εκεηψζεηο Υξεκαηννηθνλνκηθήο Λνγηζηηθήο

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΏΝ ΠΟΤΓΧΝ εκεηψζεηο Υξεκαηννηθνλνκηθήο Λνγηζηηθήο Δπίθνπξνο Καζεγεηήο Κσλζηαληίλνο Η. Ληάπεο Δπάγγεινο Γ. Πνιίηεο, PhD

Περιεχόμενα Περιεχόμενα... 2 1. Ειςαγωγι... 5 1.1 Η ζννοια τθσ επιχειρθματικισ περιουςίασ ςτθ Λογιςτικι... 5 1.2 Ενεργθτικό (Assets)... 5 1.3 Πακθτικό (Liabilities)... 5 2. Λογιςτικι διάκριςθ των περιουςιακϊν ςτοιχείων... 6 2.1 Πάγιο ενεργθτικό (Current Assets)... 6 3. Αποςβζςεισ των πάγιων ςτοιχείων (Depreciation Amortization)... 30 3.1 Αποςβζςιμα περιουςιακά ςτοιχεία παράγοντεσ μείωςθσ τθσ αξίασ των παγίων ςτοιχείων.. 31 4. Αςϊματεσ ακινθτοποιιςεισ και ζξοδα πολυετοφσ αποςβζςεωσ... 46 4.1 Λογιςτικι παρακολοφκθςθ των άυλων πάγιων ςτοιχείων.... 47 4.2 Κακεςτϊσ αποςβζςεων άυλων πάγιων ςτοιχείων.... 49 4.3 Λογιςτικι παρακολοφκθςθ εξόδων πολυετοφσ αποςβζςεωσ.... 50 5. Συμμετοχεσ ςε αλλεσ επιχειριςεισ και μαρκοπροκεςμεσ απαιτθςεισ... 51 5.1 Συμμετοχζσ ςε άλλεσ επιχειριςεισ... 52 5.2 Συμμετοχζσ ςε κυγατρικζσ (Investments in Subsidiaries)... 52 5.3 Συμμετοχζσ ςε ςυγγενείσ εταιρίεσ (Investments in Assosiates)... 53 5.4 Λογιςτικζσ εγγραφζσ απόκτθςθσ μετοχϊν ςυμμετοχικοφ χαρακτιρα.... 55 5.5 Μακροπρόκεςμεσ απαιτιςεισ.... 56 6. Λογιςτικι των Χρεογράφων... 57 6.1 Τίτλοι Χρθματαγοράσ... 58 6.2 Τίτλοι Κεφαλαιαγοράσ... 58 6.3 Παράγωγα Χρθματοοικονομικά Προϊόντα... 58 6.4 Λοιπά Χαρακτθριςτικά Στοιχεία... 58 7. Αποκζματα (Inventories)... 65 7.1 Οριςμόσ και ζννοια των αποκεμάτων... 66 7.2 Κφκλοσ αποκεμάτων... 67 7.3 Λογαριαςμοί αποκεμάτων... 68 7.4 Λειτουργία των λογαριαςμϊν των αποκεμάτων... 68 7.5 Κόςτοσ Αποκεμάτων... 69 7.6 Επιςτροφζσ και εκπτϊςεισ αγορϊν... 76 7.7 Αποτίμθςθ αποκεμάτων... 79 7.8 Κόςτοσ Πωλθκζντων ι αναλωμζνων αποκεμάτων... 86 2

7.9 Αποτίμθςθ μεταξφ των μεκόδων του LC και του NRV... 86 7.10 Μελζτθ περίπτωςθσ για κόςτοσ αποκεμάτων... 87 7.11 Ειδικοί αρικμοδείκτεσ αποκεμάτων... 87 7.12 Λογιςτικά πρότυπα των ΗΠΑ για τα αποκζματα... 88 7.13 Λοιπά ςχετικά πρότυπα των ΔΠΧΠ... 88 8. Πωλιςεισ... 88 8.1 Λειτουργία των λογαριαςμϊν πωλιςεων... 88 8.2 Αποτίμθςθ των εμπορευμάτων και προςδιοριςμόσ του Μεικτοφ Κζρδουσ... 95 8.3 Εγγραφζσ τζλουσ χριςθσ... 97 9. Μεταβατικοί λογαριαςμοί ενεργθτικοφ και πακθτικοφ... 101 10. Προβλζψεισ (για κινδφνουσ και βάρθ)... 103 10.1 Γενικζσ Προβλζψεισ... 103 10.2 Προβλζψεισ για επιςφαλείσ πελάτεσ... 105 11. Λογαριαςμοί εςόδων και ζςοδα από πωλιςεισ... 107 11.1 Οριςμοί και Διακρίςεισ επί των Εςόδων... 107 11.2 Οργανικά ζςοδα... 107 12. Αναφορά κατά τομείσ δραςτθριότθτασ... 108 12.1 Ανάλυςθ οικονομικϊν πλθροφοριϊν κατά τομζα βάςει του Δ.Λ.Π. 14... 109 12.2 Πλθροφόρθςθ κατά τομείσ... 110 13. Λοιπα Θζματα - Παροχζσ ςτουσ εργαηομζνουσ... 112 13.1 Τα είδθ παροχϊν ςτουσ εργαηόμενουσ... 113 13.2 Προγράμματα και φορείσ παροχϊν ςτουσ εργαηόμενουσ... 115 13.3 Κάλυψθ των παροχϊν των εργαηομζνων μζςω προγραμμάτων.... 116 13.4 Η εφαρμογι των ΔΠΧΠ για τισ παροχζσ των εργαηομζνων ςτθν Ελλάδα... 121 14. Λοιπά κζματα Σφγκριςθ IFRS και US GAAP... 123 14.1 Κόςτοσ δανειςμοφ (Borrowing Cost)... 123 14.2 Καταςτάςεισ ταμειακϊν ροϊν (IAS 7)... 123 14.3 Αναφορά κατά τομζα δραςτθριότθτασ (segment reporting) (IAS 14)... 123 14.4 Ενδιάμεςθ οικονομικι πλθροφόρθςθ (IAS 34)... 123 14.5 Υποχρεϊςεισ... 123 14.6 Ενδεχόμενεσ απαιτιςεισ (contingent assets)... 124 14.7 Αναγνϊριςθ και λογιςτικι καταγραφι των παροχϊν ςτουσ εργαηομζνουσ.... 124 14.8 Κακοριςμζνα προγράμματα ςυνταξιοδοτικϊν παροχϊν... 129 14.9 Ζλεγχοσ απαξίωςθσ(impairment)... 129 3

14.10 Αποτίμθςθ αποκεμάτων... 130 14.11 Μερικζσ άλλεσ περιοχζσ... 131 15. Οικονομικά μακθματικά... 131 15.1 Η διαχρονικι αξία του χριματοσ και θ χρθματοδότθςθ... 131 16. Χρθματοοικονομικι Ανάλυςθ και Αποτίμθςθ Επιχειριςεων... 139 16.2 Αποτιμιςεισ Βαςιςμζνεσ ςτον Ιςολογιςμό (κακαρι κζςθ μετόχων)... 145 16.3 Αποτιμιςεισ βαςιςμζνεσ τθν κατάςταςθ αποτελεςμάτων χριςθσ (Income statement-based methods)... 149 16.4 Αποτίμθςεισ με βάςιςμζνεσ ςτθν ταμειακι ροι... 149 17. Παράρτθμα Αςκιςεισ... 158 18. Παράρτθμα - Βαςικζσ Γνϊςεισ Μακθματικϊν... 163 19. Παράρτθμα - ΕΓΛΣ... 167 4

