Νέα πολιτική για τη διαχείριση των χημικών - Καν. REACH

Νέα πολιτική για τη διαχείριση των χημικών - Καν. REACH Ιωάννα Αγγελοπούλου Γενικό Χημείο του Κράτους Δ/νση Περιβάλλοντος E-mail : elhelpdesk@ath.forthnet.gr 1

Γιατί νέα πολιτική για τα χημικά; Οδ. 67/548/ΕΟΚ (92/32/ΕΟΚ) Einecs 100.000 ουσίες Νέες ουσίες 3.800 Καν. 793/93/ΕΟΚ Ουσίες προτεραιότητας 141 (28 με πλήρη αξιολόγηση) Οδ. 76/769/ΕΟΚ Περιορισμός κυκλοφορίας και χρήσης περίπου 100 ουσιών Περιορισμός κυκλοφορίας στο ευρύ κοινό περίπου 900 ουσιών (C/M/R κατ. 1&2) 2

Ορολογία Ισχύουσα νομοθεσία Υπάρχουσες (αξιολόγηση) Νέες (γνωστοποίηση & αξιολόγηση ) Νέα νομοθεσία Σταδιακά εισαγόμενες Μη σταδιακά εισαγόμενες (σταδιακή καταχώριση) (καταχώριση από 01.06.2008 ) 3

Εξαιρέσεις από τον Κανονισμό REACH (άρθρο 2) Ραδιενεργές ουσίες Ουσίες υπό τελωνειακή επιτήρηση εφόσον δεν υφίστανται άλλη επεξεργασία ή μεταποίηση Μη απομονωμένα ενδιάμεσα προϊόντα Η μεταφορά επικινδύνων ουσιών Τα απόβλητα Εξαιρέσεις από τα Κ-Μ για λόγους άμυνας 4

Καταχώριση Ουσίες που παράγονται / εισάγονται σε ποσότητες >=1 τόνου/έτος/παραγωγό/εισαγωγέα Μονομερή ή άλλες ουσίες συστατικά πολυμερών καταχωρούνται εφόσον Συγκένρωση >=2% κ.β. του πολυμερούς Συνολική ποσότητα >=1 τόνου/έτος Η καταχώριση αφορά ουσίες αυτούσιες ή ως συστατικά παρασκευασμάτων ή ως συστατικά αντικειμένων Ο φάκελος καταχώρισης υποβάλλεται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό χημικών και συνοδεύεται από παράβολο 5

Άρθρο 5 (απαγόρευση μη καταχωρισμένων ουσιών) Με την επιφύλαξη των άρθρων 6 (καταχώριση ουσιών), 7 (καταχώριση ουσιών σε προϊόντα), 21 (παραγωγή/εισαγωγή ουσιών εντός 3 εβδομάδων από την ημ/νία υποβολής φακέλου καταχώρισης) και 23 (ειδικές διατάξεις για τις σταδιακά εισαγόμενες ουσίες), ουσίες υπό καθαρή μορφή, σε παρασκευάσματα ή σε προϊόντα μπορούν να παράγονται στην Κοινότητα ή να διατίθενται στην αγορά μόνον εφόσον έχουν καταχωρισθεί σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις του παρόντος Τίτλου εφόσον απαιτείται 6

Καταχώριση κοινοποίηση ουσιών σε αντικείμενα (εφόσον αυτή η χρήση δεν έχει περιληφθεί ήδη στην καταχώριση της ουσίας) Καταχώριση Συνολικός όγκος ουσίας >1 τόνου/έτος/παραγωγό/εισαγωγέα Εκούσια απελευθέρωση κατά το συνήθη χειρισμό και χρήση Κοινοποίηση Συνολικός όγκος ουσίας >1 τόνου/έτος/παραγωγό/εισαγωγέα Ουσία πληροί τα κριτήρια του άρθρου 57 και περιέχεται σε ποσοστό άνω του 0.1 % κατά βάρος 7

