Σε νέα ρότα η ελληνική ασφαλιστική αγορά

www.nextdeal.gr H No 1 ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΧΩΡΟ Νο 344 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΤΙΜΗ ΦΥΛΛΟΥ 2 ΕΥΡΩ - ΚΩΔΙΚΟΣ: 5590 Σε νέα ρότα η ελληνική ασφαλιστική αγορά On new route the Greek insurance market

2 Αφιέρωμα Ασφαλίσεις υγείας και τεχνολογία είναι δυο καυτά θέματα που θα κυριαρχήσουν στο 17 Διεθνές Ασφαλιστικό και Αντασφαλιστικό Συνέδριο που για μία ακόμη χρονιά διοργανώνει, με εξασφαλισμένη επιτυχία, στην Ύδρα η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος. Η τεχνολογία δημιουργεί νέα δεδομένα στις ασφαλίσεις και νέες απαιτήσεις για τις ασφαλιστικές εταιρείες οι οποίες, προκειμένου να παραμείνουν σύγχρονες και κοντά στους πελάτες τους, πρέπει να ε- πενδύσουν εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο στην ψηφιοποίηση των εργασιών τους. Ταυτόχρονα οι επενδύσεις αυτές αντιμετωπίζονται με σκεπτικισμό από τους ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, με αποτέλεσμα ορισμένες φορές οι σχέσεις τους με τις ασφαλιστικές εταιρείες να δοκιμάζονται. Η τεχνολογία όμως είναι το αύριο και η ασφάλιση δεν μπορεί παρά να ακολουθεί το αύριο. Οι ασφαλίσεις υγείας είναι επίσης οι πιο hot ασφαλίσεις τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον στη χώρα μας, όπου το δημόσιο σύστημα υγείας είναι ένα βήμα πριν από την κατάρρευση. Το nextdeal για μία ακόμη χρονιά υποδέχθηκε το συνέδριο της Ύδρας με μία πολυσέλιδη ειδική δίγλωσση έκδοση η οποία δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη στήριξη της ασφαλιστικής αγοράς, την οποία και ευχαριστούμε. Με την ευχή να είναι το καλύτερο από όλα τα προηγούμενα, δίνουμε το ραντεβού στην Ύδρα στο 17 Διεθνές Ασφαλιστικό και Αντασφαλιστικό Συνέδριο. Lampros Karageorgos editor in chief Health insurance and technology are two of the hottest topics that will dominate during the 17th International Insurance and Reinsurance Conference, which for another year, is organized with assured success in the island of Hydra, by the Hellenic Association of Insurance Companies. Technology sets new standards in the insurance field, as well as new requirements for the insurance companies, which, in order to remain current and close to their customers, have to invest millions of euros every year to digitize their business. At the same time, these investments are viewed with skepticism by insurance Intermediaries and as a result, sometimes their relationship with insurance companies is tested. However, technology is the future and the insurance industry can only follow the future. Health insurance consist the hottest insurance field during the last year, at least in our country, where the public health system is one step away from collapse. Nextdeal for yet another year welcomed the Hydra Conference with a multi-page special bilingual edition, which would not be possible without the support of the insurance market, which we heartily thank. Wishing this to be the best of all previous meetings, we set our appointment in Hydra, for the 17th International Insurance and Reinsurance Conference. Η Νο1 δεκαπενθήμερη έκδοση για την ασφαλιστική αγορά και τον χρηματοοικονομικό χώρο Α.Φ.Μ. 095606935, Δ.Ο.Υ. Δ ΑΘΗΝΩΝ e-mail: info@nextdeal.gr website: www.nextdeal.gr ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΔΙΣΤΡΑΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΠΥΡΟΥ ΕΠΕ e-mail: info@spiroueditions.gr ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Λάμπρος Καραγεώργος Συντάσσεται από συντακτική ομάδα ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ VIDEO: Κωστής Ε. Σπύρου ΣΚΙΤΣΟ: Ελπίδα Σπύρου ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ: Κώστας Παπαντωνόπουλος ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: Γεωργία Καλτσώνη ΥΠΕΥΘ. ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Καλτσώνη ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Ορέστης Σχινάς ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ: Γιάννης Γ. Μπουκουβάλας ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Γιάννης Γ. Μπουκουβάλας ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IRIS ΑΕΒΕ ΔΙΑΝΟΜΗ: ΑΡΓΟΣ Α.Ε. ΤΙΜΗ ΦΥΛΛΟΥ: 2,00 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΑ ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 50,00 ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗ: 100,00 ΕΥΡΩ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ: Φιλελλήνων 3, Σύνταγμα, 105 57 Αθήνα Τηλ.: 210 3229394, Fax: 210 3257074 Τα ενυπόγραφα άρθρα και σχόλια που στέλνονται στην εφημερίδα δεν εκφράζουν απαραιτήτως και τις απόψεις του εντύπου.

Παγκόσµια ύναµη στις Ασφάλειες Ζωής Η επιλογή της Ασφαλιστικής Εταιρείας που θα εµπιστευθείτε την Ασφάλεια της Ζωής σας είναι µία κρίσιµη απόφαση. Η MetLife καλύπτει αποτελεσµατικά µε ευέλικτα ατοµικά και οµαδικά Ασφαλιστικά Προγράµµατα τους κλάδους Ζωής, Προσωπικών Ατυχηµάτων, Υγείας, παρέχοντας ολοκληρωµένη προστασία σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Επίσης, αναγνωρίζεται διαχρονικά για τη συνέπεια, την αποτελεσµατικότητα και τη φερεγγυότητά της προς όφελος των Ασφαλισµένων της. Η MetLife αποτελεί µια παγκόσµια δύναµη στον κλάδο των Ασφαλειών Ζωής, των Συνταξιοδοτικών Προγραµµάτων και των Οµαδικών Ασφαλίσεων Προσωπικού. Kατέλαβε την πρώτη θέση στις εταιρείες ασφαλίσεων ζωής και υγείας στην ετήσια λίστα του περιοδικού Fortune για τις πιο «Πιο Αξιοθαύµαστες Εταιρείες στον Κόσµο». 2015 METLIFE 2015 PNTS Λεωφ. Κηφισίας 119, 151 24 Μαρούσι, Αθήνα, Τηλ.: 210 8787.000, Fax: 210 6123.722 e-mail: contact@metlife.gr, www.metlife.gr

