2.1 Περιβαλλοντική αδειοδότηση έλεγχος και ευθύνη Επίσπευση αδειοδότησης επενδυτικών σχεδίων... 10

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Αθήνα, Μάιος 2012

Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 7 2. Περιβάλλον... 8 2.1 Περιβαλλοντική αδειοδότηση έλεγχος και ευθύνη... 8 2.2. Επίσπευση αδειοδότησης επενδυτικών σχεδίων... 10 2.3 Διαχείριση περιβαλλοντικού κινδύνου... 10 2.3.1Ενσωμάτωση Οδηγίας 2008/99 Ε.Κ. για την προστασία του Περιβάλλοντος μέσω του Ποινικού Δικαίου (Ν.4042/2012)... 10 2.3.2Παρακολούθηση υλοποίησης προγραμμάτων διαχείρισης του περιβαλλοντικού κινδύνου.... 11 2.3.4 Περιβαλλοντικές Επιθεωρήσεις 11 2.4 Διαχείριση αποβλήτων... 12 2.4.1 Νόμος-πλαίσιο για τη διαχείριση αποβλήτων... 12 2.4.2 Πρόγραμμα διακοπής λειτουργίας και αποκατάστασης ΧΑΔΑ.... 12 2.4.3 Υλοποίηση υποδομών διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων (έργα ΠΕΣΔΑ).. 13 2.4.4 Ανακύκλωση... 13 2.4.5 Διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων... 14 2.4.6 Ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων.... 14 2.5 Αντιμετώπιση θορύβου... 14 2.6 Βιοποικιλότητα και φυσικό τοπίο... 15 2.6.1 Nόμος 3937/2011 και Εθνική Στρατηγική για την προστασία της βιοποικιλότητας.... 15 2.6.2 Προεδρικά διατάγματα προστασίας και ανάδειξης της βιοποικιλότητας και του φυσικού τοπίου περιοχών... 15 2.6.3 Διασφάλιση της λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών... 16 2.7 Προστασία δασικών εκτάσεων και διαχείριση δασικού πλούτου... 16 2.7.1 Παροχή αξιόπιστων στοιχείων για την εκτίμηση των εκπομπών και απορροφήσεων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αεριών από ή σε δάση και δασικές εκτάσεις... 17 2.7.2 Κατάρτιση, ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών... 17 2.7.3 Εκσυγχρονισμός και κωδικοποίηση δασικής νομοθεσίας... 17 2.7.4 Αλλαγή πλαισίου διαχείρισης των δασών... 19 2.7.5 Δασοπροστασία πρόληψη δασικών πυρκαγιών... 19 2 Σ ε λ ί δ α

2.7.6 Χρηματοδοτικά εργαλεία υλοποίησης της πολιτικής προστασίας και διαχείρισης των δασών.... 19 2.8 Διαχείριση υδατικών πόρων και προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος... 20 2.8.1 Άμεση ένταξη έργων στο ΕΠΠΕΡΑΑ δικτύων αποχέτευσης, βιολογικών καθαρισμών, εξοικονόμησης νερού, ύδρευση και επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1,7 δις ευρώ.... 20 2.8.2 Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής - Εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά, 2000/60/ΕΚ.... 21 2.8.3 Προστασία ευαίσθητων υδατικών συστημάτων.... 22 2.8.4 Θέση σε λειτουργία του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της ποσοτικής και ποιοτικής κατάστασης των επιφανειακών και υπογείων υδάτων.... 22 2.8.5 Ολοκλήρωση της κατάρτισης του Μητρώου Ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης.... 23 2.8.6 Ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου προκαταρκτικής αξιολόγησης και διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας στις λεκάνες απορροής ποταμών,, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2007/60/ΕΚ.... 23 2.8.7 Ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου προκαταρκτικής αξιολόγησης των θαλασσίων οικοσυστημάτων, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2008/56/ΕΚ για τη Θαλάσσια Στρατηγική... 24 2.8.8 Διεθνείς και Διακρατικές Συνεργασίες σε θέματα διαχείρισης υδατικών πόρων.. 24 3. Χωροταξία και Αστική Ανάπλαση... 26 3.1 Αντιμετώπιση αυθαίρετης δόμησης... 26 3.2 Νέο πλαίσιο έκδοσης αδειών δόμησης... 27 3.3 Νέος Οικοδομικός Κανονισμός... 28 3.4 Εθνικός χωροταξικός σχεδιασμός... 28 3.4.1 Αναθεώρηση Περιφερειακών Πλαισίων Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης... 28 3.4.2 Ειδικά Πλαίσια Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης... 29 3.4.3 Περιοχές Ειδικών Χωρικών Παρεμβάσεων (ΠΕΧΠ)... 30 3.5 Ρυθμιστικά σχέδια και χρήσεις γης... 30 3.5.1 Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής... 30 3.5.2 Ρυθμιστικό Σχέδιο της Θεσσαλονίκης... 30 3.5.3 Ρυθμιστικά σχέδια άλλων μεγάλων αστικών κέντρων... 30 3.5.4. Τροποποίηση Π.Δ. χρήσεων γης... 30 3.6 Παρεμβάσεις στην Αθήνα... 30 3.6.1 Στρατηγικές παρεμβάσεις... 30 3.6.2 Παρεμβάσεις αναζωογόνησης του υποβαθμισμένου κέντρου της πόλης.... 31 3.6.3 Μητροπολιτικά πάρκα και άλση... 32 3.7 Παρεμβάσεις στην Θεσσαλονίκη... 32 3 Σ ε λ ί δ α

3.7.1 Στρατηγικές παρεμβάσεις αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί... 32 3.8 Ποιότητα δομημένου περιβάλλοντος... 33 3.8.1 Πρόγραμμα εκπόνησης μελετών για την θεσμοθέτηση μορφολογικών κανόνων για την δόμηση και την αρχιτεκτονική στους μικρούς οικισμούς της χώρας και σε περιοχές εκτός σχεδίου.... 33 3.8.2 Προεδρικά Διατάγματα περιοχών... 33 3.9 Κτηματογραφήσεις και γεωχωρικά δεδομένα... 34 3.9.1 Κτηματολόγιο... 34 3.9.2 Εμπλουτισμός των γεωχωρικών δεδομένων και ενίσχυση της πρόσβασης για τους πολίτες... 35 3.9.3 Εθνική Επιτροπή Γεωπληροφορίας... 36 4. Ενέργεια... 37 4.1 Άνοιγμα αγοράς ενέργειας... 37 4.1.1 Ενσωμάτωση τρίτου ενεργειακού πακέτου της ΕΕ στην εθνική νομοθεσία... 37 4.1.2 Ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας... 37 4.1.3 Ανεξαρτησία Διαχειριστών Δικτύων... 37 4.1.4 Άνοιγμα της παραγωγής ηλεκτρισμού από λιγνίτη σε τρίτους... 37 4.1.5 Αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ... 38 4.1.6 Σταδιακή απελευθέρωση τιμολογίων λιανικής στον ηλεκτρισμό & προστασία ευάλωτων καταναλωτών... 38 4.1.7 Αποκρατικοποίηση ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ... 38 4.1.8 Επέκταση φυσικού αερίου σε ευρύτερες περιοχές της χώρας ίδρυση νέων ΕΠΑ38 4.1.9 Επιτάχυνση της υλοποίησης έργων υποδομής συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου... 38 4.2 Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας... 39 4.2.1 Διείσδυση ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα... 39 4.2.2 Μηχανισμός Στήριξης των ΑΠΕ... 39 4.2.3Τροπολογίες ΑΠΕ Εξορθολογισμός εγγυημένων τιμών Φ/Β εγκαταστάσεων... 39 4.2.4 Σύνταξη σχεδίου μεταρρύθμισης των υποστηρικτών προγραμμάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας... 39 4.2.6 Απελευθέρωση της χρήσης βιομάζας στις κεντρικές εγκαταστάσεις θέρμανσης.. 40 4.2.7 Εναρμόνιση των Οδηγιών 2009/28/ΕΚ και 2009/30/ΕΚ... 40 4.2.8 Άδειες διάθεσης και μεθοδολογία κατανομής βιοκαυσίμων... 40 4.2.9 Νέος κανονισμός αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και μέσω συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης (ΣΗΘΥΑ)... 40 4.3 Πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ- Εθνικό Ενεργειακό Πρόγραμμα εξαγωγής πράσινης ενέργειας.. 40 4.4 Εξοικονόμηση Ενέργειας... 41 4 Σ ε λ ί δ α

