ΕΠΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΕΣ 30 Απριλίου 2014 Ως γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει την αρμοδιότητα για τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αφορούν τον τόπο μας, ενώ η Ευρωβουλή αποτελεί ουσιαστικά το νομοθετικό σώμα γι αυτά. Εν όψει αυτής της διαπίστωσης αλλά και του γεγονότος ότι φέτος για πρώτη φορά οι έλληνες ψηφοφόροι θα επιλέξουν όχι μόνον κόμματα αλλά τους ίδιους τους μελλοντικούς έλληνες ευρωβουλευτές μέσω σταυρού προτίμησης, η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ακολουθώντας μια παράδοση που άρχισε το 1974, πριν από 40 χρόνια, σας δίνει την ευκαιρία να απαντήσετε σε επτά καίριες ερωτήσεις όσον αφορά τις περιβαλλοντικές πολιτικές που θα προωθήσετε ή θα υποστηρίξετε εφόσον εκλεγείτε στην Ευρωβουλή. Από την Δευτέρα, 5 Μαΐου η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ θα αρχίσει να αναρτά τις απαντήσεις σας στις δύο σχετικές μας ιστοσελίδες την www.ellet.gr και www.egaio.gr. 1. Το Ευρωκοινοβουλιο Και Το Περιβαλλον: Ασφαλώς θα γνωρίζετε σε γενικές γραμμές τις αποφάσεις και δραστηριότητες του Ευρωκοινοβουλίου όσον αφορά το περιβάλλον κατά την περίοδο 2009-2014. (α) Ποιες είναι κατά την γνώμη σας οι μεγαλύτερες επιτυχίες του Ευρωκοινοβουλίου κατά την πρόσφατη πενταετία; (β) Και ποια η μεγαλύτερη αποτυχία είτε λόγω λανθασμένης απόφασης είτε λόγω απραξίας; (γ) Υπάρχει τομέας της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής πολιτικής στην οποίαν πιστεύετε ότι μπορείτε να συνεισφέρετε ουσιαστικά, εάν εκλεγείτε στο Ευρωκοινοβούλιο;
Τα τελευταία χρόνια διευρύνθηκε το πεδίο και η σοβαρότητα των περιβαλλοντικών θεμάτων τα οποία οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Eνωσης. Αξιολογώντας τις αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου σε αυτόν τον τομέα θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική την ψήφιση τον Οκτώβριο του 2013 από την Ολομέλεια του 7ου Προγράμματος Δράσης της Ε.Ε. για το Περιβάλλον. Οι βασικές αρχές του Προγράμματος με τις οποίες συμφωνώ απόλυτα είναι: η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», η αρχή της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης, καθώς και η αρχή της επανόρθωσης της ρύπανσης στην πηγή. Και αξιολογώ την ψήφιση του Προγράμματος ιδιαίτερα σημαντική γιατί μέσω αυτού επιδιώκεται η διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων μέχρι το 2020 και προσδιορίζονται εννέα (9) θεματικές προτεραιότητες τις οποίες κρίνω ως ιδιαίτερα σημαντικές και αναγκαίες για τη βιώσιμη διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων, τη μετάβαση σε μία αποτελεσματική οικονομία με σχετικά εκπομπή CO2, καθώς και στην προστασία της δημόσιας υγείας και της ποιότητας ζωής των πολιτών. Οι προτεραιότητες αυτές είναι: η προστασία, διατήρηση και ενίσχυση του φυσικού κεφαλαίου της Ένωσης η μετατροπή της Ένωσης σε μια πράσινη και ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών και αποδοτικής χρήσης των πόρων η προστασία των πολιτών της Ένωσης από περιβαλλοντικές πιέσεις και κινδύνους για την υγεία και την ευημερία η μεγιστοποίηση των οφελών της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Ένωσης η βελτίωση της βάσης αποδεικτικών στοιχείων για την περιβαλλοντική πολιτική η διασφάλιση των επενδύσεων στην περιβαλλοντική και την κλιματική πολιτική και διαμόρφωση σωστών τιμών η βελτίωση της ενσωμάτωσης της περιβαλλοντικής διάστασης και της συνοχής των πολιτικών η ενίσχυση της αειφορίας των πόλεων της Ένωσης η αύξηση της αποτελεσματικότητας της ΕΕ όσον αφορά την αντιμετώπιση των περιφερειακών και παγκόσμιων περιβαλλοντικών προκλήσεων.
