Δράσεις και πολιτικές του ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή Αλέξανδρος Κουλίδης Σύμβουλος Γενικής Γραμματέως ΥΠΕΚΑ Ειρήνη Νικολάου Προϊσταμένη Γραφείου Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών ΥΠΕΚΑ
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 2
Οι συνέπειές της είναι γνωστές 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 3
αλλά και άγνωστες. O Νέμο («ψάρι κλόουν») χάνει την ακοή του, λόγω αύξησης της οξύτητας των ωκεάνιων υδάτων, η οποία οφείλεται στην αυξημένη δέσμευση CO 2 από την ατμόσφαιρα. 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 4
Η ανάγκη για δράση παραμένει επιτακτική 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 5
Το κόστος αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής κατανέμεται ασύμμετρα 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 6
Οι αναπτυσσόμενες χώρες παράγουν πάνω από το 60% των παγκόσμιων εκπομπών Η Ευρωπαϊκή Ένωση παράγει το 11% 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 7
Πορεία προς το 2050 Ψήφισμα Κοπεγχάγης 2009: αναγνωρίζεται ότι οι αναπτυγμένες χώρες θα πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 80-95% έως το 2050 Ευρωπαϊκή Ένωση, δέσμεύσεις: 20-20-20 μέχρι το 2020 μετάβαση σε οικονομία χαμηλού άνθρακα ως το 2050 Βαρσοβία 2013: συμφωνία για διαπραγματεύσεις στο Παρίσι το 2015, για ένα νέο κλιματικό πρωτόκολλο που θα εφαρμοστεί από το 2020 και θα αφορά όλες τις χώρες 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 8
Μέχρι το 2020 Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πρώτη περιοχή στον κόσμο που έχει εντάξει στο συνολικό της προϋπολογισμό τις δράσεις για την κλιματική αλλαγή, δεσμευόμενη να διαθέσει το 20% (180 δισ. ) για την περίοδο 2014-2020 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 9
Επιδράσεις της πρωτοπορίας προς την οικονομία χαμηλού άνθρακα Καινοτομία Ενεργειακή ανεξαρτησία Αυξημένη αποτελεσματικότητα ενέργειας και φυσικών πόρων Καθαρότερο περιβάλλον Άμεσο κόστος Πιέσεις στην ανταγωνιστικότητα Αρνητικές συνέργειες με οικονομική κρίση 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 10
Οι ελληνικές επιχειρήσεις πλήττονται εντονότερα Ευθύς ανταγωνισμός με χώρες που δεν έχουν κλιματικά κόστη Δυσχέρειες από τις ιδιομορφίες στη διασύνδεση των κλάδων στην εσωτερική οικονομία Πολλαπλασιαστικά αρνητική συνέργεια με την οικονομική κρίση 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 11
Οι ελληνικές επιχειρήσεις πλήττονται εντονότερα Ευθύς ανταγωνισμός με χώρες που δεν έχουν κλιματικά κόστη Δυσχέρειες από τις ιδιομορφίες στη διασύνδεση των κλάδων στην εσωτερική οικονομία Πολλαπλασιαστικά αρνητική συνέργεια με την οικονομική κρίση 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 12
ΥΠΕΚΑ: θεμελιώδης προτεραιότητα η εφαρμογή πολιτικών αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής Επιδιώκεται οι πολιτικές αυτές να ασκούνται με ισορροπημένο τρόπο. Πέραν του περιβάλλοντος και ειδικότερα του κλίματος, πρέπει να επηρεάζονται θετικά και οι άλλοι δύο πυλώνες της αειφόρου ανάπτυξης: η οικονομική ευρωστία και η κοινωνική συνοχή. 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 13
Το ΥΠΕΚΑ συμπορεύεται με τις ελληνικές επιχειρήσεις στην προσπάθεια εξομάλυνσης των ανταγωνιστικών πιέσεων από τις πολιτικές αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής Χωρίς αποκλίσεις από τη θεμελιώδη προτεραιότητα, επιχειρούνται εξορθολογισμοί και προσαρμογές των εργαλείων 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 14
