Πολιτική Συμμετοχή Δρ. Κωνσταντίνος Αδαμίδης
Πολιτική συμμετοχή -Η πολιτική συμμετοχή αναφέρεται σε όλους τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι επιχειρούν να επηρεάσουν τις πολιτικές της κυβέρνησής τους. -Υπάρχουν διάφορες μορφές πολιτικής συμμετοχής, ιδιαίτερα στις φιλελεύθερες, μερικές από τις οποίες είναι οι εξής:
Πολιτική συμμετοχή Επικοινωνία του πολίτη με τον τοπικό άρχοντα ή τον βουλευτή της περιφέρειάς του. Συλλογή ψήφων από ακτιβιστές υπέρ συγκεκριμένου υποψηφίου που υποστηρίζουν (π.χ. εθελοντές προεκλογικών εκστρατειών). Υπογραφή κειμένου στο οποίο διατυπώνονται συγκεκριμένα αιτήματα (π.χ. Πρωτοβουλία Ευρωπαίων Πολιτών). Συμμετοχή σε διαδήλωση με συγκεκριμένα αιτήματα. Ανάληψη τρομοκρατικής δράσης κατά του κράτους (π.χ. 17Ν-ΕΛΑ).
Η πολιτική συμμετοχή είναι υποχρέωση ή δικαίωμα; -Σχολή Αριστοτέλη: η συμμετοχή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την πολιτεία είναι υποχρέωση, αναπόσπαστο τμήμα της εκπαίδευσης ενός πολίτη. Είναι ωφέλιμη τόσο για την κοινότητα, όσο και για το άτομο. Όσοι δεν συμμετέχουν παρασιτούν εις βάρος των όσων συμμετέχουν. -«Πραγματιστική» σχολή: ο άνθρωπος δεν είναι φύσει «ζώον πολιτικόν». Έχει το δικαίωμα να συμμετέχει όσο και όταν το επιλέγει. Το σημαντικό είναι να υπάρχουν τα κανάλια συμμετοχής και να παραμένουν διαρκώς ανοιχτά για να χρησιμοποιηθούν όποτε οι πολίτες κρίνουν ότι η πολιτική διαδικασία δεν υπηρετεί το κοινό καλό.
Στις σύγχρονες φιλελεύθερες η συμμετοχή είναι περιορισμένη και επικεντρώνεται κυρίως στις εκλογικές διαδικασίες. Σύμφωνα με τους Milbrath και Goel (1977), οι Αμερικανοί πολίτες διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:
-Η αντίληψη αυτή περί συμμετοχής δεν πρέπει να υποβαθμίζει τον ρόλο και τη συμμετοχική διάθεση της φαινομενικά απαθούς μάζας. Σύγχρονες μορφές πολιτικής συμμετοχής: Παρακολούθηση ιστοσελίδων και blogs. Καταγραφή σχολίων σε ηλεκτρονική αρθρογραφία. Συμμετοχή σε συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρακολούθηση ενός πολιτικού θρίλερ. -Η συμμετοχή υπό τη μορφή παρακολούθησης της επικαιρότητας συχνά αγνοείται από τις παραδοσιακές μελέτες πολιτικής συμπεριφοράς.
Σε κάθε περίπτωση όμως, στις φιλελεύθερες οι μονομάχοι είναι πολύ λιγότεροι από τους θεατές, των οποίων η συμμετοχή περιορίζεται συνήθως αποκλειστικά στην ψήφο. Τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στις παραδοσιακές μεθόδους συμμετοχής.
-Επίσης, έρευνες καταδεικνύουν ότι στις πλείστες η (παραδοσιακή) συμμετοχή περιορίζεται κυρίως στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα (μορφωμένοι, μεσήλικες, οικονομικά ευκατάστατοι). -Η κατοχή πόρων, οι επικοινωνιακές ικανότητες και η εξασφαλισμένη επιβίωση παρέχουν εργαλεία αυξημένης πολιτικής συμμετοχής. -Αντίστροφα, η περιορισμένη συμμετοχή γυναικών στα ανώτατα δώματα εξουσίας (μόνο 19% του συνόλου των νομοθετών παγκοσμίως είναι γυναίκες), μπορεί να ερμηνευτεί ως αποτέλεσμα της χαμηλότερης πολιτικής, μισθολογικής και μορφωτικής υποστάθμης των γυναικών (αποτέλεσμα των παραδοσιακών στερεοτύπων των προηγούμενων δεκαετιών και αιώνων).
-Η περιορισμένη συμμετοχή των γυναικών μας φέρνει αντιμέτωπους με το φαινόμενο του πολιτικού αποκλεισμού, δηλαδή των ανθρώπων που ουσιαστικά αποκλείονται από τη συμμετοχή στη συλλογική λήψη αποφάσεων λόγω της περιθωριακής κοινωνικής τους θέσης. -Ο κοινωνικός αποκλεισμός τροφοδοτεί την κατηγορία των απαθών πολιτών. -Τυπικό προφίλ ανθρώπου που δε συμμετέχει στην πολιτική: άνεργος, ακατάρτιστος νέος που μένει σε κάποια αστική φτωχογειτονιά με υψηλή εγκληματικότητα, συχνά ανήκει σε κάποια εθνική μειονότητα και πιθανόν να μην ομιλεί την κυρίαρχη γλώσσα του κράτους διαμονής του. -Σύνηθες αποτέλεσμα κοινωνικού αποκλεισμού: ο ριζοσπαστισμός (υπό μορφήν επανάστασης, τρομοκρατίας κ.α.).
Γενικά συμπεράσματα από μελέτες πολιτικής συμμετοχής στις φιλελεύθερες : Ένταση εντός της φιλελεύθερης δημοκρατίας μεταξύ των παραδοσιακών συμμετοχικών ιδεωδών και της πεζής πραγματικότητας. Οι στόχοι της καθολικής συμμετοχής συνυπάρχουν με τα γεγονότα της περιορισμένης και άνισης εμπλοκής των πολιτών. Δυσανάλογη συγκέντρωση των απαθών πολιτών στις τάξεις των φτωχών. Η μειοψηφία των ενεργών πολιτών κατά πάσα πιθανότητα δεν αντιπροσωπεύει την παθητική πλειοψηφία.
Ο χάρτης της εκλογικής αποχής στην Κύπρο