Συγκριτική μέτρηση των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) σε δείγματα ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες. Σύγκριση μιας ανοσοχημικής μεθόδου (αναλυτής Architect Abbott Diagnostics) με HPLC (Menarini HA8160). Χριστοδουλίδου Μαργαρίτα, Κεραμάρης E. Κων/νος Μικροανάλυση Ιατρική Αθηνών ΑΕ Ιδιωτικά Ιατρικά ιαγνωστικά Εργαστήρια, Τμήματα HPLC και Ανοσολογικό.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) αποτελεί απαραίτητο διαγνωστικό δείκτη στις περιπτώσεις σακχαρώδη διαβήτη, για την ρύθμιση της γλυκαιμίας. Η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης επηρεάζεται από διάφορες παραμέτρους και ασφαλώς από την μέθοδο την οποία επιλέγουμε. Στο εργαστήριο μας χρησιμοποιούμε HPLC (Menarini Diagnostic) για την μέτρηση της HbA1c, που αποτελεί και μέθοδο αναφοράς. Σε συγκριτικές μελέτες μέτρησης της HbA1c σε ασθενείς με αιμοσφαιρινοπάθειες διαπιστώθηκαν σημαντικότατες αποκλίσεις. Σκοπός της μελέτης μας είναι να διαπιστώσουμε τις αποκλίσεις των μετρήσεων μεταξύ δύο μεθόδων (HPLC και ανοσοχημική) σε δείγματα ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες.
ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Εξετάσαμε 54 δείγματα ασθενών με ετερόζυγη β- και δ-β μεσογειακή αναιμία και 49 δείγματα ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες D, C, S, O και lepore. Τα δείγματα αναλύθηκαν διαδοχικά με HPLC (Menarini Adams HA8160) και με αυτομαποιημένη ανοσοχημική μέθοδο (ανοσοθολοσιμετρία) (αντιδραστήριο Multigent TM Hemoglobin A1c (Hb A1c) (Architect ci8200 Abbott Diagnostics), σύμφωνα με τις οδηγίες. Τα αποτελέσματα καταγράφονται και αναλύονται στατιστικά με το λογισμικό STATGRAPHICS Centurion XVI, Version 16.1.11.
ΟΜΑΔΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΕΔΑ HbF ΑΠO 0,20 3,60% 14,3 12,3 ABBOTT 10,3 8,3 6,3 4,3 4,3 6,3 8,3 10,3 12,3 14,3 HPLC Απεικόνιση των μετρήσεων HbA1c με τις δύο μεθόδους 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 HPLC Menarini Abbott Architect
Περίληψη στατιστικής ανάλυσης Abbott-HPLC Μετρήσεις 23 Μέση τιμή διαφορών 0,0347826 Τυπική απόκλιση 0,305419 Minimum -0,4 Maximum 1,0 Εύρος 1,4
14,3 Abbott = -0,206998 + 1,03502*HPLC 12,3 Abbott 10,3 8,3 6,3 4,3 4,3 6,3 8,3 10,3 12,3 14,3 HPLC
ΟΜΑΔΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΕΠΙΠΕΔΑ HbF ΑΠO 3,9 17,9% Συγκριτική απεικόνιση μετρήσεων HbA1c με τις δύο μεθόδους 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% HPLC MENARINI ABBOTT ARCITECT 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 13,8 11,8 ABBOTT 9,8 7,8 5,8 3,8 3,8 5,8 7,8 9,8 11,8 13,8 HPLC
Περίληψη στατιστικής ανάλυσης Abbott-HPLC Μετρήσεις 31 Μέση τιμή διαφορών -0,551613 Τυπική απόκλιση 0,374051 Minimum -1,7 Maximum -0,1 Εύρος 1,6
11,8 Abbott = -0,441481 + 0,983149*HPLC 9,8 Abbott 7,8 5,8 3,8 4,6 6,6 8,6 10,6 12,6 HPLC
ΟΜΑ Α ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΠΑΘΕΙΕΣ Συγκριτική απεικόνιση μετρήσεων HbA1c με τις δύο μεθόδους 16,00% 14,00% 12,00% 10,00% 8,00% 6,00% 4,00% 2,00% 0,00% 1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 HPLC Menarini Abbott Architect 16 14 ABBOTT 12 10 8 6 4 4 6 8 10 12 14 16 HPLC