4 Αφιέρωμα Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου Alexander Sarrigeorgiou Chairman of the Board of Directors, Hellenic Association of Insurance Companies Alexander Sarrigeorgiou Insurers & Reinsurers Hydra Meeting which celebrates its 17th consecutive year has become an international meeting for organizations and executives for both the Greek and International Insurance and Reinsurance market. For this year's conference, two highly interesting and timely issues were selected. The first issue is "Technology evolution and during the discussions we will explore how technology affects the insurance business, the creation of the insurance product, the ways the product is offered, the relationship with the consumer, the identification of risk and the improvement of functionalities in the market. The second issue is "The key role of public and private sector synergy in building sustainable national healthcare systems". Future trends require a reduced role of the state and a more active role of private insurance and within this framework we will discuss how a viable national health system can be created with the cooperation of public and private insurance sector. This year's conference takes place at a critical time for our country, since, after a very difficult summer, we are again at a crossroad. The uncertainty and political instability, along with the rapid political and economic developments have a negative impact on economic activity, further exacerbating the deep recession of previous years. H ασφαλιστική αγορά θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων The insurance market will rise to the occasion Regarding the Greek insurance market, companies have to face a series of difficulties and challenges, related both to the wider economic conditions and to developments in our industry. The uncertainty and insecurity for the future of our country and its citizens, has caused a further reduction of income, resulting in even greater economic hardship. All this downsizing has negatively affected the insurance business, a business inextricably linked to the performance of the economy. Capital controls have also had a number of negative effects on the market: life programs production related to investments, that supported the production in previous years, has frozen, leading to a decrease of total life production; P&C production was reduced; numerous procedural issues occurred, that needed immediate remedy, such as the payment of insurance & reinsurance premiums, compensations etc. In addition, the restriction on capital movement has limited the free choice of investments, a fundamental operation of insurance business. Apart from the difficulties, however, our market has to face a number of challenges. In the area of pensions and health there is a great growth margin, created by the restrain of social state, leaving great development opportunities for the insurance market. A pension reform is expected, and insurance companies seek to be part of the Η συνάντηση Ασφαλιστών και Αντασφαλιστών της Ύδρας που συμπληρώνει φέτος τα 17 συνεχή έτη διοργάνωσης, έχει αναδειχθεί σε μια διεθνή συνάντηση για τους φορείς και τα στελέχη της ελληνικής και της διεθνούς ασφαλιστικής και αντασφαλιστικής αγοράς. Για το φετινό συνέδριο, έχουν επιλεγεί δύο εξαιρετικά ενδιαφέροντα και επίκαιρα θέματα. Το πρώτο θέμα είναι η τεχνολογική εξέλιξη, η επίδραση δηλαδή της τεχνολογίας στην ασφαλιστική δραστηριότητα, στη δημιουργία του ασφαλιστικού προϊόντος, στους τρόπους διάθεσής του, στη σχέση με τον καταναλωτή, στον προσδιορισμό του κινδύνου, στην οργάνωση και βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς. Το δεύτερο θέμα αφορά στον τομέα της υγείας, διερευνώντας πώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο εθνικό σύστημα υγείας μέσα από τη συνεργασία ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, καθώς η τάση του μέλλοντος θέλει περιορισμό του ρόλου του κράτους και ανάπτυξη της ιδιωτικής ασφάλισης. Η χρονική συγκυρία φέρνει το φετινό συνέδριο να πραγματοποιείται σε μία κρίσιμη περίοδο για τη χώρα μας, καθώς, μετά από ένα εξαιρετικά δύσκολο καλοκαίρι, βρισκόμαστε και πάλι σε ένα κομβικό σημείο. Το κλίμα αβεβαιότητας και πολιτικής αστάθειας, με όλες τις ραγδαίες πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, έχουν αρνητική επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας, επιδεινώνοντας περαιτέρω τη βαθιά ύφεση στην οποία βρισκόμαστε τα τελευταία χρόνια. Σε ό,τι αφορά στην ασφαλιστική αγορά, οι εταιρείες έχουν να αντιμετωπίσουν μία σειρά από δυσκολίες και προκλήσεις, που σχετίζονται τόσο με την ευρύτερη οικονομική συγκυρία όσο και με τις εξελίξεις του κλάδου μας. Ο περαιτέρω περιορισμός των εισοδημάτων που έχει προκαλέσει το κλίμα αβεβαιότητας και η ανασφάλεια για το μέλλον της χώρας και των πολιτών, επέφεραν ακόμη μεγαλύτερη οικονομική δυσπραγία, επιδρόντας αρνητικά στην ασφαλιστική δραστηριότητα η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία της οικονομίας. Οι περιορισμοί στη διακίνηση κεφαλαίων έχουν επιδράσει αρνητικά στην παραγωγή, με «πάγωμα» των πωλήσεων προγραμμάτων ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις που στήριζαν την παραγωγή της αγοράς τα τελευταία χρόνια αλλά και μείωση της παραγωγής Γενικών Ασφαλίσεων, και έχουν δημιουργήσει πληθώρα διαδικαστικών θεμάτων που χρειάζεται να επιλυθούν άμεσα, όπως η πληρωμή ασφαλίστρων, αντασφαλίστρων, αποζημιώσεων κ.ά. Επιπρόσθετα ο περιορισμός στη διακίνηση κεφαλαίων έχει περιορίσει και την ελεύθερη επιλογή ε- πενδύσεων, θεμελιώδους λειτουργίας της ασφαλιστικής δραστηριότητας. Πέραν των δυσκολιών όμως, η αγορά μας έχει να αντιμετωπίσει και μια σειρά προκλήσεων, σε διάφορους τομείς. Αρχικά στον τομέα των συντάξεων και της υγείας, όπου το κενό που έχει δημιουργηθεί, λόγω του περιορισμού του κοινωνικού κράτους, μεγαλώνει συνεχώς, δημιουργώντας ευκαιρίες ανάπτυξης εργασιών για την ασφαλιστική αγορά. Αναμένεται μία φάση μεταρρύθμισης στο συνταξιοδοτικό, στην οποία οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις επιδιώκουν να πάρουν μέρος στο διάλογο, καταθέτοντας την τεχνογνωσία και την πολυετή εμπειρία τους. Για να γίνει όμως η ευκαιρία πραγματικότητα, χρειάζεται -πέρα από τη διάθεση και την πρόθεση της ασφαλιστικής αγοράς- ισχυρή πολιτική βούληση, οικονομική και πολιτική σταθερότητα και αποφασιστικότητα. Άλλες ευκαιρίες για τον κλάδο μας εμφανίζονται στον κλάδο ασφάλισης οχημάτων, όπου παραμένει το ζήτημα της κυκλοφορίας των ανασφάλιστων οχημάτων, η επίλυση του οποίου προβλέπεται στο τρίτο μνημόνιο που υπογράφηκε. Ταυτόχρονα με τις δυσκολίες και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από το ευρύτερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, η ασφαλιστική αγορά καλείται να αντιμετωπίσει και τις δικές της εσωτερικές εξελίξεις. Το απαιτητικό κανονιστικό πλαίσιο Solvency II βρίσκεται προ των πυλών, με την πλήρη εφαρμογή του από την 1/1/16 και η ελληνική ασφαλιστική αγορά προετοιμάζεται πυρετωδώς γι αυτή την ιδιαίτερα δύσκολη προσαρμογή. Σε αυτήν τη σημαντική και μεταβατική στιγμή για τον ασφαλιστικό κλάδο, η πρωτόγνωρη οικονομική και πολιτική κατάσταση που βιώνουμε και οι ακραίες συνθήκες των capital controls δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση και περιπλέκουν τη διαδικασία. Ωστόσο, η εφαρμογή του πλαισίου, σε συνδυασμό με τη σοβαρή εποπτεία και την πολύτιμη υποστήριξη της Τράπεζας της Ελλάδος, θα αποτελέσει εγγύηση για την αξιοπιστία του χώρου και προσωπικά είμαι αισιόδοξος πως για μια ακόμη φορά η ασφαλιστική αγορά θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. expected dialogue with the government, offering their expertise and the experience. But in order to transform opportunity into a reality, it takes more than the will and intention of the insurance market; it takes strong political will, economic and political stability and determination. Other opportunities for our industry appear in motor insurance, where the issue of registration of uninsured vehicles remains to be resolved; the resolution is provided in the third memorandum signed. Along with the difficulties and opportunities created by the wider economic and social environment, the Greek Insurance market is facing its own internal developments. The demanding regulatory framework, Solvency II is imminent, with full implementation by 01/01/16 and the Greek insurance market is feverishly preparing for this particularly difficult adjustment. In this important transitional moment for the insurance industry, the unprecedented economic and political situations we are experiencing, and the extreme conditions of capital controls, further complicate the situation and process. However, the implementation of the framework along with the valuable support of the Bank of Greece, will guarantee the reliability of the market. Personally I am optimistic that once again the insurance market will rise to the occasion.

