Περιγραφή παρεμβατικών ενεργειών για την αντιμετώπιση του εργασιακού άγχους στο τομέα αποκομιδής απορριμμάτων του Δήμου Χαλκιδέων Αθανάσιος Σιμιτζής Ειδικός Γιατρός Εργασίας, MSc
Ορισμοί: Εργασιακό περιβάλλον: χώρος διεξαγωγής διαφόρων παραγωγικών δραστηριοτήτων, σε συνάρτηση με τις επενδύσεις και την εργατική δύναμη και εμπερικλείει Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι (ΨΚ): Αποτελούν τις πτυχές του σχεδιασμού της εργασίας καθώς και της οργάνωσης και της διαχείρισης της εργασίας, και των κοινωνικών και περιβαλλοντικών πλαισίων της, που μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογική, κοινωνική ή σωματική βλάβη. Στρες (Stress): Ο εργαζόμενος υπό πίεση με προσωπικές δυνάμεις και ικανότητες ανεπαρκείς για να ανταπεξέλθει στις συγκεκριμένες συνθήκες της εργασίας του. Εργασιακό άγχος (ΕΑ): εμφανίζεται όταν οι απαιτήσεις της εργασίας υπερβαίνουν τις αντοχές των εργαζομένων. Δυνητικά όλοι οι εργαζόμενοι μπορούν να εκδηλώσουν εργασιακό άγχος. Σύνδρομα Burn-Out και Mobbing.
Burn Out Μείωση επαγγελματικών αποδόσεων και γρήγορη κατανάλωση ενεργειακών ψυχικών και σωματικών αποθεμάτων σε γιατρούς και νοσηλευτές. Σωματική και ψυχική εξάντληση Κυνισμός Αίσθηση μειωμένων προσωπικών επιτεύξεων Συνέπειες: Μειωμένη ικανότητα ελέγχου κατάθλιψη Χρήση ψυχοτροπικών ουσιών Απώλεια εργασίας Σύνδρομο Mobbing Ηθική παρενόχληση Σημαντική μορφή «νέου τύπου» επαγγελματικής νοσηρότητας. Δεν αποτελεί αυτούσια νοσολογική οντότητα αλλά το πλαίσιο άσκησης επανειλημμένων ψυχολογικών ή άλλου τύπου και βαθμού επιθέσεων (επικρίσεις- συκοφαντίες, ανάθεση υποτιμητικών καθηκόντων, ενέργειες που θίγουν την επαγγελματική και κοινωνική εικόνα του θύματος με στόχο να εγκαταλείψει τη θέση εργασίας του. Συνέπειες: Ανάπτυξη νόσων κατάθλιψη Διαταραχές ύπνου Αρτηριακή υπέρταση Εργατικά ατυχήματα
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης Εργασιακού Άγχους: Σχεδιάστηκε από δύο Επιθεωρητές Εργασίας, τους Δημήτριο Τούκα και Μιλτιάδη Δεληχά (ΚΕΠΕΚ Κεντρικής Ελλάδος) και από τον Ειδικό Ιατρό Εργασίας Αθανάσιο Σιμιτζή και τον Τεχνικό Ασφαλείας του Δήμου Νίκο Μεταξά. Για διευκόλυνση εντοπισμού κατάλληλων παρεμβάσεων που υιοθετούνται ανά περίπτωση. Εφαρμόστηκε από τους: Αθανάσιο Σιμιτζή: ειδικός ιατρός εργασίας, Νίκο Μεταξά: τεχνικός ασφάλειας και Μέλη της επιτροπής Υγείας και ασφάλειας της εργασίας. Χωρίστηκε σε 5 στάδια Αποτελέσματα: μείωση αριθμού ατυχημάτων, αναρρωτικών αδειών και απουσιών.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΑΠΟΚΟΜΙΔΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ & ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗΣ ΑΓΧΟΥΣ
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης ΕΑ Στάδιο 1: Συλλογή Στοιχείων Γενικές πληροφορίες σε σχέση με την επιχείρηση το ιεραρχικό και λειτουργικό οργανόγραμμα, τα είδη των εφαρμοζόμενων εργασιακών πρακτικών, οι νεοπροσλαμβανόμενοι, οι αλλοδαποί εργαζόμενοι. Συλλογή στοιχείων αριθμός απουσιών, αναρρωτικές άδειες διαπληκτισμούς ατυχήματα που οφείλονται σε λάθη στην εργασία.
