ΑΤΑΞΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ : ΑΝΙΧΝΕΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ, ΣΤΟΧΕΥΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ

Transcript

1 ΑΤΑΞΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ : ΑΝΙΧΝΕΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ, ΣΤΟΧΕΥΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΉ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ <<ΑΤΑΞΙΑ>> Η λέξη αταξία αποτελείται από το α το στερητικό και τη λέξη τάξη. Συνώνυμα της λέξης αταξία : Απρογραμμάτιστος Άτακτος Άτσαλος Ανοργάνωτος Απρόβλεπτος Το αντίθετο της αταξίας είναι η τάξη. Τάξη σημαίνει η κατάσταση κατά την οποία κάθε τι είναι στη θέση του και τακτοποιημένο. Συνώνυμα της λέξης, τάξη : Ηρεμία Ησυχία Το α και το αν, όταν χρησιμοποιούνται ως πρώτα συνθετικά των λέξεων, δηλώνουν στέρηση, ανυπαρξία του β συνθετικού. Π.χ. ά-γαμος, αν-άξιος, άτακτος, κ.τ.λ. Την αταξία σαν έννοια, την συναντάμε και σε διάφορες ασθένειες. Π.χ οξεία παρεγκεφαλιδική αταξία. Στο σχολείο και στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, αταξία ορίζεται η διατάραξη της τάξης από απείθαρχους και ζωηρούς μαθητές αλλά και η ενέργεια που έχει αρνητικές συνέπειες για τους μεγάλους, ευχαριστεί όμως τα παιδιά, παραβιάζοντας συνήθως κάποιο κανόνα.

2 ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΤΑΞΙΑΣ Σύμφωνα με έρευνες, το 5% των μαθητών παρουσιάζουν προβλήματα. Το 71% είναι επιθετικό απέναντι στους συμμαθητές τους και το 3,8% είναι επιθετικό στους εκπαιδευτικούς. Η βία εκδηλώνεται: 3,8% στην αυλή του σχολείου 20% στην τάξη 9,6% στον διάδρομο 31,6% έξω από το σχολείο. Στην Αμερική, σύμφωνα με έρευνες, τα τελευταία χρόνια υπάρχουν συμβάντα βίας σε μαθητές και 5200 σε εκπαιδευτικούς. Η μαθητική αταξία εκδηλώνεται συνήθως με: απροσεξία στο μάθημα Αντίδραση προς τα διδασκόμενα Αντίδραση προς τους καθηγητές Υπερκινητικότητα Βανδαλισμούς κ.α. Πολλές φορές δεν περιορίζεται στην τάξη, αλλά επεκτείνεται και στον ευρύτερο χώρο του σχολείου. Καθημερινά, στην εκπαιδευτική διαδικασία, προκύπτουν δεκάδες προβλήματα συμπεριφοράς όπως: Βία Απειθαρχία Εξύβριση Ανυπακοή, κ.α.

3 ΑΙΤΙΕΣ ΜΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΤΑΞΙΑΣ Η προβληματική συμπεριφορά των μαθητών οφείλεται σε διάφορες αιτίες, απ τις οποίες οι κυριότερες είναι : 1. Η κοινωνική άγνοια και η ανωριμότητα των μαθητών. Ο μαθητής, αδυνατεί να οργανώσει τη συμπεριφορά του και να την εκφράσει αποτελεσματικά, επειδή : a. Δεν έχει αναπτύξει τις κοινωνικές στάσεις και δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την κοινωνική συνύπαρξή του. b. Αδυνατεί να προβεί σε ηθικές κρίσεις ανωτέρου επιπέδου, καθώς δεν έχει φτάσει ακόμα στου στάδιο της ηθικής αυτονομίας, πράγμα που θα συμβεί στην εφηβική ηλικία. 2. Η ψυχολογική πίεση από τις κοινωνικές αντιφάσεις. Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές επιτελούν διαφορετικούς ρόλους και έχουν διαφορετικές ανάγκες και αντιλήψεις, οι οποίες τους οδηγούν σε διαφορετική θεώρηση της κοινωνίας και του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβάνονται τις διαπροσωπικές σχέσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργείται το λεγόμενο, <χάσμα των γενεών>.