Καταχώριση κοινοποίηση ουσιών σε αντικείμενα. Πώς χειρίζομαι την κατάσταση; Κατάλογος αντικειμένων που παράγω/εισάγω: αποφασίζω εάν θεωρούνται αντικείμενα σύμφωνα με το REACH Κατάλογος με ουσίες που περιέχονται στα αντικείμενα Έχουν ήδη καταχωριστεί γι αυτήν τη χρήση ; Υπάρχει σκόπιμη απελευθέρωση ; Περιέχονται ουσίες υψηλής ανησυχίας ; Σε τι συγκεντρώσεις περιέχονται ; Ποιό είναι το συνολικό ποσόν της ουσίας στα αντικείμενα ; Έλεγχος υποχρέωσης καταχώρισης ή κοινοποίησης Παροχή πληροφοριών σε πελάτες/καταναλωτές εάν απαιτείται 8

Αντικείμενο Αντικείμενο σημαίνει προϊόν το οποίο κατά τη διαδικασία παραγωγής αποκτά ειδικό σχήμα, επιφάνεια ή σχεδιασμό που καθορίζει τη χρηστική λειτουργία του σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι η χημική του σύσταση Ένα αντικείμενο αποτελείται από μια ή περισσότερες ουσίες. Συγκεκριμένες ουσίες προστίθενται για να δώσουν στα αντικείμενα συγκεκριμένες ιδιότητες Παραδείγματα : έπιπλα, παιχνίδια, ρούχα, οχήματα 9

Εξαιρέσεις από την καταχώριση Ουσία χρησιμοποιείται σε Φάρμακα (για ανθρώπινη και κτηνιατρική χρήση) Τρόφιμα ή ζωοτροφές (πρόσθετο σε τρόφιμα, άρτυμα, πρόσθετο σε ζωοτροφές,στη διατροφή των ζώων) Ουσίες παραρτήματος ΙV(μηδαμινός κίνδυνος) Ουσίες που καλύπτονται από το παράρτημα V (καταχώριση άσκοπη ή περιττή) Ουσίες υπό καθαρή μορφή ή σε παρασκεύασμα που καταχωρίζονται, εξάγονται και επανεισάγονται 10

Εξαιρέσεις από την καταχώριση Ουσίες υπό καθαρή μορφή, σε παρασκεύασμα ή σε προϊόν που καταχωρίζονται και ανακτώνται στην Κοινότητα Τα πολυμερή 11

Ουσίες που θεωρούνται ως καταχωρισμένες Οι δραστικές ουσίες και τα βοηθητικά συνθέσεως που παράγονται ή εισάγονται για χρήση μόνο σε φυτοπροστατευτικά προϊόντα Οι δραστικές ουσίες που παράγονται ή εισάγονται για χρήση μόνο σε βιοκτόνα προϊόντα Οι γνωστοποιημένες ουσίες (Elincs) έως ότου φθάσουν το επόμενο κατώφλι όγκου παραγωγής 12

Διαδικασία προκαταχώρισης (ισχύει μόνον για τις σταδιακά εισαγόμενες ουσίες) Υποβολή στον Οργανισμό συγκεκριμένων πληροφοριών (01.06 01. 12. 2008) Ονομασία ουσίας με αρ. Einecs, CAS Όνομα & Δ/νση δυνητικώς καταχωρίζοντα και όνομα αρμόδιου επικοινωνίας Προβλεπόμενη προθεσμία καταχώρησης και ποσοτική κατηγορία Το ή τα ονόματα ουσιών με αρ. Einecs, CAS για την εφαρμογή του Παραρτήματος ΧI παρ. 1.3 & 1.5 ((Q)SAR, ομαδοποίηση ουσιών και συγκριτική προσέγγιση) 13

