ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 17.3.2015 COM(2015) 130 final ΕΤΗΣΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ σχετικά με τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων των κρατών μελών όσον αφορά τις εξαγωγικές πιστώσεις κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 EL EL

1. Εισαγωγή Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2011, για την εφαρμογή ορισμένων κατευθυντήριων γραμμών στον τομέα των εξαγωγικών πιστώσεων οι οποίες τυγχάνουν δημόσιας στήριξης και την κατάργηση των αποφάσεων 2001/76/ΕΚ και 2001/77/ΕΚ του Συμβουλίου 1 προβλέπει στο παράρτημα Ι ότι τα κράτη μέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων, ώστε να ενισχυθεί η διαφάνεια σε επίπεδο Ένωσης. Η Επιτροπή εκπονεί ετήσια επισκόπηση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με βάση τις πληροφορίες αυτές. Η παρούσα ετήσια επισκόπηση καλύπτει το ημερολογιακό έτος 2013. Το πεδίο εφαρμογής αυτής αφορά δραστηριότητες εξαγωγικών πιστώσεων κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011, δηλαδή «μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες» συναλλαγές, με προθεσμία αποπληρωμής 2 ετών και άνω. Η παρούσα επισκόπηση δεν καλύπτει τις συναλλαγές βραχυπρόθεσμων εξαγωγικών πιστώσεων 2 ούτε τις δραστηριότητες που διεξάγονται από ορισμένους οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων («ΟΕΠ») εκτός του τομέα των εξαγωγικών πιστώσεων (όπως η ασφάλιση των επενδύσεων). Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι, σε ορισμένα κράτη μέλη, τη λειτουργία οργανισμού εξαγωγικών πιστώσεων ασκεί μια ασφαλιστική εταιρεία που ενεργεί βάσει δημόσιας εντολής. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η διαχείριση του προγράμματος εξαγωγικών πιστώσεων που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης είναι απολύτως διαχωρισμένη από τις δραστηριότητες του ιδιωτικού τομέα (οι οποίες βεβαίως δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας επισκόπησης). Η Επιτροπή έλαβε υπόψη το ψήφισμα που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 2 Ιουλίου 2013 για την πρώτη περίοδο αναφοράς βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 3. Λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις που περιέχονται στο εν λόγω ψήφισμα όπως η σύσταση που απευθύνεται στην ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τις εξαγωγικές πιστώσεις και στην Επιτροπή για διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης σχετικά με την περαιτέρω ανάπτυξη της μεθοδολογίας για την υποβολή εκθέσεων η Επιτροπή επέσυρε επίσης την ιδιαίτερη προσοχή των κρατών μελών στο εν λόγω ψήφισμα ενόψει των επόμενων ετών αναφοράς. 2. Ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων που έχουν υποβληθεί για το ημερολογιακό έτος 2013 Ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων έχουν υποβληθεί από τα ακόλουθα κράτη μέλη: Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακική Δημοκρατία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο. 1 2 3 ΕΕ L 326 της 8.12.2011, σ. 45. Στις εν λόγω συναλλαγές ισχύει η ανακοίνωση της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 93 παράγραφος 1 της Συνθήκης ΕΚ για την εφαρμογή των άρθρων 92 και 93 της Συνθήκης στη βραχυπρόθεσμη ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων. Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της 2ας Ιουλίου 2013, σχετικά με την πρώτη ετήσια έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις δραστηριότητες των οργανισμών εξαγωγικών πιστώσεων των κρατών μελών (2012/2320(INI)). 2

