Υπηρεσίες Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση *

Υπηρεσίες Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση * Απόστολος Γκάμας Επίκουρος Καθηγητής Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων gkamas@aeavellas.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η χρήση των πολυμέσων στην Τηλεματική και τις νέες υπηρεσίες έχει βελτιωθεί σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή νέων συστημάτων και τεχνικών. Τα νέα αυτά συστήματα και τεχνικές κάνουν δυνατή την υλοποίηση πολλών εφαρμογών Τηλεματικής όπως η Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΑΑΕ) ή Τηλεκπαίδευση. Σε αυτή την εργασία παρουσιάζονται οι βασικές αρχές της ΑΑΕ, οι υπηρεσίες της καθώς και τα βασικά σενάρια χρήσης της ΑΑΕ. Επίσης γίνεται μια παρουσίαση των πλεονεκτημάτων χρήσης της ΑΑΕ στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση. 1. Εισαγωγή Το τελευταίο χρονικό διάστημα η τεχνολογική πρόοδος σε θέματα επικοινωνιών και δικτύων υπολογιστών έχει δημιουργήσει μία αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες Τηλεματικής (όπως Τηλεδιάσκεψη, Τηλεσυνεργασία, Τηλεκπαίδευση, Τηλεϊατρική κ.λπ.). Ειδικότερα για την Τηλεκπαίδευση ή Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει τόσο στην εφαρμογή της σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια γενική εκπαίδευση όσο και σε τεχνική / τεχνολογική εκπαίδευση (Bouras 1999a, Perez 1998). Επίσης η Τηλεκπαίδευση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη βιομηχανία, τράπεζες, μεγάλους οργανισμούς, εκπαιδευτήρια, κ.λπ (Bouras 1999b). Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζοντας τη σημασία που μπορεί να έχει η εφαρμογή της Τηλεκπαίδευσης σε μεγάλη κλίμακα έχει χρηματοδοτήσει πολλά έργα που στόχο έχουν να εφαρμόσουν και να αξιολογήσουν υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης. Στη χώρα μας το Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, με αρχή το 2ου Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ) καθώς στην συνέχεια τα μετέπειτα σχετικά προγράμματα (προγράμματα 3 ου ΚΠΣ, ΕΣΠΑ κλπ), χρηματοδότησε μία σειρά από έργα που στόχο είχαν μεταξύ άλλων να χρησιμοποιήσουν υπηρεσίες Τηλεκπαίδευσης για την εξ αποστάσεως διαρκή επιμόρφωση. Η Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΑΑΕ) - Open and Distance Learning (ODL) (Burrell 1997) ή Τηλεκπαίδευση, μπορεί να θεωρηθεί ως διαδικασία μάθησης με την χρήση της Τηλεματικής (δηλαδή το συνδυασμό τηλεπικοινωνιών και τεχνολογιών πληροφοριών και πολυμέσων) και των υπηρεσιών της. Ένα ολοκληρωμένο περιβάλλον Τηλεκπαίδευσης παρέχει προς τους χρήστες του τις ακόλουθες υπηρεσίες με τα ακόλουθα λειτουργικά χαρακτηριστικά: * Εκτεταμένη έκδοση του άρθρου έχει δημοσιευτεί στην Επιστημονική Επετηρίδα τις ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων 1

Εκπαίδευση με την ζωντανή παρουσία εκπαιδευτή (Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση). Σε αυτή την περίπτωση, σε προκαθορισμένο χρόνο διεξάγεται μάθημα. Οι εκπαιδευόμενοι παρακολουθούν ζωντανά και ακούν τον εκπαιδευτή και είναι σε θέση να διακόψουν τη ροή του μαθήματος για την υποβολή ερωτήσεων, δημιουργώντας έτσι μια ηλεκτρονική τάξη. Ο εκπαιδευτής έχει σε αυτή την περίπτωση (όπως και στη διεξαγωγή μαθήματος σε μια συμβατική τάξη) όλη την απαραίτητη εξουσία για τη διεύθυνση της ροής του