Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος

Σχετικά έγγραφα
Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Αιτιότητα και αναγκαιότητα των νεότερων θεραπειών στην οστεοπόρωση

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

<<Διαγνωστικά Προβλήματα και θεραπευτική προσέγγιση>> Σφυρόερα Κατερίνα Ρευματολόγος

Οστεοπόρωση: έλεγχος (screening) και εξατομικευμένη θεραπεία

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Οστεοπόρωση Βιβλιογραφική ενημέρωση

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ. Αεροπορίας

Β Π Μ Hρεμία. Αναστροφή. Οστεόλυση. Οστεοπαραγωγή

παθής και δευτεροπαθής Οστεοπόρωση στον άν Στρογγυλό Τραπέζι ΕΕΕ ΠΕΕ: Οστεοπόρωση σε ειδικές ομάδες

Θεραπεία της οστεοπόρωσης: γιατί, πότε, πως και για πόσο? Φωτεινή Γ. Παπαδοπούλου Γκάσταρη Ενδοκρινολόγος

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Πρωτοπαθή Μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση Οστεοπόρωση των ηλικιωμένων ή γεροντική οστεοπόρωση Δευτεροπαθή

Ενδείξεις θεραπευτικής αγωγής και επιλογές σε ασθενή με χρόνια θεραπεία σε στεροειδή

Τα οστα αποτελούνται από το φλοιό και σπογγώδες οστό. Μεταξύ των δοκίδων του σπογγώδους οστού υπάρχει ο μυελός των οστών

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ. ΒΑΛΚΑΝΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Χειρουργός Ορθοπαιδικός ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ. Παν. Γεν. Νοσοκ.

Η ανδρική οστεοπόρωση: διαγνωστικές και θεραπευτικές προκλήσεις. Παρουσίαση Περιστατικών. Μάκρας Πολυζώης Ενδοκρινολόγος 251 Γεν. Νοσοκ.

Οστεοαρθρίτιδα την 3 η χιλιετία. Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Ρευματολογική Κλινική - Γ.Ν.Α. «Γιώργος Γεννηματάς»

ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ 2018

40 ο Ετήσιο Πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑ ΑΡΘΡΙΤΙΔΑΣ

Πρακτικά ερωτήματα στο ιατρείο οστεοπόρωσης για την ερμηνεία των μετρήσεων οστικής πυκνομετρίας

There are no translations available. Πέτρος Χ. Κατσαβοχρήστος Παθολόγος

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Θεραπεία οστεοπόρωσης: Σύγχρονη προσέγγιση και κατευθύνσεις Νέες κατευθύνσεις για την αντιµετώπιση της ΟΠ από κορτικοειδή

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

Η Aξία των Κλινικών Μελετών στην Ανάπτυξη Καινοτόμων Φαρμάκων Mελέτιος A. Δημόπουλος

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ

Τι είναι οστεοπόρωση;

Digital Travel Trends

Ο τουρισμός στην Ολλανδία.

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Η θέση της διακεκομμένης αντιοστεοπορωτικής αγωγής στο σχεδιασμό μακρόχρονης αγωγής.

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists

Αναγνώριση ασθενών με υψηλό κίνδυνο κατάγματος ισχίου.

«ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΣ» Ευστάθιος Χρονόπουλος Επίκουρος Καθηγητής ΕΚΠΑ Β Πανεπιστημιακή ήορθοπαιδική ήκλινική Κωνσταντοπούλειο Νοσοκομείο Ν.

Σύγχρονη αντιμετώπιση οστεοπόρωσης

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τι είναι Οστεοπόρωση Μέγεθος Οστεοπόρωσης

Προενταξιακός ασθενής - Επιλογή μεθόδου κάθαρσης

Τα Οικονομικά της Υγείας

ΑΝΔΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. σε τι διαφέρει από την μετεμηνοπαυσιακή; Γ.ΤΡΟΒΑΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ

Κατάγματα ανεπάρκειας: αίτια, εντόπιση, απεικόνιση

Οστεοπόρωση: Μια επιδημία που μας αφορά όλους - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Δευτέρα, 29 Αύγουστος :22

Ακτινολογική Διάγνωση της Οστεοπόρωσης. Κωνσταντίνος Γ. Χλαπουτάκης Ιατρός - Ακτινοδιαγνώστης

Συνολικό οικονομικό κόστος της καρδιαγγειακής νόσου

Ώριμη Ηλικία. Ενημέρωση και Πρόληψη για τα συχνότερα νοσήματα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ & ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ. Ο. Καρδακάρη, Νοσηλεύτρια M sc,κ/δ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΓΝΙ

Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ. Πάρις Α. Κοσμίδης Παθολόγος Ογκολόγος Νοσοκομείο «ΥΓΕΙΑ»

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΝΑ ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΤΑΛΑΚΗ

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος Εργαστήριο Έρευνας Παθήσεων Μυοσκελετικού Συστήματος

οστεοαρθρίτιδα δεν προστατεύουν από την οστεοπόρωση Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ Πρόεδρος ΕΛΙΟΣ

