Ο Ηλεκηπονικόρ Υπολογιζηήρ ζηο Νηπιαγυγείο - Το Λογιζμικό Tux Paint

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 1139 Ο Ηλεκηπονικόρ Υπολογιζηήρ ζηο Νηπιαγυγείο - Το Λογιζμικό Tux Paint Μ. Μπέζη 1, Λ. Παππά 2 1 ρνιηθή ύκβνπινο Νεπηαγσγώλ, 43 ε εθπ. Πεξηθέξεηα Άξηαο, marinabesi@gmail.com 2 Δξγαζη. πλεξγάηεο ΣΔΙ Ηπείξνπ Μεηαπη. Φνηηήξηα Α.Π.Κπ, slambrina_pappa@yahoo.gr Πεπίλητη Η ηαρύηαηε αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο έρεη αιιάμεη όινπο ηνπο ηνκείο ηεο δσήο καο. Οη αλάγθεο πξνζαξκνγήο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο ζηηο απαηηήζεηο ηεο λέαο θνηλσλίαο, θαζηζηνύλ απαξαίηεην ην ζρεδηαζκό έληαμεο ηεο πιεξνθνξηθήο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία από ηε βαζκίδα ηεο πξνζρνιηθήο αγσγήο. Η εηζαγσγή ηνπ ππνινγηζηή ζην λεπηαγσγείν άιιαμε ξηδηθά ηνπο ξόινπο ησλ εθπαηδεπηηθώλ, αιιά θαη ηνπο ηξόπνπο αιιειεπίδξαζεο καζεηώλ θαη ειεθηξνληθνύ ππνινγηζηή. Έλα παηδαγσγηθά θαηάιιειν γηα ηελ ειηθία ησλ παηδηώλ ηνπ λεπηαγσγείνπ ινγηζκηθό είλαη ην Tux Paint. Λέξειρ κλειδιά: Νηπιαγωγείο, Ηλεκηρονικός Υπολογιζηής, Λογιζμικό Tux Paint 1.Ειζαγυγή Η είζνδνο ησλ Σερλνινγηώλ ηεο Πιεξνθνξηθήο ζην Νεπηαγσγείν είλαη κηα από ηηο ζεκαληηθόηεξεο θαηλνηνκίεο ζην ρώξν ηεο Πξνζρνιηθήο Αγσγήο ηα ηειεπηαία ρξόληα (Νηνιηνπνύινπ, 2002). Η έληαμε θαη ελζσκάησζε ησλ ΣΠΔ ζηελ ηάμε ηνπ Νεπηαγσγείνπ γίλεηαη κε ηελ θαηάιιειε δηαξξύζκηζε ηνπ ρώξνπ (γσληά Ηιεθηξνληθνύ Τπνινγηζηή), ώζηε ν ππνινγηζηήο λα απνηειέζεη θνκκάηη ηεο θαζεκεξηλήο δηδαζθαιίαο θαη ηνπ πξνγξάκκαηνο. Η εηζαγσγή ηνπ Τπνινγηζηή δελ έξρεηαη λα πξνζζέζεη λέεο δπζθνιίεο, αιιά λα πξνζθέξεη λένπο, ζύγρξνλνπο ηξόπνπο θαη κεζόδνπο εθπαηδεπηηθήο δξάζεο. Δμάιινπ ε όιν θαη πεξηζζόηεξν απμαλόκελε από ηελ θνηλσλία απαίηεζε γηα «ηερλνινγηθό αιθαβεηηζκό», θαζηζηά απαξαίηεην ην ζπλνιηθό ζρεδηαζκό έληαμεο ηεο πιεξνθνξηθήο ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία από ηελ πξώηε θηόιαο βαζκίδα ηεο εθπαίδεπζεο (Κόκεο, 2004). 2.Ο Ηλεκηπονικόρ Υπολογιζηήρ ζηην Πποζσολική Αγυγή ύκθσλα κε ην Γηαζεκαηηθό Δληαίν Πιαίζην Πξνγξάκκαηνο πνπδώλ (Γ.Δ.Π.Π.., 2001), ζθνπόο ηεο εηζαγσγήο ηεο πιεξνθνξηθήο ζην Νεπηαγσγείν είλαη ε εμνηθείσζε ησλ παηδηώλ κε ηηο βαζηθέο ρξήζεηο ηνπ Τπνινγηζηή θαη ε απόθηεζε δεμηνηήησλ ρεηξηζκνύ ηνπ, κέζσ κηαο δηαζεκαηηθήο πξνζέγγηζεο ησλ γλσζηηθώλ αληηθεηκέλσλ πνπ πξαγκαηεύνληαη. ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 1140 Ο Ηιεθηξνληθόο Τπνινγηζηήο παξνπζηάδεη ηα ζέκαηα κε ηξόπν ειθπζηηθό, αιιά ηαπηόρξνλα δπλακηθό θαη αιιειεπηδξαζηηθό (Ράπηεο & Ράπηε, 2002). Οη εηθόλεο, ηα ρξώκαηα, ν ήρνο δηεγείξνπλ ηελ πξνζνρή ησλ κηθξώλ καζεηώλ, πνπ αλ θαη δελ έρνπλ ηδηαίηεξεο γλώζεηο πιεξνθνξηθήο, πξόζπκα αζρνινύληαη καδί ηνπ θαη εκπιέθνληαη ελεξγά κε ηξόπν βησκαηηθό ζηελ καζεζηαθή δηαδηθαζία. Οη καζεηέο ηνπ λεπηαγσγείνπ ρξεζηκνπνηνύλ ηνλ Ηιεθηξνληθό Τπνινγηζηή ζαλ εξγαιείν ζε δηάθνξεο δξαζηεξηόηεηεο ζην θαζεκεξηλό ηνπο πξόγξακκα. πρλόηεξα παίδνπλ δηάθνξα παηδαγσγηθά παηρλίδηα ή αζρνινύληαη κε δξαζηεξηόηεηεο δσγξαθηθήο θαη ζρεδηαζκνύ. Απηέο νη παηγληώδεηο αζθήζεηο όκσο απνηεινύλ ζεκαληηθέο πεγέο κάζεζεο. Σα παηδηά παίδνπλ, δνθηκάδνπλ, πεηξακαηίδνληαη, αζρνινύληαη κε θάηη πνπ ηα επραξηζηεί θαη ηαπηόρξνλα θαηαλννύλ, αλαθαιύπηνπλ, βειηηώλνληαη θαη καζαίλνπλ. Αληηκεησπίδνπλ ηνλ ππνινγηζηή ζαλ παηρλίδη (Papert, 1991). Παξάιιεια, ηα παηδηά αλαπηύζζνπλ δεμηόηεηεο ζπλεξγαζίαο θαη επηθνηλσλίαο, ςπραγσγνύληαη θαη ελζαξξύλνληαη ζηε ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή ζηελ θαζεκεξηλή δσή. Μέζα από ην δηαδίθηπν, επηζθέπηνληαη όιν ηνλ θόζκν, βιέπνπλ κνπζεία θαη αμηνζέαηα, παξαηεξνύλ όια ηα ζαπκαζηά έξγα ηεο θύζεο. Η ρξήζε ηνπ Ηιεθηξνληθνύ Τπνινγηζηή σο εξγαιείν ππνζηήξημεο θαη δηακόξθσζεο ηεο κάζεζεο ζε παηδηά πξνζρνιηθήο ειηθίαο βξίζθεηαη ζε ρακειό επίπεδν θαη δελ έρεη ζπλεηδεηνπνηεζεί ζε κεγάιν βαζκό από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο. Γπζηπρώο ε πιεηνςεθία ησλ λεπηαγσγώλ ρξεζηκνπνηνύλ ηνλ ππνινγηζηή σο ζπζθεπή δηεθπεξαίσζεο δηνηθεηηθώλ ζεκάησλ, ή ζπαληόηεξα αλάξηεζεο θσηνγξαθηώλ από δξαζηεξηόηεηεο ηεο ηάμεο. Δθηππώλνπλ θύιια αμηνιόγεζεο γηα δηάθνξα ζέκαηα, ρσξίο όκσο λα ηα αμηνπνηνύλ πεξηζζόηεξν εκπιέθνληαο θαη άιιεο δξαζηεξηόηεηεο κε ηε ρξήζε ηνπ Ηιεθηξνληθνύ Τπνινγηζηή. Οη ππνινγηζηέο δελ ρξεζηκνπνηνύληαη σο πεγή πιηθνύ θαηά ηελ επεμεξγαζία ησλ ζεκάησλ πνπ αλαιύνληαη. πάληα εληάζζνληαη ζε ζπγθεθξηκέλεο παηδαγσγηθέο δξαζηεξηόηεηεο. 3. Σημαζία ηηρ ειζαγυγήρ ηυν Ηλεκηπονικών Υπολογιζηών ζηο Νηπιαγυγείο Ο Ηιεθηξνληθόο Τπνινγηζηήο ζεσξείηαη ην πιένλ ηζρπξό εξγαιείν ζηα ρέξηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ γηα ηελ ππνζηήξημε ηεο δηδαθηηθήο θαη καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο. Η νπζηαζηηθή πξνζθνξά ηνπ Η/Τ ζηε καζεζηαθή δηαδηθαζία πξνθύπηεη έκκεζα κέζσ ηεο παηδαγσγηθήο αμηνπνίεζήο ηνπ θαη ηηο αιιειεπηδξαζηηθέο δξαζηεξηόηεηεο (Μηθξόπνπινο, 2006). ύκθσλα κε ηνλ Οδεγό Νεπηαγσγνύ (2006) ν Η/Τ κπνξεί λα ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε ηεο απηνλνκίαο ησλ παηδηώλ, ελώ ηαπηόρξνλα εληζρύεηαη ε θνηλσληθή ζπλαλαζηξνθή θαη ε ζπκκεηνρή ηνπο ζηε ζπλεξγαηηθή κάζεζε. Καιιηεξγνύληαη γλώζεηο, ηθαλόηεηεο θαη δεμηόηεηεο, αλαπηύζζεηαη ε ιεπηή θηλεηηθόηεηα κε ηε ρξήζε ηνπ πνληηθηνύ θαη ηνπ πιεθηξνινγίνπ θαη εληζρύεηαη ε παξαηεξεηηθόηεηα. ΜΔΡΟ Β ΤΝΣΟΜΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ - ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΑ ΔΝΑΡΙΑ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 1141 Η θαηαιιειόηεξε ειηθία ηεο εηζαγσγήο ηνπ ππνινγηζηή ζηελ ηάμε πηζηεύεηαη όηη είλαη ε ειηθία ησλ ηξηώλ ρξόλσλ. Έξεπλεο (Tsitouridou & Vryzas, 2001) έδεημαλ όηη ηα νθέιε πνπ πξνθύπηνπλ από ηελ έληαμε ησλ ζύγρξνλσλ ηερλνινγηθώλ κέζσλ ζηελ πξνζρνιηθή εθπαίδεπζε είλαη ζεκαληηθά ζε όινπο ηνπο ηνκείο θαη ηα γλσζηηθά αληηθείκελα. Πνιιέο έξεπλεο έδεημαλ όηη ε ελαζρόιεζε ησλ παηδηώλ κε ηνλ ππνινγηζηή, ζπκβάιιεη ζεηηθά ζηελ νιόπιεπξε αλάπηπμε ηνπ παηδηνύ (Νηνιηνπνύινπ, 2002; Chen & Chang, 2006). Η ρξήζε ηνπ, κπνξεί λα κεηαηξαπεί ζε έλα ηζρπξό εξέζηζκα πνπ ζα κεηαηξέςεη ηε βησκαηηθή εκπεηξία ζε καζεζηαθή. Δηδηθόηεξα, ηα εξεπλεηηθά απνηειέζκαηα επηζεκαίλνπλ νθέιε ζηελ αλάπηπμε γλσζηηθώλ δεμηνηήησλ θαη ζρνιηθήο εηνηκόηεηαο, ηε γισζζηθή, αιιά θαη ηελ θνηλσληθνζπλαηζζεκαηηθή αλάπηπμε θαη ελίζρπζε ηεο απηνεθηίκεζεο ησλ παηδηώλ (Klein, Nir- Gal & Darom; 2000; Νηνιηνπνύινπ, 2002). Παξάιιεια ε ελαζρόιεζε κε ηνλ ππνινγηζηή ζηελ ηάμε πξνζδίδεη ζηνπο καζεηέο θαιύηεξεο επθαηξίεο λα νηθνδνκήζνπλ ηε γλώζε, ρσξίο λα γίλνληαη παζεηηθνί δέθηεο ή αθξναηέο (Αλαγλσζηόπνπινο, 2002; Papert 1991). 4. Νηπιαγυγοί και Ηλεκηπονικόρ Υπολογιζηήρ Η ελζσκάησζε ησλ ππνινγηζηώλ ζηελ ηάμε εμαξηάηαη άκεζα από ηνπο ζηόρνπο θαη ηε δηδαθηηθή πξνζέγγηζε θαη αθνξά θπξίσο ηνπο λεπηαγσγνύο πνπ θαζνξίδνπλ ηελ παηδαγσγηθή ηνπο αμηνπνίεζε. Παξαηεξείηαη δπζηπρώο επηβξάδπλζε απηήο ηεο δηαδηθαζίαο θπξίσο εμαηηίαο ηεο έιιεηςεο γλώζεσλ από ηελ πιεηνςεθία ησλ λεπηαγσγώλ. Οη εθπαηδεπηηθνί εκθαλίδνληαη επηθπιαθηηθνί απέλαληη ζηελ εηζαγσγή ηνπ Τπνινγηζηή ζην λεπηαγσγείν. Αληηδξνύλ ζηε ρξήζε θαη αμηνπνίεζε ηνπ Τπνινγηζηή, είηε γηαηί είλαη ζπληεξεηηθνί θαη ππέξκαρνη ηεο παξαδνζηαθήο δηδαζθαιίαο, είηε γηαηί δελ είλαη εμνηθεησκέλνη κ απηόλ. ηελ πιεηνλόηεηά ηνπο εληνύηνηο αλαγλσξίδνπλ όηη έρεη πνιιέο δπλαηόηεηεο. Η πηνζέηεζε θαηλνηνκηώλ απαηηεί θαηάιιειε εθπαίδεπζε θαη επηκόξθσζε θαη αλάπηπμε ζεηηθώλ ζηάζεσλ θαη δεμηνηήησλ. Όζν θαιύηεξα γλσξίδνπλ νη λεπηαγσγνί ηηο δπλαηόηεηέο ηνπ Η/Τ, ηόζν θαιύηεξα κπνξνύλ λα ηνλ αμηνπνηήζνπλ ζηε δηδαθηηθή δηαδηθαζία, πξνζαξκόδνληάο ηνλ ζηηο αλάγθεο ησλ παηδηώλ. 5. Παποςζίαζη λογιζμικού Tux Paint ηελ παξνύζα εξγαζία παξνπζηάδνπκε ηελ εθαξκνγή Tux Paint, έλα βξαβεπκέλν πξόγξακκα δσγξαθηθήο γηα παηδηά ειηθίαο από 3 έσο 12 εηώλ. Σν επράξηζην πεξηβάιινλ ηνπ Tux Paint ζπλδπάδεη κηα επράξηζηε δηεπαθή, δηαδξαζηηθά εθέ ήρνπ θαη κηα ελζαξξπληηθή καζθόη θηλνύκελσλ ζρεδίσλ ε νπνία θαζνδεγεί ηνπο καζεηέο λεπηαγσγείνπ θαζώο ρξεζηκνπνηνύλ ην πξόγξακκα, λα εθθξαζηνύλ θαη λα δεκηνπξγήζνπλ ηηο δηθέο ηνπο ζπλζέζεηο, λα αλαπηύμνπλ ηελ θαληαζία ηνπο παξέρνληαο δπλαηόηεηεο δεκηνπξγηθήο γξαθήο, ζύλζεζεο πξσηόηππσλ ηζηνξηώλ θαη ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 1142 παξαγσγή θηλνύκελσλ ζρεδίσλ, κέζα από δξαζηεξηόηεηεο αηνκηθέο θαη νκαδηθέο κε ηε δηακεζνιάβεζε ηνπ λεπηαγσγνύ. Σν ινγηζκηθό Tux Paint απνηειείηαη από ηέζζεξηο (4) ζεκαηηθέο ελόηεηεο. Η πξώηε ζηνρεύεη ζηελ έθθξαζε θαη ηε δεκηνπξγία. Οη καζεηέο ηνπ λεπηαγσγείνπ έρνπλ ηελ δπλαηόηεηα λα εθθξαζηνύλ ειεύζεξα θαη λα δεκηνπξγήζνπλ έλα έξγν ρξεζηκνπνηώληαο ηα βαζηθά εξγαιεία ζρεδίαζεο. Η δεύηεξε ζεκαηηθή ζηνρεύεη ζηελ γλώζε θαη εμνηθείσζε ησλ καζεηώλ κε ηα καζεκαηηθά ζύκβνια ζηνρεύνληαο ζηελ ζσζηή ρξήζε θαηάιιεισλ εξγαιείσλ. ηελ ηξίηε ζεκαηηθή ελόηεηα νη καζεηέο κπνξνύλ λα δσγξαθίζνπλ κηα ζεηξά από εηθόλεο έρνληαο ζην κπαιό ηνπο έλα παξακύζη, όπνπ καδί κε ηνλ λεπηαγσγό ηνπο κπνξνύλ λα ην παξνπζηάζνπλ ζηνπο ζπκκαζεηέο ηνπο κέζα από ην Tux Paint. Με ηνλ ηξόπν απηό ηα λήπηα ζπλεξγάδνληαη, επηρεηξεκαηνινγνύλ, αλαδεηνύλ θαη επεμεξγάδνληαη πιεξνθνξίεο ρξεζηκνπνηώληαο ην θαηεμνρήλ όξγαλν ηεο λόεζήο ηνπο, ηε γιώζζα. ηελ ηειεπηαία ελόηεηα ηα λήπηα κπνξνύλ κε βάζε ηα θαηάιιεια εξγαιεία λα εμνηθεησζνύλ κε ηελ ρξήζε ηνπ πιεθηξνινγίνπ θαη λα κάζνπλ κε ηελ κνξθή παηρληδηνύ ηα γξάκκαηα, ηνπο αξηζκνύο θαη ηελ ρξήζε ηνπ πιεθηξνινγίνπ. Γεληθά ην Tux Paint πεξηιακβάλεη δξαζηεξηόηεηεο πνπ ζηνρεύνπλ ζηελ έθθξαζε, ζηελ δεκηνπξγία, ζηελ εμνηθείσζε κε καζεκαηηθά ζρήκαηα θαη ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ελόο ειεθηξνληθνύ ππνινγηζηή (άλνηγκα, απνζήθεπζε, εθηύπσζε, αλαίξεζε). 