Υπερκαπνική αναπνευστική ανεπάρκεια- αναπνευστική οξέωση αναπνευστική αλκάλωση μεταβολική αλκάλωση Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Πνευμονολόγος Επίκουρος Καθηγητής Α Κλινική Εντατικής Θεραπείας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστημίο Αθηνών Νοσοκομείο «ο Ευαγγελισμός»
Αναπνευστική Ανεπάρκεια ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΠΝΕΥΜΟΝΩΝ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΑΝΤΛΙΑΣ Διαταραχή ανταλλαγής αερίων Υποξυγοναιμία Μείωση κυψελιδικού αερισμού Υπερκαπνία
Υπερκαπνική αναπνευστική ανεπάρκεια Οξεία Χρόνια Οξεία επί χρονίας
Υποαερισμός PaCO2= k VCO2 VA
Αυξημένη παραγωγή CO 2 Πυρετός (15% / 1 0 C) Άσκηση Υπερκατανάλωση υδατανθράκων Ρίγος Τέτανος
Η αναπνευστική εξίσωση PaCO2= k x VCO2/VA VA = VE-VD = = VE (1-VD/VE) = = VE (1-fVD/fVT) = = VE (1-VD/VT) = = VT xf (1-VD/VT)
Σχέση φορτίου-νευρομυικής επάρκειας Vassilakopoulos T et al Eur Respir J 1996;9:2383-2400
Roussos C et al, J Appl Physiol 1979;46:897-904
Η επίδραση της υπερδιάτασης FRC FRC+50%IC Roussos C et al, J Appl Physiol 1979;46:897-904
Δράσεις διαφράγματος Ανύψωση πλευρών
Δράσεις διαφράγματος Εκπτυξη κατωτέρων πλευρών
Συνέπειες Υπερδιάτασης Μείωση Ζώνης Απόθεσης Εισολκή κατώτερων Κατώτερωνπλευρών
Δομή σαρκομεριδίου
Υπερδιάταση = αδυναμία διαφράγματος Σχέση αρχικού μήκους-τάσης
600 ml PEEPi 600 ml
Αποδέσμευση από τον αναπνευστήρα: οξεία υπερκαπνία Vassilakopoulos T et al, AJRCCM 1998; 158:378-85
Cohen CA et al, Am J Med 1982;73:308-316
Χρόνια υπερκαπνία στη ΧΑΠ Begin P. et al. Am Rev Respir Dis 1991; 143: 905-12
Προσφορά-κατανάλωση ενέργειας Vassilakopoulos T et al Eur Respir J 1996;9:2383-2400
Kόπωση σκελετικών μυών Low high Moxhan J et al J Appl Physiol 1982;53:1094-99
Το αυξημένο φορτίο προκαλεί διαφραγματική κόπωση Laghi F et al J Appl Physiol 1995; 500:193-204
Καρδιογενής καταπληξία: αιτία κόπωσης αναπνευστικών μυών Aubier M et al. J Appl Physiol 1981; 51: 499-508
Σηπτική καταπληξία: αιτία κόπωσης αναπνευστικών μυών με συνέπεια υπερκαπνία Hussain S et al J Appl Physiol 1985; 58: 2033-40
Χρόνια υπερκαπνία στη ΧΑΠ Roussos C. Chest 1985; 88: 1248-55
Σχέση προσφοράς/ κατανάλωσης ενέργειας Σχέση φορτίου/ Νευρομυικής επάρκειας
Το μηχανικό ανάλογο της ικανότητας του «αναπνέειν» Vassilakopoulos T et al Eur Respir J 1996;9:2383-2400
Το μηχανικό ανάλογο της υπερκαπνικής αναπνευστικής ανεπάρκειας Vassilakopoulos T et al Eur Respir J 1996;9:2383-2400
Πιθανοί μηχανισμοί υπερκαπνίας
Εντονες συσπάσεις αναπνευστικών μυών Σοφία της φύσης Εγκέφαλος + - Μύες
