Διαγωνισμός Πανεπιστημίου Λευκωσίας «Έρευνα από Μαθητές» Ερευνητική Εργασία Λυκείου Παλουριώτισσας Τίτλος: Η επίδραση της οικογένειας στις επιλογές των μαθητών του Λυκείου Παλουριώτισσας που αφορούν: επιλογή φίλων και συντρόφου, χόμπι και δραστηριότητες, εξόδους/ διασκέδαση, επιλογή σπουδών /επαγγέλματος και αγορές τους. Περίληψη Η εφηβεία αποτελεί μια μεταβατική περίοδο στη ζωή του ατόμου κατά την οποία παρατηρούνται πολλές σωματικές, συναισθηματικές, πνευματικές αλλαγές. Κατά την περίοδο αυτή ο έφηβος προσπαθεί να ανεξαρτητοποιηθεί από τους γονείς και να διαμορφώσει την δική του προσωπικότητα. Ο έφηβος και η οικογένεια του βρίσκονται σε συνεχή αλληλεπίδραση με έντονες συγκρούσεις. Θέλει να είναι αυτόνομος, διακηρύσσει την ανεξαρτησία του, αλλά ταυτόχρονα αναζητεί τη σιγουριά και τη στήριξη σε πολλά θέματα από τους γονείς του. Παράλληλα, ο έφηβος έχει ανάγκη να ανήκει κάπου την περίοδο που νιώθει ότι απομακρύνεται από την οικογένεια. Για να είναι αποδεκτός από την παρέα, πρέπει να υιοθετήσει τον τρόπο συμπεριφοράς της, να ντυθεί ή να κόψει τα μαλλιά του όπως και τα υπόλοιπα μέλη της, να ακούει την ίδια μουσική κ.λπ. Η ομάδα συνομηλίκων παίζει καθοριστικό ρόλο στις διάφορες επιλογές του καθώς και στη γενικότερη εξέλιξη του εφήβου κατά την περίοδο αυτή. Ακόμη, λόγω του ότι πολλές από τις ώρες της μέρας ο έφηβος βρίσκεται στο σχολείο ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει τις ενέργειες και ορισμένες αποφάσεις του αποτελεί και το σχολικό περιβάλλον. Η ερευνητική ομάδα προβληματίστηκε κατά πόσο η σύγχρονη οικογένεια ασκεί σημαντική επίδραση σε ορισμένες από τις επιλογές των νέων και αποφάσισε να το διερευνήσει. Σκοπός την ερευνητικής εργασίας ήταν να μελετηθεί αν η οικογένεια επηρεάζει τις επιλογές των μαθητών του Λυκείου Παλουριώτισσας. Συγκεκριμένα οι επιλογές αφορούν την επιλογή φίλων και συντρόφου, τα διάφορα χόμπι και δραστηριότητες, εξόδους/ διασκέδαση, επιλογή σπουδών/επαγγέλματος και μεγάλες και μικρές αγορές. Διερευνήθηκε επίσης με ποιά άτομα γευματίζουν τις περισσότερες φορές της εβδομάδας οι
συγκεκριμένοι μαθητές, κάτι που στην βιβλιογραφία φαίνεται να προωθεί και το δέσιμο των μελών της οικογένειας μεταξύ τους. Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Η βιβλιογραφία που αφορά Κυπριακά δεδομένα σχετικά με το θέμα της συγκεκριμένης έρευνας είναι πολύ περιορισμένη. Τα στοιχεία που υπάρχουν για την Κύπρο αφορούν μόνο κάποιες γενικές διαπιστώσεις για το ρόλο της οικογένειας στην Κύπρο. Η κυπριακή οικογένεια βιώνεται ως ένα σημαντικό καταφύγιο για τα μέλη της, ένα «λιμάνι» από το οποίο απομακρύνονται όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή, αλλά στο οποίο γνωρίζουν ότι μπορούν να επιστρέψουν όταν η προσπάθεια τους αυτή συναντήσει δυσκολίες. Μεταξύ των μελών της κυπριακής οικογένειας, τόσο της πυρηνικής όσο και της εκτεταμένης, εμφανίζονται αρκετά στενοί δεσμοί(4). Η μητέρα είναι το πρόσωπο που έχει προτεραιότητα και ακολουθεί ο πατέρας. Στενοί είναι επίσης οι δεσμοί μεταξύ των αδελφών καθώς και της πυρηνικής