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists

Αφίξεις Τουριστών ανα μήνα 2013 Tourists Arrivals by month 2013

Αφίξεις Τουριστών / Arrivals of Tourists

ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Η επιρροή της μησυμμόρφωσης. οικονομικά της υγείας. Μαίρη Γείτονα Καθηγήτρια Οικονομικών της Υγείας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Επιβλέπων καθηγητής: Δρ Βασίλειος Ραφτόπουλος ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΕ ΜΕΤΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΙΑΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΑ ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Ενδοκρινοπάθειες. Μ.Αλεβιζάκη Β.Βασιλείου Λ.Ζαπάντη Ε. Κασσή Α.Πολυμέρης Κ.Σαλτίκη Κ.Στεφανάκη

Οι οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις της άνοιας. Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Οι οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις της άνοιας Γιάννης Κυριόπουλος, MD, MPH, MSc, PhD

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΑΝΔΡΙΚΗΣ Β ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ, Γ.Ν.ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν την οστεοπόρωση ;

Αλεξάνδρα Φιλιππάκη Τηλ: Περισσότερες πληροφορίες εδώ

Κοινωνία & Υγεία Οργάνωση Υπηρεσιών: Δείκτες Υγείας της Ελλάδας

Κλινική Χρησιμότητα της Οστικής Πυκνομετρίας την εποχή του FRAX

Στασινός Παναγιώτης του Σταμάτη

Δαπάνη Υγείας. Φαρμακευτική Δαπάνη. Καινοτομία. Μ. Ολλανδέζος Μ. Ολλανδέζος

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ DENOSUMAB

Σύγχρονη πρόληψη και αντιμετώπιση οστεοπόρωσης από κορτικοστεροειδή

gr aiavramidis.gr

ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Η ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΛΗΨΗ;

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

Παγκόσµια Ηµέρα Οστεοπόρωσης (20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ)

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ποιότητα Ζωής. Ασθενοκεντρική-Εξατομικευμένη Επιλογή Αντιδιαβητικής αγωγής. Αποτελεσματικότητα Υπογλυκαιμία Βάρος Ανεπιθύμητες ενέργειες Κόστος

ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ

Σοβαρό άσθμα: Μαθήματα από το παρελθόν Λύσεις για το παρόν Προοπτικές για το μέλλον Βόλος, Απρίλης 2009

Ειδικές Εφαρμογές Ακτινολογίας (Θ)

Η διαχείριση της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης: Τρέχουσα πρακτική και ορθολογική διαχείριση

Κατευθυντήρια Οδηγία Νο 14 Μάρτιος 2014

Ελληνικό Σύστηµα Υγείας Αξιολόγηση Υπό την Διεθνή Εµπειρία

ΑΠΩΛΕΙΑ ΖΩΗΣ (οικογενειακή προστασία)

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

Άσκηση σε Κλινικούς Πληθυσμούς ΜΚ1118

όταν οι απλές ακτινογραφίες βάζουν την υπόνοια οστεοπόρωσης, τότε το άτοµο έχει χάσει το 30 % της οστικής του µάζας.

Τα Οικονομικά της Υγείας

Νικόλαος Μπουντουβής Ενδοκρινολόγος

ΑΝΔΡΙΚΗ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ. Dr. Παναγιώτης Γ. Αναγνωστής. Ενδοκρινολόγος

Η συμμόρφωση στην υγεία. Αικατερίνη Βενέτη Νοσηλεύτρια MSc, PhD (c) Οικονομολόγος

Ηλίας Ν. Μυγδάλης Συντονιστής Διευθυντής. Β Παθολογική Κλινική και Διαβητολογικό Κέντρο, Γενικό Νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, Αθήνα

2014 Ξενοδοχείο. Επιστημονική Εκδήλωση ΕΛ.Ι.ΟΣ Νοεμβρίου. Η θέση των αναβολικών φαρμάκων στη θεραπεία της οστεοπόρωσης XENIA PALACE

Η θέση της χημειοθεραπείας σε ασθενείς 3 ης ηλικίας. Θωμάς Μακατσώρης Λέκτορας Παθολογίας-Ογκολογίας Πανεπιστήμιο Πατρών

Το περιβάλλον στην Υγεία και την ασφάλιση. Αθήνα 12/04/2016

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΥΣ

Σακχαρώδης διαβήτης και οστεοπόρωση - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Τρίτη, 23 Νοέμβριος :22

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

Δαπάνη υγείας και «αντίστροφη υποκατάσταση» στην πρωτοβάθμια φροντίδα: αλήθειες, ψεύδη και αυταπάτες Νάντια Μπουμπουχαιροπούλου, BSc, MSc, PhDc

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Transcript:

Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος «Χειμερινό Επιστημονικό Σεμινάριο Μυοσκελετικών Παθήσεων 2012» Λίμνη Πλαστήρα: 8 έως 11 Μαρτίου 2012 Υπο την αιγίδα της ΕΠΕΜΥ [Επιστημονική Εταιρεία για την Μυοσκελετική Υγεία]

ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΟΡΙΣΜΟΣ Είναι η παθηση κατά την οποια η ελαττωση της μαζας και η διαταραχη της μικρο-αρχιτεκτονικης των οστων προκαλουν μειωση της αντοχης τους με αποτελεσμα την εμφανιση αναιτιων καταγματων. Ορισμός κατά WHO Οστεοπενια T score: -1.0 to -2.5 Οστεοπόρωση T score: < -2.5

Παραγοντες κινδύνου που ΔΕΝ επιδέχονται τροποποίηση,,, Η μεγάλη ηλικία Φύλο [Γυναίκες > Ανδρες] Θετικό οικογενειακό ιστορικό Γενετικοί παράγοντες Φυλή [Καυκάσιοι & Ασιατες] Ιστορικό προηγούμενου καταγματος Παράγοντες Κινδύνου για την ανάπτυξη Οστεοπόρωσης Παραγοντες κινδύνου που επιδέχονται τροποποίηση Low ΒΜΙ [Βody Μass Ιndex] Υπερβολική λήψη αλκοόλ [ > 3/day] Κάπνισμα Παρατεταμένη «ακινητοποίηση» Μακροχρόνια λήψη κορτικοστεροειδών Ανεπάρκεια ορμονών του φύλου [αμηνόροια, πρώιμη εμμηνόπαυση] *Δευτεροπαθή αίτια οστεοπόρωσης Ανεπάρκεια της Βιταμίνης-D, υπογοναδισμός, υπερ-θυρεοειδισμός, Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Συνδρ.Δυσσαπορρόφησης, Πολλαπλούν Μυέλωμα, Νευρογενής ανορεξια, Ι/παθής υπερπαραθυρεοειδισμός, φάρμακα [πχ κορτικοειδή, αναστολείς της αρωματάσης, κλπ]

Η ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΕΊΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΗ ΠΑΘΗΣΗ Συγκριση της συχνότητας των οστεοπορωτικών καταγμάτων με άλλες συχνές παθήσεις [1] 1600000 1400000 1200000 1500000* Annual incidence in the United States [both sexes all ages] 1255000 1000000 800000 795000 600000 400000 200000 186500 0 Ostoporotic fractures Heart Attack Stroke Breast Cancer * Ostoporotic Fractures: 300000 hip + 200000 forearm + 700000 vertebral fractures [by X-ray] + 300000 other [1] Burge R et.at: JBMR-2007, US cancer statistics-2005, American Heart Association 2006

Η ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ ΕΊΝΑΙ ΑΡΚΕΤΑ ΣΟΒΑΡΗ ΠΑΘΗΣΗ Η νόσος εχει συσχετισθεί με Έκπτωση της ποιότητας της ζωής της/του ασθενούς Σημαντική αύξηση της σχετιζόμενης με τα οστεοπορωτικά κατάγματα θνητότητας και νοσηρότητας [συχνά σε επίπεδα συγκρίσιμα με σοβαρα νεοπλάσματα] Το οικονομικό κόστος [άμεσο & εμμεσο] της οστεοπόρωσης είναι σημαντικό κι αναμένεται να «εκτιναχθεί» μεσα στις επόμενες δεκαετίες Mεγάλος αριθμός ασθενών παραμένει αδιαγνωστος και χωρίς θεραπεία.τα χαμηλά ποσοστα της συμμόρφωσης των ασθενών στην θεραπευτική αγωγή επιδεινώνουν το πρόβλημα

Δεν υπάρχουν σημεία ή συμπτωματα που να «προειδοποιούν» για την οστεοπορωση. Πολύ συχνά, το πρώτο σύμπτωμα της νόσου είναι το ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΟ ΚΑΤΑΓΜΑ! Οι συχνότερες θέσεις των οστεοπορωτικών καταγματων 2000: 4 εκατ οστεοπορωτικά κατάγματα στην E.U [1 κάθε 8 sec] 40% 18% 16% Hip Spine Forearm 8% 18% Humurus Other Johnell O & Kanis JA 2006 Osteoporos Int 17:1726 1733

Remaining Lifetime Fracture Risk [%] at the age of 50 Lifetime Risk at the age of 50 Γυναίκες Ανδρες Οστεοπορωτικά κατάγματα [1,2] 46-53% 21-22% Καταγματα Ισχίου [2,3] 15-23% 5-11% Σπονδυλικά καταγματα Ακτινογραφικα 27% 11% Σπονδυλικά κατάγματα Κλινικά [4] 15% 8% Καρκίνος Μαστού 10-13% - Καρκίνος Προστάτη - 9-11% 1. Van Staa TP et al : Bone, 2001 2. Kanis JA et al: Ostoporos-Int, 2000 3. Samelson EL et al: J Bone Miner Res, 2007 4. Samelson EL et al: J Bone Miner Res, 2006

Ο κίνδυνος για τις γυναίκες και τους ανδρες ηλικιας > 50 ετών, να παρουσιάσουν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα ισχίου ποικίλει σημαντικά από χώρα σε χώρα Kanis JA et-al: JBMR, 2002