Η Κύπρος, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία και η Μάλτα δεν διέθεταν ενεργά προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ.1233/2011 στη διάρκεια του έτους αναφοράς. Όπως και κατά το προηγούμενο έτος αναφοράς, τα κράτη μέλη χρησιμοποίησαν παρόμοιο πρότυπο για τις εκθέσεις που υπέβαλαν (υπόδειγμα «καταλόγου ελέγχου»). Ενώ ορισμένα κράτη μέλη επέλεξαν να συνδέσουν τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητάς τους με τις ετήσιες εκθέσεις εθνικού επιπέδου που δημοσίευσαν για την ίδια περίοδο, άλλα επέλεξαν να περιγράψουν εκτενώς τις δραστηριότητές τους απευθείας στο πρότυπο υποβολής εκθέσεων. 3

3. Ανάλυση των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων: α) Γενικές και χρηματοοικονομικές πληροφορίες Το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο (κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1233/2011) επικεντρώνεται σε κανόνες για τις συναλλαγές και τα προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων, όμως παρέχει διακριτική ευχέρεια στο κάθε κράτος μέλος να αποφασίσει εάν θα εφαρμόσει πρόγραμμα εξαγωγικών πιστώσεων ή όχι και, εάν ναι, πώς θα οργανώσει τον αντίστοιχο οργανισμό εξαγωγικών πιστώσεων («ΟΕΠ»). Σε ορισμένα κράτη μέλη ο ΟΕΠ είναι κρατική υπηρεσία ή οργανισμός. Σε άλλα τα καθήκοντα αυτά ασκούνται από μια ασφαλιστική εταιρεία βάσει δημόσιας εντολής και υπό την εποπτεία της κυβέρνησης. Δεν είναι ασύνηθες για τα κράτη μέλη που προσφέρουν διάφορες κατηγορίες στήριξης εξαγωγικών πιστώσεων να διαθέτουν περισσότερους του ενός ΟΕΠ (για παράδειγμα, έναν οργανισμό που παρέχει δημόσια στήριξη με τη μορφή εγγυήσεων ή υπό μορφή ασφάλισης «καθαρής εγγύησης» και έναν δεύτερο που παρέχει στήριξη επιτοκίου). Το 2013, σε 21 κράτη μέλη της ΕΕ εφαρμόστηκαν προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011. Τη διαχείριση των προγραμμάτων αυτών ασκούσε ένα σύνολο 29 διαφορετικών οργανισμών και κρατικών υπηρεσιών. Όσον αφορά τα είδη στήριξης εξαγωγικών πιστώσεων που προσφέρονται από τους ευρωπαϊκούς ΟΕΠ, η πλέον συνήθης μορφή τους εξακολουθεί να είναι η «καθαρή εγγύηση» (δηλαδή μια συγκεκριμένη εξαγωγική συναλλαγή χρηματοδοτείται πράγματι μέσω δανείου από εμπορική τράπεζα, στην οποία ο ΟΕΠ παρέχει εγγύηση ή κάλυψη υπό μορφή ασφάλισης). Κατά την περίοδο αναφοράς τα 21 κράτη μέλη που παρέχουν εξαγωγικές πιστώσεις κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 πρόσφεραν στήριξη αυτού του είδους. Δεκατέσσερα κράτη μέλη παρέχουν επίσης άλλες μορφές στήριξης που καλύπτονται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 και τον διακανονισμό του ΟΟΣΑ για τις εξαγωγικές πιστώσεις που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης 4, όπως ο άμεσος δανεισμός ή η άμεση χρηματοδότηση (στο πλαίσιο της οποίας η χρηματοδότηση παρέχεται απευθείας από τον ΟΕΠ και όχι από εμπορική τράπεζα) 5, η αναχρηματοδότηση 6 ή οι μηχανισμοί στήριξης επιτοκίων 7. Διάφορες ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων αναφέρουν επίσης ρητώς τη χρηματοδότηση σχεδίων 8 ή τη βοήθεια με δεσμεύσεις 9. Είναι πάντοτε δύσκολο να συγκριθούν τα εθνικά προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων μεταξύ τους: Πρώτον, τα κράτη μέλη έχουν αναπτύξει στο πλαίσιο των