4.5 Ενεργειακός Σχεδιασμός - Οδικός Ενεργειακός Χάρτης Πορείας ως το 2050... 42 4.6 Αγωγοί... 42 4.6.1 Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη... 42 4.6.2 Άνοιγμα Νότιου Διαδρόμου... 42 4.6.3 South Stream... 43 4.7 Αξιοποίηση ορυκτού πλούτου... 43 4.7.1 Έρευνα και αξιοποίηση υδρογονανθράκων... 43 4.7.2 Αξιοποίηση άλλων κοιτασμάτων ορυκτού πλούτου... 44 4.7.3 Χρυσός Χαλκιδικής... 44 4.7.4 Γεωθερμία... 45 4.7.5 Λατομεία... 45 4.8 Υγρά καύσιμα... 46 4.9 Διεθνείς σχέσεις... 46 5. Κλιματική αλλαγή... 47 5.1 Ειδικές ρυθμίσεις... 47 5.2 Δημοπρασία Αδιάθετων Δικαιωμάτων Εκπομπών CO 2 για τα έτη 2011-2012... 47 5.3 Πετρελαιοκίνηση πράσινος δακτύλιος... 47 6. Χρηματοδοτικά εργαλεία... 49 6.1 Πράσινο Ταμείο... 49 6.2 ΕΠΠΕΡΑΑ... 51 6.3 Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα... 53 6.4 Ε.Π. Ψηφιακή Σύγκλιση... 53 7. Διοικητική μέριμνα... 55 7.1. Λειτουργική και οργανωτική αναδιάταξη υπηρεσιών με καταργήσεις και συγχωνεύσεις τμημάτων και αξιοποίηση ανθρώπινων πόρων... 55 7.1.1 Άμεση εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4024/2011 και πιο συγκεκριμένα:... 55 7.1.2 Άμεση αναδιοργάνωση Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών... 55 7.1 3 Νέο Οργανόγραμμα... 55 7.2 Μετεγκατάσταση υπηρεσιών από 28 κτίρια σε ένα... 55 7.3 Συγχώνευση εποπτευόμενων φορέων... 57 8. Θέματα Οικονομικής Διαχείρισης Υπουργείου... 58 5 Σ ε λ ί δ α

8.1 Τακτικός Προϋπολογισμός... 58 8.2 Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ΥΠΕΚΑ 2012... 58 8.3 Ληξιπρόθεσμες οφειλές:... 58 8.3.1 Τακτικός Προϋπολογισμός... 58 8.3.2 Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων... 59 6 Σ ε λ ί δ α

1. Εισαγωγή Mε τον Ν.1650/1986 ορίστηκε ότι περιβάλλον είναι το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων και στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι ο φορέας υλοποίησης όλων εκείνων των πολιτικών και δράσεων που εξυπηρετούν την προστασία του περιβάλλοντος όπως αυτό πιο πάνω ορίζεται. Είναι το Υπουργείο που υπηρετεί την οικολογική ισορροπία μέσα από τις δράσεις του για την προστασία της βιοποικιλότητας, για την προστασία και διαχείριση των δασών και της άγριας πανίδας, για την προστασία των επιφανειακών, παράκτιων και υπόγειων υδάτων, για την προστασία των ευαίσθητων υδατικών και θαλασσίων συστημάτων και οικοσυστημάτων, για την ορθολογική διαχείριση των φυσικών πόρων, για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είναι το Υπουργείο που υπηρετεί την ποιότητα της ζωής μέσα από τις δράσεις του για την διευκόλυνση και την προώθηση των επενδύσεων με σεβασμό στο περιβάλλον, μέσα από τις πολιτικές του για την αντιμετώπιση του θορύβου, μέσα από την προώθηση της αξιοποίησης των καθαρών μορφών ενέργειας από τον ήλιο, τον αέρα, την γεωθερμία, τα βιοκαύσιμα, την συνετή ορθολογική χρησιμοποίηση των φυσικών πόρων και την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων. Είναι το Υπουργείο που υπηρετεί την προστασία της υγείας του ανθρώπου μέσα από την χρηστή διαχείριση των αποβλήτων και την ανακύκλωση, μέσα από την λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την μείωση των επιπτώσεων της ρύπανσης στη δημόσια υγεία και τα οικοσυστήματα, για την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, για την εξοικονόμηση και αποδοτικότερη χρήση ενέργειας, για τον μετριασμό των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή. Είναι το Υπουργείο που υπηρετεί την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες μέσα από τις πολιτικές του για την οργάνωση του δομημένου περιβάλλοντος, μέσα από τις πολιτικές του για την μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των κτιρίων, μέσα από την θεσμοθέτηση μορφολογικών κανόνων για την δόμηση και την αρχιτεκτονική, μέσα από τον καθορισμό χρήσεων γης, μέσα από τον εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό. Είναι το υπουργείο που εποπτεύει την άσκηση Ενεργειακών Δραστηριοτήτων και καταστρώνει τον ενεργειακό σχεδιασμό με γνώμονα την ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, την εφαρμογή βιώσιμης πολιτικής για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την επίτευξη υγιούς ανταγωνισμού με στόχο τη μείωση του κόστους υπηρεσιών ενέργειας υψηλής ποιότητας και την καταπολέμηση της ενεργειακής πενίας, συμβάλλοντας στη βελτίωση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας και στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη. Είναι το Υπουργείο της πράσινης ανάπτυξης. 7 Σ ε λ ί δ α

2. Περιβάλλον Προτεραιότητα του Υπουργείου στον τομέα της περιβαλλοντικής πολιτικής αποτελεί η υιοθέτηση πολιτικών, μέτρων και έργων που στόχο έχουν την πρόληψη της υποβάθμισης του περιβάλλοντος ή την αποκατάσταση, διατήρηση ή βελτίωση του. Στους τομείς της περιβαλλοντικής πολιτικής συμπεριλαμβάνονται: η δημιουργία ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου με σεβασμό στο περιβάλλον η προστασία του περιβάλλοντος υπό την ευρύτερη έννοια του, της βιοποικιλότητας, των δασικών εκτάσεων και του φυσικού τοπίου η ολοκληρωμένη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με την ευρύτερη δυνατή ανάπτυξη της ανακύκλωσης και της ενεργειακής αξιοποίησης τους και η αποτελεσματική επεξεργασία, διάθεση και επαναχρησιμοποίηση των υγρών αποβλήτων η προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος και η ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων η προστασία από την ρύπανση η προστασία από τις δυσμενείς επιπτώσεις της ηχορύπανσης και των ακτινοβολιών η διαχείριση των περιβαλλοντικών κινδύνων και η παρακολούθηση της κατάστασης του περιβάλλοντος. 2.1 Περιβαλλοντική αδειοδότηση έλεγχος και ευθύνη Η περιβαλλοντική αδειοδότηση αποτελούσε το πλέον χρονοβόρο στάδιο αδειοδότησης μίας επένδυσης (πολλές φορές ξεπερνούσε και τα 3 χρόνια). Μέχρι τον Ν.4014/2011, το σύνολο των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης, ξεπερνούσε τις 21.500 φακέλους ανά έτος (ή 1.955 φάκελοι/εκ. Κατοίκων), εκ των οποίων περίπου 13.300 αξιολογούνται από τις Περιφέρειες, περίπου 7.500 από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και περίπου 650 από το ΥΠΕΚΑ. Αντίστοιχα, ο μέσος αριθμός φακέλων ΜΠΕ κατ έτος στο Ην. Βασίλειο ανέρχεται σε 334 στο Ην. Βασίλειο (5 φάκελοι/εκ. Κατοίκων) και στη Γαλλία η οποία έχει τις πιο πολλές ΜΠΕ από όλα τα άλλα Κράτη- Μέλη σε 3.867 (ή 59 φάκελοι/εκ. Κατοίκων). Η αυστηρότητα του κράτους εξαντλείτο στον ex ante έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων παραβλέποντας τον ex post έλεγχο, ο οποίος είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος ουσιαστικής προστασίας του περιβάλλοντος. Με τον Ν.4014/2011, σε συνδυασμό με την Υ.Α 1958/2012 σχετικά με την κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων στις διαφορετικές κατηγορίες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, προχωρήσαμε σε ριζική απλούστευση και εξορθολογισμό της διαδικασίας, υποδεκαπλασιάζοντας τον απαιτούμενο αριθμό μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων ετησίως, απαλλάσσοντας το 85% των έργων από την ανάγκη υποβολής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, συντομεύοντας το χρόνο αδειοδότησης στους 6-10 μήνες για τα πιο σύνθετα έργα, καταργώντας σειρά διπλών αδειοδοτήσεων και καθιερώνοντας συστηματικούς ελέγχους. Επίσης με τον Νόμο ενισχύεται ιδιαίτερα ο ρόλος και οι αρμοδιότητες των ελεγκτικών μηχανισμών της χώρας, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και επίπεδο ΟΤΑ, ενώ καθιερώθηκε και ο Προγραμματισμός, ανά πενταετία, των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων 8 Σ ε λ ί δ α

