Η επιχειρηματικότητα στις σύγχρονες κοινωνίες - έννοιες και ιδέες Εκπαίδευση για Δημιουργικότητα και Ανάπτυξη στη Σύγχρονη Ελληνική Κοινωνία (ΤΕΑΠΗ) Εκπαίδευση και Περιφερειακή Ανάπτυξη: Ευρωπαϊκές Πολιτικές και η Ελληνική Εμπειρία (ΠΤΔΕ) Γιάννης Ρουσσάκης 29/3/2013
Παράγοντες επιχειρηματικού περιβάλλοντος Παράγοντες που επιδρούν στην ικανότητα μιας επιχείρησης να δραστηριοποιηθεί: Οικονομικοί ΑΕΠ, ισοζύγιο πληρωμών, εμπορικό ισοζύγιο, πληθωρισμός, επιτόκια, κ.τ.λ. Φυσικοί γεωγραφική τοποθεσία, λιμάνια, αεροδρόμια, δρόμοι/ σιδηρόδρομοι, ποτάμια/ κανάλια, ενέργεια, κ.τ.λ. Θεσμικοί /«Εμπορικοί» προστατευμένοι κλάδοι Πολιτισμικοί αξίες, επιχειρηματική νοοτροπία, κ.τ.λ.
Παράγοντες επιχειρηματικού περιβάλλοντος Η φύση του περιβάλλοντος Αβεβαιότητα, κίνδυνος, σταθερότητα, κ.τ.λ. Η διαθεσιμότητα πόρων στο περιβάλλον ανθρώπινο δυναμικό εξειδικευμένο, χαμηλού κόστους κεφάλαια τεχνολογική υποδομή, κ.τ.λ. Κυβερνητική πολιτική φορολογία, νομοθεσία, κ.τ.λ. Διεθνής οικονομική και πολιτική συγκυρία δραστική αλλαγή
Επιχειρηματικό περιβάλλον: Ομαδοποίηση Α. Εχθρικότητα ( φιλικότητα) του περιβάλλοντος βαθμός έλλειψης πόρων του περιβάλλοντος και ανταγωνισμού για αυτούς. Αλλαγές στη διαθεσιμότητα πόρων, χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, χαμηλή τεχνολογική υποδομή κ.τ.λ. αφορούν στην εχθρικότητα του περιβάλλοντος
Επιχειρηματικό περιβάλλον: Ομαδοποίηση Β. Αβεβαιότητα ( βεβαιότητα) του περιβάλλοντος βαθμός αστάθειας και μεταβολής στο περιβάλλον διαχρονικά Η συχνή αλλαγή στους νόμους, κανονισμούς, διαδικασίες, πολιτικό, νομικό, κοινωνικό κλπ. περιβάλλον αφορά στην αβεβαιότητα του περιβάλλοντος Η αβεβαιότητα του περιβάλλοντος τυπικά αξιολογείται από διεθνείς οργανισμούς και συχνά αναφέρεται ως ρίσκο (risk) μιας χώρας
Επιχειρηματικό περιβάλλον: Ομαδοποίηση Χρειάζονται ευνοϊκές συνθήκες εχθρικότητας και αβεβαιότητας για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας σε μια χώρα Χρειάζεται ένας άριστος βαθμός εχθρικότητας και αβεβαιότητας για την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας σε μια χώρα άρα ΟΧΙ απαραίτητα πολύ μικρή εχθρικότητα και πολύ μικρή αβεβαιότητα Κατά συνέπεια, η επιχειρηματικότητα χρειάζεται κάποια ζωτικότητα στο εξωτερικό περιβάλλον
Επιχειρηματικό περιβάλλον: Μια άλλη Ομαδοποίηση Διαφορετικά θεσμικά προφίλ (institutional profiles) (Busenitz, Gomez & Spencer, 2000), που συνίστανται στις εξής τρεις κατηγορίες διαστάσεων: Ρυθμιστικές (Regulatory) διαστάσεις βαθμός που η Πολιτεία και υπόλοιποι υποστηρικτικοί οργανισμοί βοηθούν τις νέες/μικρές εταιρείες να αναπτυχθούν Διαστάσεις Συνειδητοποίησης (Cognitive) βαθμός κατά τον οποίο οι επιχειρηματίες γνωρίζουν πώς να ιδρύουν και αναπτύσσουν νέες επιχειρήσεις Κανονιστικές (Normative) διαστάσεις βαθμός κατά τον οποίο οι κάτοικοι μιας χώρας θαυμάζουν τον επιχειρηματικό τρόπο
Επιχειρηματικό περιβάλλον: Μια άλλη Ομαδοποίηση Ευνοϊκές συνθήκες ΚΑΙ στις τρεις παραπάνω κατηγορίες διαστάσεων ευνοούν την επιχειρηματική δραστηριότητα!
Μια σχηματοποίηση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος
Νέες θεωρήσεις της ανάπτυξης: Η «δημιουργική τάξη» (R. Florida) Ποια είναι η «δημιουργική τάξη»; Όσοι εργάζονται με τη Γνώση και κατέχουν τη δημιουργική ικανότητα που απαιτούν οι νέες συνθήκες της ανθρώπινης δραστηριότητας (π.χ. επιστήμονες, εκπαιδευτικοί, ερευνητές, εργαζόμενοι στις υπηρεσίας που χρησιμοποιούν τις νέες τεχνολογίες, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στη βιομηχανία του θεάματος και τις τέχνες). Τι υποστηρίζει η θεωρία του Florida; ότι υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης μιας περιοχής και στο μέγεθος και τη ζωτικότητα της «δημιουργικής τάξης» που εργάζεται σ αυτήν. Η προσέλκυση περισσοτέρων μελών αυτής της τάξης οδηγεί σε μεγαλύτερη ευημερία.
