18 Πρακτικά Θέματα Ορισμένες σκέψεις για την εμπειρία και τη σύνεση στην οδοντιατρική πράξη D.J.Tartakow, DMD, Med, PhD Μπορεί να μην είμαστε πάντα σωστοί, αλλά πάντα προσπαθούμε να κάνουμε το σωστό. Αυτή ήταν μία εκπληκτική σκέψη την οποία η Dr. A.Sack είχε μοιραστεί μαζί μου πριν από χρόνια. Αποτέλεσε το βασικό μου μοτίβο σκέψης όσα χρόνια εργάζομαι, μία σειρά αξιών για να καθοδηγώ τη σκέψη μου και πάντα αποδείχθηκε το καταλληλότερο. Έχοντας αυτό υπόψη, ακολουθούν ορισμένες δεξιότητες και αρχές που θα πρέπει να αναλογιστούμε. Δεξιότητες του οδοντιάτρου - Πάντα να κοιτάζετε στα μάτια τους ασθενείς σας, να είστε φιλικοί και να χαμογελάτε. Δεν έχει σημασία αν βλέπετε 50 ή 150 ασθενείς την ημέρα. Θα πρέπει να κάνετε κάθε ασθενή να αισθάνεται ξεχωριστός. - Πάντα να μιλάτε στους ασθενείς σας. Θα πρέπει πάντα να τους υπενθυμίζετε την θεραπεία που πραγματοποιείτε. Αν ένας έγκλειστος άνω κυνόδοντας έρθει σε σύγκλειση με απλές μηχανικές αρχές, εξηγήστε του πως το επιτύχατε χωρίς την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης και έτσι εξοικονόμησε αρκετά χρήματα. Οι φωτογραφίες πριν και μετά είναι αποτελεσματικά στοιχεία υπενθύμισης για τον ασθενή. - Διατηρείτε αμυντική στάση; Αν ο ασθενής παραπονείται πως η τιμή της θεραπείας είναι πολύ υψηλή, μπορείτε να απαντήσετε λέγοντας πως μπορεί η αμοιβή σας να είναι υψηλότερη, αλλά να εξηγήσετε και τους λόγους που ισχύει αυτό. Όταν ένα ζήτημα αναγνωρίζεται ανοικτά, συχνά οι ασθενείς είναι πιο δεκτικοί απέναντι στο μήνυμά σας. - Είστε προετοιμασμένοι για μη αναμενόμενες ερωτήσεις που μπορεί να θέσουν οι ασθενείς; Έχετε προετοιμαστεί μαζί με το προσωπικό σας για ερωτήσεις όπως: Γιατί θα πρέπει να έρχομαι τόσο συχνά στο οδοντιατρείο; Το παιδί μου μπορεί να έρθει μόνο μετά το σχολείο Γιατί είναι τόσο υψηλές οι τιμές σας; Έχουμε χωρίσει. Μπορείτε να μιλήσετε με τον πρώην συζυγό μου για την αμοιβή σας; Η ασφάλειά μου έχει αλλάξει. Μπορείτε να μου προτείνετε ένα συμβεβλημένο οδοντιατρείο με την ασφαλιστική μου εταιρεία; Θα πονέσω; Οι απαντήσεις σας σε αυτές τις προβλέψιμες ερωτήσεις μπορούν να φτιάξουν ή να καταστρέψουν το πρόγραμμά σας και πράγματι, ολόκληρο το ιατρείο σας. - Είστε βέβαιος πως αυτός που απαντάει στο τηλέφωνο του ιατρείου σας λειτουργεί με το σωστό τρόπο; Το τηλέφωνο αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για το οδοντιατρείο-οι κακές επικοινωνιακές ικανότητες από ένα μέλος του προσωπικού μπορεί να διώξουν έναν ασθενή που θα μπορούσε να παραμείνει στο ιατρείο σας. Οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε σωστά. Οι προετοιμασμένοι διάλογοι αφούν την προετοιμασία ορισμένων λέξεων κλειδιών και σύντομων φράσεων που μπορούν να ενισχύσουν την κατανόηση και την εμπιστοσύνη στους ασθενείς σας. - Όλοι υποθέτουμε πως λέμε τα σωστά πράγματα τη σωστή στιγμή και έχουμε όλες τις σωστές DT σελίδα 22