6 Αφιέρωμα Η 17η διοργάνωση της Ύδρας να είναι πιο επιτυχημένη από ποτέ! Το Συνέδριο της Ύδρας μετρά φέτος 17 ολόκληρα χρόνια, έχει α- ναδειχτεί άρα σε ετήσιο γεγονός για την ασφαλιστική αγορά. Κάθε χρόνο μάς τιμούν σταθερά με την παρουσία τους περίπου 300 συμμετέχοντες -κυρίως ασφαλιστές και αντασφαλιστές- από την Ελλάδα και ένα μεγάλο αριθμό ξένων χωρών. Ο αριθμός αυτός παρέμεινε σταθερός και τη χρονιά αυτή, παρά τις δύσκολες συνθήκες που περνά η χώρα, γεγονός που ενισχύει την άποψη ότι η διοργάνωση της Ύδρας αποτελεί πλέον θεσμό για τα ασφαλιστικά δρώμενα. Αναζητώντας τι καθιέρωσε το συνέδριο της Ύδρας, καταλήγω πως είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων: η ομορφιά του νησιού που προσελκύει τον επισκέπτη και αποτελεί πόλο έλξης τόσο για τους ξένους όσο και για τους Έλληνες. Η ευκαιρία που δίνεται στον ασφαλιστικό κόσμο μία φορά το χρόνο να συναντηθεί και να ανταλλάξει απόψεις για τα σημαντικότερα θέματα που απασχολούν τον ασφαλιστικό κλάδο. Το συνεδριακό κομμάτι και οι διακεκριμένοι ομιλητές αλλά και οι κάθε χρόνο ανανεωμένες κοινωνικές εκδηλώσεις. Στην ουσία το Συνέδριο της Ύδρας συνδυάζει αρμονικά εργασία και διασκέδαση σε ένα μοναδικό περιβάλλον! Σε ό,τι αφορά στη θεματολογία, πάντα φροντίζουμε να επιλέγουμε επίκαιρα θέματα που απασχολούν την ευρωπαϊκή ασφαλιστική αγορά. Μαργαρίτα Αντωνάκη The meeting of Hydra as it is held for 17 consecutive years has become the annual event for the insurance market. Each year around 300 delegates steadily honour us with their presence -mainly insurers and reinsurers- from Greece and a great number of foreign Margarita Antonaki Director General, Hellenic Association of Insurance Companies countries. This number has remained the same this year too despite the difficulties that our country experiences, a fact that reinforces our view that the Hydra event has become an institution for the insurance market. Looking for the reasons establishing the Hydra meeting I end up with the conclusion that it is a combination of factors: the beauty of the island that attracts the visitor and constitutes an attraction both for foreigners and Greeks. Also it is the opportunity that insurers grab once in a year to exchange views on major issues of the insurance sector but also the conference part with the distinguished speakers and the renewed each year social events. The event essentially blends harmonically work and pleasure in a unique environment! As it concerns insurance issues, we always take care to choose and present current issues that concern the European insurance Αυτή τη χρονιά η πρώτη ενότητα είναι αφιερωμένη στην τεχνολογία και την επίδρασή της στα διάφορα κομμάτια της αλυσίδας της ασφάλισης. Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλάζει καθοριστικά τον τρόπο που δουλεύουν οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές αλλά και τον τρόπο που επιλέγουν και αγοράζουν οι καταναλωτές. Έχουμε επιλέξει διακεκριμένους ομιλητές που θα αναλύσουν τις απόψεις τους για τη σχέση ασφάλισης τεχνολογίας, ο καθένας από τη δική του σκοπιά. Το δεύτερο θέμα είναι εξίσου σημαντικό τόσο για τη χώρα μας όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη και αφορά το ρόλο της Ιδιωτικής Ασφάλισης στα συστήματα υγείας. Εδώ θα παρουσιαστούν παραδείγματα τριών χωρών (Γερμανίας, Γαλλίας και Ολλανδίας) που αφορούν συνεργασία δημοσίου - ιδιωτικού τομέα με εμπλοκή της ιδιωτικής α- σφάλισης στον τομέα της Υγείας. Φέτος, το Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική συγκυρία μετά από ένα καλοκαίρι με κρίσιμες πολιτικοοικονομικές εξελίξεις και λίγο μετά τις εκλογές. Η κατάσταση που επικρατεί σίγουρα δεν είναι η πιο ευνοϊκή, αλλά σε κάθε περίπτωση αυτό πρέπει να μας ενεργοποιεί και όχι να μας αδρανοποιεί. Σκοπός μας παραμένει η 17η διοργάνωση της Ύδρας να είναι πιο επιτυχημένη από ποτέ! market. This year the first session is dedicated to technology and its impact on various parts of insurance chain. The rapid development of technology changes radically the way insurance companies and intermediaries work, but also the way that consumers choose and eventually purchase. We have chosen prominent speakers who are invited to analyse their views regarding the relationship between insurance and technology each one from their perspective. The second issue is equally important for our country and the rest of Europe as it concerns the role of private insurance in health systems. Examples of three countries will be presented (Germany, The Netherlands and France) concerning partnership between public and private sector including private insurance in health sector. This year, the Hydra Event will be held in a particularly critical time, following a summer with major political and social developments and soon after the national elections. The circumstances that currently prevail are not the most favourable but in any case this must mobilize us and not inactivate us. Our aim stays the same: the 17th Hydra Event must be the most successful ever! The 17th Hydra Event must be the most successful ever! Margarita Antonaki PROGRAMME Thursday, 24.9.2015 17:30 Meeting for departure at Piraeus port Gate E8 18:30 Departure to Hydra with Flying Catamaran 20:25 Arrival at Hydra 21:15 Welcome reception hosted by AON BENFIELD 23:00 Lounge party hosted by EUROLIFE ERB INSURANCE GROUP Friday, 25.9.2015 Venue: Holy Cathedral of Hydra (Metropolis Church Conference Hall 09:00 10:00 Registration 10:00 Opening: Alexander Sarrigeorgiou, Chairman of the Board of Directors, Hellenic Association of Insurance Companies and Chairman & CEO, Eurolife ERB (GREECE) 10:15 12:30 SESSION I «Technology Evolution: The game changer in insurance business» Coordinator: Henry Moatsos, Chairman, International & Public Affairs Committee, Hellenic Association of Insurance Companies and CEO, AXA Insurance S.A. (GREECE) Speakers: Ero Papadopoulou, Managing Director, TNS Icap (GREECE) Panagiotis Leledakis, Chairman, Panhellenic Association of Insurance Advisors (GREECE) Alexandre Knight, Head of Digital Business & Multi Access Mediterranean Sea & Latin America, AXA MedLA (SPAIN) Jean - François Gasc, Managing Director, Accenture (FRANCE) 12:30 Insurers and Reinsurers meetings 14:00 Cocktail party lunch buffet hosted by MATRIX BROKERS S.A. 20:30 Dinner party - buffet hosted by CARPENTER TURNER Saturday, 26.9.2015 Venue: Holy Cathedral of Hydra (Metropolis Church) Conference Hall 10:00 12:00 SESSION II «The key role of public and private sector synergy in building sustainable national health care systems» Coordinator: Dimitris Mazarakis, Chairman, Life - Pensions & Health Committee, Hellenic Association of Insurance Companies, CEO & Vice Chairman BoD MetLife Life Insurance S.A. and Chairman BoD MetLife Mutual Fund Co. (GREECE) Speakers: Erno Kleijnenberg, Chairman of the Executive Board, ONVZ Zorgverzekeraar, (NETHERLANDS) Véronique Cazals, Health Director, FFSA - Fédération Française des Sociétés d' Assurances, (FRANCE) Bastian Biermann, Head of Brussels Office, Association of Private Health Insurers, (GERMANY) Reiner Girl, Senior Consultant, Munich Re, (GERMANY) 12:00 Insurers and Reinsurers meetings 15:05 Departure for Athens with Flying Catamaran (arrival at Piraeus port Gate E8). Buses to Athens center & airport will be provided. The official language of the meeting is English