οικογένειας με τους παππούδες-γιαγιάδες(4). Τα ποσοστά των οικογενειών που γευματίζουν μαζί είναι πολύ ψηλά τόσο τις καθημερινές - τουλάχιστον μια φορά τη μέρα αλλά ακόμα περισσότερο τις Κυριακές. Στις αγροτικές περιοχές τείνουν να μαζεύονται για φαγητό σε μεγαλύτερα ποσοστά - «μια φορά τη μέρα» - σε σύγκριση με τις αστικές περιοχές(4). Η διεθνής βιβλιογραφία παρουσιάζει περισσότερα στοιχεία που αφορούν την συγκεκριμένη έρευνα. Η οικογένεια φαίνεται να ασκεί επίδραση στην επιλογή συντρόφου και φίλων (1). Τα ενδιαφέροντα και τα χόμπι των νέων παρουσιάζονται να έχουν μεγάλη σχέση με τα ενδιαφέροντα και τα χόμπι των γονιών τους(1). Γονείς που στον ελεύθερο τους χρόνο διαβάζουν βιβλία και έχουν στο σπίτι τους διάφορα βιβλία φαίνεται να επηρεάζουν τα παιδιά τους στο να αγαπούν το διάβασμα και να διαβάζουν και αυτά αρκετά βιβλία(6). Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα χόμπι όπως τα αθλήματα και την ενασχόληση με μουσικά όργανα(3). Καθοριστικό ρόλο, επίσης, φάνηκε από τη βιβλιογραφία να ασκεί η οικογένεια στην επιλογή των σπουδών και του επαγγέλματος των παιδιών τους. Οι οικογένειες που γευματίζουν μαζί παρουσιάζονται να είναι πιο δεμένες και να ασκούν μεγαλύτερη επίδραση στα μέλη τους σε σχέση με αυτές που δεν το κάνουν. Τα στοιχεία επίσης παρουσιάζουν τους έφηβους που τρώνε με τις
οικογένειες τους να έχουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες όταν γίνουν ενήλικες(5,7) και καλύτερη ψυχική υγεία, σε σχέση με αυτούς που σπάνια γευματίζουν με την οικογένεια τους(8). Τέλος οι αγορές των νέων που στοιχίζουν αρκετά χρήματα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τους γονείς τους ενώ για μικρότερες αγορές δεν συμβουλεύονται οι νέοι την οικογένεια τους αλλά τους φίλους τους. Μεθοδολογία: Ο πληθυσμός της έρευνας αποτελείτο από 79 μαθητές του Λυκείου Παλουριώτισσας από τους οποίους 29 ήταν αγόρια και 50 κορίτσια. Οι μαθητές προέρχονται από τις τρείς τάξεις του Λυκείου, Α τάξη (30 μαθητές), Β Τάξη (24 μαθητές) και Γ Τάξη (25 μαθητές). Οι μαθητές του Λυκείου Παλουριώτισσας είναι κυρίως κάτοικοι της περιοχής Παλουριώτισσας και Καϊμακλίου. Η επιλογή του δείγματος ήταν τυχαία. Έγινε με τη μέθοδο κλήρωσης 4 αριθμών οι οποίοι αντιστοιχούν σε 4 μαθητές από κάθε τμήμα με βάση τον αριθμό τους στον κατάλογο του τμήματος. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με ανώνυμο ερωτηματολόγιο το οποίο αποτελείτο από δυο μέρη. Το πρώτο μέρος είχε σκοπό τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με το φύλο, την τάξη, τον αριθμό παιδιών στην οικογένεια, τα άτομα με τα οποία διαμένουν στο σπίτι οι μαθητές, το μορφωτικό επίπεδο του πατέρα και της μητέρας. Το δεύτερο μέρος περιλάμβανε 22 ερωτήσεις κλειστού τύπου. Οι μαθητές καλούνταν να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αναφέρονταν στην επίδραση της οικογένειας σχετικά με την επιλογή των φίλων και συντρόφων τους, στα διάφορα χόμπι και δραστηριότητες με τα οποία ασχολούνται και κατά πόσο έχουν επηρεαστεί από την οικογένεια τους. Ακόμη υπήρχαν ερωτήσεις