Μάθηµα 6 1
Πραγµατική Διδασκαλία - 51% Οργάνωση των µαθητών 23% Αντιµετώπιση παραπτωµατικής συµπεριφοράς 14% Αντιµετώπιση ατοµικών προβληµάτων και κοινωνικών έργων 12% Doyle (1986) Στάσεις των µαθητών Οι µαθητές δεν είναι εκεί µε τη θέλησή τους Δάσκαλος: ο φορέας της εξουσίας
Αναπτυξιακές αλλαγές Δηµοτικό σχολείο εύκολη η επιβολή της εξουσίας Σταδιακή αντικατάσταση της λεκτικής από τη σωµατική βία Περισσότερη επιθετικότητα των αγοριών παρά των κοριτσιών Εγωκεντρισµός κατανόηση της θέσης του άλλου
Κλίµα της τάξης κοινωνική ατµόσφαιρα Μορφή της διδακτικής πράξης, της σχέσης δασκάλου µαθητή, της εικόνας της τάξης Αυταρχικότητα, δηµοκρατία, συνεργασία, ανταγωνισµός, αλληλεγγύη, ατοµικισµός Εικόνα της τάξης - Πρόσβαση όλων σε όλα τα σηµεία Αλλαγή του κλίµατος ανάλογα το στόχο του µαθήµατος
Δηµιουργία Διατήρηση της τάξης Προβλήµατα: αδιαφορία, µη συµµετοχή, µη τήρηση των κανόνων, ανυπακοή, απειθαρχία, βία, αντιγραφή, χρήση ουσιών, απρεπής συµπεριφορά, κτλ.
Μοντέλο QAIT Slavin + Carrol Quality of Instruction ποιότητα διδασκαλίας Appropriate level of Instruction σχέση της ύλης µε τις δυνατότητες Incentive κίνητρα/ενίσχυση Time χρόνος που διαθέτουµε
Διαχείριση του διδακτικού χρόνου Εκπαίδευση της τάξης σε συνήθειες χρησιµοποίηση των πρώτων ηµερών Πρόβες Εµφάνιση στον πινακα µε τη σειρά οι φάσεις του µαθήµατος Μοίρασµα/συγκέντρωση υλικού Οµαδοσυνεργατική Οργάνωση των θρανίων της τάξης Επίλυση συγκρούσεων
Τεχνική 4 κανόνες Laslett & Smith (1984) Βάλτε τους µέσα Να είστε ήδη εκεί, γράψτε στο πίνακα τι να κάνουν Βγάλτε τους έξω Δοµήστε όλη τη διδασκαλία µε βάση το τέλος Φινάλε=κορύφωση, δουλειά για το σπίτι, συνολικό αποτέλεσµα της δράσης κάθε ηµέρας Προχωρήστε Διαφορετικές δραστηριότητες, ολοκλήρωσή τους, όχι µαταίωση Διατήρηση κινήτρων καθιστικές και βιωµατικές δραστηριότητες Να τα πάτε καλά µε τους µαθητές Η διδασκαλία ως τελετή
Ύλη ανάλογη µε τις δυνατότητες Οι τεχνικές διαφοροποιηµένης διδασκαλίας βοηθάνε στη διαχείριση της τάξης Οµάδες ικανοτήτων σε κάποια αντικείµενα και για κάποιο χρονικό διάστηµα Κίνητρα (εσωτερικά/εξωτερικά) απόλαυση από τη συµµετοχή
Κανόνες συµπεριφοράς Ποιος τους ορίζει Είναι µόνιµοι ή αλλάζουν? Πότε θεσπίζονται; Που εµφανίζονται; Πως διατυπώνονται; Κατάφαση/άρνηση Ποιον είναι υπεύθυνος για την εφαρµογή τους;
