Visual Flowchart 3.020 -Γενικά Το Visual Flowchart ή «Data-Flow Visual Programming Language 3.020» (http://www. emu8086.com/fp) είναι ένα περιβάλλον ανάπτυξης και εκτέλεσης αλγορίθμων απευθείας σε μορφή διαγραμμάτων ροής. Ακολουθεί την κλασσική φιλοσοφία μιας παραθυρικής εφαρμογής (γραμμή μενού, εργαλείων, κουμπιά εκτέλεσης κτλ). Ο σχεδιασμός των διαγραμμάτων γίνεται με γραφικό τρόπο (στυλ απ ευθείας χειρισμού), δηλαδή με την τοποθέτηση κουτιών εντολών ή αποφάσεων και την σύνδεσή τους με γραμμές ροής εκτέλεσης. Η προσέγγιση της διαδικασίας εκτέλεσης της εργασίας συνάδει απόλυτα με τη γραφική φύση των διαγραμμάτων ροής: η ανάπτυξη αλγορίθμων γίνεται με την τεχνική drag n drop: οι διαθέσιμες «εντολές» (κουτιά εισόδου, εξόδου, επιλογής κτλ) εμφανίζονται στο αριστερό πλαίσιο του προγράμματος, και ο μαθητής τα «σέρνει» στον κυρίως χώρο του προγράμματος για να δημιουργήσει διαγράμματα ροής. Η είσοδος / έξοδος των αλγορίθμων γίνεται μέσα από το σχετικό παράθυρο εκτέλεσης, ενώ είναι δυνατή η βήμα προς βήμα ή η αργή εκτέλεση και η παρακολούθηση των τιμών των μεταβλητών. Αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για τα πρώτα βήματα των μαθητών στην αλγοριθμική, όπου είναι απαραίτητη η χρήση διαγραμμάτων ροής. Το πρόγραμμα Visual Flowchart επιτρέπει την εκτέλεση αλγορίθμων με οπτικό τρόπο. Ο τρόπος χειρισμού είναι πολύ απλός. Συνίσταται στην επιλογή αντικειμένων από τη μπάρα στα αριστερά της επιφάνειας εργασίας και σύνδεσή τους με γραμμές. Ακολούθως επιλέγουμε εκτέλεση. Δίνεται επίσης η δυνατότητα βηματικής εκτέλεσης (όταν εισάγουμε τη μέγιστη δυνατή καθυστέρηση).
Μπορείτε να εξοικειωθείτε επιλέγοντας "Παραδείγματα" από το μενού "Αρχείο" και να τα εκτελέσετε. Εγκατάσταση Η εγκατάσταση του προγράμματος είναι πολύ απλή. Αρχικά επιλέγουμε το αρχείο setup, στη συνέχεια το φάκελο εγκατάστασης, επιθεωρούμε τις επιλογές και επιλέγουμε install. Με την ολοκλήρωση της εγκατάστασης μπορούμε να εκκινήσουμε απευθείας το πρόγραμμα. Επιφάνεια εργασίας Η Επιφάνεια εργασίας ακολουθεί τις κλασσικές συμβάσεις χρηστοκεντρικού σχεδιασμού με τις οποίες είναι εξοικειωμένοι όλοι οι χρήστες Τα αντικείμενα που βρίσκονται στην αριστερή εργαλειοθήκη επιτρέπουν την εισαγωγή των δομικών στοιχείων που περιγράφουν οπτικά τον αλγόριθμο.