Μια γυναίκα με οστεοπορωτικό σπονδυλικό καταγμα αντιμετωπίζει 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για ένα καινούργιο σπονδυλικό κάταγμα και 2 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για ένα καταγμα ισχίου [1] Απο τις γυναικες με τουλάχιστον 1 σπονδυλικό κάταγμα περίπου το 20% θα παρουσιασει μεσα στο επόμενο έτος ένα ακόμα σπονδυλικό κάταγμα [2] Τους 6 πρώτους μήνες μετά από ένα σπονδυλικό κάταγμα ο/η ασθενής αντιμετωπίζει 30-50 φορες μεγαλύτερο κίνδυνο για ένα ακόμα κάταγμα [4] Οξύ & χρόνιο άλγος [ραχιαλγία, οσφυαλγία] Μείωση του ύψους Παραμόρφωση του σκελετού και της εικόνας του σώματος [κύφωση, προπέτεια της κοιλιάς] Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος Γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση και αλλα συμπτώματα από το ΓΕΣ Κατάθλιψη & Μειωμένη αυτό-εκτίμηση Δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου [υπνος,πρωϊνή έγερση, ντύσιμο, ανέβασμα σκάλας, κλπ] Ανάγκη χρησης ειδικών βοηθημάτων βάδισης 1. Black DM et-al: J Bone Miner Res-1999 & Melton L et-al: Osteoporos-Int-1999] 2. Lindsay et-al: JAMA, 2001 4. Johnell et-al: Osteoporos-Int, 2001

Σπονδυλικά κατάγματα Ασθενείς με 1 ή περισσότερα σπονδυλικά κατάγματα παρουσιαζουν μεγαλύτερα προβλήματα στις καθημερινές τους δραστηριότητες και ζητούν συχνότερα ιατρική βοήθεια, συγκριτικά με τους οστεοπορωτικούς ασθενείς που δεν έχουν κάποιο σπονδυλικό κάταγμα. 50 45 40 Number of Vertebral Fractures [#] over the last 4 years 35 30 25 20 15 1# 2# 3# 10 5 0 Back pain Difficulty with > 3 daily activities >3 activities affected due to back pain Medical consultation Pluijm SMF et-al: JBMR, 2000

20-25% των ασθενών με καταγμα ισχίου θα πεθάνουν μέσα στον 1 ο χρόνο από το κάταγμα. Μονάχα το 30-35% από όσους επιβιώσουν θα επανέλθουν στο προ του κατάγματος επίπεδο κινητικότητας. Ένα άλλο 30-35% θα χρειάζονται καθημερινή φροντίδα για το υπόλοιπο της ζωής τους 90% 80% 70% 60% Death Permanent Disability 50% 40% 30% 20% 10% Unable to walk independently Unable to carry out at least one activity of daily living 0% One year after a hip fracture Cooper C. Am J Med 1997;103(2A):12S 17S

1 2 Η θνητότητα είναι παρόμοια σε ασθενείς μετα από οστεοπορωτικό κάταγμα στο ισχίο ή στην σπονδυλική στήλη * * Bliuc D et-al: JAMA, 2009 Η σχετιζόμενη με τα σπονδυλικά οστεοπορωτικά καταγματα θνητότητα αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των διαπιστωμένων σπονδυλικών καταγμάτων ** ** Kado DM et-al: Arch Intern Med, 1999

Οστεοπόρωση Κόστος Αμεσο κόστος Εμμεσο κόστος Στο άμεσο κόστος εντάσσονται δαπάνες που σχετίζονται άμεσα με την παροχή υπηρεσιών υγείας [περιλαμβανομένης της φαρμακευτικής αγωγής] και αφορούν στην αντιμετώπιση τόσο της νόσου όσο και των συμπτωμάτων της. Μπορεί να προέρχονται είτε από το σύστημα υγείας είτε από τον ιδιο τον ασθενή. Στο έμμεσο κόστος ή αλλιώς, κόστος παραγωγικότητας [productivity cost] περιλαμβάνονται οι οικονομικές απώλειες που επέρχονται στον ασθενή και στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, εξαιτίας της αδυναμίας του ασθενούς να ανταποκριθεί στον εργασιακό και τον κοινωνικό του ρόλο.

Συνολικό κόστος της Οστεοπόρωσης Αμεσο κόστος Εμμεσο κόστος Εντος του Νοσοκομείου Εκτός του Νοσοκομείου Μείωση της παραγωγικότητας Αμεσο Ιατρικό Φάρμακα Ιατρικές επισκέψεις Αμεσο Μη-Ιατρικό Βοηθήματα Προσωπική βοήθεια Μετακινήσεις