σε εθνικό επίπεδο, καθώς και η εκπόνηση ετήσιων προγραμμάτων σχεδίων περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, υπό την ευθύνη της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ. Επιπρόσθετα, θεσπίστηκαν διατάξεις με τις οποίες ενδυναμώνεται η συμμόρφωση έργων και δραστηριοτήτων στην περιβαλλοντική νομοθεσία, ενώ παράλληλα εισάγεται η υποχρεωτική υπαγωγή δραστηριοτήτων σε σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας σε ευθυγράμμιση με την οδηγία για την Περιβαλλοντική ευθύνη. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες καινοτομίες: Κατάργηση της ΜΠΕ για τα έργα κατηγορίας Β (δηλ. περίπου 13.300 φάκελοι) και μείωση των έργων και δραστηριοτήτων για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των οποίων απαιτείται υποβολή και αξιολόγηση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αντικατάστασή της Απόφασης Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) με Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) οι οποίες δίνονται αυτόματα από την υπηρεσία που δίνει την, άδεια κατασκευής, εγκατάστασης ή λειτουργίας, κατά περίπτωση. Κατάργηση αλληλοεπικαλυπτόμενων αδειοδοτήσεων (άδεια διάθεσης λυμάτων, άδειες διαχείρισης μη επικινδύνων και επικινδύνων αποβλήτων, έγκριση επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση) και ενσωμάτωσή τους στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Κατάργηση της προμελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία πλέον καθίσταται προαιρετική (περίπου 2.800 φάκελοι ετησίως). Επιμήκυνση της διάρκειας ισχύος των ΑΕΠΟ (συνήθως 5, μέχρι τώρα) σε 10 έτη ή σε 12 για έργα που διαθέτουν ISO ή σε 14 για όσα διαθέτουν EMAS και παράταση της διάρκειας ισχύος των υφιστάμενων ΑΕΠΟ μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκδοσή τους. Δημιουργία Ηλεκτρονικού περιβαλλοντικού μητρώου και Ηλεκτρονική υποβολή της ΜΠΕ και παρακολούθηση της διαδικασίας έκδοσης ΑΕΠΟ ή ΠΠΔ. Δημιουργία Περιβαλλοντικής Ταυτότητας Έργου, θέσπιση υποχρεωτικών περιοδικών τακτικών και έκτακτων ελέγχων από αρμόδιες υπηρεσίες και ιδιώτες επιθεωρητές. Για την πλήρη ενεργοποίηση του Νόμου έχει οριστικοποιηθεί ένα πρόγραμμα δράσης και έχουν ήδη δρομολογηθεί όλες οι απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίηση του προγράμματος αυτού. Από την ημερομηνία έκδοσης του νόμου έως σήμερα έχουν υλοποιηθεί: Τον Ιανουάριο 2012 εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση κατάταξης των έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες/ υποκατηγορίες ανάλογα με τις δυνητικές περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις καθώς και σε ομάδες ομοειδών έργωνδραστηριοτήτων. Τον Απρίλιο του 2012 εκδόθηκαν οι Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις για τις βιομηχανικές δραστηριότητες, ενώ ολοκληρώθηκε και το Μάιο 2012 εκδόθηκε η ΚΥΑ για τις ΠΠΔ για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν καλυφθεί με Π.Π.Δ. όλες οι δραστηριότητες. Εκδόθηκε η ΥΑ με την οποία εξειδικεύονται οι διαδικασίες για την ενσωμάτωση στις ΑΕΠΟ και στις ΠΠΔ της έγκρισης επέμβασης σε δάση-δασικές εκτάσεις, 9 Σ ε λ ί δ α

Υπογράφηκε η σύσταση του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) Είναι υπό δημιουργία ο δικτυακός τόπος ανάρτησης των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και υπογράφηκε η σχετική ΚΥΑ, Για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων σε περιοχές Natura, προετοιμάζονται και θα εκδοθούν εντός του Μαΐου, οι προδιαγραφές της ειδικής οικολογικής αξιολόγησης, που προβλέπεται από το Νόμο. Έχει εκδοθεί σειρά ερμηνευτικών εγκυκλίων για συγκεκριμένες διατάξεις του νόμου. Για τον καλύτερο προγραμματισμό και συντονισμό των ενεργειών που απαιτούνται για την έκδοση του συνόλου των κανονιστικών διατάξεων και την ωρίμανση των πράξεων προς εφαρμογή του ν. 4014/11, έχει προσληφθεί σύμβουλος τεχνικής υποστήριξης (KANTOR). Σε συνεργασία με τον σύμβουλο, το Υπουργείο έχει οριστικοποιήσει πλήρως το πρόγραμμα δράσης και έχει δρομολογήσει όλες τις ενέργειες για την πλήρη εφαρμογή του. Τέλος, για την καλύτερη εφαρμογή του νόμου και με πρωτοβουλία του Υπουργείου, υλοποιήθηκε ενημερωτική ημερίδα στην οποία συμμετείχαν στελέχη και υπάλληλοι του Υπουργείου, των αποκεντρωμένων διοικήσεων και των περιφερειών της χώρας. 2.2. Επίσπευση αδειοδότησης επενδυτικών σχεδίων Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, προσανατολισμένη στην ανάπτυξη αλλά με σεβασμό στην προστασία του περιβάλλοντος, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της επενδυτικής δραστηριότητας έχει αναλάβει σειρά νομοθετικών και άλλων πρωτοβουλιών που αφορούν στην προώθηση δημόσιων και ιδιωτικών έργων σε διάφορους τομείς (όπως ΑΠΕ, έργων υποδομής, ενέργεια, βιοαέριο, εξορυκτικές δραστηριότητες, ιχθυοκαλλιέργειες, τουριστικές δραστηριότητες). Παράλληλα, στους τελευταίους 8 μήνες ολοκληρώθηκε η περιβαλλοντική αδειοδότηση δεκάδων μικρών και μεγάλων επενδυτικών σχεδίων που αφορούν σε ευρύ φάσμα διαφορετικών ειδών έργων, όπως σειρά έργων υποδομών, αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αξιοποίησης ορυκτού πλούτου, βιομηχανικών μονάδων, τουριστικών εγκαταστάσεων κλπ. Ειδικότερα, στο διάστημα Σεπτεμβρίου 2011-Μαρτίου 2012 έχουν υπογραφεί από τον Υπουργό ΠΕΚΑ περίπου 310 αποφάσεις έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, με μέσο μηνιαίο ρυθμό 39 αποφάσεις (έναντι 19 αποφάσεων ανά μήνα στο παρελθόν) ενώ οι χρόνοι υπογραφής των αποφάσεων μειώθηκαν σημαντικά και πλέον κυμαίνονται σε 5-20 ημέρες Στόχος αυτής της προσπάθειας είναι η κινητοποίηση όλο και περισσότερων πόρων και η ανάπτυξη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. 2.3 Διαχείριση περιβαλλοντικού κινδύνου 2.3.1 Ενσωμάτωση Οδηγίας 2008/99 Ε.Κ. για την προστασία του Περιβάλλοντος μέσω του Ποινικού Δικαίου (Ν.4042/2012) Αν και πριν την ψήφιση του νόμου, στην Ελλάδα υπήρχαν διατάξεις για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου στους ν.1650/86 και 3937/2011, αυτές οργανώθηκαν και ενισχύθηκαν με την ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/99/EK στο ελληνικό δίκαιο με το N.4042/2012. Η αυστηρή ποινική διαδικασία ενισχύει και 10 Σ ε λ ί δ α

θωρακίζει την προστασία του περιβάλλοντος που στηριζόταν ως τώρα, αποκλειστικά στην, ανεπαρκή πια, αρχή «Ο ρυπαίνων πληρώνει». Με τη νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου κατοχυρώθηκε η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των άμεσων ή έμμεσων επιπτώσεων από περιβαλλοντικές παραβάσεις μεγάλης κλίμακας που συντελούνται στη χώρα μας, καθώς οι εν λόγω παραβάσεις διώκονται πλέον και ποινικά με πολύ αυστηρές ποινές και κυρώσεις, ενώ επιπρόσθετα, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος απέκτησαν και προανακριτικές αρμοδιότητες κατοχυρώνοντας τη δυνατότητα της άμεσης επ αυτοφώρω σύλληψης περιβαλλοντικών παραβατών, επικουρούμενοι από την Αστυνομία Περιβάλλοντος και τον οικείο Εισαγγελέα. Με τη νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος μέσω του ποινικού δικαίου. 2.3.2 Παρακολούθηση υλοποίησης προγραμμάτων διαχείρισης του περιβαλλοντικού κινδύνου. Προωθήθηκε η κατάρτιση και υλοποίηση Σχεδίων Δράσης για την προστασία του Πηνειού και της Λίμνης Κάρλας, της απορρύπανσης της Δυτικής Αττικής (Θριάσιο πεδίο) και άλλων οικολογικά ευαίσθητων περιοχών (Ευρώτας, Λάδωνας, Άραχθος, Εύηνος, λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, Αμβρακικός, κλπ.) Γίνεται συστηματική παρακολούθηση της προόδου υλοποίησης Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων Διαχείρισης της Περιβαλλοντικής Κρίσης στον Ασωπό, στη Μεσσαπία, στο Θριάσιο και αλλού, με έμφαση στην επιτάχυνση των ενεργειών που έχουν προγραμματισθεί για τον Ασωπό, μέσω Επιτροπής εκπροσώπων όλων των εμπλεκόμενων που συστήθηκε και συγκροτήθηκε στην Ε.Γ. Επιθεώρησης Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη Συμμόρφωση επιχειρήσεων του Δημόσιου αλλά και του ιδιωτικού τομέα στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις. 2.3.3 Προετοιμασία ΚΥΑ για την υποχρεωτική υπαγωγή δραστηριοτήτων σε σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας, για τη λήψη μέτρων πρόληψης και αποκατάστασης της περιβαλλοντικής ζημιάς. Ενδυναμώνεται η εφαρμογή της νομοθεσίας για την Περιβαλλοντική Ευθύνη, με την κατοχύρωση της υπαγωγής δραστηριοτήτων σε υποχρεωτικό σύστημα χρηματοοικονομικής ασφάλειας με την επικείμενη έκδοση και της προβλεπόμενης ΚΥΑ. Συγκροτήθηκαν οι Περιφερειακές Επιτροπές Αντιμετώπισης των Περιβαλλοντικών Ζημιών και η προβλεπόμενη Γνωμοδοτική Επιτροπή, σε εθνικό επίπεδο με σκοπό την καλύτερη παρακολούθηση περιπτώσεων που εντάσσονται σε καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης. 2.3.4 Περιβαλλοντικές Επιθεωρήσεις. Η ΕΥΕΠ διενήργησε ένα σημαντικό αριθμό περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων, με προτεραιότητα σε περιοχές όπου υπάρχει η μεγαλύτερη συγκέντρωση έργων και ειδικότερα δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν περισσότερο το περιβάλλον, όπως σε βιομηχανικές συγκεντρώσεις (άτυπες ή θεσμοθετημένες βιομηχανικές περιοχές), σε περιοχές όπου παρουσιάστηκαν κρίσιμα περιβαλλοντικά προβλήματα με σοβαρές επιπτώσεις και στη δημόσια υγεία, όπως οι περιοχές Βοιωτίας (Οινόφυτα-Σχηματάρι- Θήβα), Εύβοιας (Αυλίδα-Μεσσαπία), Δυτικής Αττικής (Θριάσιο πεδίο) κλπ, καθώς επίσης και σε ειδικές κατηγορίες δραστηριοτήτων (εποχιακές ή άλλες) και έργων υποδομής (εγκαταστάσεις βιολογικών καθαρισμών, ΧΥΤΑ, κλπ.). Δευτερευόντως, σημαντικός αριθμός επιθεωρήσεων διενεργήθηκε και σε περιοχές με έντονη οικιστική-τουριστική πίεση, όπου 11 Σ ε λ ί δ α