Το αυξημένο φορτίο προκαλεί βλάβη Oroszo-Levi Am. J. Respir. Crit. Care Med. 164: 1734-1739
Η βλάβη προκαλείται και σε φυσιολογικούς και σε ασθενείς με ΧΑΠ Oroszo-Levi Am. J. Respir. Crit. Care Med. 164: 1734-1739
Το αυξημένο φορτίο οδηγεί σε οξειδωτικό stress στο διάφραγμα electron spin resonance Borzone G et al. J Appl Physiol 1994; 77: 812-818
Το αυξημένο φορτίο οδηγεί σε παραγωγή κυτταροκινών από τους αναπνευστικούς μύες αρουραίοι διάφραγμα Ribonuclease Protection Assay mrnas κυτταροκινών Vassilakopoulos T et al Am J Respir Crit Care Med 2004;170:154-61
TNF-α Reid M et al Am J Respir Crit Care Med 2002
Pedersen BK et al J Physiol 2001;536:329-37
Το αυξημένο φορτίο οδηγεί σε αύξηση των κυτταροκινών στό πλάσμα TNF-α IL-1β IL-6 Vassilakopoulos T et al Am J Respir Crit Care Med 2002; 166:1307-8
Tα αντιοξειδωτικά μειώνουν την παραγωγή κυτταροκινών που προκαλείται από αυξημένο φορτίο ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΑ: TNF-α Vit A, IL-1β Vit C, Vit E, Allopurinol, IL-6 N-acetylcysteine Vassilakopoulos T et al Am J Respir Crit Care Med 2002; 166:1307-8
Οι κυτταροκίνες είναι ο ισχυρότερος διεγέρτης του άξονα υποθαλάμου υπόφυσης Χορήγηση IL-6 ACTH cortisol CRH CRH Mastorakos G et al J Clin Endocr Metab 1993; 77:1690-4
Η εργώδης αναπνοή παράγει κυτταροκίνες και διεγείρει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης Vassilakopoulos T et al. Am J Physiol 1999; 277: R1013-R1019
Ποιό είναι το ερέθισμα για την παραγωγή β-ενδορφινών;
Η εργώδης αναπνοή παράγει κυτταροκίνες και διεγείρει τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης Vassilakopoulos T et al. Am J Physiol 1999; 277: R1013-R1019
Οι β-ενδορφίνες τροποποιούν τον τύπο της αναπνοής Εισπνοή μέσα από αντιστάσεις Αίγες που ανέπνεαν μέσα από εισπνευστικές αντιστάσεις ΔVT Naloxone saline Time (min) Scardella A et al. Am Rev Respir Dis 1986; 133: 26-31
Ταχεία επιπόλαιη αναπνοή = υπερκαπνία pco 2 Sorli J et al. Clin Sci Mol Med 1978; 54: 295-304
Ταχεία επιπόλαια αναπνοή = V D /V T = υπερκαπνία.
Οι κυτταροκίνες διεγείρουν τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης μέσω μικρών αμύελων νευρικών ινών Capsaicin Watanabe T et al, J Physiol 1994; 475:139-145
Οι μικρές αμύελες νευρικές ίνες τροποποιούν τον τύπο της αναπνοής Jammes Y et al. J Appl Physiol 1986; 60: 854-860
pco 2 Vassilakopoulos T et al. Eur Respir J 2004; 24: 1033-1043
Αναπνευστική Οξέωση ph <7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l ή pco 2 > 40 mmhg
χρόνια oξεία
Αναπνευστική Αλκάλωση ph >7,4 [ΗCO 3- ] < 24 meq/l ή pco 2 < 40 mmhg
Υπεραερισμός PaCO2= k VCO2 VA