Επίσης θετικά αξιολογώ και την υπερψήφιση από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αναθεώρηση της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ "Εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον" (COM(2012)0628). Περίπου 200 κατηγορίες έργων την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των οποίων αποσκοπεί να διασφαλίσει εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της - από την κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, λιμανιών και χώρων απόθεσης απορριμμάτων, μέχρι τις εγκαταστάσεις εντατικής εκτροφής πουλερικών. Η προαναφερόμενη απόφαση η οποία ενίσχυσε τις πολιτικές της ΕΕ απέναντι σε έργα με αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον έχει πολύ μεγάλη σημασία ιδιαίτερα σήμερα, γιατί πιστεύω ότι δίνει μία οριστική αρνητική απάντηση σε αντιλήψεις που έχουν αρχίσει να ενισχύονται στην Ευρώπη λόγω της κρίσης και εκφράζουν μια αναπτυξιακή πολιτική προηγούμενων δεκαετιών, σύμφωνα με την οποία οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της ανάπτυξης έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Μόνο με τέτοιες αποφάσεις όπως οι προαναφερόμενες πιστεύω ότι η Ευρώπη μπορεί να εγγυηθεί σε όλους τους πολίτες της την περιβαλλοντική ισορροπία, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την πρόληψη των κλιματικών αλλαγών και την καλύτερη ισορροπία μεταξύ της ανάπτυξης και των απαιτήσεων της φύσης. Τέλος, θέλω επίσης να επισημάνω μία κάπως παλαιότερη Οδηγία την 2008/98 την οποία θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ρυθμίζει το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων. Βέβαια στο σημείο νομίζω ότι πρέπει να αναφερθώ στο ότι η χώρα μας έχει μακρά νομοθετική ιστορία στην ποινική θωράκιση της προστασίας του Περιβάλλοντος. Η υφιστάμενη νομοθεσία περιλαμβάνει ήδη στο σύστημα της ποινικής προστασίας μεγαλύτερο εύρος νομοθετικών πράξεων από αυτό που προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία ως υποχρεωτικό για τα Κράτη-Μέλη. Πρόκειται για πρωτοποριακές ρυθμίσεις σε σχέση με το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο περιβαλλοντικής προστασίας που ίσχυε ή ισχύει σε όλα τα Κ-Μ. Τα αποτελέσματα όμως αυτού του νομικού οπλοστασίου είναι πενιχρά, καθώς τις περισσότερες φορές δεν είναι εφικτή ή δυσχεραίνεται η αποτροπή των περιβαλλοντικών εγκλημάτων. Βασική μου θέση είναι ότι η περιβαλλοντική υποβάθμιση δεν μπορεί
να ανατραπεί απλά και μόνο με σχετικά νομοθετήματα, αλλά απαιτείται και η πολιτική βούληση για την άμεση και πιστή εφαρμογή τους. Κλείνοντας, και χωρίς να σημαίνει ότι δίνω μικρότερη σημασία στο χερσαίο περιβάλλον, θεωρώ ότι αν μου δινόταν η ευκαιρία, αξιοποιώντας και την επαγγελματική μου εμπειρία, θα μπορούσα να συνεισφέρω ουσιαστικά στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος το οποίο ενέχει και φυσικά και ανθρωπογενή στοιχεία. 2. Πολιτικές για την Κλιματική Αλλαγή: Η κρισιμότητα του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής έχει αναγνωρισθεί από την επιστημονική κοινότητα διεθνώς αλλά η ανταπόκριση από τις πολιτικές ηγεσίες του κόσμου εμφανίζεται προς το παρόν ανεπαρκής. Θα υποστηρίξετε μια ουσιαστική πανευρωπαϊκή φορολόγηση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακος που θα ωθούσε επιχειρήσεις, δημόσιες υπηρεσίες και ιδιώτες καταναλωτές προς μειωμένη χρήση μορφών ενέργειας με υψηλές εκπομπές (πχ. λιγνίτη) χωρίς να δημιουργήσει στρεβλώσεις στην σχετική μεταξύ τους ανταγωνιστικότητα των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η κλιματική αλλαγή αποτελεί βασικό στοιχείο της περιβαλλοντικής ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και ενσωματώνεται οριζόντια και σε άλλες πολιτικές, όπως η πολιτική της ενέργειας και των μεταφορών. Η Ευρώπη δεσμεύτηκε για μείωση έως το 2020 των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον κατά 20% κάτω από τα επίπεδα του 1990, βελτιώνοντας παράλληλα την ενεργειακή της απόδοση κατά 20% και αυξάνοντας το ποσοστό της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 20% της συνολικής της κατανάλωσης. Θα κάνω μία σύντομη αναδρομή στα σημεία σταθμούς στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ξεκινώντας από την Συμφωνία του Κιότο, την οποία υπέγραψαν 55 κράτη και τέθηκε σε ισχύ το 2005, θα συνεχίσω με την συμφωνία της Κοπεγχάγης το 2009 όπου για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο, τέθηκε ο στόχος συγκράτησης της θερμοκρασίας του πλανήτη σε λιγότερο από 2 C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα θερμοκρασίας, θα αναφερθώ στη συνέχεια
