ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ & ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ &ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 3 RD HELLENIC FORUM FOR SCIENCE TECHNOLOGY AND INNOVATION Ιωάννης Α. Παπάζογλου Ζωή Νιβολιανίτου Έφη Μαρκουλάκη Όλγα Ανεζίρη Μυρτώ Κωνσταντινίδου Workshop 7 Industrial Safety for the Onshore & Offshore Industry ΑΘΗΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βιομηχανικά Ατυχήματα QRA for Onshore Μεγάλης Industrial Έκτασης Installations 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ QRA for Onshore Industrial Installations 2
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ & ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ &ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Ι: Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Workshop 7 Industrial Safety for the Onshore & Offshore Industry ΑΘΗΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βιομηχανικά Ατυχήματα QRA for Onshore Μεγάλης Industrial Έκτασης Installations 3
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ; QRA for Onshore Industrial Installations 4
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ; «ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΝ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΘΑ ΣΥΜΒΟΥΝ» Elroy Dimson London Business School «Κίνδυνος σημαίνει ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να κάνουμε λάθος με την έννοια ότι μπορεί να συμβούν πράγματα διαφορετικά από αυτά που αναμένουμε» Έτσι Ο Κίνδυνος αναφέρεται πάντοτε στο μέλλον και αναφέρεται σε πολλαπλά δυνατά ενδεχόμενα, το καθένα με διαφορετικές συνέπειες μερικές από τις οποίες είναι ανεπιθύμητες». Η έννοια ταυ αβέβαιου μέλλοντος ήταν γνωστή στην ανθρωπότητα για αρκετές χιλιάδες χρόνια QRA for Onshore Industrial Installations 5
Δυνατές αλλά όχι βέβαιες συνέπειες Αν και η έννοια του αβέβαιου μέλλοντος ήταν γνωστή στην ανθρωπότητα για χιλιάδες χρόνια η απόφαση του τι να κάνει κανείς αντιμέτωπος με αβεβαιότητα είχε αφεθεί «στις ανώτερες (Θείες) δυνάμεις». Η εναλλακτική της «χειρότερης περίπτωσης» QRA for Onshore Industrial Installations 6
ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ του ΠΕΡΙΚΛΗ ΘΟΥΚΙΔΙΔΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΕΛΛΟΠΟΝΗΣΙΑΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ QRA for Onshore Industrial Installations 7
Πιθανότητα & Κίνδυνος Το 1654 όμως ένα γιγαντιαίο βήμα έγινε με την εισαγωγή της έννοιας της πιθανότητας Ο ιππότης De Méré αντιμετώπιζε ένα πρόβλημα. Blaise Pascal & Pierre Fermat το έλυσαν. Η Έννοια της Πιθανότητας Προσδοκιτή Συχνότητα Βαθμός Πίστης Κίνδυνος ή Επικινδυνότητα είναι τώρα μια σειρά δυνατών συνεπειών και των αντίστοιχων πιθανοτήτων (p 1,c 1 ),,(p i,c i ),,(p n, c n ) Πρόοδος τα τελευταία 350 χρόνια QRA for Onshore Industrial Installations 8
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ & ΡΑΔΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ &ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΙI: ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ Workshop 7 Industrial Safety for the Onshore & Offshore Industry ΑΘΗΝΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βιομηχανικά Ατυχήματα QRA for Onshore Μεγάλης Industrial Έκτασης Installations 9
ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ & ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Ο Βασιλιάς Λουδοβίκος Ναπολέων Επιθεωρεί την Ζημιά. 1807 QRA for Onshore Industrial Installations 10
ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ & ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ 1807 1867 QRA for Onshore Industrial Installations 11
κλπ... κλπ... 2001 1867 2000 1807 1921 Βιομηχανικά Ατυχήματα QRA for Onshore Μεγάλης Industrial Έκτασης Installations 12