De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 19
20 Εμφυτεύματα - Προσθετική Ένας σύντομος και εύκολος προγραμματισμός προσθετικών αποκαταστάσεων L. Renier D. Muylaert Το βασικό και πιο σημαντικό πρόβλημα αυτής της 17χρονης γυναίκας ήταν το πρόβλημα της αισθητικής του στόματός της. Επίσης την ενοχλούσε η κινητικότητα των δοντιών και η περιορισμένη άνεση κατά τη λειτουργία του στόματος. Φοβόταν ότι μπορεί να χάσει τα δόντια της σε οποιαδήποτε στιγμή. Ιστορικό Σε ηλικία 4 ετών διαπιστώθηκε ότι είχε εμβρυικού τύπου σάρκωμα του ρινοφάρυγγα. Αυτό αντιμετωπίστηκε με χημειοθεραπεία και κατόπιν με ακτινοθεραπεία. Σαν συνέπεια αυτής της θεραπείας σε πολύ πρώιμο στάδιο σχηματισμού του προσώπου, η ανάπτυξη της άνω γνάθου και όλοι οι ιστοί στο πεδίο δράσης της ακτινοθεραπείας ήσαν προβληματικοί. Κλινική και ακτινογραφική εξέταση (Εικ. 1-3) 1. Έλλειψη αισθητικά αποδεκτής γραμμής χαμόγελου με συνέπεια τη μειωμένη αυτοεκτίμηση της ασθενούς. 2. Υπάρχει σχέση γνάθων ψευδο-τρίτης τάξεως λόγω υποπλασίας της άνω γνάθου. 3. Δεν έχουμε σχηματισμό ριζών στην άνω γνάθο με συνέπεια την κινητικότητα των δοντιών και την ύπαρξη λειτουργικών διαταραχών. 4. Δεν υπάρχει σχηματισμός ιγμορείου. 5. Έχουμε έλλειψη των άνω πλάγιων τομέων και του κάτω κυνόδοντα. Αρχικό σχέδιο θεραπείας Το αρχικό σχέδιο θεραπείας βασίστηκε στην κλινική εξέταση και στις βασικές ακτινογραφικές εξετάσεις: - Έγιναν εργασίες προληπτικού τύπου στο στόμα και δόθηκαν οδηγίες στοματικής υγιεινής. - Τοποθετήθηκε ακίνητο ορθοδοντικό μηχάνημα στην κάτω γνάθο. - Σε ηλικία 18 ετών γίνεται εξαγωγή των άνω δοντιών εκτός από τα δόντια 16 και 26. - Τοποθέτηση κινητής προσωρινής αποκατάστασης. - Περίοδος επούλωσης διάρκειας 3 μηνών. - Τρισδιάστατη ακτινογραφική εξέταση και προγραμματισμός της θεραπείας με το σύστημα SimPlant. - 20 συνεδρίες θεραπείας με υπερβαρικό οξυγόνο. - Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων χωρίς κρημνό και με την καθοδήγηση υπολογιστή. - 10 συνεδρίες θεραπείας με υπερβαρικό οξυγόνο και 6 μήνες περίοδος επούλωσης. - Τοποθέτηση της οριστικής προσθετικής αποκατάστασης. Προετοιμασία της θεραπείας και της καθοδηγούμενης επέμβασης (Εικ. 4 και 5) Εξαγωγή των άνω δοντιών εκτός από τα 16 και 26 που θα χρησιμοποιηθούν σαν στηρίγματα για την προσωρινή αποκατάσταση. Πριν από την εξαγωγή των δοντιών κατασκευάστηκε μία προσωρινή κινητή προσωρινή εργασία που εφαρμόστηκε στο στόμα την ημέρα της επέμβαση ώστε η ασθενής να μη φύγει από το Νοσοκομείο χωρίς δόντια. Η αρχική ανάταξη των δοντιών τροποποιήθηκε και προσαρμόστηκε σε μία πιο συμμετρική και αισθητικά καλύτερη εικόνα