εντοπίστηκαν και οι περισσότερες πολεοδομικές παραβάσεις και επεμβάσεις στο φυσικό περιβάλλον. Ωστόσο βασική προτεραιότητα για τα έτη 2010-2011 αποτέλεσε αφενός η συνέχιση των ελέγχων σχετικά με το κρίσιμο ζήτημα της διακίνησης και παράνομης απόρριψης επικίνδυνων αποβλήτων και κυρίως νοσοκομειακών εντός και εκτός της χώρας, και για το λόγο αυτό η ΕΥΕΠ διενήργησε σημαντικό αριθμό ελέγχων σε νοσοκομεία και κλινικές της χώρας, αλλά και σε εγκαταστάσεις διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων, αφετέρου των παράνομων χωματερών (ΧΑΔΑ) και των ΧΥΤΑ. Μ νο στο διάστημα του 2011 η ΕΥΕΠ διενήργησε περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις σε πλέον των 100 περιπτώσεων παράνομων ΧΑΔΑ και σε ΧΥΤΑ της χώρας και συνέβαλε στην ενημέρωση της Πολιτείας σχετικά, αλλά και στη συμμόρφωση σημαντικού αριθμού περιπτώσεων. Η ΕΥΕΠ επέβαλε σχέδια συμμόρφωσης σε δύο περιπτώσεις μεγάλων επιχειρήσεων, ενώ υπέδειξε και εισηγήθηκε την υπαγωγή δραστηριοτήτων σε καθεστώς περιβαλλοντικής ευθύνης. 2.4 Διαχείριση αποβλήτων Για την υλοποίηση της πολιτικής του ΥΠΕΚΑ σε σχέση με την διαχείριση αποβλήτων και την ανακύκλωση, έχει υλοποιηθεί σειρά συμπληρωματικών δράσεων : 2.4.1 Νόμος-πλαίσιο για τη διαχείριση αποβλήτων Εκδόθηκε ο Ν.4042/2012 για τη διαχείριση των αποβλήτων, με τον οποίο ενσωματώθηκε η Οδηγία 2008/98/ΕΚ και εκσυγχρονίστηκε το θεσμικό πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων και την ποινική προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης εκδόθηκε η Κ.Υ.Α για τη διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων προς απλοποίηση των διαδικασιών και προσαρμογή στην τεχνολογική πρόοδο, ενώ έως το τέλος του 2012 θα έχει ολοκληρωθεί το σύνολο των απαραίτητων θεσμικών ρυθμίσεων για την ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού της σχετικής νομοθεσίας. Σε συνέχεια του νέου θεσμικού πλαισίου προχωρά η κατάρτιση νέων σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων (εθνικού και περιφερειακών) και προγραμμάτων πρόληψης παραγωγής αποβλήτων. Ήδη ανατέθηκε η μελέτη εκπόνησης του εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων το οποίο θα πραγματεύεται το σύνολο των αποβλήτων (επικίνδυνα και μη, αστικά και βιομηχανικά) όλης της επικράτειας. Η εκπόνηση του νέου εθνικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων, θα συνοδευθεί από επικαιροποίηση των περιφερειακών σχεδιασμών διαχείρισης αποβλήτων. Στα νέα σχέδια θα γίνουν βελτιστοποιήσεις των υφιστάμενων σχεδιασμών με μείωση των προβλεπόμενων εγκαταστάσεων, ενσωματώνοντας προβλέψεις για την εφαρμογή των νέων δεδομένων, όπως π.χ. η χωριστή διαχείριση των βιοαποβλήτων. 2.4.2 Πρόγραμμα διακοπής λειτουργίας και αποκατάστασης ΧΑΔΑ. Το Νοέμβριο 2011 είχαν καταγραφεί 90 ενεργοί και 305 ανενεργοί ΧΑΔΑ (σύνολο 395 ΧΑΔΑ) και είχε τεθεί ο στόχος της έναρξης έργων αποκατάστασης στο 1 ο εξάμηνο 2012. Σήμερα έχουν προχωρήσει οι ενέργειες για κλείσιμο και αποκατάσταση των 72 από τους 90 ενεργούς ΧΑΔΑ και οι ενέργειες για αποκατάσταση των 255 από τους 305 ανενεργούς ΧΑΔΑ. Υποβλήθηκαν στο ΕΠΠΕΡΑΑ και στα ΠΕΠ προτάσεις έργων αποκατάστασης για 327 ΧΑΔΑ, συνολικού προϋπολογισμού 137 Μ και η πρόοδος υλοποίησης των πράξεων παρακολουθείται από ομάδα κρούσης. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην ωρίμανση και 12 Σ ε λ ί δ α

υποβολή προτάσεων για έργα αποκατάστασης ΧΑΔΑ είναι σημαντική, χάρις στη λειτουργία μηχανισμών υποστήριξης, χρηματοδοτικών εργαλείων και εργαλείων σχεδιασμού καθώς και στον επίμονο έλεγχο από πλευράς Διοίκησης. 2.4.3 Υλοποίηση υποδομών διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων (έργα ΠΕΣΔΑ). Αποτελεί βασική προτεραιότητα και προϋπόθεση προκειμένου να διασφαλιστεί η παύση λειτουργίας των ΧΑΔΑ και να επισπευσθεί η υλοποίηση των απαιτούμενων υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των αναγκαίων μονάδων επεξεργασίας βιοαποικοδομήσιμων αποβλήτων, για την επίτευξη ποσοτικών στόχων που προκύπτουν από Ευρωπαϊκές Οδηγίες. Οι ενέργειες που προγραμματίσθηκαν αφορούν τη λήψη οριζόντιων/διαρθρωτικών μέτρων και την κατάρτιση και παρακολούθηση σχεδίων δράσης για κάθε επιμέρους περίπτωση. Στο πλαίσιο των επαφών για τους ΧΑΔΑ, συμφωνήθηκε όπως τα υπολειπόμενα έργα ΠΕΣΔΑ που κρίνεται από κάθε Περιφέρεια ότι απαιτούνται για την εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης και την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων, να ωριμάσουν για χρηματοδότηση κατά προτεραιότητα από τα ΠΕΠ, με αναζήτηση όπου απαιτείται και ιδιωτικών κεφαλαίων προς συμπλήρωση του ελλείμματος χρηματοδότησης στα έργα που παράγουν έσοδα.. Στο πλαίσιο αυτό, έχει δρομολογηθεί η διαδικασία ΣΔΙΤ για την υλοποίηση των εργοστασίων διαχείρισης αποβλήτων στις Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου, στις Σέρρες, την Αιτωλοακαρνανία, την Ηλεία, τη Θεσσαλονίκη, ενώ προετοιμάζονται προτάσεις για την Αχαία, την Αττική και αλλού, με γνώμονα την επίτευξη του βέλτιστου περιβαλλοντικού αποτελέσματος με το μικρότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες. 2.4.4 Ανακύκλωση Προωθείται η τροποποίηση των όρων λειτουργίας των εγκεκριμένων συστημάτων ανακύκλωσης με στόχο τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των αγορών (με έμφαση όπου υπάρχουν άνω του ενός εγκεκριμένα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης, όπως στην περίπτωση των συσκευασιών) και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους. Για το σκοπό αυτό έχουν υποβληθεί τροποποιημένα επιχειρησιακά σχέδια των συλλογικών ΣΕΔΑ συσκευασιών και ολοκληρώθηκε ο οικονομικός και διαχειριστικός τους έλεγχος, πριν από την έγκριση των νέων επιχειρησιακών σχεδίων. Δρομολογήθηκαν διαχειριστικοί και οικονομικοί έλεγχοι σε όλα τα συστήματα. Ξεκίνησε δημόσιος διάλογος του ΥΠΕΚΑ με τα συστήματα και την αγορά για την ανάπτυξη της προκειμένου να βρεθούν τρόποι ισόρροπης ανάπτυξης της αγοράς ανακύκλωσης, Εγκρίθηκε νέο σύστημα για τους ηλεκτρικούς συσσωρευτές. Σε συνέχεια της ΚΥΑ για την εναλλακτική διαχείριση των μπάζων και την λειτουργία συστημάτων ανακύκλωσης αποβλήτων υλικών κατεδαφίσεων και κατασκευών (ΑΕΚΚ), εγκρίθηκαν τα πρώτα 3 συστήματα ανακύκλωσης αποβλήτων υλικών κατεδαφίσεων και κατασκευών (ΑΕΚΚ). Παράλληλα προχωρά σε συνεργασία με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση ο εντοπισμός λατομείων για την εναπόθεση των υπολειμμάτων επεξεργασίας των μπάζων, με σκοπό την αποκατάστασή τους. Έχει ξεκινήσει η στελέχωση του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του Β τριμήνου του 2012. Εξετάζεται, σε συνεργασία με τη βιομηχανία αλλά και τους φορείς ανακύκλωσης, η δυνατότητα επέκτασης των συστημάτων ανακύκλωσης και υλοποίησης πιλοτικού 13 Σ ε λ ί δ α