4 ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΤΑΞΙΑΣ ΟΠΩΣ ΤΗΝ ΒΙΩΝΟΥΜΕ!!! Όταν πετάμε χαρτάκια. ο καθηγητής μας τιμωρεί!!! Όταν η καθηγήτρια γυρνάει για να γράψει στον πίνακα. όλοι πιάνουν την κουβέντα!!!

5 Ό Γιώργος της Γ, αγριοκοιτάει στην αυλή τον Νίκο της Α εκείνος απομακρύνεται με αργά βήματα προς τα πίσω!!! Όταν πετάγονται στο μάθημα η καθηγήτρια νευριάζει!!!

6 Όταν πετάγονται στο μάθημα ο καθηγητής δεν μπορεί να ακούσει τίποτα και διακόπτει το μάθημα για να κάνει παρατηρήσεις!!! Ή αταξία την ώρα της γυμναστικής προκαλεί πονόλαιμο στο γυμναστή και δημιουργείται χάος!!!

7 ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΤΑΞΙΑΣ Η σχολική αταξία είναι κάτι που παρουσιάζεται πιο πολύ τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις εξής ποινές: Παρατήρηση Επίπληξη Ωριαία απομάκρυνση από το μάθημα Αποβολή από το σχολείο Αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος Οι παραπάνω ποινές προβλέπονται απ το Προεδρικό διάταγμα 104/79, άρθρο 27. Ωστόσο, δεν καθορίζεται με σαφήνεια ούτε υπάρχει κατάλογος με αντιστοιχία παραπτωμάτων και κυρώσεων. Είναι αξιοσημείωτη η έρευνα των Κυριακίδη και Ανδρέου, όπου διαπιστώνεται ότι οι δάσκαλοι προτείνουν ως μορφή ποινής και το αποδέχονται και οι μαθητές, την αλλαγή τμήματος. Το προβλέπει και η νομοθεσία Π.Δ (Προεδρικό Διάταγμα) 201/198, άρθρο 13, παράγραφος 8. Ανάλογη έρευνα δεν έχει γίνει στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Βασική αρχή στην αντιμετώπιση των μικροπροβλημάτων στην τάξη είναι η προοδευτική παρέμβαση, η οποία μπορεί να είναι η έκφραση περιέργειας για την αταξία, σε περίπτωση επανάληψης μια αόριστη και λεπτή ειρωνεία χωρίς να απευθύνεται ο καθηγητής στον άτακτο μαθητή, μία υποτιμητική ματιά του για την επαναφορά στην τάξη και στη συνέχεια μια γλωσσική επίπληξη. Τα πρώτα δευτερόλεπτα είναι και σημαντικά για τη συμμόρφωση του άτακτου μαθητή. Μία βίαιη αντίδραση του καθηγητή, δε θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Αντίθετα, μια ήρεμη και πολιτισμένη φωνή βοηθά στην σωστή αντιμετώπιση του άτακτου μαθητή. Ας μην ξεχνάμε ότι η βία γεννά τη βία και η ευγένεια κατά κανόνα φέρνει ευγένεια. Αν συνεχιστεί η αταξία, στο διάλειμμα θα καλέσει ο καθηγητής τον άτακτο μαθητή και θα του κάνει παρατηρήσεις. Η συνέχιση της αταξίας σημαίνει ότι το πρόβλημα του άτακτου μαθητή είναι σοβαρό. Στην περίπτωση αυτή ο καθηγητής μαζί με την διεύθυνση του σχολείου βρίσκουν τρόπους αντιμετώπισης. Σε περιπτώσεις που οι αταξίες είναι πολλές σε μία τάξη, είναι άκρως αντιπαιδαγωγικό να δημιουργείται μέτωπο με όλους τους μαθητές. Αντίθετα, γίνεται διάκριση των άτακτων μαθητών και καταβάλλονται προσπάθειες να βρεθούν οι πρωταίτιοι για να φτιαχτεί το κλίμα που χάλασε. Μπορεί ακόμα ο καθηγητής, να βγει για λίγο απ την τάξη, ώστε οι μαθητές να κατανοήσουν το λάθος τους και να μην το επαναλάβουν, γιατί ήταν ιδιαίτερα προσβλητικό για αυτόν. Δε θα πρέπει να χαλάει η σχέση καθηγητή μαθητή που δημιουργείται από την αρχή της χρονιάς.

