. ΟΜΟΠΟΝΔΙΑ ΩΜΑΣΕΙΩΝ ΜΑΡΜΑΡΟΤ ΕΛΛΑΔΟ - ΟΜΕ ΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΔΙΕΘΝΗ ΑΓΟΡΑ ΜΑΡΜΑΡΟΤ Πποοπτικέρ για τιρ Ελληνικέρ Εξαγωγέρ Μαπμάπος Παροσζίαζη: Εσάγγελος Χαϊδάς, αρτιηέκηων, ηέως πρόεδρος ηης ΟΣΜΕ Αθήνα, 6 Μαρηίοσ 2010
ΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΗ ΔΙΕΘΝΗ ΑΓΟΡΑ ΜΑΡΜΑΡΟΤ ΠΡΟΟΠΣΙΚΕ ΓΙΑ ΣΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕ ΕΞΑΓΩΓΕ ΜΑΡΜΑΡΟΤ Πξνζπαζψληαο λα αλαιχζνπκε ηε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ζηε δηεζλή αγνξά καξκάξνπ, θαζψο θαη ηηο πξννπηηθέο γηα ηηο ειιεληθέο εμαγσγέο καξκάξνπ, ζα θάλνπκε κηα ηζηνξηθή αλαδξνκή ζηελ 20εηία 1990-2010, πξνθεηκέλνπ λα αλαιχζνπκε ηα ζηνηρεία παξαγσγήο θαη δηαθίλεζεο, ηφζν ησλ ειιεληθψλ καξκάξσλ, φζν θαη εθείλσλ ηεο δηεζλνχο αγνξάο. Η Διιάδα, ην 2001, δηέζεηε 261 ελεξγά ιαηνκεία καξκάξνπ, ελψ ην 2007 κφλν 192 ιαηνκεία. Η παξαγσγή νγθνκαξκάξσλ ζηαδηαθά κεηψλεηαη θαη ζχκθσλα κε εθηηκήζεηο ηεο δηεζλνχο αγνξάο, ε Διιάδα ζήκεξα θαηαηάζζεηαη ζηελ ηξίηε πεληάδα ησλ ρσξψλ ηεο παγθφζκηαο παξαγσγήο καξκάξσλ, έρνληαο ράζεη ηε ζέζε πνπ θαηείρε ζηελ πξψηε πεληάδα, πξν εηθνζαεηίαο. Η Κίλα κε εθηηκψκελε παξαγσγή 20 εθαη. ηφλνπο θαηέρεη ηελ πξψηε ζέζε θαη αθνινπζνχλ ε Ιλδία, ε Ιηαιία, ε Ιζπαλία, ην Ιξάλ, ε Τνπξθία, ε Βξαδηιία, θ.ιπ. Με ζηνηρεία ηνπ πξψελ ππνπξγείνπ Αλάπηπμεο, ε παξαγσγή νγθνκαξκάξσλ ζηελ Διιάδα, ην 2007, αλήιζε ζε 1.000.000 ηφλνπο απφ 1.170.000 ηφλνπο ην 2001, ελψ ηελ νθηαεηία 2001-2008 δηαθπκάλζεθε κεηαμχ 970.000 ηφλσλ (2005) θαη 1.500.000 ηφλσλ, ην 2003. Φσξνηαμηθά νη καξκαξνθφξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο είλαη θπξίσο: Σηρ Μακεδονίαρ Θπάκηρ, φπνπ, ζχκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ 2007, ιεηηνπξγνχλ 97 ιαηνκεία ην 50% ησλ ελεξγψλ ιαηνκείσλ ηεο ρψξαο -, ηα νπνία παξάγνπλ 770.000 ηφλνπο νγθνκάξκαξα, ην 77%, δειαδή, ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο. Δίλαη ε πεξηνρή, ε νπνία έρεη ηα κεγαιχηεξα καξκαξνθφξα θνηηάζκαηα ιεπθψλ θαη εκίιεπθσλ δνινκηηηθψλ θαη αζβεζηηηηθψλ καξκάξσλ, ηα νπνία εμάγνληαη ζε πνιχ κεγάιν πνζνζηφ. Σηρ Ηπείπος, κε 21 ελεξγά ιαηνκεία - ην 11% ησλ ελεξγψλ ιαηνκείσλ ηεο ρψξαο ηα νπνία παξάγνπλ 43.000 ηφλνπο, πνπ αληηζηνηρεί ζην 4,3% ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο. Σηρ ηεπεάρ Ελλάδορ, κε 24 ελεξγά ιαηνκεία, (12,5%), ηα νπνία παξάγνπλ 64.000 ηφλνπο, πνπ ζπληζηνχλ ην 6,4% ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο. Σηρ Πελοποννήζος, κε 17 ελεξγά ιαηνκεία, (8,9%), ηα νπνία παξάγνπλ 25.000 ηφλνπο, πνπ απνηεινχλ ην 2,4% ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο. Σων νηζιών Αιγαίος και Κπήηηρ, κε 25 ελεξγά ιαηνκεία, (13%), ηα νπνία παξάγνπλ 67.000 ηφλνπο, πνζφηεηα πνπ αληηζηνηρεί ζην 6,7% ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο. Σηρ Θεζζαλίαρ, κε 7 ελεξγά ιαηνκεία, (3,7%), ηα νπνία παξάγνπλ 15.000 ηφλνπο, πνπ απνηεινχλ ην 1,5% ηεο εγρψξηαο παξαγσγήο. Δμεηάδνληαο ηα παξαπάλσ ζηαηηζηηθά ζηνηρεία δηαπηζηψλνπκε φηη: Η κέζε εηήζηα παξαγσγή ησλ ιαηνκείσλ ηεο θάζε πεξηνρήο αλέξρεηαη : ηην Πεπιοσή Μακεδονίαρ Θπάκηρ, ζηνπο 8.000 ηφλνπο πεξίπνπ, αλά ιαηνκείν ηην Πεπιοσή Ηπείπος, ζηνπο 2.000 ηφλνπο πεξίπνπ, αλά ιαηνκείν ηην Πεπιοσή ηεπεάρ Ελλάδορ, ζηνπο 2.700 ηφλνπο πεξίπνπ, αλά ιαηνκείν ηην Πεπιοσή Πελοποννήζος, ζηνπο 1.500 ηφλνπο πεξίπνπ, αλά ιαηνκείν ηην Πεπιοσή νηζιών Αιγαίος και Κπήηηρ, ζηνπο 2.700 ηφλνπο πεξίπνπ, αλά ιαηνκείν. ηην Πεπιοσή Θεζζαλίαρ, ζηνπο 2.200 ηφλνπο πεξίπνπ, αλά ιαηνκείν. Η ζπλνιηθή εηήζηα παξαγσγή, πνπ αλήιζε ην 2007 ζε 1.000.000 ηφλνπο, αληηζηνηρεί ζε κέζε παξαγσγή 5.200 ηφλνπο αλά ιαηνκείν, ή 1.350 θπβηθά κέηξα. w w w. m a r m a r o n e t. c o m 2
Αλ θαη ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηνπ ππνπξγείνπ Αλάπηπμεο δελ αληηπξνζσπεχνπλ ηελ πξαγκαηηθφηεηα θαη νη παξαγσγέο είλαη κεγαιχηεξεο εθείλσλ πνπ θαηαγξάθεθαλ, εληνχηνηο δηαπηζηψλεηαη φηη ππάξρνπλ ιίγα κεγάια θαη νξγαλσκέλα ιαηνκεία, ησλ νπνίσλ ε παξαγσγή ππεξβαίλεη ηα 5.000 θπβ. κέηξα εηεζίσο, ελψ ππάξρεη κεγάινο αξηζκφο κηθξψλ θαη πνιχ κηθξψλ ιαηνκείσλ. Σχκθσλα κε ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ηνπ ππνπξγείνπ αλάπηπμεο έρεη αδξαλνπνηεζεί ή έρεη εγθαηαιεηθζεί