ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

Σχετικά έγγραφα
Οργανική χηµεία Ονοµατολογία οργανικών ενώσεων (καλύπτει και την Γ Λυκείου) Ονοµατολογία

ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Δεύτερο συνθετικό (κορεσμένη ή ακόρεστη;) (απλοί, διπλοί, τριπλοί δεσμοί;)

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

άνθρακα εκτός από CO, CO 2, H 2 CO 3, και τα ανθρακικά άλατα ( CO 2- Οργανική Χημεία : Η χημεία των ενώσεων του άνθρακα

Οργανική Χημεία Που οφείλεται η ικανότητα του άνθρακα να σχηματίζει τόσες πολλές ενώσεις; Ο άνθρακας έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά :

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Οργανική Χημεία Βοηθοί Φαρμακείου Β Εξάμηνο ΙΕΚ Ευόσμου

Χημικοί Τύποι Ενώσεων

1. Το όνοµα της κύριας ανθρακικής αλυσίδας (Τρία Συνθετικά)

1.Συμβολιςμοί Ονοματολογία Ιςομέρεια

Σωτήρης Χρονόπουλος ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ. 1. Τι μελετά η Οργανική Χημεία;

Ακόρεστες λέγονται οι ενώσεις στις οποίες δύο τουλάχιστον άτοµα άνθρακα συνδέονται µεταξύ τους µε διπλό ή τριπλό δεσµό.

Εύρεση Συντακτικού τύπου από ονομασία

ΧΗΜΕΙΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Θέματα από την Τράπεζα Θεμάτων σχετιζόμενα με το 1 ο Κεφ. Χημείας Β Λυκείου. 7. Α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και τα ονόµατα:

Δείτε πώς δυο άνθρακες δίνουν με υδρογόνο τρείς διαφορετικές χημικές ενώσεις:

Χημεία Β Λυκείου Γενικής Παιδείας. Ασκήσεις τράπεζας θεμάτων στο 1 ο Κεφάλαιο

Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

Α. Ενώσεις με ευθεία ανθρακική αλυσίδα (όχι διακλαδώσεις!) Το όνομα είναι ένωση τριών συνθετικών λέει ο παραπάνω πίνακας.

ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ Υ ΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ ΑΛΚΑΝΙΑ

Συμπληρώστε στα διάστικτα τον αντίστοιχο Μ.Τ. των παρακάτω ενώσεων:

ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Ονοματολογία Οργανικών Ενώσεων

Συντακτικός τύπος. Ο Στερεοχημικός τύπος μας δίνει την διάταξη των ατόμων στο χώρο. Ο Συντακτικός τύπος μας δίνει την διάταξη των ατόμων στο επίπεδο.

Περιεχόμενα. 1. Ονοματολογία οργανικών ενώσεων σελ Ισομέρεια οργανικών ενώσεων σελ. 47

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΪΝΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ

Οργανική Χημεία Γεωργίου Κομελίδη

2/12/2018 ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ. Ξενοφών Ασβός, Ολιβία Πετράκη, Παναγιώτης Τσίπος, Γιάννης Παπαδαντωνάκης, Μαρίνος Ιωάννου

KEΦΑΛΑΙΟ 1ο ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Χημεία ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

CH 3 CH 2 CH 2 CH 3 CH OH CH 3 CH 2 COOH. 1. Ονοµασία οργανικών ενώσεων µε ανοικτή και συνεχή ανθρακική αλυσίδα χωρίς διακλαδώσεις.

Πρόλογος. Αθανασόπουλος Χ. 8 ο ΓΕΛ Πειραιά

Εύρεση Συντακτικού τύπου από ονομασία

Η Συντακτική Ισομέρεια (Σ.Τ.) εμφανίζει τρία είδη

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ. Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου / Εργαστήριο Γενικής Χημείας Γ.Π.Α.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Β) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των παρακάτω χηµικών ενώσεων: i) 1,2,3-προπανοτριόλη ii) 2-βουτένιο

Φροντιστήριο ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Β Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10 / 11 /2013

2.2. A) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους και την ονοµασία όλων των άκυκλων ισοµερών που έχουν µοριακό τύπο C 3 H 6 O.