προγράμματος ίδρυσης πράσινων σημείων ανακύκλωσης καλωδίων και άλλων μεταλλικών αντικειμένων, με σκοπό τον περιορισμό της επικίνδυνης καύσης καλωδίων. 2.4.5 Διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων Έχει συνταχθεί σχέδιο συμμόρφωσης προκειμένου να αντιμετωπισθεί η καταδικαστική απόφαση του ΔΕΚ. Απαιτείται η κατασκευή τουλάχιστον 2 ΧΥΤΕΑ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Αποβλήτων), ενός στη Βόρεια Ελλάδα και ενός στη Νότια Ελλάδα. Ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη κριτηρίων αποκλεισμού ακατάλληλων περιοχών και επιλογής ευρύτερων χώρων για την αξιολόγηση της καταλληλότητας των περιοχών για τη δημιουργία των εγκαταστάσεων επεξεργασίας και διάθεσης. Απευθύνθηκε πρόσκληση προς τους επενδυτές που είχαν υποβάλει τον Ιούλιο 2010 προτάσεις για την κατασκευή μονάδων διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων, να προχωρήσουν στην εκπόνηση των απαραίτητων Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Η υλοποίηση του στόχου δημιουργίας επαρκών χώρων υγειονομικής ταφής επικινδύνων αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ), αποτελεί πλέον μνημονιακή υποχρέωση με πρόβλεψη αδειοδότησης τουλάχιστον 2 χώρων εντός του 2012. Η δημιουργία των υποδομών διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων βαρύνει τους παραγωγούς ή κατόχους τους, κατ εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». 2.4.6 Ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων. Η ενεργειακή αξιοποίηση αποτελεί προτεραιότητα αφού συμβάλλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων για τα απόβλητα που τίθενται από τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες, στη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα, στη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και στη διασφάλιση επενδύσεων που προετοιμάζονται αυτήν την περίοδο στο χώρο της διαχείρισης απορριμμάτων. Οι δράσεις που αναλάβαμε ήταν : Προωθήσαμε τη δυνατότητα ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων είτε ως εναλλακτικό καύσιμο είτε με τη μορφή μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων μέσω θερμικής ή βιολογικής επεξεργασίας Εγκαταστήσαμε ανοικτό διάλογο με τη βιομηχανία και την αγορά, ώστε να διαμορφώσουμε προϋποθέσεις και στρατηγικές συμμαχίες που θα διασφαλίσουν την δυνατότητα ουσιαστικής εφαρμογής όλων ανεξαιρέτως των τεχνολογιών επεξεργασίας αποβλήτων. Υπογράψαμε εθελοντική συμφωνία με την τσιμεντοβιομηχανία, ώστε να διασφαλισθεί περαιτέρω η χρήση των απορριμμάτων ως καυσίμων. 2.5 Αντιμετώπιση θορύβου Για πρώτη φορά, καθορίστηκαν με ΚΥΑ αυστηρά όρια για το συγκοινωνιακό θόρυβο και ειδικά υιοθέτηση νυχτερινού ορίου θορύβου και καθορίστηκαν τεχνικές προδιαγραφές ειδικών μελετών για ηχοπετάσματα και συστημάτων παρακολούθησης θορύβου. Με την κανονιστική αυτή διάταξη επιτυγχάνεται εκσυγχρονισμός και αναβάθμιση κριτηρίων συγκοινωνιακού θορύβου -που ισχύουν σχεδόν εδώ και 20 χρόνια- (καθιέρωση νέων ορίων κοινοτικά εκσυγχρονισμένων δεικτών αξιολόγησης για οδικό, σιδηροδρομικό και αεροπορικό θόρυβο) και υιοθέτηση για πρώτη φορά αυστηρότερων ορίων συγκοινωνιακού θορύβου για τη νυκτερινή περίοδο. 14 Σ ε λ ί δ α

Σε υλοποίηση υποχρέωσης που απορρέει από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2002/49/Ε.Κ για την αξιολόγηση και την διαχείριση περιβαλλοντικού θορύβου, ολοκληρώθηκαν οι διαγωνισμοί και άρχισε η διαδικασία ανάθεσης/εκπόνησης στρατηγικών χαρτών περιβαλλοντικού θορύβου από τους οποίους θα προκύψουν τα αντίστοιχα σχέδια δράσης αντιμετώπισης θορύβου. Οι εφαρμογές αυτές που έπρεπε να είχαν ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνιααφορούν πολλές πόλεις της χώρας και συγκεκριμένα: Πάτρα, Ηράκλειο, Χανιά, Λάρισα, Βόλο, Ιωάννινα, Καβάλα, Κέρκυρα και Αγρίνιο σε πρώτη φάση και ευρύτερες περιοχές Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης. Βάσει των αποτελεσμάτων των Στρατηγικών Χαρτών Περιβαλλοντικού Θορύβου θα επακολουθήσει για πρώτη φορά και για όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας εφαρμογή Σχεδίων Δράσεων Αντιμετώπισης Θορύβου δημιουργώντας νέα δεδομένα στην πολιτική ελέγχου και αντιμετώπισης του περιβαλλοντικού θορύβου σε τοπικό επίπεδο. 2.6 Βιοποικιλότητα και φυσικό τοπίο 2.6.1 Nόμος 3937/2011 και Εθνική Στρατηγική για την προστασία της βιοποικιλότητας. Για πρώτη φορά με το νόμο αυτό αναγνωρίζεται η βιοποικιλότητα ως πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο και ως απαραίτητη έννοια σε όλες τις κυβερνητικές πολιτικές. Εκσυγχρονίζεται το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των ειδών και των οικοσυστημάτων, ενώ τίθεται για πρώτη φορά η προστασία του φυσικού χώρου και αντιμετωπίζονται νέες απειλές για τη βιοποικιλότητα, όπως τα εισβάλλοντα ξενικά είδη. Ο νόμος ψηφίστηκε το Μάρτιο του 2011 αλλά η εφαρμογή του ξεκίνησε αργότερα, με τη νέα διαδικασία χαρακτηρισμού προστατευόμενων περιοχών, την προστασία των μικρών υγροτόπων, τις νέες αρμοδιότητες της Επιτροπής Φύση, τη διαδικασία της Στρατηγικής για τη βιοποικιλότητα και τη γενικότερη προστασία των οικότοπων και των ειδών. Ολοκληρώθηκε η Εθνική Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και το πρώτο 5ετές Σχέδιο Δράσης, και αναμένεται ο προσδιορισμός του κόστους υλοποίησης και η εξεύρεση τρόπου χρηματοδότησης του, προκειμένου να θεσμοθετηθεί με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου. 2.6.2 Προεδρικά διατάγματα προστασίας και ανάδειξης της βιοποικιλότητας και του φυσικού τοπίου περιοχών Για την ορθή ενσωμάτωση της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ, θεσμοθετήθηκαν οριζόντια μέτρα προστασίας της ορνιθοπανίδας στις Ζώνες Ειδικής Προστασίας για τα πουλιά (ΚΥΑ 8353/276/Ε103, ΦΕΚ Β 415/2012) Προωθήθηκε η χρηματοδότηση από το ΕΠΠΕΡΑΑ της διαμόρφωσης του Πλαισίου Δράσεων Προτεραιότητας στις περιοχές Natura 2000 για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 Προκηρύχθηκε και είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για το οριζόντιο έργο εποπτείας της κατάστασης διατήρησης τύπων οικότοπων και ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος, υποχρέωση που απορρέει από την ευρωπαϊκή οδηγία 92/43. Προωθήθηκε η κατάρτιση και υλοποίηση Σχεδίων Δράσης για την προστασία του Πηνειού και της Λίμνης Κάρλας, της απορρύπανσης του Δυτικής Αττικής (Θριάσιο Πεδίο) και άλλων οικολογικά ευαίσθητων περιοχών (Ευρώτας, Λάδωνας, Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, Αμβρακικός, Άραχθος, Εύηνος). Προωθείται άμεσα η έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών. Συγκεκριμένα: 15 Σ ε λ ί δ α