Το άμεσο κόστος της Οστεοπόρωσης Νοσηλεία και νοσοκομειακή φροντίδα Χειρουργική θεραπεία [πχ Hip replacements, κυφοπλαστική] όπου χρειάζεται Εργαστηριακές και παρακλινικές [πχ DXA, X-rays] εξετάσεις Φαρμακευτική αγωγή Εξω-νοσοκομειακή φροντίδα [πχ φυσιοθεραπεία, κατ οικον ιατρικές επισκέψεις, βοηθήματα, κλπ] Μη σχετιζόμενες με το σύστημα υγείας δαπάνες [πχ κόστη μεταφοράς των οικείων, κλπ] Το έμμεσο κόστος που προκαλούν τα οστεοπορωτικά κατάγματα Αυξημένη θνητότητα [κυρίως τον 1 ο χρόνο μετα το καταγμα Απώλεια «ωρών εργασίας» των πασχόντων και των συγγενών που τους φροντίζουν Βραχυχρόνια & μακροχρόνια ανικανότητα Κατάθλιψη Απώλεια λειτουργικής ικανοτητας Μείωση παραγωγικότητας ή/και ολική απώλεια ικανότητας εργασίας Πρόωρη συνταξιοδότηση Κόστος εκπαιδευσης απασχόλησης ιατρικου & νοσηλευτικού προσωπικού * Πολύ συχνά, οι ασθενείς είναι ηλικιωμένοι και εκτός του «εργατικού δυναμικού» της χώρας. Κατά συνέπεια το έμμεσο κόστος είναι αρκετά μικρότερο

Hospital Costs per vertebral fracture in the European Union COUNTRY [WHO 2007] Cost per vertebral fracture [in thousand euros] Length of stay [days] Austria 2.7 8 Belgium 4.3 16 Denmark 3.0 14 Finland 2.8 13 France 6.1 20 Germany 4.4 17 Greece 0.4 5 Ireland 3.6 8 Italy 2.1 7 Netherlands 3.9 14 Portugal 1.4 12 Spain 2.6 10 Sweden 4.0 9 U.K 3.5 15 European Union 3.9 13 * IOF / Europe Report 2008

Παράδειγμα Νο 1 η Ευρωπαϊκή Ένωση Το 2007 στην Ευρωπαϊκη Ένωση, μόνο σε 6 από τα 27 κράτη-μέλη, η Οστεοπόρωση θεωρείται «ζήτημα προτεραιότητας» για το συστημα υγείας. Επιπλέον μονάχα σε 6 από τα 27 κράτη-μέλη της E.U, διατηρούνται «εθνικά αρχεία καταγμάτων». Στις υπόλοιπες,η καταγματική δραστηριοτητα καταγράφεται μόνο μεσα από τα αρχεία των νοσοκομειακών ιδρυμάτων * IOF / Europe Report 2008

Percentage increase Η γήρανση του πλυθησμού στην E.U αναμένεται να οδηγήσει σε αυξηση τόσο του αριθμού των οστεοπορωτικών καταγματων, όσο και του οικονομικού κόστους... Στην E.U το ετήσιο «αμεσο» κόστος των οστεοπορωτικών καταγμάτων που ανέρχεται στα 36 billion euros το 2000, θα ξεπερασει τα 76.7 billion euros το έτος 2050 250 200 80 70 60 150 50 100 Men 50+ Women 50+ 40 30 billion euros 50 Men 65+ Women 65+ 20 10 0 2000 2010 2020 2030 2040 2050 Men 80+ Women 80+ 0 2000 2050 * United Nations Statistics Division 2004 2002: 12-17% του πλυθησμού > 65 έτη 2025: 20-25% του πλυθησμού > 65 έτη * International Osteoporosis Foundation [factsand-statistics]

E.U 2008 Η επίπτωση των καταγμάτων του ισχίου εχει αυξηθεί σημαντικά το διαστημα μεταξύ 2001 και 2008. Δραματικές είναι οι αυξήσεις στην Αυστρια, το Η.Β και στην Ισπανία. * IOF / Europe Report 2008

Παράδειγμα Νο 2 το Ηνωμένο Βασίλειο Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι απώλειες ζωών που οφείλονται στα κατάγματα του ισχίου είναι παρόμοιες με εκείνες που προκαλούνται από τον καρκίνο του μαστού και σημαντικά μεγαλύτερες από αυτές που οφείλονται στον καρκίνο του στομάχου και στον καρκίνο του παγκρέατος * IOF / WHO 2002

Ηνωμένο Βασίλειο: κοστος ανα έτος και ανά ασθενή με οστεπορωτικό κάταγμα [*] Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο μέσος όρος των ημερών νοσηλείας για κάθε ασθενή που εισάγεται στο νοσοκομείο εξαρτάται από την θέση του οστεοπορωτικού καταγματος [1, 2] 4500 4000 35 30 Percentage of patients requiring hospitalization after fracture 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 cost in pounds per patient/per year 25 Average bed 20 days during hospitalization 15 in the U.K 10 5 100% 100% 35% 25% 0 hip pelvis spine wrist * J. Castellsague et al.; N Roskell et al., Data presented at ECCEO 2010 1. Stevenson M et-al: Wom Health Med, 2006 2. HamC et.al: Brit Med, 2003

