Ασθενής με άνοια και καλή λειτουργικότητα

Transcript

1 Μονάδα Αντιμετώπισης Προβλημάτων Νόσου Alzheimer "ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ασθενής με άνοια και καλή λειτουργικότητα Γιαλαουζίδης Μωυσής Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Alzheimer Hellas

2 1 η επίσκεψη (28/8/2012) Άνδρας 70 ετών 6 έτη εκπαίδευσης Οικοδόμος 1 ο σύμπτωμα: απώλεια προσανατολισμού σε γνωστό μέρος ενώ οδηγούσε Ελαφρώς πιο νευρικός

3 Ιατρικό Ιστορικό Βιοχημικές εξετάσεις φυσιολογικές Καμία ασθένεια Δεν παίρνει φάρμακα Δεν έχει παράγοντες κινδύνου Νευρολογική εξέταση: κ.φ.

4 1 η Νευροψυχολογική εκτίμηση MMSE: 22 FUCAS: 44 FRSSD: 8 GDS: 3 NPI: 2 IADL: 4/4

5 1 η Νευροψυχολογική εκτίμηση Μνήμη: MMSE(161): 0 RBMT: 4,5-0,5 RAVLT: ROCFT: 24-4,5

6 1 η Νευροψυχολογική εκτίμηση Προσοχή και εκτελεστική λειτουργία: TRAIL B: 227 TEA 1 : (χωρίς γυαλιά) TEA 4 : 10 7,4 TEA 6 : 3,8 ΧΣΑ: 8,33

7 1 η Διάγνωση CDR: 2,0 Διαταραχές μνήμης Απουσία κατάθλιψης Καλή λειτουργικότητα Αρχόμενη νόσος Alzheimer Συμμετοχή σε μη-φαρμακευτική θεραπεία 5/2013: Χορηγήθηκε Δονεπεζίλη

8 MRI

9

10 1 η Επανεξέταση (23/10/2013) Παρούσα κατάσταση: Ήπια επιδείνωση της μνήμης Καλός προσανατολισμός Τους τελευταίους 3 μήνες έχει φοβίες Καλή λειτουργικότητα στις καθημερινές δραστηριότητες

11 2 η Νευροψυχολογική εκτίμηση MMSE: 26 FUCAS: 46 FRSSD: 7 GDS: 5 NPI: 4 CDR: 2,0 =

12 2 η Νευροψυχολογική εκτίμηση Μνήμη: MMSE(161): 0 = RBMT: 5-0 = RAVLT: = ROCFT: 35-7

13 2 η Νευροψυχολογική εκτίμηση Προσοχή και εκτελεστική λειτουργία: TRAIL B: 171 TEA 1 : TEA 4 : 9-6,58 TEA 6 : 3,84 = ΧΣΑ: 9,66

14 Προφίλ 2 ης ΝΨΕ Ήπια Βελτίωση: Οπτικοχωρικές ικανότητες και οπτική μνήμη Προσοχή και εκτελεστική λειτουργία Λεκτική ευχέρεια Ήπια Επιδείνωση στην καθημερινή λειτουργικότητα Σταθερότητα: Λεκτική - επεισοδιακή μνήμη

15 Επαναδιάγνωση Ήπια Άνοια Συμμετοχή σε μη-φαρμακευτική θεραπεία 11/2013: Μεμαντίνη Σερτραλίνη 4/2014: Δονεπεζίλη

16 2 η Επανεξέταση (2/10/2014) Παρούσα κατάσταση: Σταθερή κατάσταση της μνήμης Καλός προσανατολισμός Αυξημένο άγχος, λόγω προβλημάτων υγείας της συζύγου Καλή λειτουργικότητα στις καθημερινές δραστηριότητες

17 3 η Νευροψυχολογική εκτίμηση MMSE: 27 FUCAS: 49 FRSSD: 6 GDS: 3 NPI: 4 = CDR: 1,5

18 3 η Νευροψυχολογική εκτίμηση Μνήμη: MMSE(161): 1 RBMT: 5-2 = RAVLT: = ROCFT: 33-13

19 3 η Νευροψυχολογική εκτίμηση Προσοχή και εκτελεστική λειτουργία: TRAIL B: 228 TEA 1 : = TEA 4 : 0 TEA 6 : 3,6 = ΧΣΑ: 10,3

20 Προφίλ 3 ης ΝΨΕ Ήπια Βελτίωση: Οπτική μνήμη Λεκτική ευχέρεια Ήπια Επιδείνωση: Προσοχή και εκτελεστική λειτουργία Καθημερινή λειτουργικότητα Σταθερότητα: Λεκτική - επεισοδιακή μνήμη

21 Επαναδιάγνωση Άνοια μη καθορισμένη (ICD-10) Συμμετοχή σε μη-φαρμακευτική θεραπεία Δονεπεζίλη Σερτραλίνη

22 Εξέλιξη στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες MMSE FRSSD CDR FUCAS η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ

23 Εξέλιξη στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ RBMT1 RBMT2 ROCFT2