γενικών τύπων εξαγωγικών πιστώσεων που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο μεγάλη ποικιλία χρηματοοικονομικών προϊόντων. Δεύτερον, ο αντίκτυπος ενός προγράμματος εξαγωγικών πιστώσεων προφανώς εξαρτάται επίσης από τα χαρακτηριστικά της εθνικής οικονομίας και τις ικανότητες του ιδιωτικού χρηματοοικονομικού τομέα. Με την επιφύλαξη αυτή, η σύγκριση της συνολικής 4 5 6 7 8 9 Ο διακανονισμός του ΟΟΣΑ για τις μορφές εξαγωγικών πιστώσεων που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης αποτελεί παράρτημα του κανονισμού. Βουλγαρία, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο. Σλοβακία και Σουηδία. Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πολωνία, Σλοβακία και Ισπανία. Δανία, Γερμανία, Κάτω Χώρες και Σλοβενία. Αυστρία, Δανία, Ουγγαρία, Πολωνία και Ισπανία. 4

ονομαστικής έκθεσης σε κίνδυνο που έγινε στις 31 Δεκεμβρίου 2013 παρέχει τουλάχιστον μια γενική ιδέα για το μέγεθος των μεγαλύτερων καθεστώτων εξαγωγικών πιστώσεων με στήριξη τύπου «καθαρής εγγύησης»: Τα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά καθεστώτα εξαγωγικών πιστώσεων με στήριξη τύπου «καθαρής εγγύησης» το 2013 (σε δισ. ευρώ) Γερμανία 87,7 Γαλλία 61,2 Σουηδία 34,9 Ιταλία 21,6 Ηνωμένο Βασίλειο 10 20,6 Φινλανδία 11,0 Κάτω Χώρες 9,4 Ισπανία 8,5 Λαμβάνοντας υπόψη ότι υπάρχουν ιδιαίτερες χρηματοοικονομικές συνθήκες που επικρατούν σε ορισμένους βιομηχανικούς τομείς π.χ. αεροναυπηγική και ναυπηγική βιομηχανία πολλά κράτη μέλη έχουν αναπτύξει επίσης ειδικά ανά τομέα προϊόντα εξαγωγικών πιστώσεων. Όπως έχει ήδη αναφερθεί ανωτέρω, οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί εξαγωγικών πιστώσεων δραστηριοποιούνται σε ευρύ φάσμα τομέων, πέραν από το πεδίο εφαρμογής των εκθέσεων που υποβάλλονται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1233/2011. Ο κανονισμός αυτός καλύπτει κυρίως τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δραστηριότητες εξαγωγικών πιστώσεων (όπως ορίζεται από τον διακανονισμό του ΟΟΣΑ για τις εξαγωγικές πιστώσεις που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης). Ωστόσο, πολλοί ευρωπαϊκοί ΟΕΠ παρέχουν επίσης προϊόντα όπως βραχυπρόθεσμες εξαγωγικές πιστώσεις, καθώς και επιστολές εγγύησης πιστώσεων, εγγυήσεις κατασκευαστικού κινδύνου ή προϊόντα ασφάλισης επενδύσεων. Είναι χρήσιμο να λαμβάνεται υπόψη το στοιχείο αυτό κατά την εκτίμηση του ευρύτερου οικονομικού ρόλου των ΟΕΠ. Αναλυτικές πληροφορίες παρέχονται στα τμήματα ΙΙ και IV του προτύπου υποβολής εκθέσεων το οποίο χρησιμοποιείται για τις ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, καθώς και για τις γενικές ετήσιες εκθέσεις, και στο οποίο πολλά κράτη μέλη αναφέρονται ρητώς. Επομένως, οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων παρέχουν κατάλληλες χρηματοοικονομικές πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων κατά το 2013. Ωστόσο, πρέπει να επισημανθεί ότι, σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1233/2011, η εν λόγω υποβολή εκθέσεων πραγματοποιείται σύμφωνα με το εθνικό νομοθετικό πλαίσιο του αντίστοιχου κράτους μέλους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες διαφορές στην παρουσίαση. Λαμβάνοντας τούτο ως δεδομένο, η Επιτροπή δεν 10 Υπολογίστηκε από τις 31 Μαρτίου 2014. 5

