Αζθαιείο πξαθηηθέο πνπ πξνάγνπλ ηνλ θπζηθό ηνθεηό N o 2: Πεξπαηήζηε, θηλεζείηε θαη αιιάμηε ζηάζεηο θαηά ηνλ ηνθεηό ηεο Teri Shilling, MS, CD (DONA), IBCLC, LCCE, FACCE 1 Μια έγκσος σε ένα μάθημα Lamaze ρωτά για τα σσγκετσμένα μηνύματα ποσ έτει λάβει στετικά με τον τοκετό. "Στο μάθημα βλέπω εικόνες με γσναίκες να περπατούν, να τρησιμοποιούν πισίνες ή να κάθονται πάνω σε μπάλες τοκετού. Αλλά στην τηλεόραση οι γσναίκες ποσ γεννούν υαίνεται να περνούν τον περισσότερο τρόνο στο κρεβάτι. Πόσο σημαντικό είναι να μην είσαι στο κρεβάτι και να μπορείς να κινείσαι ελεύθερα στον τώρο;" Ο ηνθεηόο γίλεηαη επθνιόηεξνο όηαλ πεξπαηάηε, θηλείζηε θαη αιιάδεηε ζηάζεηο θαηά ηε δηάξθεηά ηνπ. Φξεζηκνπνηώληαο ηε βαξύηεηα, βνεζάηε ην κωξό ζαο λα θαηέβεη θαη ηε ιεθάλε ζαο λα αλνίμεη, ώζηε ην κωξό λα ρωξέζεη θαη λα «γπξίζεη» κέζα ζε απηή. Η θίλεζε ζάο επηηξέπεη λα αληηκεηωπίζεηε ηνλ πόλν κε ελεξγεηηθό ηξόπν θαη κπνξεί λα ζπληνκεύζεη ηε δηάξθεηα ηνπ πξώηνπ ζηαδίνπ ηνπ ηνθεηνύ. Σε αληίζεζε κε ό,ηη πξνβάιιεηαη ζε δεκνθηιείο ηειενπηηθέο εθπνκπέο ζηηο Η.Π.Α., εηθόλεο κέζα από ηελ ηζηνξία θαη δηάθνξνπο πνιηηηζκνύο δείρλνπλ ηηο γπλαίθεο ζε πνιιέο δηαθνξεηηθέο ζηάζεηο ηνθεηνύ. Πνιιά καηεπηήξηα ζηηο κέξεο καο δηαζέηνπλ κπάιεο ηνθεηνύ, θνπληζηέο θαξέθιεο, κπαληέξεο/ληνπδηέξεο θαη ρώξνπο όπνπ νη επίηνθνη κπνξνύλ λα πεξπαηνύλ, ώζηε λα ελζαξξύλνληαη λα κελ παξακέλνπλ μαπιωκέλεο ζην θξεβάηη. Πηινηηθή έξεπλα δηελεξγήζεθε 1 Δπεμήγεζε ηωλ ηίηιωλ πηζηνπνίεζεο ηεο ζπγγξαθέωο: MS: Master of Science (κεηαπηπρηαθόο ηίηινο ζπνπδώλ ζε επηζηεκνληθό ηνκέα) CD: Certified Doula (πηζηνπνηεκέλε βνεζόο κεηξόηεηαο) IBCLC: International Board of Certified Lactation Consultants (Δηεζλέο Σπκβνύιην Πηζηνπνηεκέλωλ Σπκβνύιωλ Γαινπρίαο) LCCE: Lamaze Certified Childbirth Educator (πηζηνπνηεκέλε εθπαηδεύηξηα πεξηγελλεηηθήο αγωγήο Lamaze) FACCE: Fellow, American College of Childbirth Educators (κέινο ηνπ Ακεξηθαληθνύ Κνιεγίνπ Εθπαηδεπηώλ Πεξηγελλεηηθήο Αγωγήο)
πξόζθαηα ζε δύν καηεπηήξηα ζηνλ Καλαδά, όπνπ νη επίηνθνη έθαλαλ ηπραία ρξήζε ελόο θαλνληθνύ δωκαηίνπ ηνθεηνύ ή ελόο δωκαηίνπ κε ηδηαίηεξε αηκόζθαηξα. Σην δωκάηην απηό δελ ππήξρε ην θιαζηθό θξεβάηη ηνθεηνύ, ελώ ηνπνζεηήζεθε εηδηθόο εμνπιηζκόο πνπ πξνάγεη ηε ραιάξωζε, ηελ θίλεζε θαηά ηνλ ηνθεηό θαη κηα ήξεκε αηκόζθαηξα. Οη αμηνινγήζεηο ηωλ γπλαηθώλ πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ην δωκάηην «κε ηελ ηδηαίηεξε αηκόζθαηξα» ήηαλ ζεηηθέο. Πέξαζαλ 50% ή θαη ιηγόηεξν ρξόλν ζην θξεβάηη ηνθεηνύ, ελώ ε αλάγθε γηα ρξήζε ηερλεηήο