ην 25% ησλ ιαηνκείσλ, ζηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο 2001-2010. Οη ιφγνη εγθαηάιεηςεο ή αδξάλεηαο πνιιψλ ιαηνκείσλ νθείιεηαη ζηελ αδπλακία ηνπο λα απνθηήζνπλ εμαγσγηθφ πξνζαλαηνιηζκφ, ιφγσ ησλ κηθξψλ δπλαηνηήησλ παξαγσγήο θαη ηεο νξζνινγηθήο αλάπηπμεο, θαζψο θαη ηνπ θαηαθεξκαηηζκνχ ησλ πεηξσκάησλ. Όηαλ ε εζσηεξηθή θαηαλάισζε θαιχθζεθε απφ εηζαγσγέο αληαγσληζηηθψλ καξκάξσλ, επιήγε ε θαηεγνξία ησλ ιαηνκείσλ απηψλ (θπξίσο εθείλσλ κε παξαγσγή καξκάξσλ κπεδ απνρξψζεσλ). H θαζνδηθή πνξεία ηεο παξαγσγήο νγθνκαξκάξσλ ζηελ Διιάδα νθείιεηαη επίζεο: Σηε ρξνλνβφξα δηαδηθαζία αδεηνδνηήζεσλ λέσλ ιαηνκείσλ θαη ζηελ έιιεηςε πνιηηηθήο βνχιεζεο γηα ηελ αμηνπνίεζε ηνπ νξπθηνχ πινχηνπ. Σηελ έιιεηςε έξεπλαο θαη νξζνινγηθήο αμηνπνίεζεο ησλ καξκαξνθφξσλ θνηηαζκάησλ θαη ησλ ππνπξντφλησλ. Σηελ κηθξή απνιεςεκφηεηα ησλ καξκαξνθφξσλ θνηηαζκάησλ θαη ζηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ησλ αζβεζηνιηζηθψλ πεηξσκάησλ, ιφγσ ηνπ ζεηζκνγελνχο γεσγξαθηθνχ ρψξνπ ηεο Διιάδνο. Σηελ αλεχξεζε θαη εμφξπμε λέσλ αληαγσληζηηθψλ θνηηαζκάησλ καξκάξνπ ζηε δηεζλή αγνξά. Σηελ αχμεζε ηεο παξαγσγήο ζηηο ηξίηεο ρψξεο θαη ζηηο αληαγσληζηηθέο ηηκέο ησλ πξντφλησλ ηνπο. Σηελ αχμεζε ηνπ θφζηνπο εμφξπμεο ζηελ Διιάδα, ζε ζχγθξηζε κε ηα κεησκέλα θνζηνιφγηα ηξίησλ ρσξψλ. Η θαζεηνπνίεζε ησλ επηρεηξήζεσλ ησλ ειιεληθψλ καξκάξσλ δελ απέδσζε ηα αλακελφκελα ζηελ 20εηία 1990-2010, αληίζεηα δεκηνχξγεζε πξνβιεκαηηθέο επηρεηξήζεηο ζηνλ θιάδν ηνπ καξκάξνπ, ιφγσ έιιεηςεο θεθαιαίσλ θίλεζεο θαη ιαλζαζκέλσλ επηινγψλ πνιιψλ επηρεηξεκαηηψλ ζε φηη αθνξά ζηε ζηξαηεγηθή θαη ζηνπο ζηφρνπο, γηα ηνπο νπνίνπο επέλδπζαλ. Οη κεγάιεο επελδχζεηο πνπ απαηηήζεθαλ θαη ε έιιεηςε επελδπηηθψλ θεθαιαίσλ δελ επέηξεςαλ ηελ νξζνινγηθή αλάπηπμε ησλ κηθξψλ επηρεηξήζεσλ, νχηε ζην ηνκέα ηεο εμφξπμεο, νχηε ζηνλ ηνκέα ηεο επεμεξγαζίαο. Η έιιεηςε επξχηεξσλ ζπλεξγαζηψλ ζην θιάδν ηνπ καξκάξνπ γηα ηε ζπγθέληξσζε δπλάκεσλ αμηνπνίεζεο πιενλεθηεκάησλ ζε θάζε βαζκίδα, εξόπςξηρ-επεξεπγαζίαρ- εμποπίαρ, είρε ζαλ απνηέιεζκα ηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ θιάδνπ, απνηξέπνληαο ηελ επίηεπμε θαιχηεξσλ απνηειεζκάησλ. ηοισεία εξαγωγών Ελληνικών μαπμάπων εικοζαεηίαρ 1991-2009 Οη εμαγσγέο ησλ ειιεληθψλ καξκάξσλ, ηε δεθαεηία 1991-2000, είραλ νκαιή αλνδηθή πνξεία θαη απμήζεθαλ ζε πνζφηεηα απφ 207.000 ηφλνπο ζε 360.000 ηφλνπο (+ 75%) θαη ζε αμία απφ 58 εθαη. επξψ ζε 112 εθ.