8 Αφιέρωμα Από το Μόντε Κάρλο στην Ύδρα Γράφει ο Κωστής Σπύρου Νέα πρόσωπα ή μάλλον νέες εταιρείες ήταν παρούσες στο φετινό καθιερωμένο ετήσιο ραντεβού αντασφαλιστών που πραγματοποιήθηκε για 59η χρονιά στο Μόντε Κάρλο του Μονακό. Παρόντες οι κορυφαίοι παγκοσμίως αντασφαλιστικοί όμιλοι, οι διαμεσολαβητές, οίκοι αξιολόγησης αλλά και εκπρόσωποι όλων των μεγάλων ασφαλιστικών εταιρειών της Ευρώπης και της Ελλάδος. Το πιο φρέσκο στοιχείο του φετινού ραντεβού ήταν οι συγχωνεύσεις αρκετών αντασφαλιστικών ομίλων και η παρουσία νέων όπως είναι η περίπτωση της UnipolRe, μίας εταιρείας-μέλους του ιταλικού ασφαλιστικού Ομίλου UnipolSai Assicurazioni. Η νέα αντασφαλιστική εταιρεία έχει έδρα του το Δουβλίνο, που μπαίνει στην αγορά με 500 εκατομμύρια ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο όμιλος UnipolSai Assicurazioni είναι συνεταιριστικός όμιλος και μεγαλύτερος μέτοχος της ελληνικής ασφαλιστικής εταιρείας «Συνεταιριστική Ασφαλιστική» Πέραν από τις συγχωνεύσεις, αυτό που έγινε εμφανές στο Μόντε Κάρλο είναι ότι για ακόμη μια χρονιά φαίνεται πως υπάρχει υπερεπάρκεια κεφαλαίων από τους αντασφαλιστές. Αυτό οφείλεται εν πολλοίς και στο γεγονός ότι δεν υπήρχαν σημαντικά γεγονότα που θα επηρέαζαν την κεφαλαιακή αυτή επάρκεια. Επίσης η μεγάλη διεθνής παγκόσμια ρευστότητα εκλαμβάνει την αντασφάλιση ως μια εναλλακτική μορφή επένδυσης, και αυτό συσσωρεύει κεφάλια Αξίζει να σημειωθεί ότι ο όμιλος UnipolSai Assicurazioni είναι συνεταιριστικός όμιλος και μεγαλύτερος μέτοχος της ελληνικής ασφαλιστικής εταιρείας «Συνεταιριστική Ασφαλιστική» και στις αντασφαλιστικές εταιρείες. Σχετικά με την ελληνική αγορά, η ανησυχία για την εξέλιξη της χώρας και κατ' επέκταση και της οικονομίας και η ανάγκη μιας σταθερότητας ήταν το πρώτο θέμα συζήτησης. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως πρέπει να γίνει κούρεμα στα χρέη της χώρας, α- ναγνωρίζοντας τα μεγάλα αδιέξοδα που υπάρχουν ώστε να προχωρήσει η οικονομία. Κοινός τόπος πάντως των περισσότερων η ψυχραιμία και η ε- μπιστοσύνη στην ελληνική α- γορά, πράγμα που ενισχύεται και με τη φυσική παρουσία στελεχών όπως ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, ο κ. Γιώργος Κώτσαλος, ο κ. Σπύρος Μαυρόγαλος, ο κ. Δημήτρης Τσεσμετζόγλου, διευθύνων σύμβουλος της Matrix Brokers, Στο ραντεβού του Μόντε Κάρλο ξεκινούν και οι πρώτες συζητήσεις για τις ανανεώσεις των αντασφαλιστικών συμβάσεων που για τη χώρα μας συνεχίζονται στο συνέδριο της Ύδρας και τέλος στο ραντεβού του Baden Baden. Η «μαμά» της Συνεταιριστικής Ασφαλιστικής ιδρύει αντασφαλιστική Η UnipolSai Assicurazioni είναι ο ασφαλιστικός βραχίονας του ιταλικού Ομίλου Unipol Group. Ίδρυσε με έδρα το Δουβλίνο την UnipolRe, η οποία έχει αρχικό ενεργητικό 500 εκατ. δολ. και στοχεύει στην προσφορά tailor made αντασφαλιστικής κάλυψης σε μικρούς και μεσαίους ασφαλιστικούς ομίλους για ένα μεγάλο αριθμό ασφαλιστικών κινδύνων, μεταξύ των οποίων και την αστική ευθύνη έναντι τρίτων. Ο Marc Sordoni, επικεφαλής του τμήματος αντασφάλισης της UnipolSai Assicurazioni, ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος της νέας αντασφαλιστικής ε- ταιρείας. Ας δούμε τι έγραψε το www.intelligentinsurer.com Η UnipolSai Assicurazioni, ο ασφαλιστικός βραχίονας της Ιταλικής Unipol Group, έχει ξεκινήσει μία αντασφαλιστικής στόχευσης επιχείρηση στην ηπειρωτική Ευρώπη. Με βάση το Δουβλίνο της Ιρλανδίας, η UnipolRe έχει στο ενεργητικό της πάνω από 500 εκατομμύρια και θα προσφέρει προσαρμοσμένη αντασφαλιστική κάλυψη για τις μικρές και μεσαίου μεγέθους ασφαλιστικές εταιρίες σε όλη την ηπειρωτική Ευρώπη για μια σειρά από κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων της αστικής ευθύνης τρίτων. Αυτό είναι το πρώτο εγχείρημα της UnipolSai Assicorazioni στην αγορά των αντασφαλίσεων και η πρώτη φορά που λανσάρει το σήμα της έξω από την αγορά της Ιταλίας. Ο Marc Sordoni, επικεφαλής της αντασφαλιστικής εταιρείας UnipolSai Assicurazioni, έχει διοριστεί ως διευθύνων σύμβουλος του αντασφαλιστή. Ο Enrico San Pietro, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της UnipolRe, κατέχει επίσης τη θέση του αναπληρωτή γενικού διευθυντή ασφάλισης στην UnipolSai Assicurazioni. Επιπλέον, ο Simon Wigzell, πρώην ανώτερος διευθυντής αντασφάλισης στο Fondiaria SAI Group, έχει διοριστεί ως διευθυντής underwriting.

Αφιέρωμα 9 Fresh faces, or rather new companies were present at the already established annual meeting of reinsurers, held for the 59th year, in Monte Carlo of Monaco. Leading global reinsurance groups, intermediaries, rating agencies, as well as representatives of all major insurance companies in Europe and Greece were attending the meeting. The freshest element of this year's meeting is the merger of several reinsurance groups, as well as the presence of new ones, as it is the case of UnipolRe, a company, member of the Italian Insurance Group UnipolSai Assicurazioni. The new reinsurance company has its headquarters in Dublin and "enters" the market with 500 million euros. It is worth noting that the group UnipolSai Assicurazioni is a cooperative group and the largest shareholder of the Greek insurance company Syneteristiki Asfalistiki ("Cooperative Insurance"). In addition to mergers, what became evident in Monte Carlo, is that for yet another year, there seems to be an excess of capitals by the reinsurers. This is mainly due to the fact that there were no significant events that would affect this capital adequacy. Also, the large international global liquidity, perceives reinsurance as an alternative form of investment, and this accumulates capital funds to the reinsurance companies as well. Regarding the Greek market, the concern about the country's development and, by extension, the economy and the need for stability, was the main topic of discussion. There were many people who think that a haircut of the country s debt should be done, recognizing the major deadlocks existing, in order for the economy to advance. Commonplace, in any case, of most of the attendants, was composure and confidence in the Greek market, fact which is reinforced by the physical presence of officials such as: Mr. Alexander Sarrigeorgiou, Mr. George Kotsalos, Mr. Spyros Mavrogalos, Mr. Dimitris Tsesmetzoglou, CEO Matrix Brokers. During the meeting of Monte Carlo, started the discussions about the renewal of reinsurance contracts, which as far as our country is concerned will continue to the Hydra Conference and finally, to the meeting of Baden Baden. The mother company of Syneteristiki Asfalistiki (Cooperative Insurance), establishes a reinsurance company The UnipolSai Assicurazioni, is the insurance branch of the Italian Group Unipol Group. The Group established UnipolRe, having its headquarters in Dublin, which has initial assets of 500 million Dollars and aims to offer tailor made reinsurance cover From Monte Carlo to the island of Hydra to small and medium-sized insurance groups for a large number of risks, including liability towards third parties. Marc Sordoni, head of the reinsurance department of UnipolSai Assicurazioni, was appointed as CEO of the new reinsurance company. Let's see what is written in: www.intelligentinsurer.com/ UnipolSai launches 500m reinsurer UnipolSai Assicurazioni, the insurance arm of the Italian Unipol Group, has launched a reinsurer targeting property and casualty business in continental Europe. Based in Dublin, Ireland, Unipol- Re has assets of more than 500 million and will offer tailored reinsurance coverage to small and medium-sized insurance companies throughout continental Europe for a number of risks including third party liability business. This is UnipolSai Assicurazioni s first venture into the reinsurance market and the first time it has launched its brand outside its home market of Italy. Marc Sordoni, head of reinsurance for UnipolSai Assicurazioni, has been appointed chief executive officer of the reinsurer. Enrico San Pietro, chairman of the board of UnipolRe, also holds the position of deputy general manager of general insurance at UnipolSai Assicurazioni. Additionally, Simon Wigzell, previously a senior reinsurance manager at the Fondiaria SAI Group of companies, has been appointed underwriting manager of the reinsurer. It is worth noting that the group UnipolSai Assicurazioni is a coopera-tive group and the largest shareholder of the Greek insurance company Syneteristiki Asfalistiki ("Cooperative Insurance") Michael Doyle, the Chief Risk Officer of UnipolRe, previously worked at the Central Bank of Ireland holding various roles in the insurance supervision department. UnipolRe is in the process of securing an insurance financial strength rating from AM Best. Sordoni said: "As our parent group's first venture outside of the Italian market, this represents an historic moment for the company. It was an important decision for the group to make this move but thanks to the relevant current market share in Italy combined with the incentives Solvency II provides, it is made it a natural one. "The fact is our parent company has great expertise in certain lines, in particular third party liability and property business. We believe we can offer insurers very specific and tailored solutions thanks to this expertise, knowledge and database in these types of business. Our clients will also be working with us with the confidence that we are owned by a very large financial group with very deep pockets should abnormal unexpected claims arise. "Finally, because of the obvious reasons for our formation; our return on equity requirements are very different to most other comparable reinsurers. We are seeking a single digit return, well below the much higher expectations of most of the market players. Along with our strengths; in what are clearly challenging market conditions, we have an opportunity to make a real difference to clients and stable business relationships in Europe. By Kostis Spyrou