Μετά την προκαταχώριση Τι ; Μέχρι την 01.01.2009 ο Οργανισμός Χημικών καταρτίζει και δημοσιεύει κατάλογο υποψήφιων για καταχώριση ουσιών (με CAS,Einecs Nos, εφόσον υπάρχουν), και την πρώτη προβλεπόμενη ημερομηνία καταχώρισης Ο Οργανισμός δημοσιεύει στον ιστοχώρο του το όνομα ουσιών που δεν εμφανίζονται στον κατάλογο των υποψήφιων προς καταχώριση ουσιών (εφόσον έχουν κοινοποιηθεί από μεταγενέστερους χρήστες) Σχηματίζονται τα Φόρα ανταλλαγής πληροφοριών ανά ουσία προς καταχώριση (ΦΑΠΟ) 14

Καταχώριση σε κοινοπραξίες (συνήθης πρακτική) Εξαίρεση με αιτιολόγηση από τον καταχωρίζοντα εάν a) Θα ήταν δυσανάλογα δαπανηρό να υποβάλει τις πληροφορίες από κοινού b) Η από κοινού υποβολή των πληροφοριών θα οδηγούσε σε αποκάλυψη εμπορικώς ευαίσθητων πληροφοριών c) Διαφωνεί με τον κύριο καταχωρίζοντα όσον αφορά την επιλογή αυτών των πληροφοριών 15

Περιεχόμενο φακέλου καταχώρισης i. Ταυτότητα του ή των παραγωγών/εισαγωγέων ii. Ταυτότητα της ουσίας iii. Πληροφορίες σχετικά με την παραγωγή και την ή τις χρήσεις της ουσίας iv. Ταξινόμηση και επισήμανση της ουσίας v. Οδηγίες ασφαλούς χρήσης της ουσίας vi. Περιλήψεις μελετών των πληροφοριών που προκύπτουν από την εφαρμογή των Παρ/των VΙΙ-XΙ vii. Ουσιαστικές (robust) Περιλήψεις μελετών των πληροφοριών που προκύπτουν από την εφαρμογή των Παρ/των VΙΙ-XΙ εφόσον απαιτείται δυνάμει του Παραρτήματος Ι viii. Ένδειξη των πληροφοριών οι οποίες έχουν εξεταστεί από αξιολογητή ix. Προτάσεις διενέργειας δοκιμών x. Για τις ουσίες σε ποσότητες μεταξύ 1 και 10 τόνων πληροφορίες έκθεσης xi. Αίτημα σχετικά με το ποιές πληροφορίες δεν επιθυμεί να κοινοποιούνται στο Διαδίκτυο με αιτιολόγηση Για ουσίες άνω των 10 τόνων υποβολή Έκθεσης χημικής ασφάλειας 16

Απαιτήσεις για επόμενους χρήστες Κοινοποίηση στον Οργανισμό χρήσεων Εκτός φακέλου καταχώρισης Εμπιστευτικών Υποχρέωση διαθεσιμότητας ενημερωμένης Έκθεσης Χημικής Ασφάλειας 17

Αξιολόγηση Αξιολόγηση φακέλου από τον Οργανισμό Έλεγχος συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις του Καν. σχετικά με την καταχώριση (5% των φακέλων) Έλεγχος προτεινόμενων στρατηγικών δοκιμών Αξιολόγηση ουσιών από τα Κ-Μ με το συντονισμό του Οργανισμού 18

C/M/R κατ.1 & 2 PBT, vpvbs και Αδειοδότηση Ι Ουσίες ισοδύναμης ανησυχίας (κατά περίπτωση) Ο Οργανισμός δημοσιεύει κατάλογο ουσιών που πληρούν τα κριτήρια καθώς και το μακροχρόνιο προγραμματισμό του σχετικά με την αδειοδότηση ουσιών (Πρώτη σύσταση για ουσίες προτεραιότητας προς εγγραφή στο Παράρτημα XIV μέχρι 01.06.2009 και έπειτα κάθε 2 χρόνια) 19