επξψ, (+100%), φπνπ θαη ζηαζεξνπνηήζεθαλ κε κηθξέο δηαθπκάλζεηο κέρξη ην 2008, πνπ έθηαζαλ ζηνπο 383.000 ηφλνπο, αμίαο 124 εθαη. επξψ. Τν 2009, ε αμία ησλ εμαγσγψλ αλήιζε ζε 140 εθαη. επξψ (+ 12%), ελψ ε πνζφηεηα θαηέγξαςε κείσζε θαηά 10%, θζάλνληαο ζηνπο 365.000 ηφλνπο, απφ 383.000 ηφλνπο ην 2008. Αλαιπηηθφηεξα, ηελ 20εηία 1991-2010, νη πνζφηεηεο ησλ εμαρζέλησλ καξκάξσλ θαηά θαηεγνξία φγθνη, πιάθεο, θαηεξγαζκέλα πξντφληα δηακνξθψζεθαλ σο αθνινχζσο: Τν 1991, νη εμαγσγέο φγθσλ απνηεινχζαλ ην 14%, νη εμαγσγέο πιαθψλ ην 12% θαη νη εμαγσγέο θαηεξγαζκέλσλ πξντφλησλ ην 74%. Τν 2000 νη εμαγσγέο φγθσλ απνηεινχζαλ ην 35%, νη εμαγσγέο πιαθψλ ην 22% θαη νη εμαγσγέο θαηεξγαζκέλσλ πξντφλησλ ην 43%. w w w. m a r m a r o n e t. c o m 3
Τν 2008 νη εμαγσγέο φγθσλ ζπληζηνχζαλ ην 58%, νη εμαγσγέο πιαθψλ ην 10% θαη νη εμαγσγέο θαηεξγαζκέλσλ πξντφλησλ ην 32%. Γηαπηζηψλνπκε κηα ζαθή ζηξνθή ησλ εμαγσγψλ, ηελ 20εηία 1990-2000, κε αικαηψδε αχμεζε ησλ εμαγσγψλ νγθνκαξκάξσλ απφ 14% ζε 58% θαη αληίζηνηρε κείσζε ησλ εμαγσγψλ ησλ θαηεξγαζκέλσλ πξντφλησλ, απφ 74% ζε 32%. Απφ ηελ άιιε κεξηά, νη πιάθεο είραλ αλνδηθέο δηαθπκάλζεηο απφ 12% ην 1991, έσο 22% ην 2000, γηα λα κεησζνχλ ζην 10% ην 2008. Οη εηζαγσγέο καξκάξσλ, ηελ ηξηεηία 2007-2009, αλήιζαλ ζε πνζνζηφ 62% ηεο αμίαο ησλ εμαγσγψλ θαηά κέζν φξν, πνπ ζεσξείηαη κεγάιν πνζνζηφ γηα κηα καξκαξνπαξαγσγφ ρψξα, φπσο ε Διιάδα, θαη θαηαδεηθλχεη ηελ αδπλακία ηεο ρψξαο λα αμηνπνηήζεη νξζνινγηθά ηα καξκαξνθφξα θνηηάζκαηα πνπ δηαζέηεη. ΤΜΠΕΡΑΜΑΣΙΚΑ ΔΙΑΠΙΣΩΝΟΤΜΕ: Αικαηψδε αχμεζε παξαγσγήο καξκάξνπ απφ λέεο ρψξεο πνπ εμνξχζζνπλ κάξκαξα ζε πνιχ αληαγσληζηηθέο ηηκέο. Αλαμηνπνίεηα θνηηάζκαηα ειιεληθψλ καξκάξσλ, ιφγσ ηεο γλσζηήο ειιεληθήο παζνγέλεηαο. Δηζαγσγέο καξκάξσλ γηα θάιπςε αλαγθψλ ηεο εζσηεξηθήο αγνξά, ζε