Στρατηγικές πρόληψης Σεβασµός στους µαθητές Σεβασµός στα προβλήµατά τους Αυστηρότητα ως προς το τι χωράει ως συµπεριφορά στην τάξη Συλλογική θέσπιση κανόνων, συλλογική δέσµευση, συλλογική διαχείριση κρίσεων, συλλογική ευθύνη, Λογικοί κανόνες Όχι άδικες τιµωρίες Συζήτηση, έκθεση Αναζήτηση των βαθύτερων αιτιών Δραστηριότητες δηµιουργικές µε νόηµα
Η σηµασία των πρώτων συναντήσεων προσδιορισµός της ρουτίνας Ορίστε κάποιους αρχικούς κανόνες συλλογικά Διεξοδική συζήτηση για το νόηµα, τους λόγος, τα αποτελέσµατα Καταγράψτε τους αναφορά υπενθυµίσεις Φτιάξτε επιµέρους ρουτίνες για κάθε δράση, π.χ., οµάδες εργασίας, ανάγνωση στο µάθηµα, τεστ, κτλ. Εµπλουτισµός/εκλέπτυνση των κανόνων όσο περνάει ο καιρός Δέσµευση από όλους/ες Τήρηση από όλους/ες Κίνητρα για τήρηση ενίσχυση θετικής συµπεριφοράς
Αντιµετώπιση άτακτων µαθητών µοντέλο Dreikurs Λόγοι της άτακτης συµπεριφοράς Προσέλκυση προσοχής Αγώνας για απόκτηση δύναµης, επιβολή Εκδίκηση, ως αποτέλεσµα των αποτυχηµένων προσπαθειών του για τα παραπάνω Ανικανότητα/ανεπάρκεια ως ακραία απογοήτευση από την αποτυχία αποµόνωση
Νόηση και Κοινωνική πειθαρχία Dreikurs Μαθητές κοινωνικά όντα συµµετοχή σε οµάδες Λαµβάνουν αποφάσεις - Έχουν στόχους η συµπεριφορά τους έχει συνέπειες Έχουν άλλη αντίληψη για την πραγµατικότητα Η κακή συµπεριφορά είναι λανθασµένος τρόπος σκέψης σε σχέση µε την κοινωνική αναγνώριση Αποζητούν προσοχή η τιµωρία είναι ένα είδος προσοχής Αποζητούν εξίσωση επιβεβαίωση ισοτιµία και αυτό συχνά µεταφράζεται ως εκδίκηση Αυτοπειθαρχία είναι το επιθυµητό αποτέλεσµα Μην απειλείται, δηµιουργείστε περιβάλλον ασφάλειας Τηρήστε τους κανόνες που βάζετε
Αντιµετώπιση άτακτων µαθητών νόηµα- αποτέλεσµα της κακής συµπεριφοράς Σύνδεση µε την εµπειρία (των άλλων) Στρατηγικές παρέµβασης Κίνητρα εσωτερικά και εξωτερικά Ενίσχυση καλής συµπεριφοράς αδιαφορία για την κακή ΠΡΟΣΟΧΗ! Είναι δυνατόν να εκπαιδεύσετε τον µαθητή σε εργάτη της ενίσχυσης: να κάνει κάτι µόνο για να ενισχυθεί συνδέστε την ενίσχυση µε πιο πολυσύνθετη συµπεριφορά Εξατοµικευµένη Θετική ενίσχυση Συµβόλαιο συµπεριφοράς συµφωνία µαθητή-δασκάλού Σύστηµα ανταλλάξιµων αµοιβών
Εµπλέκει την παρουσία ενός αρνητικού ερεθίσµατος ή την αποµάκρυνση ενός ευχάριστου ερεθίσµατος προκειµένου να µειωθεί η συχνότητα της αµέσως προηγούµενης αντίδρασης Π.χ., ξύλο, απαγόρευση να δει τηλεόραση, Κωνσταντίνος Π. Π. Χρήστου
Κωνσταντίνος Π. Π. Χρήστου