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης ΕΑ Στάδιο 2: Ενημέρωση εργαζομένων Ενημερωτικές και επιμορφωτικές δράσεις εργαζόμενους στελέχη της διοίκησης Έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό και πηγές αναζήτησης στο Internet Ενημέρωση εργαζομένων για αίτια ΕΑ. Επιπτώσεις Πρώιμες ενδείξεις του άγχους Αξιολόγηση άγχους και οφέλη για τους εργαζόμενους Αποτέλεσμα αύξηση υπευθυνότητας και συμμετοχή εργαζομένων στις διαδικασίες Επιμόρφωση στελεχών για κατανόηση αναγκαιότητα ενδεχομένων αλλαγών μεταβολή υπαρχουσών ισορροπιών εργασιακό άγχος είναι οργανωτικό ζήτημα αλλαγές προς όφελος εργαζομένων και επιχείρησης.
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης ΕΑ Στάδιο 3: Αξιολόγηση Συνθηκών εργασίας που προκαλούν εργασιακό άγχος Αντικειμενική Άμεση αξιολόγηση συνθηκών που σχετίζονται με το ΕΑ Εργαλείο αξιολόγησης Κατάλογος ελέγχου (check list): Διαβάθμιση επικινδυνότητας σε 3 επίπεδα εργασιακού άγχους, Χαμηλή, Μεσαία και Υψηλή. Ποιοτικός και ποσοτικός προσδιορισμός παραγόντων εργασιακού άγχους-χαρακτηρίστηκε Μεσαία στο Δήμο Χαλκιδέων. Υποκειμενική- Έμμεση αξιολόγηση συνθηκών Ερωτηματολόγια (η επικινδυνότητα χαρακτηρίστηκε Μεσαία) Επεξεργασία αποτελεσμάτων Διασταυρώνουμε αποτελέσματα μεταξύ δυο μεθόδων επισημαίνοντας τους παράγοντες που «αλληλοκαλύπτονται» οργανώνοντας τις άμεσες παρεμβάσεις.
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης ΕΑ Στάδιο 4: Σχεδιασμός και λήψη μέτρων Πρώτη παρέμβαση Α) Εστίαση στις συνθήκες εργασίας Αλλαγές στην οργάνωση εργασίας (ωράριο, βάρδιες, θέσεις εργασίας, γραπτές οδηγίες καθηκόντων στους εργαζομένους) Προαγωγή εργονομικού σχεδιασμού χώρου και δραστηριοτήτων (ελαχιστοποίηση έκθεσης εργαζομένων σε υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες, κατάλληλη ενδυμασία, τοποθέτηση ηλεκτρονικού δορυφορικού συστήματος GPS στα απορριμματοφόρα, άμεση επικοινωνία οδηγού με κέντρο ελέγχου, κάμερα με δυνατότητα στον οδηγό να ελέγχει την αποκομιδή απορριμμάτων) Πολιτική υγείας και ασφάλειας του Δήμου Χαλκιδέων (ενημέρωση, εκπαίδευση για ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, δημιουργία κυτίου παραπόνων, συστηματικό πρόγραμμα εκπαίδευσης με ειδική βεβαίωση επιμόρφωσης, πρωτόκολλο παραλαβής ΜΑΠ, εκπαίδευση για τη χρήση τους, οι παρεμβάσεις έγιναν σε διάστημα ενάμιση έτους ώστε να μην προκαλούν οι ίδιες άγχος)
Πιστοποιητικό εκπαίδευσης Κυτίο παραπόνων
Ο οδηγός μπορεί να ελέγξει την συλλογή απορριμμάτων ανακύκλωσης με κάμερα Άμεση επικοινωνία μεταξύ οδηγού και Κέντρου Ελέγχου
Κέντρο Ελέγχου κυκλοφορίας οχημάτων συλλογής αποκομιδής ανακύκλωσης Εκπαίδευση εργαζομένων ως προς τη χρήση των ΜΑΠ και την αναγκαιότητά τους
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης ΕΑ Στάδιο 4: Σχεδιασμός και λήψη μέτρων Δεύτερη παρέμβαση Β) Εστίαση σε ομάδες εργαζομένων Ανάπτυξη ατομικών ικανοτήτων μέσω ειδικής επιμόρφωσης Πρόγραμμα υποβοήθησης εργαζομένων από τον Ιατρό Εργασίας Ο στόχος και των δύο αυτών παρεμβάσεων ήταν η ενίσχυση της αντίστασης των εργαζομένων στο άγχος μέσω αλλαγών στον τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς και γενικότερα στον τρόπο ζωής μέσω εκπαιδευτικών δράσεων με την ονομασία «πρόγραμμα υποβοήθησης εργαζομένου» από τον ιατρό εργασίας.
Πρωτόκολλο διαδικασιών αξιολόγησης ΕΑ Στάδιο 5: Παρακολούθηση και αναθεώρηση Αποτελεσματικότητα μέτρων μέσα σε 2 έτη αξιολόγησης Διαπιστώθηκε χαμηλή επικινδυνότητα στη διαβαθμισμένη κλίμακα Μείωση του αριθμού των ατυχημάτων που οφείλονται σε λάθη στην εργασία Μείωση απουσιών Μείωση αναρρωτικών αδειών Μείωση έκτακτων ιατρικών επισκέψεων Παρά ταύτα ο πόλεμος έναντι του άγχους συνεχίζεται.
Συχνότητα ατυχημάτων: αριθμός ατυχημάτων στον τομέα αποκομιδής απορριμμάτων Αριθμός ατυχημάτων στον τομέα αποκομιδής απορριμμάτων ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΚΙΔΕΩΝ Απουσίες από την εργασία και απουσίες λόγω ασθενείας (αριθμός ημερών) στον τομέα αποκομιδής απορριμμάτων
ΣΗΜΕΙΑ ΚΛΕΙΔΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΑ Παρεμβάσεις προσανατολισμένες σε συλλογικές λύσεις (συνθηκών εργασίας) Ενεργή συμμετοχή εργαζομένων και διοίκησης στις διαδικασίες (η παρουσία και των δυο έδειξαν ενδιαφέρον για τα προβλήματα του εργασιακού χώρου κυρίως η παρουσία της διοίκησης ενθαρρύνει τη συμμετοχή των εργαζομένων) Ενημέρωση/επιμόρφωση εργαζομένων και διοίκησης (σκοπός η ευαισθητοποίηση σε θέματα εργασιακού άγχους και διαμόρφωση κουλτούρας, υγείας και ασφάλειας της εργασίας που με τη σειρά της επηρεάζει την πολιτική της επιχείρησης)
Το ΚΕΠΕΚ Κεντρικής Ελλάδας σε συνεργασία με το Δήμο Χαλκιδέων ΤΙΜΗΘΗΚΑΝ στο διαγωνισμό Ευρωπαϊκών Βραβείων Καλής Πρακτικής 2014-2015 που έγινε στις 27 Απριλίου στη Ρίγα της Λετονίας Ο Μ Α Δ Α Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ
Δήμαρχος Δήμου Χαλκιδέων Τεχνικός Ασφαλείας: Νίκος Μεταξάς Τιμητική Βράβευση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας & Υγείας στην Εργασία (EU-OSHA)
Σας ευχαριστώ