διατυπώνει ειδικές παρατηρήσεις σχετικά με τις χρηματοοικονομικές πτυχές των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων 11. Οι ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Σλοβακικής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπουν τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 τελευταία φράση του παραρτήματος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011.. β) Αντιμετώπιση «περιβαλλοντικών κινδύνων που μπορεί να επιφέρουν άλλους σημαντικούς κινδύνους»: Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παραρτήματος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 στην ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων τα κράτη μέλη «περιγράφουν με ποιο τρόπο οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι που μπορεί να επιφέρουν άλλους σημαντικούς κινδύνους λαμβάνονται υπόψη στις δραστηριότητες εξαγωγικών πιστώσεων των ΟΕΠ τους που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης.» Δεκαεννέα ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας αναφέρονται ρητώς στη διάταξη αυτή. Ενώ η παράγραφος 2 του παραρτήματος Ι αναφέρει μόνον τους περιβαλλοντικούς κινδύνους, πολλά κράτη μέλη 12 αναφέρονται επίσης ρητώς στις κοινωνικές επιπτώσεις. Ορισμένα κράτη μέλη, όταν λαμβάνουν υπόψη την παράγραφο 2 του Παραρτήματος Ι, εντάσσουν επίσης τα ανθρώπινα δικαιώματα 13, τα θεμελιώδη εργασιακά πρότυπα 14, την καταπολέμηση της δωροδοκίας 15 ή το γενικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη 16. Η σχετική διαδικασία αξιολόγησης των ανωτέρω κινδύνων κατά κανόνα έχει ως στόχο τη σαφή απόφαση σχετικά με το εάν ένα συγκεκριμένο σχέδιο είναι επιλέξιμο για στήριξη υπό μορφή εξαγωγικών πιστώσεων ή όχι (δηλαδή εάν οι κίνδυνοι που υπάρχουν είναι δυσανάλογοι, δεν παρέχεται κάλυψη). Εφόσον οι κίνδυνοι κρίνονται αποδεκτοί, η εξαγωγική πίστωση υπόκειται τυπικά σε ειδικές προϋποθέσεις, οι οποίες συνήθως έχουν στόχο την επιβολή μέτρων μετριασμού και τη συμμόρφωση στους κανόνες. Ρητή αναφορά στις εν λόγω προϋποθέσεις γίνεται στις εκθέσεις του Βελγίου, της Δανίας, της Ουγγαρίας, της Ιταλίας, του Λουξεμβούργου, της Πολωνίας, της Πορτογαλίας, της Ρουμανίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας. Πολλά κράτη μέλη αναφέρονται στις διαδικασίες που περιλαμβάνονται στη σύσταση του ΟΟΣΑ για κοινές προσεγγίσεις όσον αφορά τις εξαγωγικές πιστώσεις που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης και όσον αφορά τη δέουσα περιβαλλοντική και κοινωνική επιμέλεια («Κοινές Προσεγγίσεις») 17. 11 12 13 14 15 16 17 Σύμφωνα με το παράρτημα Ι παράγραφος 1, η παρούσα διαδικασία υποβολής εκθέσεων διεξάγεται με την επιφύλαξη των προνομίων των οργάνων των κρατών μελών που ασκούν την εποπτεία των εθνικών προγραμμάτων εξαγωγικών πιστώσεων. Π.χ. Βέλγιο, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Κάτω Χώρες, Σλοβακική Δημοκρατία, Σλοβενία και Σουηδία. Φινλανδία, Γερμανία και Σουηδία. Φινλανδία και Κάτω Χώρες. Κάτω Χώρες. Βέλγιο, Φινλανδία και Γερμανία. Βέλγιο, Γερμανία, Ιταλία, Κάτω Χώρες, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακική Δημοκρατία, Σλοβενία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο. 6