Α Ε Τ. ΤΕΙ Αθήνας. Ενότητα 3 Κορεσμένες και ακόρεστες ενώσεις. Κανόνες ονοματολογίας

Μεθοδολογία Προβλημάτων

Χημεία Β Λυκείου ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ - ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ CH CH CH CH \ / CH O

ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ. Χημεία Α Λυκείου Χημεία ΓΠ Β Λυκείου (Επανάληψη) Ιωάννης Σ. Κάτσενος (Φυσικός MSc)

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου. Λύσεις στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων

1o ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Β) Μια σηµαντική χηµική ιδιότητα των αλκενίων είναι ο πολυµερισµός. Να γράψετε τη χηµική εξίσωση πολυµερισµού του αιθενίου.

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ / Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

Φροντιστήρια ΕΠΙΓΝΩΣΗ Αγ. Δημητρίου Προτεινόμενα θέματα τελικών εξετάσεων Χημεία Β Λυκείου. ΘΕΜΑ 1 ο

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Αντιδράσεις προσθήκης στο καρβονύλιο των αλδεϋδών και κετονών.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

5.3 Κατηγορίες οργανικών αντιδράσεων και μερικοί μηχανισμοί οργανικών αντιδράσεων

ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 11: Ονοματολογία Οργανικών Ενώσεων

(τελικό προϊόν) (μονάδες 3+ 4)

ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. Χημεία ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος, Μαρίνος Ιωάννου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2016 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ηµεροµηνία: Τετάρτη 4 Μαΐου 2016 ιάρκεια Εξέτασης: 2 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Θέμα 2ο Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα: Μοριακός τύπος Γενικός μοριακός τύπος Ονομασία ομόλογης σειράς CH 2 O C 5 H 10 C 2 H 5 Cl

ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Γενικό μέρος Οργανικής Χημείας. 2. Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες. 3. Αλκοόλες - Φαινόλες. 4.

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ

Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΤΟΜΟΣ

Β / ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Αντιδράσεις υποκατάστασης

Διακρίσεις ταυτοποιήσεις οργανικών ενώσεων.

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Μαρία Ηλιοπούλου, Βαγγέλης Στεφαδούρος,Μαρίνος Ιωάννου ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ:

ΚΕΦ.6:6.1 (α) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

Εύρεση Σ.Τ. με αντιδράσεις προσθήκης στο ΔΙΠΛΟ και ΤΡΙΠΛΟ ΔΕΣΜΟ (Να γίνονται όλες οι αντιδράσεις)

Χημεία του Άνθρακα. 2s 2px 2py

φύλλα εργασίας ονοματεπώνυμο:

Το πρώτο περιλαμβάνει τους κανόνες ονοματολογίας των οργανικών ενώσεων.

R X + NaOH R- OH + NaX

Χημεία B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Ημερομηνία: 22 Απριλίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Σάββατο, 18 Μαρτίου 2017

Περίληψη Κεφαλαίου 2

31 ος ΠΜΔΧ B ΛΥΚΕΙΟΥ

ΟΛΕΣ ΟΙ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΛ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 2ο: Χημεία Γενικής Παιδείας: Ονοματολογία οργανικών ενώσεων Ισομέρεια οργανικών ενώσεων

Τράπεζα Θεμάτων Β Λυκείου. Απαντήσεις στις ερωτήσεις Σωστού Λάθους. Επιμέλεια: Μανώλης Πρόιος 1 ο Κεφάλαιο Γενικό μέρος Οργανικής Χημείας

Ημερομηνία: 29/03/15. Διάρκεια διαγωνίσματος: 120. Εξεταζόμενο μάθημα: Χημεία Β Λυκείου. Υπεύθυνη καθηγήτρια: Τσίκο Σύλβια ΘΕΜΑ Α

Ημερομηνία: Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗΣ ΣΕ ΑΚΟΡΕΣΤΟ ΔΕΣΜΟ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

Χημεία B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΤΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

Χηµεία Β' Γενικού Λυκείου

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 101 Σελίδα 1

Οργανική Χημεία. Κεφάλαιο 17 & 18: Αλκοόλες, θειόλες, αιθέρες και εποξείδια

Χημεία B ΛΥΚΕΙΟΥ. Γενικής Παιδείας ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

ΒΛ/Μ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΟΡΟΣΗΜΟ. Τεύχος 6ο: Χημεία Γενικής Παιδείας: Αλκοόλες

Διακρίσεις - Ταυτοποιήσεις

Αντιδράσεις οξείδωσης αναγωγής οργανικών ενώσεων.