10 Αφιέρωμα Insurance Europe is the European insurance and reinsurance federation. Through its 34 member bodies - the national insurance associations - Insurance Europe represents all types of insurance and reinsurance undertakings, eg pan-european companies, monoliners, mutuals and SMEs. Insurance Europe, which is based in Brussels, represents undertakings that account for around 95% of total European premium income. Insurance makes a major contribution to Europe s economic growth and development. European insurers generate premium income of almost 1 170bn, employ over one million people and invest nearly 9 900bn in the economy. European Insurance Key Facts Στα 9,9 τρισ. ευρώ ανήλθαν το 2014 τα υπό διαχείριση κεφάλαια των ευρωπαϊκών ασφαλιστικών εταιρειών, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Insurance Europe, παρ' όλα αυτά οι ιδιαίτερα υψηλές κεφαλαιακές α- παιτήσεις συνεχίζουν να απειλούν την ικανότητα των ασφαλιστικών να κάνουν αυτές τις σημαντικές επενδύσεις. Όπως αναφέρει η Insurance Europe, παραμένουν οι ανησυχίες ότι το Solvency II θα αυξήσει το ρίσκο που εμπεριέχουν οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις των ασφαλιστικών, γεγονός που μπορεί να καταστήσει τη συνέχιση αυτών των επενδύσεων ιδιαίτερα δαπανηρή και να περιορίσει τη δυνατότητα των ασφαλιστικών να συνεχίσουν να συνεισφέρουν σημαντικά στην κοινωνία. Η Michaela Koller, γενική διευθύντρια της Insurance Europe, σχολίασε σχετικά: «Ενώ είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι επενδύσεις συνεχίζουν να αυξάνονται, οι υπεύθυνοι πρέπει να διασφαλίσουν ότι τα ρυθμιστικά εποπτικά κεφάλαια θα είναι ανάλογα με τον πραγματικό κίνδυνο που εμπεριέχουν αυτές οι επενδύσεις. Ελπίζουμε ότι το θέμα αυτό θα αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο του Ε- πενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον κλάδο μας να συνεχίσει να διαδραματίζει έναν αυξανόμενα σημαντικό ρόλο στη στήριξη της ανάπτυξης στην Ευρώπη». Τα στοιχεία, που δημοσιεύτηκαν στην ετήσια έκδοση της Insurance Europe, αποκαλύπτουν ακόμη ότι οι αποζημιώσεις που καταβλήθηκαν από τις ευρωπαϊκές ασφαλιστικές εταιρείες το 2014 ανήλθαν στα 945 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 630 δισ. ευρώ σημειώθηκαν στον κλάδο Ζωής και τα 315 δισ. ευρώ στον κλάδο ζημιών. Η κα Koller πρόσθεσε: «Το 2014 οι ευρωπαϊκές ασφαλιστικές κατέβαλαν σε παροχές και αποζημιώσεις περίπου 2,6 δισ. ευρώ τη μέρα, γεγονός που απεικονίζει την πολύτιμη συμβολή τους στην κοινωνία μας. Γι 'αυτό είναι τόσο σημαντικό οι υπεύθυνοι να θεσπίσουν μια "έξυπνη" νομοθεσία, η οποία θα επιτρέπει στιςασφαλιστικές να κρατήσουν όσο το δυνατόν χαμηλότερο το κόστος των ασφαλίστρων, έτσι ώστε να μπορούν να προστατεύονται περισσότεροι άνθρωποι και επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη». Σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκδοσης της Insurance Europe: Κατά μέσο όρο, δαπανήθηκαν 1.972 ευρώ για την κατά κεφαλήν ασφάλιση στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του 2014, σε σύγκριση με 1.911 ευρώ το 2013. Τα μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα ως ποσοστό του ΑΕΠ παρέμειναν σε γενικές γραμμές σταθερά το 2014 και διαμορφώθηκαν στο 7,48%. Τα συνολικά μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 3,7% φτάνοντας τα 1,172 τρισ. ευρώ το 2014. Τα ασφάλιστρα στον κλάδο ζωής αυξήθηκαν κατά 5,5% σε σύγκριση με το 2013, και ανήλθαν στα 714 δισ. Ευρώ, ενώ τα ασφάλιστρα στον κλάδο ζημιών αυξήθηκαν κατά 1% και ανήλθαν στα 458 δισ. Insurance makes a major contribution to economic growth and development. It facilitates economic transactions by providing risk transfer and indemnification. It encourages risk management and the promotion of safe practices. It promotes financial stability by providing longterm investment in the economy. It encourages stable and sustainable savings and pension provision I. European insurance in the world With a 35% share of the global market, the European insurance industry is the largest in the world, followed by North America (29%) and Asia (28%). II.1 Premiums Total European gross written premiums increased by 3.5% compared with 2013, reaching 1 169bn in 2014. Life premiums increased by 5.5% to 714bn. Non-life premiums increased by 0.4% to 455bn. In 2014, insurance penetration (gross written premiums as a percentage of GDP) diminished slightly by 0.06 percentage points in 2014 to 7.46% compared with 7.52% the year before. It varied from 1.2% in Romania to 11.3% in Finland and the Netherlands. An average of 1 967 was spent on insurance in Europe in 2014, compared to 1 911 a year earlier. Life insurance density amounted to 1 202, and that of non-life insurance (all business lines combined) stood at 765. II.1.1 Life insurance In 2014, European life premiums amounted to 714bn, which represents a 5.5% increase compared to 2013. Life insurance policies N E X T D E A L #344 # 2 43 Σ Ε Π Τ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ 2 0 1 5

Αφιέρωμα 11 Total European GWP 2014 3% 3% 4% 8% 10% 61% 11% Life Motor Health Property General liability Accident Other Average premium per capita 2014 154 54 59 76 Life Motor Gross written premiums by country 2014 202 1 202 Health Property General liability 100% 90% 220 Accident Other 80% 70% Life premiums by type of contract 2013 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% >=; =:; 9:;% <=; 0-1"2"1)3/%4%5',)& Group contracts +,6%)-"6./"-7$1%4%8-"6./"-7$1 Unit-linked contracts Individual contracts Traditional life contracts Life!"#$%&'$(")(* Non-life +,-./"#$%&'$(")(* Life premiums per capita by country 2014 ( ) 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 53 759 3 713 can be either pure insurance products, savings products or a combination of both. Life insurance policies can take the form of an individual or a group contract. In 2013, premiums in Europe1 (Based on data from countries that account for 62% of total life premiums) from individual contracts grew by 9.5%, and accounted for 79% of all life premiums. Premiums collected through group contracts2 (A group contract here is any contract that is not a purely individual contract) decreased by 0.5% in 2013, comprising 21% of total life premiums in countries under review. Traditional life contracts3 (A traditional life contract here is any contract that is not a purely unit-linked contract) grew by 6.2% in 2013, and represented 81% of total life contracts in terms of premiums. At the same time, unit-linked contracts (which provide both risk cover and an investment element) grew by 2.5% and represented 19% of total life premiums in the countries under review. II.1.2 Non-life insurance Non-life insurance includes a wide range of cover for individuals, property, vehicles and businesses. In 2014, most non-life insurance classes registered growth in premiums. The largest non-life insurance market, motor insurance, totalled 130.8bn in premiums (stable in 2014), followed by health insurance with 119.3bn (2.2% growth). The property insurance market, at 91.3bn, grew by 2% and the accident insurance market grew by 1.5% to 34.1bn. The general liability insurance market, with a total of 31.8bn in premiums written, decreased by 0.9%.