1. Δηζαγσγή 1.1 Ζ έλλνηα ηεο επηρεηξεκαηηθήο πεξηνπζίαο ζηε Λνγηζηηθή Γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ ηεο ε επηρείξεζε δηαζέηεη δηάθνξα νηθνλνκηθά αγαζά πνπ θαινχληαη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Απφ νηθνλνκηθή άπνςε πεξηνπζία είλαη ην ζχλνιν ησλ αγαζψλ πνπ αλήθνπλ θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε, θαη ζηα νπνία έρνπλ επελδπζεί ηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο. Απφ λνκηθή άπνςε πεξηνπζία είλαη ην ζχλνιν ησλ δηθαησκάησλ ηνπ πξνζψπνπ πνπ είλαη δεθηηθά ρξεκαηηθήο απνηηκήζεσο. Με ηελ έλλνηα απηή ζηελ πεξηνπζία πεξηιακβάλνληαη ηφζν ηα δηθαηψκαηα, φζν θαη νη ππνρξεψζεηο ηνπ πξνζψπνπ. Γελ ππάξρεη νκνθσλία κεηαμχ ησλ εξεπλεηψλ ηεο Λνγηζηηθήο θαη ηεο νηθνλνκηθήο ησλ επηρεηξήζεσλ ζρεηηθά κε ηελ έλλνηα ηεο πεξηνπζίαο. Άιινη σο πεξηνπζία δέρνληαη ηα ζηνηρεία ηφζν ηνπ ελεξγεηηθνχ, φζν θαη ηνπ παζεηηθνχ (επξεία έλλνηα), θαη άιινη δέρνληαη φηη πεξηνπζηαθά ζηνηρεία είλαη κφλν ηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ ελψ νη ππνρξεψζεηο (πξνο ηξίηνπο θαη πξνο ηνπο εηαίξνπο-κεηφρνπο) δελ απνηεινχλ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία. Καζηεξσκέλε είλαη ε δεχηεξε άπνςε, ζχκθσλα κε ηελ νπνία πεξηνπζηαθά ζηνηρεία είλαη ηα ζηνηρεία ηνπ ελεξγεηηθνχ, ελψ ε θαζαξή ζέζε θαη νη ππνρξεψζεηο δελ ζπληζηνχλ πεξηνπζηαθά ζηνηρεία, αιιά είλαη κεγέζε ηνπ ηζνινγηζκνχ. 1.2 Δλεξγεηηθφ (Assets) Δλεξγεηηθφ είλαη ην ζχλνιν ησλ νηθνλνκηθψλ αγαζψλ πνπ είλαη δπλαηφλ λα απνηηκεζνχλ ζε λνκηζκαηηθέο κνλάδεο, αλήθνπλ θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε, θαη ε επηρείξεζε πξνζδνθά απφ ηε ρξήζε ηνπο κειινληηθά νθέιε. χκθσλα ινηπφλ κε ηνλ νξηζκφ, γηα λα αλαγλσξηζηεί σο ζηνηρείν ελεξγεηηθνχ έλα αγαζφ, ζα πξέπεη λα ηζρχνπλ αζξνηζηηθά νη παξαθάησ πξνυπνζέζεηο : i. Σν ζηνηρείν λα είλαη νηθνλνκηθφ αγαζφ, λα ηθαλνπνηεί δειαδή νηθνλνκηθέο αλάγθεο. ii. Να αλήθεη θαηά θπξηφηεηα ζηελ επηρείξεζε. iii. Απφ ηε ρξήζε ηνπ ε επηρείξεζε λα πξνζδνθά κειινληηθά νθέιε. iv. Να είλαη δπλαηή ε ρξεκαηηθή ηνπ απνηίκεζε ψζηε λα είλαη δπλαηή ε εκθάληζή ηνπο ζηηο νηθνλνκηθέο θαηαζηάζεηο ηεο επηρείξεζεο. 1.3 Παζεηηθφ (Liabilities) Σν παζεηηθφ είλαη ην ζχλνιν ησλ ππνρξεψζεσλ ηεο επηρείξεζεο. Οη ππνρξεψζεηο δηαθξίλνληαη ζε : α) ππνρξεψζεηο πξνο ηξίηνπο, β) ππνρξεψζεηο πξνο ηνπο θνξείο ηεο επηρείξεζεο. 5

Υποσπεώζειρ ππορ ηπίηοςρ. Δίλαη νη ρξεκαηννηθνλνκηθέο νθεηιέο ηεο επηρείξεζεο πνπ ζα εμνθιεζνχλ απφ ηελ εθρψξεζε ζηνηρείσλ ηνπ ελεξγεηηθνχ. Καθαπή θέζη. Δίλαη ε δηαθνξά κεηαμχ ελεξγεηηθνχ θαη ησλ ππνρξεψζεσλ πξνο ηξίηνπο. Ζ θαζαξή Θέζε εθθξάδεη ηηο ππνρξεψζεηο ηεο επηρείξεζεο πξνο ηνπο θνξείο (εηαίξνπο κεηφρνπο). 2. Λνγηζηηθή δηάθξηζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ Γηα λα ιεηηνπξγήζεη ε επηρείξεζε απαηνχληαη θεθάιαηα, ηα νπνία ηνπνζεηνχληαη ζε πεξηνπζηαθά ζηνηρεηά κε απνθιεηζηηθφ ζθνπφ ηελ επαλάθηεζε ηνπο πξνζαπμεκέλα κε ην αλαινγνχλ θέξδνο. Σα επελδπκέλα ζηα πεξηνπζηαθά ζηνηρεηά θεθάιαηα αλάινγα κε ηελ ηαρχηεηα θπθινθνξίαο ηνπο παξαθνινπζνχληαη ζηνλ ηζνινγηζκφ ζηνλ ίδην πεξηιεπηηθφ ινγαξηαζκφ θαη δηαθξίλνληαη βαζηθά σο εμήο: 2.1 Πάγην ελεξγεηηθφ (Current Assets) ην πάγην ελεξγεηηθφ πεξηιακβάλνληαη ηα πιηθά θαη άπια πεξηνπζηαθά ζηνηρεία ηα νπνία ζπλεηζθέξνπλ κε καθξνπξφζεζκν ραξαθηήξα ζηελ εθκεηάιιεπζε ηεο επηρείξεζεο θαη ραξαθηεξηζηηθά ηνπο είλαη φηη: i. Πξννξίδνληαη λα παξακέλνπλ καθξνρξφληα θαη κε ηελ ηδία πεξίπνπ κνξθή θαη ii. Δίλαη δχζθνια ξεπζηνπνηήζηκα Ζ θπθινθνξηαθή ηνπο ηαρχηεηα ζπλήζσο αθνινπζεί ην ιεηηνπξγηθφ θχθιν ηεο επηρείξεζεο, θαη είλαη νπσζδήπνηε κεγαιχηεξε ηνπ έηνπο. Σν πάγην ελεξγεηηθφ δηαθξίλεηαη ζηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο : 2.1.1 Δλζψκαηα πάγηα ζηνηρεία Δίλαη ηα πιηθά αγαζά πνπ απνθηψληαη απφ ηελ εηαηξεία κε ζθνπφ ηε ρξεζηκνπνίεζε ηνπο γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ ζθνπψλ ηεο, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπο, ε νπνία είλαη νπσζδήπνηε κεγαιχηεξε απφ έλα έηνο. Σα ελζψκαηα πάγηα ζηνηρεία δηαθξίλνληαη ζε : i. Λεηηνπξγηθά θαη κε ιεηηνπξγηθά. Λεηηνπξγηθά είλαη ηα ζηνηρεία πνπ θαηέρεη ε επηρείξεζε γηα ηελ ιεηηνπξγηθή ηεο δξαζηεξηφηεηα, ελψ κε ιεηηνπξγηθά είλαη ηα ζηνηρεία πνπ ε 6