Transcript:

ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ Οργανικές ενώσεις είναι οι ενώσεις που περιέχουν άνθρακα, εκτός από κάποιες οι οποίες εξετάζονται από την Ανόργανη Χημεία παρόλο που περιέχουν άνθρακα. Στις εξαιρέσεις αυτές ανήκουν : Το Η 2 CO 3, τα οξείδια του άνθρακα CO 2 και CO, τα ανθρακικά άλατα π.χ. το K 2 CO 3, τα κυανιούχα άλατα π.χ. ΝαCN, οι ενώσεις άνθρακα με μέταλλο π.χ. CaC 2. Οι οργανικές ενώσεις είναι πάρα πολλές, κάτι που οφείλεται στο γεγονός, ότι ο άνθρακας μπορεί να ενωθεί με άλλα άτομα άνθρακα σχηματίζοντας ανθρακικές αλυσίδες, μπορεί ακόμα να ενωθεί με άλλα στοιχεία, μπορεί να σχηματίσει διαφορετικά είδη χημικών δεσμών και εμφανίζει το φαινόμενο της ισομέρειας. Τα στοιχεία που συναντάμε στις οργανικές ενώσεις είναι : C σχηματίζει πάντα 4 ομοιοπολικούς δεσμούς Η σχηματίζει πάντα 1 δεσμό Ο σχηματίζει πάντα 2 δεσμούς Ν σχηματίζει πάντα 3 δεσμούς Χ ( Cl, Br, I ) σχηματίζουν πάντα 1 δεσμό Όλοι οι παραπάνω δεσμοί είναι ομοιοπολικοί Ένα άτομο άνθρακα μπορεί να σχηματίσει απλούς, διπλούς ή τριπλούς δεσμούς. Οι διπλοί και οι τριπλοί δεσμοί λέγονται πολλαπλοί. H H Π.χ. H-C-O-H H-C C N H H Κορεσμένες και ακόρεστες ενώσεις Κορεσμένες είναι οι οργανικές ενώσεις, που δεν περιέχουν κανένα πολλαπλό δεσμό ανάμεσα σε άτομα του C. Ακόρεστες είναι οι ενώσεις, που περιέχουν τουλάχιστον ένα πολλαπλό δεσμό ανάμεσα στα άτομα του C. H H H- C- C - H κορεσμένη ένωση Η-C C H ακόρεστη H H Η-C = O κορεσμένη CΗ 2 = CH-CH =CH 2 ακόρεστη H