για το κατά πόσο γνωρίζει η οικογένεια τους χώρους διασκέδασης που συχνάζουν και για το ποιος καθορίζει την ώρα επιστροφής τους από τις εξόδους τους. Επιπλέον οι μαθητές ρωτήθηκαν για την επίδραση που ασκεί η οικογένεια τους στην επιλογή των σπουδών και του επαγγέλματος που θα ακολουθήσουν, καθώς και την σημασία της γνώμης των γονιών για τις μεγάλες και μικρές αγορές που κάνουν οι μαθητές. Ερευνήθηκε ακόμη με ποιά άτομα γευματίζουν τις περισσότερες μέρες της βδομάδας οι μαθητές. Όλες οι ερωτήσεις του δευτέρου μέρους του ερωτηματολογίου ήταν πολλαπλής επιλογής στις οποίες
οι μαθητές καλούνταν να απαντήσουν βάζοντας σε κύκλο αυτό που ίσχυε στην περίπτωση τους. Ορισμένες ερωτήσεις επιδέχονταν μια μόνο απάντηση ενώ κάποιες ερωτήσεις είχαν περισσότερες από μία απάντηση. Η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων από τα 4 άτομα του κάθε τμήματος έγινε κατά τη διάρκεια του μαθήματος των Θρησκευτικών. Μετά τη συμπλήρωση και συλλογή των ερωτηματολογίων τα αποτελέσματα μελετήθηκαν και έγινε ανάλυση τους. Αποτελέσματα: Όλα τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν από τους μαθητές και περάστηκαν στο πρόγραμμα Excel. Λόγω περιορισμένων δυνατοτήτων για στατιστική ανάλυση του προγραμματος που χρησιμοποιήθηκε έγινε μόνο απλή ανάλυση των αποτελεσμάτων. Οι ερωτήσεις 6, 8, 11, και 12 που επιδέχονταν περισσότερες από μια απαντήσεις αποφασίστηκε να μην αναλυθούν στατιστικά. Αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν: Το μεγαλύτερο ποσοστό των οικογενειών των παιδιών που ερωτήθηκαν έχει 2 παιδία(46,8), ακολουθούν οι οικογένειες με 3 παιδιά(22,8), με περισσότερα από 3 (16,5) και με 1 παιδί (13,9). Το 69,62 των μαθητών μένουν με τους 2 γονείς τους ενώ το 21,5 με τον ένα από τους 2 γονείς του, ενώ το υπόλοιπο 9 με συγγενικά πρόσωπα ή άλλα άτομα. Σε ότι αφορά το μορφωτικό επίπεδο των γονιών η πλειοψηφία των πατεράδων φάνηκε να έχει απολυτήριο Λυκείου(35,4) ή Δίπλωμα ανώτερης σχολής ή πανεπιστημίου (32,9), ενώ, απόφοιτοι Γυμνασίου ήταν το 11.4, απόφοιτοι δημοτικού 17.7 και τέλος το 1.3 δεν έχει φοιτήσει καθόλου σε σχολέιο. Στις μητέρες η πλειοψηφία έχει τελειώσει το Λύκειο(45,6) με ανώτερη ή ανώτατη μόρφωση το 27.8, ενώ απόφοιτοι Γυμνασίου ήταν το11.4, απόφοιτοι δημοτικού το 13.9 και τέλος το 1.3 δεν έχει φοιτήσει καθόλου σε σχολέιο. Ερώτηση 1.Ενα μεγάλο ποσοστό των γονιών γνωρίζουν όλους ή αρκετούς από τους φίλους των παιδιών τους Οι γονείς σου γνωρίζουν τους φίλους σου; 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 Series1 10,00 0,00 Ολους Αρκετούς Πολύ λίγους Κανένα
Ερώτηση 2: Τα παιδιά δεν φάνηκαν να είναι πρόθυμα να διακόψουν τη φιλία τους με κάποιον αν δεν τον εγκρίνει η οικογένεια τους (77,2) Ερώτηση 3: Η πλειοψηφία των μαθητών απάντησε ότι η γνώμη των φίλων τους τους επηρεάζει πολύ λίγο στην επιλογή του συντρόφου τους(45,5) ενώ το 29 απάντησαν ότι η γνώμη των φίλων τους τους επηρεάζει αρκετά. Το 17 απάντησε καθόλου, ενώ πολύ επηρεάζεται μόνο το 6,3. Ερώτηση 4: Η γνώμη της οικογένειας τους όσον αφορά το σύντροφο τους επηρεάζει