Παράδειγμα Νο-3 οι Ηνωμένες Πολιτείες Το 1997, στις Ηνωμένες Πολιτείες το ετήσιο οικονομικό κόστος της αντιμετώπισης των οστεοπορωτικών καταγμάτων είναι συγκρίσιμο με το κόστος θεραπευτικής αντιμετώπισης του βρογχικού ασθματος και των καρδιαγγειακών επεισοδίων Disease Prevalence Annual Direct cost [incl: hospitalization] Cardiovascular Disease 4.6 million people 20.3 USD billion Osteoporosis 10 million people 13.8 USD billion Asthma 15 million people 7.5 USD billion Information supplied by National Heart, Lung & Blood Institute, National Osteoporosis Foundation, American Heart Association

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΤΗΣ OΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗΣ Facts and Statistics Europe Middle East North America Latin America Oceania Asia Africa

200 εκατ.γυναίκες υπολογίζεται ότι πάσχουν απο ΟΠ σε ολόκληρο τον κόσμο Περίπου 75 εκατ. στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία 1 στις 3 γυναίκες και 1 στους 5 ανδρες ηλικίας > 50 ετών θα υποστούν ένα τουλάχιστον οστεοπορωτικό καταγμα μεχρι το τέλος της ζωής τους Σχεδόν το 75% των οστεοπορωτικών καταγμάτων αφορά ατομα > 65 ετών Υπολογίζεται ότι κάθε 3 δευτερόλεπτα συμβαινει ένα οστεοπορωτικό καταγμα και κάθε 22 δευτερόλεπτα ένα σπονδυλικό κάταγμα [2] 1. Jonher & Kanis: Osteoporos-Int, 2006 2. IOF / Report - 2008

ΕΥΡΩΠΗ To 2000 το αμεσο κόστος αντιμετωπισης της ΟΠ υπολογίζεται στα 36 billion euros To 2050 υπολογίζεται να αυξηθεί στα 76.7 billion euros] Germany 5.4 billion euros [2003] Spain Switzerland Sweden United Kingdom Belgium 546 million euros/per year 347 million CHF [228 million euros] 8.5 billion SEK [331.7 million euros] 2.2-2.6 billion euros/per year 150 million euros /per year * IOF / Europe Report 2008

Βόρεια & Νοτια ΑΜΕΡΙΚΗ Στις ΗΠΑ καταγράφονται περίπου 1.5 εκατ οστεοπορωτικά κατάγματα/ανα έτος Στον Καναδά, 30000 νέα κατάγματα ισχίου/ανα έτος [το 2030 υπολογίζεται να τετραπλασιαστεί ο αριθμός τους] Σε ολόκληρη την Λατινική Αμερική ο αριθμός των οστεοπορωτικών καταγμάτων θα αυξηθει κατά 400% μεχρι το ετος 2050 [με εκτιμώμενο κόστος μόνο για τα καταγματα του ισχίου τα 13 billion USD] United States 18 billion USD [2002] Argentina Brazil Mexico 190 million USD/per year 100 million USD [estimated] 97 million USD/per year * IOF / Report 2008

ΑΣΙΑ & ΟΚΕΑΝΙΑ Το 2050, το 50% των καταγματων του ισχίου παγκοσμίως θα συμβαίνουν στην Ασία Ινδία: 29% των γυναικών ηλικίας 30-60 ετών πασχει από ΟΠ Κίνα: 70 εκατ κινέζοι ηλικίας > 50 ετών πασχουν από ΟΠ 687000 καταγματα ισχίου συμβαίνουν κάθε χρόνο Αυξηση των καταγματων του ισχίου κατά 35% μεταξύ 1988-1992 Ιαπωνία: η συχνότητα της ΟΠ σε γυναίκες ηλικιας > 50 ετών φτανει το 35% - Τα καταγματα ισχίου εχουν αυξηθεί κατά 1.7 φορες μεσα στην δεκαετία 1987-1997 Νοτια Κορέα: η συχνότητα των καταγματων του ισχίου αυξηθηκε 4 φορες μεταξύ 1990 & 2001 Αυστραλία: 20000 καταγματα ισχίου/ανα έτος [αυξηση 40% την τελευταία δεκαετία] P.R of China Hong Kong [PRC] Australia 1.5 billion USD [2005] In 2020, 12.5 billion USD 17 million USD/per year 3 billion AUS $ [1.8 billion euros] * IOF / Report 2008

1990 2050

Αναμένεται αυξηση της συχνότητας των οστεοπορωτικών καταγμάτων μεχρι το 2050 Total Hip fractures worldwide 1990 = 1.66 million 2050 = 6.26 million [50% of them in Asia] και δραματική αυξηση του οικονομικού τους μεχρι το 2050 Direct Cost of osteoporotic fractures [Europe: billion euros USA: billion USD P.R of China: billion USD] 3500 300 3000 2500 Estimated number of hip fractures [x 1000] 250 200 2000 1500 1000 1990 2050 150 100 2005 2025 2050 500 50 0 North America Europe Latin America Asia 0 EUROPE [1] USA [2] CHINA [3] * Cooper C et.at: Osteoporos-Int, 1992 1. Kanis JA & Jonhell O: Osteoporos-Int, 2006 2. Burge R et.al: Bone Miner Res, 2007 3. Mithal A et.al: The Asian audit, IOF-2009