επηρείξεζε δελ ρξεζηκνπνηεί γηα ηελ εθπιήξσζε ηεο βαζηθήο ηεο επαγγεικαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, νχηε γηα παξεπφκελεο αζρνιίεο ηεο. Ζ θαηνρή ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ απφ ηελ επηρείξεζε είλαη γηα εηζνδεκαηηθνχο ζθνπνχο (απνηεινχλ επελδπηηθή ηνπνζέηεζε ηεο επηρείξεζεο), ή ηα πξννξίδνληαη γηα κεηαπψιεζε. Σα ζηνηρεία απηά παξαθνινπζνχληαη ζε ηδηαίηεξνπο ινγαξηαζκνχο, νη ηίηινη ησλ νπνίσλ είλαη ίδηνη κε ηα ιεηηνπξγηθά ζηνηρεία, ζπκπιεξσκέλνη κε ηηο ιέμεηο «εθηφο εθκεηάιιεπζεο». ii. Τπνθείκελα ζε απφζβεζε ή εμάληιεζε, (κεραλήκαηα, θηίξηα, έπηπια ), ζε ππνθείκελα ζε εμάληιεζε (κεηαιιεία, νξπρεία, ιαηνκεία), θαη ζε κε ππνθείκελα ζε απφζβεζε ή εμάληιεζε (γήπεδα, νηθφπεδα, αγξνθηήκαηα). Υαξαθηεξηζηηθά κεγέζε ησλ ελζψκαησλ παγίσλ ζηνηρείσλ: i. Ζ σθέιηκε δσή ηνπ παγίνπ ζηνηρείνπ. Δίλαη ην ζχλνιν ησλ εηψλ πνπ ην πάγην κπνξεί, βάζεη ησλ πξνδηαγξαθψλ ηνπ, λα ζπλεηζθέξεη ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. πκβνιίδεηαη κε ΧΕ (Useful life) ή κε Ν. ii. Ζ ππνιεηκκαηηθή αμία ηνπ παγίνπ. Σε ζπκβνιίδνπκε κε Τ.Α (Residual value) θαη είλαη ε αμία πνπ κέλεη κεηά ηε ρξήζε ηνπ, θαη ηε ιήμε ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπ. iii. Ζ εκεξνκελία θηήζεο ηνπ παγίνπ. πλήζσο ηαπηίδεηαη κε ηελ εκεξνκελία έλαξμεο ιεηηνπξγίαο ηνπ παγίνπ, θαη ηε ρξεζηκνπνίεζή ηνπ ζηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία. Απφ ηελ παξαπάλσ εκεξνκελία μεθηλά ν ινγαξηαζκφο ησλ απνζβέζεσλ. iv. Οη δαπάλεο πξνζζήθεο θαη βειηίσζεο ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ. Απνηεινχλ ζηνηρεία πξνζαχμεζεο ηεο αμίαο ηνπ παγίνπ. Οη βειηηψζεηο είηε απμάλνπλ ηελ σθέιηκε δσή ηνπ παγίνπ ή ηελ ππνιεηκκαηηθή ηνπ αμία. χκθσλα κε ην Διιεληθφ Γεληθφ Λνγηζηηθφ ρέδην (Δ.Γ.Λ.), πξνζζήθε ή επέθηαζε θηηξίνπ, θηηξηαθήο εγθαηάζηαζεο, ή ηερληθνχ έξγνπ είλαη νπνηαδήπνηε κφληκε αχμεζε ηνπ φγθνπ, ηνπ κεγέζνπο, ή ηεο σθειηκφηεηάο ηνπ, πνπ γίλεηαη κε ηε ρξεζηκνπνίεζε θαηά θαλφλα, δνκηθψλ πιηθψλ, ελψ πξνζζήθε (ή επέθηαζε) κεραλήκαηνο, ηερληθήο εγθαηαζηάζεσο θαη κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ είλαη ε πξνζζήθε ή εξγαζία πνπ γίλεηαη ζε απηά θαη απμάλεη ην κέγεζνο θαη, θαηά θαλφλα ηελ παξαγσγηθή ηνπο δπλακηθφηεηα. Βειηίσζε ελζψκαηνπ πάγηνπ ζηνηρείνπ ζχκθσλα κε ην Δ.Γ.Λ.. είλαη θάζε κεηαβνιή πνπ γίλεηαη ζε απηφ κεηά απφ ηερλνινγηθή επέκβαζε θαη πνπ έρεη σο απνηέιεζκα είηε: i. Σελ αχμεζε ηνπ ρξφλνπ ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπ ζηνηρείνπ, π.ρ. ελψ νη πξνδηαγξαθέο ηνπ ζηνηρείνπ ηνπ πξνζδηνξίδνπλ σθέιηκε δσή 10 ρξφληα, χζηεξα απφ ηε βειηίσζε πξνβιέπεηαη σθέιηκε δσή 15 ρξφληα. 7

ii. Σελ αχμεζε ηεο παξαγσγηθφηεηαο ηνπ ζηνηρείνπ, π.ρ. ελψ νη πξνδηαγξαθέο ηνπ ζηνηρείνπ πξνζδηνξίδνπλ π.ρ. εκεξήζηα παξαγσγηθφηεηα 1.000 κνλάδεο πξντφληνο κεηά ηε κεηαβνιή παξάγνληαη 1.500 κνλάδεο. iii. Σε βειηίσζε ησλ ζπλζεθψλ ρξεζηκνπνίεζήο ηνπ, π.ρ. ελψ ην κεράλεκα δελ κπνξνχζε λα ιεηηνπξγήζεη πεξηζζφηεξν απφ 15 ψξεο ην εηθνζηηεηξάσξν, ηψξα είλαη δπλαηή ε ιεηηνπξγία ηνπ ζε εηθνζηηεηξάσξε βάζε. Σν θφζηνο θηήζεο ησλ παγίσλ. (Αξρή ηζηνξηθνχ θφζηνπο). χκθσλα κε ηελ ελαξκνληζκέλε κε ην Δ.Γ.Λ.. δηάηαμε ηνπ άξζξνπ 43 παξάγξαθνο. 5 ηνπ Ν. 2190/1920, σο θφζηνο θηήζεο παγίσλ νξίδεηαη ην άζξνηζκα ηεο ηηκνινγηαθήο αμίαο ηνπ παγίνπ, πξνζαπμεκέλε κε ηα έμνδα αγνξάο, θαη κεησκέλε κε ηηο ζρεηηθέο εθπηψζεηο αγνξψλ δειαδή, ε δαπάλε πνπ θαηαβάιεη ε επηρείξεζε γηα ηελ απφθηεζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ. ηελ ηηκή θηήζεο ζχκθσλα κε ηελ παξαπάλσ δηάηαμε πεξηιακβάλεηαη : i. Ζ ηηκνινγηαθή αμία. (Αμία ζρεηηθνχ ηηκνινγίνπ αγνξάο, ή αλ πξφθεηηαη γηα αθίλεην ε αλαγξαθφκελε ζην ζπκβνιαηνγξαθηθφ έγγξαθν αμία). ii. Σα εηδηθά έμνδα πνπ πξνθχπηνπλ εμαηηίαο ηεο ζπγθεθξηκέλεο αγνξάο. iii. (Αζθάιηζηξα, λαχινο δαζκνί, θαη ινηπά έμνδα πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη κέρξη ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ παγίνπ ζηνλ ηφπν ιεηηνπξγίαο ηνπ). iv. Σν θφζηνο εγθαηάζηαζεο ηνπ ζηνηρείνπ, δειαδή δαπάλεο ηνπνζέηεζεο θαη ζπλαξκνιφγεζεο ψζηε λα είλαη έηνηκν γηα ιεηηνπξγία. v. Ο κε εθπηπηφκελνο Φφξνο Πξνζηηζεκέλεο Αμίαο (Φ.Π.Α). Αθνξά ην θφξν πξνζηηζέκελεο αμίαο πνπ επηβάιιεηαη ζηα πάγηα, πνπ ζχκθσλα κε ηε λνκνζεζία πνπ δηέπεη ην Φ.Π.Α. 1 απνηειεί εηδηθφ έμνδα αγνξάο, ν Φ.Π.Α. πνπ επηβάιιεηαη ζηα πάγηα ζηνηρεία, επηρείξεζεο κε ππνθείκελεο ζην θφξν. Έηζη ην πνζφ δελ απνηειεί Φ.Π.Α. εθπηπηφκελν, αιιά εηδηθφ έμνδν αγνξάο. Σξφπνη θηήζεσο ησλ παγίσλ ζηνηρείσλ. Λνγηζηηθέο εγγξαθέο: i. Με κεηξεηά. Ζ αμία ησλ παγίσλ πνπ αλαγξάθεηαη ζην ηηκνιφγην αγνξάο ή ζην ζπκβνιαηνγξαθηθφ έγγξαθν εμνθιείηαη κε κεηξεηά. Παξαηίζεληαη παξάδεηγκα θαη αληίζηνηρεο ινγηζηηθέο εγγξαθέο. Δθαξκνγή. 1 Ν. 2859/2000. 8