24 Εξέλιξη στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ RAVLT1 RAVLT2 RAVLT3

25 Εξέλιξη στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες TRAIL B TEA η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ 0 1η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ ΧΣΑ ROCFT η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ 1η ΝΨΕ 2η ΝΨΕ 3η ΝΨΕ

26

27 Κριτήρια Άνοιας? Παρεμποδίζουν τη λειτουργικότητα στην εργασία ή στις συνήθεις δραστηριότητες Αντανακλούν έκπτωση σε σχέση με προηγούμενα επίπεδα λειτουργικότητας Δεν αιτιολογούνται από παραλήρημα ή μείζονα ψυχιατρική διαταραχή Η νοητική έκπτωση εκτιμάται μετά από: Ιστορικό από τον ασθενή και από κάποιο άλλο άτομο που γνωρίζει καλά τον ασθενή Αντικειμενική και ενδελεχή νευροψυχολογική εκτίμηση National Institutes of Health, 2011

28 Κριτήρια Άνοιας Οι νοητικές ή οι συμπεριφορικές διαταραχές προϋποθέτουν έκπτωση σε τουλάχιστον 2 από τους παρακάτω τομείς: Ικανότητα μάθησης και μνήμης νέων πληροφοριών? Κρίση και επίλυση προβλημάτων Οπτικοχωρικές ικανότητες Γλωσσικές ικανότητες? Αλλαγές στην προσωπικότητα National Institutes of Health, 2011

29 Άνοια; Οι συνήθεις δραστηριότητες είναι φυσιολογικές Η λειτουργία της μνήμης παρουσιάζει σημαντική διαταραχή

30 Αρχόμενη Άνοια Κλινικά διαγνωστικά κριτήρια: Παρουσία σημαντικής εξασθένησης στην επεισοδιακή μνήμη που περιλαμβάνει: 1. Σταδιακή και προοδευτική αλλαγή στη λειτουργία της μνήμης όπως αναφέρεται από τους ασθενείς ή / και την οικογένεια για μια περίοδο έξι μηνών. 2. Σημαντικά αντικειμενική έκπτωση σε δοκιμασίες επεισοδιακής μνήμης 3. Η διαταραχή της επεισοδιακής μνήμης μπορεί να είναι μοναδική ή να συνδέεται με άλλες γνωστικές αλλαγές. Gauthier & Leuzy, 2010

31 Αρχόμενη Άνοια (predementia) Πρόδρομη AD (prodromal AD) Στην πρόδρομη AD υπάρχει μια τυπική εικόνα κλινικής αμνησίας Οριστική διαταραχή σε συγκεκριμένες δοκιμασίες μνήμης (ανάκληση) Η μετάβαση στην άνοια συμβαίνει όταν τα γνωστικά συμπτώματα γίνονται αρκετά σοβαρά ώστε να παρεμποδίζουν τις σύνθετες δραστηριότητες της καθημερινής ζωής και την κοινωνική λειτουργικότητα Chertkow et al., 2013

32 Αρχόμενη Άνοια (predementia) Πρόδρομη AD (prodromal AD) Η διαταραχή στη λειτουργικότητα παραμένει μια βασική διαχωριστική γραμμή μεταξύ πρόδρομης AD και άνοιας. Η αξιολόγηση είναι δύσκολη Εξαρτάται από την αξιολόγηση των καθημερινών δραστηριοτήτων Εγκυρότητα των πληροφοριών από τον περιθάλποντα Chertkow et al., 2013

33 Κριτήρια Ήπιας Νοητικής Διαταραχής Βασικά (πυρηνικά) κλινικά κριτήρια Αλλαγή νοητικής κατάστασης Έκπτωση σε μία ή περισσότερες νοητικές λειτουργίες (ανάλογα με την ηλικία και την εκπαίδευση) Διατήρηση ανεξαρτησίας (λειτουργικότητα στην καθημερινή ζωή)? Απουσία άνοιας National Institutes of Health, 2011

34 Κριτήρια Ήπιας Νοητικής Διαταραχής Νοητική αξιολόγηση Παράπονα από τον ασθενή ή το συνοδό Νοητική έκπτωση στο ιστορικό Νευροψυχολογική αξιολόγηση Επαναληπτικές μετρήσεις 1-1,5 τυπική απόκλιση κάτω από τον Μ.Ο. για ηλικία και εκπαίδευση (νόρμες) Έλλειμμα επεισοδιακής μνήμης National Institutes of Health, 2011

35 Ήπια νοητική διαταραχή; Σοβαρή διαταραχή της επεισοδιακής μνήμης >1,5 τυπική απόκλιση Δυσκολία στις πιο σύνθετες καθημερινές δραστηριότητες Διατήρηση ανεξαρτησίας

36 Morris, 2012 N= % με πολύ ήπια AD 92.8% με ήπια AD Αναταξινομήθηκαν ως ήπια νοητική διαταραχή Κριτήριο «λειτουργικής ανεξαρτησίας» για MCI

37