Αδειοδότηση ΙΙ Σε δυο βήματα Ουσίες μέσω της επιτροπολογίας εισάγονται στο σύστημα αδειοδότησης (Παράρτημα XIV) με Ταυτότητα της ουσίας Την ή τις εγγενείς ιδιότητες Τις μεταβατικές ρυθμίσεις (ημερομηνία λήξης sunset date καθώς και με χρονικά όρια για την υποβολή αιτήσεων για αδειοδότηση) Τις περιόδους αναθεώρησης για ορισμένες χρήσεις Τις χρήσεις που εξαιρούνται της αδειοδότησης Υποβολή αίτησης από τον(τους) ενδιαφερόμενο(ους) για αδειοδότηση συγκεκριμένης χρήσης στον Οργανισμό χημικών 20

Περιορισμοί στην παραγωγή, κυκλοφορία και χρήση ουσιών Οι περιορισμοί της ισχύουσας νομοθεσίας κωδικοποιούνται και ενσωματώνονται στον Καν. (Παράρτημα XVIΙ) Υποβολή προτάσεων νέων περιορισμών από Κ-Μ ή/και τον Οργανισμό υπό μορφή φακέλου συγκεκριμένης δομής (Παράρτημα XV) 21

Ευρετήριο ταξινόμησης και επισήμανσης ουσιών Ι Ταξινόμηση από τη βιομηχανία όλων των επικίνδυνων ουσιών που παράγονται ή/και εισάγονται στην Ε.Ε. (Ανεξαρτήτως ποσότητας) Η βιομηχανία θα κληθεί να υποβάλει στον Οργανισμό όλες τις προτάσεις ταξινόμησης/επισήμανσης προκειμένου να συμπεριληφθούν στο Ευρετήριο από 01.12.2010 Εναρμονισμένη ταξινόμηση σε Κοινοτικό επίπεδο μόνον για C/M/Rs και ευαισθητοποιητικές με εισπνοή (R42) και άλλες ουσίες εάν απαιτείται κατά περίπτωση 22

Ευρετήριο ταξινόμησης και επισήμανσης ουσιών ΙΙ Εναρμόνιση ως προς τις υπόλοιπες κατηγορίες κινδύνου από τη βιομηχανία Εισαγωγή Παγκόσμια Εναρμονισμένου Συστήματος (Global Harmonised System) ταξινόμησης & επισήμανσης ουσιών και μιγμάτων 23

GHS και REACH Νομοθετικό εργαλείο Κανονισμός Χρονοδιάγραμμα έναρξης ισχύος 2008 24

Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών (European CHemichals Agency, Αποτελείται από ECHA) Διοικητικό Συμβούλιο Γενικό Δ/ντή Επιτροπή αξιολόγησης κινδύνων Επιτροπή κοινωνικο-οικονομικής ανάλυσης Επιτροπή των Κ-Μ Φόρουμ ανταλλαγής πληροφοριών για τις δραστηριότητες ελέγχου εφαρμογής της νομοθεσίας Γραμματεία για την παροχή τεχνικής, επιστημονικής και διοικητικής υποστήριξης των προαναφερόμενων Επιτροπών Συμβούλιο Ενστάνσεων κατά των αποφάσεων του Οργανισμού 25

Καθήκοντα του Οργανισμού Διαχειρίζεται στο σύνολό της την καταχώριση ουσιών Αξιολογεί τους φακέλους καταχώρισης Συντονίζει την αξιολόγηση ουσιών από τα Κ-Μ Καταθέτει απόψεις σχετικά με την αδειοδότηση και τον περιορισμό παραγωγής, κυκλοφορίας και χρήσης ουσιών Αποφασίζει σχετικά με θέματα εμπιστευτικότητας δεδομένων και διαθεσιμότητας πληροφοριών Χειρίζεται τις αιτήσεις εξαίρεσης από τις απαιτήσεις καταχώρισης για προϊόντα έρευνας και ανάπτυξης Βοηθά το σχηματισμό Φόρουμ ανταλλαγής πληροφοριών ουσιών (ΦΑΠΟ) 26

REACH στο διαδίκτυο www.gcsl.gr http://europa.eu.int/comm/enterprise/reach/index.htm http://ecb.jrc.it/reach/ 27