αληαγσληζηηθέο ηηκέο. Έιιεηςε αληίζηνηρσλ ειιεληθψλ καξκάξσλ γηα θάιπςε ηεο αγνξάο. Υπνθαηάζηαζε ησλ καξκάξσλ κε ζπλζεηηθά πεηξψκαηα, ζηελ παξαγσγή ησλ νπνίσλ δελ ζπκκεηέρεη ε ειιεληθή καξκαξνβηνκεραλία. ΠΛΕΟΝΕΚΣΗΜΑΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΑΡΜΑΡΩΝ Η Διιάδα δηαζέηεη πινχζηα θνηηάζκαηα ιεπθψλ δνινκηηηθψλ πεηξσκάησλ κνλαδηθψλ ζην θφζκν, ιεπθά έσο εκίιεπθα θξπζηαιιηθά αζβεζηνιηζηθά κάξκαξα, θαζψο θαη έγρξσκα δνινκηηηθά θαη αζβεζηηηηθά κάξκαξα. Μεγάιε δήηεζε έρνπλ ηα ιεπθά δνινκηηηθά κάξκαξα θαη ηα εκίιεπθα θξπζηαιιηθά αζβεζηνιηζηθά κάξκαξα ηεο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο. ησλ πεξηνρψλ Γξάκαο, Καβάιαο, Θάζνπ. Η επηηπρία ηνπο ζηηο αγνξέο ηνπ εμσηεξηθνχ είλαη δηαρξνληθή, ελψ παξαηεξείηαη απμαλφκελε δήηεζε θαη απφ λέεο ρψξεο, κε πνιχ θαιέο πξννπηηθέο γηα ην απψηεξν κέιινλ. Δπίζεο, ηα ιεπθά θαη εκίιεπθα αζβεζηνιηζηθά θξπζηαιιηθά κάξκαξα δηαθφξσλ πεξηνρψλ ηεο Διιάδαο, φπσο ηεο Βεξνίαο, ηεο Κνδάλεο, ηεο Πεληέιεο, ηεο Νάμνπ, ηεο Πάξνπ θ.ιπ., θαιχπηνπλ θπξίσο ηελ εζσηεξηθή αγνξά, αλ θαη ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ εμαγσγηθφ βξαρίνλα, αλ γηλφηαλ πνζνηηθή θαη πνηνηηθή ηαμηλφκεζε. Τα έγρξσκα δνινκηηηθά θαη αζβεζηνιηζηθά κάξκαξα δηαθφξσλ πεξηνρψλ ηεο Διιάδαο, ιφγσ ηεο κνλαδηθφηεηαο ησλ ρξσκαηηθψλ απνθιίζεσλ, κπνξνχλ λα απνθηήζνπλ θάζε έλα απφ απηά brand name ζηε δηεζλή αγνξά, έζησ θαη ζε κηθξέο πνζφηεηεο, αξθεί λα πξνσζεζνχλ ζσζηά θαη κε έμππλεο ζπλεξγαζίεο. ΠΡΟΟΠΣΙΚΕ ΓΙΑ ΣΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕ ΕΞΑΓΩΓΕ Οη πξννπηηθέο γηα ηηο ειιεληθέο εμαγσγέο καξκάξσλ, ζε αληίζεζε κε ηελ εζσηεξηθή αγνξά, είλαη πνιχ θαιέο, γεγνλφο πνπ θαίλεηαη θαη απφ ηελ αχμεζε θαηά 12% ησλ εμαγσγψλ ζε αμία, ην 2009, πνπ ήηαλ κηα δχζθνιε ρξνληά παγθνζκίσο. Η θαηεχζπλζε είλαη ε πεξαηηέξσ αλάπηπμε ησλ εμαγσγψλ νγθνκαξκάξσλ, ιφγσ θαη ηεο κεγάιεο δήηεζεο απφ ηελ αγνξά ηεο Κίλαο θαη γεληθφηεξα ηεο Άπσ Αλαηνιήο. Απηφ επηβάιιεη ζηελ ειιεληθή καξκαξνβηνκεραλία λα αμηνπνηήζεη φια ηα πιενλεθηήκαηά ηεο, πνπ είλαη ε κνλαδηθφηεηα ησλ ιεπθψλ καξκάξσλ θαη ε κεγάιε πνηθηιία ησλ ρξσκαηηζηψλ. Η νξζνινγηθή εμφξπμε, ε έξεπλα ησλ θνηηαζκάησλ, ε δεκηνπξγία ππνδνκψλ ζηα ιαηνκεία θαη ε αχμεζε ηεο παξαγσγήο ηνπο είλαη απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο γηα λα απνθηήζεη ην θάζε κάξκαξν ην δηαβαηήξην γηα ηηο εμαγσγέο. w w w. m a r m a r o n e t. c o m 4