Για τη μελέτη των οργανικών ενώσεων, είναι απαραίτητη η κατάταξη τους σε ομάδες, που ονομάζονται ομόλογες σειρές. Οι ενώσεις που ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά όπως παρόμοιες χημικές ιδιότητες παρόμοιες μεθόδους παρασκευής ανάλογες φυσικές ιδιότητες. Οι ενώσεις αυτές έχουν την ίδια χαρακτηριστική ομάδα ( υποκαταστάτη ), στην οποία οφείλονται και τα κοινά χαρακτηριστικά τους. Χαρακτηριστική ομάδα είναι μια ομάδα στοιχείων, που προσδίδει στην ένωση ορισμένες ιδιότητες. Όταν δεν πρόκειται για ομάδα αλλά για ένα μόνο στοιχείο το ονομάζουμε υποκαταστάτη. Οι ενώσεις που ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά έχουν και τον ίδιο Γενικό Μοριακό Τύπο. Στο τύπο αυτό, εκτός των άλλων, περιέχεται και ένας τουλάχιστον άγνωστος ο οποίος μπορεί να πάρει ακέραιες τιμές. Καταυτό το τρόπο προκύπτουν τα διάφορα μέλη της ομόλογης σειράς. π.χ. στο τύπο C V H 2V+2 βάζοντας όπου ν = 3 προκύπτει το τρίτο μέλος της ομόλογης σειράς. κατάταξη των οργανικών ενώσεων με βάση την ανθρακική αλυσίδα ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΑΚΥΚΛΕΣ ΚΥΚΛΙΚΕΣ ΑΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΕΙΚΥΚΛΙΚΕΣ ΙΣΟΚΥΚΛΙΚΕΣ ΕΤΕΡΟΚΥΚΛΙΚΕΣ Αρωματικές ενώσεις : κυκλικές ενώσεις οι οποίες περιέχουν, διαδοχικά εναλλασσόμενους απλούς και διπλούς δεσμούς Ισοκυκλικές ενώσεις : οργανικές ενώσεις, στις οποίες ο κυκλικός δακτύλιος αποτελείται μόνο από άτομα C. Ετεροκυκλικές ενώσεις : είναι οι κυκλικές ενώσεις, στις οποίες ο κυκλικός δακτύλιος περιλαμβάνει και άτομα άλλων στοιχείων εκτός από άτομα του C.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΟΜΑΔΑ ΤΥΠΟΣ ΘΕΣΗ ΥΔΡΟΞΥΛΙΟ -OH Σε οποιαδήποτε θέση της ανθρακικής αλυσίδας ΑΙΘΕΡΟΜΑΔΑ - Ο - Ανάμεσα σε άτομα του C ΑΛΔΕΥΔΟΜΑΔΑ ΚΕΤΟΝΟΜΑΔΑ ΚΑΡΒΟΞΥΛΙΟ ΕΣΤΕΡΟΜΑΔΑ -CH=O \ C = O / -COOH -COO- Στην άκρη της ανθρακικής αλυσίδας Σε ενδιάμεσο άτομο C Στην άκρη της ανθρακικής αλυσίδας O C μπορεί να ενωθεί με άλλο C ή Η. Το Οξυγόνο ενώνεται μόνο με C ΑΜΙΝΟΜΑΔΑ -NH 2 Σε οποιοδήποτε άνθρακα της ανθρακικής αλυσίδας ΚΥΑΝΟΜΑΔΑ - CN Στην άκρη της ανθρακικής αλυσίδας Οι ενώσεις που δεν έχουν καμιά χαρακτηριστική ομάδα και αποτελούνται μόνο από C και Η ονομάζονται υδρογονάνθρακες. Ένα στοιχείο ( π.χ. αλογόνο ) που αντικαθιστά ένα άτομο Η σε έναν υδρογονάνθρακα, λέγεται υποκαταστάτης. Oι ενώσεις που έχουν την ίδια χαρακτηριστική ομάδα, ανήκουν στην ίδια ομόλογη σειρά και παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες μεταξύ τους.

OMOΛOΓΗ ΣΕΙΡΑ ΑΛΚΑΝΙΑ Κορεσμένοι Υδρογονάνθρακες Ομόλογες σειρές ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ - ΓΕΝΙΚΟΣ ΜΟΡΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ CνH2ν+2 ν 1 ΑΛΚΕΝΙΑ Ακόρεστοι H/C με 1 διπλό δεσμό - CνΗ2ν ν 2 ΑΛΚΙΝΙΑ ακόρεστοι H/C με 1 τριπλό δεσμό - C ν Η 2ν 2 ν 2 ΑΛΚΑΔΙΕΝΙΑ ακόρεστοι H/C με 2 διπλούς δεσμούς - Cν Η 2ν -2 ν 3 ΑΛΚΥΛΑΛΟΓΟΝΙΔΙΑ -Χ ( υποκαταστάτης ) C ν Η 2ν+1 Χ ν 1 ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΚΟΟΛΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΜΟΝΟΑΙΘΕΡΕΣ - ΟΗ - Ο - CνΗ 2ν +1 OH ν 1 CκΗ2κ+2 Ο κ 1 C ν Η 2ν+1 O C μ Η 2μ +1 C κ Η 2κ+2 Ο κ 2 ν 1 μ 1 κ = ν + μ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ MΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΑΛΔΕΫΔΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΕΣ ΜΟΝΟΣΘΕΝΕΙΣ ΚΕΤΟΝΕΣ ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ ΜΟΝΟΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΑ ΟΞΕΑ - CH = O C Ο -COOH C ν Η 2ν+1 CΗ=O ν 0 C κ H 2κO κ 1 κ = ν+1 C ν Η 2ν+1 C = O ν 1 C μ Η 2μ+1 μ 1 C Κ Η 2Κ Ο κ 3 κ = ν+μ+1 C ν Η 2ν+1 COOH ν 0 C κ Η 2κ Ο 2 κ 1 κ = ν+1 ΚΟΡΕΣΜΕΝΟΙ ΜΟΝΟΚΑΡΒΟΞΥΛΙΚΟΙ ΕΣΤΕΡΕΣ - COO - C ν Η 2ν+1 COO -CμΗ 2μ+1 C κ Η 2κ Ο 2 ν 0 μ 1 κ 2 κ = ν+μ+1 Υπάρχουν πολλές ακόμα ομόλογες σειρές, όπως π.χ. οι αμίνες που θεωρούνται παράγωγα της ΝΗ 3 και είναι 3 κατηγορίες. Οι πρωτοταγείς αμίνες έχουν ως χαρακτηριστική ομάδα -ΝΗ 2