πολύ λίγο ή και καθόλου το 57 περίπου των εφήβων που ρωτήθηκαν ενώ επηρεάζονται αρκετά και πάρα πολύ το 43. Ερώτηση 5: Το 51 των μαθητών ασχολείται με κάποια δραστηριότητα/ χόμπι ενώ το 49 δεν ασχολείται. Ερώτηση 7: Το 41.7 των γονιών των μαθητών ασχολούνται ή ασχολούνταν στο παρελθόν με κάποιο χόμπι ή δραστηριότητα ενώ το 58,3 δεν ασχολείται. Ερώτηση 9: Στο 38 των παιδιών αρέσει το διάβασμα βιβλίων ενώ στο 62 δεν αρέσει να διαβάζουν βιβλία. Ερώτηση 10: Το 76 των σπιτιών των μαθητών έχει λίγα έως καθόλου βιβλία που να τους αρέσει να διαβάζουν ενώ στα υπόλοιπα 24 υπάρχουν αρκετά βιβλία. Ερώτηση 13: Στην ερώτηση εάν πηγαίνουν σε χώρους που δεν θα ενέκριναν οι γονείς τους 48,1 απάντησε μερικές φορές, 36,7 ποτέ και 15,2 πολύ συχνά. Πηγαίνεις σε χώρους που δεν θα ενέκριναν οι γονείς σου; Ποσοστά 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Ποτέ Μερικές φορές Πολύ συχνά Ερώτηση 14: Η πλειοψηφία των μαθητών ενημερώνουν πάντοτε τους γονείς τους για το χώρο που βρίσκονται όταν είναι εκτός σπιτιού (55,7) ενώ το υπόλοιπο 44,3 τους ενημερώνει μερικές φορές ή ποτέ.
Ενημερώνεις τους γονείς σου για το χώρο που βρίσκεσαι όταν είσαι εκτός σπιτιού; 60,00 Ποσοστά 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Ποτέ Μερικές φορές Πάντοτε Ερώτηση 15: Η ώρα της επιστροφής από τις εξόδους καθορίζεται κυρίως από τους ίδιους τους έφηβους (49,4) και την ώρα που φεύγουν οι φίλοι τους (27,8) και λιγότερο από την ώρα που τους λένε οι γονείς τους (20,2). Ερώτηση 16, 17,18: Οι γονείς συμβουλεύουν τα παιδιά τους για το επάγγελμα ή τις σπουδές που επιθυμούν τα παιδιά να ακολουθήσουν, αλλά η πλειοψηφία αφήνει τα παιδιά να αποφασίσουν οι ίδιοι, ενώ είναι μικρότερο το ποσοστό αυτών που έχουν φροντίσει/κανονίσει το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν τα παιδιά τους Οι γονείς μου με συμβουλεύουν σχετικά με το επάγγελμα ή τις σπουδές που θα ακολουθήσω Οι γονείς μου με αφείνουν να επιλέξω ελεύθερα το επάγγελμα ή τις σπουδές που επιθυμώ να ακολουθήσω Όχι 27 Όχι 16 Ναι 73 Ναι 84 Οι γονείς μου έχουν φροντίσει/κανονίσει το επάγγελμα ή τις σπουδές που θα ακολουθήσω Ναι 41 Όχι 59
Ερώτηση 19: Ποιου η γνώμη θα μετρούσε πολύ σχετικά με το επάγγελμα ή τις σπουδές που θα ακολουθήσεις Άλλο Κανενός Φίλων Σχολικού συμβούλου Καθηγητών Γονιών 0 5 10 15 20 25 30 Ερώτηση 20: Τις περισσότερες φορές κάθομαι στο τραπέζι για φαγητό: Άλλο Με τα αδέλφια μου τον παππού ή και τη γιαγια Με τους γονείς τα αδέλφια μου και άλλα συγγενικά άτομα Με τους γονείς και τα αδέλφια μου Με τον ένα απ ό τους γονείς και τα αδέλφια μου Με τα αδέλφια μου Μόνος μου 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Ερώτηση 21: Οι μαθητές απάντησαν ότι για ακριβές αγορές (π.χ. αγορά κινητού ή υπολογιστή) συμβουλεύονται στην πλειοψηφία τους γονείς τους(46.8), ακολουθούν οι φίλοι τους (26,6) ενώ κανένα και κάποιον άλλο 19. Ερώτηση 22: Για τις αγορές που δεν στοιχίζουν πολύ (ρούχα, παπούτσια ) συμβουλεύονται τους φίλους τους (42) ή και κανένα (33), ενώ πολύ λιγότερο τους γονείς τους ή κάποιους άλλους.