στη διάσκεψη του Κανκούν όπου υπήρξε δέσμευση των εκβιομηχανισμένων κρατών να αναπτύξουν μηχανισμούς χαμηλών εκπομπών, ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες δεσμεύτηκαν να προβούν σε δράσεις για τη μείωση των εκπομπών τους και τέλος θα κλείσω με τη διάσκεψη στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής όπου αποφασίστηκε η δημιουργία ενός Πράσινου Ταμείου για το κλίμα και η παράταση της ισχύος του Πρωτοκόλλου του Κιότο πέραν του 2013 την οποία υπέγραψαν 120 κράτη όχι, όμως χώρες όπως η Ινδία, οι ΗΠΑ και η Κίνα που έχουν σημαντικότατο μερίδιο ευθύνης στο πρόβλημα. Και όλα αυτά τα αναφέρω για να τονίσω ότι προσωπικά θεωρώ ότι η διαχείριση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι δυνατή με επιμέρους δεσμεύσεις, αλλά απαιτεί παγκόσμια συστράτευση όλων των χωρών. Αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε με θετικό αποτέλεσμα την αλλαγή του κλίματος θα πρέπει όλα τα κράτη να λάβουν άμεσα μέτρα προς αυτήν την κατεύθυνση. Η διαχείριση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι μόνο θέμα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και των Ευρωπαίων πολιτών. Μέχρι σήμερα όλοι γνωρίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει σοβαρές αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ενδεικτικά αναφέρω την αναθεωρημένη οδηγία σχετικά με το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (οδηγία 2009/29/ΕΚ), την απόφαση για τον επιμερισμό των προσπαθειών που θεσπίζει δεσμευτικούς εθνικούς στόχους (απόφαση 406/2009/ΕΚ), την οδηγία σχετικά με πρότυπα έργα για την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (οδηγία 2009/31/ΕΚ), την οδηγία σχετικά με τις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, τις μεταφορές, τη θέρμανση και ψύξη (οδηγία 2009/28/ΕΚ) τον κανονισμό σχετικά με τις εκπομπές CO2 από οχήματα (κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 443/2009) και την αναθεωρημένη οδηγία σχετικά με την ποιότητα των καυσίμων (οδηγία 2009/30/ΕΚ). Εγκρίθηκαν επίσης η οδηγία 2008/101/ΕΚ μέσω της οποίας εντάσσονται οι αερομεταφορές στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της ΕΕ από το 2012. Μπορεί να είναι σημαντικές όλες οι προαναφερόμενες αποφάσεις, αλλά χωρίς πολιτικές μείωσης των εκπομπών σε παγκόσμιο επίπεδο, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα σημειώσει περαιτέρω άνοδο και οι κίνδυνοι μη αναστρέψιμων και καταστροφικών αλλαγών θα αυξηθούν. Σύμφωνα δε με την έκθεση Stern, το κόστος
της διαχείρισης της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη ισοδυναμεί με το 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ ετησίως, ενώ το κόστος της μη ανάληψης δράσης κυμαίνεται από 5% έως 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Για το λόγο αυτό στηρίζω όλες τις ενέργειες της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών, μέσω της ανάπτυξης εταιρικών σχέσεων, της προώθησης της έρευνας και της ενεργειακής απόδοσης και της ενθάρρυνσης της άμεσης συμμετοχής των πολιτών. 3. Πολιτική για την Υπεραλίευση: Τα στατιστικά δεδομένα εμφανίζουν κάθετη πτώση στην επάρκεια πολλών αλιευμάτων κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Θα υποστηρίξετε μια πολιτική δημιουργίας αλιευτικών καταφυγίων; Θα αντισταθείτε σε πολιτικές που επιτρέπουν κάποιους ευρωπαϊκούς αλιευτικούς στόλους να καταστρέφουν ανεξέλεγκτα τον αλιευτικό πλούτο ασθενέστερων χωρών, πχ. στην Αφρική, για χάρη πρόσκαιρων και σαφώς μη αειφόρων κερδών; Μέχρι σήμερα, το πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής υπήρξαν περιπτώσεις που υιοθετήθηκαν άστοχες πολιτικές και σπαταλήθηκαν πόροι σε δράσεις αντίθετες με τις αρχές της αειφόρου αλιείας. Οι λάθος αυτές πολιτικές και πρακτικές για την αλιεία σε συνδυασμό και με άλλες αιτίες, όπως οι πιέσεις στην παράκτια ζώνη και στις θαλάσσιες περιοχές από την ανθρωπογενή δραστηριότητα και η κλιματική αλλαγή μείωσαν δραματικά το θαλάσσιο πλούτο και τα ψάρια και αλιεύματα και δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης στους επαγγελματίες ψαράδες. Υποστηρίζω την άποψη ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι πρέπει να κατευθύνονται σε δραστηριότητες που ενισχύουν βιώσιμες μορφές αλιείας, με προτεραιότητα την αποκατάσταση των εξαντλημένων ιχθυο-αποθεμάτων, ώστε τόσο οι ψαράδες όσο και οι παράκτιες και νησιωτικές κοινότητες να έχουν ένα βιώσιμο μέλλον. Για το λόγο αυτό θεωρώ ότι χρειάζεται μια ουσιαστική μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής με επίκεντρο το θαλάσσιο περιβάλλον και με στόχο την ενίσχυση της έρευνας για την κατάσταση των ιχθυο-αποθεμάτων σε επίπεδο αλιευτικής λεκάνης, την στήριξη της εκπαίδευσης νέων ψαράδων, και την ενίσχυση των ψαράδων σε συμπληρωματικούς, ως προς την αλιεία, ρόλους, όπως
η δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών, η αποκατάσταση και φύλαξη του θαλάσσιου πλούτου, καθώς και η παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής. Χρειάζονται επίσης αυστηρότερα μέτρα και κυρώσεις για να εξασφαλιστεί ότι τα Κράτη Μέλη αλλά και όλοι οι αλιείς τηρούν τους κανόνες της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής προς όφελος δικό τους και του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Τέλος, σημαντική προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελεί η υιοθέτηση του κανονισμού για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), για τον οποίο ακόμη υπάρχουν δυσκολίες και του νομικού πλαισίου για την υποχρεωτική εκφόρτωση των αλιευμάτων. Ελπίζω ότι στο πλαίσιο της αναμορφωμένης ΚΑλΠ, η αναθεώρηση του Κανονισμού σχετικά με τις εξουσιοδοτήσεις για δραστηριότητες αλιείας των κοινοτικών αλιευτικών σκαφών εκτός των ευρωπαϊκών υδάτων θα ενισχύσει και θα απλοποιήσει το υπάρχον πλαίσιο σύμφωνα με τις πολιτικές για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας. Ολα όσα προανέφερα θεωρώ ότι θεμελιώνουν την ουσιαστική αντίθεση μου σε πολιτικές που συνηγορούν στην καταστροφή του αλιευτικού πλούτου οποιασδήποτε περιοχής του πλανήτη. Αυτονόητο είναι επίσης ότι η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος που αποτελεί βασική μου θέση εμπεριέχει την προστασία του φυσικού πλούτου και των αλιευμάτων των θαλασσών και επομένως δεν θα μπορούσα παρά να υποστηρίζω δράσεις όπως η δημιουργία αλιευτικών καταφυγίων. 4. Πολιτικές για τα Ύδατα: Υπάρχει παγκόσμια ανάγκη εξοικονόμησης και διατήρησης της ποιότητας των υδατικών πόρων που έχει αναγνωρισθεί παλαιότερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά (60/2000/ΕΚ). Θα πιέσετε για την ορθολογικότερη χρήση υδατικών πόρων (π.χ. τιμολόγηση νερού για αρδευτικές χρήσεις) και την καλή τους οικολογική κατάσταση όπως προβλέπεται από την εν λόγω Οδηγία Πλαίσιο, που ακόμα δεν εφαρμόσθηκε σε όλες τις χώρες μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας;
Με την Οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα (60/2000) αντιμετωπίστηκαν ενδελεχώς για πρώτη φορά όλα τα προβλήματα των υδατικών πόρων της Ε.Ε. και έγινε σαφές ότι η διαχείριση των υδάτων υπερέβαινε κατά πολύ την απλή διανομή και την επεξεργασία τους. Δυστυχώς οι στόχοι της Οδηγίας για την καλή κατάσταση των υδάτων μέχρι το 2015 δεν έχουν επιτευχθεί παρά μόνο σε λίγο παραπάνω από τα μισά (53%) ύδατα της ΕΕ. Στην Οδηγία γίνεται σαφής αναφορά στην ανάκτηση του κόστους για τις υπηρεσίες ύδατος, θέση με την οποία συμφωνώ απόλυτα, καθώς η τιμολόγηση του νερού, εκτός των άλλων, λειτουργεί και ως κίνητρο για την αποτελεσματική χρήση των υδάτινων αποθεμάτων. Η τιμολόγηση βέβαια του νερού θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της την εκάστοτε χρήση του (βιομηχανική, αγρτοική, οικιακή) καθώς και τις γεωγραφικές και κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής (προσβασιμότητα, απόσταση από μητροπολιτικά κέντρα κ.α). Στηρίζω ανεπιφύλακτα όλες τις πολιτικές και δράσεις διαχείρισης των υδάτων που στοχεύουν στην ορθολογικότερη χρήση τους και την καλή τους οικολογική κατάσταση. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στον Ελλαδικό χώρο παρατηρούνται έντονες διαφοροποιήσεις τόσο στη διαθεσιμότητα, όσο και στη ζήτηση νερού. Η εκτεταμένη αγροτική παραγωγή και η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα δημιουργούν σημαντικές εποχικές διακυμάνσεις και χρειάζονται πρόσθετες υποδομές για να αντιμετωπισθεί η χαμηλή διαθεσιμότητα διάφορων περιοχών (αφαλάτωση, μεταφορά νερού, κατασκευή φραγμάτων κλπ). Η ανάγκη δε, επιτείνεται ακόμα περισσότερο, λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Ο εξορθολογισμός της χρήσης νερού στη γεωργία μπορεί να γίνει με την εφαρμογή ορθών γεωργικών πρακτικών και με υποστηρικτικές λύσεις πολιτικής που μπορούν να αποφέρουν σημαντικά οφέλη για την αποδοτική χρήση των υδάτων. Η διάρθρωση της τιμολόγησης του νερού που ευνοεί όσους κάνουν αποτελεσματική χρήση του σε συνδυασμό με τις ριζικές αλλαγές στο σύστημα αγροτικών επιδοτήσεων της ΚΑΠ μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική μείωση της ποσότητας του νερού άρδευσης που χρησιμοποιείται στη γεωργία. Η αλλαγή των γεωργικών πρακτικών μπορεί επίσης να βελτιώσει, με οικονομικά αποδοτικό τρόπο, την ποιότητα του νερού που είναι διαθέσιμο σε άλλους χρήστες.