Αποφασίζοντας βάσει της αποτελεσματικότητας: η αξιολόγηση της ιατρικής τεχνολογίας Χρήστος Λιονής Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστήμιο Κρήτης
Η αναφορά μου θα εστιασθεί: Σε θέματα σχετικά με την αξιολόγηση της τεχνολογίας υγείας-μεθοδολογικές προσεγγίσεις Στην τεχνολογία υγείας που είναι προσιτή και κατάλληλη για τις υπηρεσίες ΠΦΥ με εστίαση στη διαγνωστική τεχνολογία την πλησίον του ασθενούς (POCT) Σε προτάσεις για την πολιτική ηγεσία και τους αρμόδιους φορείς Museum of Ancient Eleytherna, Crete 2
Αποτίμηση τεχνολογίας στο NICE Αποτιμήσεις/αξιολογήσεις τεχνολογίας είναι συστάσεις σχετικές με τη χρήση νέων και υπαρχόντων φαρμάκων και θεραπειών στο Βρετανικό Σύστημα Υγείας» Σε αυτές περιλαμβάνονται: φάρμακα Ιατρικές συσκευές όπως ιατρικά βοηθήματα ακοής ή συσκευές εισπνοής Διαγνωστικές τεχνικές και δοκιμασίες για τον προσδιορισμό επιλεγμένων νοσημάτων Χειρουργικών διαδικασιών και υλικών όπως αυτά για την αποκατάσταση της κήλης Δραστηριότητες προαγωγής υγείας όπως τρόποι υποστήριξης ατόμων με διαβήτη Οι συστάσεις βασίζονται στην ανασκόπηση της υφιστάμενης κλινική τεκμηρίωσης και οικονομική τεκμηρίωσης 3
Συνεργασία μεταξύ οργανισμών στην αξιολόγηση της τεχνολογίας Ένα πενταετές πρόγραμμα συνεργασίας με το Centre for Reviews and Dissemination at York, για την διεξαγωγή μιας σειρά ανασκοπήσεων για την αξιολόγηση της τεχνολογίας για το National Institute for Health and Clinical Excellence's Technology Assessment Programme. This involves the critical review of published economic evaluations and the development of decision analytic cost-effectiveness models based on the synthesis of available evidence. 4
Τι στάδια ακολουθεί η αποτίμηση της τεχνολογίας κατά NICE; Τρία στάδια για να εξετασθεί εάν η τεχνολογία είναι κλινικά αποτελεσματική και οικονομικά αποδοτική: Scoping: προσδιορίζει γιατί μια τέτοια προσπάθεια χρειάζεται, ποια ομάδα ασθενών τη χρειαζεται και ποια συγκρίσιμη τεχνολογία απαιτείται. Η συμμετοχή ομάδων ασθενών είναι ουσιαστική. Assessment: μια συστηματική ανασκόπηση του συνόλου της ερευνητικής βιβλιογραφίας και μια οικονομική εκτίμηση της τεχνολογίας που διενεργείται από μια ανεξάρτητη ακαδημαϊκή ομάδα. Appraisal: η επιτροπή για την αποτίμηση της υφιστάμενης τεκμηρίωσης και λαμβάνει μια απόφαση συνεκτιμώντας μια σειρά παραγόντων. Στη συνέχεια το υποβάλλουν στο NICE προκειμένου να το υποβάλλει ο οργανισμός αυτός στη συνέχεια στο NHS. 5
Point of care testing-ένας ορισμός και άλλες προσεγγίσεις Point-of-care testing (POCT), ή bedside testing ορίζεται: «κάθε διαγνωστικός ιατρικός ή πλησίον του σημείου της φροντίδας του ασθενούςέλεγχος-που οριοθετείται στο χρόνο και στον τόπο της φροντίδας του ασθενούς». Αλλαγή του παραδοσιακού πλαισίου διενέργειας του εργαστηριακού ελέγχου και της ανάγνωσης των αποτελεσμάτων. Kost, Gerald J. (2002) Σε ποιο βαθμό διαγνωστικές κλίμακες πλησίον του ασθενούς συμπληρούμενοι από τους υγειονομικούς της ΠΦΥ θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στον παραπάνω ορισμό;
Αξιολόγηση της Τεχνολογίας Υγείας στην Ελλάδα Στο 1 ο συνέδριο στην Αθήνα στις 5 Νοέμβριου του 2015 συζητήθηκε: Η αναγκαιότητα της αξιολόγηση της τεχνολογίας υγείας (ΤΥ) στην Ελλάδα που θα γεφυρώσει το πεδίο της έρευνας με αυτό της λήψης των αποφάσεων Ο ορισμός της ΤΥ ορίστηκε «ως οποιαδήποτε παρέμβαση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προωθήσει την υγεία, να εντοπίσει ή να θεραπεύσει μία ασθένεια. Αυτή περιλαμβάνει μεθόδους πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας, τα φαρμακευτικά προϊόντα, τον ιατρικό εξοπλισμό και τα συστήματα οργάνωσης και υποστήριξης εντός των οποίων παρέχεται υγειονομική περίθαλψη» Η απουσία ενός επίσημου προγράμματος ή επίσημου φορέα αξιολόγησης της ΤΥ και ρόλος του Εθνικού Κέντρο Αξιολόγησης της Ποιότητας και Τεχνολογίας στην Υγεία Οι μέθοδοι αξιολόγησης της ΤΥ που θα πρεπει να είναι προσαρμοσμένες στις συνθήκες της χώρας και του συστήματος υγείας και οι οποίες θα πρέπει να στηρίζονται στην έρευνα Η συνδρομή της ΤΥ ως εργαλείο για την τιμολόγηση και την αποζημίωση, για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων υγείας και για τη βελτιστοποίηση της βέλτιστης κλινικής πρακτικής http://pmjournal.gr/wp-content/uploads/2015/11/hta-conference-2.jpg 7