Το αντικείμενο "Αρχή" επιτρέπει την εισαγωγή του αντικειμένου εκκίνησης ενός διαγράμματος ροής (και αντίστοιχα το "Τέλος" του αντικειμένου τερματισμού). Το αντικείμενο "Ενέργεια" επιτρέπει την εισαγωγή αντικειμένου στο οποίο μπορεί να αναπαρασταθεί πράξη εκχώρησης αριθμητικής τιμής ή αλφαριθμητικού σε μεταβλητή. Τα αντικείμενα "Είσοδος" και "Έξοδος" επιτρέπουν την εισαγωγή μεταβλητής από το χρήστη και απεικόνισης μηνύματος ή μεταβλητής αντίστοιχα. Το αντικείμενο "λογικής συνθήκης IF" επιτρέπει τη δημιουργία λογικού βρόγχου εαν...τότε. Τέλος το εικονίδιο με τον μικρό κύκλο επιτρέπει την ενδιάμεση διασύνδεσή του με άλλα αντικείμενα ώστε να απεικονίζεται πιο εύληπτα ένα διάγραμμα ροής. Η κεντρική μπάρα εργαλείων περιέχει τα εργαλεία που επιτρέπουν την εκτέλεση εργασιών από το χρήστη. Η πρώτη ομάδα εργαλείων επιτρέπει τη δημιουργία Νέου διαγράμματος ροής, το άνοιγμα υπάρχοντος και την αποθήκευση (Σώσιμο) του τρέχοντος αντίστοιχα. Η δεύτερη ομάδα εργαλείων επιτρέπει τη Σύνδεση δύο αντικειμένων (με γραμμή), την Αλλαγή των ιδιοτήτων των αντικειμένων το Σβήσιμο (Διαγραφή) ενός αντικειμένου (εναλλακτικά πατώντας το πλήκτρο Delete) και το Σβήσιμο Γραμμής (εναλλακτικά πατώντας τα πλήκτρα Shift+Delete). Ακολούθως, υπάρχουν τα αντικείμενα εκτέλεσης του διαγράμματος ροής (Εκτέλεση, Διακοπή, Παύση, Βήμα-Βήμα). Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα μεταβολή της καθυστέρησης. Σε περίπτωση που επιλεγεί η μέγιστη δυνατή καθυστέρηση, τότε πρακτικά η εκτέλεση γίνεται βήμα προς βήμα. Η μετάβαση στο επόμενο βήμα της εκτέλεσης γίνεται με το πάτημα του αντίστοιχου πλήκτρου. Η τελευταία ομάδα εργαλείων επιτρέπει την εμφάνιση της Οθόνης (ένα εικονικό τερματικό που εμφανίζει το αποτέλεσμα της εκτέλεσης του
διαγράμματος ροής) την εμφάνισης της στοίβας μνήμης και των μεταβλητών που υπάρχουν στο πρόγραμμα. Στα δεξιά της μπάρας εργαλείων υπάρχει το αντικείμενο εμφάνισης βοήθειας. Δημιουργία αλγορίθμου Τα αντικείμενα που βρίσκονται στην αριστερή εργαλειοθήκη επιτρέπουν την εισαγωγή των δομικών στοιχείων που περιγράφουν οπτικά τον αλγόριθμο. Επιλέγονται με απλό κλικ και εισάγονται στην επιφάνεια εργασίας. Η διαδικασία είναι καλύτερα κατανοητή με ένα παράδειγμα. Επιλέξτε το αντικείμενο "Αρχή" και εισάγετέ το στο χώρο εργασίας. Επιλέξτε το πλήκτρο "Έξοδος" και τοποθετήστε το κάτω από το προηγούμενο. Θα ερωτηθείτε για εισαγωγή παραμέτρων, εισάγετε τις λέξεις "Hello World!" στο κουτί κειμένου του διαλόγου που έχει εμφανιστεί. Επιλέξτε το πλήκτρο "Τέλος" και τοποθετήστε το κάτω από τα προηγούμενα. Αυτή τη στιγμή έχετε τρεις εντολές στον αλγόριθμό σας οι οποίες δεν είναι διασυνδεδεμένες. Για να τις διασυνδέσουμε κάνουμε τα εξής: Επιλέγουμε το πρώτο αντικείμενο ("Αρχή") και ακολούθως το δεύτερο ("Έξοδος"). Επιλέγουμε το εικονίδιο [Σύνδεση] για να συνδέσουμε τα αντικείμενα μεταξύ τους. Όμοια συνδέουμε και τα άλλα δύο αντικείμενα. Σε περίπτωση που είχαμε επιλέξει την 'αυτόματη σύνδεση αντικειμένων' (κάτω αριστερά στη μπάρα εργαλείων) η διασύνδεση των αντικειμένων θα γινόταν αυτόματα. Το αποτέλεσμα που θα παίρναμε είναι το εξής:
Συναρτήσεις Οι συναρτήσεις είναι πολύ ισχυρά (και επαναχρησιμοποιήσιμα) δομικά συστατικά. Πρακτικά, στη φιλοσοφία κατασκευής του Flow Chart Programming, κάθε πρόγραμμα που έχει αποθηκευτεί (με την επέκταση ".fpp" που χρησιμοποιείται) αποτελεί πέρα από αυτόνομο πρόγραμμα και μία συνάρτηση. Έτσι λοιπόν μπορεί να κληθεί από οιοδήποτε άλλο αλγόριθμο ή ακόμα και από τον εαυτό του (αναδρομικότητα). Για την προσθήκη συνάρτησης (function), χρησιμοποιούμε το πλήκτρο "func". Ακολούθως στο διάλογο γράφουμε το όνομα της συνάρτησης (χωρίς την επέκταση ".fpp") στο σχετικό πεδίο. Επίσης είναι δυνατός ο ορισμός τοπικών μεταβλητών (χρήσιμο για τη διαδικασία αναδρομής) επιλέγοντας το πλήκτρο "Αρχή". Υπάρχουν επίσης διάφορες ενσωματωμένες συναρτήσεις: Fix - Εμφανίζει το ακέραιο μέρος ενός αριθμού που λαμβάνει (αποκόπτει τα - δεκαδικά- στοιχεία μετά την τελεία). FileDialog - Ανοίγει ένα παράθυρο διαλόγου αρχείου. Clear - καθαρίζει την οθόνη κειμένου χρήστη (που απεικονίζει τα αποτελέσματα εκτέλεσης ενός αλγορίθμου. ExtractFileName - Δίνοντας είσοδο τη πλήρη διαδρομή ενός αρχείου, επιστρέφει μόνο το όνομά του. Τόσο το κυρίως πρόγραμμα όσο και η αποθηκευμένη συνάρτηση θα πρέπει να βρίσκονται στον ίδιο κατάλογο για τη σωστή εκτέλεση. Επίσης παρέχονται διάφορα παραδείγματα που εξηγούν πως είναι εφικτή η διαχείριση γεγονότων του λειτουργικού συστήματος. Δημιουργία εκτελέσιμου Το Flow Chart Programming υποστηρίζει δημιουργία 'εκτελέσιμου' από τον αλγόριθμο που έχουμε σχεδιάσει. Η δημιουργία του εκτελέσιμου γίνεται επιλέγοντας "Δημιουργία εκτελέσιμου" από το μενού "Αρχείο". Ακολούθως, εισάγουμε το επιθυμητό όνομα του εκτελέσιμου αρχείου. Στην πραγματικότητα το σύστημα δεν δημιουργεί ένα πραγματικό εκτελέσιμο αρχείο. Αντιγράφει το αρχείο.exe του Flow Chart Programming δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα ειδικό αρχείο με επέκταση ".INI" το οποίο χρησιμεύει στο να φορτώνεται το πρόγραμμα και να εκτελείται απ'ευθείας ο αλγόριθμος χωρίς να εμφανίζεται ο χώρος εργασίας (που απεικονίζει τον αλγόριθμο). Όλες οι συναρτήσεις που χρησιμοποιούνται από το πρόγραμμα
θα πρέπει να είναι στον ίδιο φάκελο με το εκτελέσιμο (όπως και το αρχείο ".INI"). Παράδειγμα αρχείου που μπορεί να μετατραπεί σε εκτελέσιμο και να χρησιμοποιηθεί ως αυτόνομο πρόγραμμα είναι το "d.fpp" που περιέχεται στο φάκελο με τα παραδείγματα (examples). Το πρόγραμμα αυτό είναι ένας χαρτογραφητής εικόνων (image mapper) για δικτυακούς τόπους. Απαιτεί τα ακόλουθα αρχεία να είναι στον ίδιο κατάλογο με το εκτελέσιμο: D.fpp - Ο κυρίως αλγόριθμος. D0.fpp... D6.fpp - επτά συναρτήσεις που καλούνται ως γεγονότα (events) από το κυρίως παράθυρο της εφαρμογής (D.fpp).