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσω ότι η χρήση του νερού στη γεωργία αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ποσότητα και την ποιότητα των υδατικών πόρων στην Ελλάδα. Το 86% της κατανάλωσης νερού αφορά στη γεωργική δραστηριότητα, καθώς στην άρδευση δεν εφαρμόζεται καμιά ορθολογική διαχείριση. Η εξοικονόμηση του αρδευτικού νερού αποτελεί το πλέον κρίσιμο ζήτημα που αντιμετωπίζει η ελληνική γεωργία. Πιστεύω επομένως, ότι χρειάζεται ένας συνολικός εθνικός σχεδιασμός για την ανάπτυξη του αγρο-διατροφικού τομέα της χώρας και της βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων. Χρειάζεται επίσης η συμπλήρωση της υφιστάμενης νομοθεσίας με σκοπό την εξοικονόμηση του νερού με τρόπο στοχευμένο και συστηματικό. Και το βασικότερο είναι ότι η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων δεν θα πρέπει να περιορίζεται στις περιοχές με ελλειμματικό υδατικό ισοζύγιο, αλλά και σε εκείνες όπου υπάρχει επάρκεια νερού, δεδομένου ότι τυχόν εφαρμογή αναχρονιστικών μεθόδων άρδευσης στις τελευταίες οδηγεί όχι μόνο σε κατασπατάληση ενός πολύτιμου φυσικού πόρου, αλλά και τελικά στην ερημοποίησή τους. Θα πρέπει επίσης να επισημάνω ότι η τιμολόγηση της χρήσης αρδευτικού νερού από τους αγρότες προϋποθέτει την ύπαρξη της απαραίτητης υποδομής (σύγχρονα συλλογικά αρδευτικά δίκτυα), μέσω της οποίας θα οδηγείται αυτό μέχρι τον αγρό. Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αξιοποίηση κονδυλίων για τη συντήρηση των δικτύων άρδευσης. Τέλος, στηρίζω τη χρήση του ανακυκλωμένου νερού στη γεωργία με την κατάλληλη διαχείριση του οποίου παρέχεται μία αποτελεσματική εναλλακτική λύση για την κάλυψη της ζήτησης νερού για ορισμένα είδη καλλιέργειας με χρήση ξεχωριστών δικτύων άρδευσης.
Είναι κοινός τόπος ότι μια χώρα σαν την δική μας, που στηρίζεται στον τουρισμό, θα πρέπει να διαφυλάξει τα θαλάσσια οικοσυστήματα της ώστε να βρεθούν σε καλή οικολογική κατάσταση μέχρι το 2020, όπως προβλέπεται από την Οδηγία-Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική (56/2008/ΕΚ). Θα υποστηρίξετε έμπρακτα τον στόχο αυτό; Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόσφατα την Οδηγία για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, ο οποίος σήμερα είναι άμεσα αναγκαίος γιατί στις παράκτιες και θαλάσσιες ζώνες, πολλές δραστηριότητες διεκδικούν τον ίδιο χώρο και τους ίδιους πόρους (αλιεία, υδατοκαλλιέργειες, προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές βρίσκονται δίπλα σε θαλάσσιες υποδομές καθώς και σε εγκαταστάσεις πετρελαίου και αερίου και αιολικές εγκαταστάσεις). Χρειάζεται επομένως συνεκτικότερος σχεδιασμός και αποτελεσματικότερος συντονισμός των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται στη θάλασσα, ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματικότητα και η βιωσιμότητά τους στο μέγιστο δυνατό βαθμό και να μειωθούν οι επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Πιστεύω ότι η Οδηγία θα συμβάλει στην αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ διαφορετικών χρήσεων και θα δημιουργήσει ένα σταθερό θαλάσσιο περιβάλλον ελκυστικό για τους επενδυτές. Καθορίζοντας τις ελάχιστες απαιτήσεις για τα εθνικά σχέδια θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού, συμβάλλει στον να εντοπισθούν όλες οι υφιστάμενες ανθρώπινες δραστηριότητες και να συνυπολογισθούν οι αλληλεπιδράσεις ξηράς-θάλασσας για την αποτελεσματικότερη διαχείρισής τους. Προσωπικά στηρίζω κάθε προσπάθεια βελτίωσης και ενίσχυσης του θαλάσσιου τουρισμού, καθώς πιστεύω ότι η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στην οποία συμπεριλαμβάνονται και όλες οι δραστηριότητες που έχουν σχέση με τη θάλασσα αποτελεί την βασική διέξοδο της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση. Η ορθολογικότερη διαχείριση των θαλασσών μας και η διασφάλιση της αειφορίας τους είναι προαπαιτούμενο για τη αξιοποίηση νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών σε όλους τους θαλάσσιους κλάδους. Οι επιχειρηματίες που επενδύουν στη θάλασσα χρειάζονται, όπως προανέφερα έναν οργανωμένο και επομένως σταθερό και προβλέψιμο θαλάσσιο χώρο. Επομένως, εφόσον είμαι ένθερμος υποστηρικτής της «γαλάζιας ανάπτυξης», υποστηρίζω την άμεση
εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης εθνικής θαλάσσιας στρατηγικής που θα περιορίσει τις υπέρμετρες ρυθμίσεις και τη διοικητική πολυπλοκότητα που σήμερα επικρατούν. Οι επιχειρηματίες θα πρέπει να γνωρίζουν τι, πού και για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να πραγματοποιηθεί μια δραστηριότητα, ενώ ο καλύτερος συντονισμός θα επισπεύσει τις επενδύσεις και τα οικονομικά οφέλη που αυτές συνεπάγονται. Κλείνοντας θέλω να επισημάνω ότι είναι επιτακτική ανάγκη να εφαρμοσθεί άμεσα η Οδηγία στο εθνικό μας δίκαιο και να καταρτισθεί το Εθνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχέδιο. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός, πέρα από την αναμφισβήτητη συμβολή του στην αειφόρο ανάπτυξη της χώρας, θα βελτιώσει την περιβαλλοντική κατάσταση των υδάτων μας, θα συμβάλει στη δημιουργία συνεκτικών δικτύων προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών και θα διασφαλίσει τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων φορέων στις διαδικασίες σχεδιασμού. 5. Πολιτικές για την Γεωργία: Με δεδομένες πλέον τις επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, την οικονομία και το περιβάλλον, συμφωνείτε πως είναι αναγκαία η απαγόρευση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, η διαφύλαξη των γενετικών πόρων και η προώθηση βιολογικών καλλιεργειών και παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων; Θα υποστηρίξετε την ενσωμάτωση των απαιτήσεων των σχετικών Οδηγιών (για τα Ύδατα και τα γεωργικά φάρμακα) αλλά και της Στρατηγικής για την Βιοποικιλότητα, στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), απαιτώντας παράλληλα ενίσχυση του Πυλώνα 2 της ΚΑΠ; Οι Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί (ΓΤΟ) εξαπλώνονται με ταχύτατους ρυθμούς σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα οι μεταλλαγμένες ζωοτροφές κυριαρχούν στις μεγάλες αγροτοπαραγωγικές χώρες, όπως η Αργεντινή, οι Η.Π.Α. και η Βραζιλία με ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για την υγεία, την κοινωνία και το περιβάλλον. Η αρχική δικαιολογία για χρήση ΓΤΟ ήταν η δυνατότητα που προσέφεραν για υψηλή ποσοτικά παραγωγή και για μειωμένο κόστος. Σε πολλές δε περιπτώσεις η ανάπτυξη τους έγινε «από κατά λάθος επιμόλυνση συμβατικών σπόρων με
μεταλλαγμένους. Στη συνέχεια, η κατάσταση ξέφυγε και ξεκίνησε η συζήτηση για τα «αποδεκτά όρια επιμόλυνσης». Η καλλιέργεια μεταλλαγμένων έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στην υγεία όσο και στο περιβάλλον. Όλοι γνωρίζουμε ότι επιβαρύνεται η υγεία των αγροτών που τα καλλιεργούν λόγω της εισπνοής χημικών, αλλά και των κατοίκων των ευρύτερων περιοχών από τους ψεκασμούς. Επιβαρύνεται επίσης το περιβάλλον, καθώς μολύνεται ο υδροφόρος ορίζοντας από τα σχετικά χημικά κατάλοιπα, μειώνεται η βιοποικιλότητα, αφού φυτά και έντομα εξαφανίζονται γιατί ψεκάζονται με ισχυρότατα και πολύπλοκα χημικά και αποδυναμώνεται το εδάφους από ιχνοστοιχεία και άλλα πολύτιμα για τη γεωργία, συστατικά. Στην Ελλάδα, ευτυχώς μέχρι σήμερα, τα μεταλλαγμένα είναι μακριά από τα προϊόντα διατροφής. Προσωπικά είμαι ενάντια στην καλλιέργεια των ΓΤΟ και στηρίζω ενέργειες προώθησης της βιολογικής γεωργίας και των παραδοσιακών καλλιεργειών. Πρέπει όμως να επισημάνω ότι χρειάζονται σημαντικές προσπάθειες για την απαγόρευση των ΓΤΟ σε επίπεδο της Ε.Ε., γιατί δυστυχώς η ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν επιτρέπει σε Κ-Μ να «εξαιρεθεί» από την καλλιέργεια τους. Επομένως, θα στηρίξω κάθε προσπάθεια που θα δώσει στα ευρωπαϊκά κράτη αυτό το νομικό δικαίωμα γιατί θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα για την απαγόρευση των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών και σε εθνικό επίπεδο. Όσον αφορά την ΚΑΠ θεωρώ ότι κατ αρχάς θα πρέπει να διευθετηθούν τα θέματα που εκκρεμούν προκειμένου να εξασφαλισθεί η ομαλή μετάβαση από την τρέχουσα στη νέα κατάσταση. Ιδιαίτερη σημασία κατά την γνώμη μου έχει η ολοκλήρωση των νομοθετημάτων σε θέματα ιδιαίτερα κρίσιμα για την χώρα μας όπως η ανάδειξη της «γνησιότητας» των αγροτικών προϊόντων, καθώς αυξάνονται οι περιπτώσεις φορέων που υποστηρίζουν ότι οι προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις είναι γενικές ονομασίες (generics). Ιδιαίτερα σημαντικό επίσης είναι να αναδειχθούν όλες οι πτυχές που συνδέονται με την πολιτική ποιότητας της Ε. Ε., στην οποία επενδύει και η Ελλάδα, και συγκεκριμένα η βιολογική γεωργία, η σήμανση των βιολογικών προϊόντων και η καθιέρωση Ευρωπαϊκών σημάτων ποιότητας για την τοπική παραγωγή και τα προϊόντα νησιώτικης γεωργίας.