Η ειιεληθή καξκαξνβηνκεραλία πξέπεη αθελφο λα επηθεληξσζεί ζηελ εμφξπμε νγθνκαξκάξσλ θαη αθεηέξνπ λα εμειηρζεί ζηελ επεμεξγαζία θαη λα πξνζαξκνζζεί ζηα δεδνκέλα ηνπ δηεζλνχο αληαγσληζκνχ. Σηνλ ηνκέα ηεο επεμεξγαζίαο, ε αληαγσληζηηθφηεηα ησλ ειιεληθψλ επηρεηξήζεσλ πζηεξεί έλαληη ησλ επηρεηξήζεσλ ησλ αληαγσληζηηθψλ ρσξψλ, κε ρακειά εκεξνκίζζηα θαη εηδηθφηεξα εθείλσλ ησλ ηξίησλ ρσξψλ (Κίλα Ιλδία Τνπξθία θ.ιπ.). Έηζη, παξαηεξείηαη ην θαηλφκελν λα πσινχληαη επεμεξγαζκέλα ειιεληθά κάξκαξα ζε ηξίηεο ρψξεο, θζελφηεξα απφ φζν ηα πσινχλ νη ειιεληθέο επηρεηξήζεηο. Φξεηάδεηαη βειηίσζε ηεο ηερλνινγηθήο ππνδνκήο ησλ επηρεηξήζεσλ καξκάξνπ, γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ ειαηησκαηηθψλ νγθνκαξκάξσλ, θαζψο θαη ησλ ππνπξντφλησλ ηνπο, πξνθεηκέλνπ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα ηε δεκηνπξγία δηαθνζκεηηθψλ ζηνηρείσλ ζηε ζχγρξνλε αξρηηεθηνληθή θαη δηαθφζκεζε. Δίλαη γλσζηφ, φηη κέρξη ζήκεξα ηα πιηθά απηά απαμηψλνληαη θαη απνξξίπηνληαη. Η εμέιημε ηεο ηερλνινγίαο ζηελ θνπή θαη ηελ επεμεξγαζία ηνπ καξκάξνπ θαη εηδηθφηεξα ε ρξήζε επνμεηδηθψλ ξεηηλψλ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ εκπνηηζκφ ζε θελφ αέξνο (vacuum) ηφζν ησλ νγθνκαξκάξσλ, φζν θαη ησλ πιαθψλ, έρεη δεκηνπξγήζεη πξαγκαηηθή επαλάζηαζε ζηελ αμηνπνίεζε θαηαθεξκαηηζκέλσλ καξκάξσλ θαη πξέπεη λα εθαξκνζηεί θαη ζηελ ειιεληθή καξκαξνβηνκεραλία. Τν θξάηνο πξέπεη λα ελζθήςεη ζηα πξνβιήκαηά καο θαη λα αμηνπνηήζεη ηηο δπλαηφηεηεο ησλ ειιεληθψλ καξκάξσλ γηα εμαγσγέο, ελψ ν θιάδνο καξκάξνπ, απφ ηε κεξηά ηνπ, πξέπεη, κέζσ ησλ θνξέσλ ηνπ θαη ηεο ΟΣΜΔ, λα ελεκεξψζεη δπλακηθά ηηο επηρεηξήζεηο, ηψξα πνπ νη ζπλζήθεο βνεζνχλ, κεηά ηελ νηθηξά νηθνλνκηθή θαηάζηαζε πνπ πεξηήιζε ε ρψξα καο. Δπραξηζηψ γηα ηελ πξνζνρή ζαο. w w w. m a r m a r o n e t. c o m 5