ωθπηνθίλεο ήηαλ κηθξόηεξε (Hodnett, Stremler, Weston, & McKeever, 2009). Η δξαζηεξηόηεηα θαηά ηνλ ηνθεηό κπνξεί λα ζαο απνζπάζεη από ηελ ελόριεζε, ζαο δίλεη κηα αίζζεζε κεγαιύηεξεο πξνζωπηθήο ειεπζεξίαο θαη ηε δπλαηόηεηα απειεπζέξωζεο ηεο κπϊθήο έληαζεο πνπ κπνξεί λα απμήζεη ηνλ πόλν. Σηελ πξαγκαηηθόηεηα, νη γπλαίθεο πνπ θηλνύληαη θαηά ηνλ ηνθεηό αλαθέξνπλ όηη ε θίλεζε είλαη κηα απνδνηηθή κέζνδνο αλαθνύθηζεο ηνπ πόλνπ (Storton, 2007). Τν λα πεξηνξίδνπκε ηελ θίλεζε ζηηο επηηόθνπο κπνξεί λα έρεη ρεηξόηεξα απνηειέζκαηα θαη λα κεηώζεη ηελ ηθαλνπνίεζή ηνπο από ηελ εκπεηξία ηνπ ηνθεηνύ (Storton, 2007). Γηαηί ε θίλεζε βνεζά Η κήηξα αληαπνθξίλεηαη ζην πεξπάηεκα ή ζηελ θίλεζε ιεηηνπξγώληαο πην απνηειεζκαηηθά (Roberts, Mendez-Bauer, & Wodell, 1983). Καζώο ε γπλαίθα αιιάδεη ζπρλά ζηάζεηο επηηξέπεη ζηα νζηά ηεο ιεθάλεο ηεο λα κεηαθηλνύληαη, ώζηε ην κωξό λα πεξάζεη κέζα από απηή, ελώ νη όξζηεο ζηάζεηο αμηνπνηνύλ ηε βαξύηεηα πξνθεηκέλνπ ην κωξό λα πεξάζεη κέζα από ηνλ γελλεηηθό ζωιήλα (Simkin & Ancheta, 2005). Η δηάκεηξνο εηζόδνπ θαη εμόδνπ ηεο ιεθάλεο κεγαιώλεη θαζώο ε επίηνθνο κεηαθηλείηαη. Όηαλ ν ηνθεηόο επηβξαδύλεηαη, κηα αιιαγή ζηε ζηάζε ζπρλά ηνλ βνεζά λα αλαθηήζεη ηνλ ξπζκό ηνπ. Κάπνηα ζηηγκή θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ, ε γπλαίθα κπνξεί λα θνπξαζηεί θαη λα ρξεηαζηεί λα αλαπαπζεί ζε κηα άλεηε ζηάζε. Παξ όια απηά, ζύκθωλα κε έξεπλα ηνπ 2003 πνπ δεκνζηεύηεθε ζην πεξηνδηθό "Nursing Research" ("Ννζειεπηηθή Έξεπλα"), ν πόλνο πνπ εληνπίδεηαη ρακειά ζηε κέζε ηεο επηηόθνπ ζε ηνθεηό πνπ εμειίζζεηαη επηηείλεηαη όηαλ εθείλε είλαη μαπιωκέλε αλάζθεια (Adachi, Shimada, & Usai, 2003). Μπνξείηε λα μεθνπξαζηείηε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ ρωξίο λα πνλάηε πεξηζζόηεξν, όπωο ζπκβαίλεη όηαλ μαπιώλεηε αλάζθεια. Υπάξρνπλ θαη άιιεο ζηάζεηο αλάπαπζεο εθηόο από ηελ ύπηηα. Τη καο ιέλε νη έξεπλεο Οη εξεπλεηέο πνπ εμέηαζαλ όιεο ηηο δεκνζηεπκέλεο έξεπλεο ζρεηηθά κε ηελ θίλεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ δηαπίζηωζαλ όηη, ζε ζύγθξηζε κε πξαθηηθέο πνπ πεξηνξίδνπλ ηελ θίλεζε, νη
πξαθηηθέο πνπ επηηξέπνπλ ζηηο γπλαίθεο λα πεξπαηνύλ, λα θηλνύληαη θαη λα αιιάδνπλ ζηάζεηο θαηά ηνλ ηνθεηό, έρνπλ ηα αθόινπζα απνηειέζκαηα: ιηγόηεξν έληνλν πόλν κεηωκέλε αλάγθε γηα αλαιγεηηθά, όπωο επηζθιεξίδην ή λαξθωηηθέο νπζίεο ιηγόηεξε ζπλερήο παξαθνινύζεζε θαη ιηγόηεξεο θαηζαξηθέο ηνκέο (Lawrence et al., 2009; Simkin & Bolding, 2004; Simkin & O Hara, 2002). Σηελ πξαγκαηηθόηεηα, θακηά γπλαίθα από απηέο πνπ ζπκκεηείραλ ζηηο έξεπλεο δελ είπε όηη αηζζαλόηαλ πην άλεηα ζηελ ύπηηα μαπιωηή ζηάζε από ό,ηη ζε άιιεο ζηάζεηο (Simkin & Bolding, 2004). Κακηά έξεπλα δελ έρεη δείμεη πνηέ όηη ε θίλεζε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ είλαη επηθίλδπλε γηα πγηείο γπλαίθεο κε θπζηνινγηθνύο ηνθεηνύο (Sorton, 2007). Ο ξόινο ηεο ππνζηήξημεο θαηά ηνλ ηνθεηό θαη ην πεξηβάιινλ ηνθεηνύ Δπζηπρώο, πνιιέο γπλαίθεο δελ κπνξνύλ λα πεξπαηήζνπλ ή λα θηλεζνύλ θαηά ηνλ ηνθεηό ηνπο, είηε επεηδή δελ ηηο ελζαξξύλεη ε νκάδα πνπ ηηο ππνζηεξίδεη, είηε ιόγω πνιηηηζκηθώλ ζπλεζεηώλ, είηε επεηδή ην θξεβάηη ηνπνζεηείηαη ζην θέληξν ηνπ δωκαηίνπ, (Simkin & Bolding, 2004). Παξ όια απηά, όηαλ νη επίηνθνη ελζαξξύλνληαη λα θηλνύληαη θαη δελ έρνπλ πεξηνξηζκνύο, πεξπαηνύλ θαη αιιάδνπλ ζπρλά ζηάζεηο (Simkin & Bolding, 2004). Αθόκα θη αλ ην λνζνθνκείν όπνπ ζα γελλήζεηε δελ εθαξκόδεη πξαθηηθέο πνπ πεξηνξίδνπλ ηελ θίλεζε, ε ζπλήζεο ρξήζε ζπλερνύο ειεθηξνληθήο παξαθνινύζεζεο ηνπ εκβξύνπ (Electronic Fetal Monitoring, EFM), ελδνθιέβηωλ νξώλ (IVs), θαξκάθωλ γηα πξόθιεζε ή επηηάρπλζε ηνπ ηνθεηνύ θαη επηζθιεξηδίνπ αλαηζζεζίαο πεξηνξίδνπλ ηελ θίλεζε θαη ζπρλά ζαο θαζειώλνπλ ζηνλ θξεβάηη. Σε έξεπλα πνπ δηεμήρζε ζε εζληθό επίπεδν ζρεηηθά κε ηηο εκπεηξίεο ηνθεηνύ, όηαλ νη γπλαίθεο ξωηήζεθαλ γηαηί δελ πεξπαηνύζαλ θαηά ηνλ ηνθεηό απάληεζαλ επεηδή «ήηαλ ζπλδεδεκέλεο ζε δηάθνξα κεραλήκαηα» (Declercq, Sakala, Corry, Applebaum, & Risher, 2002, p. 25). Εάλ ζέινπκε λα πξνζθέξνπκε πεξηζζόηεξε αλαθνύθηζε ζηηο γπλαίθεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ θαη ηαπηόρξνλα λα ππνζηεξίμνπκε έλαλ θπζηθό θαη αζθαιή ηνθεηό, παξεκβάζεηο, όπωο ε ειεθηξνληθή παξαθνινύζεζε ηνπ εκβξύνπ θαη νη νξνί, ζα πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύληαη κόλνλ όηαλ θαζίζηαληαη απαξαίηεηνη ιόγω επηπινθώλ. Όηαλ είλαη ηαηξηθά απαξαίηεην λα γίλεηαη ρξήζε απηώλ ηωλ παξεκβάζεωλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλεο θαη ηεο επηζθιεξηδίνπ αλαηζζεζίαο), ε γπλαίθα ζα πξέπεη λα ιακβάλεη νδεγίεο λα θηλείηαη κε νπνηνλδήπνηε ηξόπν κπνξεί. (Roberts, Algert, & Olive, 2004). Γηα παξάδεηγκα, ε καία ζαο ή ν ζύληξνθνο ηνθεηνύ κπνξεί λα ζαο βνεζήζεη λα αιιάμεηε από κηα