Οικονομική αξιόλογηση των δοκιμασιών πλησίον του ασθενούς (POCT) John and Price, Clin Biochem Rev 2013
Επιλεγμένα παραδείγματα από την εφαρμογή τεχνολογίας της υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας-Ι 17 γενικοί ιατροί μέλη του δικτύου έρευνας της Κρήτης 17) Η Hb μετρήθηκε με τη χρήση μιας φορητής συσκευής (HemoCue 201) Η αναιμία ορίστηκε με τη χρήση της συσκευής αυτής ως ένα επίπεδο Hb < 13 g/dl στους άνδρες και < 12 g/dl στις γυναίκες Το τριχοειδικό δείγμα υπέδειξε 113 (20.9%) άτομα από το σύνολα των 541 συμμετεχόντων με πιθανή αναιμία. 45 of αυτά ήσαν άνδρες (39.8%), and 68 γυναίκες (60.2%). 45 άτομα (45/99, 45.5%) (Α/Γ 1:2) επιβεβαιώθηκε η διάγνωση της αναιμίας Θετική διαγνωστική αξία του HemoCue test 45.6% Lionis et al. Asia Pacific Family Medicine 2012 9
Επιλεγμένα παραδείγματα από την εφαρμογή τεχνολογίας της υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας-ΙΙ Συσχέτιση CVD risk (Heart Score), με το φύλο, την περιοχή και τον νομό κατοικίας 805 (από ν=824) Από μια συγχρονική μελέτη της Ιατρικής Ο βαθμός κινδύνου για θανατηφόρο καρδιαγγειακό επεισόδιο ως έκβαση υγείας (και η διαχείριση του κινδύνου) ως εκτίμηση της απόδοσης Η χρήση κλιμάκων εκτίμησης κινδύνου Η χρήση Κ.Ο. για την εκτίμηση του κινδύνου Η θεραπευτική ενέργεια (συνταγογράφηση) ως δείκτης απόδοσης [Το υψηλό ποσοστό ατόμων με υψηλό κίνδυνο χωρίς την απαιτούμενη φαρμακευτική αγωγή]
Επιλεγμένα παραδείγματα από την εφαρμογή τεχνολογίας της υγείας στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας-ΙΙΙ Διαγνωστικός έλεγχος MMSE σε 3160 άτομα 645 (20.5%) άτομα ανιχνεύθηκαν με χαμηλό MMSE (<23/24) Από τους συμμετέχοντες με χαμηλό MMSE 123 (16%) είχαν ήδη κάποια διάγνωση γνωσιακής διαταραχής (άνοια, MCI) από υπηρεσίες υγείας Το ποσοστό των μη-διαγνωσμένων περιπτώσεων με πιθανή γνωσιακή διαταραχή ήταν συνολικά 84% 83.5% στις αστικές μονάδες ΠΦΥ και 86.5% στις αγροτικές (p=0.415) Η χρήση διαγνωστικών κλιμάκων (screening tests) ως μέτρο απόδοσης στις υπηρεσίες υγείας
Κλίμακες εκτίμησης κινδύνου
Τι χρειαζόμαστε στην Ελλάδα σήμερα σε σχέση με την αξιολόγηση της τεχνολογίας της υγείας Έναν οργανισμό που θα ασχοληθεί με την αξιολόγηση της τεχνολογίας υγείας-μέχρι τότε ενίσχυση του υφιστάμενου τμήματος στον ΕΟΦ. Μεθοδολογίες και διαδικασίες συμφωνημένες σε εθνικό επίπεδο-αναφορά στο scoping πριν την αξιόλογηση. Μεγαλύτερη αναφορά στο point of care testing και αναζήτηση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας της στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Περισσότερη έρευνα κλινικής και οικονομικής αξιολόγησης. Museum of Ancient Eleytherna, Crete 13
Βασική προϋπόθεση: Κλινική διακυβέρνηση πάνω σε ένα απαρτιωμένο σύστημα που εστιάζεται στο πρόσωπο και στην οικογένεια Chronic care model Εστιασμένη στο πρόσωπο και απαρτιωμένη φροντίδα Πηγή: Improving chronic Illness care Πηγή: WHO global strategy on people-centred and integrated health services. Interim Report, WHO/HIS/SDS/2015.6
ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΚΚΟΙ Δημοτικό Ιατρείο Ηρακλείου Δίκτυο Έρευνας στη Γενική Ιατρική στην Κρήτη Διαγνωστικά Εργαλεία Κέντρο Καταγραφής Καρκίνου Κρήτης Κατευθυντήριες Οδηγίες στην ΠΦΥ 15 http://www.greekphcguidelines.gr/ en/ Providing Compassionate Healthcare Περιοδικά
http://www.fammed.uoc.gr/ ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!