Ζ επηρείξεζε Υ αγνξάδεη κεραλήκαηα αμίαο 10.000 κε Φ.Π.Α 23% ηνηο κεηξεηνίο. Οη ινγηζηηθέο εγγξαθέο ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο είλαη : Υ Π 12.00 Μεραλήκαηα 54.00 Φ.Π.Α. 10.000 2.300 38.00 Σακείν 12.300 ii. Με πίζησζε Παπάδειγμα: Ζ επηρείξεζε Υ αγνξάδεη κεραλήκαηα αμίαο 10.000 κε Φ.Π.Α 23% κε πίζησζε. Οη ινγηζηηθέο εγγξαθέο ζηα βηβιία ηεο επηρείξεζεο είλαη: Υ Π 12.00 Μεραλήκαηα 54.00 Φ.Π.Α. 10.000 2.300 50.08 Πξνκεζεπηέο παγίσλ 12.300 iii. Γηαρσξηζκφο ηεο αμίαο ηνπ νηθνπέδνπ απφ ην θηίξην. Όηαλ ππάξρεη αγνξά αθηλήηνπ, ιφγσ ηεο δηαθνξάο ζηνλ ηξφπν απνζβέζεσλ, απαηηείηαη δηαρσξηζκφο ηεο αμίαο ηνπ νηθνπέδνπ, απφ ηελ αμία ηνπ θηηξίνπ, θαζψο θαη ηεο δαπάλεο ησλ εμφδσλ θηήζεο. Γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπο παξαηίζεηαη ην παξαθάησ παξάδεηγκα. Παπάδειγμα: Ζ επηρείξεζε Υ αγνξάδεη γξαθεία ζηνλ 5 ν φξνθν ελφο εκπνξηθνχ θέληξνπ, αμίαο 500.000.Ζ αληηζηνηρία ηεο αμίαο ηνπ νηθνπέδνπ αληηπξνζσπεχεη ην 20% θαη πιεξψλεηαη 10% θφξνο κεηαβίβαζεο αθηλήησλ. Ο θφξνο κεηαβίβαζεο θαιχπηεηαη κε κεηξεηά ελψ ε αμία αγνξάο ηνπ αθηλήηνπ κε πίζησζε έλαληη ηεο θαηαζθεπαζηηθήο εηαηξείαο. 9

Υ Π 10.00 Γήπεδα Οηθφπεδα 11.00 Κηίξηα Δγθαηαζηάζεηο Κηηξίσλ 16.14 Έμνδα θηήζεσο αθηλεηνπνηήζεσλ 100.000 400.000 50.000 38.00 Σακείν 50.08 Πξνκεζεπηέο παγίσλ 50.000 500.000 iv. Με πίζησζε, πξνθαηαβνιέο θαη δηαθαλνληζκφ. Δθαξκνγή. Ζ επηρείξεζε Υ αγνξάδεη Ζ/Τ αμίαο 20.000 κε Φ.Π.Α 23%θαη δηαθαλνλίδεη ηελ πιεξσκή σο εμήο: 20% κε κεηξεηά, 30% κε επηηαγή κεηαρξνλνινγεκέλε, 20% κε αλνηθηή πίζησζε θαη 30% κε ζπλαιιαγκαηηθέο. Υ Π 14.03 Ζιεθηξνληθνί Τπνινγηζηέο 54.00 Φ.Π.Α 20.000 4.600 38.00 Σακείν (24.600 * 20%) 4.920 53.90 Δπηηαγέο πιεξσηέεο κεηαρξνλνινγεκέλεο (24.600 * 30%) 7.380 50.08 Πξνκεζεπηέο παγίσλ (24.600 * 20%) 4.920 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα ζε επξψ (ζπλαιιαγκαηηθέο) (24.600 * 30%) 7.380 24.600 24.600 10

ηε ζπλέρεηα ιακβάλνπλ ρψξα ηα παξαθάησ ινγηζηηθά γεγνλφηα: Ζ επηρείξεζε εμνθιεί ηελ αλνηθηή πίζησζε ζηνλ πξνκεζεπηή. Υ Π 50.08 Πξνκεζεπηέο παγίσλ 4.920 38.00 Σακείν 4.920 Ζ επηρείξεζε δηαπηζηψλεη απφ ηνλ ινγαξηαζκφ ηεο ζηελ ηξάπεδα φηη έρεη πιεξσζεί ε επηηαγή. Υ Π 53.90 Δπηηαγέο πιεξσηέεο κεηαρξνλνινγεκέλεο 7.380 38.03 Καηαζέζεηο 7.380 Ζ επηρείξεζε δεηά απφ ηνλ θνκηζηή ησλ ζπλαιιαγκαηηθψλ λα ηηο επηζηξέςεη θαη ηελ ίδηα ζηηγκή ηνπ εθρσξεί κεηά απφ νπηζζνγξάθεζε γξακκάηηα πειαηείαο ηεο. Υ Π 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα ζε επξψ (ζπλαιιαγκαηηθέο) 7.380 31.00 Γξακκάηηα εηζπξαθηέα ζην ραξηνθπιάθην 7.380 Δθαξκνγή. Πξαγκαηνπνηείηαη αγνξά παγίνπ κε πξνθαηαβνιή ζε πξνκεζεπηή γηα αγνξά κεραλεκάησλ 3.000.Αμία κεραλεκάησλ 18.000 ζπλ 23% Φ.Π.Α. Καηά ηελ παξαιαβή εμνθιήζεθε ν πξνκεζεπηήο θαη πιήξσζε γηα έμνδα αθηλεηνπνηήζεσλ 500 κε 23%. 11

Υ Π 15.09 Πξνθαηαβνιέο θηήζεσο παγίσλ ζηνηρείσλ 3.000 38.00 Σακείν 3.000 12.00 Μεραλήκαηα 18.000 54.00 Φ.Π.Α 4.140 38.00 Σακείν 19.140 15.09 Πξνθαηαβνιέο θηήζεσο παγίσλ ζηνηρείσλ 3.000 v. Έμνδα Κηήζεο Αθηλεηνπνηήζεσλ. Γηα ηε ινγηζηηθή θαηαγξαθή ησλ εμφδσλ αθηλεηνπνίεζεο ππάξρνπλ δχν ηξφπνη θαηαγξαθήο: 1. Ππώηορ ηπόπορ. H εγγξαθή ησλ εμφδσλ αθηλεηνπνηήζεσλ πνπ βαξχλνπλ ην πάγην, εκθαλίδεηαη ζηα βηβιία ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο, θαη απεηθνλίδεηαη παξαθάησ: Υ Π 12.00 Μεραλήκαηα 500 54.00 Φ.Π.Α 115 38.00 Σακείν 615 2. Γεύηεπορ ηπόπορ. Αλ δελ αθνινπζήζνπκε ηελ αξρή ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο ηφηε ε ινγηζηηθή εγγξαθή έρεη σο εμήο: Υ Π 16.14 Έμνδα Κηήζεσο αθηλεηνπνηήζεσλ 500 12

54.00 Φ.Π.Α 115 38.00 Σακείν 615 vi. Αγνξά παγίνπ κε πξνζεζκηαθφ δηαθαλνληζκφ. Δθαξκνγή. Αγνξάδνληαη κεραλήκαηα αμίαο 50.000, κε θαηαβνιή κεηξεηψλ 2.000 επξψ, θαη κε πέληε ζπλαιιαγκαηηθέο κε 12.500 ε θαζεκία, κε ιήμε κηα αλά έηνο (ε κηα απφ ηηο ζπλαιιαγκαηηθέο είλαη βξαρππξφζεζκε).ζ αγνξά επηβαξχλεηαη κε ηφθνπο 600 γηα θάζε κία ζπλαιιαγκαηηθή. Υ Π 12.00 Μεραλήκαηα 50.000 54.00 Φ.Π.Α 11.500 65.01 Σφθνη θαη έμνδα ινηπψλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ 45.24 Σφθνη θαη έμνδα ινηπψλ καθξνπξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ 600 2.400 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα (ζπλαιιαγκαηηθέο) 45.19 Μαθξνπξφζεζκα Γξακκάηηα (ζπλαιιαγκαηηθέο) 12.500 50.000 38.00 Σακείν 2.000 64.500 64.500 ηνλ επφκελν ρξφλν ε πξψηε ζπλαιιαγκαηηθή πιεξψλεηαη ελψ νη ηφθνη ηεο δεχηεξεο καδί κε ηελ δεχηεξε ζπλαιιαγκαηηθή γίλνληαη βξαρππξφζεζκεο. Οη εγγξαθέο ζηελ δεχηεξε ρξνληά γηα ηελ εμφθιεζε ηεο πξψηεο ζπλαιιαγκαηηθήο έρνπλ σο αθνινχζσο: Υ Π 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα 12.500 13