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ονοματολογία IUPAC Ονόματα ενώσεων, χωρίς διακλάδωση, με μια μόνο χαρακτηριστική ομάδα ομόλογη σειρά αριθμός ατόμων C σε ευθεία αλυσίδα αριθμός και είδος δεσμών μεταξύ ατόμων C υδρογονάνθρακες -ιο 1 C μεθ- κορεσμένη ένωση -αν- αλκοόλες (-ΟΗ ) -όλη 2 C αιθ- 1 διπλός δεσμός -εν- αλδεΰδες ( -CH=O ) -άλη 3 C προπ- 1 τριπλός δεσμός -ιν- κετόνες ( -- C = O ) / οξέα ( -COOH ) -όνη -ικό οξύ 4 C βουτ- 5 C πεντ- 2 διπλοί δεσμοί -διενκ.τ.λ. ΠΑΡΑΔΕΊΓΜΑΤΑ CH 2 CH 2 CH 2 CH 2 εξάνιο HCOOH μεθανικό οξύ CH 2 = CH προπένιο CH 2 OH αιθανόλη CH 2 = C = CH 2 προπαδιένιο CH CH αιθίνιο CH 2 CH 2 CH = O βουτανάλη C CH 2 - βουτανόνη O CH 2 = CH COOH προπενικό οξύ ΚΥΡΙΑ ΑΝΘΡΑΚΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ Κύρια ανθρακική αλυσίδα είναι η μεγαλύτερη σειρά από άτομα του C, που περιέχει τα άτομα του C που ενώνονται με πολλαπλό δεσμό, καθώς και τα άτομα του C της χαρακτηριστικής ομάδας. Τα άτομα του C που δεν περιλαμβάνονται στη κύρια ανθρακική αλυσίδα αποτελούν διακλαδώσεις.

Αρίθμηση κύριας ανθρακικής αλυσίδας Στα άτομα του C της κύριας ανθρακικής αλυσίδας τοποθετούμε αριθμούς, ξεκινώντας από τη μια άκρη και καταλήγοντας στην άλλη. Η αρίθμηση ξεκινά από την άκρη εκείνη που βρίσκεται πλησιέστερα στη χαρακτηριστική ομάδα, αν δεν υπάρχει χαρακτηριστική ομάδα ή αν βρίσκεται στη μέση, τότε η αρίθμηση ξεκινά από το πλησιέστερο άκρο στο πολλαπλό δεσμό και αν δεν υπάρχει πολλαπλός δεσμός ή αν βρίσκεται στη μέση από το πλησιέστερο άκρο σε διακλάδωση Στην αρχή του ονόματος της οργανικής ένωσης, τοποθετούμε τον αριθμό του C της κύριας αλυσίδας που έχει τη χαρακτηριστική ομάδα. Π.χ. -CH 2-CH 2-OH 1-προπανόλη CH 2 C CH 2 3-πεντανόνη O Στην αρχή του ονόματος, τοποθετούμε τον μικρότερο από τους αριθμούς των ατόμων του C που ενώνει ο πολλαπλός δεσμός, αν δεν υπάρχει χαρακτηριστική ομάδα. Π.χ. -CH = CH- 2-βουτένιο CH C-CH 2-1-βουτίνιο CH 2 = CH-CH = CH 2 1,3 βουταδιένιο Aν υπάρχει πολλαπλός δεσμός και χαρακτηριστική ομάδα τότε : στην αρχή του ονόματος, θα πρέπει να μπει ο αριθμός του δεσμού, ενώ στη μέση του ονόματος (πριν τη συλλαβή της χαρακτηριστικής ομάδας) τοποθετείται ο αριθμός της ομάδας. Π.χ. -CH = CH-CH 2 -OH 2-βουτεν-1-όλη CH C-CH 2 -C = O CH 2-5-εξιν-3-όνη Στη περίπτωση υποχρεωτικής τοποθέτησης χαρακτηριστικής oμάδας ή πολλαπλού δεσμού σε μια θέση, δεν χρησιμοποιούνται αριθμοί. Π.χ -CH 2 -CH 2 -CH = O βουτανάλη CH 2 = CH-COOH προπενικό οξύ Αλκύλια - C 2 H 5 - ή CH 2 μεθύλιο αιθύλιο CH 2 CH 2 - προπύλιο C 3 H 7 CH -- ισοπροπύλιο CH 2 CH 2 -CH 2 βουτύλιο CH- CH 2 - ισοβουτύλιο C 4 H 9 - CH 2 CH δευτεροταγές βουτύλιο C τριτοταγές βουτύλιο