Ρύθμιση επαναρρόφησης διττανθρακικών
Xημειοϋποδοχείς
Central Chemoreceptors: PCO 2 & ph
Υποξαιμία
Μεταβολική Αλκάλωση ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l
Μηχανισμοί μεταβολικής αλκάλωσης
Αντιρρόπηση στη μεταβολική αλκάλωση 0,7 mmhg PCO 2 για κάθε 1mEq/L [HCO 3- ]
Απόκριση των νεφρών στα διττανθρακικά
Επαναρρόφηση ΗCO 3 - Aίμα Κύτταρο Αυλός Διηθούμενο Na + Na + Na + HCO - 3 HCO - 3 HCO - 3 + H + H + H + Κ.A. H 2 CO 3 Κ.A. H 2 CO 3 CO 2 + H 2 O CO 2 + H 2 O Εγγύς εσπειραμένο σωληνάριο 85% επαναρρόφησης
Ρύθμιση επαναρρόφησης διττανθρακικών
Ρύθμιση επαναρρόφησης διττανθρακικών
Ρύθμιση επαναρρόφησης διττανθρακικών
Ρύθμιση επαναρρόφησης διττανθρακικών
Η μείωση του εξωκυττάριου όγκου οδηγεί σε αλκάλωση
Εμετοι
Σχέση συγκέντρωσης-ελλείμματος Κ+
Για κάθε οξεοβασική διαταραχή που αναφέρεται παρακάτω, επιλέξτε το κατάλληλο ζεύγος τιμών [HCO 3 ] και τάσης του CO 2. [HCO 3 ] PCO 2 (mmol/l) (mm Hg) (Α) 34 65 (Β) 10 25 (Γ) 20 20 (Δ) 40 45 1. Μεταβολική οξέωση 2. Μεταβολική αλκάλωση 3. Αναπνευστική οξέωση 4. Αναπνευστική αλκάλωση
Συλλέγονται τα εξής δεδομένα από έναν ασθενή 27 ετών: ph = 7,50, [HCO 3 ] = 38 mmol/l, PO 2 = 80 mmhg. Βάσει αυτών των ευρημάτων, ποια είναι η αναμενόμενη τάση CO 2 (PCO 2 ) γι αυτόν τον ασθενή; (Α) (Β) (Γ) (Δ) (Ε) 30 mm Hg 40 mm Hg 50 mm Hg 60 mm Hg 70 mm Hg
Ένας αγχώδης άνδρας 27 ετών εξετάζεται στα επείγοντα και λαμβάνονται οι εξής τιμές αρτηριακού αίματος [Na] = 140 meq/l ph = 7,6 [K + ] = 4 meq/l PCO 2 = 20 mm Hg [HCO 3 ] = 19 meq/l PO 2 = 98 mm Hg [Cl ] = 109 meq/l Βάσει των δεδομένων αυτών, η πιο πιθανή διάγνωση είναι (Α) υποξία (Β) μεταβολική αλκάλωση (Γ) μεταβολική οξέωση με αναπνευστική αντιστάθμιση (Δ) αποφρακτική πνευμονική νόσος (Ε) αναπνευστική αλκάλωση
Μία γυναίκα 32 ετών εισάγεται στο νοσοκομείο με υποψία μερικώς αντισταθμισμένης αναπνευστικής οξέωσης. Ποια από τις ακόλουθες ομάδες εργαστηριακών αποτελεσμάτων θα επιβεβαίωνε αυτή την υποψία; [HCO 3- ] PCO 2 (meq/l) (mm Hg) ph (Α) 17 19 7,9 (Β) 31 80 7,22 (Γ) 9 30 7,14 (Δ) 24 45 7,5 (Ε) 20 25 7,5
Για κάθε ασθενή που περιγράφεται παρακάτω, επιλέξτε την ομάδα τιμών αρτηριακού αίματος που ταιριάζει καλύτερα με την οξεοβασική κατάσταση του ασθενούς [PCO 2 ] [HCO3 ] Ασθενής ph (mm Hg) (meq/l) (A) 7,00 70 16 (B) 7,10 27 8 (Γ) 7,34 70 39 (Δ) 7,50 48 36 (Ε) 7,56 26 23 1. Ασθενής με μεταβολική οξέωση και κατάλληλη αναπνευστική αντιρρόπηση 2. Ασθενής με μεταβολική οξέωση και αναπνευστική οξέωση 3. Ασθενής με το υψηλότερο περιεχόμενο CO 2 4. Ασθενής με την υψηλότερη [Η + ] 5. Ασθενής με τον υψηλότερο λόγο [HCO3 ] / S PCO2