μαθήματος. Εκπαίδευση σε χρόνο που επιλέγει ο χρήστης (Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση) - Υπηρεσίες Συνεργατικής Μάθησης. Σε αυτή την περίπτωση ο χρήστης αποκτά πρόσβαση σε πηγές πληροφοριών σχετικά με ένα μάθημα και μπορεί να το μελετήσει σε χρόνο και με ρυθμό που επιλέγει ο ίδιος. Η υπηρεσία ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης συνήθως συνδυάζεται με υπηρεσίες συνεργατικής μάθησης οι οποίες περιλαμβάνουν υπηρεσίες για τη διαμοίραση εφαρμογών (και δεδομένων) μεταξύ απομακρυσμένων χρηστών, την από κοινού επιμέλεια εγγράφων για τη λύση και διόρθωση ασκήσεων, τη συνεργασία για την εκπόνηση εργασιών, την επίβλεψη της προόδου των μαθητών κ.λπ. Σε αυτή την εργασία παρουσιάζονται οι βασικές αρχές της ΑΑΕ, οι υπηρεσίες της καθώς και τα βασικά σενάρια χρήσης της ΑΑΕ. Επίσης γίνεται μια παρουσίαση των πλεονεκτημάτων χρήσης της ΑΑΕ στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση. Το υπόλοιπο κείμενο αυτής της εργασίας δομείται ως εξής: Στην παράγραφο 2 παρουσιάζονται οι βασικές αρχές της ΑΑΕ. Στην συνέχεια στην παράγραφο 3 παρουσιάζονται οι υπηρεσίες της ΑΑΕ. Περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά τις με σενάρια χρήσης της ΑΑΕ δίνονται στην παράγραφο 4. Η παράγραφός 5 παρουσιάζει τα πλεονεκτημάτων χρήσης της ΑΑΕ στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση και τέλος η παράγραφος 6 παρουσιάζει τα συμπεράσματα αυτής της εργασίας. 2. Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση H Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΑΑΕ - Open and Distance Learning - ODL) ή Τηλεκπαίδευση μπορεί να θεωρηθεί ως η διαδικασία μάθησης με χρήση Τηλεματικής (δηλαδή το συνδυασμό τηλεπικοινωνιών και τεχνολογιών πληροφοριών και πολυμέσων), όπου μεταξύ άλλων: (α) όλες οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ, για παράδειγμα, εκπαιδευομένων, εκπαιδευτών και εκπαιδευτικού υλικού, που είναι απαραίτητες για τη μαθησιακή διαδικασία μπορούν να υλοποιηθούν, (β) όλες οι πληροφορίες και η γνώση (σε διαφορετικές αναπαραστάσεις), που απαιτούνται για τη μαθησιακή διαδικασία, είναι προσπελάσιμες και «αναγνώσιμες», και (γ) ένας μεγάλος βαθμός ευελιξίας, όσον αφορά το χώρο, το χρόνο και το ρυθμό της μάθησης μπορεί να επιλεγεί. Η ΑΑΕ έχει τους ακόλουθους κύριους αντικειμενικούς σκοπούς: Την ανάπτυξη περιβαλλόντων διδασκαλίας και μεθόδων κατάλληλων για τη χρήση της τεχνολογίας πληροφοριών σε διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Επίσης η ΑΑΕ στοχεύει στη βελτίωση του περιβάλλοντος του οργανισμού στο οποίο εφαρμόζονται αυτές οι νέες μέθοδοι, καθώς επίσης και την ποιότητα και ευχρηστία των εφαρμογών πολυμέσων και των υπηρεσιών πραγματικού χρόνου. Επιπλέον η ΑΑΕ στοχεύει στην ενθάρρυνση της αναγνώρισης των ποιοτικών χαρακτηριστικών που αποκτώνται από διδασκαλία με χρήση νέων τεχνολογιών και υπηρεσιών εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Τέλος η ΑΑΕ στοχεύει στην ανάπτυξη και προώθηση μεθόδων και τεχνικών ειδικά σχεδιασμένων για την αύξηση της ποιότητας, αποτελεσματικότητας και ευελιξίας της εκπαίδευσης. Σε ένα περιβάλλον ΑΑΕ δε σημαίνει απαραίτητα ότι κάποιος είναι υποχρεωμένος να παρακολουθεί την εκπαίδευση απομονωμένος (στο σπίτι, στο σχολείο ή στο περιβάλλον εργασίας) κάτω από την καθοδήγηση κάποιου που βρίσκεται κάπου σε κάποιο απομακρυσμένο κόμβο. Σε ένα περιβάλλον ΑΑΕ, συνδυάζονται διάφοροι τρόποι 2