(ζπλαιιαγκαηηθέο) 38.00 Σακείν 12.500 65.01 Σφθνη θαη έμνδα ινηπψλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ 600 45.24 Σφθνη θαη έμνδα ινηπψλ καθξνπξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ 600 45.19 Μαθξνπξφζεζκα Γξακκάηηα (ζπλαιιαγκαηηθέο). 12.500 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα (ζπλαιιαγκαηηθέο) 12.500 ηνλ επφκελν ρξφλν ε δεχηεξε ζπλαιιαγκαηηθή πιεξψλεηαη ελψ νη ηφθνη ηεο ηξίηεο καδί κε ηελ ηξίηε ζπλαιιαγκαηηθή γίλνληαη βξαρππξφζεζκεο. Οη εγγξαθέο ζηελ ηξίηε ρξνληά γηα ηελ εμφθιεζε ηεο δεχηεξεο ζπλαιιαγκαηηθήο έρνπλ σο αθνινχζσο: Υ Π 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα (ζπλαιιαγκαηηθέο) 12.500 38.00 Σακείν 12.500 65.01 Σφθνη θαη έμνδα ινηπψλ βξαρππξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ 600 45.24 Σφθνη θαη έμνδα ινηπψλ καθξνπξνζέζκσλ ππνρξεψζεσλ 600 45.19 Μαθξνπξφζεζκα Γξακκάηηα (ζπλαιιαγκαηηθέο). 12.500 51.00 Γξακκάηηα πιεξσηέα (ζπλαιιαγκαηηθέο) 12.500 Οη ινγηζηηθέο εγγξαθέο θάζε έηνπο είλαη ίδηεο κέρξη θαη ηελ εμφθιεζε ηνπ ηειεπηαίνπ γξακκαηίνπ. 14

vii. Αγνξά παγίσλ κε εθρψξεζε ρξενγξάθσλ. Δθαξκνγή. Ζ εηαηξεία Υ αγνξάδεη θνξηεγφ απηνθίλεην ηδησηηθήο ρξήζεο αμίαο 20.000 θαη Φ.Π.Α 23% κε κεηνρέο ζην Υ.Α.Α θφζηνπο γηα ηελ εηαηξεία 15.000 θαη πξαγκαηηθήο αμίαο ζην ΥΑΑ 24.600. Υ Π 13.02 Μεηαθνξηθά κέζα θνξηεγά ηδησηηθήο ρξήζεο 20.000 54.00 Φ.Π.Α 4.600 34.00 Μεηνρέο εηζεγκέλεο ζην ΥΑΑ 15.000 76.04 Γηαθνξέο (θέξδε) απφ πψιεζε ζπκκεηνρψλ θαη ρξενγξάθσλ 9.600 Σα θέξδε ησλ κεηνρψλ, γεληθά νη ρξεκαηηζηεξηαθέο ζπλαιιαγέο δελ έρνπλ Φ.Π.Α έρνπλ 0,3% πνπ θαηαβάιιεηαη κε ηε ζπλαιιαγή. Άλλορ ηπόπορ είναι ο εξήρ: Υ Π 13.02 Μεηαθνξηθά κέζα θνξηεγά ηδησηηθήο ρξήζεο 20.000 54.00 Φ.Π.Α 4.600 34.00 Μεηνρέο εηζεγκέλεο ζην ΥΑΑ 24.600 34.00 Μεηνρέο εηζεγκέλεο ζην ΥΑΑ 9.600 76.04 Γηαθνξέο (θέξδε) απφ πψιεζε ζπκκεηνρψλ θαη ρξενγξάθσλ 9.600 15

viii. Αγνξά παγίνπ κε αληαιιαγή κε άιιν πάγην Δθαξκνγή Πξαγκαηνπνηείηαη ε αγνξά κεραλήκαηνο 20.000 κε Φ.Π.Α 23% κε κεηξεηά 10.000 θαη αληαιιαγή κεραλήκαηνο αμίαο 8.000. Να γίλνπλ νη εγγξαθέο. Υ Π 12.00.02 Μεραλήκαηα (Νέν) 20.000 54.00 Φ.Π.Α 4.600 38.00 Σακείν 10.000 12.00.01 Μεραλήκαηα (Παιαηφ) 11.870 54.00 Φ.Π.Α 2.730 24.600 24.600 Άξα ζα θφςεη ηηκνιφγην γηα ηελ αληαιιαγή ηνπ παγίνπ ίζν κε 11.870 θαη Φ.Π.Α 2.730. Άξα έρεη θέξδνο 11.870 8.000= 3.870. Ζ εγγξαθή γηα ην θέξδνο απφ ηελ αληαιιαγή ηνπ παγίνπ είλαη ε πνην θάησ: Υ Π 12.00.01 Μεραλήκαηα (Παιαηφ) 20.000 81.03.21 Κέξδε απφ εθπνίεζε ηλσκάησλ παγίσλ ζηνηρείσλ 2.730 ix. Ίδην θαηαζθεπή Ίδην παξαγσγή. πρλά ζπλαληάηαη ζηηο παξαγσγηθέο κνλάδεο ην θαηλφκελν ηεο ίδην θαηαζθεπήο παγίνπ ζηνηρείνπ. Με ηε ρξήζε πξψησλ θαη βνεζεηηθψλ πιψλ δελ παξάγεηαη ζηελ πεξίπησζε απηή ην πξντφλ πνπ παξάγεηαη ζπλήζσο πξνο κεηαπψιεζε, αιιά έλα πξντφλ πνπ επηζηξέθεη ζηελ παξαγσγηθή 16

δηαδηθαζία, πξνθεηκέλνπ λα ζπκβάιιεη ζε απηή. Ζ επηρείξεζε γηα λα θαηαγξάςεη ζηα βηβιία ηεο ην ινγηζηηθφ γεγνλφο ηεο απφθηεζεο ηνπ παγίνπ ζηνηρείνπ απφ ίδην παξαγσγή, πξνβαίλεη ζε αληίζηνηρεο ινγηζηηθέο εγγξαθέο. Γηα ηελ θαηαλφεζε ηνπ ηξφπνπ απνηχπσζεο ησλ ινγηζηηθψλ γεγνλφησλ ίδην θαηαζθεπήο ίδην παξαγσγήο παγίσλ παξαηίζεληαη ηα παξαθάησ παξαδείγκαηα. Δθαξκνγή. Μεραλνπξγείν θαηαζθεπάδεη κεράλεκα γηα αλαπαξαγσγή ιακαξίλαο. Σν θφζηνο ησλ πξψησλ πιψλ αλέξρεηαη ζε 30.000 επξψ, ησλ βνεζεηηθψλ ζε 5.000 επξψ. Οη ινγηζηηθέο εγγξαθέο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη ζε θάζε ζηάδην θαηαζθεπήο είλαη: 1 ν ινγηζηηθφ γεγνλφο. Αγνξά πξψησλ πιψλ αμίαο 30.000 επξψ. Υ Π 24.00 Αγνξέο Α πιψλ 30.000 54.00 Φ.Π.Α. 6.900 50.00 Πξνκεζεπηέο εζσηεξηθνχ 36.900 2 ν ινγηζηηθφ γεγνλφο. Αγνξά βνεζεηηθψλ πιψλ αμίαο 5.000 επξψ. Υ Π 25.00 Αγνξέο βνεζεηηθψλ πιψλ 5.000 54.00 Φ.Π.Α. 1.150 50.00 Πξνκεζεπηέο εζσηεξηθνχ 6.150 3 ν ινγηζηηθφ γεγνλφο. Οινθιήξσζε θαηαζθεπήο κεραλήκαηνο αμίαο 35.000 επξψ. Σν θφζηνο αγνξάο Α θαη Β πιψλ αμίαο 35.000 επξψ ζα βαξχλεη ηα απνηειέζκαηα ρξήζεο. Δπεηδή δελ ρξεζηκνπνηήζεθε γηα ηελ παξαγσγή πξντφληνο δελ είλαη ινγηζηηθά ζσζηφ ην απνηέιεζκα ρξήζεο, γηαηί βαξχλεηαη κε 35.000 επξψ πνπ δελ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζηελ παξαγσγή πξντφληνο, αιιά ζηελ παξαγσγή παγίνπ. Γηα ην ζθνπφ απηφ, κε πνζφ 35.000 επξψ ζα απμεζνχλ ηεθκαξηά ηα έζνδα ηεο επηρείξεζεο. Ζ ινγηζηηθή εγγξαθή απνηχπσζήο ινγηζκνχ ηνπ ηεθκαξηνχ εζφδνπ παξαηίζεηαη παξαθάησ : 17 Υ Π