ύπηηα ζηάζε ζην πιάη ζε κηα ζηάζε όπνπ κπνξείηε λα γείξεηε ζηελ πιάηε ηνπ θξεβαηηνύ ή λα αθνπκπήζεηε ζηελ κπάξα γηα βαζηά θαζίζκαηα. Εάλ γηα θάπνηνλ ηαηξηθό ιόγν ρξεηάδεζηε ζπλερή ειεθηξνληθή παξαθνινύζεζε, ε θίλεζε θαη ε αιιαγή ζηάζεωλ κπνξεί λα επηηεπρζεί όηαλ θάζεζηε ζε κπάια ηνθεηνύ ή ζε θνπληζηή θαξέθια. Οη γπλαίθεο πνπ γελλνύλ ζε ρώξνπο κε πξόζβαζε ζε ληνπο ή κπαληέξεο είλαη ζπλήζωο πην δξαζηήξηεο θαη πηνζεηνύλ πην όξζηα ζηάζε. Η βύζηζε ζε λεξό θαηά ην πξώην ζηάδην ηνπ ηνθεηνύ κεηώλεη ηνλ πόλν (Hofmeyr et al., 2008). Γνθηκάδνληαο βνεζεηηθέο ζηάζεηο θαη θηλήζεηο Σε καζήκαηα πξνεηνηκαζίαο ηνθεηνύ ζα δνθηκάζεηε δηάθνξεο ζηάζεηο θαη θηλήζεηο, όπωο ην πώο λα ιηθλίδεηε ηε ιεθάλε ζαο θαη λα ρξεζηκνπνηείηε ηερληθέο, όπωο θίλεζε κπξνο-πίζω κε ην κπξνζηηλό πόδη ιπγηζκέλν θαη ην πίζω ηεληωκέλν, πεξπάηεκα κε βαξηέο, ραιαξέο θηλήζεηο, βαζύ θάζηζκα, αξγό ρνξό, ηε ζηάζε ζηα ηέζζεξα, κε ην ζηέξλν ζην πάηωκα θαη ην αλέβαζκα ζε ζθάιεο. Εάλ θάλεηε εμάζθεζε κε βνεζήκαηα, όπωο ε κπάια ηνθεηνύ ή ην ξεκπόδν (κεμηθάληθν ζάιη), ηόηε ζα ζαο είλαη πην εύθνιν λα ηα ρξεζηκνπνηήζεηε ζηνλ ηνθεηό. Εάλ έρεηε δνθηκάζεη δηαθνξεηηθέο ζηάζεηο θαη θηλήζεηο πξηλ από ηνλ ηνθεηό, ζα ληώζεηε κεγαιύηεξε ζηγνπξηά γηα λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεηε θαηά ηνλ ηνθεηό. Σπζηάζεηο ηνπ νξγαληζκνύ Lamaze International Τν πεξπάηεκα, ε θίλεζε θαη ε αιιαγή ζηάζεωλ θαζηζηνύλ ηνλ ηνθεηό επθνιόηεξν θαη αζθαιέζηεξν. Όπωο ηόζεο γπλαίθεο ζηνλ θόζκν, κπνξείηε θη εζείο λα θηλείζηε θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ ζαο, ώζηε λα ληώζεηε πην άλεηα θαη νη ζπζπάζεηο ζαο λα είλαη πην απνδνηηθέο. Η ειεπζεξία λα επηιέγεηε θαη λα αληαπνθξίλεζηε κε ηνλ δηθό ζαο ηξόπν επηηξέπνπλ ζηνλ ηνθεηό λα εμειηρζεί ρωξίο ηερλεηνύο πεξηνξηζκνύο. Η γέλλα είλαη κηα ελεξγεηηθή δηαδηθαζία θαη κε ηε βνήζεηα ηωλ ζπληξόθωλ ζαο ζηνλ ηνθεηό, ζα ηελ θαηαζηήζεηε επθνιόηεξε θαη αζθαιέζηεξε γηα εζάο θαη ην κωξό ζαο. Ο νξγαληζκόο Lamaze International ζαο παξνηξύλεη λα πξνγξακκαηίζεηε λα παξακείλεηε δξαζηήξηα θαζ όιε ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ ζαο, λα δνθηκάζεηε δηαθνξεηηθέο ζηάζεηο ηνθεηνύ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο εγθπκνζύλεο θαη λα επηιέμεηε ηαηξηθό πξνζωπηθό θαη ρώξν πνπ ζα ζαο παξέρνπλ πνιιέο δηαθνξεηηθέο επηινγέο γηα ρξήζε ηεο θίλεζεο θαηά ηε δηάξθεηα ηνπ ηνθεηνύ. Γηα πεξηζζόηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε έλαλ αζθαιή θαη ρωξίο θηλδύλνπο ηνθεηό, κπνξείηε λα δηαβάζεηε ηνλ νδεγό The Official Lamaze Guide: Giving Birth with Confidence (Lothian & DeVries, 2005), λα επηζθεθηείηε ηελ ηζηνζειίδα ηνπ νξγαληζκνύ Lamaze, www.lamaze.org θαη λα εγγξαθείηε γηα λα ιακβάλεηε ηελ εβδνκαδηαία ειεθηξνληθή ελεκέξωζε ηνπ «Lamaze Building Confidence Week by Week»