12 Αφιέρωμα II.1.2.1 Motor insurance The insurance sector is the largest institutional investor in the European Union, with almost 9 900bn of assets under management invested in the economy in 2014. This is equivalent to 63% of the GDP of the EU Motor insurance provides financial protection against losses arising from the use of a motorised land vehicles (eg cars, trucks, motorcycles). Motor third-party liability (MTPL), compulsory at EU level, provides financial protection against claims for physical damage and/or bodily injury resulting from traffic collisions. Additionally, comprehensive motor insurance offers financial protection for firstparty losses and, in some cases, fire, theft and breakdown services. In 2014, motor insurance premiums remained largely stable at 130.8bn. This amount translates as 220 per capita, or 1 less than Europe s citizens paid for motor insurance in 2013. II.1.2.2 Health insurance Health insurance is designed to cover the medical costs of illnesses or accidents for individuals or groups. In addition, health insurers offer other products such as critical illness, disability or long- term care insurance. The Dutch and the Swiss healthcare systems are similar as they require individuals to purchase health insurance on the private market. This explains why both countries are top performers in terms of health premiums per capita. In 2014, health insurance premiums increased by 2.2% compared to 2013, and reached 119.3bn. This translates into an extra 5 per capita that Europe s citizens paid for health insurance in 2014 compared to a year before. II.1.2.3 Property insurance Property insurance provides protection against risks to property, such as fire, theft and some weather damage. It includes specialised forms of insurance, such as fire insurance, flood insurance, earthquake insurance or home insurance. In 2014, property insurance premiums increased by 2% to reach 91.3bn in Europe. This is equivalent to an average of 154 paid in property premiums per inhabitant in Europe, Non-life premiums by business line 2014 7% 8% 20% 10% 26% 29% which is 2 more than in 2013. Motor Health Property General liability Accident Other II.2 Benefits and claims paid Life insurers paid out 630.3bn in benefits to insureds in 2014, providing them with capital and/ or annuities. This represents a decrease of 1.1% in life benefits compared with the previous year. Over the same period, non-life insurers paid out 313bn in claims to insureds, a 3.5% decline compared with the year before. Of that amount, 98.8bn was for motor insurance (down 4.5% on the year before), 94.1bn for health insurance (a 0.9% decline) and 53.7bn for property insurance claims (a Non-life premiums per capita by country 2014 ( ) 2 000 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 20 809 3 345 2 678 10.3% decline). This represents a 9.4% growth compared Motor premiums per capita by country 2014 ( ) 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Health premiums per capita by country 2014 ( ) 300 250 200 150 100 50 0 2 466 982 448 III. Insurers investment portfolio As at 31 December 2014, the European insurance industry had almost 9 900bn invested in bonds, company shares and other assets on behalf of millions of future pensioners and non-life insurance customers. with 2013. Developments in the investment portfolio of European insurers are mainly driven by life business, since the investment holdings of the life insurance industry account for more than 80% of the total. 0.4

14 Αφιέρωμα Property premiums per capita by country 2014 ( ) 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 Benefits and claims paid by country 2014 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Life Non-life!"#$%?$-$#"6* +,-./"#$%@/3"(* Evolution of insurers investment portfolio (at constant exchange rates) 2004 2014 ( bn) bn % 11 000 10 000 9 000 15.0% 10.0% Breakdown of insurers investment portfolio 2013 1.4% 0.2% 13.0% 1.6% 13.6% 3.4% 52.4% 7.8% 6.5% Bonds Loans and mortgages (except loans on policies) Investment funds Participations Equities Property (other than for own use) Deposits other than cash equivalents Derivatives Other investments Insurers investment portfolio as a share of GDP by country 2014 100% 90% 80% 70% 366.7% 258.2% 111.5% 109.2% 100.4% 8 000 5.0% 60% 50% 7 000 6 000 5 000 0.0% -5.0% 40% 30% 20% 10% 0% 4 000 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Total insurers investment portfolio Growth rate A,63/%"-*)'$'*B%"-2$*6($-6%&,'6#,/",C% DE- FG-3("@*C%;%&H3H -10.0% The investments of insurers from the UK, France and Germany jointly account for over 60% of all European insurers investments. The figures from a sample of European countries4 (The sample accounts for 63% of the total investment portfolio and includes: AT, BE, CH, CZ, DE, ES, FI, FR, GR, HU, IT, LV, MT, PT, SE, SI and TR) show that bonds (52.4%) were the largest component in insurers investment portfolio. The second largest element was loans and mortgages (13.6%), just ahead of investment funds with 13% of the total portfolio. Long-term sustainable economic growth needs long-term investment. The insurance industry, with long-term illiquid liabilities and 1 169bn of premiums to invest annually, is well placed to provide this. The investment portfolio of European insurers is equivalent to 63% of the GDP of the EU.

16 Αφιέρωμα Life distribution channels by country (% of GWP) 2013 Non-life distribution channels by country (% of GWP) 2013 100% 100% 90% 90% 80% 80% 70% 70% 60% 60% 50% 50% 40% 40% 30% 30% 20% 20% 10% 10% 0% TR PT IT FR MT BE GR HR DE SE SI NL Bancassurance Direct writing Agents Brokers Other intermediaries Total intermediaries Other distribution channels 0% IT PT SI DE FI MT FR HR BE NL Bancassurance Agents Direct writing Brokers Other intermediaries Other distribution channels IJ$-6* F"'$@6%K'"6"-J?',7$'* L6M$'%0-6$'($1"3'"$*?3-@3**)'3-@$ L6M$'%1"*6'"E)6",-%@M3--$/* The European insurance sector is a significant employer, both in terms of direct and indirect employment Distribution structures across EU markets are diverse, adapted to consumers needs and constantly evolving Some 4 8605 (Data is from 2013 for BE, ES, IE, MT, NO. Excludes small regional German insurance associations, France s Mutuelles 45, Belgium s mutuelles and Spain s regionally supervised insurers) companies were operating in Europe in 2014. The majority of the companies are joint stock companies and mutual insurers, but some are public institutions or cooperatives. The European insurance industry employs over 1 000 0006 (Excluding BG, EE, NO. Data is for 2013 for ES, IS, PL and SK) people directly. There are also around a million outsourced employees and independent intermediaries. V. Distribution channels Insurers sell their products either directly or through a variety of other distribution channels, of which the most familiar are brokers, agents and bancassurance. The diversity of distribution channels benefits consumers, whose cultures, needs and preferences vary between markets. It ensures that consumers have better access to insurance products and stimulates competition between providers and distributors on the price and quality of products. Bancassurance is the main life distribution channel in some European countries including France, Italy, Portugal and Turkey. Agents, brokers and direct writing through employees or distance- selling also play an important role in the distribution of life policies. The distribution of non-life policies in Europe is mainly carried out through intermediaries (agents and, to a lesser extent, brokers) and direct writing by employees and distance-selling.

18 Αφιέρωμα Κλάδοι Ζωής / Life Branches Ασφάλιστρα και Πληρωθείσες Αποζημιώσεις 2014 / Insurance Premiums 2014 Παραγωγη ασφαλιστρων ζωής / Life insurance premium production 2014 2013 2012 2011 2010 I Ζωής / Life insurance 1.235.880.705 1.224.454.087 1.306.175.348 1.480.606.347 1.664.591.120 III IV VI VII Κλάδοι Ζωής / Life Branches Ζωής, Προσόδων, Γάμου, Γέννησης που συν. με επενδύσεις / Life, Annuities, Wedding, Birth insurance linked to investment funds Ασφάλισης Υγείας (ατύχημα, ασθένεια) / Healthcare insurance Κεφαλαιοποίησης / Capital redemption policies Διαχείρισης ομαδικών συνταξιοδοτικών ταμείων (κεφαλαίων) / Pension funds management 396.028.583 239.641.227 367.780.341 354.661.221 281.936.634 101.230.506 77.822.133 63.726.735 65.934.348 47.091.842 40.121 53.000 76.057 86.504 106.800 151.089.965 143.146.150 205.550.848 285.719.478 329.321.501 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 1.884.269.879 1.685.116.597 1.943.309.329 2.187.007.898 2.323.047.897 Αποζημιώσεις κλαδου ζωής / compensations life branch 2014 2013 2012 2011 2010 I Ζωής/ Life insurance 979.281.048 1.106.012.338 1.277.263.079 1.267.232.335 1.077.243.476 I I I III Κλάδοι Ζωής / Life Branches Ζωής, Προσόδων, Γάμου, Γέννησης που συν. με επενδύσεις/ Life, Annuities, Wedding, Birth insurance linked to investment funds Ασφάλισης Υγείας (ατύχημα, ασθένεια)/ Healthcare insurance Κεφαλαιοποίησης/ Capital redemption policies Διαχείρισης ομαδικών συνταξιοδοτικών ταμείων (κεφαλαίων)/ Pension funds management 253.878.369 368.028.850 319.591.221 339.836.789 325.090.548 40.798.277 31.056.456 29.177.153 23.032.014 21.648.662 430.994 1.356.423 656.721 366.357 203.477 249.267.183 242.471.476 365.861.094 306.849.117 269.439.420 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 1.523.655.871 1.748.925.543 1.992.549.268 1.937.316.612 1.693.625.583 Αριθμός συμβολαίων κλαδου ζωής / Number of contracts life branch 2014 2013 2012 2011 2010 I Ζωής / Life insurance 1.407.718 1.397.427 1.475.192 1.726.445 1.870.580 III IV VI VII Κλάδοι Ζωής / Life Branches Ζωής, Προσόδων, Γάμου, Γέννησης που συν. με επενδύσεις / Life, Annuities, Wedding, Birth insurance linked to investment funds Ασφάλισης Υγείας (ατύχημα, ασθένεια) / Healthcare insurance Κεφαλαιοποίησης / Capital redemption policies Διαχείρισης ομαδικών συνταξιοδοτικών ταμείων (κεφαλαίων) / Pension funds management 264.934 293.190 332.753 394.465 447.807 142.417 106.072 76.695 72.988 67.871 889 1.061 1.338 1.599 1.928 682 633 676 742 738 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 1.816.640 1.798.383 1.886.654 2.196.239 2.388.924 Πλήθος Ασφαλισμένων / Insured crowd 2014 2013 2012 2011 2010 I Ζωής / Life insurance 8.160.559 7.569.187 5.461.501 5.895.632 6.474.406 III IV VI VII Ζωής, Προσόδων, Γάμου, Γέννησης που συν. με επενδύσεις / Life, Annuities, Wedding, Birth insurance linked to investment funds Ασφάλισης Υγείας (ατύχημα, ασθένεια) / Healthcare insurance Κεφαλαιοποίησης / Capital redemption policies Διαχείρισης ομαδικών συνταξιοδοτικών ταμείων (κεφαλαίων) / Pension funds management 296.122 300.828 331.173 392.514 454.284 342.566 292.366 253.019 355.394 422.806 854 1.024 1.338 1.599 1.928 84.968 89.247 91.393 111.611 111.976 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 8.885.069 8.252.652 6.138.424 6.756.750 7.465.400 Greek Insurance Market Memorandums for five years Nextdeal represents the statistics, published by the Bank of Greece, the Greek supervisory authority, which reveal the destruction caused in Greek Insurance Market by the Memorandums. Since 2010, the year of Kastelorizo, when the former Prime Minister George Papandreou announced the recourse to the Troika, until the end of 2014, the Bank of Greece recorded that over 800.000 car insurance contracts, 300.000 property insurance contracts and 2 million assistance contracts "lost" in non-life insurance. The legal insurance sector and the financial losses insurance sector recorded a slight increase in the number of contracts. The premium income decreased from 3.1 billion to 2,1 million. The production in life insurance sector fell from 2,32 billion to 1.8 billion while the number of contracts decreased from 2,338,924 to 1,816,640. However, over all of these years insurance market stood by the policyholders as shown by the large sums of compensation given.