του στόματος. Τα κάτω δόντια είχαν ήδη διευθετηθεί με ακίνητο ορθοδοντικό μηχάνημα. Μετατροπή της προσωρινής προσθετικής εργασίας σε μία προσθετική εργασία για σκανάρισμα-σάρωση (Εικ. 6, 8-12) Το πακέτο διπλού σκαναρίσματος περιλαμβάνει όλα τα οδοντιατρικά εφόδια που είναι απαραίτητα για τη μετατροπή μιας υφιστάμενης ακτινοδιαφανούς προσθετικής εργασίας σε μία προσθετική εργασία που μπορεί να σκαναριστεί. Για κάθε φάση της κλινικής διαδικασίας υπάρχουν διαφανείς οδηγοί που μας καθοδηγούν στο σωστό τρόπο χρήσης αυτών των εφοδίων. Αναγόμωση της προσωρινής προσθετικής εργασίας Το πρώτο στάδιο αναφέρεται στην αναγόμωση της προσθετικής εργασίας στο ιατρείο. Έχει σημασία να χρησιμοποιήσουμε το κατάλληλο ακτινοδιαφανές υλικό αναγόμωσης γιατί μερικά υλικά του εμπορίου είναι ακτινοσκιερά με συνέπεια να έχουμε περιοχές αλλοίωσης και σφάλματα στις απεικονίσεις. Η αναγόμωση θα βελτιώσει την άνεση του ασθενή και την Εικ. 1 Η εικόνα στην αρχική επίσκεψη της ασθενούς.. Εικ. 4 Εξαγωγή των άνω δοντιών. Εικ. 8 Ο δείκτης δήξης. Εικ. 11 ΟΙ δείκτες συγκολλούνται στην επιφάνεια της προσωρινής προσθετικής εργασίας. ακρίβεια των εργασιών στα επόμενα στάδια. Το πακέτο διπλού σκαναρίσματος- Dual Scan περιέχει ένα δείγμα προϊόντος για αναγόμωση. Κατασκευή ενός δείκτη δήξης Εικ.2 Η αρχική κλινική εξέταση. Εικ. 5 Η προσωρινή προσθετική εργασία. Εικ. 9 Οι δείκτες διπλού σκαναρίσματος. Εικ. 12 Μασητική άποψη της προσθετικής εργασίας με τους δείκτες συγκολλημένους στην επιφάνεια. Αυτός ο δείκτης μας εξασφαλίζει την καλή τοποθέτηση της προσθετικής εργασίας και τη σταθεροποίηση των γνάθων κατά τη φάση του σκαναρίσματος. Βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιήσατε μία ακτινοδιαφανή σιλικόνη. Το πακέτο περιλαμβάνει ένα δείγμα προϊόντος με υλικό για δήξη. Ενσωμάτωση των δεικτών σκαναρίσματος Πρόκειται για προκατασκευασμένους δείκτες και μπορούν να ενσωματωθούν ή να συγκολληθούν στην επιφάνεια της προσθετικής εργασίας. Αυτοί οι δείκτες δε δημιουργούν αλλοιώσεις ακόμη και σε απεικονίσεις Εικ. 3 Η αρχική ακτινογραφική εξέταση. Εικ. 6 Η αναγόμωση της προσθετικής εργασίας. Εικ. 10 Η ρητίνη. Εικ. 13 Προγραμματισμός με το σύστημα SimPlant. υπολογιστικής τομογραφίας κωνικής δέσμης, κάτι που επιτρέπει τη σωστή απόδοση του SimPlant. Πρέπει να χρησιμοποιηθεί μία ακτινοδιαφανής ρητίνη για τη σταθεροποίηση των δεικτών, διαφορετικά θα διαταραχθεί η εικόνα τους στις απεικονίσεις. Προσέχουμε ιδιαίτερα στην επιλογή των προϊόντων δεδομένου ότι τα πλείστα υλικά για την κατασκευή προσωρινών αποκαταστάσεων είναι DT σελίδα 22