Σημαντικό επίσης θεωρώ και το ζήτημα της ασφάλειας των τροφίμων και επομένως θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα τα θέματα που περιλαμβάνονται στο νομοθετικό πακέτο για την υγεία των φυτών και των ζώων, με στόχο μία ασφαλέστερη αγροδιατροφική αλυσίδα και ένα εκσυγχρονισμένο νομικό πλαίσιο της Ε.Ε. Πιστεύω τέλος, ότι η ευρωπαϊκή αγροτική ποικιλομορφία αποτελεί τη δύναμη της Ευρώπης στον αγροτικό τομέα και θα πρέπει να αναδειχθεί η συνεισφορά της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας στην ανάπτυξη σαν ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με ανταγωνιστές όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα. Επομένως υποστηρίζω την ενσωμάτωση της Στρατηγικής για την Βιοποικιλότητα στην Κοινή Αγροτική Πολιτική. 6. Πολιτικές για την Βιοποικιλότητα: Υπάρχουν ήδη πολλές θεσμοθετημένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση περιοχές του δικτύου Natura 2000 (Οδηγία 92/43 για τους Οικοτόπους, Οδηγία 2009/147 για τα Άγρια Πτηνά), όπου επιτρέπονται μόνον ήπιες οικονομικές δραστηριότητες, αλλά που στηρίζουν τις γειτονικές κοινότητες λόγω της υψηλής οικολογικής τους σημασίας, των υπηρεσιών των οικοσυστημάτων, της πολύτιμης βιοποικιλότητας ή/και της ομορφιάς των τοπίων. Σε κάποιες χώρες/ μέλη πολλές από τις περιοχές αυτές π.χ. κινδυνεύουν πλέον από έντονη και πυκνή δόμηση (στην Ελλάδα με την πρόσφατα χορηγημένη δυνατότητα εγκατάστασης σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων-ξενοδοχείων και εκτεταμένων τουριστικών κατοικιών). Θα συμβάλλετε ενεργά στην πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας, ώστε να επιτευχθούν οι ευρωπαϊκοί στόχοι για τη βιοποικιλότητα μέχρι το 2020 και να αποφευχθεί η υποβάθμιση του δικτύου Natura 2000; Βασική μου θέση είναι ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη του τουρισμού, χωρίς σεβασμό και προστασία στο περιβάλλον. Σεβόμενος αυτήν την αρχή, πιστεύω ότι η περιβαλλοντική προστασία μπορεί να συνδυαστεί αρμονικά με την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης πολιτικής προστασίας των φυσικών οικοσυστημάτων. Η
διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου και η αυστηρή προστασία των πλέον ευαίσθητων περιοχών με την υιοθέτηση των ευρωπαϊκών κανόνων, την κατάλληλη προσαρμογή της νομοθεσίας και την κύρωση των διεθνών συμβάσεων δεν εμποδίζει την ανάπτυξη, αλλά αντίθετα ευνοεί τις πιο ποιοτικές διαστάσεις της. Στηρίζω επίσης την θέση ότι η προστασία της βιοποικιλότητας θα πρέπει να αποτελεί οριζόντια προτεραιότητα σε όλες τις αναπτυξιακές πολιτικές και βασική αρχή της τουριστικής ανάπτυξης, καθώς είναι βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Βέβαια θεωρώ ότι τα όρια των περιοχών «Φύση 2000», όσο και οι ειδικές απαγορεύσεις και ρυθμίσεις για κάθε περιοχή, πρέπει να καθοριστούν με επιστημονική τεκμηρίωση, μετά από την εκπόνηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για κάθε προστατευτέα περιοχή. Οι παραγωγικές δραστηριότητες πρέπει να είναι επιτρεπτές υπό συγκεκριμένες, σαφώς καθοριζόμενες προϋποθέσεις, ανάλογα με την οικολογική ευαισθησία κάθε περιοχής και επομένως όχι a priori απαγορευτικές. Μία τέτοια προσέγγιση συμβαδίζει απόλυτα και με τη λογική της πράσινης ανάπτυξης, όπου η φύση συνυπάρχει και υποστηρίζει την ανθρώπινη δραστηριότητα και ευημερία. Τέλος, επισημαίνω ότι η βιοποικιλότητα στην Ελλάδα έχει ανάγκη μιας ορθολογικής διαχείρισης. Καίριο ζήτημα για τη θέσπιση ενός αποτελεσματικού