Συμπεράσματα: Φιλίες/Σχέσεις: Από τις απαντήσεις των μαθητών στην έρευνα φάνηκε ότι η πλειοψηφία των οικογενειών γνωρίζει τους φίλους των παιδιών τους πράγμα πολύ θετικό. Όταν η οικογένεια γνωρίζει τα άτομα με τα οποία συνδέονται τα παιδιά μπορούν να έχουν και μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις ασχολίες και τα ενδιαφέρονται των παιδιών τους. Η παράδοση μας αναφέρει «Δείξε μου το φίλο σου να σου πω ποιος είσαι». Τα παιδιά δεν φαίνονται όμως πρόθυμα όπως παρουσιάζουν τα στοιχεία της έρευνας να διακόψουν τις φιλίες τους με άτομα που δεν εγκρίνει η οικογένεια τους. Γι αυτό και οι γονείς, θα πρέπει από νωρίς, να δώσουν τα κατάλληλα εφόδια στα παιδία τους για να μπορούν να επιλέγουν σωστούς φίλους και να περιορίσουν τον κίνδυνο να υιοθετήσουν συμπεριφορές που θα έχουν αρνητικά αποτελέσματα. Μέσα από την έρευνα φαίνεται ότι στην επιλογή συντρόφου και η άποψη της οικογένειας και των φίλων επηρεάζουν πολύ λίγο τους μαθητές, με την γνώμη της οικογένειας να έχει λίγο μεγαλύτερη βαρύτητα από την γνώμη των φίλων τους. Χόμπι/ Δραστηριότητες Οι μισοί περίπου μαθητές ασχολούνται με κάποιο χόμπι ή δραστηριότητα αλλά από τα στοιχεία της έρευνας δεν φαίνεται να έχει σχέση με το αν οι γονείς τους ασχολούνταν στο παρελθόν ή και σήμερα με κάποιο χόμπι ή δραστηριότητα (χαμηλή συσχέτιση 0.22). Η έρευνα επίσης έδειξε πως στα περισσότερα παιδιά δεν αρέσει ιδιαίτερα να διαβάζουν βιβλία και αυτό από ότι παρουσιάζουν τα αποτελέσματα σχετίζεται άμεσα με το ότι στο σπίτι τους δεν φροντίζουν οι γονείς να τους παρέχουν βιβλία που τους αρέσει να διαβάζουν (συσχέτιση 0,49).Ένας τρόπος που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αγαπήσουν τα βιβλία είναι να φροντίσουν οι γονείς να υπάρχουν βιβλία στο σπίτι κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών τους έτσι ώστε να τους ενδιαφέρουν και να τα διαβάζουν ευχάριστα.
Διασκέδαση: Οι γονείς τις περισσότερες φορές είναι ενημερωμένοι για τους χώρους διασκέδασης που συχνάζουν τα παιδιά τους. Τα παιδιά στην πλειοψηφία τους δεν πηγαίνουν πολύ συχνά σε χώρους που δεν εγκρίνουν οι γονείς τους, πράγμα που υποδηλώνει σημαντική επίδραση της οικογένειας σ αυτά. Η ώρα της επιστροφής στο σπίτι από τις εξόδους φαίνεται να εξαρτάται λιγότερο από τις υποδείξεις των γονιών και περισσότερο από το πότε τα ίδια τα παιδία αποφασίζουν να επιστρέψουν ή και την ώρα που η υπόλοιπη παρέα τους αποφασίζει να φύγει. Σπουδές /Εργασία Η γνώμη που έχει μεγαλύτερη βαρύτητα στην επιλογή των σπουδών και του επαγγέλματος στους συγκεκριμένους μαθητές είναι η γνώμη των γονιών τους. Ακόμη η έρευνα δείχνει ότι οι γονείς στην πλειοψηφία τους αφήνουν τα παιδιά τους να επιλέξουν το επάγγελμα που επιθυμούν. Τους συμβουλεύουν σε μεγάλο βαθμό αλλά και ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό προσπαθεί να «κανονίσει» στο παιδί το επάγγελμα που θα ακολουθήσει. Οι σπουδές και η εργασία των παιδιών είναι ακόμη