Κίνδυνος Μεγάλων Βιομηχανικών Ατυχημάτων Μια σειρά από μεγάλα ατυχήματα την δεκαετία του 1970 οδήγησε τις αρχές των χωρών της Ευρώπης να ψάξουν για μεθόδους να θέσουν το πρόβλημα υπό έλεγχο. Στο Η.Β. για παράδειγμα ανεπτύχθησαν μεθοδολογίες για την ποσοτικοποίηση του κινδύνου ώστε να είναι δυνατή να εκτιμηθεί ή απόλυτη καθώς και η σχετική σπουδαιότητά τους. QRA for Onshore Industrial Installations 13
ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ QRA for Onshore Industrial Installations 14
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ + ΤΕΧΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ + ΣΔΑ ΜΟΝΑΔΑ A ΜΟΝΑΔΑ B Πώς να εκτιμηθεί ο κίνδυνος μεγάλων ατυχημάτων; Η αποτελεσματικότητα των μέτρων πρόληψης ατυχημάτων και καταστολής των συνεπειών ; Δεν είναι δυνατή η διαχείριση χωρίς μέτρηση ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ QRA for Onshore Industrial Installations 15
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΟΔΟΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΦΟΡΜΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΞΟΔΟΣ ΑΤΥΧΗΜΑ ΕΚΛΥΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗΣ ΟΥΣΙΑΣ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ ΤΟΞΙΚΗ ΕΥΦΛΕΚΤΟΣ ΕΚΡΗΚΤΙΚΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΟΣ QRA for Onshore Industrial Installations 16
ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΩΝ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΑΠΟ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΥΓΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ ΚΟΙΝΟΥ ΘΑΝΑΤΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΓΗ ΑΕΡΑΣ ΝΕΡΑ ΑΜΕΣΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟΙ ΜΟΝΙΜΟΙ ΠΑΡΟΔΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ = [ΣΥΝΕΠΕΙΑ, ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ] QRA for Onshore Industrial Installations 17
ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΑΠΑΝΤΑ ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΕΙ ΣΤΡΑΒΑ; ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ; ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΔΥΝΑΤΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ; ΠΟΣΟ ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ; QRA for Onshore Industrial Installations 18
ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Έννοια φράγματος ΦΡΑΓΜΑ ΦΡΑΓΜΑ ΑΡΧΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΟΧΟΣ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ QRA for Onshore Industrial Installations 19
ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΟΞΙΚΟΣ ΔΙΑΛΥΤΗΣ ΣΤΟΧΟΣ Τ1 ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ ΑΡΧΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑ Τ2 ΟΡΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΑΝΟΔΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΣΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΗ ΒΑΦΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΤΡΙΒΗ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΔΙΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΠΡ. ΒΑΦΗ Τ3 ΑΣΤΟΧΙΑ ΤΑΣΗΣ ΑΝΟΔΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Τ4 ΠΡΟΣΘΕΤΗ ΜΠΑΤΑΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΧΕΙΡΙΣΤΟΥ QRA for Onshore Industrial Installations 20
Αρχή της Πεταλούδας: Ακολουθίες Ατυχημάτων ΑΡΧΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑΤΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΠΕΡΙΒΛΗΜΑΤΟΣ Γ.Α. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΘΟΥΜΕ ΓΡΑΜΜΕΣ ΑΜΥΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ LOC ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ QRA for Onshore Industrial Installations 21
Αρχή της Πεταλούδας ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ UE 1 ΑΡΧΙΚΟ UE 2 ΓΕΓΟΝΟΣ UE 3 UE 4 UE 5 CuE UE 7 CUE & OR & OR IE EI EI EI Sec. Critical Initiating OR IE Event Event SCE OR Critical Event OR (LOC, ) ΚΓ IE SCE DP DP Dangerous DP Phenomena DP ME ME Συνέπειες ME ME ME ME ΦΡΑΓΜΑΤΑ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ QRA for Onshore Industrial Installations 22