Πρωτοβουλία για ειδική πρόνοια στο ενεργειακό κόστος των ελληνικών επιχειρήσεων στο πλαίσιο της χάραξης της Ευρωπαϊκής Ενεργειακής και Κλιματικής Πολιτικής Υποβολή έκθεσης «EU ETS Carbon Leakage impacts in Greece» στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στις θεματικές επιτροπές χάραξης κλιματικής πολιτικής. Κόστος εκπομπών 380 εκατ., 0,2 % του ΑΕΠ, απώλεια 5.500 θέσεων εργασίας ετησίως για την ελληνική οικονομία για την περίοδο 2013-2020. Με backloading, κόστος έως και 2,2 δισ. ευρώ, 1,1% του ΑΕΠ, απώλειας 32.700 θέσεων εργασίας Με εξαίρεση κλάδων από την carbon leakage list, επιπλέον κόστος 90-550 εκατ. και επιπλέον απώλειες 1.200 7.600 θέσεων εργασίας. Ανάδειξη του θέματος στο Technical Working Group on Benchmarking 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 15
Συμφωνίες - συνεργασίες Επιβεβαίωση και αναβάθμιση εθελοντικής συμφωνίας του ΥΠΕΚΑ με την Ένωση Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδας για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων Συγκρότηση ανεξάρτητου ελεγκτικού μηχανισμού για την χρήση εναλλακτικών καυσίμων. Προώθηση αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων σε μονάδες της χώρας Πρόθεση εξέτασης ανάλογων δυνατοτήτων σε άλλους κλάδους 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 16
Συμφωνίες - συνεργασίες Ευρεία τεχνική συνάντηση ΥΠΕΚΑ Συμβουλίου ΣΕΒ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη Carbon leakage list, αναγκαιότητα αποφυγής εξαιρέσεων. Αναμόρφωση ETS Αντιστάθμιση εκπομπών Ισχυρότερη σύνδεση πολιτικών ανταγωνιστικότητας και κλιματικής αλλαγής Πύκνωση επαφών για καταγραφή σε πραγματικό χρόνο των επιπτώσεων από τις πολιτικές για το κλίμα στην οικονομία και στην κοινωνία 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 17
Πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Προτεραιότητες τομέα Ενέργειας η συμφιλίωση των στόχων ανταγωνιστικότητας του συνόλου της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, ασφάλειας εφοδιασμού και βιωσιμότητας με τους μακροπρόθεσμους στόχους της κλιματικής αλλαγής Προτεραιότητες τομέα Περιβάλλοντος έμφαση στην αναγκαιότητα ενδελεχούς εξέτασης του πακέτου «Κλίμα - Ενέργεια στο πλαίσιο του 2030» Επιτυχής διοργάνωση Συνάντησης Εργασίας για την Κλιματική Αλλαγή 90+ εκπρόσωποι κρατών-μελών σημαντική συμμετοχή στελεχών Ευρωπαϊκής Επιτροπής 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 18
Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής Η αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος, αποτελεί μια από τις θεμελιώδεις προτεραιότητες του Υπουργείου μας Το Πρωτόκολλο του Κυότο (KP) 2008-2012 έθεσε τους στόχους μείωσης ή συγκράτησης των εκπομπών Κάθε στόχος αντιστοιχεί σε ένα όριο εκπομπών εκφρασμένο σε δικαιώματα (Kyoto units) Επίτευξη του στόχου σημαίνει δημιουργία ισορροπίας μεταξύ εκπομπών και δικαιωμάτων Ευέλικτοι μηχανισμοί Κυότο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU -Emissions Trading System) 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 19
Στόχοι του ΠτΚ 2008-2012 Η Ε.Ε. έπρεπε να μειώσει τις εκπομπές της 8% σε σχέση με τα επίπεδα εκπομπών του 1990. Η Ελλάδα έπρεπε να συγκρατήσει τις εκπομπές της στο επίπεδο +25% σε σχέση με το 1990. Με ποιον τρόπο; 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 20