ένας τομέας όπου η οικογένεια φαίνεται να ασκεί μεγάλη επιρροή. Οικογενειακά Γεύματα. Η πλειοψηφία των οικογενειών των μαθητών της έρευνας παρόλες τις πιέσεις του σύγχρονου ρυθμού ζωής φαίνεται να εξακολουθούν να γευματίζουν μαζί τις περισσότερες φορές. Αυτό είναι πολύ θετικό διότι τα ψυχικά και διατροφικά οφέλη που αποκομίζουν τα μέλη μιας οικογένειας όταν μοιράζονται το οικογενειακό τραπέζι είναι πολλαπλά. Σχετικά ψηλό όμως παρουσιάζεται και το ποσοστό των παιδιών που γευματίζουν μόνα τους κάτι που θα πρέπει να προβληματίσει τις οικογένειες ώστε να αναζητήσουν τρόπους για να βρίσκονται συχνότερα με τα παιδιά τους στο οικογενειακό τραπέζι. Αγορές : Οι ακριβές αγορές των παιδιών όπως είναι αναμενόμενο επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τους γονείς τους. Για τις αγορές που δεν κοστίζουν πολύ
(ρούχα, παπούτσια) οι φίλοι είναι αυτοί που θα συμβουλευτούν πρώτα οι νέοι, ενώ αρκετοί από αυτούς αποφασίζουν και από μόνοι τους. Παρόλους τους γρήγορους ρυθμούς στους οποίους κινούνται οι σημερινές οικογένειες, τις πολλές υποχρεώσεις εντός και εκτός του σπιτιού, φαίνεται μέσα από την έρευνα ότι εξακολουθούν να αποτελούν το βασικότερο παράγοντα που επηρεάζει τις αποφάσεις των παιδιών στους τομείς που διερευνήθηκαν. Οι φίλοι επηρεάζουν τους συνομήλικους τους αλλά σε μικρότερο βαθμό και σε λιγότερο σημαντικές αποφάσεις των παιδιών, ενώ η επίδραση των καθηγητών, συμβούλων και άλλων ατόμων στα θέματα που μελετήθηκαν είναι αρκετά περιορισμένη. Η γνώμη, οι απόψεις και οι συμβουλές των γονιών έχουν για τα παιδιά τη μεγαλύτερη σημασία. Η σημερινή οικογένεια εξακολουθεί να αποτελεί για τα παιδία το λιμάνι και ορμητήριό τους. Βιβλιογραφικές αναφορές: 1. Santrock, John W. Life-Span Development, Seventh Edition. New York: McGraw-Hill Companies, Inc., 1999. 2. Οικογένεια η μόνη σταθερή αξία. Η καθημερινή. 27/7/2008 3. Η καλή επικοινωνία των γονιών με τα παιδιά τους 15/12/2008 www.medlook.net/article.asp 4. Έρευνα «Σημερινή Κατάσταση της Κυπριακής Οικογένειας» Κέντρο Ερευνών Intercollege, για λογαριασμό της Επιτροπής για την Οικογένεια, 5. Reuters, Journal of the American Dietetic Association (September 2007) 6. Οικογένεια: Τι είναι αυτό που φέρνει την ευτυχία; (23/4/2007) www.medlook.net/article.asp 7. Το οικογενειακό τραπέζι «προστάτης άγγελος» της ψυχικής υγείας των νέων. Πώς Είσαι; Το περιοδικό του ΚΕΝΘΕΑ, τεύχος 23, 2009 8. Το οικογενειακό τραπέζι επηρεάζει μακροπρόθεσμα την διατροφή των παιδιών. Πώς Είσαι; Το περιοδικό του ΚΕΝΘΕΑ, τεύχος 23, 2009 9. Ιωσηφίνα Παρτέλλα, Ο πραγματικός ρόλος του γονιού, Οικογένεια και σχολείο, Αρ.191, Μάιος-Ιούνιος 2008
Οι μαθητές που εργάστηκαν για την Έρευνα: Τσεκούρα Εουλάλια Γ5, Έλενα Ισαάκ Γ5, Σεϊρανίδου Στέλλα Γ5, Κακούρη Στέλλα Γ5, Γεωργίου Δέσπω Γ5, Παπαδοπούλου Αντωνία Γ5, Ορφανίδου Άντρια Γ5, Νεοφύτου Εμιλη Γ5, Μιχαήλ Θέκλα Γ5, Κυπριανού Ραφαέλλα Γ5, Χαραλάμπους Σπύρος Γ7, Στυλιανού Πέτρος Γ7.