Αρχικά γεγονότα Συνέπειες ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ Ι1 Ι2 Φ1 Ι3 Κεντρικό Γεγονός Φ2 Σ4 Φ4 Ακολουθία Ατυχήματος: Ι2*Φ1*Φ2*Φ3*Σ4 (p,c) QRA for Onshore Industrial Installations 23
ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ της ΠΕΕ Τι Μπορεί να Πάει Στραβά; Πόσο Πιθανό είναι; Ποιες είναι οι Δυνατές Συνέπειες; Πόσο πιθανές είναι οι Συνέπειες; Ακολουθίες Ατυχημάτων Συχνότητα Ατυχήματος Μέτρηση Συνεπειών Πιθανότητα Συνεπειών QRA for Onshore Industrial Installations 24
ΚΥΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ I II III IV 3. ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Π Ι Θ Α Ν Ο Τ Η Τ Α 2. ΑΦΟΡΜΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ 4. ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΑΦΟΡΜΩΝ [ a i ] 5. ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 7. ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΚΛΥΣΕΩΝ [ ε j ] 8. ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ 9. ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ 10. ΕΠΙΠΕΔΑ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ [ σ k ] ΣΥΝΕΠΕΙΑ 11. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ [ g j (σ)] [f i (ε)] ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΦΟΡΜΩΝ [ q i ] 6. ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥ ΑΝΑΓΚΗΣ ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ QRA for Onshore Industrial Installations 25
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2. ΤΑΥΤΟΠΟΙΣΗ ΠΗΓΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ι) 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ 2. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ «ΣΗΜΕΙΩΝ» ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΤΑΣΗΣ ΜΕ: ΤΟΞΙΚΑ ΑΕΡΙΑ ΑΛΛΑ ΥΛΙΚΑ ΥΨΗΛΗΣ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΥΦΛΕΚΤΑ ΥΛΙΚΑ Η ΑΕΡΙΑ ΕΚΡΗΚΤΙΚΑ ΑΣΤΑΘΗ ΥΛΙΚΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΑ ΥΛΙΚΑ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ QRA for Onshore Industrial Installations 26
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 4. ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 2. ΤΑΥΤΟΠΟΙΣΗ ΠΗΓΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ι) 3. ΑΡΧΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ 4. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΤΗΜΑΤΩΝ(ΜΕΤΡΩΝ) ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΡΧΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΑΜΕΣΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΓΕΓΟΝΟΤΟΣ 3. ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ (ΑΝΑΛΥΣΗ HAZOP) (ΚΥΡΙΟ ΛΟΓΙΚΟ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ) (ΕΞΕΤΑΣΗ ΥΠΑΡΧΟΥΣΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ) QRA for Onshore Industrial Installations 27
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 4. ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ (ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ) ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 2. ΤΑΥΤΟΠΟΙΣΗ ΠΗΓΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ι) 3. ΑΡΧΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (II,IV) ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΕΠΕΙΠΕΔΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ) ΔΕΝΔΡΑ ΓΕΟΝΟΤΩΝ ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΚΑΤΣΤΑΣΤΣΗ ΒΛΑΒΗΣ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΤΑΣΗΣ QRA for Onshore Industrial Installations 28
ΔΕΝΔΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΜΕΙΩΣΗ ΕΝΑΣ ΧΕΙΡΟΚΙΝΗTH- ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΥΡΣΟΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΨΥΚΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΙΕΣΤΗΣ ΔΙΑΚΟΠΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΛΑΒΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΣ ΦΟΡΤΩΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ #0 ΑΣΦΑΛΗΣ #1 ΑΣΦΑΛΗΣ #2 ΘΡΑΥΣΗ ΣΩΛΗΝΩΣΗΣ #3 ΔΙΑΦΥΓΗ ΑΠΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ #4 ΘΡΑΥΣΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ #5 ΑΣΦΑΛΗΣ #6 ΔΙΑΦΥΓΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ #7 ΘΡΑΥΣΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ #8 ΘΡΑΥΣΗ ΣΩΛΗΝΩΣΗΣ #9 ΘΡΑΥΣΗ ΣΩΛΗΝΩΣΗΣ #10 ΘΡΑΥΣΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ #11 ΔΙΑΦΥΓΗ ΑΠΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ #12 ΘΡΑΥΣΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ QRA for Onshore Industrial Installations 29
ΔΕΝΔΡΑ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΠΥΛΗ «ΚΑΙ» ΔΕΝΔΡΑ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΒΑΣΙΚΑ ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΥΛΗ «Η» T ΕΞΟΔΟΣ T + ΕΙΣΟΔΟΙ A B Γ Α Β Τ=Α Β Γ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Τ=Α+Β ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΔΕΝΤΡΟ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑ T Τ: ΌΧΙ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΕΞΟΔΟ Ε Κ 1 Τ=Κ 1 Κ 2 Α Ε Κ 1 Κ 2 Τ=(Α+Ζ+Δ) (Β+Ζ+Δ) Δ Ζ Β Κ 2 + + Τ=Α Β+Ζ+Δ Α Ζ D Α Ζ D QRA for Onshore Industrial Installations 30
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΟΣΟΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ d k 1. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΔΟΜΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 4. ΑΠΟΚΡΙΣΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ (ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ) ΟΜΑΔΟΠΟΙΗΣΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 2. ΤΑΥΤΟΠΟΙΣΗ ΠΗΓΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ι) 3. ΑΡΧΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (II,IV) ΑΡΧΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ (ΣΥΧΝΟΤΗΤΕΣ) ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ (III) ΡΥΘΜΟΙ ΑΣΤΟΧΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΔΕΝΔΡΑ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΔΕΝΔΡΑ ΣΦΑΛΜΑΤΩΝ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙΡΡΟΩΝ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΛΠ. QRA for Onshore Industrial Installations 31
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΓΕΙΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΙΙΙ: ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ «Βιομηχανικά Ατυχήματα Μεγάλης Έκτασης» ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΘΗΝΑ 18-19 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2005 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Βιομηχανικά Ατυχήματα QRA for Onshore Μεγάλης Industrial Έκτασης Installations 32
ΕΙΔΗ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ 1. ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΤΟΞΙΚΩΝ 2. ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΕΥΦΛΕΚΤΩΝ ΦΩΤΙΑ ΕΚΡΗΞΗ 3. ΦΩΤΙΑ ΥΓΡΩΝ ΠΥΡΣΟΣ BLEVE 4. EΚΡΗΚΤΙΚΑ QRA for Onshore Industrial Installations 33
ΕΚΡΟΗ QRA for Onshore Industrial Installations 34
ΕΞΑΤΜΙΣΗ QRA for Onshore Industrial Installations 35
ΔΙΑΣΠΟΡΑ QRA for Onshore Industrial Installations 36
ΦΩΤΙΑ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ Ρυθμός καύσης της ουσίας Μέγεθος της λίμνης (δεξαμενής) Ύψος φλόγας Κάμψη και μετατόπιση φλόγας Εκπεμπόμενη θερμική ισχύς Παράγων θέασης Συντελεστής ατμοσφαιρικής διόδου ακτινοβολίας Διάρκεια καύσης Θερμική ακτινοβολία QRA for Onshore Industrial Installations 37
BLEVE (Βoiling Liquid Expanding Vapour) QRA for Onshore Industrial Installations 38
ΒLEVE Διάμετρος πύρινης σφαίρας Διάρκεια καύσης Ύψος του κέντρου της σφαίρας Παράγων θέασης Εκπεμπόμενη ακτινοβολία Θερμική ακτινοβολία QRA for Onshore Industrial Installations 39