Όσον αφορά τα κράτη μέλη με περισσότερους του ενός ΟΕΠ, ορισμένα έχουν καθιερώσει μια συμπληρωματικότητα μεταξύ των διαδικασιών αξιολόγησης των αντίστοιχων οργανισμών τους (όπως η Ιταλία 18 και η Τσεχική Δημοκρατία 19 ). γ) Άλλες πληροφορίες που περιλαμβάνονται στις ετήσιες εκθέσεις δραστηριότητας Εκτός από τα στοιχεία που ήδη αναφέρονται στις ενότητες 3α) και β) ανωτέρω, από την 21η ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων προκύπτει επίσης ότι τα κράτη μέλη, γενικά, διαθέτουν πολιτικές για τις εξαγωγικές πιστώσεις και το περιβάλλον, για την καταπολέμηση της δωροδοκίας και για τις βιώσιμες πρακτικές δανεισμού προς τις χώρες με χαμηλό εισόδημα. Οι τρεις σχετικές συστάσεις του ΟΟΣΑ 20 διαδραματίζουν σημαντικό αλλά όχι αποκλειστικό ρόλο. Ακόμη και τα κράτη μέλη που δεν είναι μέλη του ΟΟΣΑ εφαρμόζουν τις πράξεις αυτές ή προτίθενται κατά κανόνα να το πράξουν 21. Πολλά κράτη μέλη αναφέρουν στις εκθέσεις τους ότι ειδικά οι «κοινές προσεγγίσεις» εφαρμόζονται πέραν του πεδίου εφαρμογής που ορίζεται από τον ΟΟΣΑ 22. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις οι σχετικές πράξεις και πρακτικές έχουν αναπτυχθεί ειδικά για τους οικείους τομείς πολιτικής, οι οποίοι στοχεύουν πέραν από το περιεχόμενο των συστάσεων του ΟΟΣΑ 23. Σε πολλές περιπτώσεις, οι ΟΕΠ έχουν αναπτύξει οι ίδιοι συναφή μέσα (π.χ. πολιτική για την εταιρική κοινωνική ευθύνη ή δεοντολογικό κώδικα) 24. Όπως και κατά το προηγούμενο έτος αναφοράς, πολλά κράτη μέλη τονίζουν την ιδιαίτερη σημασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Σχεδόν όλες οι εκθέσεις εξακολουθούν να εκφράζουν την υποστήριξή τους για την ανάπτυξη της διάστασης των ανθρώπινων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των νέων κοινών προσεγγίσεων. Για πολλά κράτη μέλη, το θέμα των ανθρώπινων δικαιωμάτων έχει εξέχουσα θέση στο πλαίσιο της 18 19 20 21 22 23 24 Στην περίπτωση της Ιταλίας, οι εξαγωγικές συναλλαγές συχνά καλύπτονται από τον SACE (εγγύηση εξαγωγικής πίστωσης), μπορεί όμως επίσης να τυγχάνουν στήριξης επιτοκίου από τον SIMEST. Στις περιπτώσεις αυτές, ο SIMEST επαληθεύει ότι η σχετική συναλλαγή πληροί τις προϋποθέσεις της σύστασης του ΟΟΣΑ όσον αφορά τη δέουσα περιβαλλοντική και κοινωνική επιμέλεια και, εάν απαιτείται βαθύτερη ανάλυση, η σχετική αξιολόγηση από τον SACE πρέπει να πραγματοποιηθεί με ικανοποιητικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με το τσεχικό σύστημα εξαγωγικών πιστώσεων, είναι συνήθης η περίπτωση κατά την οποία οι συναλλαγές της Τσεχικής Τράπεζας Εξαγωγών («CEB») ασφαλίζονται επίσης από την Εταιρεία Εγγυήσεων και Ασφαλειών για Εξαγωγές (EGAP»). Η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων ενός σχεδίου γίνεται κατά κανόνα από την EGAP. Σε έκτακτες περιπτώσεις κατά τις οποίες η EGAP δεν ασφαλίζει μια συναλλαγή της CEB, η τελευταία αναλαμβάνει την ευθύνη για όλους τους περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς κινδύνους του στηριζόμενου σχεδίου. 1. Σύσταση του ΟΟΣΑ σχετικά με τις κοινές προσεγγίσεις για τις εξαγωγικές πιστώσεις που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης και σχετικά με την περιβαλλοντική και την κοινωνική δέουσα επιμέλεια (γνωστές ως «κοινές προσεγγίσεις»). 2. Σύσταση του ΟΟΣΑ σχετικά με τη δωροδοκία και τις εξαγωγικές πιστώσεις που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης. 3. Σύσταση σχετικά με τις αρχές και τις κατευθυντήριες γραμμές για την προαγωγή βιώσιμων πρακτικών δανεισμού κατά τη χορήγηση εξαγωγικών πιστώσεων που τυγχάνουν δημόσιας στήριξης σε χώρες χαμηλού εισοδήματος Ωστόσο, είναι προφανές ότι οι κατευθυντήριες γραμμές και οι αρχές του ΟΟΣΑ για τον βιώσιμο δανεισμό δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν από παρόχους εξαγωγικών πιστώσεων οι οποίοι δεν προβαίνουν σε δανεισμό σε χώρες χαμηλού εισοδήματος (όπως συμβαίνει με τη Ρουμανία). Δανία, Γαλλία, Ιταλία και Κάτω Χώρες. Αυστρία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία. Κάτω Χώρες και Σουηδία. Δανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Σλοβενία και Σουηδία. 7