Στο «κόστος της οστεοπόρωσης» θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι δαπάνες που προκαλούνται από τις «παράπλευρες απώλειες» την «έγκαιρη» διάγνωση της νόσου την «έγκαιρη» έναρξη και την ορθή επιλογή της θεραπείας την «συμμόρφωση» του ασθενούς στην θεραπευτική αγωγή που του συνέστησε ο ιατρός του

Screening for Osteoporosis Διάγνωση ASIA 2008 Σε πολλες χώρες με τεραστια οικονομική ανάπτυξη της Ασίας, η διάγνωση και η θεραπευτική αντιμετώπιση της Οστεοπορωση είναι εξαιρετικά προβληματική! P.R of China 2008 450 μηχανήματα DXA για περίπου 1.6 δις κατοίκους! Indonesia 2008 34 μηχανήματα DXA για 237 εκατ. κατοίκους! E.U = 2008 Πλήρη ασφαλιστική κάλυψη για έλεγχο με DXA παρέχεται μόνο σε 9 από τα 27 κρατη-μέλη της E.U. Σε κάποιες χώρες μάλιστα [πχ Βελγιο, Ιρλανδία] δεν καλύπτεται η εξέταση από το συστημα περίθαλψης της χώρας Σχεδόν στο 40% των κρατών-μελών της E.U, ο αριθμός των DXA scanners είναι μικρότερος από τον συνιστώμενο [10.6 DXAs ανα 1 εκατ/ριο πλυθησμού] Μεταξύ αυτών η Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία, το Λουξεμβούργο, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο * IOF / Europe Report 2008

ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ σε κάθε μεταεμμηνοπαυσιακή γυναίκα και άνδρες ηλικίας > 50 ετών με Οστεοπορωτικό κάταγμα [ισχίο, σπονδ.στήλη] T-score στον αυχένα του μηριαίου ή στην ΣΣ < 2.5 [αφού αποκλειστούν τα ΙΙ-παθή αίτια ΟΠ] Χαμηλή οστική πυκνότητα/bmd [T-score: -1.0 to -2.5] και 10-ετή καταγματικό κίνδυνο > 20% [στο ισχίο > 3%] όπως αυτός υπολογίζεται από τον δείκτη FRAX Tostenson et-al: Osteoporos-Int, 2008 Αντι-Οστεοκλαστικές θεραπείες καλσιτονίνη, Οιστρογόνα, SERMs, Διφοσφωνικά [per os ή IV], αναστολείς του RANKL [Denosumab], Ραλενικό στρόντιο Οστεοπαραγωγικές θεραπείες Παραθορμόνη [ΡΤΗ] και ανάλογα αυτής, Ραλενικό στρόντιο [?] Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για την οστεοπόρωση που μειώσουν τον καταγματικό κίνδυνο κατά 30-70% Παρα το γεγονός ότι τα ευρωπαϊκά ασφαλιστικά συστήματα προβλέπουν την κάλυψη της δαπάνης για την φαρμακευτική αντιμετώπιση της ΟΠ, ο IOF επισημαίνει ότι σημαντικό τμημα του πλυθησμού στην Ευρώπη δεν εχει τελικά πρόσβαση στις θεραπείες αυτές κυρίως λόγω των «περιοριστικών κριτηρίων» που ισχύουν σε πολλες χώρες της EU * IOF / Europe Report 2008

Αντι-Οστεοπορωτική αγωγή Μείωση Σχετικού Κινδύνου Κατάγματος [%] * * Τα στοιχεία ΔΕΝ είναι από συγκριτικές μελέτες! Denosumab Teriparatide Risedronate Aledronate 19 μήνες 3 έτη 2 έτη 1 έτος Με την αντιοστεοπορωτικη αγωγή μείωση του καταγματικού κινδύνου στην 3 ετία κατά 40-60% Zoledronate 0% 20% 40% 60% 80% 1. Harris ST, et al. JAMA. 1999;282:1344. 2. Actonel Prescribing Information. 3. Black D, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2000;85:4118-4124. 4. Neer RM, et al. N Engl J Med. 2001;344:1434. 5.Bliuc D et al JAMA 2009

Adherence Persistance Compliance Adherence [«προσκόλληση στην θεραπεία»] Persistence [«επιμονή στην θεραπεία»] το χρονικό διάστημα όπου ο ασθενής παραμένει στην αγωγή που εχει χορηγηθεί από την έναρξη της θεραπείας μεχρι την ολοκλήρωση ή την διακοπή της [For How Long?] Compliance [«συμμόρφωση στην θεραπεία] o βαθμός συμμόρφωσης του ασθενούς με την φαρμακευτική αγωγή και τις οδηγίες που του έχουν δωθεί [How Well?]

Τα per-os χορηγούμενα Διφωσφονικά αποτελούν την συχνότερη Αντι-Οστεοπορωτική αγωγή * Osteoporosis: Treatment-2008 78% Oral Bisphosphonates 4% IV Bisphosphonates 1% Teripatide 13% SERMs Other * IMS, September 2008. The days of therapy measure corrects for dose frequency variation and the number of units per prescription. Other includes calcitonin and etidronate; Rossini M, et al. Osteoporos Int. 2006;17:914-921.; Carr AJ, et al. Osteoporos Int. 2006;17:1638-1644. ; Osterberg L, et al. NEJM 2005;353:487-97.

