Πρόλογος Με πολλά εφόδια στο ενεργητικό της, πείρα και μεταπτυχιακά, εργασία σε ποικίλα περιβάλλοντα, μακρόχρονη μελέτη, έρευνα και προβληματισμό, και κυρίως πολλή αγάπη για το νηπιαγωγείο και τη μάθηση, η Βαλσαμή Ευσταθίου Κολοκοτρώνη επένδυσε στη συγγραφή του βιβλίου «Νηπιαγωγείο, εφ όλης της ύλης». Πραγματεύεται με επιτυχία ένα δύσκολο για το νηπιαγωγείο θέμα, το αναλυτικό πρόγραμμα και τη διδασκαλία σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, ξεφεύγοντας από την παγίδα της εμμονής στην εκπαίδευση στο νηπιαγωγείο ως παιγνίδι, μια προσέγγιση με πολλές παρανοήσεις, ιδιαίτερα στην ελληνική εκπαίδευση. Ασφαλώς το νηπιαγωγείο δεν προσφέρεται για δασκαλοκεντρικές και υλοκεντρικές προσεγγίσεις σήμερα η εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα δεν προσφέρεται για τέτοιες ξεπερασμένες και αναποτελεσματικές απόπειρες. Όμως, άλλο θέμα το παιγνίδι ως προσέγγιση και άλλο η παρανόηση του ελεύθερου και δομημένου παιγνιδιού ως αυτοσκοπού, μέσα από το οποίο χάνεται το αποτέλεσμα χάριν της διαδικασίας. Η Βαλσαμή έχει επίγνωση όλων των πιο πάνω και ικανοποιητική ερευνητική εργασία και πείρα στα θέματα, η οποία της επιτρέπει να τα χειρίζεται με τρόπο που να ικανοποιεί τα βασικά κριτήρια ενός σύγχρονου αναλυτικού προγράμματος, ισορροπία, συνοχή, συνέπεια, συνοπτικότητα και αποτελεσματικότητα.
Οι διαθεματικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις είναι απαραίτητες διαδικασίες για αποτελεσματικότητα στο νηπιαγωγείο και ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, το οποίο μαθαίνει προσεγγίζοντας την πραγματικότητα, όπως τη ζει: ενιαία, κομμάτι της καθημερινής του εμπειρίας, σε ένα κόσμο γεμάτο διερευνήσεις και απορίες, παιγνίδι και μάθηση, προσαρμοσμένα σε ό, τι το ωριμάζει ευχάριστα. Το νηπιαγωγείο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και στήριξη, γιατί ανοίγει το πρώτο παράθυρο του παιδιού στον κόσμο πέρα από το φαίνεσθαι. Το βιβλίο «Νηπιαγωγείο, εφ όλης της ύλης» είναι μια σημαντική προσφορά προς αυτή την κατεύθυνση. Καλοτάξιδο Μαίρη Κουτσελίνη- Ιωαννίδου Καθηγήτρια, Αναλυτικά Προγράμματα και Διδασκαλία Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Πανεπιστήμιο Κύπρου
Μύθοι Παραμύθια «Μυστικά» Παρουσίασης και Επεξεργασίας Από τις πιο αγαπημένες στιγμές των παιδιών στο νηπιαγωγείο αποτελεί «η ώρα του παραμυθιού». «κόκκινη κλωστή δεμένη στην ανέμη τυλιγμένη δώσ της κλότσο να γυρίσει παραμύθι ν αρχινήσει». Τα παιδιά ξετρελαίνονται με αυτό το ποιηματάκι και κυριολεκτικά κρέμονται από τα χείλη του/της νηπιαγωγού κάθε φορά για να ακούσουν τη νέα ιστορία. Μύθοι, παραμύθια, ιστορίες αστείες και