!