Τειεπηαία αλαζεώξεζε: Ινύιηνο 2009 Βηβιηνγξαθία Adachi, K., Shimada, M., & Usai, A. (2003). The relationship between the parturient s positions and perceptions of labor pain intensity. Nursing Research, 52(1), 47 51. Declercq, E. R., Sakala, C., Corry, M. P., Applebaum, S., & Risher, P. (2002). Listening to mothers: Report of the first national U.S. survey of women s childbearing experiences. New York: Maternity Center Association (now, Childbirth Connection). Hodnett, E. D., Stremler, R., Weston, J. A., & McKeever, P. (2009). Re-conceptualizing the hospital labor room: The PLACE (pregnant and laboring in an ambient clinical environment) pilot trial. Birth, 36(2), 159 166. Hofmeyr, G., Neilson, J. P., Alfirevic, Z., Crowther, C. A., Duley, L., Gulmezoglu, M., et al. (2008). Pregnancy and childbirth A Cochrane pocketbook. W. Sussex, England: Wiley. Lawrence, A., Lewis, L., Hofmeyr, G., Dowswell, T., & Styles, C. (2009). Maternal positions and mobility during first stage labour. Cochrane Database of Systematic Reviews, Issue 2, Art. No.: CD003934. Roberts, C. L., Algert, C. S., & Olive, E. (2004). Impact of first stage ambulation on mode of delivery among women with epidural analgesia. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology, 44(6), 489 494. Roberts, J. E., Mendez Bauer, C., & Wodell, D. A. (1983). The effects of maternal position on uterine contractility and efficiency. Birth, 10(4), 243 249. Simkin, P., & Ancheta, R. (2005). The labor progress handbook (2nd ed.). Malden, MA: Blackwell Science. Simkin, P., & Bolding, A. (2004). Update on nonpharmacologic approaches to relieve labor pain and prevent suffering. Journal of Midwifery and Women s Health, 49(6), 489 504. Simkin, P., & O Hara, M. (2002). Nonpharmacologic relief of pain during labor: Systematic reviews of five methods. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 186(Suppl. 5), S127 S159.
Storton, S. (2007). The Coalition for Improving Maternity Services: Evidence basis for the ten steps of mother friendly care. Step 4: Provides the birthing woman with freedom of movement to walk, move, assume positions of her choice. The Journal of Perinatal Education, 16(Suppl. 1), 25S 27S. Δπραξηζηίεο Τν παξόλ έληππν ζρεηηθά κε ηηο αζθαιείο πξαθηηθέο ηνθεηνύ αλαζεωξήζεθε θαη ελεκεξώζεθε από ηελ Teri Shilling, MS, CD(DONA), IBCLC, LCCE, FACCE. Τα έμη έληππα ζρεηηθά κε ηηο αζθαιείο πξαθηηθέο ηνθεηνύ ζπληάρζεθαλ ην 2003 από ηνλ νξγαληζκό Lamaze International κε ηίηιν «Τα 6 έληππα γηα ηηο πξαθηηθέο ηεο καηεπηηθήο θξνληίδαο».