De n t a l Tr i b u n e Greek Edition 21 Your Practice is Our Inspiration ΤΜ Τέλεια Συγκόλληση OptiBond S 5ης γενιάς Η καλύτερη απλή επιλογή OptiBond FL 4ης γενιάς Η Χρυσή σταθερά παγκοσμίως OptiBond XTR 6ης γενιάς Ποτέ ξανά μετεμφρακτική ευαισθησία OptiBond Αll-In-One 7ης γενιάς Το μόνο γρήγορο και αποτελεσματικό Dental Expert Ε.Π.Ε. - Άννα Ελμάογλου Φειδιππίδου 30, 11527, Αθήνα ñ e-mail: anna@dental-expert.gr Τηλ 210 7770739, 210 7770749 ñ Φαξ 210 7770716
22 Εμφυτεύματα - Προσθετική Εικ. 14 Εικ. 15 Εικ. 16 Εικ. 14-16 Προγραμματισμός της τοποθέτησης εμφυτευμάτων με το σύστημα SimPlant. Εικ. 17 Το οστούν και η προσθετική εργασία. Εικ. 18 Το οστούν και τα εμφυτεύματα. Εικ. 19 Η προσθετική εργασία και το σχέδιο. ακτινοσκιερά. Αδροποιούμε λίγο την επιφάνεια και συγκολλάμε 8 δείκτες στην εξωτερική επιφάνεια της προσθετικής εργασίας. Προσέχουμε ιδιαίτερα στην κατανομή Εικ. 20 Ο χειρουργικός οδηγός. Εικ.21 Τοποθέτηση εμφυτευμάτων. Εικ. 22 Ακτινογραφική εξέταση. των δεικτών ώστε μερικοί να βρίσκονται κοντά στο εξωτερικό όριο και άλλοι κοντά στο όριο δοντιώνούλων. Την ίδια ημέρα μετά το σκανάρισμα, αφαιρούνται οι δείκτες σάρωσης. Όταν η επιφάνεια έχει απλά αδροποιηθεί και δεν έχει χρησιμοποιηθεί συγκολλητικός παράγοντας, αυτή η διαδικασία γίνεται πολύ εύκολα. Το πακέτο διπλού σκαναρίσματος περιλαμβάνει ένα δείγμα προϊόντος ρητίνης διπλού πολυμερισμού που επιτρέπει τη σύντομη συγκόλληση των δεικτών όταν αυτοί φωτοπολυμεριστούν. Τρισδιάστατη απεικόνιση και ενσωμάτωση των προσθετικών δεδομένων στον προγραμματισμό SimPlant Γίνονται 2 λήψεις με το σύστημα τρισδιάστατου σκαναρίσματος κωνικής δέσμης. Η πρώτη λήψη γίνεται με τον ασθενή να φορά την προσθετική εργασία με τους δείκτες και τον οδηγό δήξης. Το δεύτερο σκανάρισμα γίνεται μόνο με την προσθετική εργασία. Πρέπει κατά τη διάρκεια του δεύτερου σκαναρίσματος, η προσθετική εργασία να τοποθετηθεί με τον ίδιο τρόπο όπως και στο πρώτο. Και οι δύο σειρές δεδομένων σκαναρίσματος έχουν παρόμοια ονομασία και αποθηκεύονται σε ξεχωριστό αρχείο. Κατ' αρχήν οι εικόνες σκαναρίσματος του ασθενή με την προσθετική εργασία σκαναρίσματος καταχωρούνται στο SimPlant. Κατόπιν και με τη χρήση των δεδομένων καταγραφής διπλού σκαναρίσματος, καταχωρούνται και τα σκαναρίσματα της προσθετικής εργασίας στο ίδιο σύστημα και αυτόματα συνδυάζονται με τα αρχικά δεδομένα του ασθενή. Τελικό σχέδιο θεραπείας Με βάση τα προσθετικά δεδομένα και την ανατομία εκπονείται το τελικό σχέδιο θεραπείας και ενημερώνονται γι' αυτό και η ασθενής και οι γονείς της. Κατά την αξιολόγηση της ανατομίας της ασθενούς φαίνεται ότι η θεραπεία με εμφυτεύματα δε θα είναι εφικτή χωρίς μία επέμβαση αύξησης με επένθετο οστικό μόσχευμα. Λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό δε συνιστάται η επέμβαση οστικής αύξησης. Σε συνδυασμό με τα προσθετικά στοιχεία της προσωρινής προσθετικής εργασίας (με την οποία είναι ευχαριστημένη