Περίληψη στατιστικής ανάλυσης Abbott-HPLC Μετρήσεις 44 Μέση τιμή διαφορών 1,62955 Τυπική απόκλιση 0,915393 Minimum 0 Maximum 3,7 Εύρος 3,7
16 Abbott = 0,0984318 + 1,23547*HPLC 14 12 Abbott 10 8 6 4 4,1 6,1 8,1 10,1 12,1 HPLC
Αντιπροσωπευτική εικόνα μέτρησης HbA1c με μηδενική τιμή HPLC και τιμή Abbott 4,2.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ A) Ταύτιση των μετρήσεων HbA1c παρατηρήθηκε σε 23 δείγματα ασθενών με επίπεδα HbF από 0,20 3,60 % (ετερόζυγη β μεσογειακή αναιμία). Η στατιστική ανάλυση έδειξε πολύ καλή γραμμικότητα y(abbott)=1,03502x(hplc)-0,206998, R-squared=98,6445% και άριστη συσχέτιση r=0,993199. Η ανάλυση των διαφορών των μετρήσεων (0,03 0,3) και το t-test έδειξε ότι δεν υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά. B) Στα 31 δείγματα ασθενών με επίπεδα HbF 3,9-17,9% (ετερόζυγη β-, δ-β μεσογειακή αναιμία και HPFH). Η στατιστική ανάλυση έδειξε καλή γραμμικότητα y(abbott)=0,983149x(hplc)-0,441481, R-squared=95,0701 και καλή συσχέτιση r=0,975039. Όμως, η ανάλυση των διαφορών (-0,55 0,37) και το t-test έδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά, με τις τιμές Abbott χαμηλότερα. (Σε έναν ασθενή με επίπεδα HbF 52,1% δεν ήταν δυνατή η μέτρηση της HbA1c με ανοσοθολοσιμετρία (Architect ci8200)). Γ) Στα 44 δείγματα ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες η στατιστική ανάλυση έδειξε οριακά αποδεκτή γραμμικότητα y(abbott)=1,23547x(hplc)+0,0984, R- squared=89,007% και συσχέτιση r=0,943435. Η ανάλυση των διαφορών (1,61 0,91) και το t-test έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο μεθόδων, με τις τιμές Abbott ψηλότερα. ) Σε 5 περιπτώσεις ασθενών η μέτρηση με HPLC ήταν μηδενική (λόγω απουσίας HbA), ενώ μετρήθηκαν τιμές στον αναλυτή Architect (8,9, 4,2, 4,3, 9,3, 4,4).
ΣΥΖΗΤΗΣΗ Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι η μέτρηση της HbA1c σε ασθενείς με θαλασσαιμίες και αιμοσφαιρινοπάθειες απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Οι μετρήσεις σε ασθενείς με θαλασσαιμία και χαμηλά ποσοστά HbF παρουσίασαν απόλυτη ταύτιση. H αρνητική απόκλιση των μετρήσεων με τη μέθοδο της ανοσοθολοσιμετρίας στην περίπτωση των ασθενών με θαλασσαιμία και υψηλά επίπεδα HbF οδηγεί σε υποεκτίμηση των επιπέδων της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης και συνεπώς της γλυκαιμίας στο αίμα των ασθενών. Αυτό ενδεχομένως να είναι κλινικά σημαντικό κατά περίπτωση. Η θετική απόκλιση των μετρήσεων στα δείγματα των ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες είναι υψηλή και κλινικά σημαντική. Στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ένας ασθενής να παρουσιάζει παθολογικές τιμές της HbA1c με ανοσοθολοσιμετρία (Abbott Architect), ενώ τα πραγματικά επίπεδα να κυμαίνονται στα φυσιολογικά όρια.
Ευχαριστίες: Από αυτή την θέση θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά τις Εταιρείες Abbott Diagnostics και Menarini Diagnostics για την προσφορά των αντιδραστηρίων και των διευκολύνσεων που μας παρείχαν προκειμένου να διεξαχθεί η συγκεκριμένη μελέτη.