παροιμιακές. Θρύλοι, παραδόσεις, σύγχρονα παραμύθια παρουσιάζονται μέσα από το αναλυτικό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου. Ο /η κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να επιλέξει μέσα από μια πληθώρα κειμένων ανάλογα με την περίπτωση, και ο ίδιος/ η ίδια γίνεται ο «αφηγητής» καλλιεργώντας την προφορικότητα της γλώσσας μας. Αγαπημένα παραμύθια των παιδιών του νηπιαγωγείου είναι εκείνα που έχουν ήρωες ζώα, πουλιά, νεράιδες, βασίλισσες, πρίγκιπες και είναι απαλλαγμένα από βίαιες και τρομακτικές σκηνές. Σε αυτό το κεφάλαιο δε θα αναφερθούμε σε τίτλους παραμυθιών ή ιστοριών αλλά θα δώσουμε έμφαση σε κάποιες λεπτομέρειες που θα πρέπει να προσέξει ο/η νηπιαγωγός έτσι ώστε να φέρει σε πέρας το έργο του. Ας δούμε λοιπόν με προσοχή:
Πρώτα απ όλα θα πρέπει να επιλέξουμε το παραμύθι και να το προετοιμάσουμε κατάλληλα. Η επιλογή θα γίνει με βάση κυρίως τα ενδιαφέροντα των μαθητών, τις ανάγκες τους, την ηλικία τους. Η προετοιμασία έχει να κάνει με το γεγονός ότι θα πρέπει να το έχουμε διαβάσει αρκετές φορές έτσι ώστε η αφήγηση-ανάγνωση που θα κάνουμε να είναι αρκετά ικανοποιητική. Στην περίπτωση της αφήγησης του παραμυθιού χωρίς την ύπαρξη βιβλίου, θα πρέπει να το γνωρίζουμε πολύ καλά έτσι ώστε να μην «κολλάμε» σε διάφορα σημεία και να υπάρχει ροή στο λόγο. Στην περίπτωση της ανάγνωσης του παραμυθιού από βιβλίο, πρέπει να έχουμε το βιβλίο γυρισμένο ανοιχτό προς το μέρος των παιδιών έτσι ώστε να βλέπουν παράλληλα και τις εικόνες (αν υπάρχουν). Εμείς, διαβάζουμε ενώ ταυτόχρονα αλλάζουμε τις σελίδες. Όταν αφηγούμαστε ή διαβάζουμε ένα παραμύθι ιστορία θα πρέπει να νιώθουμε ικανοποίηση γι αυτό που κάνουμε και να μην νιώθουμε ότι κάνουμε «αγγαρεία». Πριν ξεκινήσει το παραμύθι ιστορία καλό θα ήταν να κάνουμε μια άσκηση σιωπής (π.χ. μεταφέρουμε το κουδουνάκι από το ένα παιδί στο άλλο χωρίς να πέσει κάτω ). Αυτό βοηθά τα παιδιά να χαλαρώσουν, να ηρεμήσουν από τις προηγούμενες δραστηριότητες και να μας ακούσουν με περισσότερη όρεξη και λιγότερη ανησυχία. Καθόμαστε μαζί με τα παιδιά άνετα, στο πάτωμα ή σε μαξιλαράκια και έχουμε οπτική επαφή με όλους τους μαθητές. Τα παιδιά δεν κρατάνε τίποτα στα χέρια τους για να μην τους αποσπάται η προσοχή. Προσπαθούμε να αποφεύγουμε τους ιδιωματισμούς της κάθε περιοχής και να αφηγούμαστε χρησιμοποιώντας σωστά την ελληνική γλώσσα. (π.χ. δε λέμε «μπέκα» αλλά «μπες», δε λέμε «τηλιόραση» αλλά «τηλεόραση» ). Ενδιαφέρον δίνει στην αφήγηση η αλλαγή της φωνής, του χρώματος και του τόνου, καθώς και οι ποικίλες εκφράσεις κινήσεις του προσώπου και του σώματός μας. Μεγάλα παραμύθια θα πρέπει να αποφεύγονται γιατί κουράζουν.
Η αφήγησή μας να γίνεται με λεξιλόγιο γνώριμο για τα παιδιά, απλό και κατανοητό. Για να δούμε πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε με τους μικρούς μαθητές μας ένα παραμύθι ή μια ιστορία: Συζητάμε με τα παιδιά για το παραμύθι ιστορία, τι άρεσε, τι όχι και γιατί. Συζητάμε για την «κεντρική ιδέα» του παραμυθιού ιστορίας ή για τα «διδάγματα». Ζητάμε από τα παιδιά να ξαναδιηγηθούν το παραμύθι ιστορία βάζοντας το ίδιο ή άλλο τέλος. Ζητάμε από τα παιδιά να διηγηθούν το παραμύθι ιστορία ακολουθώντας τις εικόνες του βιβλίου. Κάνουμε ερωτήσεις στα παιδιά για το περιεχόμενο του παραμυθιού ιστορίας (ποιος, που, τι, γιατί, πότε ) Μαγνητοφωνούμε τις αφηγήσεις των παιδιών και τις ακούμε μαζί με τα παιδιά. Παίζουμε το παραμύθι ιστορία είτε στο κουκλοθέατρο ή το δραματοποιούμε. Τα παιδιά ζωγραφίζουν τους «ήρωες» του παραμυθιού ιστορίας ή οτιδήποτε άλλο έκανε εντύπωση. Τα παιδιά «εικονογραφούν» το παραμύθι με το δικό τους τρόπο. Τα παιδιά κατασκευάζουν αντικείμενα των παραμυθιών (π.χ. «μαγικό ραβδί» )και παίζουν με αυτά. Καλό θα ήταν για τους μικρούς μαθητές μας να έρθουν σε επαφή και με άλλους ανθρώπους που λένε παραμύθια ιστορίες. Θα μπορούσαμε να καλέσουμε στο νηπιαγωγείο κάποιο παππού ή γιαγιά ή ακόμα καλύτερα κάποιο λαϊκό παραμυθά ή συγγραφέα. Η εμπειρία σίγουρα θα είναι καταπληκτική! Και επειδή τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο αν υπάρχει θέληση και σωστός προγραμματισμός, αξίζει να το προσπαθήσουμε!
Ανακύκλωση Προφορική Επικοινωνία Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να καλλιεργήσουν τα παιδιά τον προφορικό λόγο. Να συζητήσουν για το πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι σχετικά με τα σκουπίδια. Να παρατηρήσουν εικόνες σχετικές και να συζητήσουν. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη και τη φαντασία. Να επικοινωνούν αρμονικά μεταξύ τους. Υλικά: Διάφορες σχετικές εικόνες. Δραστηριότητα: Συζητάμε με τα παιδιά για το πώς συμπεριφέρονται οι άνθρωποι σχετικά με τα σκουπίδια, με ποιους τρόπους μολύνουν το περιβάλλον, με ποιους τρόπους προστατεύουν το περιβάλλον, τι κάνουμε εμείς, τι θα αλλάζαμε, τι θα προτείναμε, κτλ. Βλέπουμε σχετικές εικόνες και σχολιάζουμε
2 η διαθεματική δραστηριότητα Να καλλιεργήσουν τα παιδιά τον προφορικό λόγο. Να συζητήσουν για την ανακύκλωση. Να σχολιάσουν σχετικές με την ανακύκλωση εικόνες. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα. Να επικοινωνούν αρμονικά μεταξύ τους. Υλικά: Σχετικές με την ανακύκλωση εικόνες. Δραστηριότητα: Συζητάμε με τα παιδιά για την ανακύκλωση, τι γνωρίζουμε, ποια πράγματα ανακυκλώνονται, πώς γίνεται η ανακύκλωση, ποιος μπορεί να ανακυκλώσει, Βλέπουμε σχετικές εικόνες και σχολιάζουμε Γραφή Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το γραπτό λόγο. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη. Να υπαγορεύουν στο/στη νηπιαγωγό. Να δουν τη διαδικασία της γραφής. Να προσπαθήσουν να αντιγράψουν τις λέξεις. Υλικά: Χαρτόνι κάνσον, μαρκαδόροι, χαρτιά Α4. Δραστηριότητα: Τα παιδιά υπαγορεύουν στο/στη νηπιαγωγό πράγματα που ανακυκλώνονται. Βλέπουν τη διαδικασία της γραφής και έπειτα αντιγράφουν στα χαρτιά τους όπως μπορούν. 2 η διαθεματική δραστηριότητα Να μπορούν τα παιδιά να σχηματίζουν λέξεις και φράσεις. Να μπορούν να αντιγράφουν λέξεις και φράσεις. Να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο και τη σκέψη. Να χαίρονται με τη δημιουργία τους. Υλικά: Κινητές καρτέλες, ντενεκεδάκια με γράμματα. Δραστηριότητα: Μοιράζουμε στα παιδιά ντενεκεδάκια που πάνω τους έχουν κολλημένο από ένα γράμμα. Βλέποντας τις κινητές καρτέλες της τάξης, τα παιδιά προσπαθούν να γράψουν με τα ντενεκεδάκια τη λέξη «ανακύκλωση» και τη φράση «τίποτα δεν πάει χαμένο».
Ανάγνωση Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το γραπτό και τον προφορικό λόγο. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη και τη δημιουργικότητα. Να δημιουργήσουν μια αφίσα με θέμα την ανακύκλωση. Να μπορούν να διαβάσουν την αφίσα. Να συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Υλικά: Χαρτόνι κάνσον, μαρκαδόροι, ψαλίδια, κόλλες, διάφορα χαρτιά, Δραστηριότητα: Τα παιδιά δημιουργούν αφίσα με θέμα την ανακύκλωση. Ζωγραφίζουν, κόβουν, κολλάνε και γράφουν διάφορα μηνύματα στο χαρτόνι αφίσα τους. Στη συνέχεια διαβάζουν τα μηνύματα της αφίσας. 2 η διαθεματική δραστηριότητα Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με το γραπτό και τον προφορικό λόγο. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη, τη φαντασία και τη δημιουργικότητα. Να δημιουργήσουν σύνθετες λέξεις. Να μπορούν να διαβάζουν τις λέξεις. Υλικά: Χαρτόνι κάνσον, μαρκαδόροι. Δραστηριότητα: Τα παιδιά δημιουργούν σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό τη λέξη «χαρτί» (π.χ. χαρτοπετσέτα, χαρτοκιβώτιο, χαρτομάντιλο, χαρταετός, χαρτοσακούλα, ). Σε ένα χαρτόνι ζωγραφίζουν όπως μπορούν την εικόνα χαρτί και από κάτω γράφουν τη λέξη «χαρτί». Δίπλα γράφουν το «+» και στη συνέχεια ζωγραφίζουν το δεύτερο συνθετικό της σύνθετης λέξης, π.χ. «πετσέτα» και γράφουν τη λέξη (εδώ ίσως χρειαστούν τη βοήθειά μας). Στη συνέχεια γράφουν το «=» και τέλος ζωγραφίζουν και γράφουν τη σύνθετη λέξη. Κατόπιν διαβάζουν τον πίνακα με τις σύνθετες λέξεις. Εικαστικά Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τις κατασκευές. Να κατασκευάσουν κούκλες από μπουκάλια. Να καλλιεργήσουν τη λεπτή κινητικότητα των δακτύλων τους. Να συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους.
Να καλλιεργήσουν τη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα. Να χρησιμοποιούν σωστά και με προσοχή το ψαλίδι και την κόλλα. Να παίξουν κουκλοθέατρο. Υλικά: Πλαστικά μπουκάλια μεγάλα και μικρά, χαρτόνια, χαρτιά διάφορα, ψαλίδια, κόλλες, κορδέλες, μαρκαδόροι, νήματα, πλαστικά ματάκια, Δραστηριότητα: Τα παιδιά κατασκευάζουν κούκλες με τα παραπάνω υλικά και στη συνέχεια παίζουν με αυτές κουκλοθέατρο. 2 η διαθεματική δραστηριότητα Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τις κατασκευές. Να κατασκευάσουν με το αλουμινόχαρτο μια «αλουμινένια πολιτεία». Να καλλιεργήσουν τη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, τον προφορικό λόγο. Να καλλιεργήσουν τη λεπτή κινητικότητα (τσαλακώνουν, στρίβουν, κόβουν, ). Να χαίρονται με τη δημιουργία τους. Υλικά: Ένα μεγάλο δίσκο αλουμινίου μιας χρήσης, αλουμινόχαρτο, κόλλα, ψαλίδι, Δραστηριότητα: Τα παιδιά κατασκευάζουν μια «αλουμινένια πολιτεία». Τσαλακώνουν, στρίβουν, κόβουν το αλουμινόχαρτο σχηματίζοντας διάφορα, όπως δέντρα, λουλούδια, σπίτια, ανθρωπάκια, κτλ. Κολλάνε τα δημιουργήματά τους στο δίσκο και στολίζουν μια γωνιά της τάξης τους. Φυσική Αγωγή Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να μάθουν τα παιδιά να παίζουν το παιχνίδι. Να μάθουν τους κανόνες του παιχνιδιού και να υπακούν σε αυτούς. Να χαίρονται διασκεδάζουν. Υλικά: Περιοδικά εφημερίδες, μουσική υπόκρουση. Δραστηριότητα: Παίζουμε το παιχνίδι «μουσικές καρέκλες» (βλέπε ομαδικά παιχνίδια) με τη διαφορά ότι αντί για καρέκλες χρησιμοποιούμε περιοδικά και εφημερίδες!
2 η διαθεματική δραστηριότητα Να μάθουν τα παιδιά να παίζουν το παιχνίδι. Να μάθουν τους κανόνες του παιχνιδιού και να υπακούν σε αυτούς. Να χαίρονται διασκεδάζουν. Υλικά: Άδεια ντενεκεδάκια, μικρές μπάλες. Δραστηριότητα: Τα παιδιά παίζουν με τα ντενεκεδάκια «μπόουλινγκ». Μουσική Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τις κατασκευές. Να κατασκευάσουν μουσικά όργανα με άχρηστα υλικά. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, τον προφορικό λόγο. Να καλλιεργήσουν τη λεπτή κινητικότητα. Να παίξουν «μουσική». Να χαίρονται με τη δημιουργία τους. Υλικά: Άδεια ντενεκεδάκια, μπουκάλια πλαστικά, ρύζι, φακές, φασόλια, ταινία κολλητική, κτλ. Δραστηριότητα: Τα παιδιά κατασκευάζουν μαράκες. Βάζουν λίγα όσπρια ή ρύζι μέσα στα ντενεκεδάκια ή στα μπουκάλια, τα κλείνουν καλά και η μουσική αρχίζει! 2 η διαθεματική δραστηριότητα Να έρθουν τα παιδιά σε επαφή με τη μουσική. Να γνωρίσουν τι είναι η ένταση στη μουσική. Να χρησιμοποιούν τις λέξεις «δυνατά» και «σιγανά». Να προτείνουν σύμβολα για τις λέξεις «δυνατά» και «σιγανά» και να τα διαβάζουν. Να καλλιεργήσουν τη σκέψη, τη φαντασία, τη δημιουργικότητα, τον προφορικό λόγο. Να παίξουν «μουσική» δυνατά ή σιγανά, ανάλογα με το τι διαβάζουν σε καρτέλες. Υλικά: Μαράκες, καρτέλες με σύμβολα και λέξεις «δυνατά» και «σιγανά». Δραστηριότητα: Τα παιδιά παίζουν με τις μαράκες τους. Τις χτυπάνε δυνατά και σιγανά, χρησιμοποιώντας τις λέξεις «δυνατά» και
«σιγανά». Στη συνέχεια προτείνουν σύμβολα (π.χ. μεγάλη κουκίδα για το «δυνατά», μικρή κουκίδα για το «σιγανά»). Γράφουν τα σύμβολα και τις αντίστοιχες λέξεις στις καρτέλες και παίζουν μουσική ανάλογα με το ποια καρτέλα βλέπουν. Παιδική Λογοτεχνία Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τη γωνιά του παραμυθιού. Να ακούσουν την ιστορία. Να πουν τι τους έκανε εντύπωση και τι όχι. Να ξαναδιηγηθούν την ιστορία βλέποντας τις εικόνες. Να ξαναδιηγηθούν την ιστορία χωρίς να βλέπουν τις εικόνες. Να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο. Να ψυχαγωγηθούν διασκεδάσουν. Να υποδυθούν ρόλους. Να ζωγραφίσουν. Υλικά: «Η κυρία Ανακύκλωση και οι φίλοι της», Ματούλα Τόλκα, Εκδόσεις Λιβάνης Δραστηριότητα: Διαβάζουμε στα παιδιά το βιβλίο και κατόπιν συζητάμε για το τι μας άρεσε, τι όχι και γιατί. Έπειτα τα παιδιά διηγούνται την ιστορία αρχικά βλέποντας τις εικόνες και μετά χωρίς αυτές. Μπορούν επίσης να υποδυθούν ρόλους, να ζωγραφίσουν, κτλ. 2 η διαθεματική δραστηριότητα Τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τη γωνιά του παραμυθιού. Να ακούσουν την ιστορία. Να πουν τι τους έκανε εντύπωση και τι όχι. Να ξαναδιηγηθούν την ιστορία βλέποντας τις εικόνες. Να ξαναδιηγηθούν την ιστορία χωρίς να βλέπουν τις εικόνες. Να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο. Να ψυχαγωγηθούν διασκεδάσουν. Να υποδυθούν ρόλους. Να ζωγραφίσουν. Υλικά: «Τα πολύτιμα σκουπίδια του κυρίου Νο», Χρήστος Μπουλώτης, Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα Δραστηριότητα: Διαβάζουμε στα παιδιά το βιβλίο και κατόπιν συζητάμε για το τι μας άρεσε, τι όχι και γιατί. Έπειτα τα παιδιά
διηγούνται την ιστορία αρχικά βλέποντας τις εικόνες και μετά χωρίς αυτές. Μπορούν επίσης να υποδυθούν ρόλους, να ζωγραφίσουν, κτλ. Γεωγραφία Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να γνωρίσουν τα παιδιά πώς γίνεται η ανακύκλωση σε άλλα μέρη της Ελλάδας και να εντοπίσουν τα μέρη αυτά στον χάρτη. Να γνωρίσουν επίσης πώς γίνεται η ανακύκλωση σε άλλες χώρες και να τις εντοπίσουν στην υδρόγειο σφαίρα. Υλικά: Σχετικές πληροφορίες και εικόνες από το διαδίκτυο, χάρτης της Ελλάδας, υδρόγειος σφαίρα. Δραστηριότητα: Συζητάμε με τα παιδιά για το πώς γίνεται η ανακύκλωση σε άλλα μέρη της Ελλάδας και σε άλλες χώρες. Στη συνέχεια εντοπίζουμε στο χάρτη και στην υδρόγειο σφαίρα τα μέρη αυτά. Μαθηµατικά Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να μπορούν τα παιδιά να κάνουν ομαδοποιήσεις. Να μπορούν να ομαδοποιούν τα αντικείμενα ανάλογα με το υλικό που είναι φτιαγμένα. Να τοποθετούν τα αντικείμενα στο σωστό κάδο ανακύκλωσης. Να καλλιεργούν τη σκέψη και τον προφορικό λόγο. Να συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Υλικά: Διάφορα αντικείμενα για ανακύκλωση (πλαστικά μπουκάλια, γυάλινα μπουκάλια, ντενεκεδάκια, χαρτιά, ), αυτοσχέδιοι κάδοι ανακύκλωσης, μαρκαδόροι, Δραστηριότητα: Έχουμε δημιουργήσει με τα παιδιά κάδους ανακύκλωσης για πλαστικά αντικείμενα, για γυάλινα αντικείμενα, για χαρτί, για αλουμίνιο. Μοιράζουμε στα παιδιά διάφορα αντικείμενα και ζητάμε να τα ομαδοποιήσουν ανάλογα με το υλικό που είναι φτιαγμένα. Στη συνέχεια, ρίχνουν τα αντικείμενα στους σωστούς κάδους. 2 η διαθεματική δραστηριότητα Τα παιδιά να έρθουν σε επαφή με το υλικό που είναι φτιαγμένα διάφορα αντικείμενα.