Οι ποινές: Δεν προτείνουν µια νέα επιθυµητή συµπεριφορά Δεν επεκτείνονται σε άλλες κακές συµπεριφορές αφού δεν συνδέονται µε κάποιο εσωτερικό νόηµα Μπορούν να επιδράσουν αρνητικά και σε κάποιες καλές συµπεριφορές Επιθετικές στάσεις στους µαθητές Όχι µακροπρόθεσµες αλλαγές Αλλαγές στη συµπεριφορά που φαίνεται
Τί είδους ποινές Αποµόνωση (;) Point System Συνεννόηση µε γονείς για τις ποινές Οι ποινές, όταν είναι αναπόφευκτες: Συζήτηση για τον ορισµό της ποινής, αρχικές δεσµεύσεις της τάξης Επιλογή από λίστα ποινών µειώνει την αυθαιρεσία του δασκάλου και την έχθρα προς αυτόν Εξήγηση για την κάθε ποινή Να µην εξαντλούνται οι ποινές ελαφρυντικά Επιβολή ποινής σε στιγµές ψυχραιµίας
Τεχνική διαχείρισης άτακτης συµπεριφοράς Glasser Παρακολουθείται η άτακτη συµπεριφορά Υπόσχεση από το µαθητή ότι θα σταµατήσει Έπαινος, αµοιβή, ανάθεση ρόλου Απαίτηση (ευγενικά) να σταµατήσει Νόηµα: τί κάνεις, είναι αυτό αντίθετο από τους κανόνες; Γιατί; Τι αποτελέσµατα έχει; Σχέδιο δράσης για διακοπή της άτακτης συµπεριφοράς Μετακίνηση σε άλλο θρανίο Μετακίνηση σε άλλη αίθουσα Κλήση γονέων Εξατοµικευµένη διδασκαλία Πώς αντιµετωπίζουµε τον σταθερά άτακτο µαθητή;
Θεωρητικές καταβολές των στάσεων Συµπεριφορισµός Αυτοέλεγχος, αυτορύθµιση (νέοσυµπεριφορισµός) Μίµηση προτύπων (κοινωνιογνωστική προσέγγιση) Συµµετοχή δέσµευση στην κοινότητα Κοινωνικό συµβόλαιο Γνωστική (;)
Επίλυση σύγκρουσης Πρόληψη- καταστολή: µία σύγκρουση δεν πρέπει να σταµατήσει ούτε πολύ νωρίς ούτε πολύ αργά Σταδιακή εισχώρηση στη σύγκρουση: διακριτική παρουσία/παρατήρηση, σταδιακή εµφάνιση, έµπρακτη παρέµβαση Μην εµπλακείτε σε προστριβή θα χάσετε Προσπαθήσετε να καταλάβετε τις βαθύτερες αιτίες και τις συνέπειες στις συµπεριφορές Αυτοκριτική για τη δική σας εξουσίαεπιθετικότητα Αποκαταστήστε τις σχέσεις ζητήστε συγνώµη µειώστε την ένταση
Η δική σας συµπεριφορά Διαρκής επαγρύπνηση Γλώσσα σώµατος, χιούµορ, αυστηρότητα όχι ειρωνεία, κυνισµός, υποτίµηση Σεβασµός Χαλαρές, ήρεµες κινήσεις, χαµηλή φωνή Εύκολα αποκωδικοποιήσιµη συµπεριφορά δηµιουργία µύθου Αποκαταστήστε την αδικία Συνέπεια στη στάσεις σας και στις απαιτήσεις σας Αν η επιλογή ήταν δική σας, θα παρακολουθούσατε το...µάθηµά σας; Γνωρίζετε το διδακτικό σας αντικείµενο µη κρύβετε τα λάθη σας, υποσχεθείτε να τα απαντήσετε Μη παίρνετε προσωπικά όλες τις προκλήσεις
Πηγές: Λεονταρή & Συγκολίτου (Εκδ.), 2008 Τριλιανός (2004)