Ονοματολογία ενώσεων με διακλαδώσεις Για να ονομασθεί μια ένωση με διακλάδωση, τοποθετούμε το όνομα της διακλάδωσης ( όνομα αλκυλίου ) μπροστά από το κυρίως όνομα της ένωσης. Πριν από αυτό τοποθετούμε τον αριθμό του C της κύριας αλυσίδας που έχει τη διακλάδωση Π.χ. CH CH 2 C O CH 2 CH CH 2 CH 2 C 2 H 5 4-μέθυλο 2-πεντανόνη 3-αιθυλο-εξάνιο Αν υπάρχουν περισσότερες από μια διακλαδώσεις, θα πρέπει να αναφερθούν όλες κατά αλφαβητική σειρά. CH 2 = CH CH 2 CH 2 C = CH C 2 H 5 2- αιθυλο-5-μέθυλο-1,5 επταδιένιο Αν υπάρχουν περισσότερες από μία ίδιες διακλαδώσεις, τότε πριν από το όνομα τους τοποθετείται μια συλλαβή που δηλώνει τον αριθμό των διακλαδώσεων. Π.χ. CH CH 2 CH CH C CH CH 2 C 2,4 διμέθυλο-πεντάνιο 2, 4, 4 τριμέθυλο-1-πεντίνιο C 2 H 5 CH 2 CH C CH 2 OH C 2 H 5 3, 3 διαιθυλο-2-μέθυλο-1-πεντανόλη - CH CH 2 C - 4 μέθυλο -2-πεντανόνη O CH 2 = C CH CH 2 CΗ CΟΟΗ 2, 4, 5 τριμέθυλο-εξεν (5) ικό οξύ

Ονοματολογία ενώσεων με περισσότερες από μια χαρακτηριστικές ομάδες α) Αν οι χαρακτηριστικές ομάδες είναι ίδιες Πριν από τη συλλαβή που δείχνει το είδος της χαρακτηριστικής ομάδας τοποθετούμε μια άλλη συλλαβή που δηλώνει τα ον αριθμό των ομάδων. Στην αρχή τοποθετούμε τους αντίστοιχους αριθμούς. Παραδείγματα CH 2 - OH CH OH CH 2 OH 1,2,3 προπανοτριόλη COOH CH 2 βουτανοδιικό οξύ CH 2 COOH β) Αν οι χαρακτηριστικές ομάδες είναι διαφορετικές Η ισχυρότερη ομάδα δίνει τη κατάληξη και οι άλλες διαβάζονται σαν να είναι διακλαδώσεις. σειρά ισχύος -COOH > -CN > -CH=O > - C =O > -OH > -NH 2 κυανο- αλδο- κετονο- υδρόξυ- άμινο- CH COOH 2 υδρόξυ προπανικό οξύ C CH = O OH O 2-κετονο προπανάλη ΝΗ 2 C CH 3 άμινο 2 βουτανόνη CH CH CH -COOH O OH OH OH 2,3,4 τριυδρόξυ πεντανικό οξύ