8 Στις περιπτώσεις που ο άτακτος μαθητής δημιουργεί προβλήματα στο σχολικό χώρο ( σχολικού ήθους) απαιτούνται: 1. Διακριτικές συμβουλές 2. Συνεχής διάλογος 3. Επίπληξη 4. Κλήση σε απολογία 5. Παρατήρηση 6. Συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες 7. Ομαδικά παιχνίδια 8. Κατανόηση και ανοχή 9. Προσωρινή υποχώρηση, σιωπή και αργότερα με συζήτηση 10. Να μην παίρνουν γρήγορα αποφάσεις οι καθηγητές για τέτοιου είδους θέματα 11. Κλήση των μαθητικών Συμβουλίων να πάρουν θέση 12. Συζήτηση στο Σύλλογο καθηγητών 13. Κλήση γονέα 14. Συνεργασία με ειδικούς, σχολικό ψυχολόγο, παιδοψυχολόγο, παιδίατρο 15. Να δείξουν ενδιαφέρον οι καθηγητές για το άτακτο παιδί 16. Επιβολή τιμωρίας Οι μαθητές δεν εγκρίνουν το μαλακό καθηγητή, αυτόν που δεν μπορεί να κρατήσει την τάξη και νευριάζει εύκολα, αλλά τον αυστηρό που είναι δίκαιος και λογικός. Οι μαθητές όταν γνωρίζουν ότι οι καθηγητές συνεργάζονται μεταξύ τους για την πειθαρχία, συμμορφώνονται περισσότερο σε αυτούς. Σε ακραίες περιπτώσεις απαιτείται ολοκληρωμένη παιδαγωγική παρέμβαση από τη αρχή της σχολικής χρονιάς. Δηλαδή, ο Σύλλογος των διδασκόντων, ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων, το δεκαπενταμελές με δικαίωμα λόγου, ο Διευθυντής του σχολείου και ειδικός σχολικός ψυχολόγος, καθορίζουν το είδος της παρέμβασης και αν χρειαστεί να επιβάλλονται κυρώσεις στους παραβατικούς μαθητές για να αποτραπούν φαινόμενα εξάπλωσης της παραβατικής συμπεριφοράς. Πρέπει να υπάρχουν εναλλακτικές μέθοδοι τροποποίησης της συμπεριφοράς των μαθητών γιατί πολλές φορές τα μέτρα αυτά κρίνονται αναποτελεσματικά. Π.χ. Μπορεί να γίνει κατάργηση της ωριαίας απομάκρυνσης από την αίθουσα, χωρίς να γίνει αντιληπτό ότι το μέτρο αυτό δεν έχει αποτέλεσμα, άρα έχει πληγεί το κύρος των ποινών και του διδάσκοντα. Για παράδειγμα: Αν οι ωριαίες απομακρύνσεις σε ένα τμήμα, αυξάνονται αντί να μειώνονται, τότε το γεγονός αυτό θα πρέπει να προβληματίσει τους καθηγητές έντονα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των ποινών αυτών. Από την αρχή της χρονιάς συνεργάζονται οι εκπαιδευτικοί, όχι μόνο στα θέματα διδασκαλίας, αλλά και για να αποφασίσουν από κοινού για τα μέτρα και τις μεθόδους πειθαρχίας του σχολείου. Δεν συνίστανται ποινές όπως: Η αποβολή από το μάθημα Η επιβολή επιπλέον εργασιών Οι σωματικές ποινές

9 ΑΞΙΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ... ΑΠΑΝΤΗΣΑΜΕ ΑΝΩΝΥΜΑ ΣΤΙΣ ΕΞΗΣ ΔΥΟ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΚΛΙΜΑΚΑ 1. ΠΟΣΟ ΑΤΑΚΤΟ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ a. Καθόλου b. Λίγο c. Πολύ 2. ΠΟΣΟ ΑΤΑΚΤΟ ΘΕΩΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΔΙΠΛΑΝΟ ΜΑΣ a. Καθόλου b. Λίγο c. Πολύ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΔΕΙΞΑΝ ΟΤΙ: Από αυτογνωσία τα πάμε καλά... Είμαστε πιο επιεικείς όταν κρίνουμε τους φίλους μας και πιο αυστηροί με τον ίδιο μας τον εαυτό... Νομίζουμε ότι είμαστε σε καλό δρόμο...!!!