αξιολόγησης των σχεδίων 25. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το θέμα συνδέεται άμεσα με τα εργασιακά δικαιώματα / δικαιώματα των εργαζομένων 26. Μερικά κράτη μέλη αποδίδουν επίσης ιδιαίτερη σημασία στην καταπολέμηση της δωροδοκίας και στις πολιτικές για την καταπολέμηση της διαφθοράς 27. Εφαρμόζεται ευρύ φάσμα μέσων (π.χ. εθνική νομοθεσία, εγχώριες ορθές πρακτικές, διεθνείς πράξεις). Οι πολιτικές άλλων κρατών μελών που συνδέονται με δραστηριότητες εξαγωγικών πιστώσεων προβλέπουν διαφάνεια (πολιτική ευρύτητας και εμπιστευτικότητας), διάλογο με την κοινωνία των πολιτών που είναι ενδιαφερόμενα μέρη, συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη, εταιρική κοινωνική ευθύνη (είτε υπό τη μορφή πολιτικής ΕΚΕ από τον ίδιο τον ΟΕΠ είτε με την ενίσχυση των προσπαθειών των εξαγωγέων στον τομέα αυτόν) και προαγωγή της τήρησης των κατευθυντήριων γραμμών του ΟΟΣΑ για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις. Κατά την περίοδο αναφοράς, η Γερμανία αποφάσισε να παύσει τη χορήγηση εξαγωγικών πιστώσεων για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προορίζονται για πυρηνικές εγκαταστάσεις (ήδη υφιστάμενες και νέες). Μόνο σε ορισμένες εξαιρετικές περιπτώσεις (π.χ. προμήθειες και υπηρεσίες για τη βελτίωση της ασφάλειας των υφιστάμενων εγκαταστάσεων και τον παροπλισμό πυρηνικών εγκαταστάσεων, καθώς και προμήθειες και υπηρεσίες έρευνας και ιατρικών εγκαταστάσεων) θα εξακολουθεί να διατίθεται κάλυψη εξαγωγικών πιστώσεων στο μέλλον. δ) Συμμόρφωση των ΟΕΠ προς τους στόχους και τις υποχρεώσεις της Ένωσης: Σύμφωνα με το παράρτημα Ι παράγραφος 3, «Η Επιτροπή εκπονεί ετήσια επισκόπηση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με βάση τις πληροφορίες αυτές, συμπεριλαμβανομένης αξιολόγησης όσον αφορά τη συμμόρφωση των ΟΕΠ προς τους στόχους και τις υποχρεώσεις της Ένωσης». Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) απαριθμεί τους γενικούς στόχους της Ένωσης στο άρθρο 3 και τις αρχές και τους στόχους της εξωτερικής δράσης της Ένωσης στο άρθρο 21. Όσον αφορά την κοινή εμπορική πολιτική της ΕΕ, γίνεται αναφορά στις αρχές και τους στόχους της εξωτερικής δράσης της Ένωσης στο άρθρο 206 και στο άρθρο 207 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το κείμενο των οποίων έχει ως εξής: 25 26 27 Γερμανία και Σουηδία. Δανία, Κάτω Χώρες και Σουηδία. Βουλγαρία, Κροατία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο. Το θέμα αυτό αναπτύσσεται ιδιαίτερα στις εκθέσεις της Γερμανίας και της Σουηδίας. 8

Άρθρο 206: Με τη δημιουργία τελωνειακής ένωσης σύμφωνα με τα άρθρα 28 έως 32, η Ένωση συμβάλλει, για το κοινό συμφέρον, στην αρμονική ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου, στην προοδευτική κατάργηση των περιορισμών στις διεθνείς συναλλαγές και στις άμεσες ξένες επενδύσεις, καθώς και στον περιορισμό των τελωνειακών και άλλων φραγμών. Άρθρο 207: Η κοινή εμπορική πολιτική διαμορφώνεται βάσει ενιαίων αρχών, ιδίως όσον αφορά τις μεταβολές δασμολογικών συντελεστών, τη σύναψη δασμολογικών και εμπορικών συμφωνιών σχετικά με τις ανταλλαγές εμπορευμάτων και υπηρεσιών, και τις εμπορικές