ΕΙΔΙΚΗ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Μερικές κατηγορίες οργανικών ενώσεων ονομάζονται με ειδικό τρόπο ΑΙΘΕΡΕΣ Ονομάζονται από τα ονόματα των αλκυλίων που ενώνονται με το οξυγόνο και τη λέξη αιθέρας. Π.χ. O CH 2 CH 2 μεθυλο-προπυλο-αιθέρας CH 2 O CH 2 διαιθυλο-αιθέρας ΕΣΤΕΡΕΣ Ονομάζονται από το όνομα του οξέος από το οποίο προέρχονται, το όνομα του αλκυλίου που έχει αντικαταστήσει το υδρογόνο και τη λέξη εστέρας. Π.χ. COO HCOOCH 2 CH 2 CH 2 αιθανικός μεθυλεστέρας μεθανικός βουτυλεστέρας ΑΛΚΥΛΑΛΟΓΟΝΊΔΙΑ Ονομάζονται με δύο τρόπους, που χρησιμοποιούνται το ίδιο συχνά. 1 ος τρόπος Ονομάζονται σαν παράγωγα των αλκανίων με το όνομα του αλογόνου μπροστά σαν να ήταν διακλάδωση. Π.χ. CH 2-χλωρο- προπάνιο Cl 2 ος τρόπος Ονομάζονται, από το όνομα του αλκυλίου που ενώνεται με το αλογόνο και την λέξη αλογονίδιο. Π.χ. CH ισοπρόπυλο-χλωρίδιο Cl Τα πολυαλογονίδια ονομάζονται μόνο κατά το πρώτο τρόπο. Π.χ. -CHCl 2 1,1 διχλωρο αιθάνιο CHI 3 τριιωδο μεθάνιο ΝΙΤΡΙΛΙΑ Ονομάζονται με δύο τρόπους ανάλογα με τα αλκυλαλογονίδια Π.χ. -CH 2 -CN κυανο-αιθάνιο CH 2 CN αιθυλο-κυανίδιο

ΑΜΙΝΕΣ πρωτοταγείς : μπορούν να ονομασθούν, με τους δύο τρόπους που ονομάζονται τα αλκυλαλογονίδια, δηλαδή : A. ως παράγωγα των αλκανίων π.χ. CH CH 2 2-άμινο-βουτάνιο ΝΗ 2 Β. από το όνομα του αλκυλίου και τη λέξη αμίνη : Π.χ. CH ΝΗ 2 ισοπρόπυλο-αμίνη δευτεροταγείς τριτοταγείς : μπορεί να χρησιμοποιηθεί, μόνον ο δεύτερος τρόπος των αλκυλαλογονιδίων. π.χ. NH-CH 2 -CH 2 - μέθυλο-πρόπυλο-αμίνη CH 2 N CH 2 CH CH 2 διαίθυλο-ισοβούτυλο-αμίνη Από τον αριθμό των αλκυλίων του ονόματος φαίνεται και το είδος της αμίνης, αν είναι πρωτοταγής δευτεροταγής τριτοταγής.

ΕΜΠΕΙΡΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ Η εμπειρική ονοματολογία εξακολουθεί και χρησιμοποιείται αρκετά συχνά. Τα σημαντικότερα εμπειρικά ονόματα είναι : CH 2 = CH 2 CH = CH 2 CH 2 = CH-Cl CH CH αιθυλένιο προπυλένιο βίνυλο χλωρίδιο ακετυλένιο OH μεθυλική αλκοόλη ( ξυλόπνευμα ) -CH 2 -OH αιθυλική αλκοόλη ( οινόπνευμα ) -CH- ισοπροπυλική αλκοόλη κ.τ.λ. OH HCH=O -CH = O C = O HCOOH COOH φορμαλδεΰδη ακεταλδεΰδη ακετόνη μυρμηκικό οξύ οξικό οξύ COOH οξαλικό οξύ COOH -CH-CΟΟH OH γαλακτικό οξύ