Αφιέρωμα Ελληνική Ασφαλιστική αγορά Πέντε χρόνια μνημόνια Αποκαλυπτικά της καταστροφής που προκάλεσαν τα μνημόνια στην ελληνική ασφαλιστική αγορά είναι τα στατιστικά στοιχεία που έχει δημοσιοποιήσει η Τράπεζα της Ελλάδος, ως εποπτική αρχή και παρουσιάζει το Nextdeal. Aπό τη χρονιά του Καστελόριζου (2010), όταν ο τότε πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ανακοίνωσε την προσφυγή στην τρόικα, μέχρι και το τέλος του 2014, έτσι όπως τα καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος, «χάθηκαν» στους γενικούς κλάδους πάνω α- πό 800.000 συμβόλαια αυτοκινήτων, 300.000 συμβόλαια ασφάλισης περιουσίας και 2.000.000 εκατ. συμβόλαια βοηθείας. Στους κερδισμένους οι κλάδοι νομικής προστασίας και χρηματικών απωλειών που είδαν μία μικρή αύξηση του αριθμού των συμβολαίων. Η παραγωγή ασφαλίστρων μειώθηκε από τα 3,1 δισ. ευρώ στα 2,1 δισ. ευρώ. Στον κλάδο ζωής η παραγωγή μειώθηκε από τα 2,32 δισ. ευρώ στα 1,8 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα ο αριθμός των συμβολαίων μειώθηκε από τα 2.338.924 συμβόλαια στα 1.816.640 συμβόλαια. Πάντως όλα αυτά τα χρόνια η ασφαλιστική αγορά στάθηκε δίπλα στους ασφαλισμένους, όπως δείχνουν και τα μεγάλα ποσά που δόθηκαν σε αποζημιώσεις Παραγωγή ασφαλίστρων κλάδου ζημιών/non-life insurance premium production Ασφάλιστρα / Insurance Premiums 2014 2013 2012 2011 2010 1 Ατυχήματα / Accident 41.694.585 42.967.546 48.146.395 59.734.374 59.686.921 2 Ασθένειες / Sickness 21.807.630 20.920.532 19.754.459 19.755.272 20.224.928 3 Χερσαία οχήματα (εκτός σιδηροδρομικών) / Land Vehicle 213.905.375 236.393.302 268.829.135 347.123.020 413.682.324 5 Αεροσκάφη / Aircraft 245.535 118.412 214.635 253.435 364.301 6 Πλοία (θαλάσσια, λιμναία και ποτάμια σκάφη)/ships 11.567.136 12.041.779 13.386.242 16.985.033 19.527.046 7 Μεταφερόμενα εμπορεύματα / Goods in Transit 24.013.521 24.223.289 24.304.409 29.069.405 34.810.872 8 Πυρκαγιά και στοιχεία της φύσης / Fire and Natural Forces 377.528.914 406.638.910 407.746.568 444.278.690 469.829.417 9 Λοιπές ζημιές αγαθών / Other Damage to Property 107.435.746 122.220.071 130.087.484 116.757.598 142.934.616 10 Αστική ευθύνη από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα / Motor Vehicle Liability 1.038.475.422 1.180.506.970 1.300.560.134 1.508.301.748 1.561.173.115 10.1 Σωματικές βλάβες αστικής ευθύνης από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα / Third Party Personal Injury Insurance 429.503.124 517.319.019 545.388.988 641.727.289 651.179.516 10.2 Υλικές ζημίες αστικής ευθύνης από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα / Third Party Damage Insurance 608.972.298 663.187.951 755.171.146 866.574.459 909.993.598 11 Αστική ευθύνη από αεροσκάφη / Aircraft Liability 651.569 509.404 935.477 968.519 695.127 12 Αστική Ευθύνη από θαλάσσια, λιμναία και ποτάμια σκάφη / Liability for Ships 7.196.421 6.420.954 6.436.646 7.151.335 7.620.956 13 Γενική αστική ευθύνη / General Liability 78.314.211 76.485.450 77.973.384 77.496.365 87.270.167 14 Πιστώσεις / Credit 29.351.293 28.570.378 38.689.351 46.041.791 45.657.205 15 Εγγυήσεις / Suretyship 237.812 1.129.398 4.958.362 4.597.670 4.272.186 16 Διάφορες χρηματικές απώλειες / Miscellaneous Financial Loss 40.169.358 39.051.923 34.575.266 36.190.782 28.838.368 17 Νομική προστασία / Legal Expenses 40.365.480 42.669.773 45.262.211 53.483.907 60.021.172 18 Βοήθεια / Assistance 131.885.251 144.973.628 134.147.645 139.213.728 144.548.662 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 2.164.845.258 2.385.841.717 2.556.007.802 2.907.402.672 3.101.157.384 Πληρωθείσες Αποζημιώσεις / Paid compensations 2014 2013 2012 2011 2010 1 Ατυχήματα / Accident 3.625.840,00 4.027.900 5.114.621 4.710.200 5.154.280 2 Ασθένειες / Sickness 8.231.358,00 7.129.104 8.185.800 8.598.101 9.783.470 3 Χερσαία οχήματα (εκτός σιδηροδρομικών) / Land Vehicle 81.305.175,00 95.122.619 113.870.896 141.369.937 173.654.745 5 Αεροσκάφη / Aircraft 5.960,00 1.531 1.631 7.680 5.087 6 Πλοία (θαλάσσια, λιμναία και ποτάμια σκάφη) / Ships 7.292.480,00 6.072.456 11.314.166 11.963.199 20.714.947 7 Μεταφερόμενα εμπορεύματα /G oods in Transit 4.316.675,00 5.343.069 6.106.504 6.408.466 8.719.882 8 Πυρκαγιά και στοιχεία της φύσης / Fire and Natural Forces 89.673.492,00 65.086.702 102.323.020 104.644.402 95.857.162 9 Λοιπές ζημιές αγαθών / Other Damage to Property 22.737.557,00 38.226.414 41.581.816 52.545.719 39.829.149 10 Αστική ευθύνη από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα / Motor Vehicle Liability 556.066.155,00 581.005.634 648.536.575 692.887.350 783.490.423 11 Αστική ευθύνη από αεροσκάφη / Aircraft Liability 128.541 111.712 268.378 113.522 134.420 12 Αστική Ευθύνη από θαλάσσια, λιμναία και ποτάμια σκάφη / Liability for Ships 1.361.573 1.226.711 1.394.182 1.575.653 2.018.633 13 ενική αστική ευθύνη / General Liability 10.922.967,00 7.505.113 11.262.528 13.366.204 13.931.289 14 Πιστώσεις / Credit 11.466.128 18.183.603 30.470.966 39.999.777 41.325.456 15 Εγγυήσεις / Suretyship 290.485,00 2.595.253 9.093.518 7.736.023 6.109.334 16 Διάφορες χρηματικές απώλειες / Miscellaneous Financial Loss 4.439.139,00 4.317.890 7.294.642 12.325.152 7.894.929 17 Νομική προστασία / Legal Expenses 3.898.945,00 4.907.322 4.038.935 5.381.193 4.247.476 18 Βοήθεια / Assistance 19.330.378,00 26.377.038 23.719.500 22.213.431 19.209.120 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 825.092.847,00 867.240.072 1.024.577.677 1.125.846.010 1.232.079.805 19 Πλήθος Συμβολαίων / Number of contracts 2014 2013 2012 2011 2010 1 Ατυχήματα / Accident 640.664 725.923 702.707 722.678 727.356 2 Ασθένειες / Sickness 28.516 24.783 24.563 16.683 13.954 3 Χερσαία οχήματα (εκτός σιδηροδρομικών) / Land Vehicle 400.072 470.235 421.561 397.001 420.487 5 Αεροσκάφη / Aircraft 15 8 15 13 11 6 Πλοία (θαλάσσια, λιμναία και ποτάμια σκάφη) / Ships 22.335 19.613 21.076 23.435 23.606 7 Μεταφερόμενα εμπορεύματα / Goods in Transit 44.778 45.044 43.539 53.792 58.061 8 Πυρκαγιά και στοιχεία της φύσης / Fire and Natural Forces 1.521.638 1.682.841 1.746.050 1.805.309 1.813.823 9 Λοιπές ζημιές αγαθών / Other Damage to Property 137.801 155.350 146.735 48.178 23.176 10 Αστική ευθύνη από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα / Motor Vehicle Liability 5.001.349 5.203.273 5.282.677 5.599.473 5.881.891 11 Αστική ευθύνη από αεροσκάφη / Aircraft Liability 46 34 36 36 52 12 Αστική Ευθύνη από θαλάσσια, λιμναία και ποτάμια σκάφη / Liability for Ships 18.834 17.235 15.695 19.117 18.711 13 ενική αστική ευθύνη / General Liability 78.917 83.632 82.232 76.021 78.738 14 Πιστώσεις / Credit 449 386 337 479 614 15 Εγγυήσεις / Suretyship 70 84.998 106.636 125.369 137.939 16 Διάφορες χρηματικές απώλειες / Miscellaneous Financial Loss 30.959 29.440 26.588 17.841 13.951 17 Νομική προστασία / Legal Expenses 1.149.767 1.091.200 1.032.089 955.350 899.479 18 Βοήθεια / Assistance 4.907.588 5.152.499 4.317.300 4.276.040 7.120.713 Συνολικό Αποτέλεσμα / Total Effect 13.983.798 14.786.494 13.969.836 14.136.815 17.232.562