Patients with > 80% Adherence in 1st year of theraphy Poor medication adherence is the primary reason for suboptimal clinical benefit of therapy. WHO Report on Osteoporosis, 2004 Osteoporosis Hypercholestolemia Type-2 Diabetes Hypertension 0% 20% 40% 60% 80% Ποσοστό [%] ιατρών που ανέφεραν ότι ενας τουλάχιστον ασθενής τους διέκοψε την αντι-οστεοπορωτική αγωγή που του είχε συστήσει IPSOS Health, Jan-April 2005 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Yes No

Παρακολούθηση ασθενών που έλαβαν αντι-οστεοπορωτική αγωγή «Συμμόρφωση» με την θεραπεία Το 20% των ασθενών έχει διακόψει την αγωγή που ελάμβανε [1] 12 μήνες μετά από την έναρξη της θεραπείας Το 50% των ασθενών έχει διακόψει την αγωγή που ελάμβανε [2, 3] 6 μήνες μετά από την εναρξη της θεραπείας 1.Reginster JY et-al: Future Rheumatol, 2006 2.Cramer J et-al: JBMR, 2004 3.Ettinger MP et-al: Arthritis Rheum, 2004

Η μη-συμμόρφωση του ασθενούς στην λήψη της αντι-οστεοπορωτικής αγωγής του αυξάνει τον καταγματικό κίνδυνο κατάγματος κατά 33% Η συμμόρφωση του ασθενούς στην λήψη της αντι-οστεοπορωτικής αγωγής του μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο κατάγματος κατά 25% 1.6 1.4 1.2 Fracture rate [10 years] Consistent Biphosphonate users 26% decrease in fracture risk [p=0.047, vs non-persistance users] 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 0 1 2+ Number of previous fractures Inconsistent Biphosphonate users 5 4.5 4 3.5 3 2.5 2 1.5 1 0.5 0 Persistent * Non-persistent Inconsistent use= early discontinuation or self reported taking of < 80% of the time over the follow up interval Reproduced from Sebaldt et-al [2004] Persistent = 6 months on therapy [no gaps > 30 days] during the 24-month follow up period Reproduced from Gold et-al [2005]

Disability Adjusted Life Years [DALYs] Τα DALYs είναι ενας δείκτης που αντιπροσωπεύει τον αριθμό των «φυσιολογικών ετών» που «χάνονται» εξαιτίας της νόσου. Ο υπολογισμός των DALYs βασίζεται στην σχετιζόμενη με την πάθηση νοσηρότητα και θνητότητα. Χρησιμοποιούνται για να υπολογιστεί το «κόστος» σε συνάρτηση με την βαρύτητα μιας πάθησης. Μια θεραπεία αξιολογείται ως cost effective ή μη, ανάλογα με τα DALYs που «κερδίζονται» από την υιοθέτηση και την εφαρμογή της. 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 DALY: disability adjusted life years [1 DALY = one lost year of health life] Kanis JA & Jonhell O: Osteoporos-Int, 2000

Cost Effectiveness Treatment??? 1 2 3 Αν υποθέσουμε ότι όλες οι γυναίκες ηλικίας > 50 ετων με μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση ελάμβαναν αντι-οστεοπορωτική αγωγή, για 3-5 συναπτά έτη θα επιτυνχάναμε [βαση των κλινικών μελετών των αντι-οστεοπορωτικών φαρμακων] μείωση του καταγματίκού κινδύνου κατά 40-60%. Το οικονομικό όφελος [άμεσο και έμμεσο] για κάθε οστεοπορωτικό κάταγμα [ΣΣ & ισχίου] που θα μπορούσε να αποφευχθεί, θα ήταν αναμφισβήτητα πολύ σημαντικό

ΕΓΚΑΙΡΗ ΑΝΤΙ- ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΑΜΕΣΟΥ & ΕΜΜΕΣΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ

2008 : IOF annual report for EUROPE

2008: «Κατάρευση» της Goldman-Sacks Άρχή της διεθνούς οικονομικής κρίσης 2009 2010 2011: Κρίση στην E.U «Μνημόνια» στην Ελλάδα, Ιρλανδία, καιπορτογαλία Απειλή για Ιταλία και Ισπανία Οικονομική «ύφεση» Προγράμματα λιτότητας Περιορισμός δαπανών υγείων [περιλαμβανομένων της πρόληψης και της φαρμακευτικής δαπανης] Περιορισμός προγραμμάτων «κοινωνικής στήριξης»

What about Greece? Ελλάδα: Δημόσια Φαρμακευτική δαπάνη σε δις ευρώ 2009 2004 2000 2 0 1 2 2012 2 0 1 2 0 2 4 6 600 500 400 300 200 2000 2009 100 0 Φαρμακευτική δαπάνη ανα κάτοικο [ευρώ] * Πηγή: Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων