21 ο Πανελλινιο Πνευμονολογικό Συνζδριο Αντιφυματικό Τμιμα Ν.Ν.Θ.Α. «Η Σωτθρία» Ακινα, 18-21 Οκτωβρίου 2012 Η φυματίωςθ ςε ειδικζσ καταςτάςεισ MDR XDR ΦΥΜΑΤΙΩΣΘ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΘΝ ΕΛΛΑΔΑ Παναγιώτθσ Ηώθσ Πνευμονολόγοσ Φυματιολόγοσ Υποψιφιοσ Διδάκτορασ Ιατρικισ Σχολισ Πανεπιςτθμίου Ιωαννίνων
Οριςμοί Ι Πρωτοπακισ ανκεκτικότθτα: θ αντοχι, θ οποία εμφανίηεται ςε αςκενείσ οι οποίοι ςτο παρελκόν δεν είχαν λάβει αντιφυματικι αγωγι Δευτεροπακισ ανκεκτικότθτα ι επίκτθτθ ανκεκτικότθτα: θ αντοχι, θ οποία εμφανίηεται ςε αςκενείσ με ιςτορικό αντιφυματικισ αγωγισ
Οριςμοί ΙΙ Μονοανκεκτικότθτα (monoresistance): αντοχι ςε 1 από τα 4 πρωτεφοντα αντιφυματικά φάρμακα ι τθν ςτρεπτομυκίνθ (ιςονιαηίδθ, ριφαμπικίνθ, εκαμβουτόλθ, πυραηιναμίδθ, ςτρεπτομυκίνθ) Σφνκετθ αντοχι: θ αντοχι ςε 2 ι περιςςότερα αντιφυματικά φάρμακα, εκτόσ ιςονιαηίδθσ και ριφαμπικίνθσ μαηί.
Οριςμοί ΙIΙ πολυανκεκτικι φυματίωςθ (multidrug resistant tuberculosis, MDR) λοίμωξθ από μυκοβακτθρίδιο τθσ φυματίωςθσ ανκεκτικό ςτθν ιςονιαηίδθ ΙΝΗ και ςτθ ριφαμπικίνθ - RIF (κφρια αντιφυματικά φάρμακα)
Οριςμοί ΙV Εκτεταμζνα ανκεκτικι φυματίωςθ (extensively drug resistant TB, XDR) λοίμωξθ από μυκοβακτθρίδιο τθσ φυματίωςθσ το οποίο δεν είναι ανκεκτικό μόνο ςτθν ιςονιαηίδθ και τθ ριφαμπικίνθ αλλά και ςε 3 από τα 6 δευτερεφοντα αντιφυματικά φάρμακα (αμινογλυκοςίδεσ, πολυπεπτίδεσ, φκοριοκινολόνεσ, κειοαμίδεσ, κυκλοςερίνθ και παρααμινοςαλυκιλικό οξφ-pas) 2006 νζοσ οριςμόσ (WHO): λοίμωξθ από μυκοβακτθρίδιο τθσ φυματίωςθσ ανκεκτικό ςτθν ιςονιαηίδθ και τθ ριφαμπικίνθ κακώσ και ςε κάκε φκοριοκινολόνθ και κάκε ενζςιμο δευτερεφον φάρμακο (αμικαςίνθ, καπρεομυκίνθ και καναμυκίνθ)
Θ XDR-TB αποτελεί «υποκατθγορία» τθσ MDR-TB Philip LoBue, Current Opinion in Infectious Diseases, 2009
Ιστορικά στοιχεία 1994: εφαρμογι παγκόςμιου ςχεδίου για τον ζλεγχο τθσ αντοχισ ςτθ κεραπεία τθσ φυματίωςθσ, με ςτόχο: εκτίμθςθ τθσ ζκταςθσ και παρακολοφκθςθ των τάςεων τθσ ανκεκτικότθτασ ζχουν δθμοςιευκεί ζξι παγκόςμιεσ αναφορζσ (global reports) και 4 εκδόςεισ οδθγιών ςε 60% των χωρών εφαρμόηονται μζκοδοι εκτίμθςθσ τθσ ανκεκτικότθτασ
επίπτωςθ XDR-TB: άγνωςτθ 9 000 000 νζα περιςτατικά TBC 650 000 νζα περιςτατικά MDR-TB παγκοςμίωσ
Παγκόςμια κατανομι πρωτοπακοφσ MDR-TB, 1994-2010 0-<3 3-<6 6-<12 12-<18 >18 No data available Subnational data only WHO report 2011
Παγκόςμια κατανομι δευτεροπακοφσ MDR-TB, 1994-2010 0-<6 6-<12 12-<30 30-<50 >50 No data available Subnational data only WHO report 2011
Χώρεσ με τουλάχιςτον ζνα δθλωμζνο περιςτατικό XDR-TB ζωσ τον Οκτώβριο 2011 WHO report 2011
World Health Organization Global Tuberculosis Control 2011
Νζα περιςτατικά φυματίωςθσ, 1995-2011 Νέα περιστατικά 700 600 500 400 300 200 Σύνολο νέων περιστατικών Έλληνες Μετανάστες 100 0 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Ανκεκτικότθτα ςτθν ιςονιαηίδθ, 1995-2011 Ανθεκτικότητα σε INH 70 60 50 40 30 20 Μετανάστες Έλληνες 10 0 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Ανκεκτικότθτα ςτθ ριφαμπικίνθ, 1995-2011 Ανθεκτικότητα σε RIF 35 30 25 20 15 10 Μετανάστες Έλληνες 5 0 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Νζα περιςτατικά MDR-TB, 1995-2011 MDR 35 30 25 20 15 10 5 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Σύνολο MDR Έλληνες Μετανάστες Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Νζα περιςτατικά ΧDR-TB, 2006-2011 XDR 6 5 4 3 2 Σύνολο Έλληνες Μετανάστες 1 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Ποςοςτιαία ςχζςθ XDR/MDR (%), 2006-2011 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Φαινότυποι ανκεκτικότθτασ ςτα πρωτεφοντα αντιφυματικά φάρμακα, 1995-2010 Κεντρικό εργαςτιριο δθμόςιασ υγείασ, ΚΕΕΛΠΝΟ και ΕΣΔΥ
Νζα περιςτατικά MDR και XDR ςτο Aντιφυματικό Tμιμα του Ν.Ν.Θ.Α. «Θ Σωτθρία», 2000-2010 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Όλοι οι αςκενείσ είναι HIV (-)
Κατανομι ανκεκτικότθτασ ςε νζα περιςτατικά ςτο Aντιφυματικό Tμιμα του Ν.Ν.Θ.Α. «Θ Σωτθρία», 2000-2010 14 12 10 8 6 4 2 INH RIF ETH STR MDR XDR 0 INH RIF ETH STR MDR XDR 1747 νέα περιστατικά με θετική καλλιέργεια 8,3% ανθεκτικότητα σε INH και RIF 2,2% ανθεκτικότητα σε ΙΝΗ και RIF και υθοριοκινολόνη και 1 από τα 3 ενέσιμα
Funding required for MDR-TB, Global Plan to Stop TB, 2011-2015 b BRICS: Brazil, Russian Federation, India, China and South Africa c Other middle-income countries (not including BRICS) d Low-income countries
R. Koch 1882: μυκοβακτθρίδιο Εξαιρετικά ανκεκτικι φυματίωςθ: νζα απειλι 130 χρόνια μετά τθν ανακάλυψθ του μυκοβακτθρίδιου τθσ φυματίωςθσ από το R. Koch S. Waksman 1943: ςτρεπτομυκίνθ
Διεκνείσ Οργανιςμοί που Εργάηονται ςτον Ζλεγχο και τθν Καταπολζμθςθ τθσ Φυματίωςθσ Stop TB Συνεργάτθσ τθσ ΠΟΥ, με ςκοπό τθν αφξθςθ τθσ κοινωνικισ και πολιτικισ δράςθσ για το περιοριςμό τθσ εξάπλωςθσ και τθ καταπολζμθςθ τθσ φυματίωςθσ παγκόςμια. International Union Against Tuberculosis and Lung Disease (IUATLD) Στοχεφει παγκόςμια, με ιδιαίτερθ ζμφαςθ ςτισ φτωχζσ χώρεσ. Σχεδιάηει, αναπτφςςει και κακοδθγεί προγράμματα κατά τθσ φυματίωςθσ ενιςχφοντασ τθν αυτονομία κάκε χώρασ. Medecins Sans Frontieres (Doctors Without Borders) Φροντίηει αςκενείσ χρόνιων πακιςεων ςε απομακρυςμζνεσ και απομονωμζνεσ περιοχζσ, όπου οι πόροι και θ εκπαίδευςθ είναι περιοριςμζνθ. Green Light Committee Συνεργάηεται με τθ φαρμακευτικι βιομθχανία για τθ παραςκευι αντιφυματικών φαρμάκων χαμθλοφ κόςτουσ, που κα χρθςιμοποιθκοφν ςτα πιλοτικά προγράμματα DOTS-Plus.
Ευχαριςτϊ πολφ για τθν προςοχι ςασ!!!