12.00 Μεραλήκαηα 35.000 78.00 Ίδην παξαγσγή παγίσλ 35.000 2.1.2 Υαξηνθπιάθην ηδην ρξεζηκνπνηνπκέλσλ αθηλήησλ ε απηφ ηαμηλνκνχληαη αθίλεηα, ηα νπνία ε επηρείξεζε ρξεζηκνπνηεί σο βνεζεηηθά ζηνηρεία ζηελ άζθεζε ηεο εθκεηάιιεπζήο ηεο (π.ρ. βηνκεραλνζηάζηα, απνζεθεπηηθνί ρψξνη, γξαθεηαθνί ρψξνη θ.ιπ.). Πξέπεη λα ηνληζηεί φηη, επί ησλ αθηλήησλ απηψλ ηζρχεη φηη ε επηρείξεζε έρεη ηφζν ηελ νηθνλνκηθή θπξηφηεηά ηνπο (ηελ νπζηαζηηθή θαη καθξνπξφζεζκε ρξήζε ηνπο), φζν θαη ηε λνκηθή θπξηφηεηά ηνπο (λνκηθφ ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο θηήζε εκπξάγκαηνο δηθαηψκαηνο). Λνγηζηηθά, ε θηήζε ηνπ Αθηλήηνπ θαηαρσξείηαη κε παξαζηαηηθφ ην πκβφιαην Αγνξάο, ελψ πξέπεη λα δηαρσξηζηεί ε αμία ηεο γεο (νηθνπέδνπ), γηα ηελ νπνία δελ ζα πξαγκαηνπνηνχληαη απνζβέζεηο απφ ην ζπλνιηθφ θφζηνο θηήζεο. Έηζη ε εγγξαθή θηήζεο έρεη σο αθνινχζσο: π.ρ. Κφζηνο θαη έμνδα αγνξάο αθηλήηνπ 1.000.000 εθ ησλ νπνίσλ ην θφζηνο γεο αλέξρεηαη ζην πνζφ ησλ 200.000 11 Κηίξηα 800.000 10 Οηθφπεδα 200.000 38.00 Σακείν 1.000.000 ην ΔΓΛ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα δηαρσξηζκνχ ησλ εμφδσλ αγνξάο αθηλήηνπ ζην ινγαξηαζκφ 16.14 έμνδα θηήζεο αθηλεηνπνηήζεσλ. Καζψο ην αθίλεην ρξεζηκνπνηείηαη απφ ηελ επηρείξεζε, πξέπεη λα ειέγρεηαη γηα ελδερφκελε απνκείσζε ηεο αμίαο ηνπ (impairment test), ελψ απνζβέλεηαη κε ηελ θζίλνπζα ή ηε ζηαζεξή κέζνδν απφζβεζεο αλάινγα κε ηα ρξφληα ηεο σθέιηκεο δσήο ηνπ. Ζ ζπλνιηθή απνζβέζηκε αμία ηνπ αθηλήηνπ πξνθχπηεη κεηά ηελ αθαίξεζε απφ ην θφζηνο θηήζεο ηεο ππνιεηκκαηηθήο ηνπ αμίαο ζην ηέινο ηεο σθέιηκεο δσήο. Ζ εγγξαθή ηεο απφζβεζεο έρεη σο αθνινχζσο: π.ρ. γηα σθέιηκε δσή 20 έηε θαη ππνι. αμία 300.000 ππνινγίδεηαη εηήζηα απφζβεζε = (θφζηνο αθηλήηνπ ππνι. αμία) / έηε σθέιηκ. δσήο 66.01 Απνζβέζεηο θηηξίσλ 25.000 11.99 Απνζβεζκέλν θηίξην 25.000 18

Φνξνινγηθά νη απνζβέζεηο αλαγλσξίδνληαη σο έμνδν θαη κεηψλνπλ ην θνξνινγηθφ βάξνο. Δθφζνλ ην αθίλεην πνπιεζεί, πξαγκαηνπνηνχληαη νη θάησζη εγγξαθέο: π.ρ. πψιεζε αθηλήηνπ αμίαο θηήζεο 800.000 αμία αλαινγνχληνο νηθνπέδνπ 200.000 θαη ζσξεπκέλεο απνζβέζεηο 150.000 έλαληη πνζνχ 1.200.000 38.00 Σακείν 1.200.000 11.00 Κηίξην 800.000 10.00 Οηθφπεδν 200.000 11.99 Απνζβεζκέλν Κηίξην 150.000 81.02.000 Κέξδε απφ Δθπνίεζε Αθηλήηνπ 350.000 Σα θέξδε απφ πψιεζε αθηλήηνπ θνξνινγνχληαη κε ηηο γεληθέο δηαηάμεηο. 2.1.2.1 Μεηαβνιή ζηελ αμία ησλ αθηλήησλ ηε δηάξθεηα ηνπ ρξφλνπ θαη ζχκθσλα κε ηελ νηθνλνκηθή επηζηήκε, νη αμίεο κεηαβάιινληαη σο απφξξνηα ησλ ζπλζεθψλ δήηεζεο θαη πξνζθνξάο αιιά θαη κέζσ ησλ αιιαγψλ ηνπ επηπέδνπ ησλ ηηκψλ, ηα νπνία επεξεάδνπλ ηα δηάθνξα ζηνηρεία θφζηνπο ησλ αθηλήησλ. ηα Γ.Π.Υ.Π. θαη ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Γ.Λ.Π. 16, ελαιιαθηηθά ηεο ηήξεζεο ηνπ ηζηνξηθνχ θφζηνπο, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα επαλεθηίκεζεο ησλ ηδηνρξεζηκνπνηνχκελσλ αθηλήησλ ζηελ εχινγε αμία ηνπο κέζσ ησλ γεληθά παξαδεθηψλ κεζφδσλ εθηίκεζεο αμίαο ησλ αθηλήησλ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη απφ ηνπο Οξθσηνχο Δθηηκεηέο αθηλήησλ. Ζ δηαθνξά αλάκεζα ζην θφζηνο θηήζεο κείνλ ηηο ζσξεπκέλεο απνζβέζεηο απφ ηελ εχινγε αμία θαηαρσξείηαη απεπζείαο ζηα θεθάιαηα ηεο επηρείξεζεο ζε εηδηθφ απνζεκαηηθφ απφ «επαλεθηίκεζε αθηλήησλ». π.ρ. θφζηνο νηθνπέδνπ 200.000, θφζηνο θηηξίνπ 800.000, ζπζζσξεπκέλεο απνζβέζεηο 150.000, εχινγε αμία νηθνπέδνπ 300.000, εχινγε αμία θηηξίνπ 1.000.000 10.00 Οηθφπεδα 100.000 (300.000 200.000) 11.00 Κηίξηα Δγθ/ζεηο Κηηξίσλ 350.000 (1.000.000 + 150.000 800.000) 41.07 Απνζεκαηηθφ απφ επαλεθηίκεζε αθηλήησλ 450.000 ε πεξίπησζε πψιεζεο, ην απνζεκαηηθφ πξνζαπμάλεη ηα θέξδε ηεο επηρείξεζεο, δειαδή πξαγκαηνπνηείηαη ε εγγξαθή. π.ρ. πψιεζε έλαληη πνζνχ 1.500.000 19