εκπαίδευσης, όπως συνεργατική μάθηση και εκπαίδευση με τη ζωντανή ή όχι παρουσία του εκπαιδευτή. Η χρήση της Τηλεματικής δεν αποτελεί αυτοσκοπό, συνιστά όμως ένα τρόπο με τον οποίο μπορούν να επιτευχθούν συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί στόχοι, όπως αυτοί που περιγράφονται παρακάτω: Ανανέωση των παιδαγωγικών μεθόδων και περιβαλλόντων στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Δημιουργία ερεθισμάτων για τη διάχυση πληροφοριών και εκπαιδευτικού υλικού μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο. Ενθάρρυνση της συνεργασίας, που από μόνη της αποτελεί μια πολύ καλή εκπαιδευτική τεχνική. Υποκίνηση του ενδιαφέροντος των εκπαιδευομένων μέσω της χρήσης αποτελεσματικού και σύγχρονου υπολογιστικού εξοπλισμού για τη διεξαγωγή των μαθημάτων. Αποτελεσματική μετάδοση και διανομή του εκπαιδευτικού υλικού στους εκπαιδευομένους. 3. Υπηρεσίες Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Ένα σύστημα ΑΑΕ περιλαμβάνει υπηρεσίες όπως οι παρακάτω: Υπηρεσίες Διαπροσωπικής Επικοινωνίας. Οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται είναι: (α) Ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, (β) Συμμετοχή σε ομάδες συζητήσεων (πχ συμμετοχή σε forum) για κάποιο συγκεκριμένο αντικείμενο ή θέμα και (γ) Ζωντανή συζήτηση με ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων. Υπηρεσίες Συνεργατικής Μάθησης με τη βοήθεια υπολογιστών. Η συνεργατική μάθηση η οποία στηρίζεται στην έννοια της Τηλεσυνεργασία είναι η χρήση συστήματων υπολογιστών που υποστηρίζουν ομάδες οι οποίες δουλεύουν πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, παρέχοντας σε αυτές τις ομάδες πρόσβαση σε ένα διαμοιραζόμενο περιβάλλον. Τυπικές εφαρμογές για το σκοπό αυτό είναι τα: ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, Τηλεδιάσκεψη, υπηρεσίες για τη διαμοίραση εφαρμογών (και δεδομένων), την από κοινού επιμέλεια εγγράφων, τη λύση και διόρθωση ασκήσεων, τη συνεργασία για την εκπόνηση εργασιών, την επίβλεψη της προόδου των μαθητών κ.λπ. Υπηρεσίες Εκπαίδευσης από Απόσταση ή Τηλεκπαίδευση. Περιλαμβάνονται υπηρεσίες στα πλαίσια μιας συνόδου που μπορούν να χωριστούν σε δύο (γενικές) κατηγορίες: Εκπαίδευση με την ζωντανή παρουσία εκπαιδευτή (Σύγχρονη). Σε αυτή την περίπτωση, σε προκαθορισμένο χρόνο διεξάγεται μάθημα. Οι εκπαιδευόμενοι παρακολουθούν ζωντανά και ακούν τον εκπαιδευτή και είναι σε θέση να διακόψουν τη ροή του μαθήματος για την υποβολή ερωτήσεων, δημιουργώντας έτσι μια εικονική ηλεκτρονική τάξη. Ο εκπαιδευτής έχει σε αυτή την περίπτωση (όπως και στη διεξαγωγή μαθήματος σε μια συμβατική τάξη) όλη την απαραίτητη εξουσία για τη διεύθυνση της ροής του μαθήματος και είναι αυτός ο οποίος χορηγεί το δικαίωμα υποβολής ερωτήσεων εκ μέρους των μαθητών. Εκπαίδευση σε χρόνο που επιλέγει ο χρήστης (Ασύγχρονη). Σε αυτή την περίπτωση ο χρήστης αποκτά πρόσβαση σε βιβλιοθήκες προετοιμασμένων μαθημάτων από όπου είναι σε θέση να παρακολουθήσει ένα μάθημα σε χρόνο και με ρυθμό που επιλέγει ο ίδιος. Η πλοήγηση στην ασύγχρονη εκπαίδευση γίνεται με χρήση τεχνολογιών υπερμέσων, ώστε να διευκολύνεται η παρακολούθηση του μαθήματος με τον τρόπο που έχει οριστεί από τον εκπαιδευτή και να επιταχύνεται η εκ των υστέρων επανάληψη συγκεκριμένων ενοτήτων του μαθήματος. 3