δικτύου προστατευόμενων περιοχών είναι η ιεράρχηση των επιπέδων προστασίας και χρήσης. Δύο επομένως είναι οι πυλώνες όπου πρέπει να στηρίζεται μία οικονομικά αποδοτική και ολοκληρωμένη στρατηγική για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας: Ο πρώτος πυλώνας είναι η κλασική προσέγγιση του προσδιορισμού των τμημάτων του εδάφους, των υδάτων, των ενδιαιτημάτων και της θάλασσας της χώρας όπου η αξία διατήρησής τους υπερβαίνει οποιαδήποτε άλλη αξία χρήσης και απαιτεί αυστηρή προστασία. Ο δεύτερος πυλώνας αναγνωρίζει ότι, ακόμη και με ένα τέτοιο δίχτυ προστασίας, άγριοι ή αυτοφυείς οργανισμοί ζουν σε χώρους που χρησιμοποιούνται κυρίως για άλλους σκοπούς από αυτόν της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Προσαρμογές στον τρόπο με τον οποίο τα οικοσυστήματα αυτά χρησιμοποιούνται μπορεί να οδηγήσουν σε υψηλό βαθμό διατήρησης της βιοποικιλότητας, χωρίς τη μείωση των λοιπών παραγωγικών δραστηριοτήτων.
7. Οικονομία και Αειφορία: Η μετάβαση σε μια βιώσιμη οικονομία απαιτεί την ουσιαστική οικονομική ανάπτυξη των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τρόπο που να προστατεύεται το περιβάλλον και η κοινωνία, ώστε η όποια μελλοντική ευημερία των αριθμών να αντικατοπτρίζεται και στην ποιότητα ζωής των ευρωπαίων πολιτών. Θα συμβάλλετε ενεργά στη λήψη μέτρων προς αυτή την κατεύθυνση; Τα ζητήματα του περιβάλλοντος έως και μέχρι πριν δύο δεκαετίες δεν απασχολούσαν την κοινωνία και ο όρος της ανάπτυξης συνδεόταν με καθαρά οικονομικά χαρακτηριστικά. Έμφαση δινόταν στην επίτευξη υψηλών οικονομικών επιδόσεων, καθώς η οικονομική μεγέθυνση θεωρείτο ως η μοναδική διέξοδος από τα προβλήματα της φτώχειας και της ανεργίας. Σήμερα ο όρος της βιώσιμης ανάπτυξης αποτελεί ένα από τα βασικά θέματα της διαδικασίας της οικονομικής ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι δεν είναι δυνατή η επίτευξη μακροχρόνιας ανάπτυξης χωρίς συνυπολογισμό της περιβαλλοντικής και κοινωνικής διάστασης. Προσωπικά, είμαι ένθερμος υποστηρικτής των πολιτικών που προωθούν την βιώσιμη ανάπτυξη, η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Επισημαίνω επίσης ότι η αειφορία έχει τρεις αλληλένδετες πτυχές την περιβαλλοντική, την οικονομική και την κοινωνική που θα πρέπει να προωθούνται ισότιμα και ταυτόχρονα. Στο πλαίσιο, επομένως, της αειφόρου ανάπτυξης θα πρέπει να εφαρμόζονται πολιτικές που στηρίζουν την υγιή επιχειρηματικότητα και προωθούν μια οικονομία με σταθερές θέσεις απασχόλησης, με κοινωνική και χωρική συνοχή που σέβεται και προστατεύει το περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ ιδιαίτερα θετική την ψήφιση της Οδηγίας για την έκδοση από τις εταιρείες που απασχολούν περισσότερα από 500 άτομα και μη οικονομικών Απολογισμών όπου δημοσιοποιούν τις πολιτικές τους αλλά και τους κινδύνους
που έχουν επισημάνει σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και εργασιακών σχέσεων, σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, καταπολέμησης της διαφθοράς και της δωροδοκίας. Η Οδηγία αποτελεί το πρώτο νομοθέτημα για την προώθηση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στην Ευρωπαϊκή Ενωση και «εργαλείο» για την προώθηση της επιχειρηματικής παραγωγικότητας που συμβάλλει σε μιαν ευφυή και βιώσιμη ανάπτυξη και προσθέτει αξία «όχι μόνο προς όφελος των μετόχων, αλλά και των πολιτών. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αειφόρο ανάπτυξη και θέτει στέρεες βάσεις για μια πιο ανταγωνιστική Ευρώπη.