38.00 Σακείν 1.500.000 11.00 Κηίξηα Δγθ/ζεηο Κηηξίσλ 1.000.000 10.00 Οηθφπεδα 300.000 11.99 Απνζβεζκέλα Κηίξηα 150.000 41.07 Απνζεκαηηθφ απφ επαλεθηίκεζε αθηλήησλ 450.000 81.03.00 Κέξδε απφ Δθπνίεζε Αθηλήηνπ 800.000 εκεηψλεηαη φηη κεηά ηελ επαλεθηίκεζε νη απνζβέζεηο πξαγκαηνπνηνχληαη επί ηνπ λένπ θφζηνπο θηήζεο ηνπ θηηξίνπ, αιιά ην εηήζην έμνδν παξακέλεη ηειηθά ίδην κε ην αξρηθφ, ιφγσ ηνπ ζπκςεθηζκνχ κε ηηο αμίεο πνπ κεηαθέξνληαη εηεζίσο ζηα απνηειέζκαηα απφ ην ζρεηηθφ απνζεκαηηθφ. ηα θνξνινγηθά βηβιία ηεο επηρείξεζεο, ν ινγηζηηθφο ρεηξηζκφο είλαη δηαθνξεηηθφο. 2.1.2.2 Λνγηζηηθφο ρεηξηζκφο θνξνινγίαο αθηλήησλ Φνξνινγηθά παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα επαλεθηίκεζεο ηνπ αθηλήηνπ, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2065. Ζ δηαθνξά ζηελ αμία θηήζεο θαηαρσξείηαη ζε απνζεκαηηθφ, ην νπνίν κεηά ηελ θνξνιφγεζε ηεο ππεξαμίαο θεθαιαηνπνηείηαη. Ο ινγηζηηθφο θαη θνξνινγηθφο ρεηξηζκφο πξαγκαηνπνηείηαη σο αθνινχζσο: Λνγηζηηθφο ρεηξηζκφο ππεξαμίαο αθηλήησλ ζχκθσλα κε ην λφκν 2065/1992 Με βάζε ην λφκν 2065/1992 θεθάιαην Γ «ΑΝΑΠΡΟΑΡΜΟΓΖ ΑΞΗΑ ΑΚΗΝΖΣΧΝ ΣΧΝ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ» θαη ζπγθεθξηκέλα ηα άξζξα 20 έσο 27, ζε αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ ππνρξεψλνληαη φιεο νη επηρεηξήζεηο, νη νπνίεο θαηά ην ρξφλν ηεο αλαπξνζαξκνγήο, ηεξνχλ ππνρξεσηηθά απφ ην λφκν βηβιία ηξίηεο θαηεγνξίαο ηνπ Κ.Β.., αλεμάξηεηα απφ ηε λνκηθή κνξθή πνπ ιεηηνπξγνχλ ή αλ είλαη εκεδαπέο ή αιινδαπέο ή αλ ππάγνληαη ζηηο δηαηάμεηο νπνηνπδήπνηε λφκνπ ή ζε νπνηνδήπνηε θνξνινγηθφ θαζεζηψο. Δηδηθά νη ηερληθέο επηρεηξήζεηο πνπ αζρνινχληαη κε ηελ αλέγεξζε θαη πψιεζε νηθνδνκψλ ππνρξενχληαη λα αλαπξνζαξκφζνπλ κφλν ηελ αμία ησλ αθηλήησλ, πνπ ηδηνρξεζηκνπνηνχλ ή πνπ έρνπλ εθκηζζσκέλα πάλσ απφ δχν (2) ρξφληα θαηά ην ρξφλν ηεο αλαπξνζαξκνγήο. Οη επηρεηξήζεηο πνπ βξίζθνληαη ζε εθθαζάξηζε θαηά ην ρξφλν ηεο αλαπξνζαξκνγήο δελ κπνξνχλ λα πξνβνχλ ζε αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ ηνπο. Οη εηδηθφηεξνη φξνη φπσο ηα πνζνζηά ηεο αλαπξνζαξκνγήο γηα ηα εθηφο αληηθεηκεληθνχ πξνζδηνξηζκνχ αθίλεηα ή ηξφπνο ππνινγηζκνχ ηεο ππεξαμίαο θιπ θαζνξίδνληαη κε θνηλή ππνπξγηθή απφθαζε ησλ ππνπξγψλ Δζληθήο Οηθνλνκίαο θαη Οηθνλνκηθψλ ζχκθσλα κε ην άξζξν 20

11 ηνπ λφκνπ 1839/1989. Ζ αλαπξνζαξκνγή ηεο αμίαο ησλ αθηλήησλ πξαγκαηνπνηείηαη θάζε ηέζζεξα έηε κέρξη ηελ31ε Γεθεκβξίνπ ηνπ νηθείνπ δηαρεηξηζηηθνχ έηνπο. Ο ινγηζηηθφο ρεηξηζκφο ηεο πξνθχπηνπζαο ππεξαμίαο κε βάζε ηνλ αλσηέξσ λφκν έρεη σο αθνινχζσο : Υξεψλνληαη νη αλαιπηηθνί ηξηηνβάζκηνη: α) ηνπ ινγαξηαζκνχ 10 Γήπεδα Οηθφπεδα (10.00.ΥΥΥΥ) κε ηελ ππεξαμία πνπ πξνθχπηεη γηα ηε γε, β) ηνπ ινγαξηαζκνχ 11 Κηίξηα Δγθαηαζηάζεηο θηηξίσλ, ηερληθψλ έξγσλ (11.00.ΥΥΥΥ) κε ηελ ππεξαμία ησλ θηηξίσλ θαη πηζηψλνληαη νη ινγαξηαζκνί: α) 11.99.ΥΥΥΥ κε ηελ αλαπξνζαξκνγή ησλ απνζβέζεσλ β) ν ινγαξηαζκφο απνζεκαηηθά «41.07 ΓΗΑΦΟΡΔ ΑΠΟ ΑΝΑΠΡΟΑΡΜΟΓΖ ΑΞΗΑ ΛΟΗΠΧΝ ΠΔΡΗΟΤΗΑΚΧΝ ΣΟΗΥΔΗΧΝ» κε εηδηθνχο 1. 41.07.10ΥΥ Τπεξαμία απφ αλαπξνζαξκνγή Ν.2065 Γήπεδα Οηθφπεδα 2. 41.07.11ΥΥ Τπεξαμία απφ αλαπξνζαξκνγή Ν.2065 Κηίξηα. Θα πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ζην ινγαξηαζκφ 41.07.10ΥΥ πηζηψλεηαη ην πνζφ ηεο ρξέσζεο ηνπ ινγαξηαζκνχ 10.00.ΥΥΥΥ, ελψ ζηνλ ινγαξηαζκφ 41.07.11ΥΥ πηζηψλεηαη ην πνζφ πνπ πξνθείπηεη απφ ηε δηαθνξά ησλ ινγαξηαζκψλ 11.00.ΥΥΥΥ 11.99.ΥΥΥΥ. Δπίζεο ε ινγηζηηθή εγγξαθή ηεο ππνρξέσζεο ηνπ θφξνπ είλαη Υξέσζε ηνπ ινγαξηαζκνχ «88 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΠΡΟ ΓΗΑΘΔΖ», κε εηδηθφ ηνλ ινγαξηαζκφ 88.09.ΥΥΥΥ Λνηπνί κε ελζσκαησκέλνη ζην ιεηηνπξγηθφ θφζηνο θφξνη, Φφξνο απφ ππεξαμία αλαπξνζαξκνγήο αθηλήησλ Ν. 2065, ζε πίζησζε ηνπ αληίζηνηρνπ ινγαξηαζκνχ 54.09.ΥΥΥΥ θφξνη πιεξσηένη κε εηδηθφ Φφξνο απφ ππεξαμία αλαπξνζαξκνγήο αθηλήησλ Ν. 2065. Μεηά ηα αλσηέξσ ε πξνθχπηνπζα ππεξαμία δχλαηαη ή λα ζπκςεθηζηεί κε ην ρξεσζηηθφ ππφινηπν ηνπ ινγαξηαζκνχ 42 Απνηειέζκαηα εηο λέν, ή λα θεθαιαηνπνηεζεί κε βάζεη ηηο δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 23 ηνπ λ. 2065/1992. ηελ πεξίπησζε ηεο αλψλπκεο εηαηξείαο δηαλέκνληαη νη αληίζηνηρεο δσξεάλ κεηνρέο, ζηνπο κεηφρνπο. Ζ θνξνινγηθή ππνρξέσζε ηεο εηαηξείαο έρεη εμαληιεζεί, κε ηελ πξνυπφζεζε α) λα κελ ιπζεί ε εηαηξεία θαη β) λα κε γίλεη κείσζε κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ κε ζθνπφ ηελ δηαλνκή ζηνπο κεηφρνπο, γηα κία πεληαεηία. 2.1.2.3 Δπηρνξεγήζεηο Σα ηδηνρξεζηκνπνηνχκελα αθίλεηα (θπξίσο ηα βηνκεραλνζηάζηα θαη νη απνζεθεπηηθνί ρψξνη) πνιιέο θνξέο επηρνξεγνχληαη απφ αλαπηπμηαθνχο λφκνπο (επηδνηήζεηο, απμεκέλνη ζπληειεζηέο 21