η ασθενής) και από αισθητική άποψη, πρέπει να αναθεωρηθεί το σχέδιο θεραπείας. Με βάση την ανάταξη της προσθετικής εργασίας φαίνεται πιο ρεαλιστική η θεραπεία με εμφυτεύματα παρά το μειωμένο κατακόρυφο οστικό ύψος. Όπως μπορούμε να δούμε στις εικόνες, πρόκειται για μία πολύ μικρή γνάθο με μικρό οδοντικό τόξο και αυτό σημαίνει ότι οι δυνάμεις από τη σύγκλειση θα είναι επίσης περιορισμένες. Προγραμματίστηκε η τοποθέτηση 6 εμφυτευμάτων εκ των οποίων τα 3 θα είναι 6χιλ., το ένα 8χιλ και τα δύο 9χιλ. Στη θέση των δοντιών 11 και 21 δεν προγραμματίστηκε η τοποθέτηση εμφυτευμάτων λόγω μειωμένου οστικού όγκου κοντά στο γενειακό τρήμα και για να αποφευχθούν προβλήματα ομιλίας. Μία σχεδίαση γεφυρώματος στην προστομιακή περιοχή μας επιτρέπει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων κατά την προσθετική φάση της θεραπείας. Προγραμματίστηκε η τοποθέτηση 2 βιδών σταθεροποίηση που έχουν κατά πολύ την ίδια διεύθυνση με τα εμφυτεύματα ώστε να αποφευχθεί η μετατόπιση του οδηγού. Η πλέον προστομιακή διεύθυνση μας επιτρέπει την τοποθέτηση κατά τη σύγκλειση με τη βοήθεια του χειρουργικού οδηγού. DT σελίδα 20 DT σελίδα 18 Επέμβαση τοποθέτησης εμφυτευμάτων Επιλέξαμε ένα χειρουργικό οδηγό που επιτρέπει τον έλεγχο του φυσικού βάθους και την καθοδηγούμενη τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Επίσης επιλέξαμε μία επιφάνεια που στηρίζεται στο βλεννογόνο ώστε η τοποθέτηση των εμφυτευμάτων να γίνει χωρίς κρημνό. Επειδή η επούλωση και η οστεοενσωμάτωση θα είναι προβληματικές, στόχος μας είναι να εργαστούμε όσο το δυνατόν πιο ατραυματικά. Με την επέμβαση χωρίς κρημνό δεν αφαιρείται το περιόστεο και συνεπώς δεν εμποδίζεται η αιμάτωση με συνέπεια να έχουμε καλύτερη επούλωση. Ακόμη δεν έχουμε προβλήματα στην εφαρμογή της προσωρινής αποκατάστασης. Η προσθετική εργασία μπορεί να αναγομωθεί εύκολα στα σημεία εμφύτευσης ώστε η ασθενής να μπορεί να φύγει από το ιατρείο φορώντας την προσωρινή προσθετική εργασία. Ακολούθησε μία περίοδος επούλωσης διάρκειας 6 μηνών σε συνδυασμό με 10 συνεδρίες θεραπείας με υπερβαρικό οξυγόνο. Η οριστική αποκατάσταση Η οριστική αποκατάσταση θα κατασκευαστεί με το σύστημα CAD/CAM με βασικό υλικό το τιτάνιο και με σχεδίαση "περικάλυψης γύρω από δοκό". Η δοκός θα κατασκευαστεί άμεσα στο επίπεδο του εμφυτεύματος γιατί δεν υπάρχει διαθέσιμο ύψος για την τοποθέτηση ενός κολοβώματος. Αναδημοσίευση από το Implant Tribune, 8/2010 απαντήσεις για τους ασθενείς μας. Ωστόσο, πόσοι από εμάς ακούν αυτά που λένε στους ασθενείς τους; Συχνά ξεχνάμε να αναφέρουμε τα πιο απλά πράγματα όπως ένα ευχαριστώ ή να τους ρωτήσουμε για πρόβλημά τους. Σκεφτείτε να ηχογραφήσετε ορισμένους από τους διαλόγους σας με τους ασθενείς σαςγια να έχετε μία εικόνα του διαλόγου. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά για εκπαίδευση του προσωπικού σας: τι είναι αυτό που λένε στους ασθενείς τους και τι ακούνε οι ασθενείς; Βασικές αρχές - Η εμπιστοσύνη χωρίς αξιοπιστία είναι απλά τυφλή πίστη. Διαθέτει το ιατρείο σας ένα σύστημα αξιοπιστίας; Γνωρίζει κάθε μέλος του προσωπικού τις ευθύνες του και τις προσδοκίες σας από αυτούς; Παρακολουθείτε τα αποτελέσματα ή ακούτε αυτά που λέγονται στους ασθενείς σας; - Εκπαιδεύστε την ομάδα σας να αναγνωρίζει ασυνήθιστες ή ακατάλληλες συμπεριφορές είτε από μέλη του προσωπικού είτε από ασθενείς. Θα πρέπει να γνωρίζουν πως είναι μέρος της δουλειάς τους να αναφέρουν όλα τα ασυνήθιστα δεδομένα. Τα μέλη του προσωπικού βλέπουν και ακούνε περισσότερα από εσάς και είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι συμβαίνει στο ιατρείο σας. - Ας γνωρίζουν όλοι οι υπάλληλοί σας την πολιτική σας για τις υπεξαιρέσεις. Ορίστε την υπεξαίρεση και ενημερώστε τους υπαλλήλους σας πως θα πραγματοποιούνται ποινικές διώξεις. Έτσι, μπορεί να αποτρέψετε μία πιθανή υπεξαίρεση. Η πρόληψη της υπεξαίρεσης προστατεύει εσάς και τα έντιμα μέλη του ιατρείου σας. Τα αξιόπιστα μέλη προσωπικού νιώθουν περήφανα να ακολουθούν ηθικές επαγγελματικές διαδικασίες. - Δεν έχουμε ποτέ μία δεύτερη ευκαιρία για μία καλή πρώτη εντύπωση. Μερικές φορές παίρνουμε τους εαυτούς μας ή τη δουλειά μας πολύ σοβαρά. Οι ασθενείς περιμένουν από εμάς επιβεβαίωση κάθε ημέρα. Θέλουν να πιστεύουν πως αυτά που λέμε και πράττουμε είναι για το καλύτερο όφελός τους. Προσελκύονται από την επιτυχία-δείξτε τους πως είστε επιτυχημένοι. - Η πραγματική ηγεσία αφορά την ειλικρίνεια. Αυτό είναι εμφανές σε όλους. Έχουμε μία ευκαιρία να κάνουμε μία καλή εντύπωση.. Ο λόγος μας σχετίζεται με το χαρακτήρα μας και σπάνια έχουμε μία δεύτερη ευκαιρία να δείξουμε την προσωπικότητά μας. Αντιμετωπίστε όλους τους ασθενείς όπως θα επιθυμούσατε να αντιμετωπίζουν εσάς. Η επιτυχία, επομένως, ξεκινά με εσάς, εντός κι εκτός του ιατρείου σας. - Ποτέ μην ασκείτε κριτική σε άλλους συναδέλφους. Όταν ασκούμε κριτική στους συναδέλφους μας, ειδικά χωρίς να γνωρίζουμε όλα τα γεγονότα, μεταφέρουμε το μήνυμα στους ασθενείς μας πως οι οδοντίατροι είναι αναξιόπιστοι. Όπως και σε κάθε επάγγελμα, υπάρχουν αναξιόπιστα άτομα. Ωστόσο, οι περισσότεροι οδοντίατροι είναι αξιόπιστοι και αφοσιωμένοι και αυτό το μήνυμα θα πρέπει να μεταφέρουμε. - Ενεργήστε με προσοχή, θάρρος, αυτοπεποίθηση και ιδιαίτερη προσοχή στη λεπτομέρεια. Τέλος, έχετε υπόψη σας τις εξής βασικές αξίες: γνώση, επαγρύπνιση, προσμονή, δράση και αποφυγή. Θα πρέπει να ασκείτε το επάγγελμά σας με το απαραίτητο πάθος για να είστε επιτυχημένοι. Αναδημοσίευση από το περιοδικό Ortho Tribune-USA Edition, 6-7/2010