Η υλοποίηση ενός συστήματος Τηλεκπαίδευσης μπορεί να επιφέρει σε ένα οργανισμό σημαντικά πλεονεκτήματα. Καταρχήν αυξάνεται η παραγωγικότητα και η αποτελεσματικότητα, καθώς δίνεται η δυνατότητα να εκπαιδευτούν περισσότεροι άνθρωποι και μάλιστα πολύ πιο συχνά. Επίσης ελαττώνεται το κόστος των ταξιδιών το οποίο συνεπάγεται πέρα από το οικονομικό όφελος και κέρδος χρόνου. Δίνεται ακόμη η δυνατότητα να προσθέσουμε όσους επιπλέον μαθητές θέλουμε χωρίς αυτό να συνεπάγεται κάποια πρόσθετη αύξηση του κόστους. Δεύτερον αυξάνεται η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται στους εργαζόμενους ή τους μαθητές. Επίσης ο εκπαιδευόμενος μπορεί να ενημερωθεί πάνω σε κάποιο θέμα τη στιγμή που αυτός θέλει-χρειαστεί, που σημαίνει ότι σε περίπτωση που υπάρξει κάτι νέο σε αυτό το θέμα, θα γίνει αυτόματα γνώστης της εξέλιξης αυτής. 4. Σενάρια Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης Στην παράγραφο αυτή θα παρουσιαστούν τα σενάρια υλοποίησης εκπαίδευσης από απόσταση που επικρατούν στις μέρες μας. 4.1. Σενάριο Ιδεατής Τάξης Με την εμφάνιση της Τηλεδιάσκεψης, μετάδοση σε πραγματικό χρόνο -ήχου, εικόνας και άλλων πληροφοριών- σε όλα τα συνδεόμενα μέρη, έγινε δυνατή η αναπαραγωγή του μοντέλου της τάξης, με τον εκπαιδευτή και τον εκπαιδευόμενο σε διαφορετικές τοποθεσίες. Η Ιδεατή Τάξη είναι προσέγγιση η οποία «κτίζεται» γύρω από τον εκπαιδευτή (trainer center), δηλαδή ο εκπαιδευτής είναι ο βασικός παράγοντας. Όπως και σε κάθε κανονική τάξη, ο καθηγητής καθορίζει τις μεθόδους εκπαίδευσης. Στο σενάριο Ιδεατής Τάξης οι εκπαιδευόμενοι παρακολουθούν ατομικά ή σε ομάδες, σε έναν ή περισσότερους χώρους κατάλληλα τεχνολογικά προετοιμασμένα. Αυτές οι Τηλεδιασκέψεις γίνονται από εκπαιδευτές-ειδικούς σε ορισμένο χρόνο, από πριν κανονισμένο με σκοπό την παράδοση του πυρήνα του μαθήματος. Το προαιρετικό υλικό μάθησης, όπως συμπληρωματικές πληροφορίες, ασκήσεις, εξάσκηση και θέματα αυτοαξιολόγησης μπορούν να προσπελαστούν μέσω της ασύγχρονης Τηλεκπαίδευσης. Η οργάνωση των περιεχομένων μπορεί να είναι αρθρωτή και αποφασίζεται μόνο από τους εκπαιδευτές. Σε σχέση με την συμβατική τάξη το σενάριο αυτό προσφέρεται για: διανομή γνώσης σε μεγάλο αριθμό ατόμων, ανανέωση γνώσης, προσπέλαση σε διαφοροποιημένη πληροφορία σε συντομότερο χρονικό διάστημα. 4.2. Σενάριο Υποστηριζόμενης Αυτοεκμάθησης Η βασική αρχή που διέπει τα συστήματα Τηλεκπαίδευσης για αυτοεκμάθηση είναι η αυτό-καθοδήγηση. Σημαίνει ότι ο μαθητής είναι συγχρόνως ο παράγων και ο χρήστης του μαθήματος. Στο σενάριο αυτό η στρατηγική «κτίζεται» γύρω από τον εκπαιδευόμενο (learner center), δηλαδή ο εκπαιδευόμενος είναι ο βασικός παράγοντας. Σε αυτό το σενάριο ο μαθητής ανακαλύπτει μόνος του. Σε αντίθεση με το προηγούμενο σενάριο, σε βολική χρονική στιγμή και για απεριόριστο χρονικό διάστημα ο μαθητής μπορεί να προσπελάσει τον πυρήνα του μαθήματος. Το σενάριο αυτό είναι πολύ ευέλικτο σε ότι έχει σχέση με την τοποθεσία της διδασκαλίας που είναι αποκλειστική επιλογή του χρήστη (στο σπίτι του στο γραφείο κλπ). Αν και το σενάριο της αυτοεκμάθησης σημαίνει αυτονομία και ανεξαρτησία, πρέπει να υποστηρίζεται από έναν εκπαιδευτικό φορέα ο οποίος θα παρέχει μια σειρά από εργαλεία για 4