απνζβέζεσλ, επηδνηήζεηο επηηνθίσλ θιπ.). ηα Γ.Π.Υ.Π. ππάξρνπλ ζρεηηθέο δηαηάμεηο ζχκθσλα κε ην Γ.Λ.Π. 20 (Grants) γηα ηνλ ρεηξηζκφ ησλ επηδνηήζεσλ κε θχξηα δηαθνξά, απφ ηηο θνξνινγηθέο δηαηάμεηο, ηελ θαηαρψξεζή ηνπο είηε αθαηξεηηθά ηνπ θφζηνπο θηήζεο ηνπ αθηλήηνπ, είηε ζε κεηαβαηηθνχο ινγαξηαζκνχο έλαληη ηνπ απνζεκαηηθνχ απφ ηηο επηρνξεγήζεηο αλαπηπμηαθψλ λφκσλ. Ζ ινγηζηηθή αληηκεηψπηζε ησλ επηρνξεγήζεσλ έρεη σο αθνινχζσο: Ο αλαπηπμηαθφο λφκνο 3299/2004, φπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη ηζρχεη κέρξη ζήκεξα, δίλεη ηελ δπλαηφηεηα ζηηο επηρεηξήζεηο λα επηδνηεζνχλ γηα λέεο δξαζηεξηφηεηεο ή αθφκα θαη λα βειηηψζνπλ ηηο ππάξρνπζεο εηζάγνληαο θαηλνηφκεο ηερλνινγίεο, παξαγσγηθά πξφηππα, βειηηψζεηο εγθαηαζηάζεσλ θαη δεκηνπξγία λέσλ, νη νπνίεο πξνάγνπλ ηνλ αληαγσληζκφ, ηε βειηίσζε ησλ παξαγσγηθψλ ζπλζεθψλ θαη ηελ πνηφηεηα δσήο. Όηαλ πξαγκαηνπνηεζεί ε επηρνξεγνχκελε δαπάλε, ζηα θνξνινγηθά βηβιία θαηαρσξείηαη ζην ινγαξηαζκφ παγίσλ, αλάινγα ην είδνο ηεο επέλδπζεο. Όηαλ εηζπξαρζεί ε επηρνξήγεζε θαηαρσξείηαη ζε ρξέσζε ηακείνπ κε πίζησζε εηδηθφ απνζεκαηηθφ απφ επηρνξεγήζεηο παγίσλ ζηνηρείσλ, ήηνη: 38.03.XXXX Λνγαξηαζκφο φςεσο 100.000 41.10.ΥΥΥΥ Δπηρνξεγήζεηο παγίσλ επελδχζεσλ 100.000 Σν απνζεκαηηθφ παγίσλ επελδχζεσλ απνζβέλεηαη θαηά ηηο ρξήζεηο κε ηνλ ίδην ζπληειεζηή απφζβεζεο πνπ έρεη θαη ην επηρνξεγνχκελν πάγην, ε δε εγγξαθή πνπ πξαγκαηνπνηείηαη είλαη ε αθφινπζε: 41.10.ΥΥΥΥ Δπηρνξεγήζεηο παγίσλ επελδχζεσλ 1.000 81.01.0005 Αλαινγνχζεο ζηε ρξήζε επηρνξεγήζεηο Παγίσλ επελδχζεσλ 1.000 ηα Γ.Π.Υ.Π. νη θξαηηθέο επηρνξεγήζεηο αλαγλσξίδνληαη ζηελ εχινγε αμία ηνπο φηαλ αλακέλεηαη κε βεβαηφηεηα φηη ε επηρνξήγεζε ζα εηζπξαρζεί θαη ε Δηαηξεία ζα ζπκκνξθσζεί κε φινπο ηνπο πξνβιεπφκελνπο φξνπο ηνπ αλαπηπμηαθνχ λφκνπ ζηνλ νπνίν δήηεζε ηελ ππαγσγή ηεο. Κξαηηθέο επηρνξεγήζεηο πνπ αθνξνχλ έμνδα, αλαβάιινληαη θαη αλαγλσξίδνληαη ζηα απνηειέζκαηα, έηζη ψζηε λα αληηζηνηρίδνληαη κε ηα έμνδα πνπ πξννξίδνληαη λα απνδεκηψζνπλ. 22

Όπσο πξναλαθέξζεθε, ζχκθσλα κε ηα Γ.Π.Υ.Π., νη θξαηηθέο επηρνξεγήζεηο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αγνξά ελζψκαησλ παγίσλ θαη εδαθηθψλ εθηάζεσλ (απνζεκάησλ), δελ εκθαλίδνληαη ζην απνζεκαηηθφ παγίσλ επελδχζεσλ αιιά ζπλήζσο πεξηιακβάλνληαη ζηηο ππνρξεψζεηο θαη ζπγθεθξηκέλα ζην ινγαξηαζκφ Έζνδα επνκέλσλ ρξήζεσλ. 41.10 Δπηρνξεγήζεηο παγίσλ επελδχζεσλ 100.000 56.00 Έζνδα επνκέλσλ ρξήζεσλ 100.000 Οη επηρνξεγήζεηο πνπ αθνξνχλ ελζψκαηα ηδηνρξεζηκνπνηνχκελα πάγηα, ηα νπνία απνζβέλνληαη, κεηαθέξνληαη σο έζνδα ζηελ θαηάζηαζε ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ κε ηελ ζηαζεξή κέζνδν ζχκθσλα κε ηελ αλακελφκελε σθέιηκε δσή ησλ ζρεηηθψλ πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ θαη θαη αληηζηνηρία ηνπ ζρεηηθνχ εμφδνπ απφζβεζεο. 56.00 Έζνδα επνκέλσλ ρξήζεσλ 10.000 74.03 Δηδηθέο επηρνξεγήζεηο επηδνηήζεηο 10.000 Αληηζέησο, νη επηρνξεγήζεηο πνπ αθνξνχλ ζηα απνζέκαηα ησλ εδαθηθψλ εθηάζεσλ κεηαθέξνληαη σο έζνδα ζηελ θαηάζηαζε ινγαξηαζκνχ απνηειεζκάησλ ζε κείσζε ηνπ ζρεηηθνχ θφζηνπο πσιεζέλησλ, θαηά ηελ πψιεζε ησλ εθηάζεσλ. 56.00 Έζνδα επνκέλσλ ρξήζεσλ 25.000 75 Λνηπά έζνδα εθκεηάιιεπζεο 25.000 Γηα φιεο ηηο δηαθνξέο επί ησλ ινγαξηαζκψλ ζηα Λνγηζηηθά Γ.Π.Υ.Π. βηβιία ηεο επηρείξεζεο κε ηνπο ινγαξηαζκνχο ζηα Λνγηζηηθά Φνξνινγηθά βηβιία απηήο, αλαβάιιεηαη ζχκθσλα κε ην Γ.Λ.Π. 12 (Deferred Tax) ε Φνξνινγία Δηζνδήκαηνο δεκηνπξγψληαο αλαβαιιφκελε θνξνινγηθή ππνρξέσζε ή αλαβαιιφκελε θνξνινγηθή απαίηεζε. 2.1.3 Υαξηνθπιάθην δηαζεζίκσλ πξνο πψιεζε αθηλήησλ ην ραξηνθπιάθην απηφ, ζχκθσλα κε ην Γ.Π.Υ.Π. 5, θαηαρσξνχληαη αθίλεηα, ηα νπνία κία επηρείξεζε έρεη απνθαζίζεη λα πνπιήζεη εληφο 12 κελψλ. Σα αθίλεηα απηά κεηαθέξνληαη ζην ελ ιφγσ ραξηνθπιάθην ζην θφζηνο, δελ απνηηκψληαη θαη δελ απνζβέλνληαη. 23 Σα αθίλεηα απηά