H / Y SOCRATES: 1,00E+04 1,00E+03 HETA FLUX (Q in kw/m 2 1,00E+02 E max M H c 2 D f f t d 1,00E+01 1,00E+00 0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 DISTANCE (m) QRA for Onshore Industrial Installations 40
ΦΩΤΙΑ ΠΥΡΣΟΥ Συμβαίνει από την ανάφλεξη εύφλεκτου αερίου που διαφεύγει από μικρό άνοιγμα Μοντελοποιείται σαν κύλινδρος με διαστάσεις DxL Η διάμετρος D και το μήκος L εκτιμούνται από εμπειρικές εξισώσεις Εκπεμπόμενη ακτινοβολία εξαρτάται από το ρυθμό εκροής Παράγων θέασης Θερμική ακτινοβολία QRA for Onshore Industrial Installations 41
ΕΚΡΗΞΗ ΑΕΡΙΟΥ ΝΕΦΟΥΣ Όταν νέφος ατμών εύφλεκτης ουσίας αναφλεγεί, μπορεί να συμβεί είτε κατάκαυση είτε έκρηξη. Έκρηξη συνήθως συμβαίνει σε περιοχές με εμπόδια στο χώρο. Η υπερπίεση του ωστικού κύματος εξαρτάται από τη μάζα της εύφλεκτης ουσίας. QRA for Onshore Industrial Installations 42
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ-ΥΠΕΡΠΙΕΣΗΣ- ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΟΥΣΙΑΣ ΥΠΕΡΠΙΕΣΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ QRA for Onshore Industrial Installations 43
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΟΣΗΣ QRA for Onshore Industrial Installations 44
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΔΟΣΗΣ ΔΟΣΗ ΤΟΞΙΚΩΝ ΔΟΣΗ ΑΠΟ ΥΠΕΡΠΙΕΣΗ ΔΟΣΗ ΑΠΟ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ QRA for Onshore Industrial Installations 45
ΔΟΣΗ-ΑΠΟΚΡΙΣΗ Αμελητέα Αποτελέσματα Αναστρέψιμα Αποτελέσματα Μη Αναστρέψιμα Αποτελέσματα ΔΟΣΗ QRA for Onshore Industrial Installations 46
ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ (βήματα V,VI,VII,VIII) (VII) (V) ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ + ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ (VI,VIII) ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΚΡΟΗΣ ΑΕΡΙΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΕΚΘΕΣΗΣ (ΔΟΣΗ) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΥΓΡΑ ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΞΑΤΜΙΣΗΣ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΤΑΚΤΗΣ ΑΝΑΓΚΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΟΣΗΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ QRA for Onshore Industrial Installations 47
ΦΑΣΕΙΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ (Ι) (ΙΙ) (ΙΙΙ) (ΙV) ΑΦΟΡΜΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ (ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ) ΕΚΛΥΣΕΙΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΟΛΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ q j =Pr[a=a i ] f ji =Pr[ε=ε j / a=a i ] g kj =Pr[σ=σ k / ε=ε j ] h v =Pr[σ=σ v ] q q i f f j i f i (ε) g g kj g i (σ ) h h v h(σ ) a i a ε j ε σ k σ σ v σ QRA for Onshore Industrial Installations 48
ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ C12 C11 C10 C9 C8 C7 C6 C5 C4 C3 C2 C1 P1 P2 P3 8 P4 P5 5 P6 3 4 P7 5 P8 4 P9 P10 1 P11 P12 ΑΥΞΟΥΣΑ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑΣ QRA for Onshore Industrial Installations 49
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗ: Είναι η πιθανότητα ανεπιθύμητης συνέπειας σε ένα άτομο που βρίσκεται σε ένα συγκεκριμένο σημείο του χώρου γύρω από την εγκατάσταση. ΟΜΑΔΙΚΗ ΔΙΑΚΙΝΔΥΝΕΥΣΗ Είναι η πιθανότητα ανεπιθύμητης συνέπειας σε ομάδα ανθρώπων συγκεκριμένου μεγέθους QRA for Onshore Industrial Installations 50
ΚΑΜΠΥΛΕΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΤΗΤΑΣ Είναι ο γεωμετρικός τόπος των σημείων για τα οποία η ατομική διακινδύνευση έχει συγκεκριμένη τιμή. QRA for Onshore Industrial Installations 51
FREQUENCY ΚΑΜΠΥΛΕΣ F-N Καμπύλες F-N: συχνότητα (F) με την οποία αναμένεται ατύχημα με αριθμό θανάτων μεγαλύτερο από Ν 1.00E+00 1.00E-01 1.00E-02 1.00E-03 1.00E-04 1.00E-05 1.00E-06 1.00E-07 1.00E-08 1 10 100 1000 10000 FATALITIES QRA for Onshore Industrial Installations 52