το υλικό του μαθήματος, την διδακτική υποστήριξη και την αξιολόγηση του συστήματος. Εξαιτίας δε, της μεγάλης αυτονομίας του σεναρίου αυτού η προετοιμασία των μαθημάτων πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτική. 4.3. Σενάριο Συνεργατικής Μάθησης Στις μέρες μας, οι νέες τεχνολογίες έχουν κάνει δυνατή την οριζόντια ροή επικοινωνίας. Οι μαθητές μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες και εμπειρίες σε πραγματικό ή όχι χρόνο, όπως και να διεκπεραιώνουν μαζί μία εργασία. Οι δραστηριότητες ενός τέτοιου σεναρίου ξεκινούν όταν μια ομάδα από ανθρώπους έχουν κοινούς στόχους, ενδιαφέροντα, ανάγκες και αποφασίζουν να μελετήσουν μαζί. Κάθε συμμετέχων μπορεί να στέλνει τα μηνύματα του και να γράφει ή να διαβάζει τα μηνύματα των άλλων. Ως εκ τούτου, η ροή επικοινωνίας στο σενάριο αυτό ακολουθεί είτε οριζόντια είτε κάθετη κατεύθυνση, ενώ στα προηγούμενα σενάρια ήταν κυρίως κάθετη. Τις περισσότερες φορές είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός υποστηρικτή, συχνά ο εκπαιδευτής ή ένας ειδικός, του οποίου η κύρια ευθύνη είναι ο ρόλος του διαιτητή, που συντηρεί τη συζήτηση, προτείνοντας νέα θέματα, νέες κατευθύνσεις για ψάξιμο πληροφοριών ή νέων ερωτήσεων σχετικά με τη δουλειά που εκτελείται, επιλέγοντας τα μηνύματα και τους νέους συμμετέχοντες. Θεωρητικά δεν υπάρχουν προκαθορισμένα αντικείμενα και συνεπώς τα περιεχόμενα των μαθημάτων ή οι συμμετέχοντες αποφασίζονται σε γενικότερο επίπεδο. Εντούτοις η ύπαρξη ενός υποστηρικτή του μαθήματος δίνει στον εκπαιδευτή την δυνατότητα να καθοδηγεί την εκπλήρωση των προκαθορισμένων στόχων. Στο σενάριο αυτό οι εκπαιδευόμενοι υποστηρίζουν ο ένας τον άλλον αλλά μπορούν και οποιαδήποτε στιγμή να απευθυνθούν στον εκπαιδευτή για ειδική βοήθεια. Αν για παράδειγμα κάποιος χαθεί ή ενσωματωθεί στην ομάδα κάπως αργά μπορεί να απευθυνθεί στον εκπαιδευτή ώστε να τον βάλει στην σωστή κατεύθυνση. 5. Υπηρεσίες Ανοικτής και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση Η ΑΑΕ μπορεί να παρέχει πολλά πλεονεκτήματα στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση συμπληρωματικά με τις παραδοσιακές εκπαιδευτικές δράσεις λόγο και των χαρακτηριστικών και των ιδιαιτεροτήτων της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση έχει τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Σχετικά μεγάλη γεωγραφική διασπορά: Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση είναι οργανωμένη σε 4 Εκκλησιαστικές Ακαδημίες οι οποίες βρίσκονται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βελλά Ιωαννίνων και Ηράκλειο Κρήτης. Κοινά προγράμματα σπουδών: Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση παρέχει τρία Προγράμματα Σπουδών (Ιερατικών Σπουδών, Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής και Διαχείρισης Εκκλησιαστικών Κειμηλίων) τα οποία έχουν παραπλήσια αν όχι παρόμοια προγράμματα μαθημάτων σε όλες τις Εκκλησιαστικές Ακαδημίες. Υποχρεωτική παρακολούθηση μαθημάτων: Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση συνοδεύεται από την υποχρεωτική παρακολούθηση μαθημάτων από μέρους των φοιτητών. Η ΑΑΕ μπορεί να συμβάλει στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση με τους παρακάτω τρόπους: 5