πτυχές της διανοητικής ιδιοκτησίας, τις άμεσες ξένες επενδύσεις, την ενοποίηση των μέτρων ελευθέρωσης, την πολιτική των εξαγωγών και τα μέτρα εμπορικής άμυνας, στα οποία περιλαμβάνονται τα μέτρα που λαμβάνονται σε περιπτώσεις ντάμπινγκ και επιδοτήσεων. Η κοινή εμπορική πολιτική ασκείται στο πλαίσιο των αρχών και των στόχων της εξωτερικής δράσης της Ένωσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λαμβάνει υπό σημείωση ότι τα κράτη μέλη με δραστηριότητες εξαγωγικών πιστώσεων κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1233/2011 της ΕΕ έχουν αναπτύξει για τη διαχείριση των προγραμμάτων εξαγωγικών πιστώσεων συνοδευτικές πολιτικές που συνάδουν με τους στόχους της ΕΕ. Οι συστάσεις πολιτικής για τις εξαγωγικές πιστώσεις που αναπτύσσονται από τον ΟΟΣΑ - τον μόνο διεθνή οργανισμό που έχει αναπτύξει μέχρι σήμερα εξειδικευμένους κανόνες σ αυτόν τον τομέα πολιτικής - τυγχάνουν κοινής εφαρμογής, όμως οι σχετικές δραστηριότητες των κρατών μελών σαφώς υπερθεματίζουν. Εκτός από την ειδική περίπτωση της Γερμανίας που έπαυσε να παρέχει εξαγωγικές πιστώσεις στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, δεν έχουν εν γένει σημειωθεί ριζικές αλλαγές στις πολιτικές που συνοδεύουν τα προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων των κρατών μελών μετά την υποβολή της τελευταίας έκθεσης, παρατήρηση η οποία δεν σημαίνει ότι δεν έχει πραγματοποιηθεί κάποια πρόοδος. Λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση που περιέχεται στο προαναφερθέν ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου του Ιουλίου 2013 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για την υποβολή εκθέσεων στο μέλλον, η Επιτροπή ήδη στην προηγούμενη ετήσια επισκόπηση είχε εκδώσει σύσταση να χρησιμοποιείται, κυρίως, το έργο των διεθνών οργάνων παρακολούθησης (συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών), ως καθοδήγηση για την περαιτέρω ανάπτυξη πολιτικής. Οι εκθέσεις των κρατών μελών, σε διαφορετικό βαθμό, χρησιμοποιούν ήδη τις εν λόγω διεθνείς πράξεις ως αναφορά και η Επιτροπή ενθαρρύνει περαιτέρω προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή. Ο περαιτέρω διάλογος με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης όσον αφορά τις πολιτικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα θα έχει επίσης καθοριστική σημασία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει ζητήσει από την Επιτροπή να προβεί σε δήλωση σχετικά με το κατά πόσον τα κράτη μέλη συμμορφώνονται προς τους στόχους και τις υποχρεώσεις της Ένωσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι τα κράτη μέλη που έχουν παράσχει σχετικές πληροφορίες επί του θέματος συμμορφώνονται πλήρως προς τα άρθρα 3 και 21 της ΣΕΕ. Βεβαίως, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα μπορούν να θέτουν για τα ίδια από κοινού πιο φιλόδοξους πολιτικούς στόχους. Η Επιτροπή είναι έτοιμη να διευκολύνει και να προαγάγει σχετικό διοργανικό διάλογο ως προς το θέμα αυτό. 9

Όσον αφορά τη συμμόρφωση με τις διεθνείς υποχρεώσεις και τις υποχρεώσεις βάσει του δικαίου του ανταγωνισμού της ΕΕ, δεν υπήρξαν διαφωνίες σε επίπεδο ΠΟΕ σχετικά με τα ευρωπαϊκά προγράμματα εξαγωγικών πιστώσεων κατά την περίοδο αναφοράς. Το 2013 δεν υποβλήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγγελίες σχετικά με πιθανές παραβάσεις της νομοθεσίας της ΕΕ από οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων. 10