6. Σςμπεπάζμαηα Η δεκηνπξγηθή αμηνπνίεζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ Ηιεθηξνληθνύ Τπνινγηζηή ζην λεπηαγσγείν, ζε ζπλδπαζκό κε ηελ απειεπζέξσζε ησλ παξαγσγηθώλ, θξηηηθώλ θαη δεκηνπξγηθώλ δπλάκεσλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ θαη ησλ καζεηώλ, είλαη δπλαηόλ λα ζπκβάιιεη ζηε κείσζε πνιιώλ αλεπηζύκεησλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηεο παξαδνζηαθήο εθπαίδεπζεο θαη λα πξνθαιέζεη ηελ απαξρή κηαο πεξηόδνπ παηδαγσγηθήο αλαγέλλεζεο ζηε ζρνιηθή πξαγκαηηθόηεηα (Ράπηεο & Ράπηε, 2002). Η εηζαγσγή ησλ ππνινγηζηώλ ζην ζύγρξνλν λεπηαγσγείν είλαη όρη κόλν δπλαηή αιιά θαη επηβεβιεκέλε ηόζν γηα ηελ εμνηθείσζε ησλ παηδηώλ κ απηνύο, αιιά θαη γηα ηα ζεκαληηθά παηδαγσγηθά νθέιε πνπ κπνξεί λα πξνζθέξεη ε αλαπηπμηαθά θαηάιιειε ρξήζε ηνπο. Βιβλιογραφία Chen, J. & Chang, C. 2006. Using computers in early childhood classrooms: teachers attitudes, skills and practices. Journal of Early Childhood Research.. Vol 4(2), 169 188. Γαθέξκνπ, Υ. & Κνπινύξε, Π. & Μπαζαγηάλλε, Δ. (2006), «Οδηγός Νηπιαγωγού: Εκπαιδεσηικοί ζτεδιαζμοί δημιοσργικά περιβάλλονηα μάθηζης», Αζήλα: ΟΔΓΒ. ΜΔΡΟ Β ΤΝΣΟΜΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ - ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΑ ΔΝΑΡΙΑ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 1143 Γ.Δ.Π.Π.. (2001), Διαθεμαηικό Ενιαίο Πλαίζιο Προγραμμάηων Σποσδών για ηο Νηπιαγωγείο. Φ.Δ.Κ. αξ. 1376 η. Β 18-10-2001. ζει. 1623-1783. Klein, P. S., Nir-Gal, O., & Darom, E. (2000). The use of computers in kindergarten, with or without adult mediation: effects on children_s cognitive performance and behavior. Computers in Human Behavior, 16, 591 608. Κόκεο, Β. (2004). Ειζαγωγή ζηις εκπαιδεσηικές εθαρμογές ηων Τετνολογιών ηης Πληροθορίας και ηων επικοινωνιών. Αζήλα: εθδ. Νέσλ Σερλνινγηώλ. Μηθξόπνπινο, Σ.Α. (2006). Ο Υπολογιζηής ως γνωζηικό εργαλείο. Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Νηνιηνπνύινπ, Δ. (2002). Σύγτρονες ηάζεις ηης Προζτολικής Αγωγής. Αζήλα: Σππσζήησ. Pappert, S. (1991), The Children s Machine. N.Y.: Basic Books. Ράπηεο, Α. & Ράπηε, Α. (2002). Μάθηζη και Διδαζκαλία ζηην εποτή ηης πληροθορίας. Ολική προζέγγιζη. Αζήλα: απηνέθδνζε. Tsitouridou, M., & Vrizas, K. (2001). Early Childhood Education Students Attitudes Towards Information Technology. Themes in Education, 4, 425-443. ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 1144 ΜΔΡΟ Β ΤΝΣΟΜΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ - ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΑ ΔΝΑΡΙΑ