20 Αφιέρωμα Υποχρεωτική η ασφάλιση περιβαλλοντικών κινδύνων - Στήριξη των ελληνικών ασφαλιστικών εταιρειών σήμερα η Ιδιωτική Ασφάλιση δεν είχε αναφερθεί στις προγραμματικές θέσεις «Μέχρι του ΣΥΡΙΖΑ. Όμως ο ρόλος της Ιδιωτικής Ασφάλισης (Ι.Α.) μπορεί να είναι σημαντικός τόσο για την οικονομική ανάπτυξη όσο και για τη βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών. Μπορεί επίσης με τη συνδρομή όλων να «απορροφήσει» πολλούς από τους κοινωνικούς και οικονομικούς «κραδασμούς» που προκαλεί η επέλευση απλών ή καταστροφικών κινδύνων. Ταυτόχρονα η πολιτική μας θα αποσκοπεί στην ε- παναφορά των επενδύσεων του κλάδου στη χώρα μας, προκειμένου να επενδυθούν τα χρήματα των Ελλήνων ασφαλισμένων στην οικονομία του τόπου. Οι θέσεις μας είναι ότι στα θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης (υγεία, συντάξεις κ.λπ.) η Ιδιωτική Ασφάλιση πρέπει να λειτουργεί ΜΟΝΟ συμπληρωματικά. Παράλληλα, για την προστασία της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, πρέπει να εξετασθεί η υποχρεωτικότητα της α- σφάλισης περιβαλλοντικών κινδύνων. Στόχος μας είναι η ορθή λειτουργία της ασφαλιστικής αγοράς και ο περιορισμός των ανακλήσεων αδειών α- σφαλιστικών εταιρειών μέσα από μία αυστηρή, διαφανή Πρώτο κόμμα με 35,5% αναδείχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου 2015, καταλαμβάνοντας 145 έδρες και ήδη ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα. Το Nextdeal παρουσιάζει τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την ιδιωτική ασφάλιση και δημόσια εποπτεία, σε συνδυασμό με την εφαρμογή μέτρων όπως ο ορισμός Επιτρόπου αλλά και η ενίσχυση της προσπάθειας των ελληνικών ασφαλιστικών εταιρειών στην αντιμετώπιση των α- παιτήσεων που επιβάλλουν οι διεθνείς κανόνες λειτουργίας του κλάδου, και των υποχρεώσεων απέναντι στους ασφαλισμένους και τους εργαζόμενους. Επίσης θα ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του Επικουρικού Κεφαλαίου Αυτοκινήτων αλλά και του Εγγυητικού Κεφαλαίου Ζωής στην κατεύθυνση της προστασίας του Έλληνα καταναλωτή. Στο πλαίσιο της στήριξης της Εθνικής Οικονομίας επιδιώκουμε να παραμείνει η Εθνική Ασφαλιστική θυγατρική της Ε- ΤΕ, με στόχο να πρωταγωνιστεί, λόγω του μεγέθους και της ι- στορίας της, στη διαμόρφωση των όρων στην ελληνική ασφαλιστική πολιτική. Τέλος, θα παρθούν τα μέτρα που απαιτούνται για να ξεπεραστούν όλα τα εμπόδια, για την επαναφορά της χρηματοδότησης του Επαγγελματικού Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης του κλάδου». Compulsory insurance of environmental risks - Support of the Greek insurance companies SYRIZA emerged as the leading party, with 35.5% after the elections of September 20, 2015, receiving 145 seats in the Hellenic Parliament and the new government SYRIZA ANEL, has already sworn, with Mr. Alexis Tsipras as the Prime Minister. Nextdeal presents the positions of SYRIZA concerning private insurance Until today, Private Insurance had never been included in the programmatic positions of SYRIZA. But the role of Private Insurance may be important for both for economic development as well as for the improving of the citizens; living standards. It can also, with the contribution of us all, "absorb" many of the social and economic "shocks" caused by the occurrence of simple or catastrophic risks. At the same time, our policy will aim to the restoring of investments in this field, in order for the money of the Greek insured to be invested the money in the country s economy. Our position is that as far as Social Security issues are concerned (health, pensions, etc.), Private Insurance should operate ONLY complementary. At the same time, for the protection of the society and environment, the obligatory insurance of environmental risk should be taken into serious consideration. Our objective is the proper functioning of the insurance market, as well as to limit recalls of insurance companies OI θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την ιδιωτική ασφάλιση licences, through a strict and transparent public supervision, combined with the introduction of measures, such as the appointment of a Commissioner, but also encouraging of the efforts of the Greek insurance companies, in dealing with requirements, imposed by international rules of the industry, and their obligations towards policyholders and employees. Furthermore, measures should be taken for the enhancement of the Cars Auxiliary Fund, as well as of the Life Guarantee Fund, towards the protection of the Greek consumer. As far as the support of the National Economy is concerned, we are seeking to keep «Ethniki Asfalistiki» as a subsidiary of the National Bank of Greece, in order to hold the leading role, because of its size and history, in shaping the conditions of the Greek Insurance policy. Finally, all necessary measures will be taken, in order to overcome all obstacles, so as to restore funding of the Professional Auxiliary Pension Fund of the industry.