Η ΑΑΕ μπορεί να συμβάλει στην «μείωση» και «εξάλειψη» της γεωγραφικής διασποράς των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών. Με την χρήση των νέων τεχνολογιών και ειδικότερα της ΑΑΕ η απόσταση των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών μπορεί να μειωθεί προς όφελος των φοιτητών και των διδασκόντων. Με την χρήση υπηρεσιών ΑΑΕ μπορούν να πραγματοποιούνται διαλέξεις ή ομιλίες με χρήση σύγχρονης Τηλεκπαίδευσης ταυτόχρονα σε πολλές Εκκλησιαστικές Ακαδημίες. Υπηρεσίες ασύγχρονη Τηλεκπαίδευσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη των Προγραμμάτων Σπουδών των Εκκλησιαστικών Ακαδημιών. Το γεγονός των κοινών προγραμμάτων μαθημάτων μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική οικονομία κλίμακας λόγο της επαναχρησιμοποίησης του εκπαιδευτικού υλικού. Η υπηρεσίες ΑΑΕ μπορούν να υποστηρίξουν την εκπαιδευτική διαδικασία και να δράσουν συμπληρωματικά στις παραδοσιακές εκπαιδευτικές δραστηριότητες προς όφελος των φοιτητών και των διδασκόντων. Ειδικά για τους φοιτητές η υπηρεσίες ΑΑΕ μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη οργάνωση του χρόνου τους μέσα από την παροχή κάποιων διαλέξεων μέσα από υπηρεσίες ΑΑΕ. 6. Συμπεράσματα Το τελευταίο χρονικό διάστημα η τεχνολογική πρόοδος σε θέματα επικοινωνιών και δικτύων υπολογιστών έχει δημιουργήσει μία αυξημένη ζήτηση για υπηρεσίες Τηλεματικής (όπως Τηλεδιάσκεψη, Τηλεσυνεργασία, Τηλεκπαίδευση, Τηλεϊατρική κ.λπ.). Ειδικότερα για την Τηλεκπαίδευση ή Ανοικτή και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση ιδιαίτερο ενδιαφέρον υπάρχει τόσο στην εφαρμογή της σε δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια γενική εκπαίδευση όσο και σε τεχνική / τεχνολογική εκπαίδευση. Σε αυτή την εργασία παρουσιάστηκαν οι βασικές αρχές της ΑΑΕ, οι υπηρεσίες της καθώς και τα βασικά σενάρια χρήσης της ΑΑΕ. Επίσης έγινε μια παρουσίαση των πλεονεκτημάτων χρήσης της ΑΑΕ στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση. Είναι φανερό πως η ΑΑΕ μπορεί να χρησιμοποιηθεί με δημιουργικό τρόπο στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Εκπαίδευση και να παρέχει νέες δυνατότητες συμπληρώνοντας την εκπαιδευτική διαδικασία της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης. 7. Αναφορές Andrew Burrell, (1997), "A Study into the Future use of Synchronous and Asynchronous Technologies in the Distance ESL Education Area with an Emphasis on Collaborative Learning", Proceedings of ED-MEDIA 97 & ED-TELECOM 97, Calgary, Alberta, Canada, June 14-19, 1997 Ch. Bouras, A. Gkamas, Th. Tsiatsos, (1999) "Distributed Learning Environment Using Advanced Services Over the Internet", Third IASTED International Conference, Internet and Multimedia Systems and Applications, October 18-21, 1999 - Nassau, Grand Bahamas. Ch. Bouras, A. Gkamas, V. Kapoulas, T. Tsiatsos, (1999), "ODL services and PTTs: The Greek PTT case", 19th World Conference on Open Learning and distance Education, Vienna, Austria, 20-24 June 1999. Ch. Bouras, A. Gkamas, T. Tsiatsos, (2000),"Internet Protocols for Synchronous Distance Learning", 3rd International Workshop on Network-Based Information Systems-NBIS'2000, Greenwich, UK, September 4-8 2000, pp. 46-50 Mompó, J. García, R. López, (1998), "Distance Education and Long-Life Learning", 15th IFIP World Computer Congress, Vienna and Budapest, August 31 - September 4, 1998 Απόστολος Γκάμας, Θρασύβουλος Τσιάτσος (1998), Διπλωματική Εργασία "Σχεδιασμός και Υλοποίηση Ενιαίας Πλατφόρμας με χρήση Internet Τεχνολογίας για την Παροχή Προηγμένων Δικτυακών Υπηρεσιών" επιβλέπων: Καθηγητής Παύλος Σπυράκης, Τμήμα Μηχανικών Η/Υ & Πληροφορικής, Πανεπιστήμιο Πατρών 6