Η «δημιουργική τάξη» (R. Florida) Πανεπιστήμι ο Ανεκτικότητ α Ταλέντο Τεχνολογία Περιφερειακή Ανάπτυξη Παροχή υπηρεσιών Mellander, C., Florida, R. (2007) The Creative Class or Human Capital? Explaining Regional Development in Sweden. CESIS - Electronic Working Paper Series.
Ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον «Η μεγάλη φυγή των επενδύσεων» «Άλλοι είναι οι λόγοι και όχι το υψηλό εργατικό κόστος» «Ο κύκλος των χαμένων επενδύσεων» ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ
Ελληνικό Επιχειρηματικό Περιβάλλον Αρνητικές Απόψεις Παραλυτική γραφειοκρατία, υπερβολικός χρόνος αναμονής. Συχνή έλλειψη διαφάνειας στις διαδικασίες. Υψηλή διαφθορά (www.transparency.org). Πολύ κωδικοποιημένη κοινωνική και επιχειρηματική κουλτούρα. Αντιμετώπιση «με φόβο» ξένων επιστημόνων και εργαζομένων. Υψηλό εργατικό κόστος Φορολογικά αντικίνητρα Έλλειψη υποδομών Δυσμενές αναπτυξιακό περιβάλλον Μικρό μέγεθος αγοράς
Ελληνικό Επιχειρηματικό Περιβάλλον Θετικές Απόψεις Σημαντικές βελτιώσεις έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία δεκαετία Π.χ. Η καθαρή δαπάνη για Ε&Α αυξήθηκε από 0,20% την δεκαετία του 80 σε 0,68% το 1999. Η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην ΕΕ από το 1995 Ο αριθμός των ατόμων που εμπλέκονται σε Ε&Α έχει αυξηθεί κατά 80% μεταξύ 1993 και 1999! Η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη σε γυναίκες ερευνήτριες Μεγάλο ποσοστό των νέων εταιρειών βασίζεται στην καινοτομία και στις νέες τεχνολογίες, και όχι στο χαμηλό κόστος όπως παραδοσιακά
Ελληνικό Επιχειρηματικό Περιβάλλον: Θερμοκοιτίδες/ Τεχνολογικά Πάρκα Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης
Ελληνικό Επιχειρηματικό Περιβάλλον: Θερμοκοιτίδες/ Τεχνολογικά Πάρκα Τι κάνουν; Παρέχουν υπηρεσίες σε επιχειρήσεις υποδομές, κτιριακές εγκαταστάσεις κίνητρα εγκατάστασης π.χ. μειωμένο μίσθωμα, ταμειακή διευκόλυνση Υποβοήθηση, π.χ. υπηρεσίες πληροφόρησης υλοποίηση εκπαιδευτικών/ επιμορφωτικών προγραμμάτων. κατοχύρωση ευρεσιτεχνιών εξεύρεση ανθρώπινου δυναμικού χρηματοοικονομικές συμβουλές γραμματειακή υποστήριξη
Πολιτικές ενίσχυσης επιχειρηματικότητας Ζήτηση Αύξηση λόγου ανταμοιβής προς κίνδυνο Φορολογικά κίνητρα Επιδοτήσεις σε νέες επιχειρήσεις Εγγυήσεις δανείων Μακρο-οικονομική σταθερότητα Επέκταση επιχειρηματικών ευκαιριών Πολυμερείς συμφωνίες Προώθηση εξαγωγών Χαλάρωση ρυθμίσεων Ανταγωνισμός Προσφορά Δημιουργία κουλτούρας επιχειρηματικότητας Υποστήριξη της εκπαίδευσης Υποστήριξη σε προγράμματα επιχειρηματικής καθοδήγησης Προγράμματα ενίσχυσης πόρων Ευελιξία αγοράς εργασίας Μεταναστευτική ευελιξία Διάχυση πληροφοριών Πρόσβαση σε κεφάλαια Προστασία δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
Ελληνικό Επιχειρηματικό Περιβάλλον Πριν ξεκινήσετε τη διαδικασία ίδρυσης μιας επιχείρησης είναι εξαιρετικά σημαντικό να ψάξετε πληροφορίες και υποστήριξη για το Ελληνικό περιβάλλον! Μερικές σημαντικές πηγές: ΕΟΜΜΕΧ (www.eommex.gr) Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας (www.ggb.gr) Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (www.gsrt.gr) Ελληνικό Κέντρο Αναδιανομής Καινοτομίας (www.hirc.gr) Δίκτυο ΠΡΑΞΗ για την σύνδεση Έρευνας και Παραγωγής στην Ελλάδα (www.help-forward.gr) TANEO (www.taneo.gr) Τεχνολογικό Πάρκο Θεσσαλονίκης (www.techpath.gr)
Σύγχρονο Παγκόσμιο Περιβάλλον Άνοιγμα παγκόσμιων αγορών - ελεύθερο εμπόριο - νέες οικονομικές συμμαχίες Εξάλειψη κλαδικών συνόρων Υπερ-ανταγωνισμός σε θέματα τιμής, ποιότητας και ικανοποίησης αναγκών των πελατών Αυξημένη εστίαση σε καινοτομία σχετική με τεχνολογίες και νέα προϊόντα / υπηρεσίες Σύγχρονες τεχνολογίες (internet, intranet, e-mail, κινητή τηλεφωνία, business process support software (CRM, KM)) Μεγαλύτερη ένταση γνώσης Αυξημένη εστίαση σε καινοτομία σχετική με τεχνολογίες και νέα προϊόντα / υπηρεσίες
Σύγχρονο Παγκόσμιο Επιχειρηματικό Περιβάλλον GDP nominal per capita world map IMF 2009