ΙΣΟΜΕΡΕΙΑ Ισομέρεια είναι το φαινόμενο κατά το οποίο, ενώσεις που έχουν τον ίδιο μοριακό τύπο, έχουν διαφορετικό συντακτικό ή στερεοχημικό τύπο και παρουσιάζουν διαφορετικές ιδιότητες. Είδη ισομέρειας Συντακτική Στερεοϊσομέρεια Ισομέρεια Ισομέρεια Ισομέρεια ομόλογης ανθρακικής θέσης σειράς αλυσίδας Τα ισομερή Τα ισομερή Τα ισομερή διαφέρουν ανήκουν σε διαφέρουν στην στη θέση του διαφορετικές ανθρακική πολλαπλού δεσμού ομόλογες σειρές αλυσίδα ή της χαρακτηριστικής ομάδας παραδείγματα CH 2 = CH CH 2, CH = CH παρουσιάζουν ισομέρεια θέσης, οι ισομερείς ενώσεις διαφέρουν στη θέση του διπλού δεσμού. CH 2 CH 2 OH CH OH παρουσιάζουν ισομέρεια θέσης, οι ισομερείς ενώσεις διαφέρουν στη θέση της χαρακτηριστικής ομάδας. CH 2 OH, O παρουσιάζουν ισομέρεια ομόλογης σειράς, οι ισομερείς ενώσεις ανήκουν σε διαφορετικές ομόλογες σειρές - CH 2 CH 2, CH - παρουσιάζουν ισομέρεια ανθρακικής αλυσίδας, οι ισομερείς ενώσεις διαφέρουν στη μορφή ανθρακικής αλυσίδας.

ΤΡΟΠΟΣ ΕΥΡΕΣΗΣ ΤΩΝ ΙΣΟΜΕΡΩΝ Για να βρούμε τα ισομερή που αντιστοιχούν σε ένα μοριακό τύπο : Από το δεδομένο μοριακό τύπο της ένωσης, βρίσκουμε το Γενικό Μοριακό Τύπο που αντιστοιχεί. Από το Γενικό Μοριακό Τύπο, βρίσκουμε την ομόλογη σειρά ή τις ομόλογες σειρές που αντιστοιχούν. Γράφουμε όλες τις δυνατές ανθρακικές αλυσίδες Βρίσκουμε όλες τις δυνατές θέσεις στις οποίες, θα μπορούσε να τοποθετηθεί ο πολλαπλός δεσμός ή η χαρακτηριστική ομάδα. C 5 H 10 Γενικός Μοριακός τύπος : C V H 2V Ομόλογη σειρά : Αλκένια Δυνατές ανθρακικές αλυσίδες : C-C-C-C-C Ισομερή : ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ C-C-C C CH 2 = CH CH 2, CH = CH, CH 2 = C C 4 H 6 Γενικός Μοριακός τύπος : C V H 2V-2 Ομόλογη σειρά : αλκίνια, αλκαδιένια Δυνατές ανθρακικές αλυσίδες : C-C-C-C C-C-C C ισομερή : αλκίνια CH CH CH 2 C C αλκαδιένια CH 2 = CH CH = CH 2 CH 2 = C = CH CH 2 με τη δεύτερη ανθρακική αλυσίδα δεν υπάρχει κανένα ισομερές.

C 3 H 8 O Γενικός Μοριακός τύπος : C V H 2V+2 O Ομόλογες σειρές : αλκοόλες, αιθέρες ισομερή : αλκοόλες CH 2 CH 2 OH CH OH αιθέρες O - CH 2 C 4 H 8 O Γενικός Μοριακός τύπος : C V H 2V O Ομόλογες σειρές : αλδεΰδες, κετόνες Ισομερή αλδεΰδες CH 2 CH 2 CHO CH 2 C = O C 4 H 9 COOH κετόνες Γενικός Μοριακός τύπος : C V H 2V +1 COOH CH CHO Ομόλογες σειρές : κορεσμένα μονοκαρβοξυλικά οξέα Ισομερή CH 2 CH 2 -CH 2 CΟOH, CH 2 CH CΟOH, CH CH 2 CΟOH CH 2 C CΟOH C 3 H 6 O 2 Γενικός Μοριακός τύπος : C V H 2V Ο 2 Ομόλογες σειρές : καρβοξυλικά οξέα, εστέρες Ισομερή καρβοξυλικά οξέα εστέρες CH 2 CΟOH CΟO, Η CΟO CH 2