Το εγκεκριμένο από το ΣτΕ ΠΔ Καστοριάς βρίσκεται προς υπογραφή στους συναρμόδιους υπουργούς πριν την αποστολή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το Π.Δ. για την προστασία 380 μικρών νησιωτικών υγροτόπων έχει συζητηθεί στο ΣτΕ και εκκρεμεί το Πρακτικό Το σχέδιο ΠΔ της Λίμνης Κερκίνης βρίσκεται προς υπογραφή στους συναρμόδιους υπουργούς για την προώθηση στο ΣτΕ Τήλος, Όλυμπος, Παμβώτιδα: Έχει ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση, έχουν ενσωματωθεί τα σχόλια και πρέπει να προωθηθεί για υπογραφή στον Υπουργό. Παρνασσός και Ψιλή Άμμος Σάμου: τα σχέδια ΠΔ βρίσκονται σε δημόσια διαβούλευση. Κορώνεια: Το σχέδιο ΚΥΑ έγκρισης του διαχειριστικού σχεδίου εκκρεμεί για επεξεργασία στην Υπηρεσία. Λίμνη Κάρλα: Έχει συνταχθεί το σχέδιο ΠΔ από την Υπηρεσία, αλλά πρέπει να ληφθεί τελική απόφαση για τις αρμοδιότητες του φορέα, προκειμένου να αποσταλεί προς δημόσια διαβούλευση Μαίναλο: το σχέδιο ΠΔ είναι έτοιμο για αποστολή σε δημόσια διαβούλευση. Κάρπαθος, Κίμωλος: εκκρεμούν στην Υπηρεσία 2.6.3 Διασφάλιση της λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών Για την διασφάλιση της λειτουργίας των -28- Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, εγκρίθηκαν προγράμματα χρηματοδότησης από το ΕΠΠΕΡΑΑ και τα ΠΕΠ συνολικού προϋπολογισμού 102 εκ. ευρώ και παράλληλα δημιουργήθηκε 4ετές πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου ετήσιου προϋπολογισμού 1 εκ. ευρώ για την κάλυψη αναγκών που δεν μπορούν να καλύψουν τα προγράμματα του ΕΠΠΕΡΑΑ. Σε συνεργασία με την «Επιτροπή Φύση 2000», ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση της λειτουργίας και διαμόρφωση κριτηρίων για την αναδιοργάνωση των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. Προωθήθηκε η διαμόρφωση νέου θεσμικού πλαισίου για τη βιώσιμη λειτουργία των υφιστάμενων και νέων σχημάτων διαχείρισης. Μετά την ολοκλήρωσή της επεξεργασίας, το νέο πλαίσιο θα τεθεί σε διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς. 2.7 Προστασία δασικών εκτάσεων και διαχείριση δασικού πλούτου Τις τελευταίες δεκαετίες διεθνώς αλλά και στη Χώρα μας, έχει γίνει πλέον συνείδηση, όχι μόνο στους Ειδικούς αλλά και στην Παγκόσμια κοινή γνώμη, ο πολυδιάστατος και πολυλειτουργικός ρόλος των δασών. Τα δάση στη Χώρα μας σύμφωνα με την εθνική απογραφή του 1999 καλύπτουν το 25% της συνολικής επιφάνειας της και οι δασικές εκτάσεις το 24% και η διατήρηση και διασφάλιση της βιωσιμότητας τους αποτελεί καθήκον μας. Προσανατολισμένο σε αυτή την προσπάθεια το ΥΠΕΚΑ δια της αρμόδιας Ειδικής Γραμματείας Δασών, έχει προχωρήσει σε συνολικό σχεδιασμό και σταδιακή ανάληψη των απαραίτητων πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην επίλυση χρονιζόντων προβλημάτων. Ειδικότερα : 16 Σ ε λ ί δ α

2.7.1 Παροχή αξιόπιστων στοιχείων για την εκτίμηση των εκπομπών και απορροφήσεων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αεριών από ή σε δάση και δασικές εκτάσεις Από πλήθος νομοθετικών και άλλων ρυθμίσεων σε Ευρωπαϊκό και Εθνικό επίπεδο προκύπτει η ανάγκη παροχής αξιόπιστων στοιχείων για την εκτίμηση των εκπομπών και απορροφήσεων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αεριών από δάση και δασικές εκτάσεις. Η ύπαρξη στοιχείων αυτών βοηθά στον ορθότερο σχεδιασμό, υλοποίηση και παρακολούθηση της δασικής πολιτικής, στη διαφάνεια, τη λογοδοσία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας με γνώμονα την αειφορία. Η απόκτηση των στοιχείων αυτών με δεδομένες τις ραγδαίες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη Μεσόγειο, θα συνεισφέρει τα μέγιστα στο σχεδιασμό πολιτικών για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή όχι μόνο των δασών αλλά του συνόλου της ελληνικής επικράτειας στο βαθμό που οι κοινωφελείς και προστατευτικές επιδράσεις του δάσους αποτελούν τον πλέον προσιτό τρόπο θωράκισης απέναντι στους ευρύτερους κινδύνους (διάβρωση, πλημμύρες, πυρκαγιές, ποιότητα αέρα) το οποίο επιδρά θετικά στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας Για τους παραπάνω λόγους σχεδιάστηκε από τη ειδική Γραμματεία Δασών ένα έργο με τίτλο «Σύστημα απογραφής και παρακολούθησης στα δάση και στις δασικές εκτάσεις της χώρας για την κάλυψη υποχρεώσεων της χώρας, την προσαρμογή των δασών και δασικών εκτάσεων στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό αυτής», προϋπολογισμού 6.800.000, και έχει ήδη κατατεθεί τεχνικό δελτίο για την χρηματοδότησή του από το ΕΠΠΕΡΑΑ 2.7.2 Κατάρτιση, ανάρτηση και κύρωση των δασικών χαρτών Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας μας, εντός του 2011 αναρτήθηκαν και κυρώθηκαν δασικοί χάρτες, στους Δήμους Πεντέλης, τη Νέας Πεντέλης, Μαραθώνα και Φυλής του Νομού Αττικής και σε περιοχές των Νομών Έβρου, Καβάλας, Δράμας, Ηλείας και Μεσσηνίας. Στις 10 Μαΐου 2012 θα αναρτηθούν δασικοί χάρτες για 10 ΟΤΑ του Νομού Θεσσαλονίκης με προοπτική οι αναρτήσεις στον Νομό να φθάσουν τις 30 έως το τέλος του έτους. Επίσης εντός του Ιουνίου 2012 θα αναρτηθούν δασικοί χάρτες για άλλους 10 δήμους στην Αττική, ενώ η ανάρτηση στις υπόλοιπες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις υλοποιείται από τις δασικές υπηρεσίες, οι οποίες ενισχύθηκαν οικονομικά για το σκοπό αυτό από το ΥΠΕΚΑ και αναμένεται να εξελιχθεί με ταχύ ρυθμό. Παράλληλα το ΥΠΕΚΑ μέσω της Κτηματολόγιο ΑΕ προκήρυξε την κατάρτιση δασικών χαρτών σε άλλους 22 νομούς της χώρας. Το έργο της κατάρτισης των δασικών χαρτών έχει προγραμματιστεί και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2016 για το σύνολο της χώρας. Με την ανάρτηση των Δασικών Χαρτών ξεκίνησε η διαδικασία κατοχύρωσης και διασφάλισης του δάσους, αλλά και της ιδιωτικής περιουσίας ταυτόχρονα. 2.7.3 Εκσυγχρονισμός και κωδικοποίηση δασικής νομοθεσίας Ένα από τα σημαντικότερα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστεί είναι η επικαιροποίηση και κωδικοποίηση της δασικής νομοθεσίας, και η εναρμόνιση της με τις σύγχρονες αντιλήψεις περί προστασίας του περιβάλλοντος που οφείλουν να είναι σύμφωνες με το κοινοτικό δίκαιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας μας. Για το σκοπό αυτό έγιναν αρχικά ομάδες εργασίας από εξειδικευμένο κατά αντικείμενο προσωπικό, και ήδη το αποτέλεσμα της εργασίας τους βρίσκεται υπό επεξεργασία από 17 Σ ε λ ί δ α

ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή που ολοκληρώνει εντός του Απριλίου το έργο της για να ακολουθήσει στην συνέχεια η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία του ΥΠΕΚΑ. Παράλληλα εξασφαλίστηκαν Ευρωπαϊκοί πόροι, με την ένταξη της κωδικοποίησης του συνόλου της δασικής νομοθεσίας στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης με προϋπολογισμό 1,5 εκ., για την προετοιμασία ενός ενιαίου κώδικα της δασικής νομοθεσίας, που θα περιλαμβάνει: Συγκέντρωση και κατηγοριοποίηση της νομοθετικής, κανονιστικής και λοιπής ύλης σχετικής με τη δασική πολιτική και δημιουργία κατάλληλης πληροφοριακής υποδομής, η οποία θα παρέχει στους χρήστες τη δυνατότητα να αναζητούν οποιαδήποτε νομική πληροφορία που αφορά στα δάση, έργο με ανυπολόγιστη αξία για την εξυπηρέτηση πολιτών, των επιχειρήσεων αλλά και της Δημόσιας Διοίκησης στο σύνολό της. Εντός του 2011 επιχειρήθηκε η επίλυση επιμέρους ζητημάτων, τα οποία συχνά αντιμετώπιζε η Διοίκηση χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο. 1. Τροποποίηση της νομοθετικής διάταξης σχετικά με το τεκμήριο του δημοσίου στις βραχώδεις εκτάσεις που έχουν αναγνωριστεί ως ιδιωτικές με διατάξεις νόμων ή δικαστικές αποφάσεις, ή παραχωρήθηκαν κατά κυριότητα με αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων ή περιήλθαν με νόμιμη διαδικασία σε τρίτους, προκειμένου να θεραπευτεί το κενό που υπήρχε σχετικά με το εάν σε αυτές περιλαμβάνονται και οι χορτολιβαδικές ή βραχώδεις εκτάσεις 2. Τροποποίηση της νομοθετικής διάταξης, σχετικά με την δυνατότητα παραχώρησης δασών και δασικών εκτάσεων για την μετεγκατάσταση των ελαιοτριβείων, λόγω ένταξης των περιοχών λειτουργίας τους σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου. Παράλληλα εντατικοποιήθηκαν οι περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις για τον περιορισμό της ρύπανσης από αυτές τις εποχιακές δραστηριότητες. 3. Επαναφορά της δυνατότητας συνολικής επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση σε ποσοστό 20% της συνολικής έκτασης με σκοπό την κατασκευή συνοδών έργων αθλητικών υποδομών και εγκαταστάσεων (π.χ. γήπεδα διαφόρων αθλημάτων, ιππασία κλπ) με ταυτόχρονη εισαγωγή δύο προϋποθέσεων προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι δεν θα γίνεται κατάχρηση του σχετικού δικαιώματος. Συγκεκριμένα τίθεται ως προϋπόθεση ότι τα ανωτέρω δάση και δασικές εκτάσεις καλύπτονται από βλάστηση αειφύλλων πλατυφύλλων, σε ποσοστό τουλάχιστον 80%, προκειμένου η πρόσθετη επέμβαση να περιορίζεται σε θαμνώδεις εκτάσεις και ότι η συνολική προς αξιοποίηση έκταση είναι μεγαλύτερη των 3.000 στρεμμάτων προκειμένου η δυνατότητα αυτή να αφορά μόνο πολύ μεγάλες εκτάσεις και επομένως μεγάλα επενδυτικά σχέδια με σημαντική προστιθέμενη αξία για την εθνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες. 4. Νομοθετικές ρυθμίσεις με τους νόμους 3818/2010, 3889/2011 και 3040/2011, για την επιτάχυνση της διαδικασίας κατάρτισης των δασικών χαρτών και την αντιμετώπιση προβλημάτων που προέκυψαν κατά την εκτέλεση των έργων. 5. Νομοθετική ρύθμιση με τον νόμο 4067/2012 που αφορά επικαιροποίηση των σχετικών διατάξεων της δασικής νομοθεσίας για τα πάρκα και άλση εντός οικιστικών περιοχών, με σκοπό να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη των απαραίτητων έργων και υποδομών στους χώρους αυτούς που θα υποστηρίζουν τις αναψυχικές δραστηριότητες των κατοίκων και θα ανταποκρίνεται στον κοινωνικοοικονομικό χαρακτήρα της σύγχρονης πόλης. 18 Σ ε λ ί δ α

2.7.4 Αλλαγή πλαισίου διαχείρισης των δασών Το δάσος αποτελεί φυσικό αλλά και οικονομικό πόρο. Για την καλύτερη διαχείριση και αξιοποίηση των δασών η ΕΓΔ κατάρτισε και έθεσε σε διαβούλευση σχέδιο νόμου για την σύσταση και λειτουργία των δασικών συνεταιρισμών, οι οποίοι αποτελούν σημαντικό παράγοντα στην διαδικασία εκμετάλλευσης των δασών. Η διαβούλευση ολοκληρώθηκε και το νομοσχέδιο είναι προς επεξεργασία για κατάθεση στη Βουλή. 2.7.5 Δασοπροστασία πρόληψη δασικών πυρκαγιών Για την δασοπροστασία, που αποτελεί βασική αρμοδιότητα των αποκεντρωμένων δασικών υπηρεσιών, αντλούνται σημαντικά κεφάλαια μέσω της Ειδικής Γραμματείας Δασών τόσο από το Π.Δ.Ε, όσο και από το Πράσινο Ταμείο που κατευθύνονται στον αντιπυρικό αγώνα και στην επιτήρηση των δασικών οικοσυστημάτων από παράνομες δραστηριότητες όπως λαθροϋλοτομίες, λαθροθηρία και καταπατήσεις της δημόσιων δασών και δασικών εκτάσεων. Παρά την δυσμενή οικονομική συγκυρία οι πιστώσεις που χορηγήθηκαν για τους παραπάνω σκοπούς το 2011 ήταν αυξημένες κατά 60% σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Με νομοθετικές ρυθμίσεις απλοποιήθηκε η διαδικασία και αποκεντρώθηκε η αρμοδιότητα για την σύναψη προγραμματικών συμβάσεων μεταξύ των ΟΤΑ και των φορέων τους για την εκτέλεση έργων αντιπυρικής προστασίας. Επίσης έχει τεθεί στην διάθεση των αποκεντρωμένων υπηρεσιών το προσωπικό της καταργημένης αγροφυλακής προκειμένου να ενισχυθεί το προσωπικό φύλαξης των περιφερειακών δασικών υπηρεσιών. 2.7.6 Χρηματοδοτικά εργαλεία υλοποίησης της πολιτικής προστασίας και διαχείρισης των δασών. Βασικό εργαλείο αποτελεί το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Α. ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ» που διαχειρίζεται το ΥΠΑΑΤ, προϋπολογισμού 171,6 εκ ευρώ. Το πρόγραμμα αναπτύσσεται σε δύο συμπληρωματικούς άξονες, αφενός της βελτίωσης και ανάπτυξης της υποδομής που σχετίζεται με την ανάπτυξη της δασοκομίας και αφετέρου της αποκατάστασης του δασοκομικού δυναμικού και της εισαγωγής δράσεων πρόληψης. Το πρόγραμμα δεν είχε ενεργοποιηθεί μέχρι πρόσφατα, εξαιτίας δομικών προβλημάτων του, τα οποία επιλύθηκαν. Έχουν προκηρυχθεί όλα τα έργα, με τελικούς δικαιούχους τις Δασικές Υπηρεσίες και τους ΟΤΑ κατά περίπτωση. Βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία αξιολόγησης των προτάσεων και ήδη εντός του Μαρτίου 2012 υπογράφηκαν 69 αποφάσεις ένταξης αντίστοιχων έργων συνολικού προϋπολογισμού 57 εκ. ευρώ. Εντός του Μαΐου υπογράφηκαν άλλες 46 αποφάσεις ένταξης αντίστοιχων έργων συνολικού προϋπολογισμού 36 εκ ευρώ. Από αυτά, τα 12 έργα συνολικού προϋπολογισμού 7,5 εκ. αφορούν σε ορεινά αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα για την αποφυγή επιπτώσεων πλημμυρών, ενώ τα υπόλοιπα 34 έργα συνολικού προϋπολογισμού 28.256.493 αφορούν τη βελτίωση των συνθηκών πρόληψης για την αντιπυρική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων και αποκατάσταση δασών και δασικών εκτάσεων που έχουν υποστεί καταστροφές κυρίως από τις πυρκαγιές. Οι συνολικές εντάξεις των δασικών μέτρων καλύπτουν ήδη ποσοστό περίπου 93% και εντός των επόμενων ημερών θα ενταχθούν και άλλα έργα ώστε να καλυφθεί το 100% των δασικών μέτρων του Προγράμματος «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» Τα έργα που εντάσσονται αφορούν μέτρα και δράσεις που θα συμβάλλουν στην αποκατάσταση του δασοκομικού δυναμικού με την αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση των δασών και δασικών εκτάσεων της χώρας, στην προστασία της βιοποικιλότητας, στην 19 Σ ε λ ί δ α