Να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο και τη σκέψη. Να μετρήσουν. Να δημιουργήσουν πίνακα διπλής εισόδου. Να βρουν από ποιο υλικό είναι φτιαγμένα τα περισσότερα αντικείμενα και από ποιο τα λιγότερα. Υλικά: Διάφορα αντικείμενα για ανακύκλωση (πλαστικά μπουκάλια, γυάλινα μπουκάλια, ντενεκεδάκια, χαρτιά, ), κινητές καρτέλες τάξης, χαρτόνι κάνσον, μαρκαδόροι. Δραστηριότητα: Δίνουμε στα παιδιά διάφορα αντικείμενα και ζητάμε να βρουν από ποιο υλικό είναι κατασκευασμένα. Στη συνέχεια τα παιδιά δημιουργούν έναν πίνακα διπλής εισόδου. Στη μια μεριά γράφουν τα υλικά κατασκευής των αντικειμένων και στην άλλη μεριά τα αντικείμενα. Ζητάμε να μετρήσουν τα αντικείμενα που έχουν το ίδιο υλικό κατασκευής και να μας πουν πόσα αντικείμενα έχει η κάθε ομάδα. Στη συνέχεια ζητάμε να μας πουν από ποιο υλικό είναι φτιαγμένα τα περισσότερα αντικείμενα και από ποιο τα λιγότερα. Βιολογία Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Να συζητήσουν τα παιδιά για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Να συζητήσουν με ποιους τρόπους μολύνεται το περιβάλλον. Να μιλήσουν για τις συνέπειες της ρύπανσης στον άνθρωπο, στα ζώα, στα φυτά. Να συνειδητοποιήσουν την αξία της ανακύκλωσης. Να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο και τη σκέψη. Υλικά: Σχετικές με το θέμα εικόνες. Δραστηριότητα: Βλέποντας τις εικόνες συζητάμε με τα παιδιά για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Πώς μολύνεται, ποιες είναι οι συνέπειες της ρύπανσης στον άνθρωπο, στα ζώα, στα φυτά. Συζητάμε για την αξία της ανακύκλωσης 2 η διαθεματική δραστηριότητα Να συζητήσουν τα παιδιά για τη συλλογή σκουπιδιών. Να συζητήσουν για το επάγγελμα του υπαλλήλου καθαριότητας. Να δημιουργήσουν λίστα με ερωτήματα για τη συνέντευξη ενός υπαλλήλου καθαριότητας. Να προγραμματίσουν τη συνέντευξη. Να πάρουν συνέντευξη από έναν υπάλληλο καθαριότητας.
Να καλλιεργήσουν τον προφορικό λόγο και τη σκέψη. Υλικά: Σχετικές με το θέμα εικόνες, λίστα με ερωτήσεις για τη συνέντευξη. Δραστηριότητα: Συζητάμε με τα παιδιά για τη συλλογή των σκουπιδιών (πώς γίνεται, πότε, από ποιους, που πηγαίνουν τα σκουπίδια, ). Στη συνέχεια συζητάμε για το επάγγελμα του υπαλλήλου καθαριότητας (αν είναι εύκολο ή δύσκολο, αν θα το έκαναν τα παιδιά και γιατί, ). Δημιουργούμε λίστα με ερωτήματα για να πάρουμε συνέντευξη από έναν υπάλληλο καθαριότητας. Προγραμματίζουμε τη συνέντευξη (πότε, που, ). Πραγματοποιούμε τη συνέντευξη Πληροφορική Μαθησιακοί Στόχοι Δραστηριότητες Τα παιδιά να έρθουν σε επαφή γνωρίσουν τον Η/Υ. Να ψάξουν στο διαδίκτυο για βιντεάκια που έχουν σχέση με την ανακύκλωση. Να σχολιάσουν τα παιδιά αυτά που βλέπουν. Να καλλιεργούν τον προφορικό λόγο και τη σκέψη. Υλικά: Η/Υ. Δραστηριότητα: Τα παιδιά ψάχνουν στο διαδίκτυο, με τη βοήθεια του/της νηπιαγωγού, να βρουν διάφορα βιντεάκια που έχουν σχέση με την ανακύκλωση. Στη συνέχεια συζητούν για αυτά που είδαν.