Τρόποι επίτευξης του στόχου ΠτΚ Μείωση των εκπομπών της χώρας σε όλους τους τομείς: βιομηχανία, ενέργεια, μεταφορές, γεωργία, απόβλητα Αύξηση της απορρόφησης CO 2 από τον τομέα LULUCF, όπως είναι η διαχείριση των δασών Χρήση ευέλικτων μηχανισμών ΠτΚ, για προμήθεια δικαιωμάτων από άλλες χώρες 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 21
ΣΕΔΕ (EU-ETS) (Ι) Το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (EU-ETS) αποτελεί έναν από τους ευέλικτους μηχανισμούς του ΠτΚ δημιουργήθηκε για την συγκράτηση ή μείωση των εκπομπών από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις Στην Ελλάδα το ΣΕΔΕ στη Φάση ΙΙΙ (2013-2020) περιλαμβάνει 155 βιομηχανικές και ηλεκτρ/γες εγκαταστάσεις 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 22
ΣΕΔΕ (EU-ETS) (ΙΙ) Η φάση ΙΙ (2008-2012) ολοκληρώθηκε με την σφραγίδα της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Τα δικαιώματα κάθε έτος ήταν 65.092.928 EUAs Οι εκπομπές αντίστοιχα: 2008 2009 2010 2011 2012 69.844.322 63.652.328 59.939.996 58.838.181 61.440.386 Δεδομένης της οικονομικής κρίσης, το ΣΕΔΕ δεν φαίνεται να απέδωσε σε επενδύσεις μείωσης εκπομπών. 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 23
ΣΕΔΕ (EU-ETS) (ΙΙΙ) Η φάση ΙΙΙ (2013-2020) ξεκίνησε αργά, τα πρώτα δικαιώματα δόθηκαν στο τέλος του 2013 Για την Ελλάδα το 2013, το 50% των βιομηχανικών εγκαταστάσεων που λαμβάνουν δωρεάν δικαιώματα εμπίπτουν στην περίπτωση της μερικής παύσης (partial cessation)! Το 58% αυτών ανήκουν στον κλάδο της κεραμουργίας 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 24
Μέτρα ενδυνάμωσης του ΣΕΔΕ Τιμή δικαιωμάτων Συνέπεια της οικονομικής κρίσης των ΚΜ της ΕΕ ήταν η χαμηλή ζήτηση EUAs χαμηλή τιμή EUA ανάγκη λήψης μέτρων; Παρακράτηση δικαιωμάτων στο τέλος της περιόδου - Backloading Αναθεώρηση των κλάδων που υπόκεινται σε Διαρροή Άνθρακα - Carbon leakage list Άλλα θεσμικά μέτρα (structural measures) 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 25
Πακέτο Ενέργεια Κλίμα 2030 Θα επηρεάσει η επίτευξη των στόχων που τίθενται στο πακέτο Ενέργεια Κλίμα 2030, το ΣΕΔΕ; Είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει το ΣΕΔΕ και κατά συνέπεια τις εγκαταστάσεις. Ποιες οι θέσεις του ΥΠΕΚΑ; Πολύ πρόσφατη η ανακοίνωση. Καμία εκφρασμένη θέση προς το παρόν. 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 26
Συμπεράσματα Η Ελλάδα εφαρμόζει στο ακέραιο τις οδηγίες, αποφάσεις, κανονισμούς και γενικότερα τη νομοθεσία του ΣΕΔΕ (ETS), Υποστηρίζει τη συνέχιση του ΣΕΔΕ (ETS) ως ένα εργαλείο στηριζόμενο στην αγορά (Market based mechanism) με σκοπό την συγκράτηση ή μείωση των εκπομπών ΑτΘ (GHG emissions) (KP flexible mechanisms) το 2013-2020 Είναι επιφυλακτική ως προς τις παρεμβάσεις στις τιμές των δικαιωμάτων 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 27
Συμπεράσματα (ΙΙ) Η συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων στην Ε.Ε. καθίσταται απολύτως απαραίτητη υπό το πρίσμα των εξελίξεων Σε διεθνές επίπεδο, μπορεί να μην υπάρξει ικανοποιητική, δεσμευτική συμφωνία το 2015 στο Παρίσι......Αλλά το ΣΕΔΕ αποτελεί και θα συνεχίσει να αποτελεί έναν μηχανισμό εργαλείο εξασφάλισης τήρησης των στόχων για την κλιματική αλλαγή, λόγω νομοθεσίας Ε.Ε. 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 28
Ευχαριστούμε για το ενδιαφέρον σας Παραλίες όπως αυτή του Μύρτου, χρειάζονται τη μέγιστη προσπάθεια όλων μας για να συνεχίσουν να υπάρχουν 6-Φεβ-2014 Αλέξανδρος Κουλίδης & Ειρήνη Νικολάου - Πολιτικές ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή 29