αποκατάσταση των καμένων δασικών εκτάσεων, στην βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του ορεινού πληθυσμού, στην ανάπτυξη του οικοτουρισμού, στον περιορισμό της διάβρωσης και τη συγκράτηση του απορρέοντος νερού και γενικότερα στην προστασία και ανάδειξη του φυσικού πλούτου της χώρας μας. Συμπληρωματικό πρόγραμμα χρηματοδότησης αποτελεί και το πρόγραμμα «Προστασίας και αναβάθμισης δασών» του Πράσινου Ταμείου με προϋπολογισμό για το 2012 ύψους 10 εκ. ευρώ. Το πρόγραμμα που αποτελεί συνέχεια του προγράμματος 2011, αποσκοπεί κατ αρχήν στην ανασύσταση του δασοκομικού παραγωγικού δυναμικού που έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές. Με το πρόγραμμα του 2012 επιχειρείται η διεύρυνση του αντικειμένου του συγκεκριμένου προγράμματος και σε θέματα προστασίας της άγριας πανίδας, εποπτείας της τήρησης των περί θήρας κανόνων και βελτίωσης της οικολογικής και οικονομικής αξίας των δασών. 2.8 Διαχείριση υδατικών πόρων και προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος Οι δράσεις που αναλαμβάνονται στον τομέα της διαχείρισης των υδατικών πόρων και της προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος, εντάσσονται στο ευρύτερο πρόγραμμα των αναπτυξιακών παρεμβάσεων του Υπουργείου. Αποτελούν τον κορμό του πυλώνα που σχετίζεται με την αειφόρο διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων, ενώ διαχέονται και σε άλλους πυλώνες όπως αυτόν της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής (με τα υδροηλεκτρικά έργα και την αντιμετώπιση της ξηρασίας), της αναβάθμισης της ποιότητας ζωής (με τα έργα διαχείρισης λυμάτων) και της ενίσχυσης των μηχανισμών και θεσμών περιβαλλοντικής διακυβέρνησης (με την καταγραφή και δημοσιοποίηση της περιβαλλοντικής πληροφορίας). Τα σημαντικά περιθώρια για περαιτέρω ανάπτυξη και αξιοποίηση των υδατικών πόρων θα πρέπει να συνοδεύονται από παράλληλα μέτρα και έργα που θα εξασφαλίζουν την επίτευξη ή διατήρηση της καλής χημικής και οικολογικής κατάστασης, δηλαδή της βιοποικιλότητας, του υδάτινου περιβάλλοντος και ειδικότερα των επιφανειακών, υπόγειων, και παράκτιων υδάτων καθώς και του ευρύτερου θαλάσσιου περιβάλλοντος. Οι ομάδες δράσεων στον τομέα των νερών περιλαμβάνουν: 2.8.1 Άμεση ένταξη έργων στο ΕΠΠΕΡΑΑ δικτύων αποχέτευσης, βιολογικών καθαρισμών, εξοικονόμησης νερού, ύδρευση και επαναχρησιμοποίηση λυμάτων, συνολικού προϋπολογισμού άνω του 1,7 δις ευρώ. Στο πλαίσιο των απαιτήσεων της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ περί αστικών λυμάτων και για την άμεση παρακολούθηση της πορείας εφαρμογής της στην Ελλάδα, ολοκληρώθηκε και λειτουργεί η Εθνική Βάση Δεδομένων των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων. Η καταχώρηση όλων των στοιχείων και λειτουργικών δεδομένων των Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων πραγματοποιείται μέσω διαδικτύου απευθείας από τους αρμόδιους φορείς λειτουργίας τους. Η καταχώρηση των δεδομένων έχει ήδη ξεκινήσει και τα στοιχεία είναι διαθέσιμα για την άμεση πληροφόρηση φορέων και πολιτών (http://ypeka.plexscape.com/).ολοκληρώνεται εντός του Μαίου 2012 η ένταξη στο ΕΠΠΕΡΑΑ έργων ελέγχου διαρροών σε δίκτυα ύδρευσης δήμων, προϋπολογισμού 75 εκατ. Ευρώ. Επιπρόσθετα έχει ολοκληρωθεί η ένταξη έργων επεξεργασίας και διανομής πόσιμου νερού, προϋπολογισμού 60 εκ. ευρώ, μεταξύ των οποίων η επέκταση των διυλιστηρίων Θεσσαλονίκης και Αμαλιάδος, η υδροδότηση των οικισμών του ανατολικού τμήματος του νομού Καρδίτσας από το φράγμα Σμοκόβου και η υδροδότηση με ασφαλές νερό των κοινοτήτων στην περιοχή του Ασωπού και της Μεσσαπίας. 20 Σ ε λ ί δ α

Με πόρους του ΕΠΠΕΡΑΑ, προγραμματίζεται μέχρι το 2015 η ολοκλήρωση έργων αποχέτευσης και εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων με ισοδύναμο πληθυσμό μεταξύ 2.000-15.000 κατοίκων. Έχει ολοκληρωθεί η ένταξη βιολογικών καθαρισμών και δικτύων αποχέτευσης προϋπολογισμού άνω των 1.5 δις Ευρώ που αντιστοιχούν σε περίπου 250 οικισμούς με συνολικό πληθυσμό της τάξεως του 1 εκατομμυρίου. Εκδόθηκε η ΚΥΑ με την οποία προωθείται η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων όχι μόνο για αρδευτικούς σκοπούς αλλά και για αστική -πλην πόσης- χρήση, για αναπλάσεις, δημιουργία χώρων αναψυχής, βιομηχανική χρήση και εμπλουτισμό υπόγειων υδροφορέων, αξιολογούνται για ένταξη στο ΕΠΠΕΡΑΑ προτάσεις χρηματοδότησης δήμων και άλλων φορέων ύψους 65 εκατ. Ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του έργου επαναχρησιμοποίησης μέρους των λυμάτων της Ψυττάλειας. Έχει καταστρωθεί ένα Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης της ιλύος, με στόχο την αξιοποίηση της παραγόμενης από τους βιολογικούς καθαρισμούς λυματολάσπης με την μορφή καυσίμου αλλά και στη γεωργία ώστε να ελαχιστοποιηθεί η ποσότητα που καταλήγει στους ΧΥΤΑ. Με την ΚΥΑ που θα εκδοθεί εντός του Μαΐου εκσυγχρονίζεται και επεκτείνεται το υφιστάμενο από το 1991 θεσμικό πλαίσιο. Παράλληλα, έχει δημοσιοποιηθεί πρόσκληση του ΕΠΠΕΡΑΑ προϋπολογισμού 30 εκατ. Ευρώ προς Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης καθώς και άλλους φορείς που έχουν την ευθύνη λειτουργίας εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων να υποβάλουν προτάσεις για χρηματοδότηση έργων αναβάθμισης και επέκτασης των υφιστάμενων υποδομών επεξεργασίας ιλύος. Το ΥΠΕΚΑ μέσω της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων ξεκίνησε το 2011 να εξετάζει την κατάρτιση Θεσμικού Πλαισίου και Προγράμματος Μέτρων για την κατ οίκον Εξοικονόμηση Νερού. Η σχετική μελέτη, που ολοκληρώθηκε, έδειξε ότι απλές παρεμβάσεις στον εξοπλισμό ενός νοικοκυριού μπορούν να επιτύχουν σημαντική εξοικονόμηση νερού, κατά τουλάχιστον 30% σε μεμονωμένα νοικοκυριά και συνολικά κατά περίπου 10%. Τα μέτρα που προωθούνται έχουν θεσμικό, κανονιστικό, οικονομικό και επιδεικτικό χαρακτήρα. Διερευνώνται περαιτέρω πρόσθετα μέτρα που υποδεικνύονται από τη μελέτη, όπως η θεσμοθέτηση ενός Εθνικού Σήματος Εξοικονόμησης Νερού, η χρήση των ομβρίων υδάτων για πότισμα ή άλλες δευτερεύουσες χρήσεις, η παροχή οικονομικών κινήτρων για την εγκατάσταση του εξοπλισμού σε παλιές κατοικίες, σε περιοχές προτεραιότητας και η προαγωγή και ενίσχυση Πιλοτικών Έργων και σχετικές τοπικές δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης. 2.8.2 Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής - Εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά, 2000/60/ΕΚ. Η εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά προϋποθέτει την κατάστρωση και εφαρμογή διαχειριστικών σχεδίων. Η χώρα μας όφειλε τον Δεκέμβριο 2009 να έχει ολοκληρώσει τα διαχειριστικά σχέδια που απαιτούνται. Αντ αυτού στην καταληκτική ημερομηνία για την εφαρμογή της Οδηγίας-Πλαίσιο, η χώρα μας όχι μόνον δεν είχε ολοκληρώσει τα σχέδια, ως όφειλε, αλλά ούτε καν τα είχε αρχίσει. Σήμερα, έχουμε καταφέρει να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος, και να είμαστε το στάδια της διαβούλευσης των διαχειριστικών σχεδίων για δέκα Υδατικά Διαμερίσματα (από τα συνολικά 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας). Η οριστικοποίηση και έγκριση των διαχειριστικών σχεδίων προϋποθέτουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαβούλευσης, που αναμένεται να γίνει το καλοκαίρι του 2012. Η διαβούλευση γίνεται μέσω ημερίδων και 21 Σ ε λ ί δ α